ده‌نگی‌کوردستان

🌧برف نو سلام🌧

شعر و صدای: احمدشاملو


🌈دەنگی‌کوردستان را دنبال کنید
@Dengikurdistan

‍ "بەفر"

منداڵ بووم و سەرەتا بوو
خۆشەویستیت
تۆپەڵە بەفرێ بوو بچووک
بە قەد تۆپێ.
ڕۆژ هات و چوو
سەرنج ئەدەم
هەتا تەمەن بەرەو لێژایی مل بنێ
تۆپەڵە بەفری ئەوینیش خول ئەخوات و
دائەگەڕێ و گەورە ئەبێ.

ڕۆژێکیش دێ
ئەی وڵاتە سپیکەلە غەمگینەکەم!
کە قورسایی کێوی بەفر
بەم دڵە بچکۆلانەیە
هەڵنەگیرێ و
هەر بە دەستی خۆشەویستی
تۆ بکوژرێ!


✍ شێرکۆ بێکەس
📔 لە کتێبی ئاوێنە بچکۆلەکان

🌈 لەگەڵ دەنگی کوردستان بمێنەوە
@Dengikurdistan

🌹🎶 نیشتمانی گوڵ و گۆرانی

🎼 گۆرانی؛
#بەفر‌باری

ده‌نگ؛
#هۆزان‌ـ‌فاتێ

🌈لە گەڵ ده‌نگی‌کوردستان بمێنەوە
@DengiKurdistan

📸وێنە‌مێژوو

✍ساڵی ۱۹۱۰ بۆ ۱۹۱۶، ڕاگواستنی کوردانی باکوور لە ڕۆژهەڵاتەوە بەرەو ناوەند و ڕۆژئاوای ئاناتۆلیا

✮ئەندازیاری ئەم تاوانە بەرامبەر بە کوردەکان، سوڵتان ڕەشاد کە ناسراوە بە محەمەدی پێنجەم، بوو.
لەم ڕاگواستنەدا یەک ملیۆن کورد بەهۆی برسێتی و سەختی ڕێگاوە گیانیان لە دەست دا.
دوکتۆر Jacob Künzler پزیشکی نەشتەرگەری سوییسی وەکوو شایەدحاڵێک دەڵێ "لە زستانی ۱۹۱۶دا کوردەکان لە شارەکانی وەک چەولیگ، مووش، پاڵۆ، ئەرزەڕۆم و بەدلیسەوە ڕاگوێزران، نزیکەی ۳۰۰ هەزار کەسیان نارد بۆ باشوور و سەرەتا لە دەورووبەری ڕحا نیشتەجێ بوون بەڵام دواتر و لە هاوینی ۱۹۱۷دا هەموویان بەرەو دەشتی قونیە ڕاگوێزرانەوە، ئامانج لەم کارە ئەوە بوو کە کوردەکان لە زێدی خۆیان نەمێنن و بە ڕاگواستنیان بەرەو ناوەندی ئانادۆڵ لەگەڵ دانیشتوانی زۆرینە تورکدا تێکەڵ و تێهەڵکێش بکرێن. لەگەڵ هاتنی هەر کۆمەڵە تورکێک بۆ گوندێکی کوردستان خەڵکی دەرکە و پەنجەرەیان دادەخست و هەندێکیان بەرەو کێوەکان هەڵدەهاتن، بۆ سبەینێکەی ئەوانەی کە نەیاندەتوانی لە سەرما و بەفر و بارانی زستانی سەختی ئەوێدا خۆڕاگر بن ڕەق دەبوونەوە و خەڵکی گوند بە کۆمەڵ دەیاننێژان
@DengiKurdistan

✍ لە شاری تیکاپ بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🔺خەڵاتی ٢٠٢٥ ماملێ بۆ عەلی ئەکبەر مورادی

🔻خەڵاتی ماملێ، ماوەی ١٦ ساڵه لەلایەن ناوەندی ماملێیەوە‌ دامه‌زراوه و هەموو ساڵێک پێشکەش بەو هونەرمەندانە دەکرێت کە لە خزمەتکردنی هونەری کوردیدا شوێندانەر و کارتێکەر بوون.

🔻عەلی ئەکبەر مورادی تەمیرەژەنینی لە تەمەنی شەش ساڵانەوە دەستپێکردووە و لە تەمەنی سی ساڵەی ژیانیدا، ژەندنی کۆی ۷۲ مەقامی تەمیرەی فێر بوو.
هه‌روه‌ها خاوەن پلەی یەکەمی هونەری “دوکتۆرای مووسیقا”یە و شارەزاییەکی زۆری لە لقە جۆراجۆرەکانی موزیکی کوردی و دەزگاکانی موزیکدا هەیە.
ـ

@Dengikurdistan

🔺مازیار طاطایی وکیل پخشان عزیزی: دیوان عالی کشور با درخواست توقف اجرای حکم پخشان عزیزی موافقت کرد

@Dengikurdistan

🔺گووگڵ زمانی کوردی (کرمانجی) وەک زمانێک ناساند کە لە سوریا قسەی پێدەکرێت

🔻بۆکان جاف دامەزرێنەری کۆمەڵەی گووگڵ کراود سۆرس لە پەڕەی رەسمی خۆی لە فەیسبوک رایگەیاند، گووگڵ زمانی کوردی کرمانجی وەک زمانێک ناساندووە کە لە سوریا قسەی پێدەکرێت

@Dengikurdistan

🔻برخی از مهم‌ترین فرمان‌های اجرایی ترامپ در روز اول ریاست‌جمهوری

🔹توقف هرگونه آیین‌نامه، قانون یا پروتکل جدید تا استقرار کامل دولت جدید

🔹لغو دورکاری کارمندان فدرال

🔹توقف موقت استخدام‌های دولتی و بازبینی نحوه استخدام کارمندان فدرال

🔹خروج آمریکا از معاهده اقلیمی پاریس

🔹توقف هرگونه سانسور توسط دستگاه‌های دولتی

🔹پایان دادن به «استفاده تسلیحاتی» از اختیارات دولتی علیه «رقبا و مخالفان سیاسی»

🔹اعلام وضعیت فوق‌العاده در مرزهای جنوبی

🔹سلب حق تابعیت از کودکان متولد مهاجران غیرقانونی

🔹 عفو ۱۵۰۰ نفر از شورشیان ششم ژانویه ۲۰۲۱

🔹لغو برخی سیاست‌های دولت بایدن در زمینه هوش مصنوعی و خودروهای برقی

🔹توقف ۹۰ روزه کمک‌های خارجی آمریکا

🔹لغو تحریم شهرک‌نشینان اسرائیلی

🔹بازگشت کوبا به فهرست حامی تروریسم

🔹تعویق ممنوعیت فعالیت تیک‌تاک در آمریکا

🔹وضعیت اضطراری ملی در حوزه انرژی

🔹بازبینی درخواست‌ها برای تایید مجوز صادرات گاز طبیعی مایع

🔹نام‌گذاری مکان‌های عمومی به نام قهرمانان آمریکا برای جلوگیری از فراموشی یاد آنها

🔹قراردادن کارتل‌های مواد مخدر در فهرست سازمان‌های تروریستی

🔹دفاع از زنان در برابر ایدئولوژی‌های چندجنسیتی: فقط دو جنسیت مرد و زن وجود دارد

🔹تاسیس وزارتخانه کارآمدسازی دولت

🔹وزارت خارجه باید آمریکا و آمریکایی‌ها را اولویت یک قرار دهد

🔹استفاده از منابع طبیعی آلاسکا

🔹آغاز فرایند خروج از سازمان جهانی بهداشت

🔹کاهش هزینه خانواده‌های کم درآمد بابت انرژی

🔹لزوم رعایت منافع آمریکا به عنوان اولویت اول در هرگونه قرارداد تجاری کشور و بازبینی قراردادهای بسته شده برای رعایت این اصل

🔹لزوم پاسخگویی مسئولان انتخاباتی سابق برای هرگونه تقلب

🔹مهلت ۶۰ روزه برای ارائه پیشنهادات به منظور معماری زیبا و متناسب با سنت‌ها و آداب و رسوم هر منطقه در ساختمان‌های دولتی

🔹لزوم بازگشت مجازات اعدام برای مجرمان خطرناک

@Dengikurdistan

‍ 🔺 در عصر مرگ وجدان‌ها؛ مراقب کودکان باشیم!

✍ شفیع بهرامیان

◾️کودکی معصوم بار دیگر قربانی خاموش خانواده‌ای از هم پاشیده شده و در سن ۶ سالگی با آزار و اذیت جسمی، روحی و ..، طاقت و رمقی برای ادامه زندگی در  جهنمی بنام خانه پدری نیافت و از درد و رنج و توحشی ویرانگر رها شد. او به نزد پروردگارش برگشت تا چون فرشته‌ای پاک و بیگناه در جوار خالقش آرام گیرد. اینکه براین کودک چه گذشته است جز تاول‌های ناشی از سوختن با سیگار پوست نازک و ظریف و زخم‌های بسیار تن نحیفش چیزی نمی‌دانیم و همین‌ها نیز چنان جان را می‌خراشند که قلب هر انسانی با شنیدنش، به‌دردی جان‌کاه و بغضی فروخورده مبتلا می‌شود.

◾️نیان مظلومانه پر کشید و رفت و مجازات عاملان این جنایت، اکنون خواست همه مردمی است که وجدانشان جریحه‌دار و قلبشان زخمی است اما شیون و گریه و پخش کلیپ و فیلم و زاری و مویه در شبکه‌های اجتماعی کمکی به حال هیچ‌کس نمی‌کند نه آن فرشته‌ای که قربانی شد و نه صدها فرشته دیگری که در گوشه و کنار و شاید در همسایگی و جوار ما اسیر کودک آزاری و بی‌مسئولیتی و حتی بربریت نزدیکان دور و نزدیک‌ خویش‌اند. اینکه وظیفه ما به عنوان یک انسان و یا یک شهروند در اینگونه موارد چیست و چه باید بکنیم؛ به یقین، آموزش و دانستن آن بسی مهم‌تر از سوگواری برای نیان عزیز است.

◾️آگاهی از نشانه‌های این نوع آزار و اقدام به‌موقع می‌تواند به نجات بسیاری از کودکان کمک کند. در ادامه به برخی از راهکارهایی که شهروندان آگاه می‌توانند برای اطلاع از این نوع آزار انجام دهند، اشاره می‌شود:

🟢 آشنایی با نشانه‌های کودک آزاردیده:

🔺اول: تغییرات رفتاری:
   * عزت نفس پایین، گوشه‌گیری و افسردگی
   * ترس از مکان‌ها یا افراد خاص
   * مشکلات خواب، کابوس‌های شبانه
   * کاهش عملکرد تحصیلی
   * تغییر ناگهانی در رفتار جنسی

🔺 دوم: نشانه‌های جسمی:
   * درد در ناحیه تناسلی
   * عفونت‌های مکرر
   * کبودی یا خراش در ناحیه تناسلی
   * مشکلات روده‌ای یا مثانه

🔺سوم: نشانه‌های گفتاری:
   * استفاده از اصطلاحات جنسی نامناسب برای سنشان
   * صحبت کردن درباره تجاوز جنسی
   * ابراز تمایل به تنها ماندن با یک فرد خاص

🟢 ایجاد ارتباط صمیمانه با کودکان
به کودکان اطمینان دهید که در صورت بروز هر مشکلی می‌توانند به شما اعتماد کنند.
با صبر و حوصله به حرف‌های کودکان گوش دهید و از قضاوت کردن خودداری کنید.
به کودکان بیاموزید که بدن آنها متعلق به خودشان است و هیچ کس حق ندارد بدون اجازه به آنها دست بزند.
به کودکان توضیح دهید که برخی از رازها خوب هستند اما برخی دیگر مانند آزار و اذیت، باید به بزرگترها گفته شوند.

🟢 همکاری با سایر افراد
با معلمان و مربیان کودکان در ارتباط باشید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رفتار کودک، موضوع را با آنها در میان بگذارید.
در صورت مراجعه به پزشک با کودک، به پزشک درباره هرگونه نگرانی در مورد احتمال آزار کودک اطلاع دهید.
با همسایگان و آشنایانی که با کودک در ارتباط هستند، در مورد اهمیت مراقبت از کودکان صحبت کنید.

🟢 گزارش فوری موارد مشکوک:
در صورت مشاهده هرگونه نشانه از آزار کودک، بدون فوت وقت با اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس بگیرید.
در صورت مشاهده هرگونه رفتار مشکوک یا آزار فیزیکی، با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرید.
سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند در ارائه مشاوره و حمایت از کودکان آسیب‌دیده نقش مهمی ایفا کنند.

🟢 آگاهی‌رسانی
شرکت در دوره‌های آموزشی درباره آزار و اذیت کودکان می‌تواند به افزایش آگاهی شما کمک کند.
با انتشار مطالب آموزشی و آگاهی‌بخش در شبکه‌های اجتماعی، به افزایش آگاهی عمومی کمک کنید.

🔺مهمترین نکته را اما از یاد نبرید:
هرگز شک خود را نسبت به آزار یک کودک نادیده نگیرید. اگر احساس می‌کنید کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته است، حتماً اقدام کنید. هرگونه تأخیر در گزارش این موارد می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای کودک داشته باشد.
باور داشته باشید با هم می‌توانیم از کودکان در برابر آزار و اذیت انسان‌های بیمار محافظت کنیم.

@avinpress

🔺تلفات جاده‌های کردستان ۱۶ درصد افزایش یافت

🗣رییس پلیس راه های استان کردستان:
🔹 آمار فوتی های ناشی از سوانح جاده ای در ۹ ماهه منتهی به آذر ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۶ درصد بیشتر بوده است.

🔹آمار بالای سوانح جاده ای در کوردستان نشان می دهد این استان حادثه خیزترین جاده های کشور را داشته و در قعر جدول آمار کشوری یعنی رتبه ۳۴ قرار دارد

📌محورهای سقز - بوکان، سنندج - کامیاران، مریوان - باشماق محورهای پرریسک و حادثه خیز استان هستند.
منبع: کردپرس

@Dengikurdistan

🔺 از شعار برادری تا حمایت از تروریسم؛ چهره واقعی سیاست‌های ترکیه در قبال کوردها


🖊سیاست‌های دولت اردوغان در قبال کوردها از دوگانگی و تناقض آشکاری برخوردار است. در حالی که شعارهایی همچون برادری میان ترک‌ها و کوردها مطرح می‌شود، اقدامات عملی دولت نشان‌دهنده دشمنی آشکار با کردهاست. این رویکرد نه‌تنها در داخل ترکیه بلکه در مناطق بحران‌زده‌ای مانند سوریه نیز مشهود است، جایی که آنکارا از گروه‌های افراطی برای تضعیف نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) و سایر نهادهای کرد بهره می‌گیرد.

اردوغان و پروژه برادری: یک بازی تبلیغاتی

🔹 دولت ترکیه به‌صورت گسترده‌ای ایده برادری میان ترک‌ها و کوردها را تبلیغ می‌کند. این پروژه با بهره‌گیری از روایت‌های تاریخی، به‌عنوان یک دستاورد ملی به جامعه معرفی می‌شود. اما واقعیت میدان، چیزی کاملاً متفاوت است. خصومت دولت ترکیه با کوردها به مرحله‌ای رسیده که تمام تلاش‌ها برای همزیستی عادلانه به بن‌بست می‌رسد.

🔹 اردوغان در حالی از برادری سخن می‌گوید که هم‌زمان از سازمان‌هایی همچون داعش و النصره برای سرکوب کوردها استفاده کرده است. این تناقض، به‌وضوح نشان‌دهنده استفاده ابزاری از شعارهای وحدت و همبستگی است.

حمایت ترکیه از گروه‌های افراطی: بازی خطرناک در سوریه

🔹 سیاست‌های ترکیه در سوریه، به‌ویژه حمایت از گروه‌های افراطی مانند داعش و النصره (که بعدها به هیئت تحریر الشام یا HTS تغییر نام دادند)، نقش مخربی در منطقه ایفا کرده است. این گروه‌ها، که از سوی جامعه بین‌المللی به‌عنوان تروریست شناخته شده‌اند، برای سرکوب کردها و بی‌ثباتی منطقه مورد حمایت مستقیم و غیرمستقیم آنکارا قرار گرفته‌اند.

🔹 حتی زمانی که نیروهای کرد موفق شدند داعش را از مناطق مرزی بیرون برانند، ترکیه به‌جای استقبال از این دستاوردها، مرزهای خود را به‌صورت گسترده‌ای نظامی‌سازی کرد و کوردها را تهدیدی برای امنیت ملی خود معرفی نمود.

هیئت تحریر الشام و همکاری‌های پشت پرده ترکیه

🔹 هیئت تحریر الشام به‌عنوان یک گروه تروریستی که همچنان در لیست سیاه سازمان ملل و کشورهای غربی قرار دارد، در سوریه قدرت یافته و ترکیه نقشی کلیدی در حمایت از آن ایفا کرده است. اردوغان با بی‌اعتنایی به گذشته خونین HTS، روابط نزدیکی با این گروه برقرار کرده و از آن به‌عنوان ابزاری برای مقابله با SDF استفاده می‌کند.

🔹 این اقدامات در حالی انجام می‌شود که جامعه جهانی برای توقف جنگ در سوریه تلاش می‌کند، اما ترکیه به حملات خود علیه نیروهای دموکراتیک سوریه ادامه داده و سعی دارد از HTS برای پیشبرد اهداف خود بهره ببرد.

همکاری با اسرائیل: تناقض در سیاست خارجی ترکیه

🔹 در حالی که ترکیه به ظاهر خود را مخالف اسرائیل نشان می‌دهد، شواهد حاکی از آن است که این کشور در حال نزدیک شدن به پروژه امنیتی اسرائیل در خاورمیانه است. امنیت اسرائیل به یکی از محورهای اصلی معادلات منطقه‌ای تبدیل شده و ترکیه به دنبال آن است تا با افزایش فشار بر کوردها، جایگاه خود را در این معادلات تقویت کند.

نتیجه‌گیری: راه‌حل عادلانه، تنها مسیر ممکن

🔹 دشمنی آشکار ترکیه با کوردها و استفاده ابزاری از گروه‌های افراطی نه‌تنها به بی‌ثباتی منطقه دامن می‌زند، بلکه تصویر واقعی سیاست‌های این کشور را به جهانیان نشان می‌دهد. برای دستیابی به صلح و عدالت در خاورمیانه، لازم است که مسئله کوردها با یک راه‌حل عادلانه و پایدار مواجه شود. تاریخ نشان داده است که سرکوب و دشمنی، هیچ‌گاه نتوانسته است حقیقت را برای همیشه پنهان کند.

🔹 اردوغان ممکن است با شعارهای فریبنده و سیاست‌های پشت پرده به‌دنبال پیشبرد اهداف خود باشد، اما در نهایت این حقیقت است که باقی خواهد ماند.

📝منبع: ینی اوزگور پولیتیکا

@Dengikurdistan

🌱 | @Hevibook

بەپێی ئەم بەرهەمە لە (٢٠ی ژانویەی ١٩١٦ی.ز)دا سپای ئیمپراتۆری ڕووس بە بیانووی تۆڵەکردنەوە لە سپای ئیمپراتۆری عوسمانی خۆ دەکا بە شاری مەهابادەوە و لە چەند ڕۆژدا نزیکەی دە هەزار کەس لە شار و گوندی ئەم ناوچەیە دەکووژێت.

📕 کتێب: کارەساتێکی مێژوویی
✍️ نووسەر: عەزیز وەلیانی
📇 بڵاوکراوەی: بیر
🔖 بابەت: مێژوو
📖 لاپەڕە: 266
💰 نرخ: 200/000 تمەن

🛒 | @Hevibookadmin
🌐 | Hevibook.com

ئەمڕۆ 29ی بەفرانبار هاوکات بوو لەگەڵ کوشتاری دە هەزار کەس لە خەڵکی مەهاباد لە شەڕی یەکەمی جیهانیدا بەدەستی سپای ڕووسی تێزاری.

📚 | @Hevibook
🛒 | @Hevibookadmin

روس ها که در سراسر قرن نوزدهم در آرزوی ورود به دریای سیاه و سپس مدیترانه و آب های آزاد بودند و همواره در تعقیب این هدف دیرینه ناکام مانده بودند و شکست های سنگینی مثل جنگ های کریمه (1856) را  متحمل شده بودند در سال های اخیر با تسلط  بر لاذقیه موقعیت بی سابقه ای پیدا کرده بودند؛ به طوری که سراسر اروپا را به وحشت انداخته بودند. به دنبال سقوط بشار اسد و خروج روس  ها از سوریه،  آمریکا تلاش دارد امکان بازگشت آنان را به صفر برساند. حتی برخی کشورهای اروپایی هم حمایت اروپا از حکومت جدید سوریه  را مشروط به عدم حضور مجدد روسیه در بنادر سوریه کرده اند. بنابراین آمریکا علاوه بر اینکه مخالف بازگشت روس ها به بنادر سوریه است در تلاش است وارث موقعیت روس ها نیز بشود. از اینرو یکی از دلایل مهم توجه دولت دوم ترامپ به سوریه، بهره برداری از خلاء روس هاست.
2- به دنبال وقایعی که در غزه و لبنان روی داد و همچنین باتوجه به فشاری که آمریکا بر دولت عراق برای منحل کردن نیروی حشد شعبی وارد می آورد، بسیاری از تهدیدات سابق برطرف شده اند و آمریکایی ها حضور نظامی و فعالیت در عراق و سوریه را آسان تر و بی خطرتر از همیشه می دانند و طبیعتاً به تقویت موقعیت خود در این دو منطقه می اندیشند؛ به ویژه که دولت جدید ترامپ از تهدیدات جدید خود علیه جمهوری اسلامی می گوید و قاعدتاً این تهدیدات با تقویت موقعیت نظامی آمریکا در مناطق پیرامونی ایران از جمله عراق و سوریه همراه خواهد بود.
3- اسراییل و لابی قدرتند آن در آمریکا بویژه میان جمهوری خواهان، خواستار نهایت بهره برداری از موقعیت جدید در سوریه به نفع اسرائیل هستند. در چارچوب این سیاست هرنوع گسترش روابط ایران با سوریه و امکان باز شدن مجدد مسیر ارسال تسلیحات نظامی ایران به لبنان و غزه  از طریق جنوب سوریه برای اسرائیلی ها یک تهدید بزرگ به حساب می آید. لذا کنترل حکومت فعلی یا حکومت آتی سوریه توسط اسرائیل از ملزومات به نظر می رسد. یک سوریه ضعیف با حکومتی غیرمتمرکز در چارچوب منافع اسراییل قرار دارد. تماس بی سابقه اسرایلی ها با مقامات کرد سوریه و ابراز حمایت از آنان در چارچوب همین سیاست  قرار دارد. طبیعتاً حمایت آمریکا از مقاصد اسرائیل از اصول اساسی سیاست خارجی آمریکاست و سوریه نیز از این اصل مستثنی نیست. 
4- چشم انداز مبهم و تیره و تار عملکرد حکام جدید دمشق مایة نگرانی آمریکا و اسرائیل شده است. معلوم نیست تثبیت موقعیت حکومت جدید و تحکیم و گسترش قدرت آن تا چه میزان رویکردهای فعلی تحریرالشام نسبت به اسرائیل را دگرگون کند. بمباران کلیه مراکز و پایگاه ها و انبارهای تسلیحات سوریه بعد از سقوط بشار اسد از سوی اسرایل در چارچوب همین نگرانی قرار داشت. جهانیان به دقت نظاره گر عملکرد فریبندة تروریست های سابق و حالند که اینک با آنکارد کردن ریش ها و پوشیدن کت و شلوار و زدن کراوات درصدد تغییر چهره هستند.  تداوم حضور آمریکا در سوریه و حمایت همه جانبه از کردها بعنوان متحد درجه اول آمریکا در سوریه، از مقدمات لازم برای هرنوع برخورد نظامی احتمالی آمریکا با گروه تحریر الشام خواهد بود.

