الصعود

خپل د خوښي د نعت خوان په آواز کی تراني جوړي کړۍ.

زموږ سره هر نعتخوان شتون لري

نو اوس تاسو کولای شي چي نعتونه حمدونه شهیدي غمجنې زمزمي د واده د کوژدی د دستاربندي د حج  لپاره جوړي کړۍ
زموږ د اړیکو شمیره
0731775655

په لیست د ګډون لپاره دلته راسی👇
@ObaidahTalib2

زموږ سره دلته هم ملګری سی
https://t.me/ObaidahTalib

فِدَاکَ اَبِیْ وَاُمِّیْ یِاٰرَسُوْلُ اللّٰـه ﷺﷺﷺ

تـلاش_نشراتي_ټـولـنه

د انتخابي چینلانـو دځانـګړې لیست 《مجموعـه》

دلیست اصول

هیڅ ملګری حق نه لری چی لیست ترسهاره حذف ڪړی❌
که چا لیست حذف ڪړی چینل یی دلیست نه حذف ڪوم 🚫
بیا دشڪایت حق نه لری ❌

که غواړی چی خپلي ترانې مو  په اعلا کیفیت اوکم قیمت جوړې کړي نو واټساپ ته راشی👇👇👇
https://chat.whatsapp.com/GnkYdcvpyneJiro5DypYqE 

دواټساپ دچینل لینګ دلته هم راشی 👇👇👇
https://whatsapp.com/channel/0029Vb1KSA71noz1Zi4oE713

ملګرو لیسټ پسي نشرات مه کوي بیا هم که نشرت کوي نو لیسټ بیرته راښکته کوي

لیسټ ته چینل داخیلي دو له پاره دلته رابطه وکړي  
🌹🌹🌹ـــــــــــــــــــــــــ🌹🌹🌹
                                             👇
                                  @starimanzal2
🌹🌹🌹ــــــــــــــــــــــــ🌹🌹 🌹
{نوټ} چینل کي باید 500کسان وي}
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

د ادب شعري څانګه👇
https://t.me/adabisanga
حماسي ناولونه👇
@qwe098876452567890
عاجل اوضرور خبرتیا👇
@xoyyyxuuuppuf
محترم طلحه جانان👇
https://t.me/+SNSRQ1unrfs3YTk1
د میني ډیوه خپرندویه اداره👇
@Qarianasjanan
الشاهین خپرندویه اداره👇
@AlshaheenMediaCenter1
دموبایل اپلکیشنوچینل👇
@applicatio_n
قاري منصور غزنوي تراني👇
@Qarymansuor_com
څاڅکي👇
@sayskii
عابد او سهیل صبری نوي تراني👇
https://t.me/+-wW6I9aBiA5jZGE9
قیمتي خبري👇
@Apwnz
دقرانکريم دپښتو تفسير اوترجمي👇
@alshikh_haqani
د اسلامي مطالبو ذخیره👇
@Es_HDM
د قران کریم ترجمه👇
@TGJFHJKHFD
خواږه تلاوتونه👇
@khogQoran
شاعرکامل وفا👇
@Qareqamelopa
قاري جواد هلمندي👇
@QariJawadHelmandi
د إسلامي Pdf کتابونو ګروپ👇
@be9EXE4v
قاري عادل عمار👇
@HabibiAbrat
الریحان دترانو کور تلاش👇
@Al_Raihan_Tarani
ویډیوي نعتونه او تراني👇
@Videotarnai
ډیزاینر عمر ثمین عمري👇
@DesignerUMARI320
نقیب الرحمن غني زاده👇
@Naqipjan313
ښکلي ادبي لیکني👇
@ahmadmovahid23
مولوي عبدالحمید حماسي بیانو چینل👇
@fboqtpcnckncb
قاري محمدولي الهام👇
@Ehamcom
ماتي هیلي👇
@SayeedAhma
غزلیز مازیګر د طاهري سره👇
https://t.me/+IMO6ydTDo7s0MzM1
دمولوي عبدالصمد صمیم تراني👇
@Tolidekafshg
هیبت الله تراني👇
@asariesae_heu789
فکري روزنه👇
@Yaqeen4455
قیمتي خبري👇
@kimatikhabari_1
خوږي قیصي👇
@khogeqese
دشاعرجهادیارشاهین دټلګرام چینل👇
@ZPKSV
قیمتي خبري👇
@ooqbzw
د نعتونو او ترانو البومونه👇
@NatonoAlbumona
د شاعر جامي مبارک ادبي اشعار👇
@ingfukbv
مینه روغتیا ژوند 👇
https://t.me/+7q35_3C9qsg1YTFl
نعتخوان بشیرالرحمّن پردیس👇
@saheedAhmedLaghmani
ملال مسافر وردګ👇
@ArmaniJanAJ
هیبت الله غزنوي تراني👇
@asznoreetuvuoa
دمحمدﷺ عاشقان👇
@Mohammad369120
ښه ژوند وکړه👇
https://t.me/+odMT50a7s4QwYTM1
خادم اشنا👇
@Khadem121
فاروقي افغان تراني👇
@wrtyute
فکري پوهه👇
@Ehsasjan017
نعتخوان زاهد اشنا👇
@Zahid1180
ویډیوي ترانو څانګه👇
@Afghanrt
العصر دترانو ستر مرکز👇
@medya3389
سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه الله👇
@Saladin_Ayubi1
مولوي عبدالواسیع صمیم👇
@samimkenk
په زړه پوري ویناوي👇
@mkattnkdjmj
سلطان صلاح الدين ايوبي رَحِمَهُ اللّٰه👇
@qsjindlxbd
القران الکریم👇
@hkablahitahe
واټساف اسلامي ګروفو لینکونه👇
@WhatsAppGroupLinKona2
ده‌اسلام‌ده‌تاریخ‌اتلان👇
@ahnalall
خبري ملغلري👇
@RaiHanWardak
د انځورونو نړي👇
@Shaiecta1anzoronh
شیخ حماسي(د فکري لړي درسونه)👇
@asdgghhfg
شاعر اونعتخوان قاري راحِل وردګ👇
@Zahid1181
عاقب قادري👇
@Aqeb345
تاریخونه او ناولونه👇
@Tarikhonaonawalona
ذهنی ازموینه👇
@Zahneiazmoina
ویډیوي نعتونه او تراني2👇
@Videotarani1
اسلامي کتابتون👇
@IslamiKetabtoon
مولوي بشیر  احمد احمدي👇
@bashirahmad_ahmadi
شهید م احمد طالب چنار👇
@Chanar_Talib_313
فلسطین نیوز👇
@MazloomAqsa
قرآن کریم تلاوتونه👇
@Examchannel1
️ډاکتر حنیف طبی معلومات👇
️@DRHANIFMEDICAL
د نبي کریم ص حدیثونه👇
@wmhtvo987
اسلامي فکري لښکر👇
@OmarMedia12
ثالث عمر👇
@ThirdUmar1
الاماره نیوز👇
@AmaraNews
کندوز نیوز👇
@kuz_news1
واټساف ګروفو لینکونه2👇
@WhatsappLinks2
دنَبِی کَرِیمﷺحَدِیثُونَه👇
@gwqsjhuwhkowh1273
دشاعرانوکور👇
@Homeoftenpoets
شاعر عمري کندوزوال👇
@OMARIKUNDUZWAL_313
الزاهد ډیجټل ریکارډینګ سټوډیو👇
@KKSDW
تکسل او پیکسلاب ډیزاین👇
@taxil_pixelap_dizin_nasiri_f
د نعتخوان صلاح الدین احمدی ترانی👇
@Ahmadiww2
پښتو ښکلي نعتونه او په زړه پوري تراني👇
@pashtotaraninat8
المکتبة الشاملة👇
https://t.me/+Th2GurOd95IyY2Nl
الصعود👇
@intellectual_war
فقط واټساپ ټلګرام لینکونه👇
@WHATSAPPGROUPH
داستشهاد قافیله👇
@da_esteshad_qafile

د خوش نصیب جانان نوی جالب نظم راغلی 😱

🌐 د حقمل وردګ پرمختللی
او دغوره چینلونو لیست 🌐

🎭د حقمل لیست هره شپه ۷ بجی نشریږی
او تر ۸ بجو نشرات او بل لیست باید نشر
شی هیله ده 😘

په لیست کی د ګډون لپاره دلته مسج وکړی👇
@haqmalking   @haqmalking 

روانشناسی کاناااال😉👇
https://t.me/+yZhPjtzOuT85OWI1
https://t.me/+yZhPjtzOuT85OWI1
https://t.me/+yZhPjtzOuT85OWI1

https://t.me/mujahid_of_Islam

❏طریقه فعال سازی بسته های رایگان...
⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣⇣
10 جی بی دربدل ⇇50 افغانی
20 جی بی دربدل ⇇100 افغانی
30 جی بی دربدل ⇇150 افغانی
40 جی بی دربدل ⇇200 افغانی
50 جی بی دربدل ⇇ 250 افغانی

ابتدا در کانال های زیر عضو شوید 👇🏻👇🏻
⬤ https://t.me/+LteFXSMOavRlNGZl
⬤ https://t.me/+0UNjXNwy0XQ0ZWI1
⬤اد بزن کریدیت کارت جایزه بگیر👇
⬤ https://t.me/+FWQq2qYZtq42ZTNl
👇❤️👇
100 جی بی انترنیت رایگان به همه شبکه ها فقط با مشترک شدن. ⇣⇣⇣
⬤ https://youtube.com/@my_afghanstan
👇❤️👇 ➊AFGHAN¹⁰⁰⁰

🔗💌💎 جدید ترین برنامها و اپلیکیشن ها اینجا هستند ☎💯
💯👇👇👇👇👇💯

https://t.me/APK_GB

#خبر_فوری

برای افغانستان و ایران و پاکستان

GB100⇇انتیرنت رایگان برای 90 روز
👇👇👇👇👇
https://t.me/+obKuYy-C_cgzZTU1
https://t.me/+obKuYy-C_cgzZTU1
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ۰

https://t.me/Free_Af_bot?start=Bot42912375
👆👆👆👆👆
با دعوت دوستان تان پول دریافت کنید.💰

با دعوت هر دوست 250 افغانی. 💸
هدیه روزانه 50 افغانی. 💸

*د او آی سي متنازعه غونډه؛ د پاکستان د لاسوهنې د پالیسۍ دوام دی!*
*عبدان صافی*

په پاکستان کې د او آی سي غونډه د افغان ولس د حقونو، د ښځو د تعلیم او د انساني بحران په تناظر کې وړاندې کېږي، خو د دې غونډې اصلي موخې بل ځای پټې دي، پاکستان تل هڅه کړې چې افغانستان تر خپل اغېز لاندې وساتي، خو کله چې د افغانستان اسلامي امارت د خپلې خپلواکۍ پالیسي خپله کړه، نو دا د پاکستان لپاره د منلو وړ نه وه.

د او آی سي غونډه هم د دې لړۍ یوه برخه ده، یوه سیاسي حربه چې موخه یې د افغانستان اسلامي امارت کمزوری کول او فشار پرې راوړل دي، خو پوښتنه دا ده چې پاکستان، چې په خپله د بشري حقونو، د بیان د آزادۍ او د تش په نوم دیموکراتیکو اصولو د نقض کولو لپاره مشهور دی، کم بل هېواد ته د درس ورکولو حق له کومه تر لاسه کړی دی؟

هغه پاکستان چې غواړي افغان ماشومانو او نجونو ته د تعلیم حق ورکړي، آیا په خپل هېواد کې یې د ماشومانو د تعلیم لپاره څه کړي دي؟ د پاکستان حکومتي شمېرې ښيي چې په دغه هېواد کې له ۲۶ میلیونو څخه زیات ماشومان له ښوونځیو او مدرسو بهر دي، چې په نړۍ کې د تعلیم څخه د بې برخو ماشومانو تر ټولو لوړه کچه ده.

دا حقیقت له هيڅ چا پټ نه دی چې د پاکستان دولت، په ځانګړې توګه پوځ، تل د افغانستان په چارو کې لاسوهنه کړې ده، هره افغانه اداره د خپلې خوښۍ سره سم چلول، کله د سرحدي لانجو راپورته کول، کله د سوداګرۍ لارې تړل او د افغانستان اقتصاد ته زیان رسول او کله د ترهګرۍ تورونه لګول چې د افغانستان ولس په نړیواله کچه بدنام کړي.

دا ټولی هغه حربې دي چې د پاکستان د افغاني پالیسۍ برخې وې، خو اوس وخت بدل شوی دی، افغانستان اوس د بهرني فشار منلو ته تیار نه دی او پاکستان باید دا ومني چې نورې خپلې زړې لوبې نشي ترسره کولای.

که پاکستان ته واقعاً د بشري حقونو او آزادۍ اندیښنه وي، نو باید په خپل هېواد کې روان ظلمونه ودروي، د پاکستان اسټبلشمنټ او ترې لاندې حکومتونو تل د خپلې ناکامۍ پټولو لپاره بهرني موضوعات راپورته کړي دي، په افغانستان باندې نیوکه او فشار راوړل هم د دې سیاست یوه برخه ده، خو حقیقت دا دی چې په خپله پاکستان د سختو داخلي بحرانونو سره مخ دی.

په هېواد کې یې سیاسي بې ثباتي خپل اوج ته رسېدلې ده، په وروستیو کلونو کې د پاکستان په سیاست کې هر هغه څه وشول، چې ټولې نړۍ ولیدل، یو منتخب حکومت د پوځ د سیاستونو تر خوښۍ لاندې ختم شو، چې داسې سیاسي بحران یی رامنځته کړ چې تر ننه روان دی، په ټاکنو کې ښکاره درغلۍ، په رسنیو بندیزونه او د قضایي نظام د خپلو موخو لپاره استعمال؛ دا هغه ګامونه دي چې په پاکستان کې موجوده نمایشي دیموکراسي یې یوه ټوکه ګرځولې ده.

په بلوچستان کې د ریاستي ظلمونو تاریخ څو لسیزو ته رسېږي، زرګونه بلوڅ ځوانان په زوره بې درکه کړل شول، سلګونه مسخه شوې مړي په شاړو سیمو کې وموندل شول او پاتې یې یا په زندانونو کې دي یا له هېواده تښتېدلي دي.

د پاکستان ریاست تل د بلوچستان ولس باغیان او تجزیه غوښتونکي ګڼلي او د هغوی حقونه یې تر پښو لاندې کړي دي، هغوی یې له تعلیم، کار او اساسي خدماتو بې برخې کړل، په بلوچستان کې جبري ورکونې او ماورای عدالت وژنې عادي ګرځېدلې دي، د پاکستان پوځ او استخباراتي ادارې هر هغه څوک په نښه کوي چې د ریاستي جبر پر وړاندې غږ پورته کړي.

په خیبر پښتونخوا کې هم حالات چندان مختلف نه دي، هلته خلک د ترهګرۍ ضد جګړې په نامه په نښه کړل شول، د پاکستان پوځ د عملیاتو په ترڅ کې بې ګناه ولس ته ډېر زیان ورساوه، ټول کلي یې وران کړل، بې ګناه خلک یې د ترهګرو په نوم ووژل او چا چې د خپلو حقونو لپاره غږ پورته کړ، هغه یې غدار او د هېواد دښمن وباله.

پاکستان چې د نورو هېوادونو د بشري حقونو په اړه خبرې کوي، باید لومړی د خپل هېواد رسنیو ته وګوري، دلته خبریالان ښکاره توګه تښتول کېږي، شکنجه کېږي او زیات وخت وژل کېږي، رسنۍ د پوځ تر بشپړ کنټرول لاندې دي او هر څوک چې د هغوی پر خلاف خبرې وکړي، هغه یا خاموشه کېږي یا مجبورېږي چې له هېواده وتښتي.

د ۲۰۲۳ مېلادي کال لپاره د "هیومن رایټس واچ" راپور ښیي چې په پاکستان کې د بشري حقونو وضعیت ډېر خراب دی، د بیان آزادي، د اقلیتونو حقونه، د ښځو حقونه او سیاسي آزادۍ په دوامداره توګه کمېږي، پاکستان د هغو هېوادونو په ډله کې دی چې د بنسټیزو حقونو نقض پکې عام دی.

په ۲۰۲۴ مېلادي کال کې په پاکستان کې د بشري حقونو په اړه ډېرې ستونزې مخې ته راغلې دي، د "ورلډ جسټس پروجیکټ" د روا آف لا انډیکس کې پاکستان په ۱۴۰ هېوادونو کې ۱۲۵م ځای لري، چې په بشري حقونو کې ټیټ ځای ښيي.

د پاکستان د بشري حقونو د وزارت د راپور له مخې، د ۲۰۲۱ څخه تر ۲۰۲۳ مېلادي پورې په پنجاب کې د ښځو پر وړاندې د تشدد، جنسي تېري او وژنو ۴,۳۷۶ پېښې ثبت شوې دي، چې دا د نورو صوبو په پرتله تر ټولو ډېره شمېره ده او دا یوازې د یوه ولایت وضعیت دی.

په دې حالاتو کې، هغو کسانو ته چې په او آی سي کانفرانس کې ګډون کوي، پکار ده چې دا درک کړي چې د افغانستان په چارو کې مداخله او د پاکستان د سیاسي چلونو برخه جوړېدل غیراخلاقي او زیان رسوونکي دي، که دا غونډه په رښتیا د بشري حقونو او د ښځو د تعلیم لپاره وي، نو لومړی باید په پاکستان کې روانې جبري ورکول، د پوځ ظلمونه او د بیان پر آزادۍ بندیزونه وڅېړل شي.

اوآی سي باید د افغانستان په چارو کې د لاسوهنې پر ځای له دې هېواد سره د برابري په بنیاد اړیکې جوړې کړي، د افغانستان اقتصاد، تعلیم او پرمختګ لپاره عملي ګامونه واخیستل شي، نه دا چې د پاکستان اجنډا مخته یوسي، که او آی سي غواړي خپل وقار وساتي، نو باید د پاکستان له سیاسي حربو ځان لرې وساتي او په واقعي ستونزو تمرکز وکړي.

د شهید یحیی سنوار تقبله الله په خپل لاس لیکل شوي واقعات "ازغي او لونګ" کتاب له عربي پوښتو ته وژباړل شو، دا کتاب خامخا ولولئ؛ شهید یحیی سنوار په دې کتاب کې د حماس د سیاسي غورځنګ یا په بله اصطلاح د حرکة المقاومة الأسلامیة د ظهور او نشأت جالبې کیسې لیکلې دي، او په څنګ کې ورسره د خپل د تره زوی شهید ابراهیم تقبله الله په مبارزې او جهادي ژوندی څه نا څه عبور کړی دی، چې د هر مبارز او داعي لپاره پکې مهم درسونه پراته دي.

د استخباراتو GDI عمومي ریاست رسمي تلګرام ادرس دي

این آدرس تلگرام رسمی اداره کل استخباراتGDI است👇
https://t.me/passportafghan
https://t.me/addlist/AIi898PVLShhMDU8
https://t.me/addlist/AIi898PVLShhMDU8
https://t.me/addlist/AIi898PVLShhMDU8
د لیست داخل شى ملګرو👆


د ملي راډيو تلویزیون رسمي چينل 👇
https://t.me/passportafghan
https://t.me/passportafghan
https://t.me/passportafghan

تر ټولو بهترين ليست ليست کانال په ليست کي ده ګډون لپاره دلته کليک وکړی 👇👇
@FATIH067 @FATIH067 @FATIH067

⭕تاسو کوم سیم کارت کاروئ؟

https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
:::::::::::::::::::::

20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!
20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!

کدام سیمکارت میخواهی فعالسازی کنی 👇

@FawadAkbari65
@FawadAkbari65

دټلګرام چینل می نوی جوړ کړی دی ملگرو همکاری راسره وکړئ درسره نشر کړی مننه.

             👇زمونږ دټګرام رسمی چینل👇   
   https://t.me/MFawadAkbari

*محتاطانه شروع:*

دا چې دغه مسيحي پوهنتونونه په اسلامي هېوادونو کې جوړېږي نو مؤسسين يې په شروع کې ډېر احتياط كوي چې له اولې ورځې د مسلمانو ولسونو حساسيتونه راونه پاروی. ځکه نو په لومړي قدم کې محصلين له مسيحي تعليماتو سره نه مخ کوي. پدې هکله د بيروت د امريکايي پوهنتون مؤسس Denial Bliss وايي: (د تأسيس په لومړيو کلونو کې مونږ خپل تنصيري کارونه په احیتاط سره تر سره کول، ترڅود پوهنتون له ټينگېدو څخه مخکې د عثماني خلافت غضب راونه پاروو، خو وروسته به بیا ټول شاگردان به مسيحي عبادت او د يکشنبې د ورخي به سرویس مجبور بدل ) (۱).

پاتي إن شاء الله سباته له خیره لیکوه

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:254ــ255

*آمریکایی پوهنتون مسيحي پوهنتون دی*

په هر اسلامي هېواد کې امريکايي پوهنتون يو مسيحي پوهنتون وي چې په نيويارك کې د پروټسټنټ عيسايې فرقې د لويې کليسا (Presbyterian) لخوا تأسيس او اداره کېږي. د دغو پوهنتونو اعلى مشورتي بورډ يو وي، چې غړي يې د پروټسټنټ عيسايانو لوی مشران د لويو کمپنیو مالکان ملى تاجران او د تعليم او اجتماعي علومو متخصصان تشكيلوي.په اسلامي هېوادونو کې هر امريکايي پوهنتون اساسا د مسيحيت د خپراوي لپاره جوړېږي، او دا نور هر څه ورکې د وسائلو په حيث كارول كېږي.
کله چې په ۱۸۶۲ ميلادي کال کې د لومړي ځل لپاره فيصله وشوه چې په بيروت کې د سوريې انجيلي (فاکولته په امريکايي پوهنتون ونومول شي د دغه نوي پوهنتون لپاره امريکايي لوى مسيحي مبلغ Denial Bliss د لومړي رئيس په توگه وټاکل شو، نو تر ټاکل کېدو وروسته یې په کال ١٨٦۳ ميلادي کې له لويو مسيحي مشرانو سره د مشورې لپاره نيويارك ته لاړ او هلته یی په مرکزي لویه کلیسا Presbyterian کې مسؤولينو ته يوه وینا واوروله چې په يوه برخه کې يې راغلي وو : .... شرق زمونږ ديني تعليماتو ته اړتيا لري، هلته باید تورات او انجيل (بائبل) يو دائمي تدريسي كتاب وگرځول شي). (1)
هغه د بيروت د امریکایی پوهنتون د رسالت په اړه وويل : .... بيروت امريكايي پوهنتون باید د مسيحي كتابونو له لارې په آسيا او افريقا کې له میلونونو انسانانو سره زمونږ رابطه ټينگه کړي. او هم باید په هغوئ مسلمانانو) د مسيحيت نعمت ولوروي). (1)
همداراز د پوهنتون تأسيسي مجلس فیصله وکړه چې د پوهنتون هر استاذ باید د مسيحي دين مبلغ وي . (۲)
کله د پوهنتون یوې ډلې مسلمانو محصلينو د په ۱۹۰۹ ميلادي کال کې چې پوهنتون کلیسا ته په اجباري شکل د مسلمانو محصلينو د وروستلو په خلاف احتجاج وکړ او د پوهنتون له ادارې څخه یې غوښتنه وکړه چې مسلمان محصلین باید په زوره د پوهنتون په مذهبي مراسمو كې شريك نه كړاى شي، نو په ځواب کې يې د پوهنتون ادارې یوه اعلامیه صادره کړه چې په څلورمه ماده کې يې راغلي وو (د بیروت آمريکايي پوهنتون يو مسيحي پوهنتون دی. د مسيحي ملت په مصاريفو جوړ شوی دی او د دې لپاره جوړ شوی چې انجيل يې په تعليمي نصاب کې شامل وي تر څو د مسيحي دين منافع او ښېگنې د هر زده کوونکي مخې ته کېږدي. هر څوك چې پدې پوهنتون کې شاملېږي بايد تر شاملېدو مخکې به هر څه غور وکړي چې په پوهنتون کې به څه ورڅخه غوښتل کېږي). (۱)
همدا ډول د پوهنتون مشورتي بورد اعلان وکړ چې امريکايي پوهنتون خلکو ته د تورات او انجيل د حقايقو د زده کړې لپاره جوړ شوی تر څو پدې کار سره پوهنتون د مسيحيت د رڼا يو مركز وگرځي او د دغې رڼا په خپلولو خلکو ته وصيت وكړي ) . (۲)
پر همدې اساس تر ۱۹۲۲م کال پورې تورات عهد قدیم) رسما د پوهنتون په نصاب کې شامل وو او ټولو طلابو ته به تدریسېده.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:252ــ253ــ254

*پنځم هدف په محلي سطحه د غربي کمپنيو لپاره په امريکايي طريقه دپرسونل روزل*

دا چې اسلامي هېوادونه په مجموعي ډول په غرب کې د صنعت، اقتصاد او تجارت د پرمختگ له امله د غرب لپاره به استهلاکی مارکيټونو تبديل شوي دي، او د اسلامي هېوادونو اقتصاد د غرب او امريکا د multinational (گن ملتیزو ) کمپنیو په منگولو کې لوېدلی او حتی چې ډېر حکومتونه يې په اقتصادي لحاظ لاندې کړي هم دي، دغه ټولې کمپنۍ په اسلامي هېوادونو او په خاص ډول په هغو هېوادونو کې چې دوئ يې نيول او لاندې کول غواړي په زرگونو داسې مامورينو او مسلکی پرسونل ته ضرورت لري چې په غربي ډول د عالي اداري او مسلکي مهارتونو خاوندان وي، تر څو له يوې خوا د غرب استعماري او استثماري کمپنی په ښه ډول و چلولی شي او له بل لوري په عین وخت کې په ډېره زيرکتيا دې خبرې ته هم متوجه وي چې ټول هغه اقتصادي او تجارتي فعاليتونه چې گټه يې سايي د جهاد او اسلام لپاره وکارول شي و ده ونه کړي او بايد له بېلابېلو خنډونو او بنديزونو سره مخ شي، تر څو له منځه لاړ شي. د دغه ډول پرسونل تيارول هم د امريکايي پوهنتون له مهمو اهدافو څخه گڼل کېږي.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*شپږم هدف : په اسلامي هېوادونو کې د ژوند غربي بڼه رواجول او په مسلمانانو کې د امریکایی مصنوعاتو د استهلاك او استعمال روحيه تقويه کول*

امریکا د خپل فرهنگ له صادرولو مخکې کوښښ کوي چې په اسلامي هېوادونو کې د ژوند کولو غربي ډوله بڼه رائج کړي، تر څو خلك د ژوند په هر اړخ کې امريكايي او غربي مصنوعات وکاروي چې د دې کار په نتيجه کې اسلامي نړی د غربي مصنوعاتو لپاره په یوه لوی مصرفي ماركيت بدليږي.
د دې کار لپاره امريکايي لوبې کمپنۍ لکه Ford او General Motor او نورې کمپنی به لویه پیمانه له امريکايي پوهنتون او USAID سره مرستې کوي، ترڅو په شرق کې امريکايي پوهنتونونه د دوی لپاره د فرهنگي کمپنيو په حيث د ماركيت زمينه سازي وکړي، چې پدې کار سره به له يوې خوا د مسلمانانو اجتماعی فرهنگ ورتبديل كړي، او له بلې خوا به په اسلامي نړۍ کې د صنعت مخه ونيسي او هم به د غرب د اقتصادي پرمختگ لپاره پراخه زمینه مساعده کړي.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:251ــ252

*څلورم هدف : د مقاومت د فکري سرچینو و چول*

آمریکایان او اروپایان چې په څومره اندازه له جهاد او جهادي حرکتونو څخه په وېره کې دي تر هغو زيات له اسلامي ويښتابه او د دوئ په خلاف د مقاومت له فكري سرچينو څخه په وېره کې دي. ځکه . چې دوی وايي چې له مجاهدينو سره په وسله او عصري ټکنالوژی مقابله کېدلای شي، خو له هغه معنوي او فكري قوت سره چې د جهاد تر شا د مجاهدينو د روزلو او د دښمن د ور معرفي کولو لپاره په کار اخته دی او گام پر گام د غرب او امریکا حرکت څاري او جهادي حرکتونو ته مناسبه فكري، سياسي اعلامي او پوځي استراتيژي تشخيصوي او د تطبيق پړاوونه بې ورته ټاکي، له هغوی سره د وسلې په زور مقابله نشي کېدای.
امریکا فکر کوي چې د دغه معنوي قوت د فعاليت د کمزوري کولو لپاره باید به محلي سطحه په اسلامي هېوادونو کې امريکايي تعليمي او فكري ادارې جوړې شي، او د سيمي خلك وركې د څېړونكو څارونکو او تحلیل کوونکو په حيث په کار وگومارل شي. او همدارنگه د جهادي فکر د له منځه وړلو لپاره په سیمه یزه سطحه طرحې او پلانونه ترتيب شي او د موجود و شرائطو او حالاتو په نظر کې نيولو سره کار ورباندې وشي.
د دغه ډول اشخاصو روزل او بیا د دولتونو په مختلفو ارگانونو کې د هغوئ په کار گومارل د امريکايې پوهنتون له مهمو اهدافو څخه گڼل کېږي. د قاهرې امريکايي پوهنتون په سیمه کې د آسيا او افریقا د ډېرو اسلامي او جهادی حرکتونو په هکله څېړنې کړي او تر يوه حده یې ځينې اسلامي مفكرين او جهادي شخصيتونه په بېلابېلو ډولونو په خپلو لومو کې را نيولي هم دي.همدغه سیمه ییز اشخاص او ادارې بیا د جهاد او مجاهدينو په اړه ځوانان په شك کې اچوي او ذهنونه یې ور مشوش کوي او د جهاد د مشروعیت او افادیت نظریه تر پوښتنې لاندې راولي.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:250ــ251

دټلګرام چینل می نوی جوړ کړی دی ملگرو همکاری راسره وکړئ درسره نشر کړی مننه.

             👇زمونږ دټګرام رسمی چینل👇   
   https://t.me/MFawadAkbari

⭕تاسو کوم سیم کارت کاروئ؟

https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
:::::::::::::::::::::

20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!
20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!

کدام سیمکارت میخواهی فعالسازی کنی 👇

@FawadAkbari65
@FawadAkbari65

د اسلامي، ادبي، اصلاحي، اقتصادي، ورزشي، تفريحي او ذهني تقويتي چينلونو غوره او په زړه پوري ليست. ✅
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
https://t.me/Zirak_Zihnona
https://t.me/Zirak_Zihnona

دټلګرام چینل می نوی جوړ کړی دی ملگرو همکاری راسره وکړئ درسره نشر کړی مننه.

             👇زمونږ دټګرام رسمی چینل👇   
   https://t.me/MFawadAkbari

⭕تاسو کوم سیم کارت کاروئ؟

https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
:::::::::::::::::::::

20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!
20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!

کدام سیمکارت میخواهی فعالسازی کنی 👇

@FawadAkbari65
@FawadAkbari65

عمومی غټ لیست کی دکډون لپاره دلته مسیج وکړی  ممبر مو 4k کم نه وی
👇👇👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
          @arfansangari

10 جیبی انترنت رایگان برای همه سیم کارت ها ♻️
این یک تبلیغ نیست واقعی است انتخاب کن لینګ های پاین همه بزنید مشترک کنید
👇❤️👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
👇❤️👇
5جیبی انترنیت رایگان به روشن
https://www.youtube.com/@Shairfatimah
👇❤️👇
لینگ بزنید مشترک کنید چانس از دست ندهید
https://www.youtube.com/@alhamjanmtakhari
👇❤️👇
10GB
دهمه سیم کارت ها بگیرد ریگان لینگ بزنید مشترک کنید
https://www.youtube.com/@khoshnasibtarani
دلته رابطه وکړی مشترک ووهی
این جا رابطه کنید مشترک بزنید👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz

دټلګرام چینل می نوی جوړ کړی دی ملگرو همکاری راسره وکړئ درسره نشر کړی مننه.

             👇زمونږ دټګرام رسمی چینل👇   
   https://t.me/MFawadAkbari

⭕تاسو کوم سیم کارت کاروئ؟

https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
https://t.me/FawadAkbari1
:::::::::::::::::::::

20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!
20 جی بی در بدل 100 افغانی
50 جی بی در بدل 400 افغانی!

کدام سیمکارت میخواهی فعالسازی کنی 👇

@FawadAkbari65
@FawadAkbari65

عمومی غټ لیست کی دکډون لپاره دلته مسیج وکړی  ممبر مو 4k کم نه وی
👇👇👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
          @arfansangari

10 جیبی انترنت رایگان برای همه سیم کارت ها ♻️
این یک تبلیغ نیست واقعی است انتخاب کن لینګ های پاین همه بزنید مشترک کنید
👇❤️👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
👇❤️👇
5جیبی انترنیت رایگان به روشن
https://www.youtube.com/@Shairfatimah
👇❤️👇
لینگ بزنید مشترک کنید چانس از دست ندهید
https://www.youtube.com/@alhamjanmtakhari
👇❤️👇
10GB
دهمه سیم کارت ها بگیرد ریگان لینگ بزنید مشترک کنید
https://www.youtube.com/@khoshnasibtarani
دلته رابطه وکړی مشترک ووهی
این جا رابطه کنید مشترک بزنید👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz

یا به خدای ته رجوع کوو یا به تباه کېږو!

یوه ورځ شیخ احمد یاسین رحمه الله خلکو ته د بیان کولو په حال کې وویل:

اوس په ختیځ او لویدیځ کې اسلامي بیداري شروع شوې ده، نو هر مسلمان باید له ځان څخه پوښتنه وکړي چې په دې اسلامي بیدارۍ کې زما ونډه څه ده؟ د اسلام په معرکه کې زه باید چېرې ودرېږم او زما دریځ څه وي؟
دا حکمت نه دی چې ودرېږو او په تیارو لعنت ووایو، بلکې د تیارو د ختمولو لپاره به رڼا بلوو او ګډوډۍ به له منځه وړو، د الله ج لارې ته دعوت زموږ په لاسونو کې امانت دی، په موږ لازمه ده چې خلکو ته یې په نېکه رویه، غوره چلند او ښه خبره باندې ورسوو، په موږ لازمه ده چې د دې دعوت دفاع په فکر، جهاد، قلم، لاس او ژبه تر هغې وکړو تر څو یې ټولو خلکو ته ورسوو او د دې دعوت حق اداء کړو.

