Italyan tili

Xodjiyeva Gulchehra Norovna Ispan va italyan tillari kafedrasi
https://youtube.com/live/iD7GhsCHu0U?si=yVFE9lKDhR-ZISqL

#Diqqat

Samarqand davlat chet tillar instituti Roman-german tillari fakulteti “Ispan va italyan filologiyasi, italyan tili va madaniyati markazi”da 2024-yil 5-dekabr kuni CILS imtihonlari (imtihonni muvaffaqiyatli topshirgandan so‘ng xalqaro sertifikat beriladi) bo‘lib o‘tishini ma’lum qilamiz.

Darajalar: A1, A2, B1, B2 (standart), B1 cittadinanza.
Ro‘yxatdan o‘tish: 2024-yil 26-oktabrgacha
Murojaat uchun telefon raqamlari: +998979123445, +998915589287

Italyancha-o'zbekcha 20.000 so'z A-Z lug'at kitobini sotib olmoqchi bo'lganlar bor bo'lsa menga @Shokhrukhdinho99 profiliga yozishingiz mumkin.

Kitob narxi 75 ming so'm.

Samarqand, Toshkent, Shahrisabz, Buxoro va Xorazm viloyatida istiqomat qiluvchilar uchun ma'lum bir hududlargacha yetkazib berish pullik xizmati mavjud

#Italiyada_Islom_Dini
#Masjid

Italiyada umumiy 1.6 million musulmonlar bor.

Umumiy hisobda 8 ta rasmiy Masjid, 4906 ta namozxona va 341 ta Islom assotsiatsiyasi mavjud.

Italiyadagi eng katta masjid Rimda joylashgan bo'lib naqd 12.000 inson bir vaqtning o'zida namoz o'qishi mumkin.

Italiyada bir masjid qurish uchun tahminan 40-50 million euro kerak bo'ladi.

Italiyada dastlabki masjid 1984 yildan qurila boshlangan, dastlab 1974-yil Rim shahrida musulmonlarga yer ajratilgan va masjid 1994-yil qurib bitkazilgan. Masjid qurilishini moliyalashtirishda Saudiya Arabistoni qiroli Saud Faysal va Bangladesh Prezidenti Muhammad Ershod yordam berishgan. Masjid qurilishi loyihasi va g'oyasi Afg'onistondan surgun qilingan shahzoda Muhammad Hasan va uning rafiqasi Roziya tomonidan o'ylab topilgan.

Italiya qamoqxonalarida umumiy 64.760 maxbus bor va ularning 13.500 nafari ya'ni 20.8% Islom mamlakatlaridan(asosan Marokash va Tunis) kelgan muhojirlardir. Ular terakt va diniy ekstremizmda ayblangan.

2008 yilgacha Musulmonlar istalgan joyda namoz o'qishlari mumkin bo'lgan qaror yakun topgan va ular faqat belgilangan hududlarda ya'ni katta masjid va namozxonalarda ibodat qilish huquqiga ega bo'lgan.

Italiyada yashovchi musulmonlarning katta qismi quyidagi davlatlardan :

🇲🇦 Marokash 417 ming
🇦🇱 Albaniya 157 ming
🇧🇩 Bangladesh 135 ming
🇵🇰 Pokiston 129 ming
🇸🇳 Senegal 109 ming
🇪🇬 Misr 102 ming
🇹🇳 Tunis 101 ming


🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

Gazeta va jurnallarni mutolaa qiluvchilar uchun

#Passaporto_Italiano

Italiya pasportiga ega bo'lgan fuqarolar dunyoning 194 mamlakatiga Visasiz kirishlari mumkin hisoblanadi va shu bois Italiya passporti dunyodagi TOP 5 ro'yxatiga kiritilgan.