5- مهار ترکیه در سوریه از دیگر اهداف آمریکا و اسراییل است. این مهار از چند جهت قابل بررسی است. اسرائیل و ترکیه به لحاظ چشمداشت و توسعه طلبی ارضی نسبت به سوریه مشابه هم می باشند و از این لحاظ به شدت با هم در اصطکاک قرار خواهند گرفت. ترکیه امیدوار است اگر نتواند بخش هایی از سوریه را به قلمرو خود ملحق نماید لااقل ای کشور را دست نشانده خود نماید. این کشور تلاش دارد از طریق اقلیت بسیار کوچک ترکمن سوریه و همچنین تروریست هایی که در راس مناصب مهم حکومت سوریه قرار داده است و نیز اهرم آب، بر عرصه سیاسی آن کشور تاثیر گذار باشد. آنچنان که مشاهده شد اردوغان در روزهای اخیر آمریکا و اسرائیل را تهدید کرد و اعلم نمود چنانچه اسرایل از سوریه خارج نشود حوادث نامطلوب رخ خواهد داد! وی در بخش دیگری از تهدیداتش هشدار داد جز ترکیه همه قدرت های خارجی باید سوریه را ترک کنند! واقعیت این است ترکیه هنوز از رویای الحاق بخش هایی از سوریه به خود دست نکشیده است. اما دروازه ورود ترکیه به سوریه از کردستان آن کشور می گذرد و تلاش ترکیه برای تداوم تغییر بافت جمعیتی و دموگرافیک عفرین در دیگر نقاط کردستان سوریه ادامه دارد. از قضا آمریکا و اسرائیل در نظر دارند از طریق تاسیس یک موجودیت سیاسی خودمختار کردی در شمال سوریه راه ورود ترکیه به سوریه را سد نمایند. شاید این برنامه یکی از نکات اصلی شعار خاورمیانه جدید نتانیاهو باشد که در ماه های اخیر مکرر و جدی بر زبان رانده است.

✍ دوێنێ له شاری ورمێ، «کەرم حەمیدی»، دەنگبێژی بەناوبانگی ئەو دەڤەرە، کۆچی دوایی کرد.

@Dengikurdistan

ترک ها ظاهراً از این برنامه ها آگاهی و اطلاع نسبی یافته اند زیرا به سرعت و سراسیمه به تکاپو افتاده اند و حزب حرکت ملی ضمن اذعان به وجود مساله کرد خواهان حضور اوجالان در پارلمان و صلح با کردها به هدف نجات میهن از توطئه های خارجی شده است! بنابراین ایجاد مزاحمت ترکیه برای اسرائیل در سوریه، حمایت ترکیه از تروریسم، و توسعه طلبی روز افزون این کشور در سوریه در کنار برخی دلایل دیگر آمریکا و اسراییل را به مهار ترکیه در سوریه ترغیب نموده است.  
5- علاوه بر موارد فوق، بازتاب عملکرد نظامی موفق کردهای سوریه در مقابله با بنیادگرایی و تروریسم، برقراری امنیت در قلمرو تحت نفوذشان، مدیریت موفق جامعه متکثر قومی و مذهبی شمال سوریه، و برقراری قابل تحسین برابری جنسیتی در کنار پاره ای دستاوردهای دیگر موجب افزایش روزافزون تقاضای جهانی جهت حمایت و به رسمیت شناخته شدن آنان از سوی قدرت های بزرگ و در راس آنان آمریکا گردیده است. آمریکا که متهم به خیانت همیشگی و مداوم به کردهاست بیش از این نمی تواند نسبت به سرنوشت آنان بی تفاوت عمل کند. ترتیب ملاقات میان مسئولین حکومت روژآوا با سردمداران دمشق، ترتیب نشست میان مسعود بارزانی و مظلوم کوبانی، و حتی ترتیب ملاقات میان مسرور بارزانی و بافل طالبانی از سوی آمریکا را می توان در چارچوب برنامه هایی دانست که این کشور برای کردهای سوریه دنبال می نماید.

@Dengikurdistan

🔺مقایسه رویکرد دولت اول و دوم ترامپ نسبت به کردستان سوریه

✍ سیروان خسروزاده


🖊عملکرد دولت اول ترامپ در قبال کردهای سوریه موجی از مخالفت و انتقادات شدید را چه از سوی کردها و چه از جانب محافل آمریکایی به دنبال آورد و عبارت "خیانت آمریکا به کردها" یکبار دیگر تیتر یا موضوع بحث بسیاری از مطبوعات غرب شد. ترامپ در توجیه این اقدام غیرقابل توجیه خود به بهانه هایی حیرت آور همچون عدم همکاری کردها با متفقین در جنگ جهانی اول استناد می کرد!! (هرچند ویدیوی رقص و پایکوبی کردهای ارتش سرخ بعد از ورود فاتحانه به برلین هنوز موجود است).
به هر روی، آنچنان که می دانیم ترامپ با اعزام مایک پنس به ترکیه با اردوغان معامله کرد و کردها را وجه معامله قرار داد. با روی کار آمدن بایدن به همان میزان که کردها نگران گذشت زمان و اتمام احتمالی حکومت دمکرات ها بودند، اردوغان بازگشت مجدد ترامپ و فراهم شدن بسترهای مورد نیاز خود جهت حملات جدید به روژآوا را انتظار می کشید. اما این روزها آنچه اردوغان و فیدان و دیگر مقامات ترکیه را غافلگیر کرده است، تغییر رویکرد دولت دوم ترامپ نسبت به کردهای سوریه است. در این نوشتار تحولات جدید و ریشه های این تغییر استراتژی بررسی می شوند.
قبل از هر چیز باید ریشه های بی تفاوتی دولت اول ترامپ نسبت به کردهای سوریه مرور گردند. ترامپ که از دریچه منافع ملی آمریکا با قضایا برخورد کرده و می کند، به دلایل ذیل حمایت از کردها و تداوم حضور در سوریه را پرهزینه و بیهوده می دانست:
1- یکی از نخستین پیامدهای اجتناب ناپذیر حمایت ترامپ از کردها، تشدید تنش آمریکا با ترکیه یعنی دومین قدرت ناتو بود. طبیعتاً ترامپ به حمایت و همراهی ترکیه در تحولات منطقه ای نیاز داشت و نمی خواست ترکیه را قربانی حمایت از کردها کند و صرفاً تسلط بر نفت دیرزور و بهره برداری از آن را مورد تاکید قرار داد.
2- گروه های شبه نظامی مورد حمایت ایران، یا همان محور مقاومت، در عراق و یمن و سوریه و لبنان و فلسطین در اوج قدرت بودند و حملات موشکی و راکتی و خمپاره ای آنان به پایگاه های آمریکا در سوریه بلحاظ حیثیتی برای آمریکا پرهزینه بود و ترامپ تمایل چندانی برای تقویت موقعیت نظامی آمریکا در سوریه نداشت و چه بسا اگر دولت نخستش کمی بیشتر تداوم می یافت سربازان آمریکایی را از سوریه خارج می کرد و حتی جاذبة نفت دیرزور هم نمی توانست او را از این اقدام بازدارد.
3- اصطکاک های میان نیروهای آمریکایی و روسی در سوریه برای آمریکا بسیار خطرناک بود چون اگر جنگی رخ می داد موقعیت آمریکا به خاطر محدود بودن قوای نظامی و لجستیکی اش در سوریه به هیچ عنوان قابل مقایسه با موقعیت قدرتمند روسیه و متحدانش نبود و هر نوع تشدید تنش منجر به خروج خفت بار آمریکا از سوریه می شد و این رسوایی تاثیراتی جدی بر وجهة جمهوری خواهان و نتایج انتخاباتی می گذاشت. در حقیقت افزایش حمایت ترامپ از کردها در تقابل با اهداف و برنامه های روسیه در سوریه بود و ترامپ نمی خواست بخاطر کردها روابط پرتنش آمریکا با روسیه را متشنج تر کند.
4- باتوجه به حمایت روسیه و ایران از بشار اسد و تثبیت موقعیت وی، امید به سقوط حکومت سوریه و آغاز نقش آفرینی و گسترش نفوذ آمریکا در این کشور به حداقل رسیده بود و آمریکا به طور کلی دلیلی برای ادامه حضور در سوریه و حمایت از کردها نمی دید، بویژه که آلترناتیو قابل قبولی برای جایگزینی بجای حکومت بشار اسد وجود نداشت و آمریکا تمایلی برای پیشبرد مقاصد ترکیه با حمایت از بقایای داعش در نقش اپوزیسیون سوریه نداشت. 
ترامپ با در نظر گرفتن ملاحظات فوق دلیلی برای درگیری بیشتر در سوریه نمی دید. اما تحولات اخیر در فلسطین و لبنان از یک سو و وقایع دو ماه اخیر سوریه به طور کلی چشم انداز جدیدی پیش و روی آمریکا گشوده است، چشم اندازی که باعث شد ترامپ در یکی از مصاحبه های اخیرش از پاسخ به این سوال که آیا سربازان آمریکایی را از سوریه خارج خواهد کرد طفره برود و آن را مشروط به برخی مسائل نماید. از مشخصه-های تغییر رویکرد دولت جدید ترامپ نسبت به کردهای سوریه حضور شخصیت های حامی کردها در کابینه ترامپ است؛ یکی از مهمترین این شخصیت ها مارکو روبیوست که نقش آفرینی وی بعنوان وزیر خارجة جدید آمریکا تقریباً قطعیت یافته است. حال باید دید استراتژی جدید دولت ترامپ نسبت به کردها معلول کدام علل و شرایط جدید است؟

1- بدون شک مهمترینِ این شرایط سقوط بشار اسد و روی کار آمدن حکومت جدید سوریه  و تبعاتی است گه این رخداد به دنبال آورده است. یکی از مهمترین پیامدهای سقوط بشار اسد و خروج روس ها از سوریه است.

📸وێنە‌مێژوو

✍ لە راستەوە: عەدۆڵڵا گۆران، ڕەفێق چالاک،

ــ شاری یافا له وڵاتی فەلەستین
ساڵی ۱۹۴۳ زایینی

@Dengikurdistan

🎥 کوردهای هذبانی، فرمانروایان ارومیه در 1000 سال پیش

@Dengikurdistan

🔺پزشکیان: راه این دو قاضی ادامه دارد

🔻مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، در پی ترور قضات دیوان عالی کشور پیامی صادر کرد.
پزشکیان گفت:

🔹راه و مسیر روشن این قضات پرتلاش و باسابقه، با قوت تداوم خواهد یافت.

🔹نیروهای امنیتی و انتظامی در اسرع وقت نسبت به معرفی آمران و عاملان این جنایت اقدام کنند.

@Dengikurdistan

🔺در بمباران امروز سد تشرین توسط ترکیه، 4 شهروند مدنی کشته و 15 نفر دیگر مجروح شدند

@Dengikurdistan

🔺جزئیات بیشتر از ترور قاضیان دیوان‌عالی کشور

🔹ضارب آبدارچی دیوان‌عالی کشور بوده که با سلاح کلت به سمت قضات شلیک کرده است و پس از ترور اقدام به خودکشی می‌کند.

🔹در مقابل کاخ دادگستری، ۳ آمبولانس داخل حیاط پشتی دیوان مستقر شده‌اند و درهای دیوان پس از حادثه بسته شد. /فارس

@Dengikurdistan

🔺گزارش خبرگزاری قوه قضاییه از حادثه ترور دو قاضی مشهور در تهران

🔻خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضایی نوشت:
🔹صبح امروز فرد مسلحی نفوذی در دیوان عالی کشور در اقدامی برنامه‌ریزی‌شده اقدام به ترور دو قاضی شجاع و پرسابقه در مبارزه با جرایم علیه امنیت ملی، جواسیس و تروریزم کرد.

🔹حجت الاسلام والمسلمین رازینی رئیس شعبه ۳۹ و حجت الاسلام والمسلمین مقیسه رییس شعبه ۵۳ دیوان عالی کشور بودند.

🔹در پی این اقدام تروریستی، دو قاضی خدوم – انقلابی و قاطع در برابر مخلان امنیت مردم به شهادت رسیدند.

🔹براساس تحقیقات اولیه، فرد مورد اشاره نه پرونده‌ای در دیوان عالی کشورداشته و نه از مراجعین به شعب دیوان بوده است.

🔹بلافاصله پس از اقدام تروریستی صورت گرفته برای دستگیری فرد مسلح اقدام می‌شود که وی به سرعت اقدام به خودکشی می‌کند.

🔹در حال حاضر تحقیقات برای شناسایی و دستگیری عقبه این اقدام تروریستی آغاز شده است.

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🌹🎶 نیشتمانی گوڵ و گۆرانی

🎼 گۆرانی؛
#لامل‌زەرد

ده‌نگ؛
#فەرشاد‌ــ‌ئەمینی

🌈لە گەڵ ده‌نگی‌کوردستان بمێنەوە
@DengiKurdistan

👈 پیشنهاد ادمین 👉


👈 بەشێ لە باشترین فیلمه کوردییەکان👉




‍ 🎥 لە گۆڤاری سۆما دا دەتوانن بینەری ئەم فیلمە سینەماییانە بن(کرتە لە سەر نێوی فیلمەکە بکەن):

۱. Kurdish Sniper| ئۆزلەم یاشار
۲. وڵاتی تیژی شیرینم|هونەر سەلیم
۳.ڤۆدکا لیمۆن|هونەر سەلیم
٤.زەر| کازم ئۆز
٥.ئەزموون|شەوکەت ئەمین
٦.ڕەشەبا|حوسێن حەسەن
۷. وڵاتی زستان|هیشام زەمان
٨.ژیان|جانۆ ڕۆژبەیانی
۹.باهۆز|کازم ئۆز
۱۰.تارمایی جەنگی پیشوو |هاوڕێ مستەفا
۱۱.پەڕینەوە لە غوبار |شەوکەت ئەمین
۱۲. کوێستانی قەندیل|تەها کەریمی
۱۳.بیرەوەرییەکانی سەر بەرد | شەوکەت ئەمین
۱٤.هەنسکی ئاسمان|شەهرام قادر
۱٥.پەیکەری دڵ| شوان عەتووف
۱٦.ژ بۆ ئازادیێ| ئەرسین چەلیک
۱۷.تەختەڕەش| سەمیرا مەخمەلباف
۱٨.مێگەل|یەلماز گونەی
۱۹.شیوەنی بەفر | جەمیل ڕۆستەمی
۲۰. کچی کافرۆش|تەنیا کەریم
۲۱.گەلەگورگ| تەیفوور بەتحایی
۲۲.چیرۆکی شارە وێرانکراوەکان(بەڵگەفیلم)| شێرۆ هندێ
۲۳.بێکەس| کارزان قادر
۲٤.زارێ| هامۆ بەیک نازاریان
۲٥.A Flag Without A Country 2015/ بەهمەن قوبادی
۲٦. ئافرەت(فیلمی بەڵگەنامەیی)| مەسعوود بابایی
۲۷.خەونەکانی شاعیرێکی مردوو | سەرکەوت جەبار
۲٨.سرتە لەگەڵ با | شەهرام عەلیدی
۲۹.کەژاڵ | نیما یار
۳۰. هێلانە سووتاوەکان | شەهرام مەسلەخی
۳۱. دوایین زستان | سالم سەلەواتی
۳۲. زەوییە پیسەکان | ئاڵا هوشیار ، ڕەزا علایی
۳۳.بەری بەفر بارینێ | هیشام زەمان
۳٤. دایان | بێهرووز نوورانی پوور
۳٥. بووکا بارانێ | حوسێن حەسەن
۳٦.هەرمان | حوسێن حەسەن
۳۷.گوڵی نێرگز | حوسێن حەسەن
۳٨.نامەیەک بۆ پاشا | هیشام زەمان
۳۹. دڵی سوور | هەڵکەوت مستەفا
٤۰. سێگۆشەی مەرگ | عەدنان عوسمان
٤۱. بێدەنگ (کورتەفیلم)  | ڕێزان یێشیلباش
٤۲. سەبایە (بەڵگەفیلم)| هۆگر هرۆری
٤۳. سفر کیلۆمیتر | هونەر سەلیم
٤٤. مەردان | بەتین قوبادی
٤٥. هەڤاڵ (بەڵگە فیلم) | ئادام ووود
٤٦.باوکە (کورتەفیلم) | هیشام زەمان
٤۷. کچی شین(بەڵگەفیلمی داستانیی)| کەیوان مەجیدی
٤٨.وڵاتی ئەفسانە | ڕەحیم زەبیحی
٤۹. ژنی ژیانم | سۆران ئیبڕاهیم
٥۰. شەوی حیساب | حوسێن سێودین
٥۱. کوڕی بابێل | محەمەد دەراجی
٥۲.کچانی کورد لە تاران(بەڵگەفیم) | هێمن ئالانی
٥۳.فریشتەکانی شەنگال | هانا پولک
٥٤.دوایین گوندی سەرژمێر نەکراو | شەهرام عەلیدی
٥٥.میوانێکی دوور (شانۆ) | بەختیار عەلی
٥٦. منداڵە ون بووەکان (بەڵگەفیم) | ئەکرەم حەیدۆ
٥۷. فارسێکی کوردیزان (بەڵگەفیلم)| عەزیز مورادی
٥٨. نیشتمان لە کوێیە؟ | هۆشیار زێڕۆ
٥۹. چیاکانی چاپڵین| جانۆ ڕۆژ بەیانی
٦۰. شنگال لە ژێر گەمارۆی داعشدا (بەڵگەفیلم) | خاویێر مۆنتز
٦۱. باخەوانی نێرگزەجاڕ(بەڵگەفیلم)  دەربارەی ژیان و بەرهەمەکانی مامۆستا عەبدولکەریمی مودەڕیس | تەها کەریمی
٦۲. دارستانی شێعر(بەڵگەفیلم)|
٦۳.دەستنووسەکانمان(بەڵگەفیلم)| تەها کەریمی
٦٤.بیرەوەرییەکانی سینەما لە بانە(بەڵگەفیلم)
٦٥.زمانی نهێنی(بەڵگەفیلم) | ئومێد غەریبی
٦٦. پیاوێک لە ڕەگەزی شێعر(بەڵگەفیلم) | یاسەمەن شەریف مەنێش
٦۷. گەڕانەوە (بەڵگەفیلم) | زەهاوی سەنجاوی
٦٨.نهێنیی نێئاندەرتاڵەکان(بەڵگەفیلم) | ئەشلی گێتینگ
٦۹. چەند نهێنییەک دەربارەی ژیانی مامۆستا هەژار(بەڵگەفیلم) | دەرهێنەر: نەبەز ئەحمەد

🎞ئەم پێرستە نوێ دەکرێتەوە...


📽سینەمای بیانی:
.خۆشەویستی لە زەمانی کۆلێرادا | مایک نیۆل
. لوولیتا | ئادریان لین
.لوولیتا | ئیستەنلی کوبریک
.لیستی شیندلێر | ئێستیوێن ئێسپیلبێرگ
.سەفەری هیوا|خاویێر کولێر
.نیشتمانی بچووکی من| ئێما کاوادا

‍ 📽 چەند نهێنییەکی ژیانی هەژار (بەڵگەفیلم)2024

🎬دەرهێنەر: نەبەز ئەحمەد

🔺گنجینه دَنگ‌بِژی (Dengbêjî)

✍ سیداد شیرزاد

🖊ماموستا عبدالکریم سروش، فلکلورپژوه فعال و خستگی‌ناپذیر ارومیه‌ای خبر داده که بعد روندی دو سه ساله، دَنگ‌بِژی (Dengbêjî) از طرف اداره کل میراث فرهنگی استان به ثبت رسیده است. این خبر مسرت‌بخش است و تلاش‌های ایشان شایسته ارج و تقدیر.
امید است در ادامه و طی سریع‌ترین زمان ممکن شاهد به ثمر نشستن تلاش‌های ماموستا برای تأسیس مالا دَنگ‌بِژان (Mala Dengbêjan) (خانه دَنگ‌بِژان) باشیم.