اې مسلمانانو وروڼو!
هغه ورځې چې په اسلامي امت تېرې شوې، دوی هر څه پکې له لاسه ورکړل، هېوادونه، عزتونه او اخلاق یې له لاسه ورکړل، دا ځکه چې دوی د الله ج له منهج څخه لرې شول، او دا منهج یې پرېښود (قُلْ هٰذِهِۦ سَبِيلِىٓ أَدْعُوٓا إِلَى اللَّهِ ۚ عَلٰى بَصِيرَةٍ أَنَا۠ وَمَنِ اتَّبَعَنِى ۖ وَسُبْحٰنَ اللَّهِ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ الْمُشْرِكِينَ[سُوۡرَةُ یُوسُف : 108]
ته دوى ته په ډاګه ووايه: زما لاره خو دغه ده، زه د الله لوري ته دعوت كوم. زه پخپله په پوره رڼا کې خپله لاره وينم او زما ملګري هم؛ او الله پاك دى. او زه د مشرکانو له جملې څخه نه یم.
کله چې اورګاډي له پتلۍ څخه ووزي نو هلته خامخا سقوط او تباهي رامنځته کېږي.
اسلامي امت هم چې له کومې ورځې راهیسې د الله ج د منهج له لارې وتلی، ماتې او مصیبتونه ترې چاپېر شوي دي.
له دې حاله د خلاصون یوازینۍ لاره د الله ج سپېڅلي اسماني منهج او د حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه وسلم دعوت ته بېرته رجوع کول دي.
دې امت چې له اسلام پرته یوه ورځ هم د عزت ژوند نه دی کړی، له اسلام پرته نه بری شته نه د الله ج کومک، تر هغې به موږ له دې حال نه شو وتلی تر څو د امت د قیادت بیرغ د داسې چا لاس ته نه وي ورغلی چې د هغه جهاد، ثقافت، حرکت او تنظیم د اسلامي منهج تابع وي.

همدا لاره ده!
یا به خدای ته رجوع کوو یا به تباه کېږو!

#شهید_ایقظ_الأمة

فکري مبارزه د حق او باطل ترمنځ فرق کول او د خپل ایمان دفاع کول دي. مسلمان باید د غلطو نظریاتو پر وړاندې ځان پوه کړي او د حق په لاره ثابت پاتې شي. دا مبارزه نه یوازې د نورو سره بلکې د خپل ځان سره هم ده، ترڅو خپل عقیده پیاوړې وساتي!

ا

*د امريکايي پوهنتونونو لپاره د اسلامي نړی د مهمو مراکز و انتخاب*

امریکایی مبشرينو د پوهنتونونو د تأسیس لپاره داسې سيمې انتخاب کړې چې له يوې خوا پکې په خلاص لاس فعاليت وکولی شي، او له بل لوري دغه سيمې د سياسي ، اجتماعي، اقتصادي او ديني اهميت له مخې پر خپلو شاوخوا سيمو تأثير ولري، تر څو دغه تأثير د امريکايي فعاليتونو د خپرېدو لپاره هم مرستندوی واقع شي. او دغه سيمې (لبنان)، قاهره (استانبول) او اوس (کابل) په نښه شوي چې د
هرې سيمې د اهمیت په اړه په لاندې ډول څو کرښې وړاندې کېږي.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*لبنان - بيروت*

د امريکايي پوهنتون د تأسیس لپاره د لبنان اهمیت په دې کې وو چې له يوې خوا د مديترانې د سمندر پرغاړه اروپا ته مخامخ پروت دی. او امریکا ورته د سمندر له لاري مستقيمه لار لري او له بلې خوا هلته په بیروت کې له پخوا راهیسې نامسلمان اقليتونه لكه ماروني مسيحیان (در زیان) (ارمنیان) (نصیریان) او (اسماعیلیان) اوسېدل، چې د امريکايي فعاليت لپاره يې ښه زمینه برابروله او تر دې هم مهمه خبره دا وه چې له لبنان څخه سوریه، عراق، فلسطین، اردن او د عربو جزیره په ښه ډول تر مسيحي فعاليت لاندې نیول کېدای شوه.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*مصر - قاهره*

د مصر هېواد چې له يوې خوا د مديترانې د سمندر پر غاړه پروت دی، او له بل لوري د آسيا او افريقا د دوو بر اعظمونو ترمنځ د پله د حيثيت د درلودلو او د الازهر د پوهنتون او د مصر د تاريخي او سياسي مركزيت د لرلو له امله يې د ټولي شمالي او مركزي افريقا لپاره د يوه علمي او فرهنگي مركز حيثيت غوره کړی و. د دې ترڅنگ د نولسمې پېړی په پای او د شلمې پېړۍ په پيل کې د (محمد علي) حاکمې کورنۍ چې د غرب . په لوري یې. مخه کړی وه مصر له عثماني خلافت څخه جلا کړی ؤ او غوښتل یې په مصر کې هر څه د غرب په فرهنگ عيار کړي، د دې ټولو تر څنگ لومړی د فرانسویانو او بیا وروسته د انگريزانو د استعمار په زمانه کې د مصر ځايي مسيحيانو (قبطيانو) هم ښه وده کړې وه چې دې ټولو د امريکايې منصرينو لپاره د مسيحيت او غربي تعليم د خپرولو او د امريکايي پوهنتون د پرانستلو ښه زمینه برابره کړې وه.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*ترکیه استانبول*

استانبول تقریبا پنځه پېړی په ترکيه کې د اسلامي خلافت مرکز وو، او په دنيا کې د ښكلو مساجدو د لرلو له امله د (منارو) ښار بلل کېده. عثمانيانو له هغه ځايه يو لوى اسلامی خلافت اداره کاوه هره خوا يې فتوحات درلودل، او ان تردې چې په شرقي اروپا کې يې هم ډېرې سيمې فتح کړې وې، خو په پای کې د يهودي او مسيحي توطيو له امله له زوال سره مخ شو. د دغه خلافت مرکز استانبول هم د امریکایی منصرينو لپاره د تعليمي فعالیتونو به مقصد په زړه پورې ځای و. ځکه خو يې هلته هم لومړی د (رابرت) کالج تأسیس کړ چې وروسته بيا د سیکولر ترکيې په زمانه کې په امريکايي پوهنتون تبدیل شو.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*افغانستان کابل*

افغانستان چې د تاريخ په اوږدو کې د اسلام د يوې پخې کلا او د جهادونو او قربانیو هېواد ثابت شوی او د تل لپاره يې خلك د ټینگ ایمان به قوت د نړی د لويو لويو ځواکونو په مقابل په مېړانه درېدلي او د دښمن زوال يې هم د همدوی له خاوري شروع شوی ډیر اهمیت لري.
دا هر څه ځکه شوي چې د دې خاورې خلك د تل لپاره به ایمان شریعت اسلامی فرهنگ ملي او اسلامي اخلاقي ارزښتونو ټينگ پاتې شوي او د پرديو رنگ او فرهنگ یی ندی قبول کړی. د همدغه فطريت او خالصتوب له امله يې وکولای شول چې د خپل ستر جهاد په نتيجه کې څوارلس سوه کاله وروسته هم د اسلام د اولې زمانې په څېر یو اسلامي نظام قائم کړي، چې دا کار د غرب او په سر کې يې د امريکا لپاره چې د ((گلوبلائزیشن)) په نامه ټوله دنيا په خپل خم کې رنگول او تر خپل بیرغ لاندې درول غواړي د منلو وړ نه وو. نو ځکه يې د خپلو صليبي ملگرو به ملتیا د افغانستان په خلاف لويه صليبي جگړه پيل کړه، او د کابل تر نيولو سمدستي وروسته یې په دغه ښار کې هم د يوه امريکايي پوهنتون بنسټ کېښود چې نور تفصیلات به يې لږ وروسته ذكر شي.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:245ــ246ــ247

*مسیحیت د تعلیم تر پردې لاندې*



كله چې امريکايې پروټسټیټ مسيحي مبشرين Missionary له (مراکشه) نیولی تر (اندونیزیا) پورې په اسلامي نړی کې خپاره شول، ويې ليدل چې په اسلامي نړى كي خلك د مسيحيت منلو ته تيار ندي، بلکې د اروپایی استعمار د ظلمونو له امله د مسلمانانو په زړونو کې د مسیحیت په خلاف کرکه نوره هم زیاته شوې ده. او په ځینو سیمو کې چې لا تر هغه وخته د عثمانی خلافت تر کنترول لاندي وي حکامو هم د مسیحیت د خپراوي مخالفت کاوه. ځکه نو امريکايي مسيحي مبلغينو لاندي دوه مهم کارونه تر سره کړل:

*اول*
خپل فعالیت یی په هغو سيمو کې پيل کړ چې له پخوا راهیسي مسيحي اقليتونه وركي موجود وو لکه (لبنان) او (مصر). دغه سيمې يې د نورو سيمو لپاره پدې بهانه د فعالیت مراکز و گر ځول چې گواکې دوئ د دغو سيمو د محلي مسیحیانو لپاره کار کوي او څوك بايد ورباندي اعتراض ونه لري.

*دوهم*
خپلې پروژې يې د بهترینو تعليمي مراکزو په شکل کې پيل کړي چې د تدريس او نظم په لوړو معيارونو ولاړ ول. د دې کار نتیجه دا شوه چې د یوې مودې له تېرېدو وروسته د سيمې په مسلمانانو کې هم د ښاري او شتمنې طبقې خلکو خپل اولادونه په دغو تعليمي مراکزو کې شامل کړل. د وخت په تېرېدلو ، د پرله پسې کوښښونو او په محلي حكامو کې د نفوذ او تاثير د پيدا کولو په نتيجه کې دغه مكاتب د عالي تحصیلاتو په لوړو مراکز و بدل شول چې ځينې يې بيا وروسته د American Universities امریکايي پوهنتونو په شکل کې راڅرگند شول چې په دې کتاب کې يې د ځينو معرفي د لوستونکو په خدمت کې وړاندې کېږي.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:244ــ245

*د کابل آمريکايي پوهنتون*
*(American University*


*تاریخی پس منظر*


د اسلام له پيل راهيسې غربيانو تل هڅه کړی چې اسلامي هېوادونه تر خپل تسلط لاندي راولي او د اسلام حاكميت له منځه يوسي. د همدې هدف لپاره يې اول صلیبی جنگونه شروع کړل او د (القدس) د نيولو په بهانه یې څوسوه کاله په مسلسل ډول لښکرې راټولې کړې او دلته يې په لکونو مسلمانان ووژل، خو دغه هدف یې ترلاسه نه کړای شو لکه چې (گاردنر ) وايي:
صليبي جگړو ونشو کولای چې (القدس) د تل لپاره د مسلمانانوله ولكي وباسي او د اسلامي نړی په زړه کې يو مسيحي دولت جوړ کړي. نوموړی زیاتوی صليبي جگړې د القدس تر نيولو زياتره د اسلام د له منځه وړلو په نيت ترسره كیدلي ) (۱).

وروسته بیا همدغه صليبي جگړې د استعماري جگړو په شکل کې پيل شوې چې ظاهراً يې امپرياليستي او اقتصادي بڼه درلوده چې په نتيجه کې يې تقريبا ټول اسلامي هېوادونه لاندې کړل او د یوې اوږدې مودې لپاره يې مسلمانان محکوم وسائل او شریعت يې د زور په وسيله د هغوئ له سياسي او اجتماعي ژوندانه څخه لیرې کړ که څه هم چې د خلکو په زړونو کې يې لا ځای درلود.خو کله چې د شلمې پېړی په پيل کې د آزادي غوښتونکو حرکتونو په نتيجه کې د اروپايي استعمار ټغر په ټولېدو شو نو انگریزانو په خاص ډول له دوهمې نړيوالې جگړې وروسته خپل استعماري نقش آمریکا ته ور وسپاره ځکه چې نور نو د انگریزانو ستوری په لوېدو او د امریکا ستوری په پورته کېدو وو امريکايانو چې د اروپایانو د استعماري دور د حاکمیت له مشکلاتو څخه درس اخستی وو نو يې د اسلامي هېوادنو د نيولو لپاره يوه بله طريقه او ستراتېژي وضع کړه چې بنسټ يې د کلیسا پر کوښښونو او تعليم ولاړ وو.
امريكا مسيحي مبلغينو ته وظيفه ورکړه چې په اسلامي هېوادونو کې چې زياتره يې لا ترهغه وخته د اروپایانو تر استعمار لاندې ول د مکتبونو، کالجونو او پوهنتونونو د تأسيس له لارې داسې یو نوی نسل وروزي چې يوازې په نامه مسلمان وي خو نور يې له اسلام سره هېڅ همدردي نه وي. دين، فکر، اخلاق، فرهنگ او د ژوند بڼه يې امريكايي وي تر څو دغه نوي نسل ته له فراغت څخه وروسته د هېوادنو چارې وروسپارل شي، او د اسلامي هېوادونو مستعمره ساتلو ته دا ځل د Vest er ni zat i on غربي گرځولو ) په شکل کې دوام ورکړي.
کلیسا په اسلامي هېوادونو کې داسې تعليمي مراكز او ادارې جوړې کړې چې په حقیقت کې د صليبي استعماري جگړو د اهدافو د تر سره کولو لپاره د جگړې جبهې وې، خو په ښکاره يې د (تعلیم)، (انسانیت)، او (ترحم) نعرې پورته کولې. لطفي ليفونيان ارمنی الاصله تركى منصر وايي: (اروپايي دولتونو چې په صليبي جگړو کې ماتې وخوړه نو ويې غوښتل د مسلمانانو په خلاف يوه بله صليبي جگړه داخل د تعليم او تبليغ له لارې روانه کړي نو دا ځل يې کليسا گاني، مسيحي تبليغ . مکتبونه، پوهنتونونه او شفاخانې په کار واچولې او په زرگونو مسيحي مبلغين يې په اسلامي نړۍ کې خپاره کړل. ) (۱)
د امریکا دغه استراتيژي ډېره کاریگره واقع شوه، ځکه چې دا ځل نه يوازې دا چې په اسلامي هېوادونو کې خلکو له دوئ كركه نه کوله، بلکې په خپلو مصاريفو يې خپل اولادونه د هغوئ مخې ته د زده کړې لپاره کښينول او د نوي نسل مستقبل يې مسيحي منصرينو (تبلیغیانو ) ته وروسپاره

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:243ــ244

د عبدالله بن مبارک رحمه الله د جامعې د دریمې دورې فراغت غونډې ته د شمس المشائخ حضرت خلیفه صاحب دین محمد حفظه الله وینا.

*فکرىجګــړى آلي*
*رسنۍ (میډیا)*
*تلویزیون،راډیو،ورځپاڼې،او آنلاین میډیا د فکري جـ ـګړې یوه مهمه وسیله ده،بايد موږ او تاسو ترى بايد ښه استفاده وکړو،ځکه چى دا آلې د افکارو، نظرونو، او پیغامونو د خپرولو لپاره کارول کیږي،نو موږ او تاسو ترى هم بايد کار واخلو، بايد چى په ميډيا کى د فکرى جـ ـګړى د پاره وجنـ ـګيږو،او دى ته کار وکړو ګورى هم دا رسنۍ کولی شي د فکري جګـ ـړې په پراختیا او شدت کې مرسته وکړي.*

مشر داسې وي!

د حماس سیاسي غورځنګ د مؤسس شهید شیخ احمد یاسین تقبله الله په اړه د هغه ملګری او خادم شیخ زیاد عنان وایي:

شیخ احمد یاسین ټوله ورځ د خلکو مشکلات اورېدل او د حل کوشش به یې کولو، روژه کې یوه ورځ ده یوه مسله له روژه مات څو دقیقې مخکې حل کړه، ما دی په خپل متحرکه چوکۍ کې کور ته روان کړ نو یو سړی ورته راغی او غوښتل یې چې شیخ احمد یاسین یې شکایت واوري، ما په شیخ احمد یاسین د شفقت له وجې سړی ملامت کړ چې په غیر مناسب وخت کې راغی او د بېرته تللو غوښتنه مې ترې وکړه.
عنان وایي: شیخ احمد یاسین راته وویل: ما له تا د خلکو د ځواب کولو غوښتنه نه ده کړې، که ستړی وې کور ته دې لاړ شه!
شیخ احمد یاسین سړی را وغوښت او د روژه مات په ځای یې تر ماخوستن ناوخته د ده شکایت واورېده او د مشکلاتو حل یې ورسره کولو.


#شهید_ایقظ_الأمة

اَلسَلامُ عَلَيْكُم وَرَحْمَةُ اَللهِ وَبَرَكاتُهُ‎
موږ تاسو ته په ټلیګرام کي د چینلو د ممبرز د زیاتولو خدمتونه کوو تاسو هم خپل اسلامي چینلان موږته پر همدغه ID
راوستوی👇
@FATIH069
په یاد ولرئ;د چینل ممبرز باید تر 2000 کم نه وي مننه
@FATIH069

که غواړی تراني مو په اعلا کیفیت ایډیټ شی نو رابته وکړی
0747341432

ګرانو ملګرو
په دغه لیست کی هغه چینلان داخلوو چی ممبرز یی تر 1K یعنی 1000 کسانو زیات وي نو بیړه په لیست کي ځای لرو
لیست کانال جدید مسکان

ګډون لپاره👈👈@lalila80
زٰٖمـٰٖـۘۘــٍٰوږ کـٰٖـۘۘــٍٰانـٰٖـۘۘــٍٰالۘۘ هـٰٖـۘۘــٍٰمۘۘ جـٰٖـۘۘــٍٰویـٰٖـۘۘــٍٰنۘۘ کـٰٖـۘۘــٍٰړئٖۘ
https://t.me/khalidjanan
زٰٖمـٰٖـۘۘــٍٰوږ کـٰٖـۘۘــٍٰانـٰٖـۘۘــٍٰالۘۘ هـٰٖـۘۘــٍٰمۘۘ جـٰٖـۘۘــٍٰویـٰٖـۘۘــٍٰنۘۘ کـٰٖـۘۘــٍٰړئٖۘ
https://t.me/khalidjanan

ګډون لپاره👈👈@lalila80

10 جیبی انترنت رایگان برای همه سیم کارت ها ♻️
این یک تبلیغ نیست واقعی است انتخاب کن لینګ های پاین همه بزنید مشترک کنید
👇❤️👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
👇❤️👇
5جیبی انترنیت رایگان به روشن
https://www.youtube.com/@Shairfatimah
👇❤️👇
لینگ بزنید مشترک کنید چانس از دست ندهید
https://www.youtube.com/@alhamjanmtakhari
👇❤️👇
10GB
دهمه سیم کارت ها بگیرد ریگان لینگ بزنید مشترک کنید
https://www.youtube.com/@khoshnasibtarani
دلته رابطه وکړی مشترک ووهی
این جا رابطه کنید مشترک بزنید👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz

عمومی غټ لیست کی دکډون لپاره دلته مسیج وکړی  ممبر مو 4k کم نه وی
👇👇👇👇
https://www.youtube.com/@RTATaranumTVKunduz
@arfansangari

له نن څه ۳۵ کاله وړاندې په همدې تاریخ د جهاد ستر داعي او غازي شهید عبدالله عزام په شهادت ورسېد.

واکمن ته لیک

دوهمه برخه


تر ټولو مخکې پر ځان د ورځې پنځه وخته لمونځ په جماعت لازم وګرځوه، چې الله تعالی درباندې فرض کړئ دی، د هغو نور واجبات دي، لكه: بشير اودس کول. لمونځ د الله تعالی په ذکر پیل کړه، په قرائت کې سپېڅلی قرآن په کراره ولوله، رکوع او سجده ښه په ډاډ کوه او تشهد ته په ارامه کېنه. خپل فکر او اراده دې لمانځه ته را وګرځوه، زړه دې لمانځه ته حاضر کړه، په بشپړ پام یې ادا کوه. خپلو تر لاس لاندې کسانو ته هم د دغسې نېکو کارونو سپارښتنه کوه او هڅه کوه، چې پرې عادت شي؛ ځکه چې د الله تعالی قول دی، چې لمونځ د هر ډول بې حیایۍ او اخلاقي فساد مخه نيسي.
بيا د رحمة للعلمين صلى الله عليه وسلم د سنتو پيروي وکړه او د محمدي اخلاقو د خپلولو هڅه وکړه. بیا د صالحو مشرانو پر پله ګام کېږده، کله چې غواړې کوم کار ترسره کړې، استخاره وکړه او له الله تعالی څخه مرسته وغواړه او تقوا خپله لاره وګرځوه، د الله تعالی پر احکامو په کلکه پابند اوسه او د حکم له نه منلو څخه لرې اوسه، په شرعه کې چې څه حلال بلل شوي، حلال او چې حرام بلل شوي، حرام يې وبوله. د رسول الله صلى الله عليه وسلم پر احادیثو عمل کوه، کوم کار ته چې اراده کوې، د الله تعالی د خوښۍ لپاره يې کوه. له عدل او برابرۍ نه مه لرې کېږه، که دې په طبعه جوړ وي او که نه او که دې د خپلو په باب وي، که د پرديو.
علم او علماء غوره وبوله او له دين او ديني علماوو سره مینه کوه، قرآن او پر قرآن عمل کوونکي خپل دوستان وگڼه؛ ځکه چې د مسلمان تر ټولو غوره ګاڼه ديني پوهه، د ديني پوهې ترلاسه کول او نور هغو ته هڅول دي او د هغو شیانو زده کول دي، چې الله ته د نیږدې كېدو سبب کېږي؛ ځکه چې دا د دواړو دنیاوو د نېکمرغۍ نښې دي او بنده د الله لور ته نیږدې کوي او د الله اطاعت پیدا کوي، انسان له ګناهونو او ټولو بې لاريو څخه را ګرځوي.

د ترکستان شپې

دریمه برخه


مصطفی! دا دی زه ستا په وړاندې یم.

زه د بدمرغه امیر په برخه لیک غمژن وم، له دنيا او ما فيها مې ځان ګوښه ګڼلو.

د هغې پر مخ مې په زوره چيغې کړې:

زما نه لرې شه نجمة الليل!

کېدای شي چې ما تاته بد رسولي وي خو زه ستا سره مینه کوم.

د بندي امير شکل زما په ذهن خپور و، ډېره سخته ده چې یو څوک عزتمند او مشران په ځنځيرونو تړل شوي روان تصور کړي، داسې وړل کېږي لکه مریان. اې الله! دا داسې یو منظر دى چې په ټول ژوند کې نه هېريږي، خو بیا هم امير د چينايي ساتونکو په منځ کې په لوړه غړۍ روان و، سر يې په بشپړه کبریاء سره وړلو، په چوپتیا کې يې انقلاب و، په تسلیمۍ کې يې طوفان او په لالهانده کتلو کې يې خونړۍ ویروونکې چېغه پرته وه.

زما پخوانۍ مینې وویل:

مصطفى حضرته! ولې ځواب نه وایې؟ څه ته انتظار باسې؟ که چیرې يو چينايي راغلو او زه يې له ځانه سره کړم نو کېدای شي ته به بیا د ژوند تر وروستۍ ورځې پښېمانه یی.

داسې لکه چې د خپل ټپي غرور بدل اخلم ورته مې وويل:

زه بېړنی واده نه کوم.

اې بیړا ! دې سره خو ستا هېلې پوره کیږي زما لپاره نجات دی، او زموږ د ابرو او دین ساتنه هم ده .

ور ومې کتل، ومې ليدل چې په سترګو کې يې اوښکې راښکاره شوې، ورته مې وويل:

مه ژاړه زه داسې شوی یم چې د خلکو مخونو ته له کتلو کرکه کوم، په هر ځای کې اوښکې دي دا داسې ژوند دې چې څوک يې توان نه لري، ښه خبره شه زه تر هغه وخته واده نه کوم چې امیر د زندانه نه وي راوتلی.

را نژدې شوه او پټ يې راته وويل: اې لیونیه، د امیر زمانه پای ته ورسېده، خپل برخه لیک د نړیدونکې نړۍ او تلونکي برم پورې مه تړه.

د مټ نه مې ونیوله په زوره مې ټېله کړه او ورته مې وويل:

اې نجمه! دا خیانت دی، ته تیروتې يې.
مصطفى! زه د امیر او کورنۍ سره يې د خپلې ساه په اندازه مینه کوم؛ خو دا معنی نه لري چې تر هغه وخته انتظار وکړې چې فرصت له لاسه ووځي، دا خپله امیر هم نه خوښوي.

بې له دې چې کومه پریکړه وکړم يوازې مې پریښوده، د غم فضا د امير په ماڼۍ خیمه وهلې وه مېرمنه يې د ليونۍ په څير د پراخې ماڼۍ په څنډو کې بې مقصده تله او راتله، نه يې څه خوړل او نه څه خښل، غم لړلي اولادونه لورګانې او خپلوان یې ځای په ځای ناست وو خو وړه امیره لور يې د ماڼۍ په تالار کې، چې په قيمتي قالينو فرش و ودریده او ويې ويل:

دا به څنګه وي که دې سړي سره واده وکړم او ویې وژنم ؟ د هغې خبرې ته هیچا التفات و نه کړ، خو هغې د دې اړه فکر پیل کړ، د همدې پلان په اړه له ځان سره ګونيده او فکر یې کاوه ، تر دې چې مور يې په اوږه و ټپوله، مور يې یوه عاقله او پوهه ښځه وه، لور ته يې وويل: دا کار تر هغې ډېر ستر دی چې ته يې په هکله فکر کوې.

په دوهمه ورځ د قومول کوڅې په داسې غم ډکې وې چې بدنونه يې لړزول، د وېرې او ستر والي له کبله یې د سر ویښتان سپینېدل ، داسې حال و چې پولیسو پيغلې راکش کولې څو د فوځيانو او چينايي مهاجرينو سره يې واده کولو ته اړباسي او د سرغړوونکو ترکستاني پلرونو بدنونه د دورو په وارونو سره وريتېدل، د سپکاوي سره مل د ټوپکونو په کونداغونو او لغتو وهل كېدل، د ښار لرغونې او ډېرې پخوانۍ کورنۍ د ښار څخه بهر تښتېدلې، کله چې شپه شي کوم غر ته پناه يوسي او یا پراخو بېدیا ګانو ته مخه کړي.

ورځې شپې په غم او اندېښنه کې تېرېدلې، زموږ په ښار کې یو پیژندل شوی سړی و چې خواجه نياز حاجي ورته ويل کېدل، هغه يو مفكر ديني او په هېواد مین سړی و ، په زړورتیا مشهور و او ښه ازمایل شوی و، د قومول حیران خلک به هغه ته ورتلل او له هغه به یې د حالاتو په اړه پوښتنې کولې، خواجه نیاز به ویل: تاسې د سوبې او بري لارې چارې او اسباب پیژنئ چې صبر، ثبات، مقاومت او تر مرکه جهاد دی، د محمد صلي الله عليه وسلم د كلمو او خبرو څخه وروسته څه نوي نه شته، وگورئ وسپنه يوازې وسپنه پرې کوي، ټول هغه څه چې زه پرې پوهیږم دا دي چې له شرف او عزت پرته قومونه مړه دي، ولو که خوراک څښاک کوي او سا اخلي، يوازې د دښمن کړنې مه غندئ بلکې په خپلې بې پروایۍ هم وژاړئ او خپله تسليمي هم

وغندئ، ایا په دې هر څه پوهیږئ؟ خو د بغاوت څپه اوږديږي او پراخیږي د مرستې غوښتونکو اوازونه اوچتيږي، متروکې پورته کيږي او ښکته کيږي او لغړ بدنونه پرې کوي، ښځې يرغلګر لښكر ته بېول کېږي، سړي د بې ارزښتۍ خجالت او سپکاوي احساس کوي، لښکريان په زوره زوره خنداګانې کوي، له مستۍ خينجتې وهي او د ښځو بدنونه په خوند او خوښۍ سره احساسوي ، لکه د خرڅ لپاره د وړاندې شوي څاروي لټون كوي، قومول لکه د دیگ بخار په څیر خوټکيږي او د خپلې کينې د ایستلو لپاره هېڅ لاره نه مومي، امير يې په زندان کې د يوازېتوب او عذاب څخه ځوريږي او زه کمزوری سړی مصطفی مراد حضرت څه کولای شم چې ویې کړم؟ ماته زموږ د ښار زړور مشر خواجه نياز حاجي وويل :

اې مصطفی! امیر ته دې زندان ته ورشه او ورته ووایه باید له زندانه د وتلو لار پيدا کړي.

نور بیا...

د سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه الله ژوندلیک (شپږمه برخه)

لیکوال: عبیدالله نیمروزی

په دې برخه کې د سلطان صلاح الدین ایوبي د شخصیت، صفاتو او سیاستوالۍ په اړه معلومات وړاندې کوو. فَعَلَی ٱللَّهِ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْهِ أَنِيبُ.
د سلطان صلاح الدین د پلار نوم ایوب و، له همدې امله هغه او کورنۍ یې ایوبي بلل کېږي. له دې څخه باید داسې انګېرنه ونشي چې نوموړی د ابو ایوب انصاري له ځوځات څخه دی؛ ځکه چې سلطان او کورنۍ یې د کردانو له توکم څخه وو. دغه توکم اوس هم په عراق، سوریه، ترکیه او ایران کې موندل کېږي. د هغه مور، پلار او کورنۍ د ایران په ختیځ آذربایجان ولایت کې د “دیوین” په نوم د یوه کلي اوسېدونکي وو. دوی د “روادیه” قبیلې څخه وو، چې د کردانو د هذاینې قبیلې یوه څانګه ده. داسې ښکاري چې د هغه نيکه، شادي، او د هغه دوه زامن ایوب نجم الدین او اسدالدین بغداد ته کډه شوي وو او په تکریت کې مېشت شول. د هغه نيکه، شادي، په همدې ځای کې وفات شو. څو ورځې وروسته یې دواړه زامن د مجاهدالدین بهروز د ساتونکو په ډله کې وګمارل شول. مجاهدالدین د سلطان مسعود ابن غیاث الدین محمد بن مالک شاه سلجوقي په استازیتوب د دغه ځای قوماندان و. وروسته نجم الدین ایوب د عمادالدین زنګي په خدمت کې شامل شو او د بعلبک کلا له ساتونکو څخه شو.
د صلاح الدین ایوبي شتون د رسول الله صلی الله علیه وسلم له معجزو څخه یوه معجزه ده او د اسلام د ریښتینولۍ او ابدیت څرګند ثبوت دی. ایوبي په یوه منځنۍ او پتمنه کورنۍ کې زېږېدلی او د پوځي سړي په توګه په کورنۍ کې روزل شوی و.
له مصر فتح کولو او د صلیبیانو پر وړاندې د جګړې ډګر ته له ننوتلو مخکې، هیچا تصور هم نه کاوه چې دا ځوان به په نږدې راتلونکي کې د قدس فاتح او د اسلام ساتونکی شي. په تاریخ کې د دې ځوان د سترو بریاوو په برکت د اسلام ګران پیغمبر صلی الله علیه وسلم روح خوشحاله شوی دی. لین پول لیکي:
“د دې پر ځای چې له صلاح الدین ایوبي څخه داسې نښې ښکاره شي چې هغه به په راتلونکي کې یو لوی شخصیت او د یو باثباته بنسټ بېلګه وي، هغه دلیل چې د ټولو ضعفونو او فسادونو څخه د عالي طبیعت ساتنه کوي؛ کله چې خدای تعالی غوښتل چې مسلمانان د هغه له وجود څخه ګټه پورته کړي، نو هغه ته یې له غیب څخه اسباب برابر کړل.”
صلاح الدین د نورالدین زنګي لخوا مصر ته واستول شو. قاضي بهاءالدین ابن شداد، چې د سلطان یو باوري ملګری و، لیکي:
“سلطان ایوبي پخپله ماته وویل: ‘ما دغه دنده په ډېر زحمت قبوله کړه او مصر ته راغلم. د مصر سفر ته مې هېڅ لېوالتیا نه درلوده.’ دا هماغه موضوع ده چې په قرآن کې په دې ډول ذکر شوې ده: وَعَسَىٰ أَن تَكرَهُواْ شَيـٔٗا وَهُوَ خَيرٞ لَّكُم.”
مصر ته له رسېدو وروسته د صلاح الدین لاره په بشپړه توګه صافه شوه او په مصر کې د هغه واک ټینګ شو. وروسته یې وپوهېد چې خدای تعالی غواړي له هغه څخه یو مهم کار واخلي. دغه کار د عیش او استراحت سره ممکن نه و.
قاضي بهاءالدین لیکي:
“په مصر کې له واک ته رسېدو وروسته، دنیاوي عیش او عشرت یې په سترګو کې پوچ او بې‌ارزښته ښکاره شول. په زړه کې یې د شکر جذبه وه او له شراب څښلو او ټولو عیاشیو یې مخ واړوه. زاهدانه ژوند یې غوره کړ او د همدې تګلارې له امله یې ډېر پرمختګ وکړ.”
لین پول زیاتوي:
“اوس صلاح الدین د خپل ژوند لپاره سخت او ټینګ قوانین جوړ کړل. متقي او پرهیزګاره و، لکه څنګه چې له پیل څخه و؛ خو په دې موده کې یې زهد او پرهیزګاري لا زیاته شوه. هغه ټول دنیایي خوندونه او د استراحت څیزونه پرېښودل. معقولاتو ته یې سخته پابندي وکړه او ځان یې د خپلو ملګرو لپاره یوه بېلګه وګڼله. هغه د داسې یوه اسلامي سلطنت د جوړولو لپاره نه ستړې کېدونکې هلې ځلې وکړ چې د کفارو پر وړاندې د مقابلې بشپړ توان ولري.”
لکه څنګه چې هغه ویلي و:
“کله چې خدای تعالی ماته مصر راکړ، پوه شوم چې هغه غواړي فلسطین هم راته ډالۍ کړي.”
له دې وروسته، د صلاح الدین د ژوند تر پایه هدف له اسلام څخه دفاع او د کفارو پر وړاندې جګړه وه.
ادامه لري…

واکمنو ته لیک

لومړۍ برخه

د خلیفه مأمون په وخت کې د مصر او رقه تر منځ د سیمې والي عبدالله طاهر ته د خپل پلار طاهر بن حسین لیک چې په هغو کې يې عبدالله ته داسې خبرې وروښودلې، چې د حکومت او واک پر مهال يې ترې ګټه اوچتولای شوای، لکه: ديني، اخلاقي، شرعي، سياسي او شاهي اداب او نور. په ليك كې يې هغه غوره اخلاقو او ښو کړنو ته هڅولی دی، چې د عامو خلکو په خبر پاچا ته هم هغه اړين دي.
راځئ دغه ليك ولولو:


د لوی خدای په نامه چې رحمن او رحیم دی!

