مجله تحلیلی دقیقه

🏆فراخوان دومین جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه (۱۴۰۳)

جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه نخستین جایزه تحلیل داده و روایتگری در حوزه عمومی در ایران است. این جایزه برای تشویق تحلیلگران داده، پژوهشگران و روزنامه‌نگاران طراحی شده و هدف آن ترویج شفافیت، تقدیر از تحلیل‌های گیرا و روشمند و نوآوری در روزنامه‌نگاری و تولید محتواست.

✅ شرکت در این مسابقه برای همه علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

7️⃣ این رقابت در هفت بخش برگزار خواهد شد:

🏅 بهترین تحلیل داده
🏅 بهترین روایتگری و داستان‌پردازی
🏅 بهترین روزنامه‌نگاری تحقیقی
🏅 بهترین مصورسازی داده
🏅 بهترین تحلیلگر جوان
🏅 بهترین اثر از نگاه هیئت‌ داوران

📆 مهلت ارسال: ۳۰ دی ۱۴۰۳

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره معیارهای ارزیابی و ثبت نام جهت شرکت در مسابقه به آدرس زیر مراجعه کنید:
🔗 d-award.ir

در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید:

📞 اطلاعات تماس:
02188349244 | 09103209837 | [email protected]

@dmag_ir

🔴 جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه ۱۴۰۳

👈 روایتگری و تحلیل داده در حوزه عمومی

فراخوان‌ برای دریافت آثار دومین دوره جایزه دیتاژورنالیسم دقیقه به زودی منتشر خواهد شد.

@dmag_ir

🔴 یک سال پس از ۷ اکتبر

📍مطابق گزارش‌های رسمی از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تا ۷ اکتبر ۲۰۲۴ قریب به ۴۲۰۰۰ هزار نفر از ساکنان غزه تحت سنگین‌ترین حملات اسرائیل کشته شده‌اند.

📍۱۶,۹۲۷ نفر از این تعداد کودک (۴۴%)، ۱۱,۴۸۷ نفر زن (۲۷%) و ۱۳,۴۹۵ مرد (۳۲%) بوده‌اند.

📍در یک سال گذشته ۱۷۵ خبرنگار در غزه کشته‌شده‌ و ۹۸۶ نفر به خاطر نرسیدن دارو جان خود را از دست داده‌اند.

این اطلاعات از وبسایت «روزهای نسل‌کشی» بر اساس آمار روزانۀ وزارت بهداشت و دفتر رسانه‌ای دولت غزه تهیه شده است.

اگر می‌خواهید بدانید یک سال قبل چه اتفاقی افتاد مستند «تحقیق درباره ۷ اکتبر» را با زیرنویس فارسی مجله دقیقه مشاهده کنید:

t.me/dmag_ir/208

اطلاعات بیشتر:
d-mag.ir/p15421

@dmag_ir

🎥 تحقیق درباره ۷ اکتبر
مستندی درباره حمله حماس به اسرائیل

«تحقیق درباره ۷ اکتبر» نام مستندی تکان‌دهنده از واحد تحقیقات شبکه الجزیره است. این فیلم نه تنها به‌‌خاطر پرداختن به ابعاد گوناگون یکی از حساس‌ترین موضوعات روز دنیا، بلکه به‌خاطر شکل روایتش نیز، اثری ممتاز و در خور توجه است.

هجوم حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر، سیاست خاورمیانه را دگرگون کرد. با این حال، آنچه در هیاهوی رسانه‌ها روایت شد، همچنان برای بسیاری محل ابهام است.

واحد تحقیقات الجزیره تحلیلی به سبک تحقیقات جنایی و گزارش‌های پزشکی قانونی از رویدادهای آن روز انجام داده و برای نخستین بار روایتی کامل از آنچه در روز هفتم اکتبر اتفاق افتاده ارائه داده است. در این تحقیق، هفت ساعت از قطعات مختلف واقعه در دوربین‌های مداربسته، گوشی‌های شخصی و دوربین‌های سَری جنگجویان کشته‌شدۀ حماس مورد بررسی قرار گرفته و برای ارائه روایتی جامع از آنچه رخ داده استفاده شده و به همین خاطر بیننده را در موقعیتی بی‌سابقه برای مشاهده و تحلیل وقایع قرار داده است.