دَنگ‌بِژی، هیچ معادلی در زبان فارسی ندارد. تصور غالب و فعلی از دَنگ‌بِژی این است که این هنر یک سبک خاص موسیقی فولکلور است در حالی که چنین تصوری به صورت کامل منطبق بر واقعیت این پدیده فرهنگی نیست و حتی گمراه‌کننده است. «دَنگ» در این اصطلاح نه به معنای صدا، بلکه دلالت بر «خبر» دارد. دَنگ‌بِژ نیز کسی بوده که اخبار را منتقل می‌کرده‌. دَنگ‌بِژ، راوی اخبار و ناقل وقایع جامعه کردی بوده و سرگذشت قهرمانی‌ها، حماسه‌ها، دلدادگی‌ها و یا سایر موارد اینچنینی را در دیوان‌خانه امیران امارت‌های کردی یا مجالس روستایی و شهری روایت می‌کرد.
دَنگ‌بِژ، به تنهایی کار رساندن اخبار، ثبت وقایع و تاریخ، انتقال سرگذشت قهرمانی‌ها و روایت‌های عاشقانه یا اجتماعی، بیان رشادت‌های مدافعان سرزمین و هویت را سینه به سینه و انجام می‌داد.
دَنگ‌بِژ، رسانه‌ای بود، در زمانی که رسانه‌ای نبود.
دَنگ‌بِژ، مورخی بود، در هنگامه‌ای که به علت فقدان آموزش همگانی و عللی از قبیل شرایط خاص جغرافیایی و سیاسی کردستان، امکان وجود مورخ وجود نداشت یا بسیار اندک بود.
دَنگ‌بِژ، روایت‌گرِ ادیبی بود، در شرایطی که به تعداد کافی ادیب و شاعر و مخاطب برای ایشان وجود نداشت.
دَنگ‌بِژ، نهادی فرهنگی بود، موقعی که کردستان امکان برساختن ارادی نهادی فرهنگی را با این عظمت و بهینه‌گی نداشت.
دَنگ‌بِژ، هنرمندی بود تا مرگ، جنگ، عشق، خیانت، مروت، پهلوانی و در یک کلام زندگی را با زبان و بیان شیوا و گیرای خود از طریق گوش تاریخ در برابر دیدگانش  بر پرده هنر مجسم نماید.
آیا دَنگ‌بِژ در روایت درویش عَودی (Derwêşê Evdî) تمام صحنه جنگ را هم‌سنگ فردوسی در شاهنامه بر پرده خیال نمایان نمی‌کند؟
آیا وقتی سُم پای هَدبان (اسب درویش) در سوراخ‌های بیشمار موش در آن دشت نفرین‌شده فرو می‌رفت یا وقتی عَدول (معشوقه درویش و نماد وطن) از دیدن درویش از بالای تپه که در دشت موش‌ها به دست نَیاران شکار شده و از هوش می‌رود هم‌تراز صحنه فرو افتادن رستم به چاه نیزه‌دارِ شغادْکَن نیست؟
اگر دَنگ‌بِژ نبود، ما در کجای تاریخ باید صحنه‌ای که نوعروسان و دوشیزگان برادوست خود را از دست مهاجمان از بلندای دیوار قلعه دم‌دم از برای نجات به دره نیستی پرت می‌کردند، می‌یافتیم؟
کدام نقاش می‌توانست بدون تحویل امانت توسط دَنگ‌بِژ، روایت خود را از آن ترسیم کند؟
اگر دَنگ‌بِژ نبود کجا و چه سان، امیرخان لَپ‌زِرین شناخته می‌شد؟ یا حتی اگر صرفاً، توسط دیگرانَش می‌شناختیم، شناخت ما چگونه می‌بود؟
کدام کارگردان را ایده‌ای نزدیک به واقع از گمشده دَنگ‌بِژ خالِ بره (xalê birê) دست‌یافتنی بود؟ همان گمشده‌ای که دَنگ‌بِژ بره، بدون دیدنش، شیفته او شده بود و تا آخر عمر هم افسوس ندیدن و تمنای وجودش در سوز صدایش تجلی یافته بود.
کردستان، بدون دَنگ‌بِژ لال می‌شد. دَنگ‌بِژی، سنگر رفیع دفاع از تاریخ، هویت و زبان و فرهنگ کردستان بوده است.

دَنگ‌بِژی، انتقال اخبار صِرف و روایت خشک تاریخ نبوده. دَنگ‌بِژ، خبر و روایت را در بطن ادبیات قرار داده و سپس بر مَرکَب موسیقایی‌ایش نِشانده تا این بار امانت در کوره‌راه پر پیچ و خم و طولانی تاریخ به مقصد برسد.
کوره‌راهی که چنگیزانَش، حتی میراث مکتوب را نیز به دره‌های نیستی و فراموشی سپردند، لیکن دَنگ‌بِژ، این امین‌ترین معتمد، از راه ایمن‌ترین گزینه در این جغرافیا با توجه به امکانات و توانش، یعنی از راه دَنگ‌بِژی، چه میراث‌ها که از سقوط به دره نیستی نجات داده و چه سرمایه‌ها که به سلامت به دست ما رسانده است.
چه میراث و سرمایه‌ای ارزشمندتر از زبان. گزافه نیست که مرگ زبان، مرگ ملت است. فریاد رسای دَنگ‌بِژ بود که دخترکان برادوست را از نیستگاهِ فراموشی رهانبد.
از این منظر است که دَنگ‌بِژ، نگاهبانِ سربلند تاریخ ماست.

گنجینه دَنگ‌بِژی چه بسیار ایده‌ها و امانت‌ها برای هنرمندان، پژوهش‌گران، ادیبان و سینماگران دارد. دَنگ‌بِژ، زبان و فرهنگ ما را از گردنه‌هایی خطرناک عبور داده، اما برای تکمیل مأموریت، اکنون نیازمند یاری دیگران است. دَنگ‌بِژی اکنون یک هنر است. هنری که هنوز می‌تواند الهام‌بخش باشد و صد البته الهام نیز بگیرد.
نویسندگان برای سناریوهای سینما نباید از این هنر غافل باشند. نه غفلت از ایده‌ها و روایت‌های غنی‌اش مطلوب است. نه غفلت از استفاده از زبان روایی دَنگ‌بِژی در سناریوها و فیلم‌ها، پذیرفتنی.

@Dengikurdistan

✍ عبدالکریم سروش، فلکلورپژوه ارومیه‌ای، از ثبت ملی هنر «دَنگبژی» توسط اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان‌غربی، خبر داد.

@Dengikurdistan

✍ وضعیت نامناسب آواره‌گان غزه

@Dengikurdistan

📸وێنەمێژوو

✍ هەڵپەڕکێی کوردان لە ڕۆژئاوای کوردستان، ساڵی 1900زاینی

@Dengikurdistan

✍ درآمد این نمایش، صرف امور خیریه می‌شود.

@Dengikurdistan

🔺گڵکۆی ناودارانی کورد لە گۆڕستانێکی دیمەشق

🔻لە گۆڕستانی شێخ خالید نەقشبەندی لە گەڕەکی کوردان"حی الاکراد"، لە شاری دیمەشق پێتەختی سووریا، هەندێک لە ناودارانی کورد بە خاک سپێردراون کە ناوی خۆیان لە مێژووی کوردستاندا تۆمار کردوە.

لە گۆڕستانەکەدا بەدرخان بەگ، حاکمی میرنشینی بۆتان و لە کەسایەتییە مێژووییەکانی کوردستان بە خاک سپێردراوە.

هەروەها جەلادەت بەدرخان، نەوەی بەدرخان بەگ و داهێنەری ئەلفوبێی کوردیی لاتین و ڕەوشەن بەدرخانی هاوسەری لەم گۆڕستانەدا نێژراون.

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🌱 | @Hevibook

لایان خاطراتش را پس از بازنشستگی نوشت، پنهانی و در 1964 به پایان رساند. والاس لایان از پایان جنگ با امپراتوری عثمانی در 1918 تا پایان جنگ جهانی دوم در عراق صاحب منصب بود. پس از خدمت در فرانسه، افسری از یکان مرزی 52م سیک بود که در 1917 به عراق اعزام شد تا با نیروی هندو انگلیسی که فتح بین‌النهرین را در 1918 تکمیل کرد همکاری کند. ازاین‌رو در اواخر 1918 که دولت غیرنظامی عراق نیاز فوری به مدیرانی با پیشینه‌ی غیرنظامی داشت در عراق بود. او را به کردستان فرستادند و بیشترِ 26 سال بعد را آنجا گذراند. این یک استثنا بود. اکثریت قریب به اتفاق مقامات انگلیسی غیرمتخصص از سـال 1921 که حکومت و پادشـاهی عراق تأسیس شد کم‌کم تـا 1932 همگی تعویض شدند. لایان از این موج دوم کاهش نیروهای انگلیسی نیز در امان ماند و مأمور تفکیک اراضی شد.

📕 کتاب: کردها، عرب‌ها و انگلیسی‌ها
✍️ نویسنده: والاس لایان
🖊️ مترجم: حسن افشار
📇 نشر: مرکز
🔖 موضوع: تاریخ، خاطرات
📖 صفحات: 328
💰 قیمت: 348 هزار تومان

🛒 | @Hevibookadmin
🌐 | Hevibook.com

🔺گفتگوی تلفنی وزیر امور خارجه اسرائیل با الهام احمد

🔻رسانه‌های اسرائیل از گفتگوی تلفنی گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، با الهام احمد، رئیس مشترک اداره ارتباطات خارجی خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه، خبر دادند.

🔹روزنامه اسرائیلی «اسرائیل هیوم»، به نقل از مقامات اسرائیلی اعلام کرد که گفتگوی تلفنی مفصلی میان گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، و الهام احمد، رئیس مشترک اداره ارتباطات خارجی خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه، انجام شده است.

🔹به گزارش این روزنامه، در این گفتگوی تلفنی، تحولات منطقه مورد گفتگو قرار گرفته است. همچنین روزنامه مذکور اعلام کرد که الهام احمد اطلاعاتی پیرامون نقض حقوق و قتل و بازداشت خودسرانه کوردها توسط گروه‌های مسلح سوری ارائه کرده است.

🔹ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز در این گفتگو اعلام کرد که در تمامی دیدارهای دیپلماتیکش با همتایان خود در عرصه بین‌الملل، نگرانی خود را درباره وضعیت کوردها مطرح کرده است.

@Dengikurdistan

🔺منصور یاقوتی درگذشت.

🔻 "منصور یاقوتی" نویسنده، شاعر، منتقد ادبی و داستان‌نویس، زادهٔ روستای کیوه‌نانِ شهر سنقر در کرماشان، امروز ۸ دی ۱۴۰۳ بر اثر بیماری در منزل شخصی‌اش درگذشت.

🔹 از منصور یاقوتی آثار زیادی از قبیل داستان‌های کوتاه و بلند، رمان، شعر، مقاله، ترجمه، پژوهش و ... به جا مانده است.

@Dengikurdistan

🔺سوریه رفت به فکر ارومیه باشید

✍ سیداد شیرزاد

🖊 اردوغان در حال فتح خاورمیانه، قفقاز و آفریقاست. خاورمیانه را با ماسک اخوانی درمی‌نوردد. در حالی که تنها خط‌قرمزش بریدن سر هر طرحی است که به کردها ذره‌ای نفع و احیای حقوق پایمال شده را نوید دهد.
در قفقاز دل آذری‌های اخیراً ترک شده با هدایت و حمایت اسرائیل بُرده و در آفریقا در نقش یک قدرت نظامی و گاهی مصلح و داور ظاهر شده است. در آسیای میانه نیز در حال پایه‌ریزی ناتوی تورانیستی است.

🔹 همه این طرح‌ها و نقشه‌ها را با آمیختن اهداف و ابزار اقتصادی به صورتی ماهرانه به پیش می‌برد. اقتصاد در برخی موارد، ابزار اغوای جامعه هدف است و در مواردی نیز اهداف اقتصادی جامعه هدف، اغواگر اردوغان برای دست‌اندازی و ترکتازی. برخی موارد هم هردو بُعد قضیه هم‌زمان صدق می‌کند.

🔹 در تنها استان هم‌مرز ترکیه در گوش گربه ایرانی، سالهاست نجواهایی به گوش می‌رسد که بیشتر از این‌که منطبق بر منافع ملی و امنیت کشور باشد گویا خواسته یا ناخواسته به عنوان مکملی درونی برای امیال و اهداف این دشمن دیرین ممکلت است که برخی تازه خطرش را احساس کرده‌اند.

🔹 سال‌های سال است که در ارومیه و سایر شهرهای استان نام‌های ایرانی و کردی زدوده می‌شوند در حالی که در همان زمان، نام‌های ترکی، بیرق‌های ترکیه‌ای و علی‌افی نمادهای مغولی و روحیات قرقیزی و قزاقی در یک اتحاد رسانه‌ای از سوی رسانه‌های محلی داخلی و خارجی بر در و دیوار شهر اَندوده می‌شوند.

🔹 این دوده‌ها و اَندوده‌ها کِی قرار است چشم حاکمیت ملی را به سوزش بیاندازد و کِی قرار است متوجه شویم اسب تروا داخل حریم شده و تیغ‌های افشان سواران‌اش در حال بُریدن گلوی گربه ایرانی‌ست؟
آيا امیال آشکار سلطان در سوریه و بازی باکو و آنکارا در زمین اسرائیل هنوز خواب سنگین ما را آشفته نکرده‌است؟
با بازی اردوغان، عمق راهبردی و سوریه که از کف رفت به فکر عمق کشور در خوی و ارومیه باشیم!

🔺 مظلوم عبدی فرمانده کل نیروهای سوریهٔ دموکراتیک/ه‌س‌د به روزنامهٔ الشرق الاوسط:

🔹 ما هنوز به مذاکرهٔ مستقیم با هیئت تحریر شام نرسیده‌ایم، اما معتقدیم سوریه باید یک کشور غیرمتمرکز، کثرت‌گرا و دموکراتیک باشد که در آن هویت متنوع کشور در قانون اساسی و حقوق همهٔ مردم سوریه از جمله مردم کورد مورد حمایت قرار گیرد.

🔹 ما به دنبال تجزیهٔ سوریه نیستیم و آماده‌ایم نقش خود را در ساختن و مشارکت در دولتی که کشور را مدیریت خواهد کرد، ایفا کنیم.

🔹 سوریه شاهد خونریزی بیش از حد بوده است و امروز ما فوراً خواستار گفتگوی کامل و مستقیم برای رسیدن به دوران صلح و امنیت هستیم تا سوریه بتواند به جلو حرکت کند و بازسازی شود.

@Dengikurdistan

📗ژمارەی هەژدەهەمی "پژوهشنامه ادبیات کردی" (پاییز و زستانی ۲۰۲۴) بڵاوکرایەوە.

✔️ یەکەمین و تاقە گۆڤاری کوردیی خاوەن هاوکۆلکەی کاریگەری (Impact Factor)

✔️ یەکەمین و تاقە گۆڤاری کوردیی خاوەنی چارەک (Q) و بەرهەم‌هێنی ئاماژەمەندی (Citation) بۆ زمانی کوردی

✔️ یەکەمین و تاقە گۆڤاری خاوەن پلەی زانستی لە ئێران تایبەت بە زمان و ئەدەبی کوردی و نوانەکراو لە ناوەندی ISC

✔️  تەرخان‌کردنی "نادیبا" (ناسێنەی دیجیتاڵی بابەت) بە هەر دوو شێوازی (DOI) و (DOR) بۆ وتارەکان و دانانیان لە DOAJ، ئەکادیمیا و گووگڵ سکالێر لەگەڵ نوانەکردنیان لە بنکەدراوە هەرێمییەکاندا

✔️ لەم ژومارەدا ۱۳ توێژینەوەی زانستی بە کوردی و فارسی بڵاوکراوەتەوە و کورتەی وتارەکان بە سێ زمانی کوردی و فارسی و ئینگلیزی لە ناوەندگەلی نوانەسازیدا دانراوە.

✔️ ئەم گۆڤارە لە لایەن توێژینگەی کوردستان‌ناسیی زانکۆی کوردستان لە سنە بڵاودەکرێتەوە و یەکەمین و تاقە ژورناڵی ئەکادێمیکی کوردییه که لە لایەن دامەزراوەگەلی ئاماژەپێویی نێودەوڵەتییەوە هەڵسەنگاندنی بۆ دەکرێت.

P-ISSN: 2645-3657
E-ISSN: 2717-0039
Email: [email protected]
Web: jokl.uok.ac.ir

‍ Stranbêj; #Yedê_Şakirî
خوانندە; یدە شاکری

Stran; Gula dûmîn
ترانە; گلی در مه

➡️🍁 @Muzika_Kurdi 🍁

🍁🍂🌺🥀🍂🌺🍂🌺🍂🍁
🍂🌺🥀🍂🌺🍂
🌺🥀🍂
🥀
Dîsa guran dafek ristin
گرگ‌ها دوباره دامی تنیدند
Agir dilê kîvîyan xistin
و‌ آتش بر دل آهوان زدند
Serê berxan li nav mist in
سر بریده‌ی بره‌ها را به دست گرفته‌اند

Dayê, dayê dilê'm şewtî
مادر، مادر، دلم آتش گرفت

Li nav dilê min dûman e
دلم را مه فراگرفته است
Li nav dûmîn du gul mane
در میان مه، دو گل مانده‌اند
Yek birîn e yek erman e
یکی زخم است و دیگری حسرت

Dayê, dayê dilê'm şewtî
مادر، مادر، دلم آتش گرفت

Li her derê çîyek heye
هر جا کوهی هست
Av û gul û gîyek heye
هر جا آب و گل و‌ گیاهی هست
Ji kurdan jî sîyek heye
از کوردها نیز، سایه و نشانی هست

Dayê, dayê dilê'm şewtî
مادر، مادر، دلم آتش گرفت

Va ye du gep û sed çîrok
این است دو حرف و صد قصه؛
Ez qurbana yarên wîrok
جانم فدای یاران دلاور
Sa xelkê xwe bûne dîrok
که تاریخ‌ساز مردم خویش، شدند

Dayê, dayê dilê'm şewtî
مادر، مادر، دلم آتش گرفت
——————————
Helbestvan; Mamoste Elîriza Sipahî Layîn
شاعر; استاد علی‌رضا سپاهی لاین
——————————
🥀
🌺🥀🍂
🍂🌺🥀🍂🌺🍁
🍁🍂🌺🥀🍂🌺🍂🌺🍂🍁
🚟🚟🚟🚟🚟🚟🚟🚟🚟
Werger : #Elîriza_Sipahî_Layîn

Weşangeh : @Muzika_Kurdi

🤿🤿🤿🤿🤿🤿🤿🤿🤿

در مورد این فرد بیشتر بدانید:

📸 تصویر تاریخی

✍ ویلی برانت، چهارمین صدراعظم جمهوری فدرال آلمان و برنده جایزه نوبل، اصفهان، ایران، در مارس 1972.

@Dengikurdistan

🔺لە کەناراواکانی مەغریب، بەلەمێکی کۆچبەان بە80سەرنشینەوەی ژێر ئاو کەوت، کە تا ئێستا11کەسیان رزگار کراون و69کۆچبەر، بێ سەر وشوێنن.

@Dengikurdistan

خرید نقدی🔵         79,900

فروش نقدی 🔴.         80,000

📸 عکس روز


✍ تصویر "روناهی یکتا"، یکی از قربانیان امروز مقابله کوردها با حمله نیروهای جهادی وابسته به ترکیه

📌فرهاد شامی، مسئول مرکز رسانه‌ای نیروهای سوریه دمکراتیک گفت: در بیست روز گذشته، حداقل 450 نفر از مهاجمان جهادی وابسته به ترکیه کشتە شدە‌اند.

@Dengikurdistan

🔺ئەندامێکی ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریکا: نابێ لە سووریا بکشێینەوە، چۆنکە کورد کۆمەڵکوژ دەکرێت

🔻ئەندامێکی ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریکا دەڵێت، پێویستە هێزەکانی ئەمریکا لە رۆژئاوای کوردستان و ناوچەکانی دیکەی ژێر دەسەڵاتی هەسەدە بمێننەوە؛ ئاماژە بەوەش دەکات، لە ئەگەری کشانەوەیان، "تورکەکان کوردەکان کۆمەڵکوژ دەکەن".

🔹 جەیمس لانکفۆرد، ئەندامی ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریکا لە پارتی کۆمارییەکان بە میدیای وڵاتەکەی گوت، "تەنیا لە چەند رۆژی رابردوودا ئەمریکا نزیکەی 100 هێرشی ئاسمانی کردووەتە سەر پێگەکانی داعش. ژمارەیەک ئەمریکی نازانن کە ئەمریکا هێشتا شەڕ دژی تیرۆر و داعش بەتایبەت لەو ناوچەیە دەکات. هەزاران زیندانی داعش لە زیندانەکانی ئەو ناوچەیە هەن کە لەلایەن کوردەکانەوە بەڕێوەدەبرێن. بۆیە ئەو ناوچەیە زۆر گرنگە."

🔹 کەمپی هۆل سەرووی 18 هەزار ژن و 22 هەزار منداڵی داعشی تێدایە. زیاتر لە 10 هەزار چەکداری پێشووی داعشیش لە چەند زیندانێكی ژێر دەسەڵاتی هەسەدەدان.

🔹 ئەو ئەندامەی ئەنجوومەنی پیرانی ئەمریکا دەڵێت، "ئاڵنگارییەکە ئەوەیە کە تورکەکان کوردەکان بە تیرۆریست دادەنێن و لە شەڕێکی بەردەوامدان لەگەڵیان. ئەوان چەند جارێک سنووریان بەزاندووە و لە تورکیاوە چوونەتە باکووری رۆژهەڵاتی سووریا بۆ ئەوەی بتوانن پەلاماریان بدەن."

🔹 لە ساڵانی 2016 بۆ 2019 تورکیا و گرووپە نزیکەکانی بە سێ ئۆپەراسیۆن هێرشیان کردە سەر باکووری سووریا و رۆژئاوای کوردستان. نزیکەی حەوت هەزار کیلۆمەتر دووجای ئەو ناوچانەیان کۆنترۆڵکردووە.

🔹 لانکفۆرد ئاماژە بەوەش دەکات، "ئەگەر ئەمریکا (لە سووریا) بکشێتەوە، ئەوا ژمارەی چەکدارانی داعش لەو ناوچەیە زیاد دەکات. هەروەها، تورکەکان کوردەکان کۆمەڵکوژ دەکەن."

@Dengikurdistan

🔺پژوهشگر اهل ترکیه: تنها راه حل مشکل کورده قتل‌عام  آنهاست!

📌مجری بی‌بی‌سی اظهار او را غیراخلاقی خواند و آنتن او را قطع کرد.

@Dengikurdistan

✍محمد کنجو حسن مسئول اول زندان ⁧صيدنايا ⁩امروز صبح در شهر طرطوس سوریه دستگیر شد

@Dengikurdistan

🔺ڕزگار کردنی چەند دیلی دەستی هێزه جیهادییەکانی سەر بە تورکیا

🔻له‌ مه‌نبه‌ج: ئه‌و ژنانه‌ی که‌ بردران، له‌لایه‌ن میلیشیای سنا سه‌ر به‌ تورکیا، ئازادکران. له‌ ئۆپه‌راسیۆنێکی هێزه‌ تایبه‌ته‌کانی، سدف ئه‌نجامدراوه‌.