اما بعد؛ بچيه! الله يو دى او هېڅ شريك او ساری نه لري، له الله وېره او تل له الله تعالى او د هغه له ناخوښۍ نه ځان وساته او دا ځان ته ضروري وبوله. شپه او ورځ د خلکو په څارنه کې اوسه، روغتیا غنیمت وګڼه او دغه جامه واغونده، د الله ذكر كوه او خپل آخرت دې ښايسته کړه، چې ته د هغو لور ته ورتلونکی یې او اصلي ژوند دې هماغه دی او هلته به دې د ژوند د چارو پوښتنه درنه کېږي. په هر صورت پر دې ټولو خبرو عمل وکړه، چې الله تعالى دې وساتي او د قيامت په ورځ دې له خپل قهر او دردوونکي عذاب څخه خوندي کړي.
ځکه چې د الله تعالی پر تا ډېر احسان دی، چې ته یې حاکم کړې او د خپلو بنده ګانو واک يې تاته په لاس کې درکړ او پر تا يې له هغوی سره نرم چلن لازم ګرځولی، پر هغوی یې پر تا عدالت او برابري واجب ګرځولې او د هغوی د حقوقو او حدودو د نفاذ واك يې تاته درکړئ دی. د هغو مصيبتونه او اندېښنې لرې کړه، د هغوی د مېرمنو، د دوی د کارونو، د دوی د څارویو او مالونو او د دوی د کورنۍ او قبيلې د ساتنې مسوولیت تاته سپارل شوی دی. ته د دوی د خوښۍ او راحت ضامن یې، د چا حقوق چې در سپارل شوي دي، د هغو پوښتنه به درنه کېږي، هغوی به ټول ستا په مخ کې حاضر کړای شي او الله تعالى به درڅخه د هر یوه بېله بېله پوښتنه کوي او تاته به د مخکې استول شويو او د وروسته پرېښودل شويو كارونو بدله درکوي.
ځکه خو پر پاس یادو شوو خبرو د عمل کولو لپاره خپل عقل پوهه او بصيرت په کار واچوه، هېڅ شی دې باید له هغو راونه ګرځوي، په یاد ولره! دا ستا د کار انتها ده او پر همدې ستا مصلحت تکیه دی، الله تعالی به تر ټولو وړاندې تا دې ته را پاڅوي.
نور بیا...

د امریکايانو له راتگ سره په تعلیمي نصاب کی تبدیلی

لومړی (برخه)



(څ) څادر
اسلم څادر لري..

د اسلم څادر نوی دی.

زه به څادر لمونځ کوم.

(څ)
څرخی

زما مور څرخي کوي

څرخي ته په لومڅي ناسته ده.

لومڅی د وړيو څخه جوړېږي.

تبصره به څادر د لمانځه کولو ديني مفهوم غورځول شوى دى.

(ځ)ځان

زه خپل ځان پاك ساتم.

زلمی په پاك ځاى كې كښيني.

ښه هلك بې ځایه خبرې نه کوي.

(ځ)

ځنگل


دا ځنگل دی
.
توریالی هره ورځ ځنگله ته ځي.


ښځې او نارینه په څنگله کې پاڼې
ټولوي.

تبصره: د ماشومانو لپاره په اخلاقي لحاظ د ځان پاک ساتلو په پاك ځاى د کښيناستلو او د بې ځایه خبرو نه کولو مفاهیم تر څنگله او په هغه کې له پاڼو ټولولو غوره دي، خو دلته غورځول شوي دي.

(د) دین

اسلام زمونر دین دی.

زه به خپل دین سر ورکوم

روسان او ټول کافران زمونږ د دین دښمنان دي.

(د)

دوکان

ودود دوكان لري.

په د وكان كې سودا خرڅوي.

داود له ودود سره مرسته کوي.


تبصره: د اسلام د دین په هغه د سر ورکولو او د دین دښمنانو د پېژندلو، درس غورځول شوی او پر ځای يې د دوکان درس راوړل شوی دی.

(ډ) ډوډی

زه د ډوډی خوړلو په شروع کې
《 بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ 》
وایم
مونږ په کور کې يوځای ډوډی خورو.

زما پلار مجاهدينوته ډوډۍ ورکوي.

(ډ)
ډنډ
مونږ په باغچه کې يو ډنډ لرو.

ماشومان په ډنډ کې لامبو وهي.مونږ

کله کله د ډنډ په غاړه ډوډۍ
خورو

تبصره : د ډوډی خوړلو په پیل کې بسم الله الرحمن الرحيم ويل، په کورنۍ کې یوځای ډوډۍ خوړل او مجاهدينو ته ډوډی ورکول ټول ديني او اخلاقي مفاهيم دي چې ټول له يوې مخې غورځول شوي دي.

(ذ) ذكر

زه د اللهﷻ ذكر كوم.

مسلمانان د اللهﷻ ذكر كوي.

د اللهﷻ ذكر ثواب لري .

تبصره: دومره ډېر فرق یي نشته.

آذان

ملا آذان كوي.

ذكي جومات ته ځي.

په جومات کې لمونځ کوي.

(ر) روژه

روژه نيول فرض دي.

مونږ په کال کې یوه میاشت روژه نیسو.

روژه روغنیا ته گټه رسوي.

(ر)
رمه

كوثر رمه لري.

رمه په غره کې پيايي.

له رمې څخه شيدې اخلي.

تبصره : د روژې د فرضيت د روژې د نيولو او د هغې د گټې درس ټول غورځول شوی دی او پر ځای يې د رمې او غره خبره راوړل شوې ده.

(ړ) ړوند

د زړگې پلار ړوند دی.

ړوند سړی څه نه وينې.

د ړانده سره مرسته کول ښه کار دی.

د ړانده سره مرسته ښه ده.

ړوند سری اوریدل لیکل او لوستل کولای شی

زه د ړانده سره كومك كوم.

تبصره : څه مشکل نه لري.


(ز) زکات

زکات پر مسلمانانو فرض دی.

زکات په مال کی برکت پیدا کوي


(ز)

زرگر

زما زوی زرگر دی.


زمرك له زرو څخه گاڼې جوړوي.

زكات بې وزلو ته ورکول کېږي.

به گردیز کې د کاڼو دوکان لري.

تبصره د زکات د فرضيت د زکات له امله په مال کې د برکت او بې وزلو ته د زکات د ورکولو د ديني مفاهيمو درس ټول غورځول شوی دی او پر ځای يې د زرگر، زور او کاڼو خبره راوړل شوې ده.

د اول ټولگي د ماشوم لپاره دا جمله غير منطقي او بې ځايه ده چې ووايي (زما) زوی زرگر دی.

(ژ) ژمی

ژمي کې ډېر ساړه وي.

ژمي کې واوره اوري.

خلك په ژمي كې تودي جامې اغوندي

(ژ)

ژرنده

نژند یوه ژرنده لري.

پژواک د نژند ملگری دی.

پژواك ژرندې ته نژدې اوسيږي.


تبصره : د امريکايي اشغال د وخت د نصاب په درسونو کې د افغانانو لپاره د داسې نومونو د معرفی هڅه شوي چې هیڅ اسلامی معنی نه لري، لکه نژند، پژواك، ورمه. نورگل، گل اندامه گلناره او داسې نور پداسي حال کې چې افغانان په خپلو اولادونو اکثره داسې نومونه ږدي چې عربي بڼه او ديني مفهوم لري.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه: 189ــ190ــ191ــ

🌐 د حقمل وردګ پرمختللی
او دغوره چینلونو لیست 🌐

🎭د حقمل لیست هره شپه ۷ بجی نشریږی
او تر ۸ بجو نشرات او بل لیست باید نشر
شی هیله ده 😘

په لیست کی د ګډون لپاره دلته مسج وکړی👇
@haqmalking   @haqmalking  

خاص ستاسو لپاره جوړ شوی😉👇
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته !
لاندي چينلونو ته داخل سئ  او مختلف معلومات لاس ته راوړئ!
https://t.me/pashto_likani
https://t.me/pashto_likani

په ليست کي د ګډون لپاره دلته مسيج وکړئ 👇🏻
@Zwaak3 ځواک  @Zwaak3 ځواک

د معلوماتو زياتولو او ذهن پراخولو تر ټولو غوره چينل ( ځيرک ذهنونه )
https://t.me/Zirak_Zihnona
https://t.me/Zirak_Zihnona

دمجاهدینو دوخت نصاب د کرزي د وخت نصاب

(الف)الله
الله يو دى.

محمد ﷺ د الله رسول دی.

(الف)الله
الله يو دى.
مونږ د الله بنده گان یو.

تبصره د (محمد ﷺ د الله رسول (دی جمله چې د کلمې طيبې دوهم جز دی
غورځول شوې ده.

(ب)بابا
بابا قرآن شريف وايي.
قرآن شریف د الله کتاب دی .

(ب)بریالی
بریالی کباب خوري.
بابا هم کباب خوري.

تبصره: (قرآن او د هغه لوستل غورځول شوي. قرآن شریف د الله کتاب گڼل)
غورځول شوي. او پر ځای يې د گېډې د خواهشاتو د پوره کولو په مقصد د کباب خوړولو يادونه شوې ده.
تبصره پاکوالي ته د تشویق پر ځای توپ کولو ته د تشويق مفهوم وړاندې شوی
دی.
(پ)پاك
زه خپل کالي پاك ساتم.

پاکوالی ښه دی.
(پ)
پوپل توپ لري.
په توپ لوبې کوي.
زما توپ سپین دی.

(ت)توره
احمد توره لري.
به توره جهاد کوي.

(ت)تله
دا تله ده
په تله تول کوي.
توتيا توت تلي.

تبصره: د تورې او جهاد درس ټول غورځول شوی دی.


(ټ)ټوپك

زما ماما ټوپك لري.
په ټوپك جهاد كوي.

(ټ)ټال
خاټول په ټال کې زانگي
خټک د خاټولې ورور دی

تبصره: د ټوپك او جهاد درس غورځول شوی پر ځای یې د بې پیغامه جملو درس راوړل شوی دی.

(ث)
ثواپ

د ناروغ پوښتنه ثواب لري.
زه د ثواب کارونه کوم.

(ث)
ثور د پسرلي دویمه میاشت ده.
په ثور کې گلان شنه کېږي.
کوثر په باغچه کې گلان کري.

تبصره : د ناروغ پوښتنه او د ثواب کارونه چې ديني مفاهيم دي غورځول شوي دي.
(ج)

جهاد

جهاد فرض دی

احمد جهاد ته تللی دی.

زه به هم جهاد ته ځم.

(ج)

جاله وان
دا جاله ده
سراج جاله وان دی
جاله ژیوڅخه جوړيږي

تبصره: د جهاد د کولو او دهغه د فرضیت درس په جالې او جاله وان تبدیل شوی دی

(چ)

دا چمن شین دی.
به چمن کې گلان شنه کېږي.
مونی دچمن گلان نه شکوو.

(چ)
چمن چارمغز راوړل
کوچی توت او چارمغز خوري
چمن د مچیو له شاتو سره مینه لري

تبصره: د چمن د گلانو د نه شکولو مفهوم د ماشومانو لپاره په اخلاقي لحاظ د توتو او د چارمغزو له خوړلو غوره دی خو دلته غورځول شوی دی.

(ح)حج

زما كاكا حج ته ځي.
د حامد پلار حاجي دى.
حج كول فرض دي.

تبصره: مشکل نه لري.

(ح)حج

ذبيح حج ته ځي.
د جمال كاكا حاجي دى.
حج كول فرض دي.

(خ) خدایﷻ

خدایﷻ له یو دی.

زه د خدایﷻ له بنده یم.

زه په خدایﷻ ایمان لرم

(خ)خیمه

کوچيان خيمي لري.

په خيمو کې ژوند کوي.

اختر په خره بار وړي.

تبصره : د خدای له د توحید د هغه د بنده گی او پر هغه د ايمان درس غور ځول شوی او پر ځای يې د کوچیانو د ژوند او د خره يادونه شوې ده.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:186ــ187ــ188ــ189

*د امريکايانو له راتگ سره په تعلیمي نصاب کی تبدیلۍ*

د امريکا لخوا د افغانستان تر اشغالولو وروسته څو څو ځله تعليمي نصاب تبديل شو. اول ځل يې هغه نصاب له منځه یووړ چې د جهاد په کلونو کې د اسلام د اساساتو پر بنا په یوه سالمه اسلامي روحيه ليكل شوى وو. د مجاهدينو د نصاب پر ځای يې يو بل نصاب راوړ چې د جهاد او د دفاع په اړه ټول مضامين او مفاهيم ورڅخه وېستل شوي وو تر هغه وروسته يې بل نصاب عملي کړ چې په بشپړ ډول د (سیکولریزم) پر روحیه ليكل شوى او عيار شوی وو. په وروستي نصاب کې داسې ادبیات او مفاهیم ځای کړل شوي دي چې په شعوري ډول نوی نسل له اسلامي مفاهيمو او عقائد و څخه په داسې ډول ليرې كوي او د غرب له فكري، اخلاقي او اجتماعي ارزښتونو سره یې آشنا کوي چې هغوی ورباندې پوه هم نشي.
د له كفر او کافرانو څخه کرکه نه کول له کفارو سره گډ سوله ییز ژوند او نور ډېر غربي مفاهيم په نوي نصاب کې په ډېرې زیرکی او ماهرانه طریقې په تدریجي ډول ځای پرځای شوي دي. او په مقابل کې يې ټول هغه مفاهيم له كتابونو څخه وېستل شوي چې د نوي نسل پر اسلام د ټينگ پاتې کېدلو په مقصد د مجاهدينو د وخت غرب مفاهيم لکه سیکولریزم، لیبرالیزم، ډيموکراسي په غربي معيار بشري حقوق په نصاب کې ځای پر ځای شوي ول. د دې لپاره چې د دې مدعا ثبوت مو وړاندې کړى وي يوازې د مثال په ډول د مجاهدينو د وخت د نصاب او د امریکایانو تر نگرانی لاندې د جوړ شوي نصاب د اول صنف د کتاب محتوی په مقايسوي ډول وړاندې کوو او د هر مضمون به پای کې د راوړل شوې تبدیلی د وضاحت پخاطر يوه مختصره تبصره ليكو. لوستونکي به وگوري چې په څومره پيمانه اسلامي مفاهيم يوازې د اول صنف له کتاب څخه وېستل شوي دي:

#کتاب فکري پوهنه:صفحه: 185ــ186

*له تعلیم څخه د اسلام په خلاف کار اخیستل*

دا چې تعليم څه ډول د اسلام په خلاف د يوې وسيلې په حيث وكارول شي او د ښي کارونې په صورت کې کوم نتائج د امريکا په لاس ورځي (چيريل بناره) يې داسي وضاحت کوي :
دا به آسانی سره ممکنه نده چې بالغ او متدين خلك چې له اسلامي حرکتونو سره تړاو لري تر تأثير لاندې راوستل شي او د خپلو نظرياتو پرېښودلو ته دې وهڅول شي. خو دا کار په ډېرې آسانی سره په نوي نسل کې ترسره کېدای شي. پداسي شکل چې د ډيموكراتيك اسلام پیغام او مفاهيم دې ورته په تعليمي نصاب او عمومي نشراتو کې وړاندې کړای شي ))
وروسته هغه په دې لاره کې د پرتو خنډونو په هکله ليکي : ... خو پدې ډگر کې هم بنسټيگرو د خپل تسلط د ټينگولو لپاره ډېر کار کړی دی. او ښکاري چې هغوئ د دې ميدان پرېښودلو ته له سختې جگړې پرته تيار نه دي .نو په کار ده چې په هماغه قوت او پیمانه چې بنسټگر پدې ميدان مسلط دي مونږ هم کار وکړو، تر څو دا میدان هم له دوی څخه خپل کړو)) () د تعليم د استعمالولو په اړه هم د RAND Corporation توصيې ښې په دقت سره په افغانستان او سیمه کې په لاندې ډول د عملي کېدو په حال کې دي:
امریکایانو پر افغانستان د تسلط د قایمولو سره سم په يوه مياشت کې ټول تعليمي نصاب تبدیل کړ. د مجاهدينو او طالبانو د وخت نصاب چې له تجربوي علومو سره يې د دین ښوونه هم کوله لغوه شو او پر ځای يې د امريکا د (نبراسكا) د پوهنتون لخوا جوړ شوی نصاب مقرر شو. له نوي تعليمي نصاب څخه د جهاد، هجرت او له کفارو سره د دښمني په اړه ټول مضامين وېستل شوي، او پر ځای يې د سولې او تفاهم، ښځې او نننی نړی اود تروریزم (جهاد) په خلاف د جدوجهد په هکله مضامین ځای پرځای شوي دي . امریکا چې د نبراسکا په پوهنتون کې د افغانستان د تعليمي چارو کوم د خبرنو مرکز جوړ کړی ؤ هغه یې افغانستان ته رانقل کړ او د پوهنې د وزرات د ټولو چارو نگراني يې د دغه مرکز او نورو امريکايي تعليمي مراکزو د مسؤولينو په غاړه ور واچوله د امریکا سفارت څو څو ځلې افغان ښځينه او نارينه معلمان د زده کړې او د امریکا د تعليم له روحيې سره د آشنا کېدو لپاره امریکا ته ولېږل، او همدا سلسله لا تر اوسه روانه ده. د تعلیم د (سیکولر) کولو لپاره د کابل د رژیم تر څنگ په سلگونو نورې اروپايي او امريکايې مؤسسې هم په بېلابېلو شکلونو په کار اخته دي چې ځينې يې په لاندې ډول دي:

۱- د آغاخان تعليمي خدمات (AKES)

۲- د آغاخان د کلتوري خدماتو مركز (AKTC)

۳-د افغان تحصيلي بورسونو بنياد (FSA)

۴-د افغان ترك د تعليمي خدماتو مؤسسه (ATCE)

۵- د افغانستان انكشافي او تربيوي مركز (AITM)

٦- د افغانستان د لومړنیو زده کړو پروگرام (APEP)

۷-د افغانستان دښځو لپاره تعليمي او خدماتي مؤسسه (AWSE)

۸-د افغانستان د ماشومانو تعليمي او تربيوي سركس (MMCC)

۹-د افغانستان د ښځو لپاره د بشر د حقوقو د روزنې مرکز (THRA)

۱۰ د BBC روزنیزه پروژه (BBC-AEP)

۱۱- د تعلیمي پرمختياؤ اکاډمي (ACD)

۱۲- د زده کړې لپاره مشورتي سازمان (ACT)

۱۳ د سرف تربيوي او اضطراري دفتر (SERVE)

۱۴- د سي آی سي روزنيز مرکز (CIC-ETC)

۱۵- د ښوونې انكشافي مركز(EDC)

١٦- د افغانستان د ښځو تعليمي مركز (AWEC)

۱۷ د مېدي د تعليمي مرستو مرکز (MESAA)
دا ټولې هغه مؤسسې دي چې په افغانستان کې د اروپایی او امريکايي ادارو لخوا به تعليمي چارو کې د فعالیت لپاره جوړې شوې دي. او ټولې به هم آهنگ شکل به افغانستان کې د تعلیم د نصاب محیط تگلارې او اهدافو د غربي کولو لپاره کار كوي.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:183ــ184ــ185

*د بنسټگرو په خلاف هجومي کړنلاره*

د Civil democratic Islam کتاب په پای کې د مسلمانانو په خلاف غرب او د
هغه سیکولرو ملگرو ته يوه هجومي کړنلاره ټاکي، تر څو اسلام او مسلمانان په خپل کور کې تر هجوم لاندې ونيول شي او دا توانایې له لاسه ورکړي چې خپل دعوت او جهاد غرب ته ورسوي. په دغې هجومي کړنلارې کې استعمالېدونکي وسايل بيا هم له اسلامي نړى څخه غوره شوي دي. تر څو د مسلمانانو په خپله وسله بېرته همدوی له منځه يوړل شي. دغه کړنلاره په درېو مهمو بنسټونو درول شوې ده چې په لاندې ډول دي

۱ــ مسلمانان له هجومي استعداد او صلاحیت څخه محرومول.

۲-له صوفيانو او تصوف څخه د غرب د اهدافو د تر سره کولو لپاره استفاده کول.
۳-د نوي نسل غربي ډوله روزل .

چیريل بينارد دغه هجومي تگلاره پدې ډول تشريح کوي او ليکي:
.... په بنستگر اسلام پورې له مربوطو اشخاصو او منصبونو څخه بايد د قانونیت او صلاحیت حیثیت سلب كړاى شي، او هم ورباندې اخلاقي بريدونه تر سره شي. تر څو هغوی له خپل ځان څخه به دفاع مصروف وساتل شي او د غرب اخلاقي فساد
یې له یاده ووځي )). (ا)
همدارنگه له تصوف څخه د استفادي په هکله ليکي: صوفي مذهب ته باید ډېر اهمیت ورکړل شي. هغه هېوادونه چې صوفيانه توجهات لري د هغو اوسېدونکي بايد ديته وهڅول شي چې پر خپل صوفيانه تاريخ او فرهنگ ټینگار او تركيز وکړي او د اسلام صوفیانه فهم ته دې په تعليمي نصابونو
كې ځاى وركړي، ترڅو خلك صوفيانه اسلام ته وروبولي) (۲) چیريل د تصوف او صوفيانو په هکله ليکي:
.... صوفیان به مادر نستانو کې شمېرل کېدی شي. هغوئ د اسلام په اړه یو آزاد فکر او تعبير لري. په کار ده چې په افغانستان او عراق كې چې خلك يې صوفيانه عنعنات لري صوفيانه تأثیرات په تعليمي نصابونو او د خلکو په کلتوري معيارونو کې تشويق او تأیید کړای شي.... صوفی حرکت د خپلې فلسفې، خپلو صوفيانه اشعارو او خپلې موسيقى له لارې د بېلابېلو دينونو تر منځ د وصل كېدو قوي پلونه غزوي )).
له صوفيانو او تصوف څخه د استفادې توصیې په افغانستان کې په لاندې ډول عملي شوي :
د امریکايانو له راتگ سره سم د افغانستان او سیمې په لویو او وړو ښارونو کې د خرافي زيارتونو بازار ډېر گرم شو. د اطلاعاتو او کلتور وزارت چې امريکايې پلوی مخدوم رهين) یې په رأس کې وو په ښارونو کې د صوفيانه دربارونو او خانقاوو جوړولو ته پوره توجه وکړه بېلابېلو منحرفو صوفيانه ډلو په کابل او ولاياتو کې
دعوتي پروگرامونه پیل کړل.
حکومت د بلخ په ولایت او د کابل په کارته سخي) کې په خرافي زيارتونو هلته په ترسره کېدونکو مشرکانه مراسمو په لکونو ډالره ولگول. د سيمې د هېوادونو په مزارونو کې د ملنگی چرسیتوب، موسیقی او گډا د محفلونو د برابرولو لپاره ډېرې صوفیانه اسلام آسانتياوي رامنځ ته شوې او دا هر څه د. د مظهر او او روحانیت نه و توجه تر عنوان لاندې تر سره کېږي، مساجد او مدارس بمباريږي، مدرسين اوطالبان وژل کېږي، خو په مقابل کې يې خانقاوې او صوفيانه دربارونه ودانيږي. همدغه صوفیانه اسلام ته درواج ورکولو په نیت ۲۰۰۷ م کال د (يونسكو) لخواد مشهور صوفي شخصیت جلال الدین رومي به نامه ونومول شو. او د هغه د صوفيانه شخصیت، فلسفې او افکارو په اړه د اروپا په بېلابېلو ښارونو او استشراقي مراکزو کې سيمنارونه او غونډې جوړې شوې تر څو د هغه صوفيانه افکار خلکو ته د اسلام به حيث معرفي کړاى شي. امريكا غير بي بي سي آزادي راډيو او د غرب نورو راډيوگانو چې د اسلامي هېوادونو لپاره خپرونې کوي په خپلو خپروونوکې د تصوف پروگرامونه پیل کړل او خلکو ته يې دا تلقين وركوول شروع کړل چې حقيقي اسلام هغه دی چې صوفيان يې غواړي او ټولو انسانو ته د قدر په سترکه گوري. نه هغه اسلام چې مسلمانانو ته د کفارو په خلاف د جنگېدلو امر کوي هغه چې مجاهدين يې غواړي او د هغه د نافذولو لپاره جهاد او مبارزه کوي.
البته دا خبره باید ضرور واضحه کړای شي چې تصوف په دوه ډوله دى. يو هغه تصوف دی چې خلکو ته د زهد، تقوى مأثورو اذكارو او په سنتو د عمل کولو درس ورکوي. چې پدې معني کي تصوف زهد، تقوی، حسن خلق او ايثار ته ویل کېږي چې پدې معنی باید هر مسلمان ذاکر او زاهد وي.
او بل فلسفي تصوف دی چې د (وحدة الوجود)، (وحدة الشهود)، (حلول). (اشراق)، (د عباداتو د ضرورت د نشتوالي ) او يوازې د زړه د پاکوالي په مشرکانه فلسفې ولاړ دی. چې کټ مټ همدغه ډول تصوف په هندویزم مسیحیت یهودیت، بودائیت کنفوشیسیت، زردشتیت او نورو فلسفو کې هم وجود لري.
دغه ډول تصوف په اسلام کې هېڅ ځای نه لري او د اسلام رښتنيو علماؤ تل د هغه له خطر څخه مسلمانان وېرولي دي خو غرب ته بيا همدغه تصوف مطلوب دی. ځکه چې په دغه تصوف باندي يهوديت مسیحیت، هندویزم او نور دینونه او فلسفې د حقيقي اسلام په مقابل کې سره را ټولېدی شي. لکه چې همدا اوس يې په ټوله دنيا کې د جهاد په خلاف يوه مشتركه جبهه نيولې ده.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:180ــ181ــ182ــ183

*د ډیموکراتو عناصرو مرسته*

د (ړند کارپوریشن) څېړنیز مرکز که په خپلې طرحې کې له يوې خوا د ريښتينو مسلمانانو او مجاهدينو د بدنامولو او په هغوئ پورې د تورونو او تهمتونو د پورې کولو توصيه كوي، نو له بلې خوا په اسلامي هېوادونو کې د هغو بې دينه (سیکولر) عناصرو د تقويې او د هغوئ د مواقفو په ستايلو او په ټولنه کې ورته د قيادي حيثيت د وربښلو طرحه هم په لاندې ټکو کې وړاندې کوي او ليکي:
(سیکولر او ډیموکرات عناصر باید وپوهولای شي چې بنسټگر د دوئ او د امریکامشترك دښمنان دي.
په اسلامي هېوادونو کې بايد کوښښ وشي چې غرب پلوي او ډيموکراټ عناصر له هغو جهتونو سره له ائتلاف څخه ليرې وساتل شي چې له امریکا سره اختلاف لري لکه نشنلستان او یا د کمونيستي ايډيالوژۍ لرونکي عناصر، (هسی نه چې غرب پلوي ديموکراتان د غرب په ځای د بل چا د اجنډا لپاره په کار اخته شي). په اسلامي نړی کې باید د دین او دولت د جلا والي نظريه تقويه شي. او پدې لار کې بايد مسلمانانو ته دا تلقين وشي چې دغه نظریه دین ته هېڅ خطر نه پېښوي،
بلکي دين نور هم خالص كوي او تقويه كوي يي. په اسلامي ټولنو کې بايد نوي قيادتونه ایجاد کړای شي او هغوئ ته رشد ورکړل شي.
هغه غرب پلوي نوي قيادتونه چې د ذليل كېدلو له خطر سره مخ دي بايد په هغو کې له مدني حقوقو څخه د مدافعو قيادتونو زړورتيا او مواصفات پیدا کړو. په خاص ډول په ښځو کې لکه په افغانستان کې چې سيما ثمر) او په مصر کې (نوال سعداوي) را منځته شوي دي.
د مسلمانانو اکثریت باید په پراخو سياسي فعالیتونو کې شريك كړاى شي، تر څو د عامو مسلمانانو د (افراطي مسلمان (كېدو مخينوى وشي. او د افراطي مسلمان کېدو به عوض دا خبره ورته تلقین کړای شي چې اسلام خو د دوئ د فرهنگ یوازې يوجزء تشکيلوي، او د هغه تر څنگ نور شیان هم شته چې د ټولنې عمومي فرپه افغانستان او نورو اسلامي هېوادونو کې د ډيموکراټانو تعليمي نظام او ميډيا هڅه کوي خلکو ته اسلام د يو رواجي دين په حيث چې په عرفونو او عنعناتو ولاړ دی ور معرفي کړي. او دا هم ورته تلقينوي چې اسلام باید د دوی د فرهنگ یو جزء وي نه دا چې د ژوند هر څه دې يې د اسلام تابع وي. د غرب او د هغه د لاسپوڅو ډيموکراتانو اخبارونه، راډیوگانې او تلویزیونونه د مسلمانانو د بېلابېلو مهمو سياسي اجتماعي فرهنگي، پوځي او ستراتيژيکو چارو په هکله له داسې اشخاصو سره مرکې کوي چې هغوئ اصلا نه په اسلام خبر دي او نه د اسلامي نړی د مشکلاتو د تشخیص استعداد او ظرفيت لري. بلكې ټول يې هغه خلك دي چې كوښښ کوي په هر څه کې د غرب تله درنه او دريځ يې پرحقه وښيې. او دا هر څه د دې لپاره تر سره کېږي چې دغه ډول خلکو ته په ټولنه کې قيادي حيثيت ور وبښي.هنگ
ترې جوړېږي.
د مدني ټولنې فرهنگ ته دې وده ورکړل شي. په خاص ډول په جنگ خپلو سیمو. مهاجرينو او له کړکېچ څخه په راوتلو ټولنو کې سيکولر او ديموکرات قيادت باید له دغه ډول وضعيت څخه استفاده وکړي، د غير حكومتي مؤسساتو او ټولنو په جوړولو او په کليو او ښارونو کې داسې بنسټيز فرصتونه ايجاد کړي چې په نتيجه
کې به خلکو کې معتدل (مادرن) سياسي قيادتونه او سياسي فرهنگ
راوټوکيږي )) (1)
پورتنی یادې شوې توصيې هم د نورو توصيو په څېر په پوره دقت په اسلامي هېوادونو او بيا په خاص ډول په هغو هېوادونو کې چې جهادي حرکتونه ورکې موجود دي عملي شوې دي.
امریکا نه يوازې د سيمې ډيموکراټ او سیکولر عناصر پدې وپوهول چې رښتني مسلمانان د دوئ او د امريكا مشترك دښمنان دي، بلكې عملاً يي ديموكرات حکومتونه د خپل ځان ترڅنگ د مسلمانانو په خلاف د جنگ په صف کې ودرول. همدغه سيکولر حکومتونه دي چې په لکونو مسلمانان بې کوره کوي. وژنې يې او په کليو او کورونو يې پدې جرم بمونه اوروي چې هغوئ اسلامي ژوند غواړي. همدغو د پردیو په لاس جوړو شويو حکومتونو داسې نظامونه جوړ کړي چې اسلام ورکې هېڅ ځای او نقش نه لري. دين يې د دولت او نظام له چارو محروم کړی، او په ټولنه کې يې يوازې تش نوم غواړي او بس. او كه څوك د عملي اسلام غوښتنه کوي هغه د تروريستو بنسټپالو سخت دریځو او ورانکارو په نامه خپل كيږي. غربيانو مسلمانو ملتونو ته د حقيقي قيادتونو او رښتینيو قهرمانانو پر ځای ډمان، سندرغاړي، لوبغاړي گداگر کرکتيان او د فلمونو ممثلين د قهرمانانو په حيث ور معرفي کړل او شپه او ورځ د غرب او د هغوئ د ډيموکراټو ملگرو مطبوعاتي او نشراتي ادارې د همدغو جعلي قهرمانانو په ځلولو او ستايلو بوختې دي. غواړي چې د مسلمانو ولسونو ځوانان دې په هر څه کې د دغو خلکو تقليد وکړي . غرب دغو جعلي قيادتونو ته د رشد او تبارز ورکولو پخاطر په سلگونو بېلابېلې ټولنې جرگې سازمانونه ادبي بهيرونه کلبونه، قومي جرگې او کلتوري بنيادونه ايجاد کړي دي، ترڅو همدوئ د ټولنې په اجتماعي ذهنيت کې د قهرمانانو په
حيث ځاى ونيسي.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:177ــ178ــ179ــ180

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېزې (یوویشتمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګي

په تیرو لیکونو کې په رسنیو کې د نرمې جګړې د مفهوم او لارو چارو په اړه خبرې وشوې، په دې لیکنه کې به د نرمې جګړې پر موخو، ځانګړنو او ستراتیژیو خبرې وشي.
لکه څنګه چې د رسنیو غړي په خپل غیرمعمولي هوښیارتیا او وړتیا سره د دښمن د ماتې لامل ګرځي، په نرمه جګړه کې د ملي ګټو د ساتنې معیارونه، د هیلو په رامنځته کولو، د ملي یووالي او همغږي په ټینګښت کې مرسته او په ټولنه کې د تحرک په رامنځته کولو کې مرسته هغه فکتورونه دي چې په نرمه جګړه کې ورته اړتیا ده.
بې له شکه، رسنۍ د نرمې جګړې په سر کې دي او کولی شي په اسانۍ سره مهم جریانونه هدایت، څارنه او کنټرول کړي او له بلې خوا، د اوسني برخلیک د جوړونکي په توګه واقع شي. نو د نرمې جګړې د اصلي ماهیت له مخې د هغې ځینې مهمې موخې په ګوته کړو:
1. د باورونو او هویت له منځه وړل او په نښه شوي او کنټرول شوي خبرونو او معلوماتو له لارې د ټولنې پر عامه افکارو باندې اغیزه کول؛ لکه څنګه چې لویدیځ تل د خپلو اهدافو د پرمختګ لپاره له دې طریقې څخه ګټه پورته کړې ده.
2. په سیاستوالو باندې برید د دې لپاره چې د هغه نظام ناکاره ښکاره کړي او د هغه سیسټم عناصر له مینځه یوسي او بدنام کړي.
3. د بې وزلۍ، جګړې یا ظالم بهرني ځواک په څیر د مسلو یو وحشتناک انځور جوړول او له هغه وروسته د افواهاتو په خپرولو سره د تسلیمیدو غوښتنه کول او د بې باورۍ او رواني ناامنۍ فضا رامینځته کول.
د نرم جنګ ځانګړتیاوې
1. د احساساتو تحرک؛ دا پدې مانا ده چې نرم جنګ د نویو ارزښتونو، اتلانو او سمبولونو په جوړولو سره په زړه پوري ښکاري. دا جګړه د ټولنې له احساساتو پوره ګټه اخلي، ځکه چې د نرمې جګړې یو بنسټ د احساساتو مدیریت دی؛ يعنې دوی هڅه کوي د هدفي ټولنې له عواطفو او احساساتو څخه په استفادې سره د ټولنې په افکارو باندې اغيزه وکړي او په عقيدو کې بدلون رامنځته کړي او په نتيجه کې هغه ټولنه او هیواد د کړکیچ سره مخ کړي.
2. ستونزموندنه: يعنې ټولنيز، کلتوري، اقتصادي زيانونو او ستونزو موندل د نرمې جګړې د چلولو ډګر دی. په نرمه جګړه کې دښمنان د کمزورو او زیانمنو ټکو په پیژندلو سره ټولنه ننګوي.
3. د یووالي ماتول: د نرم جنګ له لارې د شخړو رامنځته کول سره ټولنیز پیوستون او ملي یووالی ګډوډیږي او د بحرانونو او داخلي جګړو لپاره لاره هواریږي؛ نو د ملي وحدت له منځه وړل د نرم جنګ او رواني عملیاتو له ځانګړنو او پایلو څخه دي.
4. شک او شبهه جوړونه؛ د ډېرو مسايلو په وړاندې د خپګان رامنځته کول يو اصل دی. دښمن د خپلو موخو د ترلاسه کولو لپاره د ټولنې په بنسټیزو عقایدو او اصولو کې په هوښیار، ظریف او آرام ډول شکونه پیدا کوي او په تدریجي ډول د دغو شکونو لمن پراخه کوي تر څو په پای کې په ارزښتونو او عقایدو کې بنسټیز بدلون راشي.
د دښمن د نرم او رسنیز جنګ سره د مقابلې لپاره ځینې حل لارې
1. د فلمونو، مقالو، مستند فلمونو، مرکو او نورو په بڼه د خلکو پوهاوی او خبرتیا؛
2. د اړوندو داخلي او سیمه ایزو لاملونو او تاسیساتو او د اړتیا وړ تجهیزاتو د پیژندلو له لارې د رسنیو په جګړه کې د دښمنانو د پلانونو او کړنو څارنه؛
3. د رسنیو د جګړې سره د مقابلې لپاره د متخصصینو تعلیم، توجیه او روزنه اړینه ده؛
4. د رسنیو د جګړې د پیژندلو او حل کولو لپاره د سیمینارونو، تخصصي غونډو او فکري تخنیکونو جوړول؛
5. د رسنیو د جګړې سره د مقابلې لپاره د غوره رسنیو ټیکنالوژۍ او د اړیکو نوي اسانتیاوو کارول؛
6. د لويديځ د رسنيزو جګړو او مقابلې لپاره منځ مهاله او اوږدمهاله پلان جوړونه؛
7. د ټولنې د مختلفو برخو ترمنځ د خبرو اترو کلتور ته وده ورکول؛
۸. د رسنیو د سواد لوړول.
دا د دښمن د نرمې او رسنیز جګړې سره د مقابلې لپاره ځینې اغیزمنې او تخنیکي حلونه دي. د دې په رڼا کې دا شونې ده چې متقابل او اغېزمن رول ولوبوي او د دښمن هڅې او دسیسې شنډې کړي او پر ځای یې د خپلو قوي اطلاعاتو او رسنیو په ماڼۍ کې نفوذي عملیات ترسره کړي او نړۍ ته له هغو حقایقو خبر کړي چې شتون لري خو د رسنیو د پالیسیو د پردې تر شا پټ دي.
په هره جګړه کې، دا تل ورته تاکتیکونه دي چې پایله بدلوي او صحنه ترتیبوي ترڅو د کیسې پای د بل اړخ په ګټه وي.
له عصري وسايلو او د لويديځې نړۍ د پرمختللي ابزارو په مهارت او هوښيارۍ سره ګټه پورته کول او د هغوی په وړاندې کارول د داخلي چالونو او پلانونو په پرتله ډېر اغېزمن او ګټور دي. ځکه د انصاف له نظره دا پټه نه ده چې لوېديځه نړۍ د تکنالوژۍ په ډګر کې له اسلامي نړۍ څخه څو ميله مخکې ده. نو د دې پر ځای چې د جګړې او رسنیو د نویو وسایلو د جوړوني په پلان کې د وخت ضایع کولو سیالي وشي، د غربي نړۍ د رسنیزو وسایلو او نرمو جنګي وسلو د کارولو زده کول به ډیر ګټور او د کم لګښت سره وي.