Ammo italyanlar quyidagi davlatlarga kirish uchun Visa talab etiladi :

1. Afg'oniston 🇦🇫
2. Jazoir 🇩🇿
3. Markaziy Afrika Respublikasi🇨🇫
4. Chad🇹🇩
5. Kongo 🇨🇬
6. Kuba 🇨🇺
7. Eritrea🇪🇷
8. Gana 🇬🇭
9. Liberiya🇱🇷
10.Mali 🇲🇱
11. Nauru🇳🇷
12. Niger 🇳🇪
13. Shimoliy Koreya 🇰🇵
14. Somali🇸🇴
15. Sudan🇸🇩
16. Suriya 🇸🇾
17. Turkmaniston 🇹🇲
18. Yaman🇾🇪

Italyanlarga qaysi davlatlarlar uchun Visa so'ralishi siz uchun kutilmagan hol bo'ldi? Izohda yozib qoldiring. Men uchun Jazoir va Somali.

🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

#Qonuniy_va_Noqonuniy_italiyaga_kelish

O'zbekistonda ko'pchilik Amerika Qo'shma shtatlariga borishni orzu qilishadi va bu orzu yo'lida insonlar qonuniy va noqonuniy yo'llar orqali sehrli o'lkaga talpinishadi. Bilamizki, Yevropa qit'asi sanoatlashgan qit'a hisoblanib dunyoning har bir burchagidan minglab insonlar qonuniy va noqonuniy yo'llar orqali Italiya hududiga kirib kelishmoqda.
Agar siz Yevropaga borishga harakat qilmoqchi bo'lsangiz, bilishingiz kerak bo'lgan bir nechta foydali ma'lumotlar bor.

Italiyaga borishning yuridik va xavfsiz variantlari nisbatan cheklangan ya'ni siz Italiyaga Italiyada qonuniy yashab turgan qarindoshingizni ko'rish uchun qonuniy kirib kelishingiz mumkin. Siyosiy qochqin bo'la turib ham hamma hujjatlaringiz a'lo darajada bo'lsa yaqin qarindoshingizni chaqirib olishingiz mumkin. Shuningdek, sizda Permesso per Motivi di Lavoro(ishlash va yashash uchun ruxsatnoma) ,Permesso per motivi di Studio (o'qish va yashash uchun ruxsatnoma), Permesso per Motivi di familiari ( oilaviy qarindoshchilik uchun yashash ruxsatnoma), Permesso di Lungo Periodo( Uzoq muddatlik yashash uchun ruxsatnoma) bo'lsa quyidagi qarindoshlaringizni olib kelish mumkin :

-18 yoshdan oshgan er yoki xotin

- 18 yoshdan kichik ota-onasining qaramog'ida bo'lgan farzand

-18 yoshdan oshgan sog'liqida muammo mavjud bo'lgan va nogiron farzand

- 65 yoshdan kichik O'zbekistonda qaramog'ida hech qanday farzand bo'lmagan ota-ona

-65 yoshdan oshgan sog'liqida muammosi borligi uchun farzandlari tomonidan boqishga qurbi yetmaydigan ota-ona

- agar siz 18 yoshdan kichik bo'lsangiz ota-onangizni olib kelish uchun so'rovnoma jo'natishingiz mumkin

Kimni olib kelib bo'lmaydi?

- 18 yoshdan oshgan sog'liqida muammo bo'lsada ammo majruh bo'lmagan farzand

- aka-uka, opa-singil nechchi yosh bo'lishidan qat'iy nazar olib kelib bo'lmaydi


Ta'lim orqali ham Italiya kelsa bo'ladi. Italyan tilini bilish darajasini aniqlovchi( CILS, Celi, AIL, PLIDA, IT2, CEDILS), Ingliz tilidagi darajangizni aniqlovchi xalqaro sertifikatlar ( IELTS, TOEFL, DUOLINGO) va xalqaro talabalar almashinuvi dasturlari imtihonlaridan o'tgan holda ham Italiyaga kelsa bo'ladi.


