Ўйлаб олиш учун концерт
Бугун хитойлик пианист Ланг Ланг концертига тушдик. Кириш учун навбатни қаранг.
У биринчи марта Тошкентда концерт беряпти. Ташкилотчи — Ўзбекистон Маданият ва санъатни ривожлантириш жамғармаси.
Мусиқий билимларим чегараланган, кимнинг кимлигини доим ҳам билавермайман. Ланг Ланг кимлигини шоша-пиша википедиядан ўқиб олиб бордим: 3 ёшидан бери фортепиано олдида, 5 ёшидан бери концерт бериб келади. Хитойнинг энг ёш қаҳрамони бўлган, ЮНЕСКОнинг тинчлик элчиси сифатида ёшларга мусиқий таълим грантларини беради. АҚШда яшайди, кўплаб мукофотлар соҳиби. Биз билган “Кунг-фу панда” 3 анимацион мульфильмида унинг мусиқаси янграйди; катта тантаналар, масалан, Хитойда ўтган Олимпия ўйинлари унинг ижроси билан очилган.
Хуллас, гений.
Форумлар саройида ўтган Ланг Ланг репертуари мен учун бошланишига жуда сокинлик қилди. Укам Алишер қачонлардир Глиэрда ўқиганида ишлатадиган ноталаридаги “Адажио”, “анданте” терминлари эсга тушди.
Бугун пианист-виртуоз Ланг бастакорлар Фредерик Шопен, Роберт Шуман, Жорж Фуре асарларидан асосан “адажио”ларни ижро этди. Тингланиши енгил, ижрода эса жуда машаққатли, орада сукунатлари бор концерт. Бундай классик лирика одамни ўйлаб олишга, мулоҳаза қилишга чорлайди.
Мен ўйладим, бирданига ҳамма нарса ва ҳеч нарса ҳақида. Бахтимга телефоним қуввати тугаб, мутлоқ ўчиб қолганди.
— Яқинда вафот этган инсоним ҳозир нима қиляпти экан-а? Руҳи қаерда? Нега ҳеч тушимга кирмайди?
— Мен ҳикоялар ёзишим керак. Негадир шунга ичимда иштиёқ етилиб келяпти. Масалан, битта шаҳарда яшаб, умуман бир-бирини кўрмайдиган эски танишлар битта концертга ёнма-ён чипта олиб, учрашиб қолиши ҳақида. Нима шунақа бўлиши мумкинку. “Ёнма-ён чипта” деб номлайман ва мутлақо тасодиф бўлмаган тасодиф ҳақида бўлади бу ҳикоя.
— Ислом дарсини қилганмикин? Усмон презентациясини тугатганмикин? Саида қийнмаяптимикин, ошини еганмикин?
— Адаси командировкада. Энди икки кун ўтди. Проблемалар аллақачон бошланди. Саида “адаа” деб қолади кечаси. Бугун ухлаб қолдик, мактабга кеч қолдик. Уйдан иссиқ сув тушмаяпти.
— Тошкентда ёмғир чиройли ёғди-е, қани вақт бўлса, болаларинг катта бўлса-ю, ҳозир оёқда туфлимас, кроссовка бўлса, 3-5 км пиёда юрсанг. Маҳлиё, ҳеч бўлмаса, шерик топиб сан айлансангчи-ей!
— Форумлар саройи зўр қурилган. Акустикаси ҳеч қаерда йўқ. Ижараси ҳам палон пул бўлса керак.
— Олий Мажлисдан лавҳамни монтажини кечаси уйда қилсаммикин, ёки тинчгина одамдек ухлаб, эртага қилсаммикин?
— Эҳ телефоним ёнсайди…
— Охранага ачиндим. Оёқлари оғриб кетгандир.
— Ие, ўзимизнинг Муҳиддин ва Истеъдод аками ёки Расулми? Расул? Йўқ, Истеъдод.
— Пианистлар роса қўлларини эҳтиёт қилса керак. 1.5 соатдан бери чаляпти ахир.
— Ланг Ланг. Исмиям мусиқий. АҚШга эммиграция қилгани учун ҳам имкониятлари кўпайган. Ҳа, истеъдодлар Шарқда туғилиб, Ғарбда достон бўлади…
— Хитойга содиқ. Концертининг сўнгги куйида гуллар очилиши ҳақида хитойча анъанавий мусиқасини ижро этяпти. Ватанпарвар. Бизнинг четга кетган виртуозлар ҳам шундай қилармикин?
— Бундай концертларга асосан бошқа миллат вакиллари чипталарни талашиб сотиб олиб, кутиб, интиқиб, ясаниб тушади. Ўзбекзабон аудитория, умуман ўзбек аудиториясини классикага қизиқтириш керак.
Ланг Ланг эса бу орада одамни янаям чуқур ўйга толдиради. Мен чуқурлашмаслик учун шеригим Маҳлиёга қисқа гапдан пичирлайман. У ҳали перепост учун кофемас, нақ ужин олиб берди. Мендан кейинги қаторда ўтирган аёл норози қиёфада қарайди. Жим бўламан.
Уёғи яна адоғи йўқ хаёллар… Одамлар тўхтовсиз қарсак чалади. Ланг Ланг яна куйга оғади.
Гардеробдан плашни оламиз. Кейин ёмғирли Тошкент бўйлаб 29 дақиқа таксида йўл. Яна хаёллар…
Ҳа, ўзинг билан ўзинг бўлиб ўйлаб олишга ҳам ҳозир фурсат керак. Бугун шунга имкон бўлди. Ажойиб мусиқий мулоҳаза оқшомига таклиф учун Жамғармага ташаккур.
@qurbonova_a