د ترکستان شپې

دوهمه برخه


لورې! د غالب او مغلوب تر منځ اړیکې اصولو او ازادې ارادې ته نه ګوري.
بیا حیران او پریشان امیر شا او خوا وکتل داسې يې احساس کړه چې ستونی يې خفه او سا يې بنديږي، نژدې ده چې د هغه روح وباسي، ورسره نژدې يې په يو ټوکر په خورا عصباني انداز کې ځان مشغول کړی و او بيا يې وپوښتل:
موافقه کوې؟
مرگ منم خو دا نه !
ولې؟
د الله امر د چینایانو له امره پورته دی.
هغه ودرېد، وړه امیره یې په غېږ کې ټینګه کړه، ښایسته سترګو يې د قاتلې حيرانتيا څرګندونه کوله، د ګل په څېر ښایسته مخ یې په رعب سره خبرې کولې او بيا يې په چغو چغو ژړا پیل کړه.
هېڅ تصور نه شم کولای پلاره، هېڅ تصور نه شم کولای چې ېوه پېغله دې داسې بوتلل شي، د غرغرې ميدان ته تګ تر دې ډېر اسانه دی.
امير د لور اوښکې وچې کړې، د هغې په نرمو طلايي وېښتو يې لاس راکش کړ بيا يې په مینه د هغې ګلابي اننګي مسح کړل، و درېد او ځمکه يې په لغته ووهله په داسې حال کې چې ويل يې:
هېڅکله نه شي کیدای.
مېرمنې يې په لړزېدلي غږ وويل:
باید په دې اړه په حکمت سره فکر وکړو.
زه پوهېږم چې هغه به هېڅکله هم ماتي ونه مني او خامخا به سخت ګامونه پورته كوي، ته چينايي قوماندانان ښه پيژنې، اخر هغه څه چې کوي به يې څه دي ؟ زما ژوند؟
مېرمنې يې په غم او خفګان سره سر وښورولو، ګوندې د امير د خبرو سره موافقه وه.
تركستاني امير غږ کړ:
مصطفی مراد حضرت!
امر کوئ صیب!
بې له دې چې د هغه مخ ته سترګې پورته کړم ورننوتلم.
مصطفی! پاڼې رنګ او قلم راوړه.
امیر کېناست، چينايي قوماندان ته یې وړوکی لیک وليکه چې داسې په کې راغلي و: بریالی قوماندانه!  دغه کار زما د تصرف له دايرې وتی، ځکه چې زموږ دين له دي منعه کړې او له بله پلوه زما لور هم د واده په اړه فکر نه کوي؛ نو له همدې امله ته ما وينې چې بايد عقيدوي او انساني پولو ته غاړه کېږدم.
لرغونی چین نه قبلوي چې د خپلو ګاونډیو له دودونو بې پروايي وکړي، يا د هغوی له عقایدو انکار وکړي او يا يې پر احساساتو ملنډې ووهي، دغه قضيه داسې هم نه ده چې د چین او يا د چين د بريالي لښکر د عظمت او لويې پورې اړه لري، بلکه یو وروستی او فرعي کار دی چی چین او یا لښکر ته يې زیان نه رسوي، دا ځکه چې هغوی ته ښارونو غاړه ایښي او همدا چين د دې ښارونو د مادي او سياسي سرنوشت څښتن شوی.
په دې کې مې هم ريښتونی وګڼه چې دا ډول کار به ډېرې بدې پایلې ولري، د دواړو ملتونو تر منځ تاریخي اړیکو ته به زیان ورسوي چې هغه چینایان او ترکستانیان دي، که چېرې موږ د دې نوي قانون په اغېزو کې کوم چې مسلمانانې ترکستانۍ ميرمنې د چينايانو سره په واده مجبوروي ژور فکر وکړو، نو ډېر خطرناک به يې ومومو.
له دې خبرو مې مطلب ګواښ نه بلکه د ملګرو مصلحت دی، نېکمرغي او په هېواد کې د امن استقرار مې موخه ده، زه تا ته په هر ستر او سپيڅلي قسم درکوم چې په دې کار کې يو ځل بیا فکر وکړه کیدای شي چې ټولې خواوې يې درته روښانه شي. د ټول درناوي او احترام سره.
د قومول امیر.
دغه خبر په ښارکې لکه د ځنګل د اور په څېر خپور شو، د امير د ماڼۍ له لوړو دیوالونو واوښت، ښځو يې په اړه په خپلو کورونو کې خبرې پيل کړې، سړي يې ډېر په غصه او قهر کړل.
ریښتیا هم د یوې مودې لپاره د زمکې پر اشغال انتظار اسانه دی څو د خلاصي فرصت برابر شي، خو د خلکو په خصوصياتو کې دا ډول مداخله، د هغوی په شرف او عقيدو لوبې کول بېله خبره ده چې د ځانه سره ډول ډول سخت خطرونه لري.
کله چې چينايي قوماندان د ترکستاني امیر هغه لیک ولوست چې ما وروړی و، په لاس کې يې تاو کړ، ويې غورځولو او لاړې يې پرې تو کړې، بيا يې ماته وويل :
امیر ته دې ووايه هغه داسې چټیات وايي لکه یوه ماشومه چې يې وايي، دا د چين د ستر پلار (سن یان سن) قوانین دي، په ځمکه کې هېڅ يو قوت هم نه شي کولای چې د هغه قوانين له منځه يوسي.
امیر په همدې شپه زندان ته یوړل شو په همدې شپه ټول ښار په امير داسې وژړل لکه پرون يې چې د جګړې په شهيدانو ژړلي و، په همدې شپه خلکو درک کړه چې دغه برید په خپلو اړخونو کې د ځمکې پر سر د جګړې څخه پرته نور ګواښونه هم لري، دا شپه خوب و نه شول کولای چی د قومول د خلکو په سترګو برلاسی شي، او تر ټولو ډېر بد خو خندوونکی از میښت دا و چې هرې پیغلې کوښښ کاوه ځان ته يو مسلمان نارینه پیدا او واده ورسره وکړي، وړاندې تر دې چې کوم چينايي جنګيالي او یا کوم چينايي مهاجر ته بوتلل شي.
زما هم يوه خندوونکې قصه ده، ما له يو کال راهیسې د یوې پېغلې سره مينه کوله، چا چې په ماڼۍ کې يې کار کاوه، هغې له ما ځان ساتلو او زما سره يې واده ته غاړه نه کېښودله، زما په نسبت يې د يو لوړ رتبه سړي سره د نکاح تمه درلوده، زه یوازې په قصر کې ساتونکی یم او مانۍ ته د قوم مشران او ملکان را ننوځي.
خو کله چې امیر زندان ته یوړل شو همدا پېغله ماته په منډه راغله په داسې حال کې چې په مخ يې اوښکې بهېدلې.
نور بیا...

معتزله (څلور شپېتمه برخه)


لیکوال: "ابوعائشه"

د قبر د عذاب په اړه د اهل سنت نظر
اهل سنت په دې باور دي چې د قبر عذاب، د جنت نعمتونه او د نکير او منکر پوښتنې حق او ثابت دي. امام ابوحنيفه رحمه الله وايي: «څوک چې ووايي چې زه د قبر په عذاب نه يم خبر، هغه د جهميه له هلاک شوي ډلي څخه دی؛ ځکه چې هغه د الله سبحانه وتعالی له دغه وعدې چې فرمايي: «سنعذبهم مرتین» څخه سترګې پټې کړې، يعني دا چې د قبر له عذابه يې انکار کړی دی.»
امام احمد بن حنبل رحمه الله وايي: «موږ د قبر په عذاب او په نکير او منکر ايمان لرو او باور لرو چې له بنده به په قبر کې پوښتنه کېږي.»
بیهقي د امام شافعي رحمه الله په مناقب کې ذکر کړي دي چې امام شافعي رحمه الله ويلي دي: «… او د قبر عذاب او د نکير او منکر پوښتنه حق ده.»
علامه نسفي رحمه الله د اهل سنت او جماعت د عقیدې په اړه لیکي: «په قبر کې د اطاعت والاو نعمت او نکير او منکر په سمعي دلايلو سره ثابت دي.»
امام طحاوي رحمه الله د اهل سنت او جماعت د عقیدې په اړه وايي: «موږ د قبر عذاب منو د هغه چا په اړه چې د هغه اهليت لري، او د نکير او منکر د پوښتنو، د الله تعالی په اړه، د دين او د هغه پيغمبر، د هغه څه په اساس چې رسول الله صلی الله علیه وسلم او صحابه کرامو په روايتونو کې راوړي دي، ايمان لرو. قبر، یا باغ دی له باغونو څخه د جنت، او یا د دوزخ له کندې څخه یوه کنده ده.»
شیخ حافظ ابوبکر رحمه الله د اهل سنت د عقيدې په اړه لیکي: «اهل سنت عقیده لري چې د قبر عذاب حق دی، که خدای وغواړي، هغه کس چې د هغه مستحق دی عذاب ورکوي او که وغواړي، هغه ته به بښنه وکړي.»
د اهل سنت‌و دلایل
د قرآن کریم آیتونه
الله جل جلاله په قرآن کریم کې فرمایلي دي: «النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ»؛ “[اوس هر] سهار او ماښام به اور ته وړاندې کيږي، او هغه ورځ چې قيامت کيږي [د ژړا غږ به واورېدل شي چې] فرعونيان په خورا سخت عذاب کې واچوئ.”
د مفسرینو او احادیثو پوهانو په اند دا آیت د دنیا د کفارو او د قبر د عذاب په اړه دی؛ ځکه چې سهار او ماښام د لومړي اور ذکر شوی، بیا د قیامت د ورځې دردناک عذابونه ياد شوي دي چې دوه جلا عذابونه دي. لاندې د دې آيت په اړه د ځينو مفسرينو ويناوې ذکر کوو:
علامه قرطبي رحمه الله وايي: «عام خلک په دې باور دي چې دغه وړاندوينه په برزخ کې ده او دا پخپله د قبر د عذاب د ثابتولو ثبوت دی.»
علامه ابن کثير رحمه الله وايي: «دا آيت په قبرونو کې د کفارو د عذاب په هکله د اهل سنت‌و په استدلال کې ډېر مهم اصل دی.»
الله جل جلاله فرمايي: «وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا عَذَابًا دُونَ ذَلِكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»؛ “او په حقیقت کې له دې [عذابونو] پرته به د هغو کسانو لپاره چې ظلم يې کړی وي [بل] عذاب وي، مګر ډیری یې نه پوهیږي.” مفسرینو په دې آیت کې د عذاب معنی د قبر عذاب ګڼلی دی. د قرآن د مفسر حضرت ابن عباس او براء بن عازب رضي الله عنهم هم همدا نظر دی.
الله جل جلاله فرمايي: «مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا»؛ “[تر هغه پورې چې] دوی د خپلو ګناهونو له امله ډوب شول او [له مرګ وروسته] دوی په اور کې واچول شول او د خدای په وړاندې يې د ځان لپاره هیڅ مرسته ونه موندله.”
ابن خطيب رحمه الله وايي: «د الله تعالی دغه قول د قبر د عذاب لپاره ثبوت دی؛ ځکه دغه حالت د ډوبېدو پسې راځي، او دغه حمل د آخرت په عذاب باندې نه کيږي، ځکه د «فا» دلالت په آيت کې باطل کيږي.»
علامه آلوسي هم د دې آيت په تفسير کې ليکي: «دغه اور د قبر اور دی، او د هغه څخه مراد د قبر عذاب دی، او هغه کس چې په اوبو کې غرق شي، يا په اور کې وسوځول شي، او يا يې لاشخوران ټوک ټوک کړي، هغه ته هم هغه عذاب رسيږي چې د قبر خاوند ته رسيږي.»
ادامه لري…

*د بنسټگرو مخالفت او مخنیوی*

3 RAND Corporation امريکايي تحقيقاتي اداره د سیکولر عناصر و له ملاتړ او له رواجي ملايانو څخه د استفادې د لارو چارو تر تشخیصولو وروسته په خپل کتاب Civil democratic Islam کې دریښتینيو مسلمانانو چې دوی يې بنستگر بولي د مخالفت او مخنيوي يوه مفصله طرحه وړاندې کوي چې عناصر يې په

لاندي ډول معرفي كوي او ليکي:

اد اسلام په اړه باید د بنسټگرو د تعبیر او تفسیر مخالفت و وشي او غلطي يې بريډي کراى شي د بنسټگر و هغه روابط باید راوسپړل شي چې له غير شرعي ډلو سره يې لري
دبنسټگرو زور زیاتی او د هغه عواقب بايد خلكو ته نشر شي. د دې خبرې د اثبات لپاره بايد ډېر کار وشي چې بنسټگر د خپلو ټولنو او دولتونو د
ترقی او پرمختگ لپاره هېڅ پروگرام نه لري او همدغه پيغام بايد په خاص ډول ځوانانو، عامو او ساده خلکو ښځو او په غرب کې ميشتو اقليتونو ته ورسول شي. ترڅو خلك په هغوی اعتماد ونه كړي)
د خلکو له ذهنونو څخه بايد د بنسټيگر و احترام د هغوی دکارنامو تقديرول وایستلی شي، او هم باید په بدو نومونو لکه: ویره اچوونکو، ورانکارو او ډارنو ياد کړای شي لیکوالان، ژورنالستان او څېړونكي بايد وهڅول شي چې د بنسټگرو په هکله و
فساد، نفاق او فسق ليكني وکړي راپورونه تيار کړي او خپاره یې کړي. باید کوښښ وشي چې بنسټگر په بېلابيلو طبقو وويشل شي پورتنی توصیې هم په دقیق ډول په افغانستان کې په لاندې ډول د عملي کېدلو په
جريان کې دي: امريکا د خپلې مېډيا له لارې کوښښ کوې چې (حقيقي اسلام) د مجاهدينو يو خپل (افراطي تعبير ) وبولي چې په اوسنی زمانه کې د عملي کېدلو وړتيا نه لري. او هغه (اسلام) حقيقي اسلام وبولي چې د دوئ لخوا په (سیکولر) اسلامي هېوادونو
کې را منځته شوی او همدوی يې تر شا ولاړ دي. امريکا او ملگري يې کوښښ کوي چې په درواغو د مجاهدينو او (مافيايي) ډلو تر منځ د روابطو خبرونه خپاره کړي. او د مجاهدينو مصاريف له مخدرو موادو څخه له لاسته راغلو پيسو څخه وگڼي.
د غرب مېډيا شپه او ورځ د مجاهدينو په خلاف منفي تبليغات كوي چې د امريکا او غرب د ړندو او وحشیانه بمباريو د مرگ ژوبلې پړه پر مجاهدينو واچوي.
که امریکایان په سلگونو كليوال او عام خلک ووژني هغه يوه سهوه او غلطي هم نه بولي، بلکې اصلاً یې خبر نه تأييدوي، که څه هم چې د دوئ گوډاگيانو څو څو ځله هغه تأييد کړې هم وي. خو که مجاهدين چېرته کوم خائن، غدار او جاسوس ووژني او يا كوم شرعي حد نافذ كړي نو له هغه څخه بيا ډنډوره جوړوي، او په
هفتو هفتو د غرب مېډیا ور باندې مرکې او تبصرې خپروي. امريكا كوښښ کوي مجاهدين ورانکاري او د سولې دښمنان معرفي کړي. خو
خپله يې چې نیم افغانستان لوټې لوټې كړ، په لکونو خلك . يې د وطن پرېښودلو ته اړ کړل او په لسگونو زره بی گناه خلك يې په تېرو څو کلونو کی ووژل او مؤسسو یې په لسگونو ملیارده ډالر غلا او اختلاس کړل، خو بيا هم غواړي ځان د سولې کوتره وښبي او د افغانستان د آبادولو دعوی وکړي.
غرب هڅه کوي چې د خپلو تبليغاتو له لارې د اسلام ريښتيني علماء او مجاهدين د تنگ نظرو بېرته پاتو نامهذبو سخت زړو، کم علمو او بې سوادو په حيث معرفي کړي. او د مجاهدينو هغو زړورو او حيرانوونکو کارنامو ته چې ټول كفار يې هیښ او حيران کړي دي ډارن او بزدلانه بريدونه ووايي. که د اسلام حقيقي علماء بيرته پاتې نامهذب او کم علمه وي، نو ټول غرب يې دخبرو ځواب په خبرو او منطق ولې نشي وركولى ؟
ولې د خبرو او منطق پرځای له بمونو او مرگونو کار اخلي؟ او که مجاهدين ډارن وي نو بيا امريكا يوازې ولې نه ور میدان ته کېږي ؟
ولې يې ټوله دنيا په زاريو او ننواتو د ځان : تر څنگ درولې دا چې د ريښتنيو علماؤ او د اللهﷻ د لارې د مجاهدينو په منځ کې که څه هم چې معصوم ندي فسق او اخلاقي فساد وجود نه لري نو ځکه غرب پلوو ليکوالو ته هم ده؟
خه په لاس نه ورځي چې ليکل پرې وکړي.
د مجاهدینو پر بېلابېلو ډلو او طبقو د وېشلو هڅه له پخوا راهیسې روانه ده، کله کوښښ کوي يوه ډله د منځلارو په نامه او کله بله ډله د منځلارو په نامه ونوموي. خو تر اوسه هېڅوك د دوئ د خوښې په منځلاريتوب ندي راوتلي، او هغو چې.ددوی په خوښه منځلاری توب منلی هغوئ بیا د مجاهدينو له صفه تجريد شوي دی.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:175ــ176ــ177

د اسلام پرضد له رواجي ملایانو څخه کار اخیستل دوهمه برخه*

د جوماتونو د امامانو زیاتره به په کابل کې د کورنيو او بهرنيو استادانو له خواد آوږده مهال لپاره ديني زده کړې تر لاسه کړي.
حج ارشاد او اوقافو وزارت د جوماتو رئيس مولوي . عبد المالك ضيايي وايي چې يو شمېر نورا امامان نورو هېوادونو ته د روزنې لپاره واستول شي. د روزنې په لومړيو پړاوونو کې اول نمره، دویم نمره او دریم نمره ټاکو. په دې کار سره ۴۰ کسیزه ډله جوړېږي. دا ۴۰ کسیزه ډله بيا متحده عربي اماراتو ته استول کېږي. بيا چې کله دا ډله بېرته هېواد ته ستنه شي نو هغوى بيا نورو علماوو ته په مركز او ولايتونو کې زده کړه ورکوي. "
په افغانستان کې شاوخوا ۲۴۰ زره امامان او مؤذنان فعاليت لري. له دې ډلې يوازې نژدې ۴۰۰۰ یې له ارشاد، حج او اوقافو وزارت سره ثبت شوي
دي. دغه راز په افغانستان کې له ۱۲۰۰۰ جوماتونو يوازې ۱۴۰۰ یې له ارشاد، حج اوقافو وزارت سره ثبت شوي دي.
اوس د الازهر پوهنتون د استادانو له خوا د قباء اصلاحي مرکز په نوم د يوه نادولتي مرکز په همکاری د جوماتونو امامانو او خطیبانو ته د دوئ له زده کړو په پراخه او لوړه کچه ديني زده کړې ورکول کېږي.
د دې مرکز مشر محمد قاسم حليمي) وايي له منبر څخه بايد په ټولنه کې د سوله ییز ژوند کولو او د ټولنې د سمون لپاره کار واخيستل شي.
په کابل کې د مصر سفارت قونسل محمد صبري وايي د الازهر د پوهنتون شاوخوا ۵۰ ديني عالمان په کابل کې دي او د افغانستان په دیني مدرسو او ښوونځيو کې د تدریس ترڅنگ د خطیبانو او امامانو د روزنې چاره هم پر غاړه لري:
موږ پوهېږو چې افغانستان کې مشري د علماوو په لاس کې د ده. دوی د دې هېواد اساس جوړوي او خلک تل د دوئ خبرې اوري. موږ غواړو يو ديني عالم مخکې له دې چې منبر ته پورته شي او خلکو ته د دين پيغام ورسوي هغه بايد په هر څه پوه وي. د هغه پیغام باید پر سخت دریځی ولاړ نه وي بلکې په اعتدال او منځ لاريتوب بايد متکي وي. موږ دا درک کړې چې د افغانستان او مصر علماء بايد د د ديني مفاهيمو د ښه درک لپاره پخپل منځ کې د نظرونو تبادله وکړي. زموږ لپاره د دین اساس منځلاريتوب دی. "
افغان حکومت یوازې ۳۶۰۰ امامانو او خطيبانو ته د میاشتې شاوخوا ۴۰۰۰ افغانی مياشتني معاش ورکوي او پاتې نورو ته د هرې سيمې له رواج سره د خلکو له خواد مياشتې ټاکلې اندازه پيسې ورکول کېږي.
هغه چې د ارشاد حج او اوقافو وزارت چارواکو په وینا د امامانو ترمنځ د يوه واحدغږ د رامنځ ته کولو مخه يې ډب کړې ده)). (۱)
همدا ډول په پاکستان کې امریکا پلوي حکومت د پاکستان د رواجي او جمهوریت پلوو ملایانو ټول تنظیمونه مدارس او دار الافتاء گانې د (لال مسجد ) له حرکت د نفاذ شریعت محمدي له حركت او د طالبانو له حرکت څخه نه يوازې داچې ليږې وساتلي بلکې په ښکاره يې له هغوئ څخه د دغو جهادي او تحريكي نهضتونو په غندلو کې بیانونه هم صادر کړل او هم يې له هغوی سره د همکاری د نه کولو فتواگانې ورڅخه صادرې کړي چې دې کار په پاکستانی ټولنه کې د رواجي او جمهوریت پلو و ملایانو موقف ته ډېر سخت تاوان هم ور واړاوه، او د
عامو مسلمانانو ديني اعتماد يې له هغوئ څخه سلب كړ.
د دې تر څنگ دا هم ولیدل شول چې د برتانیې او امريکا حکومتونو په مستقیم ډول د پاکستان له ځينې مشهور و مدارسو او په خاص ډول له هغو سره چې په صوبه سرحد کې نه دي تماسونه ونيول او ځينې مشهورو مدرسو خو لا په کراچی کې په هغو موضوعاتو کې چې غرب ته په اوسني وخت کې ډېر اهميت لري. لکه د بشر د حقوقو د نورو دینونو په مقابل کې د زغم سوله ییز ژوند او دېته ورته نورو
موضوعاتو کې تقريري مسابقې هم په کار واچولې، او په دغو مسابقو کې د کاميابانو لپاره درنې نقدي جائزې هم په نظر کې نیول شوې وې. د شپږمي توصيي د پرځاي کولو لپاره په افغانستان کې د P.R.T گانو او امریکایانو لخوا په بېلابېلو ولاياتو کې مساجد او مدارس جوړ شول او هغه مادرن يارواجي ملايان ورکې موظف شول چې له جهاد او مجاهدينو سره كينه لري. او همدارنگه په پاکستان کې د دیني مدارسو په چوکاټ کې حکومتي ډوله د شرعياتو غير رسمي فاكولتې هم جوړې شوې او هغه محصلين وركې جذب شول چې پخوا يې مدرسې نه وې ويلې د دولتي پوهنتونونو او كالجونو دغه فارغان يوازې په څو لنډو دورو (Short courses) کې د برخې اخيسلوله لارې چې هغه هم اکثره د حکومتي پوهنتونونو د استاذانو لخوا ورته تر سره کېږي د اسلام د علماؤ به القابو نازول كېږي او د مدارسو اداري توجيهي او مطبوعاتي چارې ورسپارل کېږي، تر څو په راتلونكي وخت كې دغه ډله خلك د ماډرن علماؤ په حيث په
مدارسو کې تبارز وکړي.

د تعجب ځای خو لا دا دی چې دغه ډول ماډرن شاگردانو ته د شاگردی په وخت کې هم تر مدرسينو بې لوړې تنخواگانې ورکول کېږي، پداسي حال کې چې د مدرسې نور طالبان د چندو په راټولولو گومارل کېږي، او ډېره موده په داسې علومو او فنونو مصروف ساتل کېږي چې اصلاً ورته هېڅ ضرورت نه شته.
همدغه پاکستانی مدارس اوس په ښکاره خپل شاگران له مجاهدينو سره له یوځای كبدو منع كوي، او مجاهدين ورته د دين او د وطن د دښمنانو په حيث معرفي كوي.
البته دغه خبره يوازې په هغو مدارسو پورې خاصه ده چې چلوونکي يې له حکومت سره قوي روابط لري او سياسي اجندا يې هم له حکومت سره شریکه ده. د
اومي توصيې د عملي کولو لپاره چې بايد د مجاهدينو نظرياتو ته د (وهابيانو
نظریات وویل شي هم به ساحه کې پراخ کار روان دی.
غربي مطبوعات هڅه کوي جهادي فكر يو (وهابي ( فکر وسبي او په دې هکله ښه پراخ تبليغات كوي او هم په غیر مستقیمه طريقه رواجي ملايان تحريکوي تر څو دفاع په نامه د هغو عربو مجاهدينو په خلاف موقف ونيسي چې يوازې د اللهﷻ د رضا به خاطر یې د جهاد لاره نيولې ده، او پدې لاره کې يې له له مذهب څخه د
ماڼيو، وظيفو، هوسا ژوند خپل کور او كلي او بالآخره له هر دنياوي نعمت څخه ځانونه محروم کړي دي. د غرونو او غارونو ژوند او د شهادت او ټوټه ټوټه كېدلو مرگ یې خوښ کړی تر څو د اللهﷻ له دين او د مظلومو مسلمانانو له نگ اوناموس څخه دفاع وکړي. امریکايان غواړي چې عام افغانان باید دغه مجاهدین پردي وبولي، خو د دوئ په خلاف راغلي يرغلگر صليبي پوځيان بايد خپل دوستان وگڼي.
او که خبره د وهابيت وي نو د وهابیانو تنظیمونو خو په افغانستان پاکستان
سعودي او مصر څلور واړو کې له امریکا پلوو حکومتونو سره بیعت کړی دی. او د مجاهدینو په خلاف د حکومتونو له نعمتونو څخه خوندونه اخلي، د مجاهدينو په خلاف فتواوې صادر وي او خوارج) يې بولي او په ښکاره د صليبي ځواکونو په خلاف جنگېدونکو مؤمنو مجاهدوته د (گمراه ډلې) خطاب کوي.