d-mag.ir/p15421

این مستند یک ساعته را با زیرنویس فارسی مجله دقیقه تماشا کنید.

t.me/dmag_ir/208

@dmag_ir

📌 بازخوانی تحولات جنگ ایران و عراق با نگاهی به نیروهای داوطلب در آمار شهدا

نیروی داوطلب بسیج، بیشترین سهم را از تعداد کل شهدای ایران در جنگ دارد. بررسی آمار ماهانه شهدای ایران در جنگ با عراق نشان از وجود نوعی همبستگی مثبت بین تعداد شهدا و سهم نیروهای داوطلب بسیج از آن در ماه‌های عملیات دارد. چنین رابطه‌ای در ماه‌هایی که ایران به عملیات گسترده یا نیمه ‌گسترده دست نزده مشاهده نمی‌شود. به بیان دیگر توان تهاجمی ایران در جنگ، اتکای زیادی به حضور نیروی داوطلب در جبهه‌ها داشته است.

تکیه بر نیروهای داوطلب به خاطر سرمایه اجتماعیِ برآمده از انقلاب و انگیزه بالای مردم برای بیرون راندن دشمن متجاوز در سال‌های ابتدایی جنگ امکان‌پذیر بود. اما با طولانی شدن جنگ، پیامدهای تکیه بر نیروی داوطلب، خود را بیشتر نشان داد و ایران در نهایت تحت حملات بی‌سابقه عراق مجبور به پایان جنگ شد.

تحلیل آمار ماهانه شهدای داوطلب در جنگ با عراق، کلیدی برای فهم مهم‌ترین تحولات جنگ است. متن کامل واکاوی علیرضا کدیور، محمدجواد شاکر آرانی و صابر خانی درباره جنگ ایران و عراق را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p17311

@dmag_ir

📕 خلاصه‌ مقاله «نگاهی به آمار شهدای ایران در جنگ با عراق»

▫️ متن کامل:
d-mag.ir/p765

@dmag_ir

📍 نگاهی به آمار شهدای ایران در جنگ با عراق

▫️ متن کامل:
d-mag.ir/p765

@dmag_ir

🟠 نگاهی به آمار تحصیلات دانشگاهی در ایران و رابطه آن با جنسیت و قومیت

پس از انتشار مقالات «نابرابری در وضعیت سواد اقوام ایرانی» و «تحلیل آمار بازماندگی از تحصیل» در سال ۱۴۰۲ تعدادی از خوانندگان پرسش‌هایی درباره وضعیت شاخص‌های دیگری مثل تحصیلات، سلامت و مانند آن‌ها در میان اقوام مطرح کردند. این پرسش‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ نیز در گفتگوهای انتخاباتی مطرح شد و مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت.

📍مطابق آخرین سرشماری مرکز آمار ۱۲% از جمعیت دارای مدرک دانشگاهی هستند. بیش از نیمی از جمعیت تحصیلکرده، مدرک کارشناسی دارند.

📍در اکثر گروه‌های سنی، تحصیلات زنان از مردان بیشتر نیست، اما در میان زنان جوان شهری لیسانسه این الگو به کلی متفاوت است. به هم خوردن الگوی سابقِ غلبۀ جمعیت مردان تحصیلکرده، پدیده‌ای مهم و در خور توجه است و تقاضا برای نقش‌آفرینی زنان را در جامعه ایرانی در دهه‌های اخیر به صورت چشمگیری افزایش داده است.

📍 از جمله مواردی که رابطه منفیِ معنادارِ بین جمعیت اقوام و تحصیلات مشاهده می‌شود، می‌توان به زن بلوچ، مرد بلوچ روستایی و زن کرد روستایی اشاره کرد.

متن کامل:

d-mag.ir/p17178

@dmag_ir

🔵 تغییر نگرش‌های مولد: نگاهی به تحولات اخیر هوش مصنوعی (۱)

در سالهای اخیر، «هوش مصنوعی مولد» و «مدل‌های زبانی» با رشدی بی‌سابقه و ناگهانی به یکی از حوزه‌های پرطرفدار و پرکاربرد در امور روزمره، علوم کامپیوتر و توسعه کسب‌وکار تبدیل شده است.

این پدیده که می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین تحولات در تاریخ هوش مصنوعی در نظر گرفت، محصول به هم پیوستن مجموعه‌ای از ایده‌ها است که در حوزه‌های مختلف علوم کامپیوتر به کار گرفته شده‌ و مراحل رشد و تحول خود را طی کرده‌اند.

