فرهنگستان زبان لری

📚 چگونه به خود آمدم که لری یک زبان است

✍ #فرامرز_رحمانی از کهگیلویه و بویراحمد

من سال های ۸۲ تا ۸۴ در مناطق دورافتاده کهگیلویه سرباز معلم بودم. چون خودم بچه شهر بودم فارسلُری ( لریِ به شدت آمیخته با فارسی)؛حرف می‌زدم. در روستا متوجه شدم که چه واژه های اصیلی در لری هست که ما در شهر به کار نمی‌بریم .

مثلا توی صف نونوایی می‌گفتیم:مو وه تو جلوتروم
در روستا می‌گفتند
#مو_نهی_تنوم
که #نها همون جلو و پیش قدم بودن است.

در شهر می‌گفتیم تو پشت سر مونی
در روستا می‌گفتند تو #دیندی dindei منی که #دیندا همون پشت سر است.

در شهر: آقا گشتاسب
در روستا : #کا_گوشتاس
در شهر: عصا
در روستا #کلاگ
در شهر: جرقه
در روستا: #چرنگ chereng
در شهر: دور زدن
در روستا #قر_و_پیت_کردن

Ghero pit kerdan
در شهر میگفتیم نسل دایناسور منقرض وابیه.
در روستا نسل دایناسور #وسسه.
Vasese
و صدها نمونه دیگر......


ناگهان به خود آمدم که نکند لری خودش یک زبان جدا باشد.
رفته رفته به این نتیجه رسیدم که هست؛ زبانی جدا با قابلیت هایی منحصر‌ به فرد.

خدا قوتتون بده.

https://t.me/thelurishacademy

🌸📚 یک پیشنهاد برای واژه آغاز

✍استاد #عبدالواحد_خنده‌ره‌ش از #استرالیا

با سلام
در مورد معادل لوری «شروع کردن».  لازم دانستم یک توضیح کوتاە بە جنابعالی یادآور شوم شاید مفید واقع شود.

در کوردی دو تا واژە داریم کە هردو  از سوی اهل زبان ساختە شدەاند.
«سەرەتا» ( به معنی ابتداء) کە در اصل بمعنای «سر تار یا ریسمانی کە گلولە شدە است».   ادیبان کورد  معنای شروع و ابتدا را بە این واژە داده‌اند.

دوم واژە « دەسپێک» به معنی شروع/ آغازاست. این یک واژە ترکیبی است  کە معادل آنرا جنابعالی در مطلب تازەاتان نوشته‌اید.

این واژە در اصل (دەس بە “کاری” کردن ) است.
حرف ربط « بە» در کوردی سۆرانی و کرمانجی گاهاً بە « پێ»مبدل می‌شود. بدین نحو،  این واژه( دەسپێک) ترکیبی از «دەس +پێ+ کردن» است.   یعنی دو تا واژە با یک حرف ربط  یک واژە تازە و کوتاە را ساختەاند.

🔹اما پیشنهاد:
شاید بتوان  «دس کِردن» لوری را نیز به نحوی کوتاە‌ کرد تا یک واژە جمع‌ و‌ جور برای «آغاز» از آن حاصل شود.

موفق باشید

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🖌نکته الحاقی

با سپاس از استاد مهرآموز جهت پست ارزشمند بالا

این نکته را هم اضافه می‌کنم که فعل« سر کِردِن» نیز در موقعیت‌های خاصی در لری به معنی « شروع کردن» می‌آید:

مثلاً

گۊسِنوݩ/ مؽشوݩ سرکِردن وه زا: گوسفندها شروع به زاییدن کردند.

سر کِردؽم د ئی کیسه برنج: شروع به مصرف این کیسه برنج کردیم.

✍ عیسوند: مدیر مسئول



https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🖋معادل‌های لری برای فعل شروع کردن

یک شاخه از لری را مثال می زنیم:

🔹۱-فعل #نؽائن/#نؽاڌن (همریشه با نهادن در فارسی ولی در لری دارای چندین معنی است از جمله شروع کردن)

(نؽائن+وا+ اسم)
(نؽائن+وه+مصدر)

نؽا وا دۉ: شروع به دویدن کرد

نؽا وا کار: شروع به کار کرد

نؽا وه خنسݩ: شروع به خندیدن کرد


🔹۲- دَس کِردن دِ/وه

دس کِرد د لؽوه بازی: شروع به رفتارهای دیوانه‌بازی کرد.
دس کرد وه گن گوتݩ: شروع کرد به فحش دادن.

