✅ اسماش را هر چه میخواهید بگذارید، اما فرقی نمیکند، بگذارید بازار، بازار آزاد، اقتصاد دنیای آزاد، دنیای شرکتها، دنیای اشخاص حقوقیِ اقتصادی، دنیای بنگاههای اقتصادی، دستِ نامرئی بازار، دست نامرئی خدا، کاپیتالیسم، نئوکاپیتالیسم، سرمایهداری، سرمایهداری نو، لیبرالیسم کلاسیک یا نئولیبرالیسم یا هر چیزی دیگر. بر سر اسم اصلا دعوا لازم نیست.
✅ اما وقتی یک شرکت مدرن بخواهد بزرگ بشود و وقتی بزرگ میشود (و اگر شرکت بزرگ نشود میمیرد: قانونِ یا رشد یا مرگ)، مسائلی تازه متولد میشود.
✅ قبلا به شخصیتِ ضدِ اجتماعیِ "اشخاص حقوقی (یعنی شرکتها)" اشاره شده بود (لینکاش دوباره گذاشته میشود). و حالا به گوشهی دیگری از عملکردِ شرکتهای بزرگ مثل یونایتد فروت (همین چیکیتای موز فروش) توجه میشود.
✅ اما برای یک نمونهی زنده به رفتارِ شرکتِ گوگل و یک شرکتِ شبکههای مجازی در همین سال جاری میتوان توجه کرد که هر دو شرکت، بهدلیل استفاده از هوش مصنوعی و بینیازی به نیروی کار، یک شبه هزاران کارمند خود را بدونِ هیچ اخطار قبلی پیِ کار خود فرستادند و بیکار کردند (اخطاری که قاعدهی همهی کسبوکارها و از جمله خود گوگل بوده و جزو قانون و سُنَت کار است):
یعنی فردا صبح، کارمند گوگل در فلان شهر هند یا اندونزی یا آمریکا وقتی رمز خودش را وارد کرد تا وارد فضای کار بشود، متوجه شد رمز کار نمیکند و کارمندانی هم که در ساختمان گوگل در اینجا یا آنجای دنیا کار میکردند، اول صبح یکباره متوجه شدند کارت شناساییشان خوانده نمیشود.
آیا میتوان اینها را طبیعی دانست و از کنارشان گذشت؟
آیا اختلاف ثروتِ نجومیِ چند شرکت بزرگِ انگشتشمار با باقی آدمهای دنیا میتواند سرطانی تلقی نشود - اختلافی که در طول تاریخ بشر بیسابقه بوده؟
اما یادمان باشد که فقط ترکش جانبیِ این چیزها به ما میخورد. مشکلات ما زیر صفر است. اشتباه نکنیم. نئولیبرال یا هر اسم دیگر ربطی به ما ندارد.
✳️✳️ پیشاپیش هر گونه پدیدهای مثل سرمایهداری دولتی، سرمایهداری کمونیستی، اقتصاد شورویایی، اقتصاد کمونیستی، اقتصاد برنامهریزیشدهی دولتی، تصدی دولت در امر اقتصاد، اقتصاد بلوک شرقی، سوسیالیسم واقعا موجود و هر گونه خطایی از این دست را از جنسِ مهندسیِ کلان اجتماعی باید دانست که بهقول کارل پوپر (پاپر) از خطرهای عمدهی زندگی بشری بوده اند.
هر چند که میدانیم این روزها هیچ بنگاه اقتصاد شرکتیِ جهانی و داخلی بدون همدستی و دخالت حداقلی یا حداکثری دولتی (چه در حوزهی قانون گذاری یا تصدی) فعالیت نمیکند: دولتها فعلا در خدمتِ منافع شخصیتهای حقوقی اقتصادی مستقل یا وابسته اند.
✅ ما در عصر «مالداری اسلامی» و تیول و اقطاع و ... زندگی میکنیم و البته در عصر نابودی اعتماد به هم و اعتماد به آینده، رقابت جنونآمیز رانتی و ... (نک: مالداری اسلامی، اقتصاد سیاسی دین، محمدرضا نیکفر)
علاوه بر اینها، شرحی از وضعیت ما در اینجا هم آمده است:
خویشاوند پروری، دزدسالاری، و دولت گانگستری؛
سعید حجاریان، 3 مرداد 97، اعتماد ملی
https://t.me/GahFerestGhKeshani/4433
بهتر است گوش بدهیم به:
✳️ اپیزود شماره ۶۲- میوه ی کودتاچی در پادکستِ چیزکست:
https://castbox.fm/vb/694512266
✳️ مستندهای عجیب و غریب، اپیزود ششم: اشخاص حقوقی (شرکت)، اپیزود شماره 309، مدرسه زندگی فارسی
https://castbox.fm/vb/522308487
✅ (برای شنیدن، لینک را کلیک نکنید. فقط کپی کنید و در گوگل بگذارید یا از پادگیرها گوش کنید. پادگیر یعنی ابزارکی برای شنیدن پادکست، مثل کست باکس و گوگل کست)
===========ه
✳️ دوستان!
دانستن و یادگیریْ حوصله و پیگیری و وقت و صمیمیت «سیمون وی»وار میخواهد.
اگر میخواهید چیزی بفهمید از علت گوجهی 70 هزار تومنی در آبان 1403، باید وقت و صبر و تامل مایه بگذارید. در 30 ثانیه آدم ملا نمیشود.