@Dengikurdistan

👆ادامه از

...البته بشار اسد یا متوجه اهمیت این قضیه نبود و یا ایران و روسیه بر تصمیمات وی اعمال محدودیت می کردند و مانع از چنین اقدامی شدند، هرچند پوتین در تازه ترین اظهارات خود در رابطه با کردهای سوریه مدعی شده که مساله کردهای سوریه می بایست در دوره بشار اسد حل می شد اما واقعیت این است روسها مساله کردهای سوریه را قربانی رقابت با آمریکا در سوریه کرده بودند.
در هر حال بشار اسد این فرصت طلایی را از دست داد و اجازه داد اردوغان به یک ضد حمله تعیین کننده دست بزند، ضد حمله ای که به حکومت او بر سوریه پایان داد. حال آنکه بشار اسد می توانست با به رسمیت شناختن موجودیت دوفاکتوی کردها بزرگترین ضد حمله را به ترکیه سازماندهی کند. همانطور که گفته شد اعطای یک خودمختاری به کردها هزینه زیادی برای بشار اسد به دنبال نمی داشت بویژه که در جریان توافق با آنان می توانست کلیه مناطق عربی تحت کنترل کردها را تحویل بگیرد. پذیرش موجودیت دوفاکتوی روژآوا بزرگترین و کشنده ترین انتقام از ترکیه و همچنین کابوسی پایان ناپذیر برای اردوغان و باغچلی و آغازی بر پایان توسعه طلبی ترکها در منطقه  و ورای آن بود؛ افسوس که این فرصت طلایی از دست رفت.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📩 ارسالی نویسنده

@DengiKurdistan

🔺سقوط بشار اسد و رهایی اردوغان از سقوط

✍ سیروان خسروزاده


🖊در حالی که احزاب اپوزسیون ترکیه از زمان آغاز نا آرامی های سوریه و مداخله پر هزینه ترکیه در امور سوریه، اردوغان و حزب حاکم را شماتت می کردند ناگهان به یکباره همه چیز به نفع اردوغان تغییر یافت؛ بشار اسد از کشور گریخت و بقایای داعش و جبهه النصره و دیگر گروه های تروریستی تحت عنوان تحریرالشام دمشق و دیگر شهرهای مهم سوریه را تصرف کردند و علاوه بر آنکه موقعیت مفتضح اردوغان را در برابر اپوزسیون بهبود بخشیدند، این بیمار در حال احتضار را نیز عمری دوباره بخشید. اکنون نه تنها موقعیت رو به افول اردوغان که بهترین وجه در انتخابات اخیر مشهود شده بود بهبود یافته و نژادپرستان ترک دوباره به ستایش او مشغول شده اند بلکه چهره نوظهور ترسناک و بسیار مخرب مکتب اردوغان یعنی هاکان فیدان هم مجال خودنمایی یافته و در حال حاضر بیشتر از اکرم امام اوغلو شانس کسب رهبری آتی ترکیه را دارد، به عبارت دیگر تحولات اخیر نه تننها اردوغان را نجات داد بلکه حزب عدالت و توسعه را نیز جانی تازه بخشید به طوری که داوود اوغلو هم پس از سالها تقابل با اردوغان بواسطه تحولات اخیر وی را ستود.
به هر روی، فتنه گری ها و توطئه های اردوغان به نتیجه رسید و برخلاف آتاتورک که صرفاً در پان ترکیسم به شهرت رسید عملاً در حال تحقق رویاهای پان تورانی انورپاشاست به طوری که "سپاه اسلام" دوره عثمانی اینک عملاً سپاهی تورانی- اسلامی شده است و اردوغان ترکها را از مرزهای چین بدینسو در ارتش به اصطلاح ملی سوریه گرد هم آورده است و رهبر واقعی جهان ترک شده است! پیروزی های برق آسا و غیرقابل باور اردوغان چنان ناگهانی و حیرت آور بود که حتی خود وی هم قادر به کنترل هیجانات حاصل از این پیروزی بادآورده نیست و در هزیان گویی گوی سبقت را از باغچلی ربوده است. توهم و خودشیفتگی باعث شد وی کمی پس از اینکه خود و پوتین را تنها رهبران ثابت بیست سال گذشته جهان بخواند، شهرهای مهم سوریه از جمله حلب را شهرهایی متعلق به عثمانی اعلام کند که به واسطة جنگ جهانی از آن کشور منتزع شده اند. اردوغان در ادامة عدم توانایی کنترل هیجانات و در جدیدترین اظهاراتش حین بحث از سوریه اعلام کرد که ترکیه سزاوار قلمروی وسیعتر از محدودة کنونیست! طبیعتاً اظهارات متوهمانة او ادامه خواهد یافت و دیر یا زود با واکنش ناسیونالیست های سوری مواجه خواهد شد. البته احتمال شکاف در اردوگاه تروریست های تحریرالشام از یک سو و طغیان عمومی مردم سوریه علیه حاکمان جدید (که به تدریج در حال بروز است) از دیگر سو  از مخاطراتیست که دستاوردهای اردوغان و تروریست های مورد حمایتش را تهدید می کند. پس از این مقدمه اینک وقت آن رسیده است به سوال این نوشتار که منشاء این دستاوردهای بادآورده را در کجا باید جستجو کرد؟ یا به عبارت دیگر، موفقیت های اردوغان نتیجه کدام انفعال بشار اسد بود؟ پاسخ داد.  طبیعتاً پاسخ های زیادی می توان برای آن برشمرد اما در اینجا روی یکی از مهمترین اشتباهات فاحش بشار اسد تمرکز می شود.
آنچنان که می دانیم در آغاز بحران سوریه اردوغان با سازماندهی و اعزام تروریست های بنیادگرا به سوریه پیش بینی کرد به زودی حکومت اسد ساقط خواهد شد و وی نماز را در مسجد اموی خواهد خواند، پیش بینی که به شدت با شکست مواجه شد و نزدیک بود اردوغان این آرزو را با خود به گور ببرد. درحقیقت عامل اصلی سقوط اسد و رهایی اردوغان از سقوط، به انفعال بشار اسد در بهره برداری از یک فرصت تاریخی بر می-گردد. اسد می بایست بعد از ناکامی و شکست اولیة ترکیه و متحدانش در ساقط کردن وی، با کردها کنار می آمد. مسئولین روژآوا بارها خواستار توافق با بشار اسد و مقابله مشترک با تروریست های مورد حمایت ترکیه در غرب فرات و اطراف حلب شدند اما بشار اسد بسیار منفعلانه رفتار نمود. او که به خوبی از توطئه های ترکیه در مدیریت و اعزام تروریست و تسلیحات به سوریه آگاه بود می بایست با به رسمیت شناختن موجودیت سیاسی کردها در کردستان سوریه، دهها میلیون کرد ترکیه را در برابر حکومت ترکیه قرار می داد و چنان عرصه را بر اردوغان تنگ می کرد که درگیر اوضاع داخلی کشور شود و مجالی برای مداخله در خارج از مرزهایش بویژه حمایت از گروه های تروریستی (بقایای داعش) نیابد. اگر بشار اسد موجودیت دوفاکتوی کردستان سوریه را به رسمیت شناخته بود و یا حتی نوعی اختیارات محدود محلی به آنان داده بود، هم می-توانست به کمک آنها مناطق شمالی حلب را تا عفرین از لوث تروریستها پاک کند و هم با به رسمیت شناختن خودمختاری کردها آتش در خانه اردوغان بیندازد. این اقدام یعنی شناسایی حقوق کردها در شکل یک خودمختاری محدود برای بشار اسد و سوریه هزینه ای نداشت اما عواقبی مرگبار متوجه ترکیه می کرد.

....ادامە در👇

@DengiKurdistan

🔺2024 سالی پر از خشونت

✍ یک سازمان غیرانتفاعی که درگیری‌های مسلحانه در سراسر جهان را رصد می‌کند، گزارش داده است که در سال ۲۰۲۴ تعداد کشته‌شدگان در درگیری‌های سراسر جهان به بیش از ۲۳۳ هزار نفر رسید؛ این یعنی روند صعودی خشونت‌ها و تنش‌های بین‌المللی ادامه داشته است.

🔹 بر اساس گزارش سازمان «داده‌های مکان و رویداد درگیری‌های مسلحانه» (ACLED)، که به‌طور تخصصی به جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل داده‌های درگیری‌های جهانی می‌پردازد، تعداد کشته‌شدگان در درگیری‌های مسلحانه در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش ۳۰ درصدی داشته و در قیاس با پنج سال پیش دو برابر شده است.

🔹 این سازمان می‌گوید جنگ در اوکراین با ۶۷ هزار کشته، مرگبارترین درگیری سال ۲۰۲۴ بوده است. مناطق فلسطینی غزه و کرانهٔ باختری نیز با ۳۵ هزار کشته، شاهد خشونت‌های گسترده‌ای در سال ۲۰۲۴ بوده‌اند.

🔹 این یافته‌ها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ یک نفر از هر هشت نفر در سراسر جهان در معرض درگیری‌های مسلحانه قرار گرفته است.

@Dengikurdistan

✍ از اینستاگرام؛

@Dengikurdistan

✍ در شهر سنندج برگزار می‌شود؛

@Dengikurdistan

🔺شڵماشی لە بۆتەی پەیوەندگەرایی‌ هزرمەندانەدا

✍ ناسر محەممەدسۆڵتانی

🖊بە تێ‌ڕامان لە بیر و بۆچوون و هەوڵەکانی، دەکرێ شڵماشی لە نێو تێکەڵەیەک لە قۆناغەکانی سێهەم و چوارەمی ڕیزبەندی مەحەممەد عابد جابری‌(بیرمەندی باکووری ئەفریقایی)دا بۆ ڕاڤەی پڕۆسەی سەرهەڵدانی بزاڤە ئیسلامییەکانی سەردەم‌دا بناسینەوە؛ ئەو لە چوارچێوەی قۆناغی سێهەم‌دا بوێرانە دەبێتە نێوەندگیر و "پەیوەندگەرا"یەک بۆ تێکەڵ‌کردنی "میرات و مێژووی ژیاری ئیسلامی" لەگەڵ "دەستکەوتە فکری و فەلسەفییەکانی ڕۆژئاوا". هەڵبەت ئەوە نە بەو واتایە کە هزری ڕۆژئاوایی دەقاودەق هەڵگیرێتەوە و بخرێتە بان واقعییەتی جیاوازی جیهانی ڕۆژهەڵاتی ئیسلامی بەڵکو بۆ دەرباس‌بوون لەو ئاڵنگارییە ئەو "ئیبن‌ڕوشد"انە پێ دەنێتە قۆناغی چوارەمی ڕیزبەندەکەی جابری و بە جۆرێک دەبێژێت: هەڵبەت هەڵسەنگێنەرانە و بە ڕەچاوکردنی واقعی کەلتووری ناوچەیی.
بۆشایی خاوەن هزرێکی لەو چەشنە بە تایبەت لەو سەردەمە ئۆتۆپیایی و ناشوێنەی ئەوڕۆکەدا کە جیهان‌بینی ئیسلامی گیرۆدەی خۆی کردووە چاڵنجێکی جیددییە.

کەلێن و خەسارەکانی کۆچی دوایی مامۆستا مەلا مەحەممەد شڵماشی وەک زانایەکی ئایینی تەئویلی، واقع‌گەرا، فرەدەنگ‌خواز (pirranîxwazî/pluralism) و باوەڕمەند بە دۆزی دەوڵەت_نەتەوە کاتێک باشتر فام دەکرێت کە لە بەرانبەر ئیسلامی سیاسی دەق‌گەرا، ئۆتۆپیایی، تاک‌ڕەهەند و بێ‌باوەڕ بە چەمکی سەربەخۆیی گەلانەوە داندرێ و بەراورد بکرێت؛ بۆ وێنە ئەو بە کردەوە پێی وابووە دەبێ جیهان‌بینی مرۆڤ‌تەوەری ڕۆژئاوایی لە سۆنگەی ئەدەبی کۆمەڵەکتێب و نووسەرێکی وەک "بێنەوایان" و "ویکتۆر هۆگۆ"ی "کۆماری‌خواز"ەوە بغزێندرێنە نێو ژین‌‌ــ‌جیهان(Life World)ی مەلا و فەقێی کوردەواری بەڵکو لە دوورەپەرێزی لەگەڵ زانستی نوێ(بە تایبەت زانستە مرۆییەکان/علوم انسانی) و پەڕگیری بۆ مانەوە لە جغزی ۱۲ عیلمە ئەغڵەب نەسەردەمێندراوەکەی حوجرە قوتاریان بێت و بەو بۆنەوە هزری خۆپێ‌خودانی کۆمەڵگەی ئایینی کوردەواریش تاسەیەک بیباتەوە؛ وەرگێڕانی ئەو کتێبە لە لایەن ناوبراوەوە بوو بە هۆکار تا ئەو کتێبە جێ پێی خۆی لە کتێبخانەی زۆرێک لە خەڵکان و مامۆستایانی ئایینی‌دا بکاتەوە و ئەو پرسیارانەیان بۆ چێ بکات کە ئاخۆ: ئەسڵەن ویکتۆر هۆگۆ کێیە؟! بۆ مەگەر لە دەرەوەی جیهان‌بینی دینی ئێمەش‌دا هیچ بیر و بیردۆزێک هەیە بیر لە بێنەوایی بێنەوایان بکاتەوە؟! بۆ چی مامۆستا شڵماشی لە بری وەرگێڕانی کتێبێکی دینی، بە گژ تەرجەمەی پەڕتووکی بیانییەکی بێ‌دین‌دا چووە؟! و... هتد. بۆیە ئەکت و کردەیەکی لەو شێوە لە چەشنی خۆی‌دا هەنگاوێکی بوێرانە و ڕچەشکێنانە بووە بۆ کردنەوەی دەلاقەیەکی نوێ بە ڕووی فرەچەشنی بیرکردنەوەی کارگوزاری ئایینی‌دا.
بایەخی ئەو تێزە کاتێک زیاتر ڕوون دەبێتەوە کە بزانین کتێبی لەو شێوە ئەگەر لە نووسین/وەرگێڕانی بەتواناترین زانای جیهانیش بێت بەڵام مادام موسوڵمان نەبێ یان کەسێکی ئایینی ناسراو وەری‌نەگێڕابێتە سەر زمانی کوردی، هەرگیز نانیشێتە سەر تاقی کتێبخانەی زۆربەی مامۆستایانی ئایینی و پەیڕەوانیان؛ لە بیرمان نەچێ تێڕوانینی دژ بە زانستەمرۆییەکانی ڕۆژئاوایی ئەگەر لە چەند دەیە و نزیک بە سەدەیەک لە وە پێش لە لایەن زۆربەی کۆمەڵەی ئایینی ئەو کات وەک "عیلمی شەیتان"ی پێناسە دەکرا هەنووکە و لە سایەی ئیسلامی سیاسی تەواوییەت‌خوازەوە لە هەندێ مینبەری میسری/پاکستانی بە هەندێک گۆڕانکاری و تێبینیی و بریقاندنەوە و لە ژێر ناوی ترەوە دژایەتی و بانگەوازی بۆ دەکرێت.

شڵماشی لە جێیەک پڕاکتیزەکردنی پەیوەندگەراییە هزرمەندانەکەی لە حەز و عەزرەتێکی ناوازە و هاندەرانەدا بەو شێوە دەخاتەوە ڕوو کە دەخوازێ "سەفەرێکی ڕۆژئاوا(غرب) به مامۆستایانی ئایینی ناوخۆ بکات تا لە نزیکەوە و بە چاوی خۆیان ببینن ڕۆژئاوا ئەو دەهۆڵە هڕۆڵ و ناشیرینە نییە کە لە دوورەوە پێشانی ئێمە دراوە بەڵکو لەگەڵ هەموو ڕەخنەیەک کە مافی خۆیەتی لەی بگیرێ خاوەنی کۆمەڵە دەرفەتێکی فکری، ماددی، مەعنەوی و پیشەسازیشە کە دەکرێ بۆ وەرچەرخانی هەمەلایەنەی دۆخی داڕوخاوی وەڵات کەڵکی پێویستی لێ وەرگیرێ".

ماکەی ئەو هەوڵە نوێ‌خوازانەیە کە تاک‌واتایی تێکست تێک‌دەشکێنێت، لە بنەڕەت‌دا هەر دەگەڕێتەوە سەر باوەڕی هەڵسەنگێنەرانە(سنجشگرانە)ی شڵماشی بۆ تێگەیاندنی هەنگاو بە هەنگاوی(تدریجی) تێگەی کۆمەڵایەتی لە سەر بنەمای لێک‌تێگەییشتنی هەمەلایەنە.

لەگەڵ ئەوەدا کە ڕوونە ناوبراو ماکێتی سەردەمی ئێستاکەی مەلای گەورە بوو لێ پرسیاری سەرەکی ئەوەیە که ئاخۆ چارەنووسی ئەو ڕێچکە پێشکەوتن‌خوازە خۆوەڵاتییە لە پاش مەلای گەورەکان و شڵماشییەکان بە تایبەت لە ژێر تەوژمی هەڵفریوێنەری پوپوولیسمی ئیسلامی سیاسی بناژۆخوازدا کۆمەڵگە ڕاکێشی کام ئاقار دەکات و لەو نێوەدا ئەرکی ڕووناکبیران و ڕووناکی‌دەران چی و چۆن دەبێ!؟

@Dengikurdistan

🎞 ناساندنی فیلمی کوردی

📽 فیلمی کوردی: ۱۱۱ کچ

📝 چیرۆک:

✍ لە ناوچەیەکی دووردەست لە ڕۆژهەڵاتی کوردستاندا سەد و یازدە کچی لادێ لە حاڵێکدا کە، هێشتا سەڵتن بەهۆی سنوورداربوون و مەترسیداربوونی ئەو ناوچەیە لە ژوورێکی دابڕاودان و وردە وردە بەرەو پیری دەڕۆن.
باوک و براکانیان یا کوژراون یا ون بوونە و دۆزینەوەی هاوسەر و هاوژینێکی باش و هاتنی بۆ ئەو شوێنە دوور لە چاوەڕوانییە. لەبەر ئەو بارودۆخە، کچەکان خۆیان بەبێ پشتیوان دەبینن و ئومێدیان بە داهاتوو نییە و بەو بۆنەوە پێکەوە نامەیەک بۆ بەرپرسی سەربە ئەو ناوچە دەنێرن و دەڵێن؛ ئەگەر تا چوار ڕۆژی دیکە وڵامی نامەکە وەرنەگرنەوە، هەموویان خۆیان لە شاخێک دەخەنە خوار و خۆکوژی دەکەن.

🎭ژانێر: دراما
🎙زمان: کوردیی سۆرانی، فارسی
🎬دەرهێنەر: ناهید قوبادی

📸 وێنەی ڕۆژ

✍ ژنانی ڕۆژ‌ئاوا

✍ له مەریوان بەڕێوه دەچێت؛

🔺شبکه دولتی TRT ترکیه: "به زودی حلب، دمشق، درعا و حمص را به صاحب اصلی‌اش [ترکیه] باز می‌گردانیم و به سراغ کریدور زنگزور می‌رویم."

✍ خەڵاتێکی جیهانی بۆ ژنێکی کورد

@Dengikurdistan

🔺مەزڵووم کۆبانی:توانای بەرگریمان لە خۆمان هەیە و هەوڵی وتووێژ لە گەڵ لایەنەکان دەدەین

🔻ژەنڕاڵ "مەزڵووم کۆبانی" پاش ئاڵۆزیە خێراکانی سوریا لە کونفرانسێکی رۆژنامەوانی رایگەیاند

🔻ژمارەیەکی زۆر لە ئاوارەکانی شەهباو عفرینمان گواستۆتەوە بۆ ناوچە ئارامەکان و لە هەوڵداین خەڵکی زۆرتر رزگار بکەین

🔻 پاش کشانەوەی هێزەکانی سوپای سوریا بۆشایی ئەمنی دورست بووە و مەترسی لە سەر گرتووخانەی"هووڵ" کە تایبەتە بە گیراوانی داعش هەیە، لە گەڵ هاوپەیمانان لەم بارەوە لە پەیوەندی داین.

🔻تورکیا هەرەشە لەناوچەکانی خۆسەری دیموکراتیک دەکات، ئێمە وێڕای ئەوەی توانای بەرگریمان هەیە، لە هەوڵداین بە دیالۆگ لە گەڵ گشت لایەنەکان کێشەکانمان چارەسەر بکەین.

@Dengikurdistan

🔺گۆڕانکاریە خێراکان لە سوریا/هەسەدە فرۆکاخانەی دەیرەزووری کونتڕۆڵ کرد

🔻لە کاتێکدا پێشڤەچوونی نەیارانی بەشارئەسەد، بە رێبەری "تەحریرئەلشام" تا نزیک شاری حومس بەردەوامە، هێزەکانی سوپای سوریا لە روژئاوای دەیرەزوور کشانەوەو و هێزە کوردیەکان(هەسەدە)ئەوناوچەیان لە گەڵ فرۆکەخانەی سەربازی کونتڕۆڵ کرد.

@Dengikurdistan

✍ زاگرۆسانه له سنه

@Dengikurdistan

✍ روایت چگونگی سر بریدن یک مادر چهل‌ساله کورد، توسط نیروهای جهادی مورد حمایت ترکیه در سوریه

@Dengikurdistan

مسعود پزشکیان حتی حاضر شد روی آن مصوبه فلان شورای مهم کشور پا بگذارد و استانداری تبریزی‌الاصل برای خدمت در استان آذربایجان‌غربی بگمارد؛ او اما در هیات دولت به‌هنگام معرفی "رضا رحمانی" که سابقه چندین دوره نمایندگی مجلس و وزارت را در رزومه دارد تاکید کرد که ۲ موضوع باید در دستور کار استاندار جدید باشد؛ نخست بهبود وضعیت دریاچه ارومیه و دوم مدیریت عاقلانه تنوع قومی و مذهبی جمعیت استان که سخنگوی دولت از آن با عنوان "رنگین کمان اقوام و فرهنگ‌ها" نام برد.

عجیب اینکه تمام رسانه‌های قومگرای استان و حتی رسانه‌های منتسب به برخی ستادها بخش دوم را کاملا سانسور کردند!
راستی چرا؟ نکند اصلا اعتقادی به دولت و پزشکیان و دستورات و استاندارش نداشته و ندارند؟

بهرحال در همین فقره، دُم خروس تفکرات قوم‌ستیزانه و رسانه‌های وابسته به آنان به روشنی بیرون زد و باید دید که در دوران رحمانی اینان دوباره چقدر مجال رشد و نما و فتنه‌گری خواهند یافت.
برخی برای انتخابات شورای ارومیه حاضرند تمام استان را به آتش فتنه بسوزانند و البته باید دید که استاندار جدید در برابر اینان ملی خواهد ماند یا تسلیم‌شان خواهد شد.