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:172ــ173ــ174ــ175

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېزې (شلمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګي

په تېره لیکنه کې مو د نرمې جګړې د مفهوم او تعریف پر اهمیت بحث وکړ، په دې څېړنه کې به په ډله ییزو رسنیو کې د نرمې جګړې پر طریقو او تاکتیکونو بحث وکړو.
دا یو نه انکار کیدونکی حقیقت دی چې د دریمې نړۍ په نامه ټولنې او هیوادونه د نرمې جګړې په ډګر کې دي. داسې جګړه چې د خلکو د افکارو او د زړونو د رضایت ترلاسه کولو له لاري د ولسونو باورونه بدل کړي.
د «رسنیو د پوهې لپاره» په کتاب کې ارشمیدس ویلي دي: « ما ته په نړۍ کې د اتکا یو ټکی راوښیاست چې د هغه په واسطه نړۍ ته حرکت ورکړم.»
مارشال مک لوهان، د “Global Village” یا د «نړیوال کلي» تیورۍ بنسټ ایښودونکی، چې د ډله ایزو اړیکو د زیږون راهیسې د رسنیو په ټولو برخو کې یې د پښو نښان لیدل کیږي، په دې باور دی چې: “که ارشمیدس ژوندی وای، هغه به رسنیو ته اشاره کړې وای او ویل به یې چې: زه ستاسې سترګي، غوږونه، اعضاء او مغزونه د اتکا د ټکي په توګه کاروم او نړۍ ته چې څنګه غواړم حرکت ورکوم.
که څه هم ارشمیدس نن ژوندى نه دى، خو ظاهراً لويديځ د هغه پر پل باندې پښه ږدي او د رسنيو له لارې يې د خلکو نظرونه په لاس کې نیولي او هر لوري ته يې چې زړه وغواړي، اړوي، او دا یعني د عامه افکارو مرییتوب او غلامي.
لویدیځ د خپلو موخو د ترلاسه کولو لپاره د نرمې جګړې په څیر بېلابیل میتودونه کاروي. په نرمه جګړه کې د بېلابېلو طبقو د نفوذ لپاره د رسنیو، فرهنګي او علمي وسایلو په کارولو سربېره، له بېلابېلو نورو تاکتیکونو کار اخیستل کېږي، چې ځینې یې په لاندې ډول دي:
1. ټاپه وهل: د همدې تکتیک پر بنسټ رسنۍ بېلابېلې کلمې په مثبتو او منفي صفتونو بدلوي او بېلابېلو اشخاصو یا بنسټونو ته یې منسوبوي.
2. شخصیت وژنه: په نرمه جګړه کې، د سختې جګړې خلاف، فزیکي ترور د کرکټر ترور ته ځای نیسي. کله چې د یوه کس په فزیکي توګه وژل ناشووني وي، د رسنیو د نظام او هر ډول تاکتیکونو په کارولو سره لکه: مبالغه کول، شیطان جوړونه او داسې نورو تاکتیکونو له لاري هڅه کیږي چې یو شخصیت ووژني او په دې توګه د خلکو کرکه د هغه سره زیاتوي او د خلکو محبوبیت د هغه سره کموي. .
3. مبالغه او اغراق کول: مبالغه کول د خیالي واقعیت د ثابتولو لپاره یوه لاره ده. د رواني جګړې ماهرین دا تخنیک په ځانګړو حالاتو او پیښو کې کاروي. غربیان د خپلو تکنولوژیکو لاسته راوړنو په مبالغه کولو او د اسلامي نړۍ د هیوادونو د ناکامیو په اغراق سره تل هڅه کوي چې د غربي تمدن په مقابل کې د مسلمانانو مورال کمزوری کړي.
4. زړونو ته ډار او بېره اچول: په دې تکتیک د دښمن د ځواکونو تر منځ د وېرې او ډار رامنځته کول د هغوی د مورال او د هغوی د ارادې د کمزوري کولو لپاره کارول کېږي. په داسې حال کې چې اورېدونکي په بېلابېلو لارو ګواښي او وېروي، د نرمې جګړې کارپوهان دوی ته دا احساس ورکوي چې ښايي د دوی په لاره کې ډېر احتمالي خطرونه او ستونزي وي او په دې توګه د دوی لپاره له ستونزو او کړاوونو ډکه راتلونکې رنګوي.
5. تضاد او شخړه رامنځته کول: دا د هغو تاکتیکونو څخه دی چې د نرم جنګ په بهیر کې مهم او ګټور دي. داسې چې د مدافعینو او ملاتړو په منځ کې د تضاد په واسطه د بل لوري ځواک کمزوری کوي. په مخالف محاذ کې د اختلاف او تفرقې رامنځته کول د تفرقې او ګډوډۍ لامل ګرځي او مخالف د خپلو پلويانو د ټولنې په داخلي ستونزو کې بوختوي او په دې توګه يې واک او انرژي کمېږي او ځواک يې ختمېږي. .
6. لرې کول (سانسور): په دې تاکتیک کې هڅه کیږي چې د نرمې جګړې د نورو تاکتیکونو لپاره مناسب فضا چمتو کړي، په ځانګړې توګه د شایعاتو خپرول، ترڅو د خپل نفوذ ساحه زیاته کړي. په دې تکتیک کې، د خبر د یوې برخې په لرې کولو او د بلې برخې په خپرولو سره، پوښتنې او ابهام رامینځته کوي، په دې توګه، دوی د مختلفو اوازو او شایعاتو د تولید لپاره بنسټ چمتو کوي.
7. انسانیت له منځه وړل او شیطانیت سره نښلول؛ د نرمې یا سختې جګړې پر مهال پر دښمن د برید د توجیه کولو یوه تر ټولو اغېزمنه لار دا ده چې د انسانیت مرتبه له هغه څخه واخیستل شي، کله چې مخالف له خپل انساني رتبې څخه ټیټ شي او د اورېدونکو په ذهن کې د شیطان په توګه راڅرګند شي، د دې شیطان پر وړاندې هر ډول تاوتریخوالی توجیه کیدی شي.
۸. د ناورین وړاندوینې چمتو کول؛ په دې تکتیک کې، د جعلي احصایو او د رواني جګړې د نورو میتودونو په کارولو سره، د تعمیم، ټوټه ویلو، شیطانيت سره نښلول او داسې نورو په ګډون، ویجاړونکي وړاندوینې وړاندې کوي ترڅو دوی د لیدونکو حساسیت زیات کړي او د دوی د غوښتنو او اهدافو پر بنسټ د دوی فکرونه هدایت کړي.
۹.

تعمیم: دا پدې مانا ده چې د هغه څه یو ګونګ او مبهم انځور وړاندې کوي چې دوی غواړي هغه وښودي، مګر دوی نه غواړي چې اوریدونکي په ریښتیا پوه شي؛ له همدې امله د ډیرو مفاهیمو اصلي محتوا چې د لویدیځو رسنیو لخوا نشر شوي او په ټولنه کې خپریږي نه څېرل کیږي.
د کورنیو او بهرنیو سیاستونو په دواړو برخو کې د غربي رسنیو تولیدات له مفاهیمو ډک دي لکه نړیوالتوب، ډیموکراسي، ازادي، بشري حقونه او داسې نور. دا هغه مفاهیم دي چې د ځانګړي تعریف او توجیه پرته کارول کیږي ترڅو لیدونکي په ځانګړي شرایطو کې قانع کړي.
10. لوی درواغ؛ دا لرغونی تاکتیک، چې اوس هم په پراخه کچه کارول کیږي، په عمده توګه د مخالف ذهن ته د ډارولو، غولولو او ګډوډولو لپاره کارول کیږي.
دا د جګړې د نرمو میتودونو یوه برخه ده چې لویدیځ یې د هویت د له منځه وړلو لپاره کاروي ترڅو د دوی له لارې خپلو اهدافو ته ورسیږي.

تر ټولو بهترين ليست ليست کانال په ليست کي ده ګډون لپاره دلته کليک وکړیـــــــــــــــــــــــ 👇👇
https://t.me/AF_King_313
پښتو لیکنې او شعرونه👇
https://t.me/S_K_Ch_313
افـــــــغــــــان مــــــیــــډیـــــــا 👇
https://t.me/Afghan_Midia
《جنسي اوطبی معلومات》👇
https://t.me/GeensyMalomat

🤍پــښــتــو شـــعـــرونـــه اولـــیــکــنــــې👇🤍
https://t.me/S_K_Ch_313 👈

السلام عليکم ورحمة الله وبرکاته !
لاندي چينلونو ته داخل سئ  او مختلف معلومات لاس ته راوړئ!
https://t.me/Zirak_Zihnona
https://t.me/Zirak_Zihnona

په ليست کي د ګډون لپاره دلته مسيج وکړئ 👇🏻
@Zwaak3 ځواک  @Zwaak3 ځواک

که ستړي او خسته ياست؛ نو ځيرک ذهنونه چينل ته داخل سئ، ستړيا مو ليري کړئ او ذهن مو قوي کړئ!
https://t.me/Zirak_Zihnona
https://t.me/Zirak_Zihnona
https://t.me/Zirak_Zihnona

لیست کی دکډون لپاره دلته مسیج وکړی
👇👇👇👇
https://www.youtube.com/@MaulviAbdalSamdSamim
@sangaryarganan

لینګ ووهی مشترک او سیسکریب کړی خونداوری ترانو نه خوند واخلی
https://www.youtube.com/@khoshnasibtarani

💛   دبلاک شماره خلاصول یوتوب چینل درسره سیسکریب کړی ملګرو👇
https://www.youtube.com/@Shairfatimah

ټی ټی پی مجاهیدینو نشراتی سانګه چینل سیسکریب او مشترک کړی 
https://www.youtube.com/@alhamjanmtakhari
په د سترلیست که ګدون  لپاره په د ایډی مونګ سره رابطه وکی
👇👇👇👇
مصول درابطه سنګریار جانان
https://www.youtube.com/@MaulviAbdalSamdSamim
★★♥★★♥★★🔺🔴🌹❣💗🖤♥🔺🔴❤️💗💝🌷🌹❣🔴❣❤️

فِدَاکَ اَبِیْ وَاُمِّیْ یِاٰرَسُوْلُ اللّٰـه ﷺﷺﷺ

تـلاش_نشراتي_ټـولـنه

د انتخابي چینلـونـو ځانـګړې لیست 《مجموعـه》

دلیست اصول

هیڅ ملګری حق نه لری چی لیست ترسهاره حذف ڪړی❌
که چا لیست حذف ڪړی چینل یی دلیست نه حذف ڪوم 🚫
بیا دشڪایت حق نه لری ❌


که غواړی چی خپلي ترانې مو  په اعلا کیفیت اوکم قیمت جوړې کړي نو واټساپ ته راشی
https://chat.whatsapp.com/GnkYdcvpyneJiro5DypYqE

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېزې (پینځه لسمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګي

د ډیموکراسۍ د بنسټیزو اصولو په توګه د رسنیو د اهمیت او کارولو په اړه، د ټولنیزو علومو مفکرانو او سیاسي مشرانو مستدل او منطقي مواد لیکلي دي.
په بيلابيلو سياسي او حقوقي مکتبونو کې وړاندې شوي نظريات سره د دې چې په حکومت د نيوکې اړتيا ته اشاره کوي د بيان (وینا) او د مطبوعاتو(خپرونو) د آزادۍ په ضرورت یې هم ټينګار کړی دى.
په هره ټولنه کې د رسنیو د حاکمیتي قوانینو څخه پرته کار کول د هغه ټولني د حاکمیت نښه ده، تر څو د ذهن او قلم خاوندان په ټولنه کې د خلکو د استازو په توګه خپل رسالت او دنده په اسانۍ سره سرته ورسوي. خو له بده مرغه په اوسني عصر کې لويې رسنۍ د خپلو موخو د ترلاسه کولو لپاره د سترو قدرتونو پټې وسلې ګرځېدلې دي.
د نړۍ په ډیرو هیوادونو کې خلک بې طرفه او سم خبرونه او معلومات نه ترلاسه کوي. رسنۍ د دې پر ځای چې د ټولنې په جوړښت کې د ولس د ځواکمنتیا لپاره خدمت وکړي، د زورواکو په خدمت کې دي.
دا ستونزه له دې حقیقت څخه سرچینه اخلي چې د رسنیو لوی دریځ په ځواکمنو هیوادونو کې دی او له همدې امله دوی د یوې وسیلې په توګه کارول کیږي.
نوې مخابراتي ټیکنالوژي او نوې معلوماتي ټیکنالوژي د دې وړتیا لري چې د بشري ټولنو د ډیموکراتیکو ارزښتونو په اغېزه سره د ډیموکراسۍ بنسټ او جوهر بدل کړي.
د خلکو سره په مستقیمه اړیکه کې، رسنیو توانېدلي چې د سیاسي ګډون لپاره نوي فرصتونه چمتو کړي؛ لکه د سیاسي بحثونو د وینا غونډي جوړول، په انټرنیټ کې د سیاسي ګوندونو، ډلو او شخصیتونو فعال او ګڼ شمیر فعالیتونه او د ملیونونو ویب سایټونو پرانیستل چې د حکومتي ادارو او لویو سیاسي قدرتونو پورې اړه لري. دا ټول د دې ادعا د رښتینولۍ ښکاره نښه ده چې رسنۍ کولی شي د ډیموکراسۍ نوې بڼه رامینځته کړي یا لږترلږه د ډیموکراسۍ په اړه د خلکو نظرونه، باورونه او ارزښتونه بدل کړي کوم چې د دودیزو انګیرنو پر بنسټ ولاړه ده.
که څه هم په ډیموکراسۍ باندې د رسنیو د مثبت یا منفي اغیزو په اړه لاهم ډیری اختلافونه شتون لري، خو د دې سره سره د رسنیو پدیده او د هغه وړتیاوې د متقابل او دوه اړخیزو اړیکو د رامینځته کولو سره کولی شي په مختلفو ټولنو کې د ډیموکراسۍ د پراختیا لپاره یو فرصت برابر کړي.
خو له بلې خوا رسنۍ د ولسواکۍ پر وړاندې یو خنډ دی. د مثال په توګه: په مخابراتو او سیاست باندې د انټرنیټ ټیکنالوژۍ نفوذ په وروستیو لسیزو کې یو مهم خنډ ګڼل کیدای شي، په ځانګړې توګه ډیموکراسي، په وروستیو لسیزو کې د اړیکو او سیاسي مطالعاتو یو له مهمو محورونو څخه ده.
د شلمې او یوویشتمې پیړیو په ټولو جګړو کې د ډیرو هیوادونو له خوا رسنۍ د رواني جګړې او د جګړې د تبلیغاتو د یوې وسیلې په توګه کارول شوې ده، چې د لویدیځ د ډیموکراسۍ له ادعا سره یې مرسته کړې او د واکونو خدمت یې کړی دی. لکه څنګه چې ډیموکراسي د لویدیځ په خدمت کې ده.
امریکا د ویتنام په جګړه کې له رسنیو او تبلیغاتي وسیلو کار واخیست، خو د ازادو رسنیو له خوا په ویتنام کې د امریکا د جنایتونو افشا کول د خلکو پر افکارو باندې یې ډېر اغېزه وکړ او په ۱۹۷۲ کال کې دردېدونکې تصویرونه په رسنیو کې خپاره شول، چې ۱۹۷۳ کې د امریکا د ماتې او وتلو لامل شول. خو سره له دې، لویې رسنۍ لا هم د امریکا په خدمت کې وې.
امریکا د ویتنام له جګړې څخه په درس اخیستو او د رسنیو د فعالیت په ترسره کولو سره، په ورستیو جګړو کې خپلې رسنیزې تګلارې تعدیل کړې او د جګړې سیمو ته یې د خبریالانو د ورتګ مخه ونیوله. په ۱۹۹۱ کال کې د خلیج فارس (عربي خلیج) د لومړۍ جګړې پر مهال غربي رسنیو ته د جګړې د منطقې د ننوتلو اجازه نه وه. د «کوزوو» په جګړه کې ناټو هره ورځ مطبوعاتي کانفرانس جوړاوه او رسنیو ته یې چمتو شوي عکسونه په ځانګړي چوکاټ کې وړاندي کول. د عراق او افغانستان په جګړه کې ښکېلو ځواکونو د نړۍ د عامه افکارو په وړاندې د چوپتیا او د اطلاعاتو ضد طریقه غوره کړه.
همدا نن په غزه کې هم همدا طریقه روانه ده. له همدې امله رسنیو تل د قدرتونو په خدمت کې دي او هغه ډیموکراسي چې غرب یې نن ادعا کوي یوازې د دیموکراسۍ تشه ادعا او پروپاګند دي چې غواړي خپلو موخو ته ورسېږي. لویدیځ هیوادونه د خپلو اعلاناتو محتوياتو ته غاړه نه ږدي. رسنۍ د حکومت او واکمنو له ارادې سره سم عمل کوي، دولتي بنسټونه پرې کلک څار لري. د فدرالي مخابراتو کمیسیون په متحده ایالاتو کې یوه خپلواکه دولتي اداره ده چې د راډیو، تلویزیون او سپوږمکۍ باندې څارنه کوي. په متحده ایالاتو کې، د ورځپاڼو او مجلو خپرول دولتي جواز ته اړتیا نلري، مګر د راډیو او تلویزیون د جوړولو لپاره د FCC جواز ته اړتیا ده. جوازونه د یو کال لپاره دي او باید هر کال د اعتبار له پای ته رسیدو دمخه نوي شي.

د جواز ترلاسه کولو شرط په کار کې تجربه او مهارت او د کافي پانګې درلودل دي (لږترلږه د یوې ادارې د چلولو لګښت سره مساوي). له بلې خوا همدغه اداره په رسنیو کې تولید شوي ټول پروګرامونه او محتوا څاري او ځینې معلومات سانسور کوي او په ځینو مواردو کې د حکومت مطلوب معلومات یا ناسم معلومات په پروګرامونو کې شاملوي. د «سټینفورډ» او «ګرافیکا» انټرنیټ څیړونکو موندلي چې د ټولنیزو رسنیو ډیری اکاونټونه شتون لري چې په دوامداره توګه داسې شیانو ته وده ورکوي چې د متحده ایالاتو او د هغې د متحدینو په ګټو باندې وي او د روسیې، چین او نورو هیوادونو مخالفت کوي.
په 2022 کې، د متحده ایالاتو کانګرس د بهرنیو لیدونکو لپاره د چین په وړاندې د مینځپانګې تولید لپاره 500 ملیون ډالر ځانګړي کړل. د دغو کړنو د توجیه کولو لپاره په وار وار د ملي امنیت یادونه به یې منځته راوړل. پوښتنه دقیقا دا ده چې د بیان د آزادۍ سانسور او د معلوماتو د ترسره کولو په اړه دوه ګوني معیارونه د متحده ایالاتو ملي امنیت ته څنګه مرسته کوي؟ په دې وروستیو کې، د متحده ایالاتو د استازو جرګې د ټیک ټاک بندیز لپاره یو قانون تصویب کړ. دا ټول موارد ښيي چې لوېديځ غواړي ډيموکراسي او رسنۍ د دوی په خدمت کې وي، تر څو دوی خپلو موخو ته د رسېدو لپاره د يوه ګام په توګه وکاروي.
د غربي رسنیو په توره نړي کې مسلمان ځوانان باید تر بلې هرې ډلې ډیر احتیاط وکړي. د دې پر ځای چې د غربي او متعصبو رسنیو له محتوا څخه خپل معلومات ترلاسه کړي، او پر دوی د روغتیا مهر ولګوي لازمه ده چې په اسلامی منابعو او معتبرو مسلمانو اشخاصو یا اسلامی رسنیو یا واقعي او بې طرفه او حق غوښتونکو رسنیو باور وکړی.

واټساپ ګروف ته هم راشئ👇👇
https://chat.whatsapp.com/GPvpdSTgEC89gHY2HNybzO

🌐 د حقمل وردګ پرمختللی
او دغوره چینلونو لیست 🌐

🎭د حقمل لیست هره شپه ۷ بجی نشریږی
او تر ۸ بجو نشرات او بل لیست باید نشر
شی هیله ده 😘

په لیست کی د ګډون لپاره دلته مسج وکړی👇
@haqmalking   @haqmalking  

خاص ستاسو لپاره جوړ شوی😉👇
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak

په افغانستان کی فری انټرنټ ۱۰۰ فیصده🌐🎭😱

واټساپ ګروف ته هم راشئ👇👇
https://chat.whatsapp.com/GPvpdSTgEC89gHY2HNybzO

په افغانستان کی فری انټرنټ ۱۰۰ فیصده🌐🎭😱

واټساپ ګروف ته هم راشئ👇👇
https://chat.whatsapp.com/GPvpdSTgEC89gHY2HNybzO

اَلسَلامُ عَلَيْكُم وَرَحْمَةُ اَللهِ وَبَرَكاتُهُ‎
موږ تاسو ته په ټلیګرام کي د چینلو د ممبرز د زیاتولو خدمتونه کوو تاسو هم خپل اسلامي چینلان موږته پر همدغه ID
راوستوی👇
@FATIH069
په یاد ولرئ;د چینل ممبرز باید تر 2000 کم نه وي مننه
@FATIH069

دلته هم راسره ملګري شئ
👇👇👇
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan

🌐 د حقمل وردګ پرمختللی
او دغوره چینلونو لیست 🌐

🎭د حقمل لیست هره شپه ۷ بجی نشریږی
او تر ۸ بجو نشرات او بل لیست باید نشر
شی هیله ده 😘

په لیست کی د ګډون لپاره دلته مسج وکړی👇
@haqmalking   @haqmalking  

خاص ستاسو لپاره جوړ شوی😉👇
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak
https://t.me/haqmalwardak

اَلسَلامُ عَلَيْكُم وَرَحْمَةُ اَللهِ وَبَرَكاتُهُ‎
موږ تاسو ته په ټلیګرام کي د چینلو د ممبرز د زیاتولو خدمتونه کوو تاسو هم خپل اسلامي چینلان موږته پر همدغه ID
راوستوی👇
@FATIH069
په یاد ولرئ;د چینل ممبرز باید تر 2000 کم نه وي مننه
@FATIH069

دلته هم راسره ملګري شئ
👇👇👇
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan

واټساپ ګروف ته هم راشئ👇👇
https://chat.whatsapp.com/GPvpdSTgEC89gHY2HNybzO

د ډله ایزو اړیکو وسیلې که څه هم په ځینو برخو کې د انسان د سطحي کیدو، غیرفعالیت او بدمرغۍ لامل کیږي، مګر په ډیرو مواردو کې، دا د ذهن پراخولو او د کائنات د پیښو د پوهیدو او هضم کولو وسیله ده، چې کارونو او خلکو ته لاسرسی او په نړیواله کچه د انساني اړیکو رامینځته کول هم کوي؛ په دې شرط چې د ډله ایزو اړیکو وسیله د ناپوهۍ، بې سوادۍ، استثمار او په ټولنیزه توګه د رسنیو د نړۍ پر ځای د حقیقي نړۍ ځای پرځای کړي او د مبارزې یوازینۍ وسیله وي او داسې طریقې وړاندې کړي چې د فعال او تخلیقي ګډون او ښکیلتیا لامل وګرځي. د ډله ایزو اړیکو وسیلې کولی شي د خپل تعلیمي رول سره د لیدونکو لید پراخه کړي؛ او د ژوند تر پایه پورې د یو شخص د زیږون په پروسه کې اغیزمن وي؛ او خپل د خونې څخه بهرنۍ نړۍ ته د یوې کړکۍ په خلاصولو سره، د ژوند چاپیریال معرفي کړي لکه څنګه چې جریان لري او په پایله کې، لیدونکو ته د تطبیق او سمون وړتیا ورکړي. سربیره پردې، دا د رواني ناروغیو درملنې لپاره نسبتا محرک جوړېدای شي.
د ډله ایزو اړیکو وسیلې ځیني حقایق د انځورونو او نورو مختلفو بڼو په بڼه څرګندوي؛ هغه ریښتیني یا خیالي انځورونه چې په مستقیم ډول د لیدونکو له ضمیر سره خبرې کوي او د دوی د خیالي افکارو په وده کې رول لوبوي.
که څه هم موږ د تفریح او فراغت په ډکولو کې د رسنیو د اهمیت او رول په اړه ډیر څه وویل، خو دا څرګندونې به هغه وخت په حقیقت بدلي شي چې اسلامي هیوادونه د دین ضد کلتورونو د نفوذ د مخنیوي لپاره خپل پروګرامونه ولري. که نه نو، پرته له کوم هدف څخه په مجازی نړۍ کې د وړیا وخت تېرول به ټولنیز ناورین منځته کړي.
نن سبا په اسلامي نړۍ کې ډېر ځوانان له دين څخه تښتي او له غربي کلتور سره مينه لري. د دې لامل څه دی؟ بې له شکه تر ټولو لوی لامل یې په رسنیو کې تبلیغات او په مقابل کې د مسلمانانو ضعف دی. هغه سراب چې لويديځ يې نن تږيو ته ښيي دومره په زړه پورې دی چې ټوله نړۍ يې جذب کړې ده. له همدې امله، تاسو باید د حل په اړه فکر وکړئ او یو څه وکړئ، که نه، تاسو باید د ویجاړونکي پایلو انتظار وباسئ او د هغه درد وڅکئ.

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېزې (څوارلسمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګی

د معین ډیکشنري د “فراغت” کلمه د “هوساینې، آرامتیا، استراحت او … باندې اخته کېدل” په توګه تعریف کوي.
د فراغت مفهوم او ریښه
فراغت هغه مفهوم نه دی چې په پخوانیو وختونو یا پړاوونو کې وموندل شي؛ ځکه فراغت یوه پدیده ده چې له ټیکنالوژۍ سره نږدې اړیکه لري او د تمدن یو له ځانګړتیاوو څخه ده چې د صنعتي انقلاب په جریان کې زیږیدلې.
د فراغت مفهوم الزاما د تفریح سره مترادف نه دی، بلکې هغه وخت او فرصت دی چې یو څوک یې خاوند وي او څنګه چې وغواړي هغه مصرف کړي. په بل عبارت، فراغت د هغو فعالیتونو ټولګه ده چې یو شخص د کار، کورنۍ او ټولنیزو دندو له پای ته رسولو وروسته، د معلوماتو د زیاتولو، د زده کړې، ټولنیز او رضاکارانه ګډون یا د هوساینې لپاره په هغه باندې بوخت وي.
مشهور فرانسوی ټولنپوه «جو فرد» او «مزدیه» د فراغت مثبتې ګټې په لاندې ډول بیانوي:
یو چا ته فرصت ورکوي چې د کار ستړیا څخه ځان خلاص کړي؛ ځکه چې ستړیا طبیعي بیولوژیکي توګه پر انسان باندې تحمیل شوې او د هغه په سیسټم مستقیم اغیزه لري.
د تفریح له لارې، پرته له دې چې ټولنه یې حلال یا حرام ګڼي، د یوې نوې نړۍ کړکۍ، که ریښتینې وي یا خیالي، د هغه چا لپاره پرانستل کیږي چې کولی شي د یو لړ محدودو او تکراري کارونو د ترسره کولو له امله د ورځني ستړیا څخه د خلاصون لپاره هلته پناه واخلي.
تفریحي رول
په نننۍ نړۍ کې چې انسان د ټکنالوجۍ تر تسلط لاندې دی، د دې لپاره چې د ستونزمن او میخانیکي ژوند له امله رامینځته شوي اندیښنو ته د رسیدو لپاره آرامتیا او تفریح ته سخته اړتیا لري چې په ښه او ډیر چمتو روحیه او ګټورو هڅو سره کار وکړي. په دې مینځ کې، د ډله ایزو اړیکو وسایل د خلکو لپاره د تفریح تر ټولو مهم وسیله ګڼل کیږي، چې د تفریحی پروګرامونو په خپرولو سره د انسان د فراغت وخت په ډکولو کې پریکړه کوونکي اغیزې لري، ځکه، یو سړی د یوازیتوب او د خپل سخت ورځني ژوند ستړیا څخه خلاصیږي او د بهرنی چاپیریال سره اړیکه ټینګوي. خلک په وړیا وخت کې یوازې د تفریح لپاره ورځپاڼي لولي؛ رادیو اوري او تلویزیون ګوري. د «استوتزل» د څیړنې له مخې، “په فرانسوي ټولنه کې ډیری خلکو ویلي چې د مجلو لوستل د دوی یو له تفریحي فعالیتونو څخه دی. د فرانسې په سویل ختیځ کې د مطبوعاتي اعتصاب په ترڅ کې ۲۶ سلنه لوستونکو ویلي چې د خپرونو په نشتوالي کې خلک د یوازیتوب احساس کوي او ژوند ستړی کوونکی او بېخونده کیږي، او دا کار د دې لامل کیږي چې د دوی ژوند د پخوا په څیر تیر نشي.”
یو بل څیړونکی، شمپاني، د ډله ایزو اړیکو د وسایلو په اړه د خپلې څیړنې پر بنسټ وویل: “یوازې 12٪ هغه کسان چې مرکه شوي تلویزیون یوازې ګوري؛ پداسې حال کې چې نور 87٪ د خپلو کورنیو په شتون کې تلویزیون ګوري. ټلویزیون یو تفریحي وسیله ده چې د کورنۍ ژوند له ډیری اړخونو سره تړاو لري؛ “په ځانګړې توګه د ماخوستن ډوډۍ خوړلو په وخت کې، چې د هر فرانسوي وګړي په ورځني ژوند کې یوه مهمه شیبه ده.”
شمپاني دې نتیجې ته ورسید چې د ډله ایزو اړیکو د وسیلو د نفوذ له امله، د خلکو دودیز ژوند د کورنۍ په اړه د بدلېدلو په حالت کې ده.
ځینې مفکرین او روڼ اندي په دې باور دي چې رسنیو خپل اورېدونکي د تېرو او اوسنیو غښتلو او اتلانو ورپېژندلي او په ډېرې اسانۍ سره یې په زړه پورې پروګرامونه ورته برابر کړي دي. بې له شکه، تفریحي پروګرامونه یو اصلي اړتیا پوره کوي؛ خو ډیری دا پروګرامونه دومره بې رحمه او مبتذل دي چې د نوښت د ځواک هڅولو پر ځای، یو سړی لټ او سوړ اموخته کوي.
«بیریوکوف» په دې اړه وايي: «تفریح او سرګرمي چې ډله ایزې رسنۍ د هغه د پوښښ او اړیکو په برخه کې ترټولو پیاوړې او اغیزمنه وسیله ګڼل کیږي، او یو مهم مقام یې ترلاسه کړی دی، او د لیدونکو لپاره د تفریح او تفریحي پروګرامونو لوی کچه تولیدوي. ډله ایزو رسنیو ته د کورنۍ د تفریح د یوې وسیلې په سترګه کتل کیږي، چې دا کار یو ډول شخصیت ته وده ورکوي او له واکمنې طبقې سره ځان یو کوي. هغه څوک چې له ژوند څخه قانع او راضي وي، او یوازې د مصرف کولو په اړه فکر کوي.»
له همدې امله، داسې نتیجه اخیستلی شو چې د ډله ایزو اړیکو وسایل کولی شي په ډیری کورنیو کې د تفریح تشه ډکه کړي؛ خو دا باید په پام کې ونیول شي چې د ډله ایزو اړیکو وسیلو ته باید یوازې له دې نظره ونه کتل شي؛ ځکه چې په دې صورت کې به د دوی ریښتینی ارزښت او اعتبار زموږ لپاره کشف او څرګند نه شي.

https://t.me/HamzaFateh

السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

ملګرو!
ليست کې ګډون لپاره پر لاندي آیډي راسره په تماس کي شئ!

د ټلګرام تر ټولو ستر چینلونو لیست کې ګډون لپاره دلته راسره یو ځای شئ.

زموږ معیار نشرات دي، که نشرات سم وو، نو چینل درته نشروو.

نوټ: لیست موږ په خپل وخت حذفوو، هېڅوک یې باید حذف نکړي.

هر چینل به په نوبت سره سر ته راځي
که غواړئ لیست که شامل شي نو دلته رابطه وکړئ:
                               ☟︎︎︎☟︎︎︎☟︎︎︎☟︎︎︎☟︎︎︎☟︎︎︎
                                    👇👇
                      @Abu_Anas313
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

افغانستان

https://t.me/AFGHANISTAN_News_0


قمر ادبي لیکنې
https://t.me/Kamar_3130


ښکلي شعرونه
https://t.me/Shkali_Shrona0


الصعود
https://t.me/intellectual_war

د فلسطین خبرونه
https://t.me/Ahkbar_Palestine


عبدالرحیم ترین
https://t.me/abdulrahimtareen2024


فکري جوړښت
https://t.me/FikriJorast123

نذیراحمد همنوا
https://t.me/nazerahmadhamnawa



الصعود سمعي
https://t.me/Fekree_Samaaee

شاعر حسان غزنوي
https://t.me/+YBlEU_aUmgI5OGU9


شاعر اویس ملا
https://t.me/az09owaismula


قاري جامي مبارک
https://t.me/ingfukbv

طالب بدري ټکور
https://t.me/+WH77Egu1NI04YTM9

د قاري شیراغا فدایي ترانې
https://t.me/lnnaphensaama


صفوة الأفکار

https://t.me/farooqi1415

فکرة الأمة
https://t.me/izzam1415

شاعر مطیع الله حازم
https://t.me/Hazim2224


نعتخوان همدرد میدانوال
https://t.me/MadinwalJanan

ذبیح الله ذاهد
https://t.me/Zabiholl

اَلسَلامُ عَلَيْكُم وَرَحْمَةُ اَللهِ وَبَرَكاتُهُ‎
موږ تاسو ته په ټلیګرام کي د چینلو د ممبرز د زیاتولو خدمتونه کوو تاسو هم خپل اسلامي چینلان موږته پر همدغه ID
راوستوی👇
@FATIH069
په یاد ولرئ;د چینل ممبرز باید تر 2000 کم نه وي مننه
@FATIH069

دلته هم راسره ملګري شئ
👇👇👇
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan
https://t.me/khalidjanan

هغه چینلان چي تر 2000 زیات ممبرز ولري موږ یی تاسوته په یوه ځانګړي لیست کی داخلوو
@FATIH069 @FATIH069 @FATIH069

https://chat.whatsapp.com/BmEZuarJQNjKUgEy8XbkFb

معتزله (دري پنځوسمه برخه)

لیکوال: "ابو عایشه"

د معتزليانو نظر
ډیری معتزليانو د صراط پل ردوي او باور لري چې صراط حقيقي نه چې مجازي دی.
معتزليان‌ وايي: چې د جنت د صراط څخه مقصد د اطاعت دلايل دي، چا چې هغه ترسره کړه هغه به جنت ته ننوځي او د دوزخ د صراط څخه مقصد د ګناه دلايل دي، چې څوک ګناه او سرغړونې کوي هغه به دوزخ ته لاړ شي.
ډیری معتزليانو دا پل رد کړی دی. دوی په دې باور دي چې دا ممکنه نه ده چې د داسې پل څخه څوک تېر شي، او که ممکنه هم وي، نو دا د مومنانو لپاره یو ډول عذاب دی. [او مومن به د قیامت په ورځ نه ځورول کیږي].
د معتزله‌و دلايل
د صراط څخه تېرېدل يو تکليف دی، او په آخرت کې هيڅ ډول تکليف په مؤمن باندې نشته. قاضي عبدالجبار وايي: «موږ د صراط په اړه د حشوية غوندې عقيده او باور نه لرو؛ د دوی باور دی چې د صراط پل د وېښته غوندې نری او د تورې غوندې تېز دی، او ټول بايد له هغه څخه تېر شي. څوک چې له هغه څخه تېر شي د جنت له خلکو څخه دی او هغه څوک چې د تېرېدو توان نلري د دوزخ له خلکو څخه دی. آخرت د تکليف ځای نه دی چې مومن پکې وځوريږي، او له دې نري او تېره لارې څخه تېرېدل یو تکليف دی.»
د معتزله‌و د دلایلو ځوابونه
په نورو ځایونو کې د آخرت هم د مومنانو ازموینه او ازمايښت شته؛ د مثال په توګه په موقف کې درېدل چې خوله تندي ته رسیږي، او…. چې دا ټول ازموینې دي. په نصوصو کې دا ثابته شوې چې د بنده ازمايښت هغه مهال ختميږي چې جنت یا دوزخ ته ننوځي. ځکه چې دا دوه ځایونه د جزا محلونه دي او تر هغه مخکې د ازموينې او ازمايښت ځای دی.
علامه تفتازاني رحمه الله د معتزليانو د استدلال په ځواب کې لیکي: «الله تعالی قادر ذات دی، او کولی شي مؤمن ته د تېرېدو توان ورکړي، او هغه ته دا تېرېدل اسانه کړي. تر هغه پوري چې ځینې خلک لکه د برق په څېر تیریږي، ځینې یې د باد په څېر، او ځینې یې د تیز آس په څېر تېريږي، او هغه نور شیان چې په حدیث کې راغلي دي.»
یادونه: که څه هم معتزليانو ډېر منطقي دلایل یاد کړي، خو موږ په دغه بسنه کوو.
د نورو معلوماتو لپاره، هغه سرچینو ته مراجعه وکړئ چې کارول شوي! په ځانګړې توګه د ډاکټر ذیاب علوي ښکلې مقاله.