🔹 ۳ـ دَساکار بیین
زیؽ دَساکار بوئؽت: زودی شروع کنید

دَساکار بیؽم وه هونَه وَنِن: شروع به خانه سازی کردیم

🔹۴ـورنؽائن/ورکِردن: شروع کردن بارش

ورنؽاش
ورنؽا وه باروݩ
ورکِردش
ورکرد وه برف/باروݩ

❇👈بی اطلاعی یا ضعف اطلاعات خود از زبان مادری را به ضعف زبان مادری نسبت ندهیم.

http://t.me/thelurishacademy

گۉرونی لوری بختیاری وا دَنگ #عابدین_جانبازی
شؽعر د #رسول_همتیان

🌸📚زبان‌شناسی مقابله‌ای
Contrastive Linguistics

« #زبان‌شناسی_مقابله‌ای» به عنوان یکی از گرایش‌های علم زبان‌شناسی به بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های بین زبان‌ها می‌پردازد که این شباهت‌ها و تفاوت‌ها می تواند شباهت /تفاوت در قاموس( واژگان‌)، نحو( دستور), واج‌شناسی، آواشناسی، ضرب المثل‌ها و اصطلاحات، فرآیندهای واژه‌سازی، ویژگی‌های واجواژی، کاربردشناسی و غیره باشد.‌

زبان‌شناس و پژوهشگر علمی زبان از این شباهت‌ها و تفاوت‌ها استقبال می‌کند بر خلاف قومگرایان( از همه اقوام )و حتی بعضاً ملی گرایان که از شباهت‌ها استقبال نمی‌کنند بلکه یا از شباهت‌ها می‌هراسند یا ادعا می‌کنند اگر شباهتی هست دیگران از ما گرفته‌اند یا حتماً زیرمجموعه ما هستند.

قومگرایان و ملی‌گرایان افراطی همچنین از بررسی یا مطرح کردنِ تفاوت‌های زبانی بین قوم یا ملت خود استقبال نمی‌کنند زیرا آن را باعث ایجاد تفرقه می‌دانند!


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚دمی با حافظ و ترجمه آن

نخستین ترجمه‌ از غزلی از حافظ به لری در پاییز ۱۳۹۰ با همکاری بنده و دکتر مسعود سیفی به صورت آزمایشی انجام گرفت.

پس از آن گهگاه به صورت یک تفنن یا طبع‌‌آزمایی ادبی، غزل‌ها یا ابیاتی از شعر حافظ را به لری ترجمه ادبی کرده‌ام:

در نمازم خم ابروی تو بر یاد آمد
حالتی رفت که محراب به فریاد آمد

👇👇👇

د نمازِم، هَلیِ بِرمِ تۏ اوفتا وا ویر

چنوݩ وم رَت که مؽئراوه نیا وِه زیرزیر

(زمستان ۱۳۹۰)

✍ مهرآموز

🔹 #شرح_واژگان:

هَلی: خم، خمیدگی
بِرم: ابرو

ویر(= هیر): یاد
چنوݩ وِم رَت: چنان حالت یا وضعیتی بر من حادث شد
مؽئراوه mî'rawa: محراب

نیا وه: شروع کرد

زیرزیر zirzir: گریه یا فریاد ریز و ممتد



https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚 گامی برای حل مسئله دشواری درک متقابل زبانی بین گویشوران لر شاخه‌های مختلف

✍ #محمد_رضایی از #خوزستان

با سلام به شما استادان بزرگوار و مخاطبان محترم

من هم به نوبه خود از شروع مجدد فعالیت نشریه فرهنگستان بسیار خوشحال شدم و چند ماهی که تعطیل بود هم دلتنگ و هم نگران این بودم که نکند تعطیلی آن دائمی باشد.

من زبان‌شناس نیستم ولی به نظر من برای کم کردن فاصله زبانی بین گویشوران لری مناطق مختلف، اولین راه آشنا شدن با گویش همدیگر و تلاش برای یادگیری آن است.