@avinpress

🔺استاندار بومی؟ یا استاندار تُرک؟

✍️ شایان هوشیار، فعال مدنی تُرک
@houshyarshayan


🖊سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان، دکتر رضا رحمانی استاندار آذربایجان غربی شدند. تندروهای تُرک از این انتصاب خوشحال‌اند و هیچ اعتراضی هم به غیربومی بودن او ندارند. اساساً به غیربومی بودن ایشان معتقد هم نیستند و در رسانه‌های‌شان او را استاندار «بومی» دانسته و انتصابش را تبریک می‌گویند. چرا؟ چون ایشان تُرک‌ هستند!

🔹به‌گمانم بهتر است تندروهای تُرک به‌جای مطالبۀ «استاندار بومی»، بدون تظاهر، آشکارا «استاندار تُرک» مطالبه کنند. از نظر تندروها، رضا رحمانیِ متولد تبریز، برای آذربایجان غربی بومی است، اما یک شهروند کُرد، ارمنی یا آشوریِ اهل و ساکن آذربایجان غربی، غیربومی به حساب می‌آید!!

🔹️می‌دانم آرزوی محالی است، اما چه خوب می‌شد اگر تجدید نظری در این فهم و تفسیر یک‌جانبه، ایدئولوژی‌محور، تاریخ‌زده و زمان‌پریشانه صورت می‌گرفت و بسیاری از مفاهیم، برداشت‌ها و ادراک‌های ایدئولوژیک نزد تندروهای ترک رنگ می‌باخت، یا دست کم، بازتعریف می‌گشت؛ تا اقلاً تکلیف خودشان را با خودشان مشخص می‌ساخت. هرچند در این صورت، اساساً جریان تندرو با بحران هویت روبه‌رو می‌شد و موجودیت و موضوعیت‌اش زیر علامت سؤال بزرگی می‌رفت. من البته بارها گفته‌ام چنین نگرشی متعلق به عصر حاضر و منطبق و سازگار با شکل زیست جمعی مردمان اکنون نیست و اقلاً و حداقل، متعلق به صدها سال قبل است. به‌تعبیری، هیچ نسبتی با اکنون و اکنونیت‌مان ندارد. ما نیز چاره‌ای جز زندگی متناسب با قواعد جهان فعلی نداریم، وگرنه عملاً ره به جایی نمی‌بریم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

🔺رضا رحمانی، اهل تبریز، استاندار جدید آذربایجان‌غربی شد

@Dengikurdistan

✍ سرنوشت یک قیام تاریخی کوردها علیە ترکیه؛

@Dengikurdistan

📚 کتێبی تازه

✍وەرگێڕانی کتێبی "بوون و کات" مارتین هایدگێر
وەرگێڕ: کامەران نیک‌پەی

@Dengikurdistan

🔺کشف محوطه تاریخی تولید آهن در جنوب دریاچه ارومیه

🔻نخستین‌بار، یک محوطه کوچک تولید آهن در منطقه "وستا شیخ" از طریق کاوش‌های علمی مستندنگاری شد که بقایای تولید آهن همچون سرباره‌ها، سنگ‌های معدنی و قطعات کوره در آن یافت شده و نشان‌دهنده فعالیت‌های صنعتی فصلی در دوره اشکانی و اسلامی (سلجوقی) است.

صلاح سلیمی سرپرست هیات باستان‌شناسی این منطقه گفته است: بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که آهن در این محوطه به شیوه اسفنجی تولید می‌شده است. مرحله بعدی پژوهش بر آزمایش‌های آزمایشگاهی و تاریخ‌گذاری دقیق متمرکز خواهد بود.

براساس این‌گزارش، یافته‌های جدید می‌تواند مسیر جدیدی برای پژوهش‌های باستان‌شناسی در حوزه فلزگری در منطقه جنوب دریاچه ارومیه باز کند.

@Dengikurdistan

🔺ڕۆژی کۆمەڵناسی لە زانکۆی کوردستان بەڕێوەچوو


@Dengikurdistan

🔺 دو زن کورد در لیست یکصد زن تاثیرگذار جهان

🔻نادیا مراد، فعال صلح‌طلب کورد ایزدی اهل شنگال و ژینا مدرس‌گرجی، فعال حقوق زنان اهل سنندج، از سوی بی‌بی‌سی انگلیسی، در لیست ۱۰۰ زن الهام‌بخش و تأثیرگذار جهان در سال ۲۰۲۴، قرار گرفتند.

@Dengikurdistan

✍ در سنندج برگزارمی‌شود؛


@Dengikurdistan

🔺بەختیار عەلی: ڕۆژئاوا نرخێکی گەوڕەی گێڕایەوە بۆ چەمکی بەرگریکردن لە ناو کورددا

@Dengikurdistan

✍ ڤیدیۆی فڕۆکەی جۆری A10 ئەمریکا لە ئاسمانی دێرەزوور بۆ پشتیوانی شەڕڤانانی هێزەکانی سووریای دیموکراتیک (SDF) کە ئەمڕۆ توانییان 7 گۆندی ژێر دەسەڵاتی سوپای سووریا کۆنترۆڵ بکەن.

@Dengikurdistan

🔺ترویج نژادپرستی علیە کوردها

✍ سرهنگ ‏“زاهیر الساکت” یکی از فرماندهان پیشین شورای نظامی شورشیان در استان حلب که در بلژیک زندگی می‌کند، در ارتباطی با گروه‌های مسلح تروریستی ترکیه از آن‌ها درخواست کرده است که کوردهای حلب را سر ببرند، اما این کار را پشت صحنه انجام دهند، نه در مقابل دوربین‌ها.

@Dengikurdistan

🔺سرنوشت خودمختاری کردها پس از سقوط حلب

✍ صلاح‌الدین خدیو

🖊کردهای سوریه که در قالب نیروهای سوریەی دمکرات کنترل بخش های مهمی از شرق و شمال این کشور را در دست دارند، مانند اسد از تحولات حلب غافلگیر شدەاند.
تغییر تعادل قوا در استان استراتژیک حلب مستقیما روی آنها تاثیر می گذلرد.
  رخدادها و تحولات آتی می تواند زمینه را برای مداخلەی بیشتر ترکیه و احیانا حملەی آن به دولت خودمختار کردها فراهم نماید.

غیر از این، در شهر حلب چند محلەی کردنشین مانند شیخ مقصود و اشرفیه وجود دارد.
این محلات که در سال های اخیر پذیرای هزاران کرد آوارەی گریخته از حملات ترکیه و گروه های متحد آن است، توسط یگان های مدافع خلق اداره می شوند.

حتی در زمان تسلط اپوزیسیون بشار اسد بر شرق حلب، این محلات تا حد زیادی از جنگ در امان ماندند و خودمخناری دوفاکتوی آنها از تعرض دولت و مخالفان مصون ماند.
از این رو رفتار و نوع رویارویی فاتحان جدید شهر با این محلات تا حدی بیانگر الگوی رفتاری آنها در قبال نیروهای کرد و متصرفاتشان در سایر استان ها و مناطق خواهد بود.

گمانه زنی های مختلفی دربارەی طرف های خارجی دخیل در حوادث چند روز اخیر و انگیزه ها و پیامدهای آن وجود دارد.
هرچند در هر فرضیەای نمی توان از نقش و سهم ترکیه به عنوان دشمن شماره یک کردهای سوریه گذشت.

یک فرض می تواند این باشد که نوعی هماهنگی سطح بالا میان ترکیه، اسرائیل و اوکراین انجام شده؛
اوکراین که از پهپادهای شاهد ایران دل چرکین است، پرندەهای بی سرنشین پیشرفتە در اختیار مخالفان قرار داده و موقعیت را برای انتقام از اتحاد ایران و روسیه مغتنم شمرده است.

اسرائیل وظیفەی دادن اطلاعات حساس و طراحی جنگی برق آسا را برعهده داشته و ترکیه هم نقش هماهنگ کننده و آموزش دهنده را عهده دار شده است.

تهدید صریح بشار اسد توسط نتانیاهو انگیزه و اهداف اسرائیل را روشن می کند.
اسرائیل دنبال اخراج ایران از سوریه و قطع سرپل تدارکاتی حزب الله است.
برای طرف ترکی اما تضعیف حزب الله و ایران فرصتی است تا بشار اسد را به دو منظور تحت فشار قرار دهد:
پذیرفتن مخالفان در یک دولت به اصطلاح آشتی ملی بدون حضور کردها و با نیت پایان دادن به دولت دوفاکتوی شان.
بازگرداندن آوارگان سوری مستقر در ترکیه پس از پایان رسمی و عملی جنگ.
تحقق این اهداف به نوع واکنش ایران و روسیه بستگی دارد که هر دو نسبت به گذشته در موقعیت ضعیف تری هستند.

در کوتاه مدت احتمال حملەی مستقیم ترکیە و متحدان آن به کردها به علت حضور نیروهای آمریکایی و خطر قوت گرفتن مجدد داعش در پرتو هرج و مرج کنونی اندک است.
اما در میان مدت بسته به روندی کلان حوادث اخیر و روی کار آمدن ترامپ، مساله فرق می کند و احتمال در تنگنا قرار گرفتن کردها کم نبست.

@Dengikurdistan

✍ ئەم هەواڵه هی ساڵی 2019یه


@Dengikurdistan

📚 کتێبی تازه

@Dengikurdistan

✍ ئاکامی یەکەم سەرژمێری عێراق، له ساڵی 1927

@Dengikurdistan

🔺سەرژمێری کەرکووک

✍ لەکۆتاییەکانی سەردەمی عوسمانیدا....
شەمسەدین سامی لە بەرگی پێنجەمی قاموس الإعلام  دا  لەلاپەڕە (٣٨٤٦) لەباسی #کەرکووک دا  دەڵێت..
کەرکووک بە دووری ١٦٠ کیلۆمەتر کەوتووەتە باشووری ڕۆژهەڵاتی ((کوردستانی ویلایەتی موسڵەوە)).. (موسڵ)ی بەیەکێک لەویلایەتی کوردستان ناساندووە، پاشان دەڵێت: دانیشتوانی شاری کەرکووک ٣٠ هەزار کەسە، هەروەها دەڵێت ٤/٣ ی دانیشتوانی کەرکووک کوردن، واتا ٢٢ هەزار و ٥٠٠ کەسی کورد بووە، تەنها ٧٥٠٠ی تورك و عەرەب و کلدان و جوو بووە..
سەرچاوە: پەیجی دەزگای ڕەنجوری، کەرکوک

🔺بی بی سی: هێرشەکانی تورکیا کارەبا و ئاوی ملیۆنێک کەسی لە ڕۆژئاوای کوردستان بڕیوە

📌کەناڵی بی بی سی بڵاویکردەوە، هێرشە ئاسمانییەکانی تورکیا بۆ سەر باکورو ڕۆژهەڵاتی سوریا کارەبا و ئاوی زیاتر لە ملیۆنێک کەس بڕیوە و ئەمەش بە وتەی شارەزایان ڕەنگە پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان بێت.

🔻بەگوێرەی لێکۆڵینەوەیەکی کەناڵی بی بی سی، تورکیا لە نێوان ئۆکتۆبەری 2019 تا مانگی 1ی 2024 زیاتر لە 100 هێرشی کردووەتە سەر کێڵگە نەوتییەکان و دامەزراوە گازییەکان و وێستگەکانی کارەبا لە ناوچەکانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا.

🔹 کەناڵی بی بی سی ئاماژەی بەوەکردووە، ئەم هێرشانە قەیرانی مرۆیی لە ناوچەیەکدا دروستکردووە، کە بەدەست شەڕی ناوخۆی بەردەوامەوە دەناڵێنێت، جگە لە چوار ساڵ وشکەساڵی سەخت کە بەهۆی گۆڕانی کەشوهەوا توندتر بووە.

🔹 ئەوەشخراوەتەڕوو، ئاو کەم بوو، بەڵام هێرشەکان بۆ سەر ژێرخانی کارەبا لە مانگی تشرینی یەکەمی ساڵی ڕابردوودا بووە هۆی پچڕانی کارەبای وێستگەی سەرەکی ئاوی هەرێمەکە، لە عەلووک و لەو کاتەوە کارەکانی وەستاوە.

🎞هونەرمەند ئیبراهیم قادری که دوێنێ، لە تەمەنی 90 ساڵی بەهۆی نەخۆشییەوە کۆچی دوایی کرد، تەرمەکەی لە شاری مەهاباد بەخاک سپێردرا

✍ در سنندج برگزار می‌شود؛

@Dengikurdistan

‍ ‍ ✍ هەڤ وەڵاتیێن ڕێزدار
ئەڤیندارێن ژینگە و ژییانێ

🖊هەر وەسا کو هوون ژی دزانن، وەک سالێن بهوری و پاش بارانێن پاییزی و تێرئاڤ بوونا ئەردێ، ژ دیرۆک ١ هەتانی ٢٥ێ سەرماوەزێ (آذر) ژ ئالی ئەنجومەنێن ژینگە پارێزی، سازییێن مەدەنی، کۆمێن چییاگەڕ و دیتر جڤاکێن نشتەجییێن زاگرۆسێ، بەرنامەیا چاندنا تۆوێن دارستانی یێن زاگرۆسێ (بەروو، گوهیژ، بادەم، کەزوان و جورەیێن دیتر) سەر ناڤێ «زاگرۆسانه» ل هەموو ناوەندێن زاگرۆسێ تێ لدارخستن.

ئەڤ چالاکی کو نها بوویه بەشەک ژ چاند و فەرهەنگا ژینگەهی یا جڤاکێن زاگرۆس نشین، هەموو سالان ب ئارمانجا، ئاگاهداری و بەرفرە کرنا فەرهەنگا ژینگە پارێزی و ژیناییا زاگرۆسێ تێ ئەنجام دان هەیا کو مەرحەمەک بە سەر برینێن بەژنا زاگرۆسا مە یا دەلال.

د داڤیێ دە ئەم ژ هەموو زاگرۆس نشینان، سازیێن مەدەنی، ئەنجومەنێن ژینگەپارێزی و کۆمێن چییاگەر داخواز دکن ژ بۆ برێڤەبرنا باشتر و بهێزترا بەرنامەیا «زاگرۆسانه» ب ئاڤایەکە کۆمی و ب بەشدارییەکە چالاک، ژ بۆ وەژییان و ژیناییا زاگرۆسێ دەست ب چاندنا تۆوێن وەک بەروو، گوهیژ، بادەم، کەزوان و ... کو تایبەتی ب زاگرۆسێ نە ل هەموو ناڤچە و دەڤەرێن پێدڤی بکن.

#زاگرۆسانه

توسط انجمن تجلیل برگزار شد؛

◾️تجلیل از استاد «آرام مستوفی» ادیب و گوینده پیشکسوت کردستانی

▪️تعدادی از اهالی فرهنگ، هنر و ادب در قالب انجمن مردمی تجلیل از مفاخر و هنرمندان کردستان ضمن دیدار با «آرام مستوفی» از ادباء و گویندگان پیشکسوت کردستان، از سالها خدمت و فعالیتش در حوزه ادب و هنر کُردی...

🔸لطفا برای خواندن کامل گزارش و دیدن عکس های این مراسم بر روی لینک زیر کلیک کنید👇
@tajlilkurdistan

✍ در شهر سقز برگزار می‌شود

@Dengikurdistan

📸وێنەی ڕۆژ

✍ دیداری مەسروور بارزانی و ژوان حاجۆ

📸 وێنە مێژوو

✍ عەفرین، ساڵی 1900 ـــ وێنەی دوو پیاوی کورد

@Dengikurdistan

🔺هونەرمەند ئیبڕاهیم قادری کۆچی دوایی کرد

🔻سەر لەئێوارەی ئەمڕۆ، ۲۹ی خەزەڵوەر، هونەرمەندی گۆرانیبێژ، ئیبڕاهیم قادری لە شاری مەهاباد کۆچی دوایی کرد.

@Dengikurdistan

🎭خشته‌ی شانۆکانی نۆزده‌هه‌مین فێستیڤاڵی شانۆی کوردی سەقز

@Dengikurdistan

‍ 87 ساڵ لەمەوبەر، ڕۆژی دووشەمە 24ی خەزەڵوەری 1316ی هەتاوی، ڕێکەوتی 15ی نوامبری 1937 سەید ڕەزای دەرسیم لە باکووری کوردستان لە دار درا. بڕگەیەک لە بیرەوەرییەکانی مووسا عەنتەر لە باسی ئەو ڕۆژەدا، یادەوەریی شاهیدێکی ڕووداوەکەمان بەمجۆرە بۆ دەگێڕێتەوە:
«دادگا 72 تۆمەتباری هەبوو. تۆمەتبارەکان ترکی‌یان نەدەزانی، بەڵام دادگا بڕیارەکەی خۆی بە ترکی خوێندەوە. جەلادێکی قەرەجمان دۆزییەوە، کە بۆ هەڵاوەسینی هەر کەسێک داوای 10 لیرەی دەکرد، ئێمەش بەو پارەیە ڕازی بووین. دوای دەرچوونمان لە دادگا، ئێمە سەید ڕەزامان لەگەڵ خۆمان برد بۆ مەیدانەکەی تەک قەرەقۆڵی ژەندرمە. سەید ڕەزا کاتێک پەتی سێدارەی بینی لە دۆخەکە تێگەیشت. سەیرێکی یەکدیمان کرد، سەید ڕەزا بە من پێکەنی. داواکاری گشتی پرسیاری ئەوەی لێ کرد: ئایا دەتەوێ بەر لە سێدارەدانت نوێژ بکەی؟ بەڵام ئەو نەیویست. کەش و هەوا زۆر سارد بوو، هیچ‌کەسیش لە دەوروبەرەکە نەبوو. بەڵام وەک ئەوەی مەیدانەکە تژی لە خەڵک بێت سەید ڕەزا بە تۆنێکی بەرز وتاری دەدا. لەگەڵ وتەکانی ئەو، تەزی بە هەموو جەستەمدا هات. ئەو پیاوە بە تەمەنە ڕەپ ڕەپ دەڕۆیشتە بەردەم پەتی سێدارە. جەلادەکە هاتە بەردەمی تا بیباتە سەر کورسی و پەتەکەی لە مل کا، سەید ڕەزا پاڵی پێوەنا و چۆ سەر کورسی و پەتەکەی لە ملی خۆی کرد و شاپێکی لە کورسییەکە دا.
سەید ڕەزا و کوڕەکەی هیچیان لە ناو چوارچێوەی تەمەنی یاسایی لە سێدارەدان نەبوون. سەید ڕەزا تەمەنی 75 ساڵ و کوڕەکەی کەمتر لە 18 ساڵ بوو. جا بۆ ئەوەی ئەنقەرە ڕووبەڕووی ڕەخنەی نێودەوڵەتی نەبێتەوە، کاربەدەستانی ترک دەستکاریی هەر دوو ناسنامە دەکەن و تەمەنی سەید ڕەزا بچووک دەکەنەوە و تەمەنی کوڕەکەی زیاد دەکەن؛ ئینجا هەردووکیان لە دار دەدەن.» [بیرەوەرییەکانم، مووسا عەنتەر، وەرگێڕانی بە کوردی: محەمەد عزەدین، چاپی چوارەم، دەزگای فام، 2024، لاپەڕە: 450 تا 460]

وێنە: سەید ڕەزا دەرسیم
کار: عەبدوڵڵا سەمەدی
کاغەز: شتنباخ steinbach
قەڵەم: ب6
قەوارە: 35 × 50
مەھاباد-1375/1996
ـــــ
لە پەیجی مامۆستا عەبدوڵڵا سەمەدی گیراوە

https://t.me/kurdokurdistan

🔺پزیشکێکی کورد یەکەم نەشتەرگەریی ڕۆبۆتیی بۆ چاندنی گورچیلە لە ئەمریکا کرد

🔻د.غازی ب. زێباری، خەڵکی هەرێمی کوردستان و دانیشتووی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، لە هەنگاوێکی مێژووییدا یەکەم نەشتەرگەریی چاندنی گورچیلەی بەخشەری زیندووی بە یارمەتی ڕۆبۆت، لە لویزیانای باکوور، کرد

🔻 لە سەنتەری پزیشکی ویلیس-نایتۆن نۆرس لە شرێڤپۆرت، د. زێباری بە بەکارهێنانی سیستمی نەشتەرگەریی ڕۆبۆتیی پێشکەوتووی داڤینچی XI، ئەم نەشتەرگەرییە سەرکەوتووەی کرد کە چەندین سوودی گرنگی هەیە، لەوانە: کەمکردنەوەی ئازار، چاکبوونەوەی خێراتر و کەمکردنەوەی مەترسیی هەوکردنی برین.

🔻د. زێباری، لە لێدوانێکیدا سەبارەت بەم رێکارە نوێیەوە دەڵێت: "ئەم تێکنۆلۆژیا نوێیە دەرفەتی دووەم دەداتە ئەو نەخۆشانەی کە پێشتر بەهۆی کێشی زۆر یان قەڵەوییەوە ڕەتکراونەتەوە." هەروەها جەختی لەوە کردەوە "ئەم پێشکەوتنە بە شێوەیەکی بەرچاو کوالێتی چاودێریی نەخۆشەکانی چاندنی گورچیلە باشتر دەکات."

@Dengikurdistan

✍ بەسەرهاتی "کەریم ئەلەکە" کەسایەتی شاری سلێمانی

@Dengikurdistan

🔺مدارس شهر قروه امروز سه‌شنبه تعطیل شد

🔻 ‌آموزش و پرورش استان کوردستان اعلام کرد: با توجه به مشکل قطعی آب در قروه و براساس هماهنگی انجام شده، تمام مدارس این شهر امروز سه‌شنبه تعطیل شد.

@Dengikurdistan

🔺زنی «تقریبا نابینا» با هوش مصنوعی بینا شد!

🔻پاتریشیا گونسالوس، ۳۱ ساله، اهل پرتغال، اولین بیمار در بریتانیا بود که این هفته در یک کلینیک خصوصی در لندن تحت عمل جراحی جدید لیزیک قرار گرفت.
🔹وی به دلیل آستیگماتیسم و ​​کوته بینی شدید، بدون عینک نابینا بود.
🔹در این جراحی، ابتدا از چشم‌های او اسکن دقیقی گرفتند. سپس یک نسخه دیجیتال از آن ساختند و با کمک هوش مصنوعی برنامه‌ ویژه‌ای برای اصلاح بینایی او طراحی شد. در نهایت جراح، این برنامه را روی چشم‌های وی اجرا کرد.
🔹دید وی اکنون به حدی است که آنچه یک فرد با بینایی عادی در فاصله ۱۶ پایی می‌بیند او از فاصله بیست پایی به وضوح ببیند.