معتزله (دوه پنځوسمه برخه)

لیکوال: "ابوعائشه"
د امت اجماع
علامه اشعري رحمه الله په خپل کتاب “رسالة الی اهل الثغر” کې لیکي:
څلوېښت مه اجماع: «سلف صالحین په دې متفق دي چې صراط هغه پل دی چې پر جهنم جوړيږي او بندګان د خپلو اعمالو په اساس له هغې څخه تیریږي. او دوی په تېزوالي او سستوالي له يو او بل څخه توپیر لري.»
علامه نووي رحمه الله وايي: «سلفو د پل صراط په اثبات اجماع کړې ده.»
د علماو اقوال
علامه سفاريني رحمه الله د صراط په اړه د اهل حق مذهب داسې بيان کړی دی: «په ټولیزه توګه ټول د صراط پل په ثبوت باندې اجماع لري. خو اهل حق خلک د هغه په ظاهر سره ثابتوي، چې دا د جهنم پر سر یو پل دی، چې له تورې نه تېز او تر ویښتانو هم نری دی.»
عبدالجبار معتزلي او د هغه ډېرو تابعينو د دې موضوع له ظاهر څخه انکار کړى دى، دوى فکر کوي چې له دې څخه تېرېدل ممکن نه دي او که امکان هم ولري، نو دا يو ډول عذاب دى، او د قيامت په ورځ به مؤمنانو او صالحانو ته هيڅ عذاب نه وي. د هغه څخه مراد د جنت لاره ده چې په دې آیت کې یې یادونه شوې ده. الله جل جلاله فرمايي: «سیهدیهم ویصلح بالهم» (خدای به دوی ته هدایت وکړي او د دوی چارې به اصلاح کړي.) او همدارنګه د جهنم لاره چې په دې آیت کې ورته اشاره شوې، خدای تعالی فرمایي: «فاهدوهم إلی صراط الجحیم» (دوی دوزخ ته راهنمایي کړئ.)
ابوالحسن اشعري رحمه الله لیکي: «د علماوو په دې اتفاق دی چې سیرت د دوزخ پر سر یو اوږد پل دی چې بندګان د خپلو اعمالو له مخې تیریږي او په سرعت او سستۍ کې یې هم اختلاف دی.»
قاضي ایاز رحمه الله وایي: « سلفو د هغه په ظاهر باندې د اتباع اجماع کړې ده، پرته له دې چې په هغه تأویل او توجیه اوسي. او د اهل حق مذهب هم همدغه دی.»
علامه نووي رحمه الله د پل سیرت په اړه د احادیثو له ذکر کولو وروسته لیکي: «په هغو احادیثو سره چې ذکر شوي دي، د صراط پل ثابت دی او د اهل حق مذهب هم همدغه دی.»


ادامه لري…

معتزله (یو پنځوسمه برخه)

لیکوال: "ابوعائشه"

د اهل سنت او جماعت نظر
د صراط په اړه د آیتونو او احادیثو له مخې، اهل سنت او جماعت په هغه ایمان لري او د هغه حقیقت یې خدای تعالی ته پریښی دی.
اهل سنت او جماعت په دې عقیده دي چې صراط حق دی. هغه پل چې په جهنم اېښودل شوی دی چې له ویښته څخه نری او له تورې څخه تیز دی. جنتیان له هغې څخه تیریږي پداسې حال کې چې دوزخیان ځینې سقوط کوي.
علامه ابن ابي العز حنفي چې د العقیده الطحاطیه شارح دى، د صراط په اړه وايي: موږ د صراط په پله ايمان لرو، او دا يو پل دى چې پر دوزخ اېښودل شوی دى. د صراط پله ته رسیدل هغه وخت دی چې خلک د اعمالو د محاسبې له ځای څخه جلا شي او د صراط د پله په پای کې تیارې ته رسیږي.
اهل سنت په دې اند دي چې د صراط پل حق دی. لکه څنګه چې په کتاب او سنت کې راغلی دی او په هغه باندې اجماع هم شوې ده.
د اهل سنت او جماعت دلایل
الله سبحانه وتعالی په قران کریم کې فرمایي: «وإن مِّنکُم إلَّا وَارِدُهَا کَانَ عَلَی رَبِّكَ حَتمَا مَّقضِيَّا – ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا»؛ (او په تاسو کې هیڅوک نشته مګر دا چې هغه ته ننوځي، دا [وعده] یو حتمي حکم دی ستا په رب باندې، بیا به موږ متقیان وژغورو او ظالمان به هلته پریږدو په داسې حال کې چې پر ګونډو غورځېدلی وي.)
په صحیح مسلم کې راغلي چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: «قسم په هغه ذات چې زما ژوند یې په واک کې دی. هغه کسانو چې د ونې لاندې بیعت کړی دی دوزخ ته نه ځي.» حضرت حفصه رضي الله عنها وایي چې ما ورته وویل: یا رسول الله صلی الله علیه وسلم مګر الله تعالی نه دې فرمایلي: «وإن مِّنکُم إلَّا وَارِدُهَا»، ویې فرمایل: ایا تا نه دي اوریدلي چې خدای تعالی فرمایلي دي: «ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوا وَّنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا».
د العقیده الطحاویه شارح رحمه الله ليکي: «مفسرينو د دې آيت په تفسير کې اختلاف کړی دی، چې له دې څخه مراد څه دی؟ قوي او ښکاره قول دا دی چې معنی یې د صراط پل څخه تېرېدل دي.»
د رسول الله صلی الله علیه وسلم احادیث
روایت دی چې حضرت عائشې رضی الله عنها یو ځل د جهنم د اور یادونه وکړه او په ژړا شوه، رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: څه شی دې ژړوي؟ ويې ويل: د دوزخ اور مې را په ياد شو، ومې ژړل. ايا د قيامت په ورځ به ستاسو کورنۍ په ياد وي؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: «أما في ثلاثة مواطن فلا یذکر أحد أحدا: عند المیزان حتی یعلم أیخف میزانه أو یثقل وعند الکتاب حین یقال «هاؤم اقروا کتابیه» حتی یعلم أین یقع کتابه أفي یمینه أم في شماله أم من وراء ظهره وعند الصراط إذا وضع بین ظهری جهنم.» « په دريو ځايونو کې به هیڅوک بل څوک نه يادوي: کله چې خپل عمل تول کړي تر څو چې پوهیږي چې پَلَه يې سپکه ده که درنه، کله چې يې عملنامه لوستل کیږي تر څو پورې چې پوه شي چې عملنامه یې چیرې واقع کیږی، ایا ښې خوا ته؟ چپه خوا ته؟ یا شا خوا ته؟ او د صراط په پله کې کله چې هغه د دوزخ دواړو خواو ته واقع کیږي.»
عمرو بن سلیمان له ابو سعید رضي الله عنه څخه روایت کوي، چې ما له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه اوریدلي، چې فرمایل یې: «یوضع الصراط بین ظهراني جهنم، علی حسک کحسک السعدان، ثم یستجیز الناس، فناج مسلم، ومخدوج به، ثم ناج، ومحتبس به، ومنکوس فیها.» (د صراط پل د جهنم په منځ کې په اغزي لرونکو بوټو باندې ایښودل کیږي، او بیا خلک ترې تیریږي: یوه ډله ژغورل کیږي او روغ پاتې کیږي، یوه ډله ټپي کیږي او بیا ژغورل کیږي، او ځینې خلک په هغه کې بندیږي او دوزخ ته به لویږي.)
له حضرت مغیره بن شعبه رضي الله عنه څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: «شعار المؤمن علی الصراط رب سلم سلم»؛ «پر صراط باندې د مؤمن شعار دا دی: ای ربه ما په امان کې وساته! ما په امان کې وساته!»
عن عائشة أنها قالت: یارسول الله «والأرض جمیعا قبضته یوم القیامة والسماوات مطویات بیمینه» فأین المومنون یومئذ؟ قال: علی الصراط یا عائشة.» «له حضرت عایشه رضي الله عنها څخه روایت دی چې هغې وویل: ای د خدای رسوله صلی الله علیه وسلم ټوله ځمکه د الله جل جلاله په واک کې ده او اسمانونه هم د هغه په لاس (واک) به سره برهم شي. نو په هغه ورځ به مؤمنان چیرته وي؟” رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: ای عایشې رضي الله عنها دوی به د صراط په پله وي.»
ادامه لري…

د سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه الله ژوندلیک (پنځمه برخه)

لیکوال: عبیدالله "نیمروزی"

ایمان، یقین او  له جهاد سره لېوالتیا
 نورالدین د عیسویانو پر ضد له جهاد او جګړې سره زیاته لېوالتیا درلوده. په دې کار کې د هغه هوډ، توکل، باور او یقین له هر څه زیات و. په ۵۵۸ هجري کې نورالدین د حصن الاکراد په جګړه کې چې د بقیعه په جګړه مشهوره ده، د عیسویانو د ناڅاپي برید له امله ماتې وخوړه. نورالدین حمص ته نږدې، له دښمن څخه څو کیلومتره لرې ځای پر ځای شوی و؛ ځینو خواخوږو وړاندیز وکړ چې دښمن ته نږدې مورچل نیول سم نه دې؛ نورالدین ځواب ورکړ، غلي شئ او زیاته یې کړه، که زما سره زر تنه عسکر هم وي، له دښمن نه ویره نه لرم او په خدای قسم چې د یوې ودانۍ تر چت لاندې به قدم نه ږدم تر څو د مسلمانانو او اسلام غچ  مې له دوی څخه نه وي اخیستی.
 نورالدين په پوره سخاوت او خلاص لاس سره سوغاتونه، پيسې او د جګړې غنیمتونه وېشل او د لښکر سرتېرو ته به ډېر رسېدل. ځينو خلکو ورته وويل: د فقيرانو، فقهاوو، صوفيانو او قراء کرامو له وظيفو او حقوقو څخه چې له خزانې څخه ورکول کېږي، بايد يوه اندازه کمه شي او د لښکر لپاره ولګول شي. نورالدین خپه شو او په ځواب کې یې وویل: دا بریا چې د خدای له لوري ماته راورسیده د همدغو بې وزلو او کمزورو خلکو د دعا او رضایت په برکت وه . په حدیث کې راغلي دي چې د الله تعالی مرسته او  روزي د کمزورو او ضعیفانو په برکت نورو ته رسیږي، نو زه څنګه کولای شم چې د داسې خلکو حقونه ودروم یا یې کم کړم، هغه کسان چې زما له طرفه هغه مهال جنګیږي کله چې زه په بستر کې پروت یم او د دوی غشې هېڅکله په خطا نه ځي او هغه کسان چې تاسو يې ستاينه کوئ، هغوی چې کله موږ ويني او حکم واوري نو جګړه کوي، او د دې تر څنګ د دوی غشي تر ډېره په خطا ځي او په هدف نه لګېږي او دا بې وزله خلک او داسې نور هم په بیت المال کې حق لري او زه نشم کولی د دوی حق نورو ته ورکړم.
نورالدین له عیسایانو څخه د غچ اخیستو لپاره پوره چمتووالی نیولی و او د انعامونو او ډالېو له لارې یې لښکر هڅول او د اسلامي ایالتونو سرحدي ساتونکو او واليانو ته یې لیکونه و لیکل او هغوی یې د خدای په لاره کې جګړې او له مجاهدینو سره همکارۍ ته و هڅول او د هغو سیمو زاهدانو، پرهېزګارانو، عابدانو او بېوزله خلکو ته يې هم ليکونه و ليکل او د عيسويانو د ظلمونو او تېريو يادونه يې ورته وکړه او له صالحانو څخه یې د دعا غوښتنه وکړه او هیله یې ترې وکړه چې مسلمانان جهاد ته وهڅوي او د حق لارې مبارزې ته یې چمتو کړي. څرنګه چې هغوی د خلکو په مخ کې په ژړا او احساساتو سره لیکونه لوستل او د پاچا لپاره یې دعاکانې کولې. د خلکو په مختلفو طبقو کې د جهاد لپاره د لیوالتیا ، شوق او شور څپې راڅرګندې شوې او په هر ایالت کې یې د سلطان د ملاتړ لپاره لوی لښکرونه چمتو کړل او له بلې خوا عیسویانو هم له هر کونج څخه خپلې لښکرې له پوره تجهیزاتو سره راغونډې کړې او د مسلمانانو مقابلې لپاره یې را ودانګل؛ خو الحمدلله، سلطان له خپل قسم څخه بري الذمه شو، ځکه چې د عیسویانو دغه ستر ځواک ته یې ماتې ورکړه او د «حارم » سیمه او ښار یې فتحه کړ.
 د نورالدین ایمان او یقین له دې پېښې څخه معلومېدلی شي چې د «بنیاس» کلا د محاصرې پر مهال یې د مشر ورور نصرت الدین چې د ځواکونو لوی قوماندان و، یوه سترګه له منځه لاړه. نورالدین د خپل ورور د حالت له لیدو وروسته وویل: که ته هغه اجر وویني چې الله تعالی ستا لپاره ټاکلی دی، نو ته به په همدې ډول خپله دوهمه سترګه هم له لاسه ورکړې.
 ادامه لري…

مجاهدينو د ولسي زيان د مخنيوي په موخه شاتګ وکړ!
په نکه کې الحاج مولوي جلال الدين حقاني د تدريس له مهاله، د دعوت له وختونو او د مبارزې او اصلاح له ورځو پر خلکو اغېز او نفوذ درلود، رحمانيه مدرسه له پخوا د دعوت، اصلاح او مبارزې سنګر پېژندل شوی و.
په زېړوک کې د پاڅون جهاد له پيل سره د رژيم له خوا د عامو خلکو د ځپنې، ربړونې په لړ کې يو شمېر مشران بنديان او له کلي کوره مهاجر شوي وو.
د نکې امام او د رحمانيه مدرسې بنسټګر مولوي احمدګل چې له دې وړاندې هم يوه موده په بند کې و د حکومت د تور لېست په سر کې و. لکه دمخه مو ياده کړه د رژيم ځواکونو چې همدغه مدرسه او جومات کې ځای پر ځای شول د مدرسې او جومات حرمت تر پښو لاندې کړ.
ولس چې دغه مدرسې ته د فيض او برکت د سرچينې په سترګه کتل د رژيم د ځواکونو له دغسې يوې بې حرمتۍ پارېدلی او د رژيم پر وړاندې يې کرکه او نفرت په غرغنډو شوی و.
لکه چې ياده شوه د مولوي جلال الدين حقاني په مشرۍ د سوق او ادارې مرکز دشمل په غرو کې له تنګسيا او ډول ډول فشارونو سره مخامخ و.
د نکې ولس هورې د مولوي جلال الدين حقاني تنګسيا، ستونزو او فشارونو ته په کتو له ده سره د پټو مرستو لړۍ غځولې وه. خو کله چې د سوق او ادارې مرکز ميرک غره ته ولېږديد، دنکې ولس د پاڅون جهاد روحيه او جذبه په اوج او موج کې شوه.
دوښمن ته هم د نکوالو د دغه اسلامي جذبې او ملي روحيې پته لګېدلې وه، ځکه خو يې د مدرسې شاوخوا څوکې جوړې او مورچې وايستلې او کلک دفاعي تدابير يې ونيول. خو نکوالو د رژيم ځواکونو ته د جدي خبرداري په ورکولو چې دمخه يې يادونه وشوه رژيم اړ کړ چې له نکې پښې سپکې کړي.

پر چنوخه عمليات او د دوښمن له خوا د ميرک پر مرکز يرغليز سوقيات
د ميرک غره مرکز کې د مجاهدينو او لښکر شمېر ورځ تربلې زياتېده، په مرکز کې د انسجام او انتظام چارې روانې وې. د عملياتو پر مهال د اړتيا په کچه له ولسي لښکر څخه يوه برخه له منظمو مجاهدينو سره د چېغې په بڼه يو ځای کېدله. د مرکز له خوا د حمدﷲ په مشرۍ دېرش کسيز ګروپ د شاوخوا ځايي کمونيستانو، دفاع کمېټو او ګوندي سازمانو په غړو پسې ولېږل شو. مجاهدينو د دوی په ځپلو د بيا سرپورته کولو له شونتيا بې برخې کړل.
له همدې ځايه وه چې رژيم د مجاهدينو د سوق او ادارې د مرکز دځپنې او ويجاړۍ په موخه له خوست او ارګون څخه سوقيات پيل کړل.
دوښمن غوښتل د روزو کلي په کلا بندۍ د مجاهدينو نقل وحرکت محدود کړي، خو دوښمن له يوه لنډ پرمختګ سره توقف وکړ.
په ليرې وېشتونکو توپونو او غرنيو هاوانو يې شاوخوا سيمې او مرکز تر اور لاندې ونيول. کليو کورو ته درانه زيانونه واوښتل، مجاهدينو د ولسي زيانو د مخنيوي له امله په شا تګ وکړ او د وزيرستان پاوړه غره ته ولوېدل.
د سره کواښ قوه د جميري په مشرۍ د مجاهدينو يوه ګروپ تر بريد لاندې ونيو، دوښمن ته درانه زيانونه واوښتل، د سره کواښ هر ورسک، ونه، کمر، خوړ او ډبره د دوښمن پر وړاندې ټينګ سنګر وګرځېد.
په کابل کې د لوی درستيز شاهپور احمدزي د کودتا کشفېدو دلته هم د رژيم په ليکو کې وېره او انديښنې رامنځ ته کړې وې. له همدې ځايه وه چې د رژيم ځواکونه له درو څخه په وتلو خوست ته ولېږدېدل. څه موده پس له خوست څخه راوتلې بلې قوا د سپېرې ولسوالۍ شاوخوا څوکې ونيولې. خو دا وخت ولس له يوه سره تربل د کمونيست رژيم پر وړاندې را ولاړ شوی و.

«دا چې بيا یې څه وکړل راتلونکي کې به درته ووايو، راسره اوسئ»

(لوى مصلح ستر غازي الحاج مولوي جلال الدین حقاني رحمه الله)

‎#لوی‌مصلح_ستر‌غازي

صفحه ۱۲۷

د سلطان صلاح الدین ایوبي رحمه الله ژوندلیک (څلورمه برخه)

لیکوال: عبیدالله "نیمروزی"
 د نورالدین ځانګړنې او صفات
 د اسلام تاریخ پوهانو د سلطان نورالدین د عدالت، دیانت، پرهیزګارۍ، ښه نظم، مېړانې، ښو اخلاقو او جهادي جذبې په اړه ښه یادونه کړې ده. نوموړی د خپل نوم په څېر د ټولو لخوا ستایل شوی او منل شوی دې. معاصر عالم ابن جوزي رحمه الله په خپل مشهور تاریخ “المنتظم” کې د سلطان نورالدین په اړه لیکلي: «نورالدین په شمالي سرحدونو کې په جهاد بوخت شو او له پنځوسو زیات ښارونه یې له کفارو ازاد کړل. د هغه د ژوند طریقه او تګلاره د ډیرو پاچاهانو او واکمنانو څخه غوره وه او د هیواد لارې او پولې خوندي وې. د نوموړي ښېګڼې ډېرې دي، په بغداد کې یې د خلافت له حکمونو څخه په بشپړه توګه اطاعت کاوه او په دې کار يې ځان مکلف ګڼلو. له خپلې مړینې څخه دمخه یې ټول حرام او ناجایز مالیات او عواید لغوه کړي و. په طبیعت کې یې سادګي او عاجزي وه او له علماوو او دیني خلکو سره یې دوستي او مینه وه.
 ابن خلکان چې په تاریخي بیاناتو او څېړنو کې مشهور دی، داسې لیکي: «هغه (سلطان نورالدین) یو عادل، پرهیزګاره او د شریعت تابعدا پاچاه و، د خیر اهل ته یې ډیره لېوالتیا درلوده، د الله په لاره کې د جهاد په برخه کې ډېر متواضع او فعال و، د شام په ټولو لويو ښارونو کې يې ډېرې مدرسې جوړې کړې، نو د هغه د کارنامو او ښېګڼو شمېرل او راټولول خورا ستونزمن کار دې. مشهور تاریخ پوه ابن اثیر الجزري د سلطان نورالدین په اړه لیکي:«ما د پخوانیو سلطانانو ژوند مطالعه کړی، د خلفای راشدینو او عمر بن عبدالعزیز تر خلافت وروسته مې په اخلاقو او عدالت کې له نورالدین څخه لوړ او غوره څوک نه دی لیدلی.»
 د نورالدین د مړینې په وخت کې ابن اثیر څوارلس کلن و؛ له همدې امله د هغه روایت او شهادت خورا مهم دی. هغه د مرحوم سلطان د کرکټر او د هغه د اخلاقو د بيانولو په ترڅ کې زياته کړه:  “هغه د هغې ځمکې له عايد څخه ګټه پورته کوله او د خپل ژوند لګښتونه یې برابرول کوم چې د خپل غنيمت د ونډې په پیسو  يې اخيستې وه.”
یوه ورځ یې مېرمنې له بې وزلۍ او مفلسۍ څخه شکایت وکړ، نوموړي په حمص کې یې درې دوکانونه د د هغې د لګښتونو لپاره ورکړل، د دغو درېو دوکانونو کلنی عاید تقریباً شل دیناره وو؛ کله چې د هغه ښځې وویل چې دا مقدار لږ دي، هغه ځواب ورکړ:«زه له دې پرته نور څه نه لرم، او هغه څه چې تاسو زما په ملکیت کې ګورئ هغه ټول د مسلمانانو ملکیت دې، زه یوازې د هغې خزانه دار او ساتونکی یم او په دې امانت کې د خیانت په کولو سره زه نشم کولی ستا د رضا په خاطر د ځان لپاره دوزخ واخلم.» سلطان نورالدین د شپې ډېر عبادت کاوه او د ذکر او تلاوت لپاره یې یو ټاکلی وخت درلود. په حنفي فقه کې عالم و، خو متعصب نه و. د احادیثو په برخه کې یې زده کړه وکړه او د ثواب په نیت یې  د هغو تدریس کاوه. هغه زده کونکو ته سندونه او د تدریس اجازه ورکوله. د هغه عدل او انصاف دومره لوړ و چې په خپل پراخ هیواد کې یې هیڅ ګمرک او مالیه راټولونکي نه پریښودل او ټول یې ختم کړل. هغه په ​​مصر، شام، جزیره او موصل کې ټول ګمرکونه وتړل.
 یو چا د قاضي په وړاندې د هغه په ​​ضد شکایت وکړ، هغه پریکړه وکړه چې د قاضي دفتر ته حاضر شي، مګر د ننوتلو دمخه یې قاضي ته پیغام واستاوه چې زه به ستاسو دفتر ته راشم، مګر تاسو زما سره د ډیر عزت او امتیازاتو سره چلند مه کوئ؛ او اتفاقا هغه قضیه وګټله او بل اړخ یې محکوم شو؛ خو د حکم له صادرېدو وروسته يې مدعي ته خپل حق ورکړ او ويې ويل: ما هم له پيله همداسې تصمیم نیولی و، خو فکر مې وکړ چې که د محاکمې لپاره د قاضي دفتر ته حاضر نه شم، ښايي د غرور او لویي يوه بڼه وي؛  نو له حضور او محاکمې وروسته به په ښکاره توګه د خپل حق د معافیت اعلان وکړم چې له پیله مې پرې پریکړه کړې وه.
 د قضاوت لپاره يې يوه خپلواکه ودانۍ جوړه کړې وه، چې قاضي به تل د خلکو د ستونزو د حل او د خلکو د غوښتنو ته د رسېدنې لپاره تل حاضر وي. حتی که مدعی یهودي یا  بل کافر و، ظالم ته  به یې د عمل سزا ورکوله؛ که څه هم مدعی علیه د ده خپل زوی یا د پوځ لوی قوماندان یا بل واکمن و. د نوموړي زړورتیا او مېړانه بې سارې وه. په جګړه کې، هغه دوه لیندۍ او دوه کمربندونه درلودل؛ یو چا ورته وویل: ستا دې په خدای قسم وي چې د خپل ژوند په خطر کې اچولو سره اسلام په مصیبت کې مه اچوه!؛ یعنې د خپل ژوند په ارزښت پوه شه، ځکه له تاسو وروسته به اسلام بې مشره پاتې شي؛ په ځواب کې یې وویل: محمود( د ده کوچنی نوم دی) څوک دی چې د ده په اړه دې داسې وویل شي؟  ځکه چا چې زما څخه وړاندې د وطن او اسلام ساتنه چا کوله او هغه حقیقي معبود دې (لا اله الا الا هو) .

 هغه د علماو او دیني خلکو درناوی کاوه او د هغوی په حضور کې به ودرېد او تر څنګ به یې کښېناست؛ په ډېر ادب او عاجزۍ سره به په ساده ژبه له هغوی سره خبرې کولې، د هغوی له هېڅ شرعي امر او مشورې څخه به یې سرغړونه نه کوله، په خپل قلم او لاس به یې لیکونه لیکل؛ خو د همدې عاجزۍ او ځان ماتې سره سره، د نوموړي هیبت او وقار ډېر زیات و. حقیقت دا دی چې دا څیړنه، د هغه د شخصیت او ښېګڼو د بیانولو توان نلري او څو نور کتابونه د دې لپاره  په کار دي.
 ادامه لري…

معتزله (پنځوسمه برخه)

نویسنده: "ابوعائشه"

د اهل سنت او جماعت او معتزله تر منځ يو له مهمو او مختلف فیه مسايلو څخه د پل صراط مسئله ده. له هغه ځای څخه چې د معتزله‌و اصول او احکام په عقل ولاړ دي. دوی د قيامت د ورځې په هکله له ډېرو اعمالو او مسايلو څخه انکار کړی دی، چي يو يې د پل صراط مسئله ده.
په دې لیکنه کې هڅه کوو چې د اهل سنتو او معتزلو نظر سره د دلایلو څرګند کړو.
د دې لپاره چې صراط ښه وپېژنو او د هغه په کیفیت باندې پوه شو چې څنګه دی، لومړی به یې لغوي او اصطلاحي تعریف وپېژنو او بیا به د هرې ډلې نظرونه په جلا توګه بیان کړو.
د صراط لغوي او اصطلاحي تعریف
صراط په لغت کې
صراط له «صرط یصرط صرطاً و صراطاً» څخه اخیستل شوی.
دا لغت په دریو صحیحو ډولو لوستل کیږي: په صاد سره «صراط» په سین سره «سراط» او په زا سره «زراط» چې ټول ورته معنی لري.
جوهري ليکي: «الصراط، السراط او الزراط ټول د لارې معنا لري.»
ابن فارس لیکي: «الصراط: الصاد و الراء و الطاء، دا کلمه ابدال ده، او له سین سره هم راځي، چې د لارې په معنی ده.»
فیروزآبادي لیکي: «الصراط په کسرې سره یعني لاره، او په سین سره بل لغت دی.»
زهري لیکي: «صراط په صاد سره د لومړنیو قریشو لغت دی، او په قرآن کې هم کارول شوی دی. عام عربان هغه په سین سره (سراط) لولي.
صراط په اصطلاح کې
علماوو د صراط لپاره ډېرې ماناوې بيان کړې دي، چې دلته يې ځينې يادوو:
امام نووي رحمه الله په خپل تعریف کې لیکي: «پر جهنم باندې یو پل دی چې ټول خلک ترې تیریږي.»
اسفرایني رحمه الله لیکي: «دا یو پل دی چې د دوزخ پر سر ایښودل شوی او ټول مخلوقات ترې تیریږي.»
ډاکټر ذياب بن مدحل علوي ليکي: «دا يو پل دی چې پر دوزخ جوړ شوی دی. څوک چې الله تعالی وغواړي په هغه به تېر شي او جنت ته به لاړ شي.»
 
ادامه لري…

 یادونه: په پای کې د یوه مهم ټکي یادونه اړینه ګڼم: ځینې خلک د معتزلهو د تبرئې هڅه کوي او وايي چې د دغې خبرې[د میزانو اعمال] نسبت دوی ته صحیح نه دی، لکه څنګه چې د علماوو اقوال هم مخکې بیان شول، د “شرح المواقف” کتاب د لیکوال “ایجي” له قوله معلومیږي چې د میزان انکار د ټولو معتزلهو مذهب دی.  په دې کې که څه هم ځینې یې مختلف نظرونه لري؛  مګر بیا هم دوی میزان توجیه او تأویل کوي.
 د معتزله دغه نظر بې شمېره علماوو په خپلو کتابونو کې په تفصیل او د مثالونو په حواله بیان کړي دي چې موږ یې د خبرې  اوږدېدلو د مخنیوي لپاره نه دي ذکر کړي.
ادامه لري…

معتزله (نهه څلوېښتمه برخه)

لیکوال: "ابوعائشه"

د معتزله‌و دلایل
 معتزله د خپلې ادعا (د قيامت په ورځ د ميزان انکار) د ثابتولو لپاره څو دلايل بيان کړي دي او هغه يې د شبهې په توګه بيان کړئ دي چې د هغو انکار وکړي.
۱. اعمال اعراض دي؛ شايد د هغو راګرځېدل شوني وي، خو وزن کول يې ناشوني دي؛
۲. اعراض په سپکوالي او دروندوالي نه متصف کیږي، هغه څه چې په هغه توصيف کيږي هغه جوهر دي؛
۳. ټول عملونه خدای تعالی ته روښانه او مشخص دي؛  نو وزن یې بې ګټې دی.
 د معتزله‌و د دلایلو ځواب
 له مخکنیو مواردو څخه څرګندیږي چې معتزله د وزن او ميزان د انکار هیڅ دلیل هم نه لري، پرته له ځینو عقلي شبهو چې د عقیدې په بحث کې یې د هغو څخه استدلال صحیح نه دی. [ځکه چې عقيدتي مسایل باید په قران کریم او د رسول الله صلی الله علیه وسلم په صحیح احادیثو ثابت وي]؛ خو دا ډله د عقل په تقديس اخته شوي او هغه يې له خپل مقام څخه په لوړ مقام کې ايښي دي. علمای کرامو د دغه ډلو لپاره مختلف ځوابونه بيان کړي چې موږ يې ځينې ذکر کوو:
 الله سبحانه و تعالی هغه عملونه چې اعراض دي په اجسام او جوهرو بدلوي او هغه وزن کوي، په اسمانونو او ځمکه کې هیڅ شی شتون نلري چې خدای سبحانه و تعالی عاجز کړي، او الله سبحانه و تعالی په هر څه قادر دی، ځينو متکلمينو له ابن عباس رضي الله عنهما څخه روایت کوي چې وايي: « الله جل جلاله اعمال په اجسامو بدلوي، او بیا به یې د قیامت په ورځ وزن کړي.» او د دې لپاره بې شمیره دلیلونه او شواهد شتون لري.
 علامه تفتازاني په “شرح عقائد” کې د معتزله‌و د نظر له څرګندولو وروسته په ځواب کې لیکي:  « په حديث شريف کې راغلي چې اعمال وزن کيږي، نو کومه ستونزه نشته.»
 دی د هغو په ځواب کې چې وايي: “د اعمالو وزن عبث دی.” داسې لیکي: «که فرض کړو چې د الله سبحانه و تعالی اعمال په اعراضو او مقاصدو معلل دي، خو بيا هم د هغه په وزن کې داسې حکمتونه شته چې موږ نه پوهیږو. او دا چې موږ د هغه له حکمت څخه خبر نه یو، دليل نه شي کېدای چې هغه عبث وګڼو.»
 او دا چې لومړني معتزله ميزان د عدل او انصاف باندې تعبیر کوي هم باطل دی، ځکه چې ميزان له عدالت څخه توپير لري او له کتاب او سنت څخه ثابته شوې ده چې دا هغه حقیقي ترازو دی چې په هغه سره عملونه تول کیږي او په وزن سره د نېکيو او حسناتو فوقيت په بدیو باندې او برعکس معلوميږي. د هغه په وزن سره عدالت څرګندیږي؛  البته، د هغه کیفیت د نورو غیبي امورو په څیر دی [چې له الله سبحانه و تعالی پرته بل څوک نه پوهیږي].
 د دې په اړه چې عملونه وزن کیږي یا صحیفې؟ دلته دوه احتمال شتون لري چې دواړه په احادیثو ثابت دي:
دا چې پخپله اعمال وزن کيږي: په صحیح مسلم کې راغلي: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي: نظافت او پاکي د ایمان نیمه برخه ده، او الحمدلله ميزان ډکوي.
حضرت ابو درداء رضي الله عنه وايي: ما له رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه اورېدلي دي چې فرمایي: «په میزان کې له ښو اخلاقو څخه هیڅ شی دروند نه دی.»
۲. او بل داچې صحيفې د خپل منځپانګې سره يا پخپله عامل وزن کيږي: امام احمد رحمه الله له عبدالله بن مسعود رضي الله عنه څخه روايت کوي – چې نرۍ پښې يې درلودلې- چې يوه ورځ يې د اراک د لرګیو په پرې کولو بوخت و چې د غاښونو مسواک جوړ کړي، چې باد یې کالي پورته کړه او پښې یې ښکاره شوې او حاضرو خلکو باندې وخندل، رسول الله صلی الله علیه وسلم ترې وپوښتل: ولې خاندی؟  هغوی وویل: د ابن مسعود د پښو د نريوالي له امله.  هغه وفرمايل: قسم په هغه ذات چې زما ژوند یې په لاس کې دی، دا دواړه د احد له غره هم درانه دي.
 حضرت عبدالله بن عمر رضي الله عنهما وایي: «د بندګانو د اعمالو کتابونه وزن کیږي.»
 ډاکټر فهد صالح الخنه په یوه مقاله کې چې د دارالعلوم کلیه مجله کې خپره شوې ده، د اعمالو د وزن په اړه د آیتونو، احادیثو او اقوال له بیانولو وروسته دا مسایل په لاندې ډول را لنډوي او لیکي:
«خلاصه دا ده چې اعمال په صحیفو کې لیکل شوي دي او د بندګانو ټول اعمال د قیامت په ورځ په داسې کچه تول کیږي چې خدای تعالی د هغې په حقیقت او کیفیت ښه پوهیږي. نو کله چې د نېکیو پَلې درنې شي نو بنده به جنت ته ځي او کله چې پَلې یې سپکې شي او د بدیو پَلې درنې شي نو بنده به جهنم ته واستول شي او که کافر وي نو هلته به د تل لپاره پاتې شي. خو که مؤمن وي نو د الله جل جلاله په اراده کې به وي [که وغواړي هغه ته به بښنه وکړي او که وغواړي سزا به ورکړي] خدای دې موږ او تاسو د دوزخ او د هغې وحشتناکه صحنې وژغوري.»
 په دې اړه د علماوو اقوال مختلف دي چې ایا عمل وزن کیږي یا عامل او د اعمالو صحیفه، او دا موضوع په تفصیل سره نه ده ذکر شوې ځکه چې دا یوه جلا موضوع ده او زموږ له موضوع سره تړاو نه لري.