به عنوان یک لر بختیاری هفت لنگ خوزستانی، من خودم قبلاً از لری لرستانی خیلی کم متوجه می‌شدم مخصوصاً وقتی به قول شما اصیل و غلیظ صحبت می کردند حتی به شوخی می‌گفتیم اینها که دارند کردی صحبت می‌کنند نه لری.

ولی شش سال عضویت در فرهنگستان زبان لری باعث شده که لری لرستانی را اینک خیلی خیلی در سطح بالایی متوجه می‌شوم و حتی لری بختیاری من هم قوی شود و خیلی کلمات مشترک بین اینها پیدا کنم که قبلاً نمی‌دانستم.

توصیه من این است که لرها مخصوصاً لرهایی که با هم ارتباطی ندارند و از هم دور هستند برای حل این مشکل دشواری درک متقابل زبانی عضو جاهایی مثل فرهنگستان زبان لری شوند که جایی بهتر از اینجا را سراغ ندارم.

مسلماً راههای دیگری برای کاستن از این فاصله و حل مسئله دشواری درک متقابل وجود دارد که استادان و اندیشمندان بهتر می‌دانند و منتظر نظرات تخصصی آنها در آینده هستیم.

با ارادت و سپاس
محمد رضایی، خوزستان


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚« چالش و فرصت» در تکثر و دشواریِ درک متقابل زبانی بین شاخه‌های لری

✍ #الهام_خدائی ( دانشجوی دکتری زبان‌شناسی)، #تهران

با سلام و احترام به سردبیر محترم و دیگر اعضاء‌ و مخاطبین گرامی

پست شما را خواندم و کاملاً با نگرانی‌هایی که در مورد زبان لری و گویش‌های مختلف آن مطرح کردید، موافقم. همانطور که اشاره کردید، لری یک زبان واحد نیست و گویش‌های مختلف آن تفاوت‌های قابل توجهی دارند که در موارد زیادی باعث دشواری در درک متقابل می‌شود. این موضوع می‌تواند چالش‌های بزرگی در زمینه‌های نوشتاری و ارتباطات فرهنگی ایجاد کند.

به نظر من، این مشکل می‌تواند فرصت‌هایی نیز ایجاد کند، به ویژه در زمینه‌های تحقیقاتی و فرهنگی. اگر نویسندگان و زبان‌شناسان بتوانند با دقت و توجه بیشتری به گویش‌ها و تفاوت‌های آن‌ها پرداخته و از روش‌های مختلف برای برقراری ارتباط و معرفی گویش‌ها به دیگران استفاده کنند، ممکن است به فهم و شناخت بیشتری از این زبان و فرهنگ‌ها دست یابیم.

همچنین، به نظر می‌رسد که نوشتن گویش‌های لری با رعایت اصولی که به فهم عمومی کمک کند، می‌تواند به ترویج و حفظ این میراث فرهنگی و زبانی کمک کند.

باز هم از توجه شما به این موضوع و توضیحات ارزشمندتان سپاسگزارم و امیدوارم در آینده نیز شاهد بحث‌ها و تحلیل‌های مفید شما در این زمینه باشیم.

با احترام، الهام خدائی، دانشجوی دکتری زبانشناسیِ شناختی



https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🖌پیام سردبیر

یکی از مشکلات لری نوشتن( که البته تنها مشکل لری نوشتن هم نیست) این است که لری یک زبان نیست. برخی فوراً موضع نگیرند.منظورم از زبان در اینجا یک زبان واحد و یکپارچه مثل فارسی است که گویش‌های مختلف آن بالای ۹۰ درصد مشترک و قابل فهم‌ راحت است.

من فرضاً اگر بخواهم لری لرستانی یا به اصطلاح جدید مینجایی را به صورت اصیل و غلیظ بنویسم مسلما مثلا لرهای ممسنی ( به غیر از کسانی که آشنا شده اند و کار کرده اند) یا متوجه نخواهند شد یا به سختی و کم متوجه خواهند شد در نتیجه مجبورم یا مدام ترجمه کنم یا ساده و خلاصه بنویسم.‌

عکس این قضیه نیز صادق است مثلا لری جنوبی غلیظ و اصیل و پر از اصطلاحات و کلمات این مناطق برای لرهای کوچک به آسانی قابل فهم نیست.

