جلسات مثنوی‌خوانی استاد دکتر موحد

مقدمه بر تصحیح جدید مثنوی
محمدعلی موحد
@shekoftandaraftab

یا‌رب، دلِ بازش ده، صد عمرِ درازش ده
فخرش ده و نازش ده، تا فخر بُوَد ما را

مولانا


زادروزِ استاد فرزانه و دردانۀ ما، جناب آقای دکتر محمد‌علی موحد، فرخنده و گرامی باد.

❤️💐✨

🌐 https://t.me/Masnavi_DrMovahed

شبِ مولانا
از مجموعه شب‌های بخارا؛
به مناسبت هفتصدمین سال تولد مولانا
سخنرانی شنیدنی و به‌یادماندنی
استاد محمدعلی موحد / آذرماه ۱۳۸۵
@shekoftandaraftab

بخارای نوروزی منتشر شد

یکصد و شصت و یکمین شماره مجله بخارا در ۴۸۰ صفحه منتشر شد و از صبح سه‌شنبه بیست و دوم اسفندماه ۱۴۰۲ در کتابفروشی‌ها و دکه‌های روزنامه‌فروشی در دسترس است. این شماره به جشن‌نامه یکصدسالگی استاد دکتر محمدعلی موحد اختصاص یافته است.

نویسندگان این شماره:
محمدرضا شفیعی کدکنی ـ‌ محمد طاهری خسروشاهی ـ کاظم موسوی بجنوردی ـ ژاله آموزگار ـ حسن انوری ـ شهرام ناظری ـ سیروس علی‌نژاد ـ مصطفی ملکیان ـ مقصود فراستخواه ـ سیدمصطفی محقق داماد ـ مسعود جعفری جزی ـ پرویز مینا ـ حسن کامشاد ـ داریوش رحمانیان ـ بهاءالدّین خرّمشاهی ـ علی میرزائی ـ میلاد عظیمی ـ‌ مجید سلیمانی ـ‌ سعید رضادوست ـ‌ دکتر بهروز برومند ـ سرگه بارسقیان ـ سیدمحمدرضا فاطمی ـ پریسا احدیان


با هم مروری می‌کنیم بر مطالب این شماره:

روزِ میلادِ مهین استاد ما/ محمدرضا شفیعی کدکنی 
نام گرامی و شریف استاد/ علی دهباشی 
سالشمار زندگی و آثار استاد دکتر محمدعلی موحد/ محمد طاهری خسروشاهی 

شب یکصدسالگی دکتر محمدعلی موحد
پنجره‌ای رو به بوستانی سرتاسر گل/ کاظم موسوی بجنوردی 
سدۀ زرّین بزرگانِ تکرارنشدنی/ ژاله آموزگار 
خاطراتی از دکتر محمدعلی موحد/ حسن انوری 
دریای زیبای معرفت/ شهرام ناظری 
موحد، گزارشگر زمانۀ خویش/ سیروس علی‌نژاد 
بعد از صد سال/ محمدعلی موحد 
گزارش شب یکصدسالگی دکتر محمدعلی موحد/ پریسا احدیان 

یادداشت‌هایی دربارۀ دکتر محمدعلی موحد
یارِ ما این دارد و آن نیز هم/ مصطفی ملکیان 
خِیری به این عالَم برسان/ مقصود فراستخواه 
جامعیت در دانش/ سیدمصطفی محقق داماد 
خود حقیقت نقدِ حالِ ماست آن/ مسعود جعفری جزی 
مردی که دِین خود را به وطن ادا کرده است/ پرویز مینا 
مولانا موحّد/ حسن کامشاد 
موحّد مورّخ/ داریوش رحمانیان 
برای سرور دانای دلبندم، استاد دکتر موحّد/ بهاءالدّین خرّمشاهی 
شاد باش و دیر زی.../ علی میرزائی 
در هوای حقّ و عدالت/ میلاد عظیمی 
کاریز (۲۵)/ مجید سلیمانی 
کیمیایی بود صحبت‌های او/ سعید رضادوست 
زادروز خجستۀ دکتر محمدعلی موحد/ دکتر بهروز برومند 
پیرمرد و دنیا/ سرگه بارسقیان 
خاطراتی از استاد محمدعلی موحد/ سیدمحمدرضا فاطمی 