Noqonuniy migratsiya Italiyada yildan-yilga o'sib bormoqda. Ayni damda Italiyaning 8.7% aholisi ya'ni 5.2 million muhojirlardan tashkil topgan va har yili Italiyaga 300 ming atrofida noqonuniy muhojirlar asosan O'rta Yer dengizi orqali kirib keladi. O'rta Yer dengizi Yevropaga noqonuniy immigratsiya uchun eng faol nuqta hisoblanib uning 3 ta asosiy nuqtalari bor.

1) Turkiya-Gretsiya-Italiya suv havzalari
2) Liviya-Italiya, Tunis-Italiya(asosiy)
3) Marokash-Italiya

Yiliga o'rta Yer dengizi orqali Italiyaga kirib keladigan muhojirlarning naqd 11%i tahminan 30 ming odam dengizda halokatga uchraydi. Rumin-Alban-Arab mafiyasi bu biznesga boshchilik qilishadi. Har bir kichik kemaga 50-55 nafar insonlarni joylashtirishadi. Hattoki qarzga ham insonlarni olib o'tishadi ammo kontrabanda orqali qarz bilan kelganlar soatiga 2.5 Euro evaziga erkaklar og'ir ishlarni bajarishadi, ayollar esa asosan foxishalik(80%) qilib pul topishga majburlanadi. Qarz odatda 2 yilda uziladi. Noqonuniy olib o'tish narxlari 7000-13.000 Euro. Immigrantlarni 6000-8000 nafarga yetqizgandan so'ng odatda guruh-guruh qilib Liviya va Tunisda to'plab olib o'tishadi.

Janubiy Italiya noqonuniy immigratsiyaning o'chog'i hisoblanadi, zero Janubiy Italiya hanuzgacha Mafiya ta'siri doirasida va og'ir sanoat asosan shu hududga to'g'ri kelganligi uchun barcha muhojirlar dastlab Sitsiliya orolida ishlashadi va 2 yildan keyin Shimol tarafga ko'chib ketishadi. Janubiy Italiyada naqd 27% muhojirlar bor va ular asosan erkinligi cheklangan va yangilardir, 73% muhojirlar esa Markaziy va Shimoliy Italiyada yashab kelishmoqda


🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

#Italiya_Qurolli_Kuchlari

Nomlanishi : Forze Armate Italiane

Tashkil topgan yil : 1861-yil, 4-may

Italiya Qurolli Kuchlari quyidagi bo'limlarni o'z ichiga oladi :

1️⃣ Esercito Italiano (Italiya armiyasi)

2️⃣ Marina Militare (Italiya dengiz floti)

3️⃣ Aeronautica Militare ( Italiya havo kuchlari)

4️⃣ Carabinieri ( fuqarolik politsiyasi)

5️⃣ Guardia di Finanza ( Moliya politsiyasi)

Yuqorida nomlari keltirilgan barcha 5 ta bo'linmada umumiy 340.885 erkak va ayol harbiylar xizmat qiladi, va ularning naqd 167.057 nafari Italiya Armiyasi, Dengiz floti va havo kuchlarida xizmat qiladi.

165.500 askar shay holatda
18.300 zahiradagi askarlar

Italiya Respublikasi Prezidenti Qurolli Kuchlarni Italiya Konstitutsiyasining 87-moddasida binoan Mudofaa Kengashi Prezidenti hisoblanadi. 78-moddaga binoan esa, parlament urush holatini va hukumatda urushni boshqarish vakolatlarini e'lon qilish vakolatiga ega.

Italiya mudofasi yillik byudjeti :32 milliard $(dunyoda 11-o'rin), Yalpi Ichki Mahsulotning naqd 1.5%.