زنده‌یاد دکتر کوروش صفوی زبان‌شناس بزرگ ایرانی نیز به این مشکل دشواری مفاهمه زبانی بین شاخه‌های زبانی لرها تصریح کرده است.‌

ولی در زبان‌های یکپارچه مثل فارسی و انگلیسی گویشوران گویش‌های مختلف تا بالای ۹۵ درصد گفتار همدیگر را به راحتی متوجه می‌شوند و فقط تلفظ و پاره‌ای واژگان و اصطلاحات ممکن است متفاوت باشند و درک محقق نشود.

ولی لُری و کُردی در ایران اینطور نیستند؛ زبان یکپارچه و واحد نیستند که در اصل چند گویش داشته باشد بلکه پیوستار زبانی (Linguistic Continuum) اند که از چند شاخه زبانی تشکیل شده‌اند و هر شاخه زبانی خود دارای گویش‌هایی است.

در یک پیوستار زبانی درست است که اشتراکات زیاد وجود دارد ولی تفاوت‌ها نیز شدید و‌ چشمگیر است و ممکن است گویشوران دو سر یک پیوستار زبانی یا دو منطقه، ( بدون آموزش و تجربه‌ی آشنایی) زبان همدیگر را متوجه نشوند یا به سختی و کم متوجه شوند.

✍ مهرآموز: سردبیر- مدرّس و پژوهشگر علوم زبان


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚یک پاسخ و تأمل

✍ #دانش از کهگیلویه و بویراحمد

با اظهار خوشحالی از فعالیت مجدد و پرنشاطتان پس از وقفه‌ای چندماهه و با سلام به هیأت تحریریه و مخاطبان محترم  کانال وزین و تلاشگر فرهنگستان زبان لری‌ که همچون گذشته بدون افراط و تعصب و با بیان علمی چراغ دانش و فرهنگ را افروخته نگه می دارید،

و با سپاس از دوست‌ و هم‌استانی خوبمان جناب #حیدری که فهرستی از واژگان رو به فراموشی لری کهگیلویه و بویراحمد را ارسال‌‌ کردند و تشکر از همتباران عزیز جنابان #تابان ، #هادی و #یعقوبی که پیشنهادها و پاسخ‌های معنایی خوب و در خور تأملی را به اطلاع دوستان رساندند.

البته یک ایراد بر کار جناب #حیدری وارد است که ای کاش این واژگان را در قالب جملات یا موقعیت‌هایی که شنیده بود همراه با تلفظ لاتین آنها را ارائه می کرد تا بتوان معنای آن ها را بهتر تشخیص داد و قضاوت کرد چون واژه ها به ویژه واژه های کمتر شنیده و رو به فراموشی خارج از جمله و موقعیت ممکن است معناها و تفسیرهایی متفاوت به خود بگیرند و حتی گاه تشخیص آنها به بیراهه رود.


من خودم برخی از این واژگان را تشخیص دادم که چون دوستان در پاسخ‌های خوبشان آن‌ها را پیشنهاد کردند دیگر آنها را اینجا تکرار نمی کنم. معنی بعضی از آنها را هم واقعاً نمی دانم و نشنیدم.

اما نکته‌ای از پاسخ های دوستان توجه مرا بطور خاص به خود جلب کرد و برایم تازگی داشت و جالب بود را در اینجا باز می کنم:

یکی در پاسخ جناب #تابان در مورد ترکیب « بیدبـُرزه» bidborza به معنای بیدبلند است.

ما قبلاً تصور می کردیم که واژه« بَرز» barz به معنای بلند فقط در لُـری لرستان و کُردی وجود دارد . اولین بار این واژه را در یکی از آهنگ های لری معروف استاد #رحمانپور شنیدم که

🔹د چالی د بَرزی تۏنِه مؽ‌نویسِم

که از دوستان لرستانی دانشگاه پرسیدم گفتند یعنی در پستی و در بلندی تو را می نویسم.