سخنرانی‌هایی از دکتر محمدعلی موحد
مولانا و سعدی (به مناسبت روز سعدی) 
ای که درون جان من تلقین شعرم می‌کنی (افتتاحیۀ همایش از بلخ تا قونیه)  
شمس و مولانا (به مناسبت سالروز دیدار شمس و مولانا) 
با قافلۀ شوق (مراسم نکوداشت در دانشگاه تبریز) 
حقوق شهروندی (مراسم افتتاحیۀ خانۀ توسعۀ آذربایجان) 
ایران محکوم به پیشرفت است (نشست رونمایی از کتاب «خواب آشفتۀ نفت») 
فراخوان برای اعلامیۀ جهانی تکالیف بشر (همایش زمین از دریچۀ آسمان) 
لطف‌ها می‌کنی ای خاک درت تاج سرم (مراسم اهدای جایزۀ ادبی و تاریخی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار) 
بجوی تا بیابی (خطابه پس از دریافت نشان عالی کمیسیون یونسکو) 

مقالاتی از دکتر محمدعلی موحد
داستان زبان مادری 
«صد شتر زین علم بهر من دو جو» 
ملاحظاتی آسیب‌شناسانه در تاریخ‌نویسی ایران 
حق و سوءاستفاده از آن 
جهان اسلام در بازگشت ابن‌بطوطه و سر برآوردن دنیای تازه 
دنیس رایت و خاطرات او از مأموریت در ایران 
جزایر سه‌گانه 

گزیده‌ای از آثار دکتر محمدعلی موحد
در هوای حق و عدالت 
از قرارداد دارسی تا سقوط رضاشاه 
دکتر مصدق و نهضت ملی ایران 
از کودتای ۲۸ مرداد تا سقوط زاهدی 

به یاد دوستان دانشمند
خوانی که ایرج افشار گسترد 
یادی از بزرگمردی که بازرگان نام داشت 
زریاب در آئینۀ نامه‌هایش 
درودی به یار رفته (یادی از محمدحسن لطفی تبریزی) 
یادی از فؤاد روحانی 

شعرهایی از دکتر محمدعلی موحد
کشتی وجود  
گنج‌ها در پناهِ ویران‌هاست  
اختیار  
شکارِ سایه  
استغاثه زیرِ آسمانِ بی‌ستاره

آینه در آینه
«کلید فهم شمس و مولانا»

روایت شنیدنی استاد محمدعلی موحد از مقالات شمس تبریز

@Masnavi_DrMovahed

🖤✨

@Masnavi_DrMovahed

💠 قسمتی از سخنرانی استاد دکتر محمدعلی موحد در همایش زمین از دریچۀ آسمان

شرطْ تبدیلِ مزاج آمد، بدان
کز مزاجِ بد بُوَد مرگِ بَدان

چون مزاجِ آدمی گِل‌خوار شد
زرد و بدرنگ و سقیم و خوار شد

چون مزاجِ زشتِ او تبدیل یافت
رفت زشتی از رُخَش، چون شمع تافت

(مولوی، مثنوی، دفتر سوم، بیت ۴۳-۴۵)

📔✨

@Masnavi_DrMovahed

خوانش ابیاتی از مولانا توسط استاد دکتر محمدعلی موحد به مناسبت روز بزرگ‌داشت مولانا - هشتم مهرِ ۱۴۰۲
❤️✨

https://t.me/Masnavi_DrMovahed

▫️صد سال و یک روز

✍ سعید رضادوست
پژوهشگر و نویسنده


روزِ باران بود و شبِ عُرس. دومِ خردادِ هزاروچهارصدودو. همه آمده بودند. از پیرِ سال و ماه تا آنانی که از گذرِ چو عمرِ یار بر خویش به پیری رسیده‌اند. قرنی گذشته است؛ رازها و روزها. سازها و سوزها. یک تَن به قلّه رسیده. هزاری فشرده در یک: «محمد علی موحد».

امروز و در پی وعده‌ای از پیش‌مقرّر به دیدار استادم رفتم. چهار تَن از راهی دور به شوقِ دیدارِ موحد آمده بودند. هنگامۀ دیدار، با وجودِ تمامِ خستگی‌های بر جا مانده از شبِ پیش، برقرار مانده بود. موحد احوالِ مسافران را با همان طنز همیشگی پرسید. کوهی از فروتنی بر شانه‌هایش هموار شده است انگار.