Yillik qurol importi :326 million$
Yillik qurol eksporti :886 million$

Asosiy qurol savdosidagi hamkorlar :

🇺🇸AQSh,
🇮🇱Isroil,
🇩🇪 Germaniya,
🇨🇵 Fransiya,
🇨🇦 Kanada

Italiya Qurolli Kuchlari dunyoning ko'plab burchaklarida o'z harbiy istehkomlariga ega va Birlashgan Millatlar Tashkiloti, NATO, YI qoshidagi bir qancha harbiy operatsiyalarda keng qatnashgan. Qo'shni Afg'onistonda ham NATO tarkibidagi davlat sifatida tinchlikparvar kuchlarini kiritib keyinchalik olib chiqib ketgan.

#Rim_Fiumichino_Aeroporti

To'liq nomi : Aeroporto Leonardo da Vinci di Roma - Fiumicino (FCO)

Hudud : Rim, Italiya

Kattaligi jihatidan, Fiumicino
Italiyada 1-o'rindagi aeroport hisoblanadi.

Gavjumligi jihatidan Yevropaning 9-o'rindagi aeroporti

Dunyoning xizmat ko'rsatish doirasi bo'yicha 46 o'rindagi aeroport(yiliga 41 million sayyoh)

Maydoni : 16.2 kvadrat kilometr

Ochilgan sanasi : 1961 yil 15-may

ITA Airways va POSTE AIR Cargo uchun hub hisoblanadi.

Asosiy tashuvchi kompaniyalar :

Aeroitalia
Neos
RyanAir
Vueling
WizzAir

Aeroportning nomi ko'p bilimlar egasi, rassom va daho Leonardo Da Vinci sharafiga nomlab " Leonardo da Vinci" qo'yilgan bo'lib, aeroportning turli burchaklarida uning san'at asarlari ilib chiqilgan.

2022 - yil Leonardo da Vinci aeroporti " Yilning eng yaxshi aeroporti" nomiga sazovor bo'lgan.

Fiumicino aeroporti Rim shahridan 30 km uzoqlikda, Ostia dengiziga tutash joyda qurilgan va qurilish ishlari boshlanganda bir qancha halokatga uchragan kemalarning qoldiqlari topilgan.

Aeroport dastlab ochilganda shahardagi ikkinchi kichik aeroport Ciampino arzon narxdagi uchoqlar va charter reyslar uchun xizmat qilgan.

Garchi 1961 yil aeroport tashkil topgan yil deb hisoblansada, aeroport aslida 1960 yillari Yozgi Olimpiya o'yinlari davomida Ciampino aeroportidagi tirbandliklarni oldini olish maqsadida foydalanishga topshirilgan.


2021 yil holatiga ko'ra Fiumicino aeroportida 2 ta terminal faoliyat yuritib kelmoqda. Terminal 1 va Terminal 3

Terminal 1 bu asosan ITA Airways nomidan uchuvchi mahalliy yo'nalishlarga ixtisoslashgan bo'lib quyidagi GATE( darvoza) bor (A1-83) , Terminal 3 xalqaro reyslar uchun xizmat ko'rsatib undagi Gate(darvoza)lar (E1-E52) hisoblanadi.

Ayrim statistikalar :

Italiya hududlari orasida Fiumicino aeroportidan eng ko'p qatnalgan hudud bu 🇮🇹Kataniya(1.5 million), 🇮🇹Palermo(1.3 million),🇮🇹Milan(800 ming)

Yevropa hududlari orasida Fiumicino aeroportidan eng ko'p qatnalgan hudud 🇪🇦Madrid(1.7 million),🇪🇦Barselona(1.4 million), 🇨🇵Parij( 1 million)

Fiumicino aeroportidan eng ko'p qatnalgan xalqaro hududlar 🇺🇸AQSH(981 ming),🇮🇱 Tel Aviv(579 ming), 🇦🇪Abu Dhabi(520 ming)

Rim shahrini aeroport bilan bog'laydigan tez yurar Leonardo Express poyezdi(30 daqiqa markazgacha, 16 euro, har 15 daqiqada) bo'lib 1989 yil birinchi poyezd ishga tushirilgan va Avtobus(55 daqiqa 9 euro, A91 yo'li orqali, har 15 daqiqada) mavjud.