معتزله (اته څلوېښتمه برخه)

لیکوال: "ابوعائشه"

د معتزله‌و نظر
معتزله د عملونو له وزن څخه انکار کوي، د دوی دليل دا دی چې عملونه عرض دي، که د هغه بېرته راګرځول ممکن وي، نو وزن يې نه دی ممکن، او بله خبره دا ده چې دا عملونه الله تعالی ته معلوم او څرګند دي؛ نو الله سبحانه و تعالی د هغه وزن ته اړتیا نه لري او وزن یې بې ګټې دی.
د معتزلهو مشهور قول دا دی چې دوی د عمل له حقیقي وزن څخه انکار کوي او باور لري چې له میزان څخه مراد عدالت دی. دوی وايي: سبزي پلورونکي، د خوراکي توکو پلورونکي او داسې نور وزن ته اړتیا لري، خو خدای تعالی دې ته اړتیا نلري چې ترازو ولري؛ ځکه چې الله جل جلاله د خپلو بندګانو تر منځ انصاف کوي، الله جل جلاله فرمايي: «ولا یظلم ربک أحدا»؛ ژباړه: «ستا رب په هیچا ظلم نه کوي.»
ابن فورک رحمه الله (وفات: ۴۰۶هـ ق) وايي: “معتزله له میزان څخه انکار کړی دی؛ ځکه چې دوی باور لري چې د اعراضو وزن ناشونی دی؛ ځکه چې اعراض بنفسه نه دي قایم، [نو د هغې وزن ممکن نه دی].”
ابواسحاق زجاج رحمه الله د معتزله د قول په اړه وايي: «معتزله د میزان څخه انکار کړی دی، دوی وايي: د میزان څخه مراد عدالت دی او دوی په دغه کار سره د قرآن، سنت او اجماع سره مخالفت کړی دی. ځکه چې خدای تعالی خبر ورکړی دی چې هغه به د عملونو د وزن لپاره ترازو جوړوي ترڅو بندګان خپل عملونه مجسم وویني او په خپل ځان باندې ګواهي ورکړي.»
اکثره معتزله د میزان منکر دي، په دې معنا چې د قيامت په ورځ د بندګانو د اعمالو د تول لپاره هيڅ حقيقي ميزان او ترازو نشته؛ دا انکار د هغو د اصولو له امله دی چې «د معتزلهو تر ټولو خطرناک اصول دا دی، چې دوی خپل د فکر او عقل په اساس حکم کوي او د الله تعالی له کتاب او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له سنتو څخه مخ اړوي. دوی د دغو اصولو په اساس باطل عقاید لکه: د قبر د عذاب انکار، د پل صراط انکار، د میزان انکار او ډېر نور غیبي امور باندي عقیده لري.
ټول معتزله، ميزان تأویل ګڼي او وايي: د هغه څخه مراد ثابت عدالت دی په ټولو شیانو کې، او له همدې امله په جمع کلمه ذکر شوی، که نه نو مشهور ميزان يو دی.
جرجاني رحمه الله [وفات: ۸۲۶هـ ق] لیکي: “معتزله په هغه وزن او پیمانه باندې اجماع لري چې په قرآن کریم کې راغلی دی او وایي: له دې څخه مراد عدل او انصاف دی.”

*د رسنیو رول او د مسلمانانو په هویت د هغې اغیزې (یوولسمه برخه)*


لیکوال: م. فراهي توجگی


د مخابراتو په عمر کې د رسنیو د سواد زده کړې اهمیت
د رسنیو سواد(Media Literacy) په خورا عمومي تعریف کې یو ډول د مهارتونو پر بنسټ پوهه ده چې تاسو کولی شی د رسنیو مختلف ډولونه او د هغوی محصولات وپیژنئ او توپیر وکړئ.
د دې تفاهم ګټه څه ده؟
په ساده کلمو کې، د رسنیو سواد د یو غذایي رژیم په څیر دی چې په هوښیارۍ سره پاملرنه کوي چې کوم مواد ښه دي او کوم زیانمن دي. څه باید وخوړل شي او څه نه؛ یا د هرې مادې د مصرف اندازه باید په کوم اساس وي. د رسنیو سواد کولی شي د رسنیو اوریدونکو ته دا ور زده کړي چې د غیر فعال او مصرفي حالت څخه ووځي او د متقابل او فعال مساواتو دایرې ته ننوځي ترڅو د چارو جریان په خپل ګټه بدل کړي.
په بل عبارت، د رسنیو سواد له موږ سره مرسته کوي چې د رسنیو له بسترڅخه په هوښیارۍ او ګټوره توګه ګټه پورته کړو.
نن ورځ، د یوې ملي ټولنې لپاره د اتباعو د زده کړې سربېره، په نړیواله ټولنه کې د ژوند کولو لپاره د اتباعو چمتو کولو ته اړتیا ده.
د نړیوالتوب په دوره کې خلکو ته د رسنیو سواد زده کول یو کلي مفهوم دی چې په رسنیو، کلتوري، ټولنیزو، تاریخي، سیاسي او ټیکنالوژیکي مطالعاتو پورې اړه لري او دا د معلوماتو او اړیکو په عصر کې د ژوند غوره لارو ښوونې لپاره کارول کیدی شي، چې په ځانګړې توګه په یوه ټولنه کې او په عمومي توګه په نړیواله ټولنه کې رول لوبوي. د رسنیو سواد زده کړه د ډله ایزو رسنیو د منفي اغېزو په وړاندې د خلکو د ملاتړ لپاره یوه وسیله ده، کوم چې د چاپ څخه تر انټرنیټ پورې په مختلفو بڼو کې پیغامونو ته د لاسرسي، تحلیل، ارزونې او تولید لپاره یو چوکاټ چمتو کوي.
د رسنیو سواد زده کړه په 21 پیړۍ کې یو تعلیمي کړنلاره ګڼل کیږي، ځکه چې د رسنیو سواد زده کړه په ټولنه کې د رسنیو د رول په اړه پوهاوی او شعور رامینځته کوي، او دا د څیړنې او شخصي نظرونو څرګندولو لپاره د مهارتونو ترلاسه کول اړین ګڼي.
د رسنیو سواد یو له هغو دوولس سوادونو څخه دی چې د یونسکو او نورو نړیوالو او ملي موسسو لخوا چې د زده کړې مسئولیت لري وړاندیز کوي.
په دې مقاله کې، خلکو ته د رسنیو د سواد زده کړې د پروسې د مطالعې اساسات په دوو موخو ولاړ دي:
لومړی، لوستونکي ته د اړیکو په عصر کې د رسنیو د سواد زده کړې د اهمیت او لازمي اړتیا په اړه خبرتیا.
دوهم، د مهمو ټکو په وړاندې کولو سره، دا ممکنه کیږي چې د رسنیو د سواد زده کړې په اړه د ژور فکر او احتیاط پلان کولو سره اړین ګامونه پورته شي او د نړیوال کولو د دورې اړتیاو سره سم د مدني ژوند زده کړې د هیواد د اغیزمن سیسټم رامینځته کړي.
د رسنیو سواد لږترلږه دوه جدي څپې لري:
لومړۍ څپه د ټلویزیون د شهرت سره تړاو لري. تلویزیون د ډیرو مفکرینو لپاره د نوي دور لیک رسوونکی و. یو داسې دوره چې په هغه کې د انسان ارتباط او حتی د خلکو د فکر کولو طریقه باید په چټکه او سخته توګه بدلون ومومي.
دوهم څپه، چې لوی او ډیر جدي و، چې د انټرنیټ له خپرېدو وروسته راغی. د انټرنټ له خپرېدو وروسته په رسنیو کې ډیری دودیز سرحدونه او دیوالونه ورک شول. د ویب پاڼه جوړول او بریښنالیک استول ارزانه وه، او هرڅوک کولی شول چې خپل رسنۍ ولري. دودیزې ډله ایزې رسنۍ له مینځه ولاړ یا لږترلږه خپل پخوانی ځواک یې له لاسه ورکړ.
د ویب او بریښنالیکونو وروسته، د ټولنیزو شبکو پراخول یو بل ګوزار و چې په دودیزو ډله ایزو رسنیو باندې وشو؛ دومره زوروره ضربه چې ډېرو شنونکو د تل لپاره د دغو رسنیو د تباهۍ او بې کفایتۍ وړاندوینه وکړه.
د رسنیو دې نوې فضا یو ځل بیا د خلکو، کارپوهانو او حکومتونو په سترګو کې د رسنیو د سواد اهمیت روښانه کړ. په نوې نړۍ کې، “خبر چمتو کوونکی” او “خبر اخیستونکی” دوه جلا رولونه نه دي، مګر هرڅوک کولی شي په هر وخت کې خبري وکړي یا د نورو خبرو ته غوږ ونیسي.
دا په داسې شرایطو کې و چې “د ډیجیټل میډیا سواد زده کړه” د ډیجیټل سواد زده کړې د یوې برخې په توګه زیږیدلی او وده کړې، او هرڅوک لږ تر لږه احساس کوي چې د رسنیو سواد زده کړه په نننۍ ټولنه کې یو له جدي اړتیاو څخه ده. له همدې امله د رسنیو د سواد زده کړه د اوسني عصر یوه بیړنۍ اړتیا او مهمه اړتیا ګڼل کیږي، ځکه رسنۍ د افکارو په لارښونه کې لوی او کلیدي رول لوبوي.

‏په لومه کې د دښمن د غورځولو پلان!
رژيم پر ميزايو له حقاني صاحب سره د مقابلې فشار نور هم زيات کړ، دوی ته يې دا کرښه تېره کړه چې حقاني او مجاهدين له غورمامې وباسي، که نه بريد به پرې وکړي.
هغه وه چې ميزايو د مخکني پوهاوي له مخې جعلي جنګ پيل کړ، تر دوه ساعته جعلي جګړې وروسته ميزايو د رژيم قطعاتو ته وويل: مجاهدين په خورا پرمختلليو وسلو سمبال دي. قوم يې د مقابلې توان نه لري. قطعات بايد خپله پرجګړه ورګډ شي.
د پلان له مخې که دوښمن جګړې ته وړاندې شوی وای، ولسي لښکربه له شا بريد پرې ښخ کړی و، خو څرنګه چې د دوښمن مورال کمزوری و، د مخامخ جګړې توان يې بايللی و.

له نينه کاڼ غره څخه د عملياتو پيل
څرنګه چې د غورمامې مرکز موقعيت دوښمن ته افشا شوی و، د دوښمن دلېرې وېشتونکو توپونو توغنديو او غرني هاوان تر بريد لاندې و. له پاسه بمبار، مجاهدين له نويو ستونزو، ګواښونو او زيانونو سره مخامخ کړي وو.
ميزايي هم د دوښمن تر سخت فشار او ګواښ لاندې وو، څرنګه چې له اکمالاتي اړخه مجاهدين او لښکر پر قام تکيه وو، ولس د دوښمن د څار او فشار له امله له مجاهدينو سره خپلو مرستو ته دوام نه شوای ورکولی، چې له امله يې مجاهدين له سختې تنګسيا سره مخامخ وو.
مولوي جلال الدين حقاني پرېکړه وکړه چې مرکز نور د بوسپه کرشکڼ غره ته ولېږدوي چې د نکې ولس ته لاسرسی ولرلی شي.
د نکې ولسونه د خپل پخواني مدرس مولوي جل الدين حقاني د اصلاحي شخصيت مرهون او د هغه د دعوت تر اغېز لاندې وو، اوس چې د دين او وطن له دوښمنانو سره په توده مبارزه کې له ستونزو سره مخامخ و، له ټولو دمخه د نکې احمدخېلو خپلې ساحې تر د ورتګ بلنه او د خپلې مرستې او ملاتړ ډاډ ورکړ، هغه وه چې د کرشکڼ د نينه کاڼ جومات په سر کې يې د مرکز په پرانيستو د سوق او ادارې چارې له سره تنظيم او د عملياتو نوې لړۍ وغځوله.

«دا چې بيا یې څه وکړل راتلونکي کې به درته ووايو، راسره اوسئ»

(لوى مصلح ستر غازي الحاج مولوي جلال الدین حقاني رحمه الله)

‎#لوی‌مصلح_ستر‌غازي

صفحه ۱۲۶

10 جى بى در بدل 140 افغانى
15 جى بى در بدل 200 افغانى
30 جی بی در بدل 350 افغانی!
40 جى بى در بدل 400 افغانى
50 جى بى در بدل 500 افغانى


کدام سیمکارت میخواهی فعالسازی کنی

https://t.me/RumiYaqubKarwan7
https://t.me/RumiYaqubKarwan7
https://t.me/RumiYaqubKarwan7
👆👆👆👆👆👆👆👆👆
رابطه @Ehsan2148

*داعش د اسلامي شعایرو ختمونکي*
*یحیی عرفان*

د اسلام په تاريخ کې، چې هر وخت په لومړنۍ او وروستنۍ زمانه کې خوارج رامنځته شوي دي، تګلاره او عمل يې د نړۍ له ټولو مسلمانانو څخه خلاف وي.

اوسني خوارج (داعش) چې له کومي ورځي را پيدا شوي دي، له هغې ورځې یې، د اسلام د مبارک دين له ډېرو اصولو او فروعو څخه سرغړونه يوازينۍ تګلاره ده؛ دوی تل کوښښ کوي، چې د اسلام د مبارک دین ټولمنلي اصول ناسم  وګڼي، مسلمه امت ته یې د انديښنې وړ وبريښوي او د نړۍ مسلمانانو ته شکوک او شبهات پيدا کړي.

د، همدې پروژې د مخته وړلو په نيت يې ډېر ناوړه کارونه کړي دي، چې له جملې يې يو کار هم مقدس اماکن، د کفر او شرک علامې ګڼل دي؛ چې په عراق کې يې د ځينو پيغمبرانو(عليهم السلام) د قبرونو ترڅنګ، د صحابه کرامو (رضی الله عنهم) ډېر قبرونه نړولي دي او د نړۍ په سطحه یې په ډېرو سیمو کې د نيکو او مسلمانو افرادو قبرونه له منځه وړي دي.

د خيبر پښتونخوا په سيمه کې چې کله داعش را ښکاره شول؛ تر ټولو لومړی يې د پښتو ژبې د مخکښ صوفي شاعر عبدالرحمن بابا او ځينو نورو نيکانو او صالحانو قبرونه والوزول، چې له امله يې په اسلامي امت کې خورا ډېرې بې باورۍ رامنځته شوې او د ډېرو اسلامي تنظمونو رنګ پکې بد شو.

خو په حقيقت کې دا کار داعش کړی و، دا چې داعشيان د مسلمانانو په نامه ځان معرفي کوي؛ ځکه خو يې نور مسلمانان هم ورسره رنګ بدي شول او داعش تل کوښښ کوي چې داسي کارونه وکړي، ترڅو د اسلام مبارک دين خلکو ته شبه ناک او مشتبه دين ښکاره کړي.

داعشيانو په ډېرو سيمو کې پخواني او لرغوني مساجد نړولي دي او هغوی ته يې (العياذبالله) د شرک ځالي ويلې او خورا ډېر مساجد يې نړولي دي.

د «داعش» نومي کتاب وايي: ((داعش له زيارتونو او قبرونو څخه ګرانبيه څېزونه اخلي او بيا يې ويجاړوي/ جنګيالي يې ورته د جګړې د غنيمت په سترګه ګوري.مخ:۴۲ ))

د داعشیانو د ځينو افرادو له خولو اورېدل شوي دي، چې که دوی پر سعودي برلاسي شي، دوی به د مکې او مدينې مقدس اماکن هم ونړوي.

د داعشيانو له دې وړاندویني داسي برېښي، چې کعبه شريفه هم دوی ته د نړولو وړ بريښي او دوی به يوه ورځ اراده ولري چې کعبة الله؛ چې د مسلمانانو قبله ده، دوی به ورته د شرک او کفر نښه ووايي او له منځه به يې يوسي.

دا ځکه چې دوی د مسلمانانو د اتحاد او را يوځای والي ټول منابع او سرچينې له منځه وړل غواړي، پر اسلامي شعايرو د نړۍ ټول مسلمانان سره را يو ځای کېږي او د دوی ترمنځ د اسلام په اړه په بين المللي بڼه د مسلمانانو پر اساسي مسايلو بحثونه ممکن دي او د اسلام او مسلمان په دفاع کې مقدس اماکن مهم رول لري.

خو داعشیان چې اصلاً د مسلمانانو ترمنځ د عمومي بې اتفاقۍ په موخه را منځته شوې پروژه ده؛ د مقدسو اماکنو د نړولو کار ځکه مخته وړي، د دوی همدا مکلفيت دی چې د اسلام په نامه د مسلمانانو ترمنځ درز او جلا والی راولي.

*د داعشیانو فکري جوړښت!*
دوهمه برخه
برکت‌الله دانشور

داعش د خپلو فعالیتونو په پیل کې، له عراق څخه راپورته شو او ورو ورو یې لکه غڼی (عنکبوت) په نورو هېوادونو او ځایونو کې لاره پيدا کړه او خپل کورونه یې جوړ کړل.

عراق یوه موده د امریکا تر اشغال لاندې و او د امریکا د نظامي ځواکونو تر چتر لاندې یې د وژنو او شکنجو خوند تجربه کړ، په دې موده کې د تودې او ویجاړوونکي جګړې ترڅنګ؛ د خلکو ژوند اخیستل کېده او ناموسونه پايمالېدل.

د ملت د متحدې ټولنې په منځ کې، دښمن د مذهبي اختلافاتو او دوه قطبي کېدو د لپاره بوخت و، ترڅو د ملت یووالی له منځه یوسي، دې کار د بې ګناه خلکو ترمنځ د شیعه او سني په نوم بېلولو ته لاره هواره کړه.

د شیعه ګانو په واک کې د حکومت نیولو سره، په ټولنه کې د تبعیض او توکمپالنې لړۍ په خورا سخت ډول پراخه شوه، د حکومت له خوا د ملت په شړلو او د نورو خورا وحشتناکو جنایتونو په ترسره کولو سره، د انتقام، ظلم پر ضد او د عدالت غوښتلو زمینه برابره شوه.

همدارنګه؛ موقع پالو له دې ناڅرګند وضعیت څخه د خپلو غوښتنو د پوره کولو لپاره ګټه واخیسته، په داسې حال کې چې دښمنانو د عدالت غوښتونکو په نوم او په ځانګړې توګه د اهل السنة د نوم څخه په ګټه اخیستنه، په عملي ډول ټولنه په دوو مخالفو او سخت دریځو ډلو ووېشل.

داعش په پیل کې د اهل تشیع نه انتقام اخیستلو ته شروع وکړه او بی باکه، جسورانه او بې رحمۍ سره یې د پراخو او بې شمېره وژنو لړۍ پیل کړه.

هغه حسد او کینه چې په عراق کې، د اهل السنة پر وړاندې په تدریجي ډول لږ لږ رامنځته شوې وه؛ د داعش د خلافت په اعلان سره؛ په لنډ وخت کې زیاته شوه، داعش د اهل السنة د مجاهدینو په وړاندې بې شمیره خلګ را وپارول او د مظلومو مسلمانانو د وینو نهرونه یې روان کړل.

په پیل کې، د داعش ملاتړي او لارویان له بېلابېلو هیوادونو او لرې سیمو څخه راغلل، چې د داعش لپاره واک او ځواک دواړه شول؛ خو له یو څه مودې وروسته معلومه شوه، چې تر دې نوم لاندې داسې جنایتونه ترسره کېږي، چې له دین او انسانیت سره ډېره فاصله لري او داعش د افراطیت او سخت‌دریځۍ په لاره روان دي، له همدې وجې یې لارویانو لاره ور څخه بېله کړه او داعش د خلګو ملاتړ له لاسه ور کړ.

*داعش له اسلام څخه لرې ډله*
مهاجر صافی

ګرانو لوستونکو به هرو مرو دا موضوع څو ځله لوستلې یا اوریدلې وي، چې د داعش په شان تکفیري او ترهګرې ډلې د سیمه‌ېیزو او بهرنيو سیاسي قدرتونو له خوا رامینځته شوي دي، چې له اسلامي ارشاداتو سره هیڅ تړاو نه لري؛ مګر بیا هم موږ اړتیا احساس کړه چې دا مسئله څه لږ نوره تشریح کړو.

تر هر څه وړاندې باید ووایو، چې هر دین ته د یوې عقیدې او مفکورې د منسوبولو لپاره باید د هغه دین اصلي منابعو او د پیروانو تر منځ يې مستندو اقوالو ته مراجعه وکړو؛ نو که يو عمل د دين په اصولو کې د غندلو وړ وي خو خلکو پرې عمل پيل کړى وي، د منلو وړ نه دی او د همدې دين د عيب‌پلټنې لامل کيدلاى نه شي.

له همدې امله؛ د داعش ډله چې په خپل منځ کې هیڅ پېژندل شوي او معتبر علما نه لري، باید د اسلام او مسلمانانو استازي ونه ګڼل شي او د ناروا کړنو له امله يې د اسلام پر سپېڅلي حریم اعتراض ونشي.

داعش او نورې تکفیري ډلې چې د اسلام په نوم هر ډول وحشت او جنايت ترسره کوي، په حقیقت کې د مسلمانانو څخه لرې ډله ده او په طبیعي توګه د هغوی افکار او چلند د اسلامي ارشاداتو سمبول نه شي ګڼل کېدای.

پټ او مهم معلومات چې د داعش ډلې له شالید څخه خپاره شوي؛ دا په ښکاره توګه تائیدوي چې داعش ډله د مهمو سیاسي اهدافو د ترلاسه کولو لپاره په اسلامي جامه کې جوړه شوې او ملاتړ يې شوى دى، لیکوال او سیاسي شنونکي J.C Verlemann په خپل يوه ليکنه کې ټینګار کړی؛ چې يوې الماني جريدې داسې اسناد خپاره کړي چې یو ځل بیا دا نظریه ردوي چې داعش یوه اسلامي ډله ده.

یاد شوي اسناد د هغه پلان په اړه چې د داعش د رامنځته کېدو او فعالیت لپاره وړاندې شوی و، په ډاګه کوي چې د داعش رامنځته کېدل د یوې مذهبي ډلې له جوړېدو څخه څومره لرې دي.

البته باید ووايو چې د امریکا د ملي امنیت د ادارې پخواني سلاکار اډوارډ سنوډن تر دې مخکې هم منلې وه؛ چې د داعش د مشر ابوبکر بغدادي راپورته کېدل د امریکا، انګلستان او اسرائیلي رژیم د استخباراتي همکاریو پایله وه.

اسلام‌دښمنه خلکو تل هڅه کړې چې د اسلام سپیڅلی دین د داعش له کړنو سره برابر معرفي کړي، په داسې حال کې چې د داعش چلند د ټولو مسلمانانو له چلند څخه په کلکه توپیر لري او ياده ډله په هیڅ ډول د "دیني لارښوونو سمبول نه ده".

*معتزله (پنځه دېرشمه برخه)*

لیکوال: "ابو عائشه"

د هغو کسانو شرایط چې امر بالمعروف او نهی عن المنکر مسئولیت په غاړه اخلي
امر بالمعروف او نهی عن المنکر يو له واجبو او سترو مسئولیتونو څخه دى؛ بلکې یو له اړینو اعمالو او تر ټولو غوره عمل دی، او خدای تعالی هم موږ خلق کړي یو چې په دې دنیا کې موږ وازمایي: «الذی خلق الموت والحیوة لیبلوکم أیکم أحسن عملا» ژباړه: «هغه ذات چې مرګ او ژوند یې پیدا کړ چې تاسو وازمایي چې کوم یو له تاسو څخه ډیر نېک دی» نو الله تعالی ته صالح، ښه او د قبول وړ عمل هغه دی چې مخلصانه او صحیح وي لکه څنګه چې فضیل بن عیاض رحمه الله د دې آيت په اړه وایي: «تر ټولو خالصه او سم عمل». کله چې عمل سم وي، خو که خالص نه وي، نه منل کېږي او که سم وي؛ خو اخلاص پکې نه وي، بیا هم نه منل كېږي، تر څو په اخلاص او په سمه توګه نه وي؛ خالص هغه دی چې د الله د رضا لپاره وي او سم هغه دی چې د سنت په اساس وي.
هیڅ لوی عمل باید له دې دوو شیانو پرته نه وي:
موخه یې د الله تعالی رضا وي؛
د الله سبحانه وتعالی له شریعت سره موافق وي.
له همدې امله، دا دوه مهم مسایل باید په امر بالمعروف او نهی عن المنکر او دعوت کې شتون ولري: خالص او سم وي. ځکه چې هیڅ شی ښه یا نېک نه دی؛ پرته لدې چې دا شرایط په کې وموندل شي.
د امر او نهی له مخه پوهه او حکمت
کله چې پوهه نه وي، جهل، ګمراهي او نفسي خواهشات یې ځای نیسي. لکه څنګه چې د حضرت معاذ رضي الله عنه په حدیث کې راغلي دي: «د امام علم عمل دی او عمل د هغه تابع دی.»
عمر بن عبدالعزیز رحمه الله فرمایي: «څوک چې بې له پوهې د خدای عبادت وکړي، د هغه فساد به د هغه تر اصلاح ډېر وي.»
په علم او پوهه سره د اهل جاهلیت او اسلام تر منځ توپير څرګندیږي او په دې برخه(امر بالمعروف او نهی عن المنکر) کې بايد علم وي او علم په دريو شيانو کې وي:
د ښو او بدو په اړه علم او د هغو ترمنځ توپیر؛
د مأمور او منهي په اړه علم ؛
په دې باندې علم چې امر بالمعروف او نهی عن المنکر يې سمې لارې ته چې مقصود ده رسوي، او دا په خپل ذات کې صلاح ده، له همدې امله ویل شوي: «ستا امر بالمعروف او نهی عن المنکر باید منکر نه یي.»
په امر او نهی کې رفق او نرمي
که امر بالمعروف او نهی عن المنکر او الله جل جلاله ته دعوت د نرمۍ او محبت سره وي، استجابت، اطاعت او اعتراف د هغه کس لخوا چې نېکۍ ته امر کیږي او یا د منکر څخه نهی کیږي هېڅکله نه ځنډېږي. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمایلي دي: «الله جل جلاله مهربان دی، نرمي او مهرباني خوښوي، او د نرمۍ لپاره لوی اجر ورکوي، چې د ظلم په صورت کې یې نه ورکوي.»
په یو بل حدیث کې فرمایي: « رفق چې له هر شي سره یو ځای شي، هغه ښایسته کوي او شدت چې له هر شي سره ملګری شي هغه عیبجن کوي.»
د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وروسته ځورونې باندې صبر درلودل
هغه څوک چې نېکۍ ته امر او منکر څخه نهی کوي د دعوت په لاره کې به خامخا له سختيو سره مخ کېږي، که صبر او زغم ونه لري، نو فساد به يې له اصلاح څخه ډېر وي.
الله جل جلاله د صبر په اړه فرمايي: «فاصبر کما صبر أولو العزم من الرسل»؛ «نو صبر وکړه لكه څنګه چې اولوا العزم پېغمبرانو صبر وکړ.»
مهم ټکی!
په امر بالمعروف او نهی عن المنکر کې د دې دریو شیانو شرط ګرځول د ډېرو خلکو لپاره دروند دی، دوی فکر کوي چې دا درې شرطونه په هیچا کې نه شته. نو د دې شرایطو په نشتوالي کې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر مسئولیت له اوږو لیرې کیږي. له همدې امله، دوی دا پریږدي او دا غلط دی؛ ځکه په نېکۍ امر کول او له بدیو منع کول ډېر لوی مسئولیت دی او پرېښودل یې ګناه ده. او باید کوښښ اوسي چې دغه درې شیان له امر بالمعروف او نهی عن المنکر سره یو ځای شي او بیا دې دغه مسئولیت ترسره شي.


ادامه لري…

*معتزله (څلور دېرشمه برخه)*


د امر بالمعروف او نهی عن المنکر ډولونه د محتسب له لحاظه
قاضي عبدالجبار امر بالمعروف او نهی عن المنکر په دې اعتبار چې دغه مسئولیت په غاړه لري (یعني هغه کسان چې آمر یا ناهي وي)، په دوو برخو یې وېشي:
هغه کارونه چې یواځې د امامانو او حاکمانو لخوا ترسره کیږي، لکه: د حدودو جاري کول، د سرحداتو ساتل (په هغه ځای کې چې د دښمن د تېري بېره وي) د سرحداتو تړل، لښکر ته حرکت ورکول او هغه مسائل چې دغه ته ورته وي.
هغه کارونه چې هم امامان و هم عام خلک کولی شي چې هغه ترسره کړي، لکه: د شراب څښلو، زنا، غلا او نورو څخه نهی کول او نور، که چیري داسې امام شتون ولري چې اطاعت یې په ټولو فرض وي، نو امام ته رجوع کول اولی او افضل دی.
د اهل سنت او جماعت نظر
اهل سنت او جماعت په دې مسله کې له معتزله سره موافق دي او د هغو نظر هم د دوی له نظر سره یو شان دی، دوی په دې باور دي چې محتسب کولای شي په هغه وخت کې امر بالمعروف او نهی عن المنکر وکړي چې هغه موضوع په مسئولینو سره تعلق ونه لري. لکه: د لمانځه په وخت کې هغه ته امر کول یا د امام او موذن حالت څېړل، یعني که چیرې د مسجد امام د امامت په مسئولیت کې قصور وکړ یا کوم مؤذن په اذان کې تغییر راوړ، نو دی کولی شي چې هغوی په دې باندې ملزم کړي.
او هغه مسايل چې له هغه سره تړاو نه لري، لکه د قتل مساله او داسې نور مسایل چې په هغه کې تعرض او لاسوهنه نه شي کولی. ځکه چې دا شیان د پاچا له ځانګړنو څخه دي، له همدې امله دوی اولوا الامر دوه ډوله ګڼي، یو هغه چې قدرت او ځواک ولري چې هغه امیران دي او بل هغه اولوا الامر چې علم او کلام ولري چې هغه عالمان دي.