موحد در خطاب به من می‌گوید: «دیشب شبِ خداحافظیِ من بود.» مقصودش را درمی‌یابم. دیگر نمی‌خواهد دیگران بیش از این به ستایش‌اش بایستند و کف بزنند. اکنون وقتِ نقد رسیده است. فصلِ در ترازو نهادن. همانچه به تعبیر خودش «حساب‌کشی» است، آن‌ هنگام که گفته بودم باید گروه‌های گوناگون را گرد آورد و به تبیین و تحلیل آنچه تا کنون منتشر کرده است، نشست.

استادم موحد امروز و در «یکصد سال و یکروزگی‌» چشمش به دنبالِ جوان‌هاست که هوشمندانه آثارش را به زنجیرِ نقد بکشند و به بانگِ بلند بگویند از آنچه در پسِ پردۀ کلمات نشسته است. اکنون باید «شاهدِ عهدِ شباب» را به میانۀ میدان آورد.

شاید گمان روَد که موحد بیش‌ترین سرخوشی را هنگام شنیدن بیتی از مولانا و یا گزاره‌ای از شمس بروز می‌دهد اما منِ سعید گواهی می‌دهم که بیشترین درخشش را هنگامی در چشمانِ استادم رصد کرده‌ام که پای «چون و چرا» پیرامونِ یک سوژه به میان کشیده شده است. همین هفتۀ پیش بود که از پژوهشم دربارۀ دستگاهِ اندیشگی ناصرخسرو برایش گفتم و آغاز کردم به خواندن این بیت:

«چون و چرا بجوی که بر جاهل
گیتی چو حلقه تنگ، از اینجا شد»

وَ موحد همان دَم چای را از لبانش گرفت و گفت «چون و چرا مهم است. چون و چرا باید کرد.»

این مایه از پایبندی به استدلال‌خویی در زمینِ واقعیت، آموزه‌ای است بزرگ. به ویژه برای آنانی که گمان می‌کنند پرداختن به مولانا و شمس، راهی است برای تعطیلِ عقل. سر باز زدنِ دکتر موحد در شبِ صد سالگی‌اش از میدان دادن به «اطوارِ صوفیانه» در مرکز فرهنگیِ رایزن را نیز باید در همین راستا فهمید. هرچند که موحد امروز اندوهگین بود که مبادا همان اطوارپیشگان نیز دل‌آزرده شده باشند.

من امروز و در صدسال و یکروزگیِ استادم دکتر محمدعلی موحد، او را نمودی از «آتشِ افروخته در بیشۀ اندیشه‌ها» دریافتم. «باغِ سبزِ» موحد آن است که «در هوای حق و عدالت» بنشینیم و از «حق و سوءاستفادۀ از آن» بگوییم و «در کشاکشِ دین و دولت» از «پدیدۀ تکرار» بپرهیزیم. ای جوانانِ وطن! جانِ من و جانِ شما.

@movahed1302

🔸سخنان جناب آقای دکتر عطاالله مهاجرانی
🔸جلسه مجازی جشن یکصدمین زادروز استاد محمدعلی موحد
🔸 دوم خردادماه هزار و چهارصد و دو

🔹به تاریخ سه‌شنبه دوم خرداد ۱۴۰۲
🔹در کارگاه‌های مثنوی‌خوانی - اپلیکیشن کلاب‌هاوس

https://t.me/Masnavi_DrMovahed
✨

🔶بخشی از سخنان استاد محمدعلی موحّد
در جشن یکصدمین زادروزشان
🔸 دوشنبه، یکم خرداد ۱۴۰۲ - فرهنگستان زبان و ادب فارسی


من معتقدم؛ پیری و سالخوردگی مثل عاشقی می‌مانَد.
تا عاشق نشده‌ای نمی‌دانی عشق چیست و تا پیر نشوی نمی‌دانی پیری چیست؟!
بله هر‌ آن مقدار که پیر شدی می‌توانی راجع‌به پیری حرف بزنی هر قدر که در راه پیش بروی راه را می‌شناسی.