ولی فکر نمی کردم این واژه با تلفظ «بُرز» borz در لری کهگیلویه و بویراحمد و مناطق مشابه هم وجود داشته باشد. دقت که کردم ما در کهگیلویه و بویراحمد نام لری« بُرزین »هم داریم که به احتمال زیاد به معنای بلندقامت باشد یا در برخی ارتفاعات پسوند یا پیشوند «بُرزی »هم داریم.

البته در لری کهگیلویه و بویراحمد که نسبت به لری در لرستان فیلی بیشتر در معرض فارسی قرار گرفته است، کاربرد این واژه فقط در ترکیبات باقی مانده است نه به عنوان یک واژه مستقل و جدا که قابل احیاء و ترویج است.

#برز، #بیدبرزه #برزین

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

آقای رسول همتیان از #بروجن ( اصالتاً اهل شهرستان #فلارد) که به گفته خودشان گاه گداری شعر فارسی و لری می‌سراید شعر زیر را برای انتشار در کانال فرهنگستان برای ما ارسال‌‌ کرده‌اند:

🌸📚خاک پاک بختیاری

✍ #رسول_همتیان

تو را ای خاک پاک بختیاری دوست می‌دارم
تو را ای باغ پر عطر بهاری دوست می‌دارم

مگر دست از تو می شویم دیار سبز و آیینه
تو را از جان و با هر بد بیاری دوست می‌دارم

کشیدم من در آغوشم تو را با درد بر سینه
تو را ای مهد خون و جان‌نثاری دوست می‌دارم

به خاکت ریخت خون سرخ مردان جوان مرگت
تو را ای بغض سرد بی قراری دوست می‌دارم

تو از جنس بلوط پیر، هویت می دهی ما را
تو را از عمق جان و انحصاری دوست می‌دارم

تو را از ساحل کارون و دز تا ساحل خرسان
تو را ای خاک پاک بختیاری دوست می‌دارم


#رسول_همتیان
۲۲ آبان‌ماه ۱۴۰۳

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚هَچائه مَردِم : سخن مردم

✍ #محمد_کمالی_بهاروند از #بالاگریوه لرستان

اوقَه رَنجِس دلِم وِه گَپِ مَردِم

که داری ۉ دَوا نۏرِه وِه دَردِم

هِه بُردِم وا مؽݩ ۉ کَم دَم وِلومْشوݩ

دلِم تۊقــِس ۉ خوم زَرجـۊئِه زردِم

🔹 #شرح_واژگان:

اوقه: آنقدر
رنجس: رنجیده خاطر شد
داری ۉ دوا: مداوا، درمان
نۏره: نمی‌خورد
بردِم وا مؽݩ: فرو خوردم، عقده به دل گرفتم از بس در دل خود جمع کردم

وِلومْشوݩ: جوابشان ⬅️ کَم دَم‌ وِلومشوݩ: کم‌ جوابشان را دادم

دلم تۊقِس: دلم ترکید

زرجۊئه:زردچوبه

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚 معرفی یک اصطلاح

✍ استاد #رضا_جهانی_نهاوندی،

سلام و عرض ادب

در زبان لری ( حداقل در مناطق ما) به محلی که فاقد هر گونه رستنی یا موجود زنده‌ای باشد «خرگوش مَچورون» می‌گویند یعنی جایی که آنقدر دور یا بی آب و علف است که اثری از ادرار خرگوش هم در آنجا نمی‌بینی؛ جایی که خرگوش هم در آن ادرار نمی‌کند.

در بدو امر، ارتباطی بین این اصطلاح رایج خرگوش مچورون یا همان ادرار نکردن خرگوش با محلی ساکت، دور و فاقد هر گیاه یا جاندار را نمی دانستم مثلا چرا از بین اینهمه جانور کوهی نام حیوان دیگری برده نشده است تا اینکه به محل رفتم و از بزرگسالان بازمانده مطلع پرسیدم..هر چند متأسفانه منابع قابل اعتمادم اکثراً فوت کرده بودند که دلیل آن را چنین یافتم:

خرگوش حیوانی علف‌خوار است و به دلیل شرایط خاص فیزیکی و سرعت بالا به هرجایی که اثری یا ردی از سبزه و علف باشد می‌رود الّا جاهایی که برهوت، دورافتاده، فاقد رستنی، و دیگر جانداران باشد از اینرو اصطلاحاً به چنین جاهایی خرگوش مچورون گفته‌اند.