🗓️ در این مجموعه تلاش خواهیم کرد تا به ایده‌های اساسی و نقاط عطفی که منجر به پیدایش و توسعه گونه‌های جدید هوش مصنوعی شده بپردازیم.

📍نخستین مطلب به معرفی «یادگیری ماشین» و تغییر نگرش به «دادۀ برچسب‌خورده» و ظهور رویکردی جدید به نام «یادگیری خودنظارتگر» اختصاص دارد.

اگر دوست دارید درباره ایده‌های اصلی این حوزه بیشتر آشنا شوید، مطالعه مقاله علیرضا کدیور را به شما توصیه می‌کنیم:

d-learn.ir/p/labeling-in-self-supervised-learning

@dlearn_ir

🟢 تلاشی برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور

🗒 از جمله مواردی که از این داده‌ها قابل استخراج است نمونه‌ای از رتبه‌هایی است که در سه سال گذشته به صورت متوسط منجر به قبولی در برخی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها شده‌اند. جداولی که در این قسمت عرضه شده می‌تواند برای کسانی که در حال انتخاب رشته هستند و به این رتبه‌بندی نیاز دارند نیز کاربرد داشته باشد.

📍اما مهم‌ترین بخش مقاله در واقع بخش پایانی آن است که به تحلیل رابطه رتبه منطقه و رتبه کل می‌پردازد. این تحلیل نشان می‌دهد نظام سهمیه‌بندی کنکور آنچنان که تصور می‌شود در تمامی گروه‌های آزمایشی عملکردی در راستای ارتقای عدالت آموزشی ندارد.

به نظر می‌رسد تحلیل داده‌های بیشتری در این باره، پرده از نکات مهم بیشتری در ارتباط با نظام ارزشیابی کنکور بردارد. به همین دلیل ضرورت دارد سازمان سنجش این داده‌ها را به صورت عمومی منتشر کند.

متن کامل مقاله علیرضا کدیور و سعید مجیدی را در وبسایت مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p7811/

------------------
داده‌های این تحقیق در مدرسه پردازش و تحلیل داده دقیقه در دسترس است:
d-learn.ir/p/konkour-data
@dlearn_ir

--------------
@dmag_ir

چرا «نه به اعدام!» رو به رشد است؟

بررسی آمار احکام اعدام در کشورهای جهان نشان‌دهندۀ نوعی تغییر رویکردِ کلان درباره شیوه مواجهه با مجازات مرگ در دنیا است.

در میان ۱۹۵ کشور جهان، تنها ۳۳ کشور هستند که در ده سال اخیر مجازات مرگ در آن‌ها به اجرا در آمده است. از جمله این کشورها می‌توان به ایران، چین و عربستان سعودی اشاره کرد که در دو دهه اخیر معمولا بیشترین تعداد اجرای احکام نسبت به جمعیت در آن‌ها گزارش شده است.

▫️لغو مجازات مرگ از چه زمانی و در کدام کشورها شروع شد؟
▫️مجازات اعدام با چه استدلال‌هایی کنار گذاشته می‌شود؟
▫️افکار عمومی درباره آن چگونه فکر می‌کند؟

علیرضا کدیور و زینب صفری تلاش کرده‌اند تا با تحلیل آمار اعدام در کشورها و مراجعه به مجموعه‌ای از منابع به این پرسش‌ها پاسخ دهند. متن کامل بررسی آن‌ها را در مجله دقیقه مطالعه کنید:

d-mag.ir/p9321

@dmag_ir

📍 پیش‌بینی نتیجه مرحله دوم انتخابات با استفاده از گوگل‌ترندز
بر اساس جستجوی اسامی نامزدها در روز ۱۵ تیر ۱۴۰۳ تا ساعت ۲۲:۰۰

با توجه به وضعیت جستجوی نامزدها در گوگل در روز انتخابات و اختلاف آنان در روزهای قبل به نظر می‌رسد مسعود پزشکیان توجه بیشتری را در روز انتخابات به خود اختصاص داده باشد.