1960-1980 yillar Aeroport tarixidagi eng qorong'u davr hisoblanadi, zero 20 ga yaqin terroristik hujumlar, samolyotlarni egallash uchun operatsiyalar va teraktlar sodir bo'lgan.

🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

#italiya_statistika

👫Aholisi - - > 58.940.000

🤰Aholining yillik o'sishi : - 0.429% (kamaymoqda)

🕴Ishga yaroqli aholi foizi - - > 57.44%


🏙🏢Urbanizatsiya darajasi ya'ni shaharlarda doimiy aholining yashash ko'rsatkichi - - >71.65%

👩‍🍼Bola o'limi 2.2 kishi har - - >1000 bolaga

🧑‍🦯O'rtacha umr ko'rish - - >83 yosh

🏃‍➡️0-14 yoshdagi aholining ulushi - - > 12.43%

🚶‍➡️👨‍🦼15-64 yoshdagi aholining ulushi--> 63.52%

👨‍🦼‍➡️👨‍🦯‍➡️65+ yoshdan oshgan aholining ulushi - - > 24.05%

✈️Aeroportlar soni : 130 ta

🗺Italiya yiliga 148 million mijozga havo yo'llar xizmatini ko'rsatadi va bu butun Yevropa bo'yicha 5-o'rin, umumiy 10%.

📱Italiyada 83.342.486 dona uyali aloqa telefoni ro'yxatdan o'tgan

🛜Internet foydalanuvchilari : 52 million kishi

🚅🚉Temiryo'llar uzunligi :20.182km


🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

#Emilya_Romanya

Joylashuvi : Italiyaning shimoliy-sharqiy qismi ( dengiz sathidan 211 metr yuqorida joylashgan)

Maydoni : 22,509.67 km²

Aholisi : 4.458.990 kishi

Aholi zichligi : 198.09 kishi/ km²

Ma'muriy markazi : Bologna (Bolonya)

Hokim : Stefano Bonaccini (2014 yildan buyon)


Ma'muriy hududiy chegalari : shimolda Lombardiya va Veneto ; janubda Liguriya , Toskana , Marke va San Marino Respublikasi bilan chegaradosh ; sharq qismi Adriatika dengizi bilan tutashgan

Tumanlar soni : 9 ta Piacenza, Parma , Reggio Emilia , Modena , Ferrara , Ravenna , Forlì-Cesena , Rimini va Bologna

Relyefi : 25.1 % tog' , 47.8% tekislik va 27.1% qir-adirliklar

Etnik guruhlar tarkibi : 365,687 ( Viloyat aholisining 8.5%i )

Ruminlar 🇷🇴 93,428
Marokashliklar 🇲🇦 60,680
Albanlar 🇦🇱 57,148
Ukrainlar 🇺🇦 31,895
Xitoyliklar 🇨🇳 28,931
Moldovanlar 🇲🇩 26,363
Pokistonliklar 🇵🇰 22,752
Tunisliklar 🇹🇳 18,319
Hindlar 🇮🇳 17,583
Nigeriyaliklar 🇳🇬 15,632

1876-yildan hozirgi kungacha Emilya Romanyadan umumiy miqdorda 1.3 million aholi Argentina , Shvetsariya, Fransiya, Buyuk Britaniyaga ko'chib ketgan

Emilya Romanya italiyada Lombardiya , Trentino Aldo Adige va Valle d'Aostadan keyin 4-eng boy viloyat hisoblanadi. Ishsizlik darajasi bor yo'g'i 5,1% ( ammo yildan yilga o'sib bormoqda)

Viloyatda joylashgan mashxur zavod va fabrikalar : Dallara , Ducati , Ferrari , Italjet , Moto Morini , Malaguti , Maserati , Pagani Automobili , De Tomaso , Lamborghini

Turizm salohiyati : Umumiy 42 million ichki turizm va 7 million tashqi turizm

Ta'lim dargohlari : 6 ta Universitet (Alma Mater Studiorum-Universita di Bologna dunyodagi eng birinchi universitet bo'lib talabalarning soni 81 mingdan ortiq , va 6 ta Akademiya mavjud .