✅ریشه: خرگوش+ مـَ+ چور( از فعل چورنین: ادرار کردن)+ ون ( در اینجا پسوند مکان)


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚 پاسخ سوم به درخواست بالا

✍ استاد #یعقوبی از #ملایر، شهر #سامن

در خصوص درخواست یکی از دوستان برای معنی واژگان داده شده یا مشابه آن، معنی چند واژه از آن فهرست یا مشابه آن را عرض می‌کنم.

خاطرنشان می‌شود که این واژگان و معانی از گونه‌های مختلف زبانی مناطق زاگرس گردآوری شده است و می‌تواند در بررسی و کشف معنی واژگان درخواستی مد نظر قرار گیرد.

نیقال: (نیکال)، گوشه.
پشخال: (پژگال)، ۱- سرگرمی.۲- مشغله.
کَهنه: ممکن است کَهنی، کئنی باشد که به معنی  چشمه است.
کِزِروشک: نیمه خشک. خود واژه کِزِر به معنی نیمه خشک است.
بَرات: ۱-مُزد. ۲-مقرّری. ۳- تقسیم روزی.۴- حواله.
براتخور: مزد بگیر.
هِلو: صاف، مقابل زبر.
زُک زیدن: خیره شدن.
تَواش: چربی.
تِفال: ۱-روانداز چانهٔ خمیر.۲- طفل.
سرکوده: به احتمال قوی بالا رفته، کامیاب شده.
کُشکِلون: کوچک.
کَلوگِنده: گلوله نخ، آغُنده


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

🌸📚 پاسخی دیگر برای این درخواست

✍#هادی از کهگیلویه و بویراحمد


بنده هم معنی چند تا از این واژگان درخواست شده رو میگم:

#نیقال: گردن

هر سه کلمه ( #پیقال ، #پشخال، #پشکال) اگر بعد از سَر بیان معنای: سر و ریخت ، سر و صورت ، سر و زلف را میدن

نزدیک ترین واژه به #کشکلون، #کشگلون رو در یاد دارم که برای کشتن و درآوردن چرم حیوانات بکار می‌ره

#برات: خواسته و درخواست رسمی و سفارشی

#مزقرو: فرورفتگی، فرورفته، لهیده شده

نزدیک ترین کلمه به کلوگنده «کَلَه گنده» را می‌دونم که میشه تکه تکه کردن، دریدن و تکه پاره کردن

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

گالانت گوته که: نتانیاهۊ بؽ هیچ سالِفه‌ئؽ(= دلیلی/توجیهی ) نهِشت توافق وا حماس سر بِییره

وه لاپورت( =گزارش) رۊزنامه یدیعۊت آحارونۊت یوآو گالانت وزیر جنڳ اسرائیل که دۏ سۏ رۊز زیتر نتانیاهۊ د کار نیاش وا لا(= برکنار کرد) گوت که اؽما تونسؽم وا حماس توافق بکؽم‌‌ قی‌ن(= جنگ را) خلاص کنؽم و د محور فیلادلفیا د لیک (=نوار)غزه بکؽم‌‌ وه دَر انتهاش( =ولی) *کؽخاوزیر نتانیاهۊ نهِشت.

گالانت که سی برؽ د خانوادَه‌یا اسیرون اسرائیلی د غزه قسه مؽ‌کِرد گوت: هیچ‌ سالفه‌ئؽ سی نرسسن وه توافق و کِل کردن اسیرون د هر دلا وجۊد ناره و ملاظَه‌یا نتانیاهۊ د ئی مؽنه نه د ری سیاست دۏرسه نه د ری نظامی‌گری.

https://t.me/thelurishacademy

🌸📚پاسخ به درخواست بالا

✍ ##پدرام_تابان از #یاسوج

درود بر دوستان عزیز
امیدوارم که سلامت باشید.

