#kechki_mutolaa
Vafot etgan insonni barcha sizlab, hurmat bilan tilga oladi. “Unday qilardilar, bunday qilardilar” deyiladi. Ammo oʻsha inson tirikligida shunchalik hurmat qilinmaydi.
Mayyitni qabrga qoʻyayotganda, “Boshlarini ehtiyot qilinglar, oyoqlarini qattiq tortmanglar” deyiladi. Ammo oʻsha inson tirikligida unga zulmlar qilingan boʻladi.
Ayol kishini qabrga qoʻyish chogʻida, “Tobutlari ustidagi yopinchiqni yana ham pastroq ushlab turinglar, ustlarini yopib turinglar, nomahramlar oʻtirib olaversin. Mahramlari qolinglar” deyiladi. Ammo oʻsha ayolning hayotlik chogʻida mahramlari u kishini shunchalik ehtiyot qilib, nomahramlardan yashirishmaydi.
Qabriston ziyoratiga borganda, qabrlarni bosib yubormaslikka, oʻliklarga ozor bermaslikka, qabristondagi oʻsimliklarni yulmaslikka qattiq eʼtibor beriladi. Ammo tirik yurganlarga zulm qilinadi, haqorat etilib, xoʻrlanadi.
Vafot etgan xonadondagi ayollar va erkaklarning libosi Shariat koʻrsatmasiga muvofiq hamma joyni toʻsib turadigan, qalin matodan tikilgan boʻladi. Agar ayol kishi kelayotgan boʻlsa, erkaklar yuzlarini teskari oʻgirib, bir tomonga oʻtib turishadi. Qolaversa, oʻsha hovlida ayollar oʻtirgan taraf mato bilan toʻsib qoʻyiladi. Erkaklar bilan aralash holda oʻtirish ham, baqir-chaqir, soʻkinish ham boʻlmaydi.
Ishxonadagilarga, koʻchadagilarga xushmuomala boʻlib, koʻpincha uyga kelganda oila aʼzolarga qovoq uyib, baqirib, qoʻpol gapiriladi.
Koʻchada biror tanishni uchratib qolinsa, shoshib turgan boʻlinsa ham “Uyga oʻting, choy tayyor edi” deyiladi. Bu gap koʻpincha nosamimiy tarzda, odat boʻlib qolgani uchun aytiladi.
Uyda baʼzan onamiz bilan gaplashayotganimizda, “Siz unday dedingiz, bunday qilmasligingiz kerak edi” kabi qoʻpol, kesatiqli, malomat ohangida gapiramiz. Oʻsha ayol biz chaqaloqligimizda, yoʻrgakda yotib, oʻzimiz yeyolmaydigan, turolmaydigan, hojatga borolmay, yoʻrgagimizga ish bajarib qoʻyganimizda, sut bergan, jirkanmasdan tagimizni tozalagan, yarim kechasi yigʻlab qolsak, oʻrnidan turib bizga qarashga erinmagan onaizorimiz ekanini unutib qoʻyamiz.
Baʼzilar esa ona deganda oppoq koʻylak va roʻmoldagi, nuroniy ayolni koʻz oldiga keltirishar ekan.
Doʻstim, sizni tuqqan, boqqan, eng yaxshi taom, ichimlik va libosni sizga ilingan, hali ham ishdan kech kelsangiz, uxlamay, xavotirda kutib oʻtiradigan ayol onangiz ekanini, u insonga ogʻaynilaringizga qiladigan qoʻpol muomalani qilib boʻlmasligini, u sizning shirin soʻzingizga, xushmuomalangizga mushtoq ekanlarini unutmang!
✍️ Nozimjon Hoshimjon
📱 Kanalga ulanish: FIKRAT.UZ