تا ساعت ۲۲:۰۰ روز انتخابات سهم هر یک از نامزدها در جستجوی گوگل به صورت زیر بوده است:

▫️ مسعود پزشکیان (۶۲%)
▫️ سعید جلیلی (۳۸%)

📌 در نوبت‌های قبلی انتخابات ریاست جمهوری در ایران دست کم از ۱۳۹۲ تاکنون همبستگی قابل توجهی بین جستجوی اینترنتی نام کاندیداها در روز انتخابات و نتیجه انتخابات وجود دارد (به نمودار نگاه کنید).

وضعیت نامزدها در مرحله نخست انتخابات در گوگل‌ترندز

متن کامل:
d-mag.ir/p16597

@dmag_ir

📍 نگاهی به آخرین نظرسنجی‌های مرحله دوم انتخابات ۱۴۰۳

به جز یک نظرسنجی که مشارکت دور دوم را ۳۸% پیش‌بینی کرده، تمامی نظرسنجی‌ها مشارکت دور دوم انتخابات را اندکی بیشتر از دور اول پیش‌بینی کرده‌اند. اغلب آنان مشارکت را بین ۴۰% تا ۴۵% پیش‌بینی ‌می‌کنند. یک نظرسنجی مشارکت دور دوم را ۴۸% پیش‌بینی کرده‌ است.

هیچ یک از نظرسنجی‌ها در دور اول عملکرد قابل قبولی در پیش‌بینی مشارکت نداشتند. با این حال تعداد قابل توجهی از آن‌ها رتبه‌بندی نامزدها را کم‌وبیش درست پیش‌بینی کردند.

در اکثر پیش‌بینی‌ نظرسنجی‌ها آرای پزشکیان با اختلاف اندکی بیشتر از جلیلی است. از ۱۱ نظرسنجی که نتایج آن‌ها باواسطه یا بی‌واسطه در رسانه‌ها گزارش شده و در این بررسی گردآوری شده، رای پزشکیان در ۹ مورد میان کسانی که نامزد مورد نظر خود را انتخاب کرده‌اند از جلیلی بیشتر است. کمترین اختلاف گزارش شده، ۱% و بیشترین ۹.۵% است.

۲ نظرسنجی که رای جلیلی را بیشتر گزارش کرده‌اند باواسطه در رسانه‌ها گزارش شده‌اند.

متن کامل بررسی مسعود مجیدی را در لینک زیر مطالعه کنید:

d-mag.ir/p16484

@Majidi_Masoud
@dmag_ir

📌 اکثریت خاموش و آرای غیرسیاسی

مهم‌ترین روند ۱۵ سال اخیر ایران افزایش مداوم آرای خاموش و اکثریت شدن آن است. اکثریت خاموش این انتخابات را واجد ظرفیت کافی برای حل مسائل کشور نیافتند و از دایره رأی‌دهندگان بیرون ایستادند.

بر خلاف آنچه تصور می‌شود هنگام پایین آمدن مشارکت، آرای غیرسیاسی تعیین‌کننده می‌شوند. به همین خاطر تبدیل انتخابات به دعوای اصولگرا و اصلاح‌طلب شانس پیروزی در این طیف را افزایش نمی‌دهد.

این را می‌توان از جابجایی آرای اصولگرا و اصلاح‌طلب در مرحله اول و دوم انتخابات ۸۴ و همینطور از تفاوت آرای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۰ دریافت. کسی که در مرحله اول انتخابات ۸۴ به کروبی و در مرحله دوم به احمدی‌‌نژاد رای دهد و همینطور کسی که ۱۴۰۰ به رئیسی و ۱۴۰۳ به پزشکیان رای دهد از منظر دعواهای رایج سیاسی به موضوع نگاه نمی‌کند. بررسی اجمالی داده‌ها نشان می‌دهد تعداد این رأی‌دهنده‌ها قابل توجه است.

بخش قابل توجهی از رأی‌دهندگان غیرسیاسی و در پی عدالت اجتماعی و ضدیت با فسادند. این مسئله حتی از کارآمدی و تجربه اجرایی برایشان اولویت بیشتری دارد. این را می‌توان از نه به قالیباف به خوبی دریافت.