@Dengikurdistan

🔺دفتر حقوق بشر سازمان ملل: نزدیک به ۷۰ درصد از کشته‌شدگان غزه، زن و کودک هستند

✍ دفتر حقوق بشر سازمان ملل روز جمعه اعلام کرد که تقریباً ۷۰ درصد از کشته‌شدگان جنگ غزه که تأیید شده‌اند، زن و کودک بوده‌اند. این دفتر حمله به غیرنظامیان در حملات اسرائیل را محکوم کرده و نگرانی خود را از افزایش "جنایات جنگی و سایر جنایات علیه بشریت" ابراز کرد.

🔹 افرادی که سازمان ملل به آن‌ها اشاره کرده است، تنها کسانی هستند که این نهاد توانسته مرگشان را از طریق سه منبع مستقل تأیید کند. تأیید هویت کشته‌شدگان همچنان ادامه دارد.

🔹 از میان ۸,۱۱۹ قربانی که تأیید شده‌اند، تعداد کشته‌ها بسیار کمتر از ۴۳,۰۰۰ نفری است که مقام‌های بهداشتی غزه اعلام کرده‌اند. با این حال، سن و جنسیت قربانیانی که سازمان ملل توانسته تأیید کند، با اظهارات مقام‌های فلسطینی هم‌خوانی دارد که گفته‌اند بیشتر کشته‌شدگان جنگ غزه، زن و کودک بوده‌اند.

🔹 دفتر حقوق بشر سازمان ملل در بیانیه‌ای که حاوی گزارشی ۳۲ صفحه‌ای بود، اعلام کرد که یافته‌ها "نقض جدی اصول اساسی حقوق بین‌الملل بشردوستانه" را نشان می‌دهند.

🔹 در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نیروهای حماس به اسرائیل حمله کردند و مقام‌های این کشور گفته‌اند در این حمله حدود ۱,۲۰۰ نفر کشته و بیش از ۲۵۰ نفر دیگر به گروگان گرفته شده‌اند. این حمله حماس جرقه آغاز جنگ در منطقه غزه را روشن کرد.

🔹 ارتش اسرائیل اعلام کرده است که تلاش می‌کند از آسیب رساندن به غیرنظامیان خودداری کند. با این حال، تأکید کرده که در صورت کشته شدن هر غیرنظامی در درگیری با نیروهای مسلح، مسئولیت آن بر عهده حماس است و مدعی شده که حماس از مراکز غیرنظامی به عنوان پایگاه استفاده می‌کند. حماس استفاده از غیرنظامیان و مراکز غیرنظامی، از جمله بیمارستان‌ها، به عنوان سپر انسانی را رد کرده است.

منبع / رویترز

@Dengikurdistan

📸 عکس روز

✍ قیمت یک میلیون ۱۵۵ هزارتومنی، برای یک ظرف میوه در یکی از فروشگاه‌های شمال شهر تهران.

@Dengikurdistan

🔺گزارش شبکه الجزیره در خصوص حضور سربازان ترکیه در اسرائیل

✍ "بیش از ده هزار سرباز ترکیه در صفوف ارتش اسراییل حضور دارند. طبق آمار ۴۰۰۰ نفر از این نیروها درحال جنگ علیه غزه مشارکت داشته که ۶۵ نفر از آنها کشته شده‌اند."

@Dengikurdistan

🔺جامعه ایران در رتبه سوم پیگیرترین کشورهای نتایج انتخابات آمریکا است. خود آمریکا در رتبه نهم است!

@Dengikurdistan

✍ در سنندج برگزار می‌شود؛

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

📸 وێنەی ڕۆژ


✍ شاری سنە ـــ ئەمڕۆ

@Dengikurdistan

🔺چالش‌های مسیر عبدالکریم حسین‌زاده در پست معاونت رئیس‌جمهور

✍ سیداد شیرزاد

https://telegra.ph/%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%D8%B3%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AA-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-11-02

@Dengikurdistan
@sidadshirzad

📸 وێنە‌مێژوو

✍ لە ڕاستەوە؛ مەلا ڕەسووڵ پێشنەماز، هێمن، هەژار و هێدی

@Dengikurdistan

🗞چالش‌های مسیر عبدالکریم حسین‌زاده در پست معاونت رئیس‌جمهور

روز چهارشنبه گذشته در دور دوم استعفای عبدالکريم حسین‌زاده از نمایندگی مجلس جهت پیوستن به کابینهٔ پزشکیان، بالأخره نمایندگان موافقت خود را اعلام کردند تا آقای حسین‌زاده به عنوان اولین کُرد اهل سنت بعد از انقلاب 57 باشد که توانسته به کابینه راه یابد.
در بین اکثریت کُردها به استعفای حسین‌زاده از نمایندگی حوزهٔ حساس اشنویه و نقده با نقد و بدبینی نگریسته می‌شد و در ادامه اصرار پزشکیان بر استفاده از شخص حسین‌زاده در این معاونت نیز بر این نقدها و نگرانی‌ها افزوده است.
نگرانی‌ها ناظر به کرسی نمایندگی مهندس حسین‌زاده است که اکنون خالی شده و دندان‌های بسیاری برای تصاحبش تیز شده تا با همکاری چنگ‌هایی که به هم فشره می‌شوند این کرسی را فراچنگ آورند. رجزخوانی‌ها در شبکه‌های اجتماعی از لحظهٔ مطرح شدن نام حسین‌زاده برای این پست شروع و با استعفای او شدت گرفته‌اند.
لیکن نمی‌توان شکستن طلسم حضور کُردهای اهل سنت را در کابینه ناچیز یا کم‌اهمیت پنداشت. هرچند این اهمیت فعلاً در ساحت نمادین قابل درک و تحلیل است و تا گسترش آن در همهٔ ابعاد ساختار، خصوصاً در مدیریت کلان استان‌های کُردنشین، و به ویژه آذربایجان غربی، نمی‌توان به تأثیر جدی و معنادار آن اندیشید. فی‌الواقع اگر استفادهٔ دکتر پزشکیان از اهل سنت در همین حدود باقی بماند این تصور ایجاد خواهد شد که چنین اقدامی، صرفاً در راستای قسمی وفای به عهد انتخاباتی و به منظور از دست ندادن سرمایهٔ اجتماعی برای آینده بوده، تا این‌که اراده‌ای جدی در راستای بَرکَندن موانع مشارکت سیاسی برای اقلیت‌ها در ساختار مدیریتی و تقسیم و توزيع قدرت کشور باشد.
در خصوص شانس موفقیت حسین‌زاده در کسوت معاونت رئیس‌جمهور که می‌تواند هم برای شخص او جهت ارتقای بیشتر در ساختار مفید باشد و هم شانس استفادهٔ افزون‌تر از نخبگان محرومان از قدرت را در آینده افزایش دهد به نظر می‌رسد عواملی فراتر از شخص حسین‌زاده و حتی پزشکیان دخیل و مؤثر باشند.

🖇متن کامل این یادداشت به قلم سیداد شیرزاد را در INSTANT VIEW بخوانید.


Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî
➖➖➖➖➖➖
📱@vejinkovar

🔺بەشێك لە ڕێوڕەسمی جێژنی خورما لە قەسر شیرین لە پارێزگای کرماشان کە پێنج‌شەممەی ڕابردوو بە ئامادەبوونی خەڵکی ناوچە جیاجیاکان بەڕێوەچوو.


🔻 ئەم فێستیڤاڵە بۆ ناساندنی بەرهەمی خورما و ڕاكێشانی گەشتیار بەڕێوەچوو.

🔹 قەسری شیرین لە پارێزگای كرماشان گەورەترین ناوەندی بەرهەمهێنانی خورمایە.

🔹 لەم شارە ٩٠٠ هەزار هێكتار دار خورما هەیە و زیاتر لە ١٥ جۆر خورمایان لێ بەرهەم دێت.

@Dengikurdistan

🔺هاوسەرۆکی دەمپارتی بۆ ئەردۆغان: چارەسەری پرسی کورد لە دەستی ئێوەدایە

🔻لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی پارتەکەیدا تونجەر باکر هان، هاوسەرۆکی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) بە رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیای راگەیاند، بەرپرسیاریەتی بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد بەکاربهێنێت.

🔹 لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی پارتەکەیدا رۆژی 30-10-2024 تونجەر باکرهان باسی لە هەڵوێستی رەجەب تەیب ئەردۆغان بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد کرد و بە گرنگی وەسفکرد. سەبارەت بەو دەرفەتەی جارێکی دیکە بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد هاتووەتە پێشەوە باکرهان جەختیکردەوە کە کورد ئەم جارە تەنیا هیواداربوونیان ناوێت، بەڵکو چاوەڕێی هەنگاوی کردەیین.

🔹 ئەمە لەکاتێکدایە هەمان رۆژ رەجەب تەیب ئەردۆغان لە گوتاری کۆبوونەوەی فراکسیۆنی ئاکپارتیدا گوتی: "ئەوەی بۆ تورکیا و داهاتووی رۆشنی گەلەکەمان پێویستە هەرگیز لە ئەنجامدانی سڵمان نەکردەوە و سڵ ناکەینەوە. ئەگەر خوا تەمەن و دەرفەت بدات، نیازمان هەیە ئەم پرسە لە رۆژەڤی وڵاتەکەمان بە تەواوی دەربهێنین و تاج بخەینە سەر 40 ساڵەی سیاسیمان کە بە خزمەتی گەل تێپەڕیوە."

🔹 هاوسەرۆکی دەم پارتی رووی دەمی کردە ئەردۆغان و گوتی: "بەرێز ئەردۆغان، ئێوە رووبەڕووی تاقیکردنەوەیەکی مێژوویین. ئێمە وەکو دەم پارتی، گوتەکانی ئەمڕۆتان لەبارەی چارەسەری پرسی کورد و ئاشتەوایی تورکیا بە گرنگ دەزانین. هەنگاونان بۆ ئاشتی وەکو سەرۆککۆمار، بەرپرسیاریەتیی ئێوەیە. ئێوە دەتوانن ئەو بەرپرسیاریەتییە هەڵبگرن".

🔹 هاوسەرۆکی دەم پارتی هەروەها داوای لە ئەردۆغان کرد، بەرپرسیاریەتی بۆ ئاشتی لە ئەستۆ بگرن و لە لاپەڕەیەکی جیاواز لە سەرۆککۆمارەکانی پێشوو، بۆ خۆیان تۆمار بکەن.

🔹 دەوڵەت باخچەلی رۆژی 22-10-2024 لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی پارتەکەیدا داوای کرد عەبدوڵڵا ئۆجەلان بچێتە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی دەم پارتی لە پەرلەمان و هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە رابگەیێنێت و بەو جۆرەش شەڕی نێوان پەکەکە و سوپای تورکیا کە زیاتر لە 40 ساڵە بەردەوامە کۆتایی پێ بێنێت.

@Dengikurdistan

🔺 بەسەر کردنەوەی نووسەرێک

🖊 ئەمڕۆ لە پەنای مەچەکی برینداری نیشتمانەوە، لە دۆستانێک لە ڕەگەزی باران، نامەیەکم تەژی بە هەناسەکانی کوێستان و به بۆنی "کاڵەبەی" و بە سۆزی "کەمەرە شل" وەرگرت. دەستی بارانیان گرتبوو، پڕاوپڕی باخەڵیان نێشتمانیان بۆ هێنا بووم، هەنگاوەکانیان پڕ بوون لە نیگا، نیگاکانیان پڕ بوون لە وەفا. بەڵێنمان دا لە جۆگەی پرسیارەوە گزنگ هەڵکەین بۆ تاڤگەی ئەندێشە تا ئاوەز چیتر لە قۆڵبەستی یەقیندا نەمێنێتەوە، هەتا گەردەلوول بخوێنینەوە و دەست بکەینەوە ملی بەڵێن. بەتەماین تاریکی لەت بکەین، جامانەیەک بخەینە ملی هەڵمەت، شاڵێک بخەینە ناقی دووبەرەکییەوە، لە ڕێگەی ئامانجەوە بڕۆین، لەسەر ڕێگا، لە هەر کانیەئاوێک لابدەین و هەناسە بارکەین لە ورە و نەسیمێکی کاڵ بدوورین بە یەخەی ئازادیەوە. بەڵێن بێ لە ئاست کەند و لەندەکان پێکەوە شانبەشان ئایەتی کۆڵنەدان بخوێنینەوە.


✍ براتان کەیهان عەزیزی ــ پاوە
10ی خەزڵوەر، 2724ی کوردی


@Dengikurdistan

ڕێز‌گرتن له نووسەر حەسەن گۆران، له شاری سنه

@Dengikurdistan

🔺ورود ایل قاراپاپاق [ترک‌ها] به نقده، پانزدهم اسفند  ۱۵/۱۲/۱۲۰۸ش (۱۲/۹/۱۲۴۵.ق)

✍ کیومرث حاجی‌محمدی؛ پژوهشگر حوزه تاریخ

🖊به روایتی ایل بزچلو که اکنون در شهرستان نقده ساکن هستند و به قاراپاپاق معروف شده اند ، در دوره ی شاه عباس صفوی از محال بوزچلوی کمیجان اراک به گرجستان انتقال و در مقابل قبایل لزگی و داغستان به عنوان مدافع به مرزداری گمارده شدند. همچنین پس از عهدنامه گلستان و ترکمانچای به علت خدمات شایان در جنگ ایران و روس، بدستور عباس میرزا ولیعهد قاجار از قفقاز به شهرستان نقده امروزی وارد شد و در آن نشیمن گزید .در برخی نوشته های اخیر، ادعا شده است که قبل از ورود و اسکان ایل قاراپاق به سولدوز ، بخش اعظم این دشت خالی از سکنه و غیر قابل سکونت بوده است . این در حالی است که یافته های باستان شناسان به روشنی می رساند که جای جای دشت پهناور سولدوز به جهت موقعیت جغرافیایی و وفور مواهب الهی در آن، از همان بدو پیدایش مدنیت های ساکن و یکجانشین، محل سکونت اقوام مختلف بوده و پیشینه سکونت در این دشت حداقل به ۸۰۰۰ سال می رسد . به روایتی نیز قراپاپاق ها از تیره های ایل بزرگ بوزچلو هستند که ردپایشان  در مناطق مختلف دیده می شود. بوزچلوها خود از تیره های ایل بیات از قبایل ترک ساکن در سوریه بودند و ایل بیات نیز یکی از تیره های بیست و چهارگانه اوغوزها را تشکیل می داد. در جدیدترین اظهار نظر، گفته شده است که نام بزچلو نخستین بار در اسناد مربوط به عهد ممالیک مصر ( سده نهم هجری قمری ) آمده و نام این ایل برگرفته از اسم فردی به نام بوزجه بیگ است که در جنگ های داخلی مصر در عهد ممالیک، در قامت سرکرده طوایف ترک بیات به طرفداری از سلطان فرج ، پادشاه چرکسی ممالیک، به مقابله با مدعیان قدرت بر می خیزد و در این راه جان خود را از دست می دهد؛ به دنبال این واقعه، در منابع نوشتاری مصری به بیات های تحت فرماندهی بوزجه بیگ و فرزند او، لقب « آل بزجه » یا « بزجلوه می دهند. ایل بزچلو پس از جداشدن از ایل بیات ، همانند سایر ایلات ترک ساکن در شامات و آناتولی ، تحت تأثیر تبلیغات مذهبی صفویان قرار می گیرد و گویا در عهد پادشاهی شاه اسماعیل اول به نواحی امروزی اراک و همدان در ایران بر میگرد که در آن زمان جزو عراق عجم قلمداد می شدند. بخش اعظم بزچلوهای ساکن در نواحی نامبرده ، در سده یازدهم هجری به دستور شاه عباس به سرحدات گرجستان کوچانده می شوند . ایشان رفته رفته در مناطق اطراف نیز پراکنده می گردند که ایروان یکی از آنها بود.

اینان در دورة أول جنگ های میان ایران و روس نیز در خدمت و تحت امر عباس میرزا ، وليعهد دربار قاجار بودند در دنباله کوچ عشایر که عباس میرزا پس از انعقاد عهدنامه صلح گلستان در روز سوم آبان سال ۱۱۹۲ خورشیدی و وعمدتا به منظور جلوگیری از پیوستن ایلات مناطق مرزی به امپراطوری روسیه در پیش می گیرد ، فرمان کوچ بخشی از بزچلوهای منطقه قفقاز به صفحات داخلی ایران در جنوب رود ارس صادر می شود . در پی این فرمان ، بزچلوهای ساکن ایروان در اوایل سال ۱۲۰۰ خورشیدی راه آواجیق خوی را در پیش می گیرند که اردوگاه مرکزی و ستاد فرماندهی عباس میرزای ولیعهد بود. از قرار اطلاع ، نام قراپاپاق را هنگام عبور بزچلوها از این منطقه به ایشان داده اند و دلیل این نامگذاری را کلاه های سیاه مردان این گروه دانسته اند ( = واژه های ترکی قره و پاپاق » به ترتیب به معنای « سیاه » و « کلاه » است ) . گویاعباس میرزا نیز در اولین فرمان خود به این ایل در آواجیق ، از همین نام استفاده کرده است . سرانجام پس از مدتی انتظار در آواجیق ، ایل قراپاپاق در آذر ماه سال ۱۲۴۵ قمری فرمان کتبی ولیعهد مبنی بر اسکان در دشت سولدوز را دریافت می دارد و در بهمن ماه همان سال وارد این دشت خرم می شود. به گفته مولف کتاب تاریخ ایل افشار قبل از حضور قره پاپاق ها در نقده و سولدوز، اتحادیه بلباس ساکنین محال لایجان ارومی و سلدوز بودند.

✮اتحادیه بلباس شامل سه طایفه کُرد مامش، منگور و پیران بودند.

@Dengikurdistan

🔺 بازداشت شهردار محله «کوردستان استانبول» به اتهام همکاری با پ.ک.ک توسط پلیس ترکیه


🔻سحرگاه امروز، پلیس ترکیه پروفسور احمد اوزر، شهردار منتخب محله اسنیورت استانبول، را بازداشت کرد.

🔹 اسنیورت، با جمعیتی بیش از یک میلیون نفر، بزرگترین محله استانبول به شمار می‌رود و جمعیت عمده‌ای از آن را کردها تشکیل می‌دهند.

🔹 در انتخابات محلی اخیر، پروفسور احمد اوزر از سوی حزب دموکراتیک خلق‌ها (ح.د.پ) به عنوان کاندیدای توافقی با حزب جمهوری‌خواه خلق (ج.ه.پ) برای شهرداری اسنیورت معرفی شد. او با رأی بالا از سوی مردم به عنوان شهردار اسنیورت، که به «کوردستان استانبول» نیز معروف است، انتخاب شد.

🔹 پروفسور اوزر، متولد شهر وان در شمال کوردستان و از چهره‌های دانشگاهی شناخته‌شده ترکیه است. او از حقوق ملی کوردها به صورت علنی دفاع کرده و پیش‌تر با حزب دموکراتیک خلق‌ها نیز همکاری داشته است.

🔹 پلیس ترکیه، سحرگاه امروز ، وی را به اتهام عضویت و همکاری با پ.ک.ک بازداشت کرد.

@Dengikurdistan

🔺ئامارێکی مەترسیداری کۆچی هاوڵاتییانی هەرێم بۆ هەندەران بڵاوکرایەوە

🔻سەرۆكی کۆمەڵەی پەنابەرە گەڕاوەکانی ئەوروپا ڕایگەیاند، تەنها لە ١٠ مانگی ئەمساڵدا، لە هەرێمی کوردستان حەوت هەزار هاوڵاتی هەرێمی کوردستان کۆچیان کردووە بۆ وڵاتانی ئەوروپا.

🔹 ئەبوبەكر عەلی سەرۆكی کۆمەڵەی پەنابەرە گەڕاوەکانی ئەوروپا لە ھەرێمی کوردستان لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنوسیدا وتی: ئەڵمانیا لە ٢٢ی مانگ لە قۆناغی دووەمدا کاروانێکی دیکەی پەنابەرانی هەرێمی کوردستانی ڕەوانەی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی بەغدا کردەوە، کە ژمارەیان ٣٦ هاوڵاتیی بوو کە بەشێك لەوانەش خێزاندار بوون و زۆربەیان خەڵکی دهۆک بوون و ئەوانی دیكەش خەڵکی شاری هەولێر و سلێمانی بوون.

🔹 هەروەها وتیشی: لە ئێستادا دۆخی پەنابەران لە خراپیدایە، تەواوی وڵاتانی ئەوروپا لە بەرنامەیاندایە بچنە ژێر باری ڕێکەوتننامەی وڵاتانی ئیتاڵیا و ئەڵمانیا، داوا لە گەنجانمان دەکەین ئەم کۆچە بەلێشاوە کە بووەتە دیاردە نەیکەنە تاکە بژاردەیەک بۆ گەشتنیان بە ئەوروپا و خۆیان نەخەنە بەردەم چارەنووسێک کە ئایا مافی پەنابەرێتیان پێدەدرێت یاخود نا.

🔹 ئاماژەی بەوەشکرد، لە ماوەی ١٠ مانگی ڕابردووی ئەمساڵدا، لە هەرێمی کوردستان حەوت هەزار هاوڵاتی هەرێمی کوردستان کۆچیان کردوە بۆ وڵاتانی ئەوروپا و لە ناو ئەو ژمارەیەشدا پشکی شێر بەر دەڤەری پشدەر و بیتوێن کەوتوە، کە ژمارەیان هەزار و ٥٥٠ کەس بووە.

@Dengikurdistan

🔺 بانە/ ڕێوڕەسمی بەخشینی بڕوانامە بە فێرخوازانی فێركاریی زمانی كوردی لە لایەن ئەنجومەنی نۆژین.

@Dengikurdistan

🔺ماهیگیری از آب گل‌آلودِ جنگ!

✍صابر گل‌عنبری

🖊در چند هفته اخیر در آن سوی جنگ غزه و لبنان حوادثی در منطقه رخ داده و می‌دهد که نوعی بهره‌برداری طرف‌های دیگر از وضعیت آشوب زده منطقه‌ای است که طی دو روز گذشته با عملیات مسلحانه در آنکارا و حملات گسترده ترکیه به شمال و شرق سوریه و شمال عراق به اوج خود رسید.

از سه هفته پیش، مخالفان سوری تحت حمایت ترکیه در ادلب تحرکاتی خزنده را برای کنترل برخی مناطقی همچون معرة النعمان و خان شيخون شروع کردند.