در ادب فارسی بحثی داریم به نام مراثی و در مراثی بحث جالبی داریم دربارۀ خودمرثیّه‌سرایی. بسیاری از شاعران برای خود مرثیّه گفته‌اند. شیخ‌الشعرا رودکی با سرودن قصیدۀ «مرا بسود و فرو ریخت هر چه دندان بود» به‌نوعی برای خود مرثیّه‌سرایی کرده است و به‌نوعی بنیان مرثیّه‌سرایی برای خود را در ادب فارسی گذاشته است.
همزمان با او کسائی مروزی نیز با مادۀ تاریخ تولدش مرثیه‌سرایی کرده است. در ادب فارسی بسیاری از شاعران برای خود مرثیه‌سرایی کرده اند. پرسش این است چرا شاعر برای خودش مرثیه می‌سراید؟ مرثیه استغاثه است، مرثیه استرحام است. لحن گفته را شما ببینید استغاثه می‌کند، استرحام می‌کند که به این روز افتاده‌ام! ببینید. «نهیب مرگ بلرزاندم شب و روز/ چو کودکان بدآموز را نهیب دوال».
مولانا نیز می‌گوید: «وآن سر و فرقِ گَشِ شعشع شده / وقت پیری ناخوش و اصلع شده ».
مولانا در بحث‌هایی که راجع به پیری دارد یک تعبیری دارد که آمده دارد می‌بَرَد.

مسئله این است تمام مواهب الهی وقتی به آدم می‌رسد به سن‌وسال من که می‌رسد همۀ مواهب انسان همین‌جور به صف بر لب بام عمر می‌ایستند، مثل ارکستر. هماهنگ با هم می‌ایستند و پر می‌کشند و می‌روند و دیگر بر نمی‌گردند. مرثیه این است.
چرا عیادت مریض می‌روید؟ عده‌ای برای ثواب اخروی می‌روند ولی گذشته از این سوابق اخروی چه معنا دارد رفتن به عیادت مریض؟ این کار در واقع روحیه دادن به مریض و قوّت‌قلب دادن است. ذات آدمی این‌جور خلق شده که نیاز عاطفی شدیدی دارد، این‌که ببینند کسانی دوروبرش هستند و هوایش را دارند ولو به لفظ باشد و عملی نباشد. پیرنوازی برای روحیه دادن به پیرمرد است و به او قوّت‌قلب می‌دهد.

تمام مواهب الهی پر می‌کشند و می‌روند. گوش آدم، چشم آدم، رمق زندگی آدم، همه فروکش می‌کنند و مثل این که همنوایی دارند و کاری هم نمی‌توانی بکنی. به‌هرحال پیش از آن که کار به آن جا بکشد باید خودمان هوای کار را داشته باشیم.


https://t.me/Masnavi_DrMovahed

📝✨

لینک بازپخش فایل صوتی کامل ضبط شده از
مراسم و جشن یکصدمین زادروز
«استاد محمدعلی موحد»
به تاریخ سه‌شنبه ۲ خرداد ۱۴۰۲

حاوی کلیه برنامه‌ها و سخنرانی‌های مراسم اصلی و عزیزان حاضر در جلسه مجازی


در اپلیکیشن کلاب‌هاوس:
https://www.clubhouse.com/room/xBRoj6qZ?utm_medium=ch_room_xr&utm_campaign=Og_uTbEHxHoytpC_LvwkVg-731544

🌱 سروِ سربلندِ تبریزی🌱

دیروز مشتاقان فضیلت و معرفت و خِرد و فرزانگی و آهستگی در جشن یکصدسالگی استاد موحد سنگ تمام گذاشتند. همه آمده بودند: پیر و جوان، استاد و دانشجو، زن و مرد، عالم و عامی، مبتدی و منتهی و...
آمده بودند تا بار دیگر مظهر ادب و اعتدال و خردمندی را ارج بنهند. آمده بودند تا عصاره‌ی دانایی و فروتنی و بی‌ادعایی را از نزدیک ببینند و بر دیده و دل بنشانند.
آمده بودند تا بگویند علی‌رغم سمومی که بر باغ و چمن این دیار می‌وزد هنوز و همچنان خادمان صادق و بی‌ادعای فرهنگ و فضیلت و چراغداران علم و معرفت ارج می‌بینند و بر صدر می‌نشینند.
آمده بودند تا از شراب ربّانی موحد لبی تر کنند و شخصیت رازآمیز شمس‌ پرنده را در قامتِ دلجوی این پیرِ خردورز و سروِ سربلند تبریزی بجویند. پیری که دلی بس جوان و لبی پُر شکر دارد.