Viloyat yillik iqtisodi : 163 milliard euro

Viloyat iqtisodiyoti mamlakatning boshqa hududlariga qaraganda eksport bozorlariga ko'proq yo'naltirilgan: asosiy eksport mashinasozlik (53%), foydali qazilmalarni qazib olish (13%) va tikuvchilik sanoati (10%).

Viloyatning umumiy 9 ta futbol jamoasi mavjud va ulardan eng mashxurlari Bologna , Sassuolo , Parma va Cesena

🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

#Kalabriya_Viloyati

❇️Aholisi 1.877.527 kishi( 10-o'rin Italiyada) , Italiya janubida joylashgan viloyat. Markazi Katanzaro.

❇️5 ta tumandan tashkil topgan

❇️Eng katta bog'i Pollino milliy bog'i 192.565 gektar bo'lib bu Italiyadagi eng katta bog' va dunyoda kattaligi bo'yicha 10-o'rinda turadigan bog' hisoblanadi

❇️Kalabriyaning asosiy daromadi - Dehqonchilik (2-o'rin Italiyada)

❇️Zaytun yog'i Kalabriyaning dehqonchilikka asoslangan yerlarining 29.6% tashkil etadi

❇️Kalabriya Italiyaning 1/4 sitrus mevasini yetishtiradi

❇️Kalabriyada turizm 12 oy davomida mavjud. Qor deyarli bo'lmaydi.

❇️Ishsizlik darajasi oxirgi 10 yilda 12.8% dan 20.1% yetdi.

❇️Asosiy portlari - Reggio Calabria va Gioia Tauro

❇️3 ta aeroport bor va birinchi aeroport 1939-yil qurilgan

❇️Eng katta va tarixiy shahri - Reggio Calabria (734.000 kishi)

❇️Kalabriyada shevalar ko'p va ular Napolitan tillar oilasiga kiradi

❇️3 ta Universitet bor : Kalabriya Universiteti (Kosenza)
Magna Graecia nomli Universitet (Katanzaro)
Reggio Kalabriya nomli O'rta Yer dengizi Universiteti

❇️Kalabriyada 1 ta uyushgan jinoiy guruh( Mafiya) mavjud bo'lib uning nomi - 'Ndrangheta


🇮🇹 @italian_lan 🇮🇹

🇮🇹 https://www.initalia.uz

#VISA
#Notizia

Si avvisa che, a partire da lunedì 3 giugno, sarà possibile presentare richiesta di visto per gli studenti che desiderano immatricolarsi ad un corso di studio presso le Università italiane.

I richiedenti visto potranno fissare un appuntamento chiamando ogni giovedì dalle ore 10 alle ore 12 al seguente numero di telefono: +998781206601. Non si accetteranno prenotazioni al di fuori della fascia oraria sopraindicata.
Si comunica infine che, a partire da quest’anno, sarà possibile richiedere il visto solamente dopo aver presentato la documentazione necessaria (clicca qui) al fine di ottenere la dichiarazione di valore presso questa Ambasciata o attraverso il portale CIMEA.


E'londa aytilishicha, Talabalar Visasiga topshirish 3 Iyun 2024 yil, o'tgan dushanbadan boshlab, endilikda faqatgina belgilangan soatlarda, 10 da 12 gacha qo'ng'iroq qilib, ro'yxatdan o'tish mumkin bo'lar ekan.

Italiya talaba Visasi uchun Online websitedan joy olish umuman ochilmasligi mumkin, va belgilangan vaqtdan tashqarida ro'yhatdan o'tish hisobga olinmaydi.