روسیه هم به دلایلی از جمله جلوگیری از بر هم خوردن نقشه جغرافیاییِ مورد توافق با آنکارا در مارس 2020 در خصوص مناطق تحت کنترل  در شمال غرب سوریه اقدام به بمباران برخی مناطق کرد.

در این میان، سه شنبه گذشته دولت باغچلی شریک اولترا راست دولت ترکیه پیشنهادی غیرمنتظره مطرح نمود که چون بمب سر و صدا کرد و اگر جنگ غزه و لبنان نبود، در صدر اخبار منطقه و جهان می‌نشست.

باغچلی به اردوغان پیشنهاد آزادی عبدالله اوجالان، بنیان‌گذار پ‌ک‌ک را داد تا بستری برای پایان دادن به چهار دهه نزاع فراهم شود.

در کنار  آن هم، پس از سه سال ممنوع الملاقاتی، چهارشنبه گذشته عده‌ای از نزدیکان اوجالان توانستند با او ملاقات کنند.
عمر اوجالان، هم پس از ملاقات بیان داشت که عمویش پیام داده و گفته است که توانایی لازم برای حل این منازعه را دارد.

به احتمال زیاد، باغچلی قبل از طرح این پیشنهاد با اردوغان هماهنگ کرده است. اما سوال این است که چرا اکنون؟ آیا ترکیه در سایه جنگ ویرانگر غزه به این جمع‌بندی رسیده است که گروه‌های چریکی هر اندازه هم خشونت و قدرت تخریب علیه‌شان به کار گرفته شود، قابل حذف نیستند و بهتر است در فضای کنونی راهی برای مصالحه با حزب کارگران کردستان ترکیه گشوده شود؟ 

اما یک روز پس از پیشنهاد باغچلی و ملاقات با اوجالان، ناگهان مقر سازمان هوافضای ترکیه «توساش» در آنکارا هدف حمله‌ای مسلحانه با اهدافی سیاسی قرار گرفت و 5 نفر کشته و 22 نفر دیگر زخمی شدند. پ‌ک‌ک هم امروز مسئولیت آن را بر عهده گرفت.

اما چرا این حمله یک روز پس از سخنان باغچلی رخ داد؟ هدف چه بود؟ حمله چه پیوند غیر مستقیمی با تحرکات خزنده اخیر در سوریه دارد؟ برخی جریان‌های مخالفِ هر نوع آشتی و مذاکره در ساختار قدرت ترکیه و در داخل پ.ک.ک چه نقشی در این خصوص داشتنه و دارند؟ یا برخی طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی که تداوم این مناقشه و ادامه بحران در کانون‌های بحران‌خیز منطقه را به مصلحت می‌دانند.

پس از این حمله مسلحانه، ارتش ترکیه در واکنشی نابرابر دهها حمله سنگین در شمال عراق و شمال و شرق سوریه انجام داد. بیشتر حملات در سوریه انجام شد و با این که ترکیه اعلام کرد که مواضع پ.ک.ک را هدف قرار داده است؛ اما در شمال و شرق سوریه زیرساخت‌های مدنی همچون برخی میادین نفتی و گازی و نیروگاه برق و غیره هدف قرار گرفتند و چند نفر هم کشته شدند. در واقع حمله به این زیرساخت‌ها هم نوعی الگوبرداری از اسرائیل برای پرهزینه کردن نزاع برای طرف مقابل و فشار شدید بر آن است.

ناگفته هم نماند که حکومت خودمختار کُرد در یک سال اخیر فربه‌تر شده و اخیرا در پی مشکلات و اختلافات پیش آمده با جامعه عربی در دیر الزور پس از برکناری احمد الخبیل با بازسازی شورای نظامی دیرالزور و گماشتن ایاد ترکی الخبیل به ریاست آن توانست تا حدود زیادی بحران را مهار کند.

اما اگر پیشنهاد هماهنگ شده باغچلی معطوف به این برآورد باشد که راه حل مناقشه نظامی چهار دهه‌ای با پ.ک.ک سیاسی است، پس لزوما تصمیم‌گیران ترکیه می‌دانند که تخریب زیرساخت‌های حکمرانی حکومت خودمختار در شمال و شرق سوریه نیز نمی‌تواند راهکاری مناسب برای حل منازعه و فشار بر پ.ک.ک و توقف حملاتش باشد. 
اگر چنین باشد که پس از فروکش کردن این تنش احتمالا پیشنهاد باغچلی پیگیری شود.

سیاست ترکیه بسیار سیال و متغیر است و بعید نیست که در نهایت ترکیه مسیر مذاکره و «آشتی» با پ.ک.ک را در پیش  گیرد؛ به ویژه که حکومت خودمختار در شمال و شرق سوریه هم به واقعیتی با عقبه بین‌المللی تبدیل شده که حذف آن تقریبا ناممکن است و در صورت امکان نیز بسیار سخت، پرهزینه و زمان‌بر است.

از این رو، چه بسا تصمیم‌سازان ترکیه به این نتیجه رسیده باشند که راه کنترل این وضعیت و «بی‌خطر سازی» حکومت خودمختار همسایه رسیدن به توافق با حزب کارگران کردستان باشد تا از این رهگذر هم وضعیت در شمال و شرق سوریه را کنترل کرده وهم محمل و بستری برای کنار آمدن با آن (مانند وضعیت مشابه در اقلیم کردستان عراق) در آینده فراهم شود.

فعلا برای چنین خوشبینی زود است و تا رسیدن به این وضعیت نیز فاصله زیاد است؛ اما با این چرخشی که باغچلی دستکم در بعد اعلامی داشت، مشابه آن در سیاست اعمالی ترکیه نیز بعید نیست. اما موانع و چالش‌ها بیشمار است؛ از جریان‌های متنفذ ناراضی در دو طرف تا بازیگران خارجی
@Dengikurdistan

🔺سەبارەت بە هەڵبژاردنە تازەکەی هەرێم

✍ مەریوان وریاقانع

🖊- ”ژمارەکان نیشانی ئەدەن کە ٤٥ لەسەد، نزیکەی نیوەی ژمارەی خەڵک، هەر لە سەرەتاوە بەشداری هەڵبژاردنەکانی ئەمجارەی نەکردوە، ئەم رێژەی ٤٥ لەسەدە ژمارەی ئەو کەسانەن کە مافی دەنگدانیان هەیە، بەڵام ئەزیەتی ئەوەیان نەکێشاوە بچن کارتی بایۆمەترییەکەیان وەربگرنەوە. بەپێی داتاكانی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق ئەوانەی لە هەرێمی كوردستاندا مافی دەنگدانیان هەبووە نزیکەی ٤ ملیۆن کەس بووە، بە وردیی (3 ملیۆن و 798 هەزارو 360) كەس ، بەڵام ئەوانەی بایۆمەتریان كردووە و كارتی دەنگدانیان وەرگرتووە تەنها (2 ملیۆن و 899 هەزارو 578) كەس بوون. لەم ژمارەیەش تەنها  2 ملیۆن و 87 هەەزار و 972  بە کردەوە دەنگیان داوە . واتە هەر لەسەرەتاوە و بەر لە دەستپێکردنی دەنگدان، زیاد لە یەک ملیۆن ٧٥٠ هەزار کەس ئامادەنەبوون بەشداری دەنگدانەکە بکەن. ئەمەش دەکاتە ٤٥ لەسەدی کۆی دەنگدەران لە هەرێمدا.“

- ”لەو ٤٥ لەسەدەش کە دەنگیان داوە، پارتی و یەکێتی بەسەریەکەوە ٦٢ کورسیان هێناوە، ٣٨ کورسی تریان چووە بۆ هێزەکانی دەرەوەی ئەم دوو هێزە. کە دەکاتە ٣٨ لەسەدی دەنگەکانی ئەو ٤٥ لە سەدەی دەنگیانداوە. کۆی دەنگدەرانی پارتی و یەکێتی بەرامبەر بە کۆی ئەوانەی لە هەرێمدا مافی دەنگدانیان هەیە دەکاتە نزیکەی ٢٨ لە سەدی کۆی دەنگدەران.  بە مانایەکی دیکە پارتی و یەکێتی بەیەکەوە تەنها ٢٨ لە سەدی کۆی دەنگەدەرانی هەرێمەکەیان لەگەڵدایە. لەو ٢٨ لە سەدە، پارتی نزیکەی ١٨ لە سەد و یەکێتی نزیکەی ١٠ لە سەدی بەردەکەوێت.“

- ”(ئەوانەی دەنگیان بە پارتی و یەکێتی داوە) لەزۆر ڕووەوە ژمارەی ئەو کەسانە تێناپەرێنێت کە لە حوکمڕانی ئەم دوو هێزە لە هەرێمەکەدا سودمەندن. (ئەمە جگە لە ئەگەری تەزویر و ترساندن و ناچاکردنی ئەو خەڵکانە بە دەنگدان بەوان). بەم مانایە زیاد لە ٧٠ لەسەدی خەڵکی هەرێم کێشەی گەورەیان لەگەڵ حوکمڕانی ئەم دوو هێزەدا هەیە و بەهیچ شێوەیەک نە بەرگریان لێدەکەن و نە وەلائیان بۆیان هەیە و نە بە نوێنەری خۆیانی دەزانن.“

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
✮ئەوەی لە "دەنگی‌کوردستان" بڵاو دەبێتەوە، مەرج نییە بۆچوونی بەڕێوە‌بەرانیشی بێت.

@Dengikurdistan

🌹🎶 نیشتمانی گوڵ و گۆرانی

🎼 گۆرانی؛
#باوابێ

ده‌نگ؛
#حەسەن‌زیرەک


@DengiKurdistan

🌱 | @Hevibook

ڕۆمانی «مەیخانەکەی ئۆرتینە» باس لە عەشقەکەی شێخی سەنعان دەکات بۆ کچی گاور. ئەو کاتەی شێخ بۆ یەکەمجار دێت بۆ سەمعا لە خانەقایەک دەگیرسێتەوە، ڕۆژێک وا ڕوودەدات کە کچی خێزانێکی هەژار باجگرێک دەستی بەسەردا دەگرێت و شێخ دەچێت بۆ ماڵەکەی تا پارەی ئەو باجگرە بداتەوە و کچەکە ئازاد بکات، بەڵام ئەو کاتەی کە شێخ دەگەڕێتەوە ئیتر ئەو کەسەی جاران نامێنێت و عاشقی کچی باجگرەکە دەبێت. شێخ لە خانەقاکە دەڕوات و لە پێش ماڵی باجگرەکە نیشتەجێ دەبێت، تا ڕۆژێک باوکی ئۆرتینە چەند مەرجێک بۆ شێخ دادەنێت، گەر ئەو مەرجانە جێبەجێ بکات ئەوا ئامادەیە پێشوازی لێ‌بکات...

📕 کتێب: مەیخانەکەی ئۆرتینە
✍️ نووسەر: نەبەز گۆران
🖨️ بڵاوکراوەی: ڕەهەند
📌 بابەت: ڕۆمان
🗒️ لاپەڕە: 268
💰 نرخ: 300 هەزار تمەن

🛒 | @Hevibookadmin
🌐 | Hevibook.com

🔻مەزڵوم عەبدی: کۆتایی بە هێرشەکان نەیەت چالاکییە وەڵامدەرەوەکانمان زیاتر دەکەین

🔹 فەرماندەی گشتیی هێزەکانی قەسەدە ڕایگەیاند، ماوەی چوار ڕۆژە دەوڵەتی تورک ‌بە دڕندانە هێرشمان دەکاتە سەر، گەر کۆتاییان پێنەیەت، ئەوا ئاستی چالاکییە وەڵامدانەوەکانمان بەرزتر دەکەینەوە، دەشڵێت: هیچ پەیوەندییەکمان بە چالاکییەکەی ئەنقەرەوە نییە.

🔹لە بارەی هێرشە چڕەکانی دەوڵەتی تورک بۆ سەر ۆژئاوا، مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات-قەسەدە، پەیامێکی بڵاوکردەوە.

🔹 لە سەرەتا پەیامەکەدا مەزڵوم عەبدی دەڵێت: گەلی بەڕێز و دۆستانی هێژامان ماوەی چوار ڕۆژە دەوڵەتی تورک بە شێوەیەکی دڕندانە و نامرۆڤانە و ناڕەوا، هێرش دەکاتە سەر ناوەندە خزمەتگوزارییەکان و پەیوەندییدارەکانی سەربە ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریی و هاوڵاتییانی مەدەنی، لەو هێرشانەدا تا ئستا ١٧ کەس شەهیدبوون کە تەنها دوو دانەیان سەربازن، هەروەها ٤٩ کەس بریندار بوون کە نۆیان سەربازن وەک تر هەموویان هاوڵاتیی مەدەنین، سەرەخۆشی ئاراستەی کەسووکاری شەهیدان دەکەین و هیوای باشترین تەندرووستی بۆ بریندارەکان دەخوازین.

🔹 ئەوەشی خستەڕوو، ماوەی پێنج ساڵە دەوڵەتی تورک دەیەوێت هاوشێوەی هەندێک ناوچەی دیکە هەرێمەکانمان داگیربکات، تا ئێستا سەرکەوتوو نەبوو و ناشبێت، بۆ ئەوەی ئارامیی و ئاسایشی هەرێمەکانمان تێکبدات بەو شێوەیە هێرش ئەنجام دەدات، ئامانجی لەو هێرشانەش ئەوەیە ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریی نەهێڵێت و پێگەکەمان لاواز بکات و گەلەکەمان ناچاری کۆچبەربوون بکات.

🔹 باسی لەوەشكرد، ئەم هێرشانەی کە دەکرێتە سەر هەرێمەکانمان پەیوەندی بە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی و ڕووسیایشەوە هەیە، ئەو هەڵوێستانەی کە تا ئێستا نیشاندراون بەس نییە، بەڵکو پێویستە ئەرکی خۆیان پێکبهێنن و هێرشەکانی دەوڵەتی تورک بووەستێنن.

🔹 لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا فەرماندەی گشتیی قەسەدە دووپاتیکردەوە، دەوڵەتی تورک هێرشەکانی بە چالاکییەکەی ئەنقەرەوە گرێدەدات و دەڵێت ئەوانەی چالاکییەکەیان کردووە لە خاکی سووریاوە دەربازی تورکیا بوونە، دڵنیایی دەدەم کە هێزەکانی ئێمە هیچ پەیوەندییەکیان بەو چالاکییەوە نییە و هیچ چالاکوانێک لە سووریاوە دەربازی خاکی تورکیا نەبووە، تورکیاش ناتوانێت ئەوە بسەلمێنێت.

🔹 وتیشی: وەک فەرماندەیی قەسەدە بڕیارمان ئەوەیە کە لەسەر خاکی تورکیا هیچ چالاکییەک ئەنجام نادەین، گۆرەپانی سەربازییمان تەنیا خاکی سووریایە، زۆرجار دووپاتمان کردووەتەوە کە کێشەکانمان لەگەڵ لایەنەکانی دیکە و بە تایبەتتر تورکیا بەڕێگەی دانووستاندن و گفتوگۆ چارەسەر بکەین، بەڵام ئەم هێرشانە و درێژە پێدانی دەبێتە مەترسیی لەسەر هەوڵدانەکانی ئێمە بۆ دانووستاندن و گفتوگۆ.

🔹 ئەوەشی ئاشکرا کرد، ئەگەر ئەم هێرشانە بەو شێوەیە بەردەوام بێت ئەوا ئێمەش ئاستی چالاکییە وەڵامدانەوەکانمان بەرزتر دەکەینەوە.

🔹 پەیامیشی بۆ گەل دا و وتی: بە گەلەکەمان دەڵێم گوێ بە پڕوپاگەندەی ڕەش نەدەن کە ڕەوایەتی بەم هێرشانە دەدەن، ئەوانە پڕوپاگەندەی دوژمنە، گەلەکەمان با تێکۆشانی خۆی زیاتر بکات و هەڵوێستی مڕۆڤایەتییەکانی خۆیان بۆ ئاشتیی بەهێزتر بکەن، دڵنیایش بە گەلەکەمان دەدەم وەک ‌هێزەکانی سووریای دیموکراتیش بۆ ئەوەی ئەم هێرشانە کۆتاییان پێ بێت و گەلەکەمان بپارێزین چی لەدەستمان بێت دەیکەین.

@Dengikurdistan

🔻 باخچەلی: ئەو تورکەی کوردی خۆشنەوێت، تورک نییە

🔻دەوڵەت باخچەلی لە سەمپوزیۆمی سەدەمین ساڵڕۆژی کۆچی دوایی زیا گۆکاڵپ، سەبارەت بە پێکەوەژیانی کورد و تورک، چەند گوتەیەکی زیا گۆکاڵپی وەبیرهێنایەوە و گوتی "ئەمە گوتەی بیرمەندی خوالێخۆشبوومانە؛ کورد و تورک  لە ئەنجامی ئایینی هاوبەش، مێژووی هاوبەش و جوگرافیای هاوبەش لەڕووی مادی و مەعنەوییەوە یەکیدیان گرتووە. ئەمڕۆش رووبەڕووی دوژمن و مەترسیی هاوبەش بوونەتەوە. تەنیا لەڕێی پێداگرییەکی هاوبەشەوە دەتوانن خۆیان لەو مەترسییە رزگار بکەن. کەواتە بە باوەڕێکی زۆرەوە دەتوانین بڵێین؛ یەکدی خۆشویستنی تورک و کورد، بۆ هەردوولایان فەرزێکی ئایینی و سیاسییە. ئەگەر تورکێک هەیە کوردی خۆشنەوێت، تورک نییە. ئەگەر کوردێکیش هەیە کە تورکی خۆشنەوێت، کورد نییە."

🔹 باخچەلی ئاماژەی بە هێرشی سەر کۆمپانیای هاوبەشی پیشەسازی کرد و گوتی هێرشەکە دەریخست کە پەکەکە و یەپەگە "دوژمنی تورک و کوردن."

✍ زیا گۆکاڵپ (1876-1924) لە ئامەدی باکووری کوردستان لەدایکبووە. کۆمەڵناس، مێژوونووس، زمانزانێکی بە رەچەڵەک کوردە، بەڵام خزمەتی مێژوو و زمانی تورکیی کردووە و بە باوکی نەتەوەی تورک دەناسرێت.

@Dengikurdistan

🔺بیانیەی جمعی از علماء دینی کورد ایران، در محکومیت حملات اخیر ترکیه به روژاوا


🔻 بیش از ١٢٥ نفر از امامان جماعت مساجد کوردستان ایران، در بیانیه‌ای که به زبانهای فارسی و عربی منتشر شده‌ است، حملات اخیر حکومت ترکیه به روژاوای کوردستان را محکوم کرده‌اند. در بخش پایانی این بیانیه آمده است: "ما امضا کنندگان این بیانیه، اعلام می‌داریم که ظلم و ستم و تعدی و تجاوز، از جانب هرکسی و به نسبت هر شخص و جمع و ملتی، - صرف‌نظر از ملیت و دین و آیین - محکوم و مردود است؛ لذا حملات ظالمانه و ناجوانمردانه‌‌ی دولت ترکیه به مناطق کوردنشین را شدیداً محکوم کرده و از جامعه‌ی جهانی و نهادهای بین‌المللی مصرانه می‌خواهیم تا با اتخاذ تدابیر بازدارنده، از إعمال استاندارهای دوگانه در برخورد با ظلم و ستمِ حکومت‌ها، دست برداشته و مانع ادامه‌ی تجاوزگری ترکیه شوند.
در پایان از خداوند متعال می‌خواهیم که تمام ظالمان در هر جای دنیا را ذلیل و نابود گرداند و تمام مظلومین را نصرت و یاری فرماید."

@Dengikurdistan

✍ ژویس بلو (به فرانسوی: Joyce Blau)، نویسنده و زبان‌شناس، کُردشناس و پژوهشگر زبان و ادبیات کُردی و فعال سیاسی صلح‌طلب و ضد جنگ اهل فرانسه بود.
ژویس بلو دارای دکتری زبان‌شناسی کُردی از دانشگاه سوربن و همچنین استاد مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی (INALCO) بود. این مؤسسهٔ فرانسوی مرکزی برای آموزش عالی و تحقیقات علمی دربارهٔ زبان‌ها و تمدن‌های شرقی است و بسیاری از این زبان‌ها نیز در این مرکز تدریس می‌شوند. او همچنی از اداره‌کنندگان و خزانه‌دار «انستیتو کُرد پاریس» بود.

خانم بلو در ۱۸ مارس ۱۹۳۲ در قاهره متولد شد. در دهۀ ۵۰ به فرانسه رفت و تحصیلات دانشگاهی‌اش را در زمینۀ زبان‌های عربی، فارسی و کُردی آغاز کرد و لیسانس زبان و ادبیات کُردی گرفت. نخست مدتی در بلژیک مشغول به کار شد سپس از سال ۱۹۷۰ در فرانسه به تدریس در دانشکدۀ زبان‌های شرقی پرداخت. او دکترای خود را با هدایت ژیلبر لازار، ایران‌شناس فرانسوی انجام داد
یکی از استادان ژویس بلو،  کامران بدرخان بود. بلو کرمانجی را نزد او آموخت و سپس خود شخصاً به آموختن  سورانی  پرداخت. سپس به عراق رفت و چندین ماه در عراق زندگی کرد. پس از مرگ بدرخان وی جانشین استاد خود در دانشگاه سوربن شد. وی در این دانشگاه به تدریس کُردی کُرمانجی پرداخت و همچنین تدریس درس‌هایی مانند فرهنگ کُردی و تمدن کُرد را نیز عهده‌دار بود.
پروفسور بلو عضو یک گروه تحقیقاتی به نام «دنیای ایرانی» در مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه (CNRS) بود. او شمار زیادی مقالۀ تحقیقی در مورد زبان و ادبیات کُردی نوشته‌است. همچنین کتاب‌های مهمی چون روش‌شناسی زبان کردی کرمانجی، روش‌شناسی زبان کردی سورانی، خاطرات کردستان، کردی عمادیه و کوهستان سنجار و مسئلۀ کرد (مجموع مقالات جامعه‌شناسی و تاریخی) را نگاشته‌است.
بلو دوست نزدیک هانری کوریل، فعال سیاسی چپ‌گرا و بنیان‌گذار جنبش دموکراتیک برای آزادی ملی بود و در بسیاری از فعالیت‌های او شرکت داشت، فعالیت‌هایی که از زمانی که هر دو در مصر زندگی می‌کردند آغاز شد و در طول سال‌های اقامت مشترک آن دو در فرانسه ادامه یافت. پس از ترور کوریل در سال ۱۹۷۸، جویس بلو کمیتۀ «فلسطین و اسرائیل زنده خواهند ماند» را تأسیس و مدیریت کرد که کار کوریل در ترویج گفتگو بین سازمان آزادیبخش فلسطین و جنبش صلح اسرائیل در طول دهۀ ۱۹۸۰ را ادامه می‌داد.
ژویس بلو در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴ در سن ۹۲ سالگی در فرانسه درگذشت.