موحد همچون تک‌تک آثارش شیرین و دلنشین و امین و به دور از تعقید و لفّاظی و پیچیدگی‌ و خودنمایی‌است. او با طمأنینه و تأنّی و تأمّل و آهستگی و با عمل خویش نشان داده است که دکان فضل‌فروشی و بازار خودفروشی از آن سوی دیگر است.
موحد قهرمان آهستگی و پیوستگی است. آخر چه موهبتی بالاتر از آهستگی و آرامش و خیرخواهی سراغ داریم؟
او دولت ابدی را در سایه‌ی آفتاب مهربانی و نرمخویی و دل‌نوازی یافته است. وجودش رودی است ملایم که در بستری صاف و روشن جاری است، و از مولانا آموخته است که بر هم‌ زدن و آشفتن این آب روان به صلاح نیست و آدمی را از مواهب آن محروم می‌سازد.
راز توفیق موحد را باید در آرامش ظاهر و باطن او جُست. خانم فلورانس اسکاوِل شین در باب آهستگی و آرامش تعبیر زیبایی بکار می‌بَرد، او می‌نویسد: "کشتی‌های دولت و سعادت انسان تنها با آرام شدن دریا از راه می‌رسند!"
آهستگی و آرامش، مسافرِ این طریق را از پراکندگی خاطر و عالَم تفرقه می‌رهاند و به یک‌پارچگی دل و یکتایی و یک‌تویی روح و روان می‌رساند. موحد این درس بزرگ را از شمس تبریز آموخته است که می‌گفت:
"تو یکتا شو و گر نه از یکی او ترا چه؟ تو صد هزار ذره، هر ذره به هوایی بُرده، هر ذره به خیالی بُرده!... تو در عالم تفرقه‌ای، صد هزاران ذره، هر ذره در عالم‌ها پراگنده، پژمرده، فرو فسرده... از آنکه او واحد است ترا چه؟ چو تو صد هزار بیشی. هر جزوت به طرفی. هر جزوت به عالمی."

بزرگی و فروتنی استاد موحد را در همین سخنان کوتاه اما پرمغز او باید دید که دیروز در پایان مجلس بزرگداشت خویش، با شعری کوتاه از بوستان سعدی، خطاب به دوستدارانش گفت:

"ما خودمان را وابسته به دیگران می‌دانیم. وقتی دیگران را در کنار خودمان می‌بینیم، ولو اگر کاری نتوانند انجام دهند، ما از لحاظ روحی تقویت می‌شویم. باورتان نمی‌شود؟ به من نگاه کنید. (نمی‌دانم چه بگویم!)
ننازم به سرمایهٔ فضل خویش
به دریوزه آورده‌ام دست پیش
مرا شرمساری ز روی تو بس
دگر شرمسارم مکن پیش کس
خدایا به عزّت که خوارم مکن
به ذُلِّ گنه شرمسارم مکن

همه‌تان را به خدا می‌سپارم."


〰  حسین مختاری
@movahed1302

سخنرانی و اجرای استاد شهرام ناظری
در شب استاد محمدعلی موحد

سه‌شنبه ۲ خرداد ۱۴۰۲

سخنرانی استاد دکتر محمدعلی موحد
در شبی که مجلۀ بخارا با همکاری مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی و نشر کارنامه به مناسبت صدسالگی ایشان برگزار کرد.

سه‌شنبه ۲ خرداد ۱۴۰۲

📣 به یاری خدا امروز سه‌شنبه از ساعت ۵ بعدازظهر:

♨️ پخش زنده سخنرانی‌های مراسم یکصدمین سالروز تولد استاد محمدعلی موحد ♨️



از طریق لینک زیر در اپلیکیشن ClubHouse کلاب‌هاوس:
https://www.clubhouse.com/invite/AvgiDRFN