راجع به درخواست مندرج در پست اخیر فرهنگستان مطلبی را عرض می‌کنم🌹🙏

البته اگر کلمات را خیلی بالا و پایین کنیم ممکن است معنا به کلی عوض شود و از کلمه مد نظر دوستمان دور شویم، با این حال کمی کلمات را دستکاری می‌کنم و کلمه مشابه رو مثال می‌زنم شاید همان کلمه مد نظر ایشان باشد.

نیقال: با کمی تغیر شبیه کلمه "نیتال" به معنای موی جلوی سر است.

پیقال: با کمی تغیر شبیه کلمه "پیتال" به معنای "زمین‌گیر" و "از پای افتاده" است

پِشخال: شبیه کلمه "پِشخالو" به معنای پریشان و ژولیده است .

پِشکال: زمینی که پیش از زمان مقرر کشت شود.

کَهنَه: شبیه کلمه "کَهلَه" به معنای "کمین‌گاه" است

لِهمون: جفت همراه جنین که از رحم خارج میشود

بیدبُرزَه: منطقه ای در گردنه "تی نَنا" در دامنه کوه #زَراوُرد ، در اینجا "بُرز" به معنای بلند است و خودِ کلمه به معنای "بید بلند" است

کِزِروشک: جمع و جور شدن در اثر سرما

کِزِروکی: با کلمه "کزروشک" معنای تقریبا مشابه دارد

بَرات: نامه یا نوشته ای که دستوری در آن باشد

تَرینی، تَرین: کلمه "تَرین" به کلمات اضافه میشود و معنای "دیگر" دارد ، مثلا "سالْ تَرین" یعنی "دو سال بعد ، دو سال دیگر"

هِلو: به معنای بی مو و کچل است ، معنای بی شاخ برای بُز هم دارد ، معنای شعله هم دارد

زُک زدن: نوعی بازی با چوب

تَواش: ؟

تِفال: معنای فال دارد ، معنای خاشاک هم دارد

سَرکُودَه: ؟

مُز قُرو:؟

کُشکِلون:؟

غَچ وابیدن: بلند شدن با پرویی ، سیخ شدن آلت تناسلی

پا پِلیتَک: حرکات درهم با پاها ، مثل کسی که بلد نیست فوتبال بازی کند و دریبل بزند و الکی با پا توپ را این طرف و آن طرف میبرد
"پا پِلیچِه ، پا پِلیچَک ، پاپلیته‌" هم میگیم .

گِرهَچ: کَله گُنده ، سر بزرگ ، قطعه قطعه

کَلو گِندَه:  ؟

اَلْد: سالم ، صحیح ، درست ، آباد


https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

📗یک درخواست

✍ #حیدری از کهگیلویه و بویراحمد

درود به شما
وقتتون بخیر

این واژگان برای لرهای جنوبی هستند
ولی معنای آنها را نمی‌دانم.

اگر امکانش هست به دوستان بگویید در یافتن معنی آنها یاری کنند ( اگر دقیقاً شبیه به آنچه در گویش خودشان هست نباشند کمی بالا پایین کنند).

نیقال:
پیقال:
پِشخال:
پِشکال:
کَهنَه:
لِهمون:
بیدبُرزَه:
کِزِروشک:
کِزِروکی:
بَرات:
تَرینی، تَرین:
هِلو:
زُک زدن:
تَواش:
تِفال:
سَرکُودَه:
مُز قُرو:
کُشکِلون:
غَچ وابیدن:
پا پِلیتَک:
گِرهَچ:
کَلو گِندَه:
اَلد:

https://t.me/thelurishacademy
فرهنگستان زبان لری
کانال و نشریه‌ای علمی_فرهنگی با نگرش غیرقومگرایانه و آکادمیک به زبان، ادبیات و فرهنگ مردم لر (و غیرلُر) در چارچوب قوانین کشور، تمامیت ارضی و وحدت ملی، بدون هرگونه وابستگی سیاسی یا مالی و به دور از تقابل یا تفرقه بین اقوام عزیز ایران

د خَوَریا اومائه در‌‌اومائن ترامپ ثروت ایلان ماسک‌ن تنیا د مؽن یه رۊز ۲۶/۵ مؽلیارد دلار زؽاتِر کِرده.
پیا مامله‌گر یعنؽ یَه!

ماسک د ئی انتخابات د ترامپ لادِراری کِرد.