@Dengikurdistan

🔺ژویس بلو درگذشت

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🔺 چند پرده از نتیجه حمله ترکیه به روژاوا

@Dengikurdistan

🗣 بۆچوون

✍ بۆچوونی ئێوه له سەر ئەم بابەتە چییه؟


@Dengikurdistan

🔺فەرهەنگ و هزرین لە کوردستان

🎤وتووێژ لەگەڵ دکتۆر محەمەد حەقمورادی، کۆمەڵناس

📝تایبه‌تمه‌ندییه‌کانی وێژمانی فه‌رهه‌نگی کورد
فه‌رهه‌نگ و قه‌ڵه‌مڕه‌و
پرساژۆکردنی  فه‌رهه‌نگ و هزرین لە کوردستان
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔺فرهنگ و اندیشه در کُردستان

🎤 گفتگو با دکتر محمد حقمرادی؛ جامعەشناس

📝مختصات گفتمان فرهنگی کُرد
فرهنگ و قلمرو
مسئلەمند کردن فرهنگ و اندیشە در کُردستان

پەیوەندی كردن بە ئێمەوە (ارتباط با ما):
[email protected]

🔺فتح الله گولن فوت کرد

🔻فتح الله گولن ، رهبر جریان گولن(یک گروه مذهبی و سرمایه دار)، به دلیل عارضه قلبی شامگاه گذشته به وقت محلی درگذشت .

او از مدافعان اردوغان بود و سال‌ها در آمریکا تبعید بود. او بعدها با اردوغان اختلاف پیدا کرد و به امریکا فرار کرد؛ بر این اساس، دولت ترکیه درخواست تحویل او را از امریکا خواسته بود، اما امریکا از تحویل او امتناع کرد.

@Dengikurdistan

✍ ئەنجامی کۆتایی خۆلی شەشمی هەڵبژاردنی پاڕلمانی هەرێمی کوردستان

@Dengikurdistan

✍نتیجه نهایی ششمین دوره انتخابات پارلمان اقلیم کوردستان

@Dengikurdistan

🖊کورتە شیعر

@Dengikurdistan

✍ شماره جدید مجله ماف منتشر شد

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

📝اصول اولیه نشانه‌گذاری در نوشتن

✍منظور از نشانه‌گذاری به کاربردن علامت‌ها و نشانه‌هایی است که برای درست فهمیده شدن جملات در نوشته به کار برده می‌شود.

1️⃣ ویرگول (،)
ویرگول نشانه مکثی کوتاه است. موارد استفاده:
الف: در بین عبارت‌های غیر مستقل که باهم در حکم یک جمله کامل می‌باشد:
آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است.
ب: برای توضیح در مورد یک کلمه:
فردوسی، حماسه‌سرای بزرگ ایران، در سال ۳۲۹ هجری مهی به دنیا آمد.
ج: در موردی که چند کلمه دارای اسناد واحدی باشد:
علی، حسن، و احمد پسران او بودند.
د: در آدرس دادن:
تهران، شهریار، میدان امام.


2️⃣ نقطه ویرگول (؛)
الف: برای جدا کردن جمله‌ها و عبارت‌های متعدد یک کلام طولانی که به ظاهر مستقل اما در معنی به یکدیگر وابسته و مربوط می‌باشند:
فریب دشمن مخور و غرور مداح مخر؛ که این، دام زرق نهاده است.
ب: در جمله‌های توضیحی، پیش از کلماتی چون اما، زیرا، چرا که، یعنی، به عبارت دیگر، برای مثال و مانند آنها؛ به شرط آنکه جمله پیش از آن طولانی باشد.
مال و جاه هیچگاه نمی‌توانند آرامش‌بخش روان انسان باشند؛ چرا که تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابند.


3️⃣ نقطه (.)
الف: در پایان جمله‌های کامل خبری:
عین‌القضاه، عارف بزرگ ایران، در سال ۵۲۵ شهید شد.
ب: بعد از حروف اختصاری:
سال ۳۲۲ پ.م.
ج: بعد از شماره ردیف:
۱. رضایت ۲. هدف


4️⃣ دو نقطه (:)
الف: پی از نقل و قول مستقیم:
فرزاد گفت: "دیگر هیچوقت به آن خانه برنمی‌گردم."
ب: پیش از بیان تفصیل مطلبی که قبلا خلاصه‌ای از آن گفته شده است:
آن سال برا من سال خوبی بود: در آزمون سراسری دانشگاه‌ها پذیرفته شده بودم.
ج: بعد از واژه‌ای که معنی‌اش در برابرش نوشته شده باشد:
صیف: تابستان
د: بعد از حروف ابجد برای استفاده از ترتیب:
الف: مورد یک
ب: مورد دو


5️⃣ گیومه (" ")
این نشانه برای آغاز و پایان سخن کسی غیر از نویسنده است؛ یا برای مشخص‌تر کردن و برجسته نشان دادن کلمه یا اصطلاحی خاص به کار می‌رود.


6️⃣ نشانه پرسش (؟)
الف: برای نشان دادن پرسش.
به چه می‌اندیشی؟
ب: برای نشان دادن تردید و ابهام، در داخل پرانتز به کار می‌رود:
طبق آمار غیر رسمی، جمعیت تهران از مرز ده میلیون نفر (؟) گذشته است.


7️⃣ نشان شگفتی و تعجب (!)
در پایان جمله‌هایی می‌آید که بیان‌کننده یکی از حالات خاص و شدید عاطفی یا نفسانی است؛ از قبیل: "تعجب"، "تهدید"، "حسرت"، "آرزو" و...
چه عجب! عجب آدم ریاکاری!
وای بر من!
آهسته!


8️⃣ خط فاصله (-)
الف: برای جدا کردن عبارت‌های توضیحی.
فردوسی -حماسه سرای بزرگ ایران- در سال ۳۲۹ هـ.م. به دنیا آمد.
ب: برای نشان مکالمه:
- الو!
- بله، بفرمایید!
- سلام
ج: به جای حرف اضافه تا و به، بین تاریخ‌ها، اعداد و کلمات:
دهه ۱۳۵۰ - ۱۳۴۰
قطار تهران-مشهد


9️⃣ سه نقطه (...)
برای نشان دادن کلمات و یا عبارات جمله‌های محذوف و یا افتادگی‌ها به کار می‌رود.
...به این دلیل بود که از ادامه این شیوه صرف‌نظر کردم.
میازار موری که...


0️⃣1️⃣ ستاره (*)
از این نشانه برای: ارجاع دادن به زیرنویس استفاده می‌شود.


1️⃣1️⃣ پرانتز یا دو هلال ( )
الف: به معنی "یا"و "یعنی" به کار می‌رود و یا برای توضیح بیشتر کلام: شاهکار نظامی گنجوی (خسرو وشیرین) را باید به دقت خواند.
ب: وقتی که نویسنده بخواهد آگاهی‌های بیشتر (اطلاعات تکمیلی) به خواننده عرضه کند.
ابوالفضل  بیهقی (۳۸۵-۴۷۰ هـ.مهی) استاد کم‌نظیر نثر می‌باشد.


2⃣1⃣ قلاب [  ]
برای تصحیح متون کهن، الحاق احتمالی که از نسخه بدل‌ها و از سوی مصحح اضافه می‌شود در بین قلاب قرار می‌گیرد:
و این [راه مسلمانی] راه خدای توست.

@Dengikurdistan

📸 تصویر تاریخی

🖊چهار زن جوان کورد

✍عکسی از "سِوریوگین" درفاصله سال‌های
1880 تا 1895 میلادی ــ موزه ملی هلند

@Dengikurdistan

‍ 🔶🔶🔸🔸🔸🔶🔶
✅ @tapuynusrawe

🎵 #گۆرانی :
"ئه‌رێ ئه‌ی به‌ زولف و ڕوخسار"
شیعر: #وەفایی
🎻بە دەنگی:
مامۆستا #محەممەدی_ماملێ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ئه‌رێ ئه‌ی به‌ زولف و ڕوخسار
سه‌نه‌می چین ماهتابم
ده‌مه‌که‌ و خه‌نده‌که‌ی نیگاهت نه‌مه‌ک و مه‌ززه‌ی شه‌رابم
من له‌به‌ر نیگاهت بمرم
تۆ سه‌ری غه‌مزه‌که‌ی جه‌للابم

بڵێ پێم گوڵه‌که‌ی به‌هاری
له‌ تۆ تا به‌ که‌ی جودا بم
وه‌ره‌وه‌ به‌ شه‌رتی جاران
ڕۆژێ سه‌د جارت فیدا بم

له‌ وێرانه‌ی دڵی شێواوم
شین و واوه‌یلایه‌ و ڕۆڕۆ
ئاورێک به‌ربۆته‌ هه‌ناوم
دێته‌ ده‌ر له‌ هه‌ناسه‌م بۆسۆ

بووم به‌ ئه‌فسانه‌ی وڵاتان
شار به‌ شار ماڵ به‌ ماڵ کۆ به‌ کۆ
خاڵی چاوت گۆشه‌ی ئه‌برۆ
دوو دینیان کردم له‌سه‌ر تۆ
یا بمکه‌ پیری مه‌یخانه‌
یا مریدی خانه‌قات بم

ڕۆحه‌که‌م ڕووی خۆت بنوێنه‌
تا به‌ که‌ی کوشته‌ی نازت بم
ده‌مه‌که‌ت وه‌ته‌که‌للوم بێنه‌
تا نه‌مردووم هه‌مڕازت بم
جارێک به‌ که‌ره‌م بمدوێنه‌
به‌ فیدای ده‌نگ و ئاوازت بم
مه‌یلی ئه‌برۆی تۆ قه‌ت نانێم
غه‌مزه‌ده‌ی چاوه‌که‌ی بازت بم
من که‌ هاتم قیبله‌م گۆڕی
یا خوا کافر بێ جه‌للابم

ئاشقی وا ده‌بێ به‌ هه‌موو ده‌م
چاو پڕ ئاو دڵ بڕاو و مه‌حزوون
پێی هه‌وای بشکێ پێی نه‌مێنێ
غه‌یری هۆ له‌ ده‌روون و بیروون

خاکی ڕێی دولبه‌ری وه‌بزانێ
سوورمه‌یه‌ بۆ چاوی پڕ خون
سه‌گه‌که‌ی ڕێبازی له‌یلێ
وه‌ره‌ سه‌ر دوو چاوی مه‌جنون
دونیام ئه‌و ڕۆژه‌ لێ ڕوونه‌
خاکی به‌ر پێی ئاشنات بم
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

#تاپوی_نووسراوە 📚

✅ @tapuynusrawe
🔶🔶🔸🔸🔸🔶🔶

✍تحلیلی کوتاه از وضعیت صدا و سیمای ایران

@Dengikurdistan

📸تصویر تاریخی

✍ جمعی از تاجران مهاباد در سفر به همدان (حدود یک قرن پیش)
از راست: حاج غنی نانوازادگان، میرزا شریف شریف‌زاده، میرزا وهاب کریمی (پرویزی)، نشسته؛مباشر

@Dengikurdistan

🗞Fayla PDF ya hejmara sêzdehan ya kovara Vejînê

🗞فایل پی‌دی‌اف شمارهٔ سیزدهم مجله‌ٔ وژین


Pênaseyek Nû Ji Civaka Kurdî
➖➖➖➖➖➖
📱@vejinkovar

🔺 موفقیت یک نویسنده کورد در عرصه ادبیات جهانی

🔻«تریفه کریمیان»، نویسنده و نمایش‌نامه نویس کورد، موفق به کسب جایزه "ادبیات اقتباس"  در فستیوال معتبر آلمان شد. این جایزه ارزشمند که توسط خانه ادبیات معاصر و Hausautor اهدا می‌شود، به نمایش‌نامه‌ی «بال میمون» رسید.

🔹 این نمایشنامه پیشتر به زبان کوردی در انتشارات گوتار به چاپ رسیده و به زبان عربی نیز ترجمه شده ‌است.

🔹در خلاصه‌ی بال میمون آمده است که: «مرد کوردی در اداره مهاجرت بریتانیا اعلام می‌کند که شاه‌لیر است و در مسیر مهاجرتش از روژهه‌لات تا بریتانیا از مسیری پرخطر و با بال‌هایش بر فراز کانال مانش پرواز کرده ‌است. مرد مهاجر آشفته است و مترجم اداره مهاجرت و خانم روانشناس سفارت بریتانیا را به جای گونریل و ریگان (دختران منفور شاه‌لیر)  می‌بیند.» کریمیان با این رویکرد جسورانه، به بررسی بحران مهاجرت، جنون، بیگانگی، و جستجوی هویت انسان معاصر با نگاهی به اثر جاودانه  شکسپیر (شاه‌لیر) پرداخته است‌.

✍ لە شاری بۆکان بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

✍ لە شاری سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

فروش نقدی 🔴.         63,100

✍ لە شاری ڕوانسەر بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🔺در ایران میزان افزایش حقوق کارمندان در سال ۱۴۰۴ مشخص شد

🔰سازمان برنامه‌وبودجه حداقل افزایش حقوق کارمندان دولت در سال ۱۴۰۴ را ۲۰ درصد پیشنهاد کرده است.

🔹رقم قطعیِ افزایش حقوق پس از تصویب لایحهٔ بودجه توسط هیئت وزیران و مجلس و تأیید توسط شورای نگهبان تعیین خواهد شد.

🔸وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشنهاد دو برابر شدن سقف معافیت مالیاتی حقوق‌بگیران نسبت به سال جاری، یعنی تا ۲۴ میلیون تومان را در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ ارائه شد.

📸 تصویر تاریخی

✍ سنندج، ۱۳۱۴، مدرسه هدایت

📌نوشته روی در ورودی:
"به زبان فارسی حرف بزنید"!

🔺پەرلەمانی داهاتووی کوردستان و ئەرکی نیشتمانپەروەرانە

✍ مەحموود مۆبارەکشاهی

🖊ڕۆژی 25 ئەم مانگە هاوکات لەگەڵ ساڵوەگەڕی ڕێفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان، کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە شێوەی فەرمی ئەم ڕۆژەی وەک یەکەمین ڕۆژی بانگەشەی شەشەمین خۆلی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دیاری کرد.
لە کاتێک خەڵکی هەرێمی کوردستان بەرۆ هەڵبژاردنێکی نوێ دەڕۆن کە پێکهاتەی سیاسیی هەرێمی کوردستان لە دۆخێکی لەرزۆک دایە و سێبەری ڕەکەبەرایەتی و بەرژەوەندیی حێزبی باڵی بەسەر قازانج و داهاتووی نیشتمانی کێشاوە. 
هەنووکە 206 یەکەی سیاسیی یان وڵات لە جیهان بوونیان هەیە کە هەر هەموویان لە پەیوەندیی لەگەڵ وڵاتانی تر،بەرژەوەندیی نەتەوەیی دەپارێزن و لە پێناو سەروەریی وڵاتەکەیان کۆمەڵێک هێڵی سووریان دەستنیشان کردووە و هەموو پارت و لایەنێک، بە مەبەستی دابین بوونی بەرژەەندیی و شانازیی نەتەوەیی، قائێل بە پارێزەیی ئەو هێڵانەن و هیچکەس و لایەنێک مافی ئەوەی نیە بۆ دەسڕاگەیشتن بە قازانجێکی حێزبی هێڵی نەتەوەیی بکاتە قوربانی.
ئێستا کە بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمان کوردستان دەستی پێکردووە و کۆمیسێۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش بەڕێوەبەری کارووبار ئەم هەڵبژاردنەیە چەند خاڵی گرینگ لە پێناو بەرژەوەندیی نەتەوەیی خەڵکی کوردستان دەخرێتە ڕوو کە هیوادارم بەکەڵک وبەسوود بن:
1.هەڵبژاردنی ئەم خۆلەی پەرلەمانی کوردستان،ڕاستەوخۆ لە لایەن کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بەڕێوە دەچێ هەربۆیە ئەم جارە
بۆ هیچ پارت و لایەنێک قەبووڵکراو نیە کە بە بەهانەی خرووقات و فرت وفێڵ حکوومەتی هەرێمی کوردستان تاوانبار بکات، لەبەرئەوەی ئەم جارە هەرلە سەرەتاوە تا کۆتایی هەموو کارووباری هەڵبژاردن لە ژێر چاوەدێری کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراقە.
2.بە هۆی ئەوەی باروودۆخی سیاسی هەرێمی کوردستان لە کاتی دامەزرانیەوە لە ساڵی 1992 تاکوو ئێستا ڕاستەوخۆ لە ژێر تەوژمی حێزبیدا بووە و مەرجەعییەتێکی سیاسیی کە قەبووڵکراوی هەموو خەڵکی کوردستان ببێ بوونی نیە،هەربۆیە دەبێ ئەم جارە پێکهاتەی پەرلەمانی هەڵبژێردراوی خەڵکی کوردستان ببێتە مەرجەعی یاسایی و بڕیاردان و هەموو پارت و لایەنەکان لە پێناو بەرژەوەندی نەتەوەیی خەڵکی کوردستان گوێڕایڵی بڕیارەکانی ئەو پەرلەمانە بن.
3.گەورەترین کێشەی حۆکمڕانی لە کوردستان نەبوونی ئۆتۆریتە و شەرعیەتی حۆکمڕانی لە هەموو پانتایی هەرێمی کوردستانە.بە هاتنە سەرکاری پەرلەمانی تازە،دەبێ هەر لایەنێک بڕاوەی یەکەم بوو و زۆرترین کۆرسی پەرلەمانی مسۆگەر کرد کابینەی نوێ پێک بێنێت و ئەگەر ڕێژەی یاسایی تەواو بکات مافی ئەوەی هەبێ خۆی بە تەنیا کابینەی نوێ پێکبێنێت و ئەگەریش بە تەنیا نەیتوانی، لەگەڵ هەرکەس و لایەنێک کە پێخۆشە کابینەی تازەی هەرێمی کوردستان ڕابگەیێنێت و لایەنەکانی تر وەک ئۆپۆزیسیون لە نێو پەرلەمان کاری خۆیان بەڕێوەببن.
کابینەی نوێ دەبێ بازنەی یاسایی دەسەڵاتی هەموو پانتایی هەرێمی کوردستان بگرێتەوە و نابێ بە هیچ جۆر دەسەڵاتی حێزبی لە کاروباری کابینەی نوێ دەستێوەردان بکات.چەمکی ئۆتۆرێتە و شەرعیەت بەو مانایە دێت کە دەسەڵاتی ناوەند بۆ بەڕێوەبەرایەتی یاسایی خۆی دەبێ هەموو پانتایی جۆگرافیایی یەکەیێکی سیاسی لە ژێر دەسەڵات و حۆکمیی دا بێت. 3.پەرلەمانی کوردستان  دەبێ پارێزەری ماف و داخوازیی نەتەوەیی خەڵکی کوردستان بێ هەربۆیە لە دوای دەستبەکاربوونی پەرلەمان و کابینەی نوێ،یەکێک لە گرینگترین و بنەڕەتیترین ئەرکی پەرلەمانی کوردستان،کاری جێدی لەسەر پڕۆژەی یاسای بنەڕەتی هەرێمی کوردستانە.
تەواوکردنی پڕۆژە یاسای بنەڕەتی و بەڕێوەبردنی ڕاپرسی یاسای بنەڕەتی و دەنگدانی خەڵکی هەرێم لەسەری،پێگەی هەرێمی کوردستان بە ڕێژەیێکی بەرچاو بەرزدەکاتەوە و یاسای بنەڕەتی دەبێتە هۆی دەستنیشان بوونی هێڵی نیشتمانی و بەرگرتن لە خیانەت و دوورکردنەوەی یاساشکێنان لە کارووباری حکوومەت.
4.هەرێمی کوردستان و پارچەکانی تری کوردستان وەک یەکێکی جۆگرافیایی و دانبڕاو لەیەک دێنەئەژمار،هەربۆیە پەرلەمانی کوردستانی داهاتوو دەبێ پارێزەری بەرژەوەندیی نەتەوەیی هەموو خەڵکی کوردستان بێت و پارچەکانی تری کوردستان وەک دەرفەت و تەواوکەری خۆی بزانێت و بە گەڕی دیپلۆماتیک لەگەڵ وڵاتانی جیران لە هەوڵی چارەسەری کێشەی کورد لە هەموو بەشەکانی کوردستان بێت. 

✍ لە سنه بەڕێوە دەچێت؛

@Dengikurdistan

🔘 نووسەری کورد، حیسام ئەمین کۆچی دوایی کرد

دەست مەدەن یاران لە دەردم دەردی بێ دەرمانە دڵ
دڵشکاوو نامورادە ماڵەکەی وێرانە دڵ...

شاعێری ئەم شیعرە بەڕزە؛ مامۆستا حیسام ئەمین، دوێنێ شەو لە شاری سنە ماڵاوایی لە گەل و نیشتمان کرد. بەڕێزیان لە ڕادیو تاران هاوڕێی مامۆستا حەسەن زیرەک بووە.  بیرەوەریەکانی ئەو شاعرە پایەبەرزە، لەگەڵ مامۆستا حەسەن زیرەک کاتی خۆی هەر لەم  کاناڵەدا بڵاو کراوەتەوە.

هەر وەها شێعری:
شەم سووتا بولبول و پەروانە نووستن هەی عەجەب
تفڵی دڵ بێدار و من هەر لایەلایەی بۆ دەکەم

کە مامۆستا ڕەزازی بە مەقام خوێندوویانە هۆنراوەی ئەو پیاوەیە.

ڕۆحیان شاد و یادیان هەرمان.
✍عیسا ئەحمەدی

✅پروازها از ساعت ۲۱ امشب لغو می‌شود

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری: با توجه به محدودیت عملیاتی پیش آمده، پرواز فرودگاه‌های کشور از ساعت ۲۱ امشب یکشنبه ۱۵ مهرماه تا ۶ صبح فردا ۱۶ مهر ماه لغو می‌شود.

همچنین  تغییرات پروازی و نحوه استرداد وجه بلیت پروازها متعاقبا اعلام خواهد شد.