متن کامل:
d-mag.ir/p16849

@dmag_ir

📈 پیش‌بینی نتیجه انتخابات با استفاده از گوگل‌ترندز

تا ساعت ۲۱:۳۰ روز ۸ تیر ۱۴۰۳ گرایش کاربران موتور جستجوی گوگل به نامزدهای انتخابات به صورت زیر است:

▫️مسعود پزشکیان (۴۱%)
▫️سعید جلیلی (۳۰%)
▫️محمدباقر قالیباف (۲۴%)
▫️مصطفی پورمحمدی (۵%)

وضعیت جستجوی اسامی کاندیداها در موتور جستجوی گوگل در روزهای اخیر نشان می‌دهد:

📉 در واپسین ساعات انتخابات جستجوی نام پزشکیان و جلیلی با بیشترین رشد همراه بوده است و قالیباف رشد چندانی نداشته است.
📉 به نظر می‌رسد انصراف قاضی‌زاده هاشمی و زاکانی بیشتر از آنکه به نفع قالیباف تمام شده باشد به نفع جلیلی شده است. اگر این پیش‌بینی را مبنا قرار دهیم، نتیجه نهایی انتخابات در رقابت بین پزشکیان و جلیلی در دور دوم تعیین می‌شود.

📌 در نوبت‌های قبلی انتخابات ریاست جمهوری در ایران همبستگی قابل توجهی بین جستجوی اینترنتی نام کاندیداها در روز انتخابات و نتیجه انتخابات وجود دارد. به عنوان نمونه به رابطه این دو متغیر در انتخابات‌های ۱۳۹۲، ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ در نمودار نقطه‌ای نگاه کنید.

این آمار ممکن است تا پایان رای‌گیری با تغییراتی همراه باشد.

d-mag.ir/p16597

@dmag_ir

📍تحلیل سبد رأی جریان‌های سیاسی در ایران و سرنوشت آرای خاموش

تحلیل آرای هفت انتخابات قبلی چه نکاتی به ما درباره انتخابات ۱۴۰۳ می‌گوید؟

برای ساده‌تر شدن مسئله فرض می‌کنیم به طور کلی در انتخابات‌های ایران در سال‌های اخیر سه کاندیدا بیشتر نداشته‌ایم:

▫️کاندیدای اصولگرا/جبهه انقلاب
▫️کاندیدای اصلاح‌طلب/اعتدال‌گرا
▫️کاندیدای آرای خاموش

در دهه‌‎های گذشته اکثریت یا با «آرای اصلاح‌طلب و اعتدالگرا» و یا با ترکیبی از دو گزینه «آرای خاموش» و «اصولگرا و جبهه انقلاب» بوده و قدرت در دوره‌های هشت‌ساله جابجا شده است.

دولت‌های اول اصلاح‌طلب و اعتدالگرا در هر دو نوبت موفق شدند در انتخاب مجدد، رای خود را بیشتر کنند. اما در پایان هشت سال سبد رأی خود در انتخابات را به دیگران واگذار کرده‌اند: در سال ۸۴ به اصولگرایان و در ۱۴۰۰ به آرای خاموش.

تعداد آرای خاموش در ایران پس از سال ۱۳۸۸ همواره افزایش یافته و در ۱۴۰۰ به اکثریت تبدیل شده است. این انتخابات و تحولات پس از آن در چه صورتی می‌تواند این روند را تغییر دهد؟

متن کامل:
d-mag.ir/p16709

@dmag_ir

📍 نگاهی به آخرین نظرسنجی‌های انتخاباتی تا ۶ تیر ۱۴۰۳

▫️ آمار مشارکت قطعی در روزهای اخیر با افزایش روبه‌رو بوده است.
▫️هیچ یک از کاندیداها به تنهایی نیمی از آرا را نخواهد داشت و نتیجه انتخابات در مرحله اول تعیین نمی‌شود.
▫️ آرای پزشکیان بیشتر از دیگر نامزدهاست و در روزهای اخیر با افزایش همراه بوده است
▫️بین قالیباف و جلیلی همچنان رقابت وجود دارد، احتمالا به همین خاطر کسی حاضر به کناره‌گیری نشده (وضعیت جلیلی کمی بهتر به نظر می‌رسد).
▫️درصد آرای سرگردان کاهش یافته است. این کاهش با افزایش مشارکت قطعی به نفع پزشکیان و تا حدی افزایش عدم مشارکت قطعی همراه بوده است.
▫️دست کم هنوز ۱۰% از رأی‌دهندگان تصمیم خود را نگرفته‌اند.

متن کامل:
d-mag.ir/p16484

@Majidi_Masoud
@dmag_ir