*معتزله (درې دېرشمه برخه)*

لیکوال: "ابوعایشه"

امر بالمعروف او نهی عن المنکر د امت له اړینو واجباتو او مسئولیتونو څخه دی، ځکه په اسلام کې ډېر لوړ مقام لري. نو هغه شرایط او مسایل چې په هغه پورې اړه لري هم اړین دي. په دې برخه کې کوښښ کوو چې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر ګټې او د محتسبینو شرایط بیان کړو او همدارنګه د امامت مسئله تر څېړنې لاندې ونیسو.
د امر بالمعروف او نهی عن المنکر ګټې
علما او محققین د امر بالمعروف او نهی عن المنکر لپاره ډېرې ګټې لیکلي دي چې موږ یې ځېنې دلته ذکر کوو، چې دغه ګټې یا محتسب او مقابل لورې ته یې ور ګرځي او یا هم عمومو خلکو ته:
هغه ګټې چې محتسب (آمر بالمعروف او ناهي عن المنکر) ته ورګرځي:
د دغه مسئولیت څخه خلاصېدل؛
د الله تعالی حجت مخلوقاتو ته وړاندي کول؛
پر مخلوقاتو شهادت ورکول: امام مالک رحمه الله تعالی وایي: «خلکو ته پکار ده چې امر بالمعروف او نهی عن المنکر وکړي، او که چیرې یې خبره ونه منل شول نو دوی به پر سرغړونکو باندې شاهدان وي.»
د الله تعالی د ځېنو حقوقو ادا کول، لکه د منعم شکر( یعني د هغه کس شکر چې انسان ته یې نعمت وربخښلی وي) د هغه ډېرو نعمتونو لپاره چې موږ ته یې راکړي دي؛
د ثواب او اجر لاسته راوړلو لپاره؛
د محتسب د ګناهونو بخښنه؛
د دنیا او اخرت له عذاب څخه نجات، چې خدای تعالی دغه عذاب هغه چا ته ورکوي چې له دې مسئولیت څخه غفلت کوي یا یې پریږدي؛
د پیغمبرانو او رسولانو سره ورته والی او د هغوی د دعوت مسئولیت په غاړه اخیستل او همدارنګه د هغو په لاره روانېدل؛
د خلکو په زړونو کې د معروف او منکر هیبت پیدا کول.
۲. هغه ګټې چې مقابل لوري ته ورګرځي:
په دې لاره کې د ګټې او استقامت هیله؛
د دنیا او آخرت د نجات لپاره وسیله برابرول.
۳. هغه ګټې چې د عامو خلکو لپاره دي:
د دین، شریعت او د عقیدې ساتل؛
د عمومي عذابونو څخه مخنیوی؛
د الله تعالی د نعمتونو نازلېدل؛ [ځکه چې دا کار د ګناهونو د کچې د راټیټیدو او د الله تعالی د رحمت د نازلیدو سبب کیږي].
د مؤمن تقویت او د منافقانو مایوسه کول؛
د امر بالمعروف او نهی عن المنکر د مسئولیت په ترسره کولو سره، مسلمانانو ته هیله پیدا کیږي او له ټیټو او بې ارزښته شیانو څخه ډډه کوي؛
د امر بالمعروف او نهی عن المنکر له برکته نصرت او بریا مسلمانانو ته په نصیب کیږي؛
په امر بالمعروف او نهی عن المنکر سره امت خپل خیریت ته رسیږي؛ [ځکه چې علماو کرامو ويلي دي: دا وصف به تر هغه وخته پورې دوام وکړي چې دا امت امر بالمعروف او نهی عن المنکر وکړي].
د منافقانو له صفتونو څخه لرې کېدل او د مؤمنانو او د منافقانو تر منځ فرق؛
د مفاهیمو برابري او موازنه، تر څو خلکو ته منکر څرګند شي او پوه شي چې کوم کار منکر دی او کوم معروف.
ادامه لري…

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت باندې د هغې اغېز (شپږمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګی


د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت باندې د هغې اغېز (شپږمه برخه)
د ځوانانو په هویت باندې د رسنیو اغېز
رسنۍ په خپل حیرانوونکي او ګړندي ځواک سره دا وړتیا لري چې د نړۍ په لرې پرتو سیمو کې بیلابیلې ټولنې د فکر په یوه واحد او مدغم جریان کې راولي او د دوی لپاره پالیسي جوړه کړي او د دوی په پرېکړو اغېزه وکړي. د همدغو امکاناتو او شرایطو له امله غربي تسلط لرونکي دولتونه د دقیقو ستراتیژیو په خپلولو سره له دغې مخ پر ودې ټکنالوژۍ څخه د خپلو شخصي او ملي اهدافو د ترلاسه کولو لپاره د یوې مؤثرې او بدلېدونکي وسلې په توګه کار اخلي، چې د هغو له ایډیالوژۍ څخه دا دی چې ملتونو خپل د اهدافو او هیلو څخه  ګوښه کړي.
 د دوی د ځان پرمختګونه او بریاوې د رسنیو د نفوذ پر بنسټ دي. د رسنیزې نړۍ رښتیني رهبران د خلکو په شخصي معلوماتو د نفوذ او ننوتلو له لارې خپل پلانونه پرمخ وړي او خپل اهداف پلي کوي او له دې لارې د ولسونو فکر او د ټولنې ارزښتونه بدلوي او د وخت په تېرېدو خلک له کلتوري هویت څخه بې برخې کوي. او پر ځای یې غربي کلتور او باورونه په افکارو کې ځای پر ځای کوي.
 رسنۍ د ځوانانو د هویت په جوړولو کې مهم رول لوبوي. همدارنګه رسنۍ د عناصرو، کلتوري پدیدو د انتقال او د ټولنیزو عقایدو او نورمونو د بدلولو وسیله ده. دا ډول پدیده په ټولنه کې د خلکو د ژوند طرز بدلوي او دا څه چې په کورنیو کې پیښیږي د ارزښتونو او بالاخره د ماشومانو په وده کې د بدلون لامل کیږي او پدې توګه د دوی هویت بدلوي.
هویت څه شی دی؟
د هویت کلمه په “اکسفورډ” قاموس کې داسې تعریف شوې ده: “ځانګړتیاوې، احساسات او باورونه چې خلک له یو بل سره توپیر کوي.”
پاستور چې د پوسټ ماډرنیزم یو له تیوري والا څخه دی، هڅه کړې چې د وروستیو معتبرو تیوریو په رڼا کې په ټولنه او کلتور کې د فیډبیک او انعکاس په اړه د نویو ټیکنالوژیو او رسنیو اغېزې وڅیړي. هغه په خپل کتاب کې چې د “رسنیو دوهم عصر” نومیږي په دې برخه کې لیکي: “هغه څه چې د رسنیو د دویم دور پورې اړوند تخنیکي نوښتونو کې یعني: د انټرنیټ، بریښنالیک او سپوږمکۍ دوره کې مهمه دي، د کلتور، فرهنګي هویت او د هویت د جوړولو نوې لاره ده.
 په CIA کې د ملي امنیت د استخباراتو د شورا پخوانی مرستیال «گراهامایفولر» وايي: “زموږ په وخت کې اسلام او اسلامي حرکتونه د هغو توکمیزو ډلو لپاره د هویت اصلي سرچینه ده چې غواړي د کلتوري تیریو په وړاندې خپل ټولنیز پیوستون پیاوړی کړي. ” د همدې انګیرنې له مخې، څه موده وړاندې په واشنګټن کې د یهودیانو د ملي امنیت د چارو انستیتوت په یوه کنفرانس کې په ښکاره وویل: موږ باید د مسلمانانو دیني هویت له هغوی څخه واخلو.
په حقیقت کې د غربي نړۍ او غربي رسنیو ستراتیژي دا ده چې د ځوانانو شخصیت او ملي او کلتوري هویت د یوې نوې ننګونې او کړکېچ سره مخ کړي. دا په داسې حال کې چې د هویت د بحران په رامنځته کولو کې د رسنیو د فعالیت په اړه بحث ډیر مهم دی.
 د ځوانانو د هویت په پیژندنه او ساتنه کې د اسلامي رسنیو دنده
د اسلامي رسنیو دنده په ټولنه کې د اسلامي کلتور بنسټیز کول او ځوانانو ته د سالم هویت نمونې وړاندې کول دي. اسلامي رسنۍ بايد د بهرنيو رسنيو د هغو هڅو په مقابل کې چې د اسلامي ټولنو د کلتوري هويت د يووالي او د اسلامي هويت د کمزوري کولو هڅه کوي، خپل خپلواک او اجتماعي هويت خوندي کړي.
تر څو چې رسنۍ د هويت د ساتنې په برخه کې خپل مسووليت درک کړي او ځوانانو او تنکيو ځوانانو ته د هويت نمونې وړاندې کړي، د هغو رسنيو د منفي پايلو مخه نيسي چې زموږ فرهنګي هويت يې په نښه کړي او د بحران رامنځته کولو تګلاره يې خپله کړې ده.
اسلامي رسنۍ باید ځوان نسل ته د دا ډول رسنیو خطر، د هغه څرنګوالی او کسان وروپيژني. د دوی تاریخ وګوري. په نړۍ او سیمه کې د دوی اوسنی دریځ وڅیړي. د سپوږمکۍ، انټرنیټ او نورو نړیوالو رسنیو د معلوماتو او منفي اغېزو زیاتول او د ځوانانو لپاره دا امکان برابرول چې خپل اصلي کلتوري، تاریخي، سیاسي او ټولنیز هویت درک کړي.
لنډیز
د ځوانانو د هویت یوه مهمه برخه په ټولنه او د خلکو په منځ کې جوړیږي. که د کورنۍ مرکز، ښوونیز مرکزونه او ټولنیز چاپېریال خپله دنده تر سره کړي تر څو خلکو ته رښتیني شخصیت او هویت ورکړي، نو پایله به یې د ټولنیز پر ځان باور، پر ځان بسیاینه، ځان موندنه، ازاد فکر، پر ځان باور، خپلواکي، د انحصار نشتوالی، ځان ته درناوى، وده او پرمختګ او د فردي او ټولنيز تکامل د لوړو څوکو فتحه وي؛ خو که ټولنه د سالم اجتماعي هویت د تنظیمولو په کار کې خپل خلک هڅه و نه کړي یا کمزوري وکړي، پایله یې انحصار، بې هویتي، خالص تقلید، ناهیلي، خپګان، د ودې او پرمختګ نشتوالی، د پردیو په وړاندې د کمزورۍ احساس، شاتګ او په زرګونو نورې ټولنیزې ستونزې به وي.
ادامه لري…

*د رسنیو رول او د مسلمانانو پر
هویت د هغې اغېز (پنځمه برخه)*

لیکوال: م. فراهي توجګی

د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېز (پنځمه برخه)
زده کړه د انټرنیټ له لارې
ښوونه او روزنه د ویب پاڼو او وبلاګونو له طریقه چې د ټولنیزو ډلو لکه میرمنو، ځوانانو، تنکیو ځوانانو، زده کوونکو، انجینرانو او نورو پام ځانته اړولی دی، د دوی د مختلفو ذوقونو سره سم، په ډیرو ډولونو او کټګوریو کې شتون لري، چې د مسلمان ژوند او کورنۍ سره ژوره او دوامداره اړیکه برقرار وي.
ښوونه او روزنه د مناسبو کلتوري او مذهبي محصولاتو د چمتو کولو او ویشلو له لارې تر سره کیږي، او د امکان په صورت کې، کورو ته مناسب کلتوري کڅوړې چې د اسلامي ژوند د ځانګړتیاوو سره سم لیږل کیږي، او د قوي او اوسني هنري تخنیکونو سره د ماډلونو معرفي کول او داسې نور په میاشتنۍ یا درې میاشتنۍ توګه چمتو، او  ټولو کورنیو ته سپارل کیږي.
مخامخ روزنه
• د کنفرانسونو، تعلیمي ورکشاپونو، خبرو اترو او د پوښتنو او ځوابونو غونډو، د سیالیو او فیستیوالونو د ترسره کولو له لارې.
• د جوماتونو، اسلامي انجمنونو، قرآني مرکزونو او ادارو او اړوندو مجلسونو له لارې ښوونه او روزنه
عالمان او مبلغین داسې کړنې ترسره کوي چې په یو نه یو ډول په کورنیو پورې اړه لري او په دې توګه کولای شي اسلامي ژوندانه وړاندې کړي او په حقیقت کې د مبارزې ډګر ته داخل شي.
د نورو برنامو او وړاندیز شوي اختیارونو په څیر ، لاندې یادونه کیدی شي:
1 د بې پروا ورځني نړۍ څخه روحاني مجازي نړۍ څخه د خلکو منع کولو کې مرسته؛
2 په ټولنه کې د دیني اخلاقو مشروعیت، اعتبار او وده ورکول؛
3 د تقوا په سیوري کې د ژوند د جوړولو لپاره د زمینې برابرول.
له دې پرته د اسلامي نړۍ د ملي او محلي رسنیو محتوا ته په عمومي نظر کتلو سره به دې نتیجې ته ورسیږو چې په دې برخه کې ښکېلو کسانو ډېر کمزوري کار کړی او د وینا او کار لپاره لا هم ځای شته او د ساحې کې د قهرمان ځان خالي دی؛ د مثال په توګه:
1 د اسلامي کلتور او ژوند طرز په ترویج او معرفي کولو کې د رسنیو کمزوری فعالیت؛
2 د لويديځ د ژوند سره په مقابله کې د ليکلي پروګرامونو او کلتوري ستراتيژۍ نشتوالی؛
3 د ځینو ټولنیزو او دولتي بنسټونو په دیني باورونو کې د ریښو نشتوالی او د کلتوري پروګرامونو ضعف او لوړوالی؛
4 نسلونو ته د مذهبي بنسټونو نه لیږدول؛
5 د لویدیځ کلتوري او مذهبي بنسټونو ته تسلیم کېدل؛
6 د ارزښتونو انتقال؛
7 د کورنۍ د سم مدیریت د هنر نه درلودل او په اړونده روزنه کې کمزوری.
دا د غربي رسنیو د یرغل په وړاندې د اسلامي نړۍ د رسنیو د غفلت یوه برخه ده.
له همدې امله، دا کارپوه او ژمن کارکوونکو ته اړتیا لري چې د حکومت تر څارنې لاندې سره راټول شي او په عملي او دقیق ډول د پلي کولو پلانونه ترتیب کړي او د هر هغه چا یا کومې ادارې چې د ویجاړولو اراده لري، په خپله ژبه او خپلو وسایلو سره مقابله وکړي. او پایله یې د دوی په ګټه بدله کړه.
ادامه لري…

*تېره توره؛ د ناپوهه خوارجو پر مرۍ!*
ابو اسامه الخراساني

په دې کې هېڅ شک نشته چې د اسلامي امارت له واک ته رسېدو وروسته، داعشي خوارج له بې‌ساري زوال او تباهۍ سره مخ شول.

هو! داعشي خوارج د اسلامي نظام د فدایي او با ايمانه سرتېرو په وړاندې په ګونډو شول او ډېر ژر د بشپړې نابودۍ پر لور روان شول.

که څه هم د سيمې او نړۍ د استخباراتو ټولې ادارې د دې منفورې ډلې تر شا ولاړې وې او له هر اړخه يې ملاتړ کاوه، بيا هم دې حربې کار ور نه کړ؛ له نورو بدنامو محاذونو سره د دوی یووالي هم کومه ګټه ور ونه رسوله او د دوی په عملياتي توان کې يې هيڅ زياتوالی را نه وست، بلکې د دې مفسدينو پر تندي يې د ذلت او خوارۍ مهر لا نور ټينګ کړ.

سره له دې چې په افغانستان کې داعش خوارج د نړۍ د نورو هېوادونو په پرتله، په خپلو تخريبي فعالیتونو کې ناتوانه دي؛ خو بيا هم کله نا کله د دې ډلې نا‌ خبره فریب‌ خوړونکي لارویان د امنیت ضد فعالیتونه ترسره کوي.

په دې کم‌ شمېر پېښو کې، د دې ګمراهې جبهې لارويانو زموږه ۱۴ تنه اهل تشیع هېوادوال د دايکندي او غور ولايتونو تر منځ ووژل، دغه پېښه هم لکه څنګه چې تمه کېده بې ځوابه پاتې نه شوه؛ عاملین یې د خپلو بدو اعمالو په سزا ورسېدل.

المرصاد ادارې ته له معتبرو سرچينو ترلاسه شوي معلومات ښيي؛ دوه کسان، چې په دې بريد او بل وروستي بريد کې چې د میزان په ۲۱مه نېټه ترسره شوی و او د بغاوت ډلې او خوارجو يې همهاله د ترسره کېدو مسئوليت منلی و؛ لاس درلودونکي، د غور ولايت مرکز فيروزکوه په شا وخوا سيمو کې د امنيتي ځواکونو په عملياتو کې وژل شوي دي.

دغه سرچينه زياتوي، چې عمليات د يکشنبې په ماسپښين د میزان په ۲۹مه نېټه د نورکوه په سيمه کې ترسره شوي، چې په نتيجه کې يې دوه خوارج وژل شوي دي.

د يادونې وړ ده؛ چې دا ځل هم بهرني اتباعو په دې بريدونو کې فعال رول درلود او امنيتي سرچينو یو کس د يو بهرني هېواد تبعه ياد کړی دی.

په یو بل عمليات کې، چې د کنړ د مانوګي ولسوالۍ د شورک په سيمه کې ترسره شوی، په نتيجه کې يې د خوارجو ډلې دوه مهم غړي چې له هغوی څخه یو یې د پاکستان و؛ وژل شوي او دوه ميله وسله، مرمۍ، لاسي بم او څو ماينونه هم ورسره نیول شوي.

همدارنګه المرصاد ادارې ته رسېدلي معلومات ښيي، چې وژل شوی پاکستانی د خوارجو د خراسان ډلې يو مهم او د عملياتو مسئول غړی و، چې درې مياشتې مخکې له خپل وژل شوي ملګري سره له پاکستان څخه افغانستان ته راغلی و.

په پای کې بايد ووايو چې د امنيت ګډوډوونکي د هرې ډلې او يا محاذ څخه چې وي او د هر ځواک او هېواد له خوا چې تمويلېږي، د زړورو امنيتي ځواکونو له سترګو به پټ پاتې نشي او ژر يا ناوخته به د خپلو اعمالو سزا وويني، دا هغه ادعا ده چې لله‌الحمد اسلامي امارت په عمل کې ثابته کړې ده.

*شهادت زمونږ د بقا راز دی!*
*ماهر بلال*

د اسلام په تاریخ کې، شهادت یو ډیر لوی عظیمت ګڼل شوی او د عظیمت خاوندان ور څخه برخمن شوي؛ د رسول الله صلی الله عليه وسلم خپله ارمان دا و، چې شهادت یې په نصیب شي.

د محبوب صلی الله عليه وسلم له ملګرو څخه؛ چې رسول الله صلی الله علیه وسلم به ورته دا جملې ویلې: "اصحابي کاالنجوم بأیهم إقتدیتم إهتدیتم"
د هغو له جملې څخه هر ستوري صحابي دا هیله او ارزو درلوده، چې د الله تعالی په لار کې یې شهادت په نصیب شي او د الله تعالی له محبوبو بندګانو څخه وګرځي.

دا چې شهادت دومره لوړه مرتبه ده، چې زمونږ د اسلام اساسي اشخاصو یې له الله تعالی د حصول دعا کړې؛ نو ښکاره ده چې شهید به د ډېر لوړ اعزاز خاوند وي او د الله تعالی په نزد به لویې مرتبې لري.

په ځانګړې توګه؛ هغه شهید چې د خوارجو له خوا شهید کړل شي، ځکه رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمایلي: "طوبى لمن قتلهم وقتلوه"
سعادت د هغه چا لپاره دی، چې یا دوی ووژني یا هم د دوی (خوارجو) له لورې شهید کړل شي؛ رښتیا هم چې سعادت دی!

سعادت ځکه دی، چې د محبوب صلی الله علیه وسلم خواږه ملګري حضرت عثمان ذوالنورین او حضرت علي کرم الله وجهه د خوارجو له لورې شهیدان کړل شوه، همداسې نور ډیر صحابه کرام، تابعین، تبع تابعین، لوی لوی علماء کرام، ددې امت اسلاف، د تاریخ غازیان او امامان ددې دین د سفاکو او سفهاء الاحلامو خوارجو له لوري شهیدان کړل شوي دي، دا ټول سعادتمند خلک و، ځکه خو د خوارجو له لوري شهیدان شول.

په دې وروستیو کې هم د اسلام لوی لوی علمای کرام، غازیان او امیران د دې نیابتي ډلې له لوري په شهادت رسول شوي دي؛ امام العزیمة شهید سعید شیخ رحیم الله حقاني تقبله الله، شهید نیک محمد رهبر، شهید حاجي داود مزمل، شهید شیخ مولوی مجیب الرحمان انصاري؛ همداسې نور ډیر شهداء دي، چې دا لوی سعادت یې په دې وروستیو کې په برخه شوی.

که څه هم مبینه فتحه راغلې؛ د افغانستان په خاوره سپین بیرغ رپیدلی، شرعي نظام پرې غوړیدلی او د تاریکیو دوران تیر شوی، خو بیا هم شهادت شته؛ شهادت شته چې د اسلام ساتونکي، د علم غرونه، د کفارو قاتلین او د فتنو ختمونکي رانه بیلوي، بې له شکه چې بشارت د همدوی لپاره وو/دی.

د پورته حدیث د ټوټې تر عنوان لاندې زه نن د هغه شهید سعید یادونه کوم، چې د خوارجو سرسخته دښمن و، هم یې خوارج وژل، او هم دی د خوارجو له لوري شهید کړل شو، تقبله الله.

د شهید انجینر سیف الله سعید تقبله الله سره زما هیڅ اړیکه نه وه، خو دا چې د اسلامي نظام د بقا او د داعشي خوارجو د ختمولو په لار کې شهید شو؛ زه یې د ځان لپاره ویاړ ګڼم، یعنې په دې خوښ یم چې د همداسې شهیدانو د لارې لاروی یم.

نوموړي شهید د خپل دین او اسلامي نظام سره وفا وکړه، قرباني یې ورکړه، د یوې داسې ډلې په مقابل کې تل وجنګید؛ چې له شره یې هیڅ مؤمن په امان نه دی، داسې اشرار یې ووژل، چې له ضرره یې هیڅ مسلمان نه دی خلاص او په همدې لاره کې یې د شهادت جام نوش کړ.

ده ته دې د شهادت ډېر ډېر مبارک وي، کورنۍ او ملګرو ته یې له متعال رب د لوی صبر او ښه اجر غوښتونکی یم، شهادتونه زمونږ د بقا رازونه دي؛ چې د شهادت اعزاز په خپل صف کې ونه لري، هغه کمزوري خلک دي.

*معتزله (یو دېرشمه برخه)*

لیکوال: ابو عائشه

د اهل سنتو نظر
د اهل سنتو نظر د هغو ظالمو واکمنانو په اړه چې حکم یې د اسلام په اساس دی، خو کله کله ظلم کې راګير شي، یا په داسې فسق اخته شي چې د دوی پورې اړه لري او د نورو د حکم او هڅونې لامل نه ګرځي. نو د داسې واکمنانو پر وړاندې دې توره نه راکښل کیږي، ځکه چې دا د ډېرو وینو تویولو لامل کیږي او ډېری وختونه ښه پایله نه ترلاسه کوي.
دغه نظر د هغه احادیثو پر بنسټ دی چې د رسول الله صلی الله علیه وسلم څخه اورېدل شوي دي. په صحیحینو کې له انس بن مالک رضي الله عنه څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: واورئ او اطاعت وکړئ، که څه هم ستاسو مشر داسې حبشي غلام وي چې سر یې د ممیزو په څیر وي، تر هغه مهاله پورې چې د الله کتاب یې ستاسو په منځ کې حاکم ګرځولی یي.
له ابن مسعود رضي الله عنه څخه روایت دی چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل: له ما وروسته داسې ارجحیت او نور کارونه وي چې تاسو به یې ښه نه ګڼی. صحابه کرامو وویل: یا رسول الله صلی الله علیه وسلم تاسو څه حکم کوې؟ رسول الله صلی الله علیه و سلم وفرمایل: «هغه حق چې پر تاسو دی هغه ادا کړئ، او خپل حق له الله تعالی څخه وغواړئ.»
له ابي بحتري طائي څخه روايت دی چې له ابو حذيفه رضي الله عنه څخه پوښتنه وشول: ايا ته امر بالمعروف او نهی عن المنکر نه کوې؟ ويې فرمايل: امر بالمعروف او نهی عن المنکر ښه دی، خو سنت دا نه دی چې د خپل حاکم پر وړاندې وسله پورته کړئ.
امام محمد بن حسن شیباني رحمه الله وایي: په هغو [خلکو] باندې اطاعت تر هغه وخته پورې اړین دی چې د ګناه امر ورته وشي، نو که ورته امر وشو په دې صورت کې اطاعت لازم نه دی. البته د دوی لپاره دا مناسبه ده چې انتظار وکړي او د هغه له امر او اطاعت څخه انحراف ونه کړي.»
د المغني په كتاب كې د ځينو مسلمانو پاچاهانو په اړه راغلي دي: «هغه په ​​خپله توره سره خلكو باندې غالب شو تر دې چې خلكو په هغه اعتراف وکړ او اطاعت يې ومنی، په دې صورت كې هغه د مسلمانانو پاچا دى، او د هغه سره د هغه په ضد جګړه كول حرام دی. ځکه د هغه سره جګړه کول به د مسلمانانو اتحاد او پيوستون له منځه یوسي، او ډېرې وينې به وبهیږي او مالونه به له منځه لاړ شي.»
امام طحاوي رحمه الله فرمايي: موږ د امامانو او چارواکو په خلاف پاڅون باندې اعتقاد نه لرو، که څه هم هغوی ظلم وکړي، او د هغوی په خلاف دعا نه کوو او د هغوی له اطاعت څخه لاس نه اخلو. او په دې باور لرو چې د دوی اطاعت د الله اطاعت دی، البته، تر هغه چې ګناه او معصیت ته امر وکړي، او موږ د دوی د اصلاح او هوساینې لپاره دعا کوو.”
د “شرح العقیده الطحاویه” کتاب لیکوال، علامه ابی العز دمشقي رحمه الله په خپل کتاب کې د قرآن کریم له آیاتونو او د رسول الله صلی الله علیه وسلم له احادیثو څخه د دې مسئلې لپاره ګڼ دلایل وړاندې کړي دي، او په پایلې کې یې ویلي دي: «کتاب او سنت په دې دلالت کوي چې باید د اولی الامر اطاعت اوسي تر هغه مهاله پورې چې معصیت ته امر وکړي. د الله سبحانه وتعالی په دې قول کې غور وکړه: «وأطیعوا الله وأطیعوا الرسول وأولي الأمر منکم»؛ (د الله تعالی اطاعت وکړئ او د هغه د رسول او د هغه چا اطاعت وکړئ چې ستاسو د امر خاوندان دي.) خدای تعالی ونه فرمایل: «وأطیعوا أولي الأمر منکم» او د خپل اولی الامر څخه اطاعت وکړئ، ځکه د اولی الامر د هغه خبرې او امر څخه اطاعت وکړئ چې د خدای تعالی او د هغه د رسول صلی الله علیه وسلم خبره وي. او فعل، د رسول الله صلی الله علیه و سلم سره بیا تکرار شو:«و اطیعوا الرسول» ځکه چې رسول الله صلی الله علیه و سلم هغه امر کوي چې خدای تعالی کړی دی او د هغه مخالف نه دی.
خو د ظلم په صورت کې ولې د هغو څخه اطاعت وشي، علت یې دا دی چې کله د هغه نافرماني وشي، نو فساد او تاوانونه به د ظلم څو چنده زیات شي، بلکې د ظلم په وړاندې صبر او زغم د خدای تعالی په نزد د ګناهونو د بښنې لامل کېږي؟ خدای تعالی زموږ د فاسدو اعمالو له امله دوی [ظالم حاکمان او پاچاهان] یې په موږ مسلط کړي دي. ځکه، نو پر موږ لازمه ده چې توبه وباسو، بښنه وغواړو او خپل اعمال اصلاح کړو.


ادامه لري…

*معتزله (دوه دېرشمه برخه)*

د امر بالمعروف او نهی عن المنکر مراتب
لکه څنګه چې مخکې د رسول الله صلی الله علیه وسلم په حدیث کې راغلي مراتب بیان شول، دلته به هم په تفصیلي توګه دغه مراتب او درجې بیان کړو:
لومړۍ درجه: په لاس او ځواک سره انکار کول: طريقه يې داسې ده چې شراب توی شي او د لهو او لعب وسایل آلات مات شي، او د هغه څوک چې وغواړي خلکو ته ضرر ورسوي او يا په ناحقه ظلم وکړي د هغه مخه ونیول شي، په دې شرط چې هغه د دې کولو وړتیا ولري لکه پاچا او نور چې په واک کې وي. د دې خلکو له مسئولیتونو څخه یو دا دی چې خلک د لمانځه او د خدای تعالی د حکمونو پابند کړي.
دویمه درجه: په ژبه سره امر کول: لکه دا چې ووایي: اې زما قومه، له خدایه ووېرېږئ، اې زما وروڼو، له خدایه ووېرېږئ، لمونځ وکړئ او زکات ورکړئ، دغه بد کار پریږدئ او ښه کار وکړئ. هغه شیان چې الله سبحانه و تعالی حرام ګرځولي دي له هغو څخه ځان وساتئ، له مور او پلار سره نیکي وکړئ او صله رحم وکړئ. دا سړی په خپله ژبه سره ښو کارونو ته بلنه ورکوي او له بدو څخه خلک منع کوي.
درېمه درجه: کله چې مؤمن په لاس او ژبه د انکار توان ونه لري، نو د هغه د زړه واری رسیږي، چې دغه عمل په زړه کې بد وګڼي، او د هغه بد او ناروا عمل سره بغض او دښمني ولري او له هغه خلکو سره دې ملګرتيا نه کوي چې دغه عمل کوي. له ابن مسعود رضي الله عنه څخه روایت دی، چې یو چا ترې وپوښتل: که زه په نېکۍ امر ونه کړم او له بدیو څخه خلک منع نه کړم، ایا زه به هلاک شم؟ هغه وویل: هغه مهال به هلاک شې چې زړه دې ښه عمل ونه پېژني او منکر کار بد ونه ګڼي.
یادونه:
امر بالمعروف او نهی عن المنکر او په ټولنه کې د هغه اړتیا ته په کتلو سره دا معلومیږي چې دا لوی مسئولیت د یوې ټولنې لپاره څومره ګټور دی؛ له همدې امله علما د محتسبینو او هغو کسانو په اړه چې دغه دنده لري مفصلې خبرې کړې دي او د هغوی لپاره یې ډېر شرطونه بیان کړي دي. که څه هم موږ ونه شوه کولی په دې برخه کې ټول هغه شرایط ذکر کړو؛ ځکه د دې وېره وه چې زموږ د څېړنې دا برخه به اوږده شي، نو په راتلونکو برخو کې به ان شاء الله هڅه وکړو چې د هغو کسانو حالات په تفصیل سره بیان کړو چې امر بالمعروف او نهی عن المنکر کوي.
او همدارنګه به د هغه ګټې او د هغه د نه کولو پایلې به په تفصیل سره بیان کړو ان شاء الله.
ادامه لري…

*معتزله (دېرشمه برخه)*

لیکوال: ابو عائشه

د امیر له اطاعت څخه وتل
ايا هغه څوك چې د نيكۍ امر بالمعروف او نهی عن المنکر كوي، كه د هېواد امیر او مشر يې، ګناه او نافرماني وكړي، ايا د خپل امير له اطاعت څخه وتلی شي؟ او له هغه سره جګړه كولاى شي او كه نه؟ تر کومه وخته پوري کولی شي چې د خپل امام او امیر اطاعت وکړي؟ لاندې د دې مسئلې په اړه د معتزله او اهل سنتو نظرونه بیانوو:
د معتزله نظر
معتزله په دې عقیده دي چې د ظالم امیر په مقابل کې وتل او جګړه واجب دي او دوی په دې هم معتقد دي چې که امام د معتزله په عقیده باور ونه لري بیا هم د هغه سره جګړه اړینه ده. په دې حالت کې، خلک کولی شي د هغه نافرماني وکړي ترڅو هغه خپل کار پرېږدي او د هغوی مذهب ته واوړي.
د ابن جبرین په کتاب “شرح عقیده الطحاویه” کې د معتزله نظر د امر بالمعروف او نهی عن المنکر په اړه او هغه مسایل چې له دې څخه استخراج کیږي لیکل شوي دي او د هغو مسایلو څخه یو هم اطاعت کول او نه کول له امام څخه دي، چې په دې اړه وايي: « د معتزله و له اصولو څخه یو هم امر بالمعروف او نهی عن المنکر دی. او دوی د امامانو سره جګړه د دغه اصل په اساس ګرځولې ده، او دا ډله عقیده لري: کله چې د مسلمانانو امام او امیر ګناه او نافرماني وکړي او په ګناه ټینګار وکړي، که څه هم ګناه کوچنۍ وي، موږ هغه نه منو. بلکې له هغه څخه نافرماني کوو او له هغه سره جنګ کوو او معتزله دا امر بالمعروف او نهی عن المنکر ګڼي.»
د معتزله له نظره پنځم اصل امر بالمعروف او نهی عن المنکر دی… د دې اصل مقصود دا دی چې دوی هغه مهال پر حاکم خروج کوي چې د دوی مخالفت وکړي او حق له لارې څخه منحرف شي.
دا اصل د دوی په عقیده دوې برخې لري: لومړۍ برخه: نېکۍ ته امر کول، چې هغه یې د باطلي معنا لاندې پټ کړی دي. او دويمه برخه: له بدۍ منع کول، چې په دې برخه کې يې هم باطل مفهوم پټ کړی دی. دوی عام خلک خپلو نظریاتو او اجتهاداتو را بولي او امر کوي.


ادامه لري…

*دریم ځواب:*


رسول الله ﷺ ته هم د مکې مشركانه نظام همدغه ډول ډیموکراسی نه ورته د يو مشترك نظام وړانديز كاوه. د داسې يو نظام چې هم به شرکی عقاید نظریات، تصورات او اعمال ورکښې خوندي ول، او هم به تر يوه حده اسلام هم وركښې ليدل کېده خو له اوسنۍ ډیموکراسی سره يې فرق دا وو چې پرته له انتخاباتو او اکثریت څخه ئې مشري زعامت ،مال، حکومت او سیاسی قیادت هم پیغمبر ته وركاوو ، لکه چې د پيغمبر ﷺ په مبارك سيرت كې راغلي چې د مكې د مشرکانو مشرانو د شوری مجلس دائر کړ او فيصله يې وکړه چې عتبه بن ربيعه العبشمي) چې د (بنو عبد شمس) له مشرانو څخه وو له دغه وړاندیز سره رسول الله ته ور ولیږي، عتبه رسول الله ﷺ ته د مشركينو وړانديز داسې وړاندې کړ: رای وراره ته پوهېږې چې ته : په موږ کې د ښه نسب او - حسب خاوند ئې، خو تا دې خپل قوم ته داسې یو دین راوړی چې د هغه له امله دې د خپل قوم اتحاد او اتفاق ورختم کړ، هغوئ دې کم عقلان و گڼل د هغوئ معبودان دې بد ياد کړل، د هغوئ دين دې کفر او د هغوئ پلرونه دې کفار وبلل. زه يو څو وړانديزونه درته لرم، وائي وره کېدای شي چې ځينې يې ومني.

رسول الله ﷺ هغه ته و فرمایل : ابو الوليده ويې وايه ! اورم يې.
عتبه خپل وړانديزونه داسې بیان کړل:
ای وراره که ته په دې پیغمبری مال غواړې نو دومره مال به درته راټول کړو چې تر موږ ټولو به ستا مال ډېر وي او که عزت ورباندې غواړي نو خپل داسې (سید) او مشر به دې وټاکو چې له تا پرته به یوه فیصله هم نه کوو، او که بادشاهي غواړي تو بادشاه به دې کړو او که چېرې کوم پیری درباندې ناست وي او ځان ترې نشې خلاصولی نو کوم دم گري کاهن ته به دې ورولو چې دم دې کړي او پدې لار کی که زموږ هر څومره مال مصرفيري مصرفوو يې ترڅو تا لدي تكليفه خلاص کړو
رسول الله ﷺ چې کله د هغه خبرې واورېدې ورته ویې فرمايل: ابولوليده خبرې دې خلاصي شوي ؟ هغه وويل هو. رسول الله ﷺ ورته وفرمايل: اوس يې له ما واوره: او بيا يې د (فصلت) د سورت څو آياتونه ورته ولوستل او له قريشو سره يې د داسې يو
مشترك نظام وړاندیز رد کړ چې مشر به یې هم په خپله رسول الله ﷺ وو. د رسول الله ﷺ لخوا له کفارو سره د مشترك نظام د وړانديز له ردلو څخه دا په ښکاره معلوميږي چې هغه صلى الله عليه وسلم لا د مظلومیت او محرومیت په وخت كې چې دى مبارك او اصحاب رضي الله عنهم يې د مشركينو له شديد اذيت او تكليف سره مخ ول هم له هغوی سره د گډ نظام نظريه ونه منله، پداسې حال کې چې کېداى شو چې د وړانديز د منلو په صورت کې به پر مسلمانانو چې په مظلومیت کې واقع ول يو څه آساني راغلې وه، خو بیا هم رسول الله ﷺ دا کار ځکه ونه کړ چې مسلمانانو ته دا وروښيې چې مؤمن او کافر په يوه نظام کې چې ریښتنی واك وركې د جاهليت او کفر په لاس کې وي سره يوځای نشي پاتي کېدای. قریش که څه هم چې کافران ول خو لکه داوسنی زمانې دکفارو په څېر درواغجن او دوه مخې نه ول، هغوئ کفار ول خو دروغ او دوکه به يې نه خوښوله. هغوی په خپلو وعدو كې له رسول الله ﷺ سره رښتني ول. هغوئ په رښتيا رسول الله ﷺ ته (سیادت)، مال، بادشاهي او زعامت ورکاوو، خو په مقابل کې يې له هغه څخه د دوئ د جاهليت په خلاف د رسول الله ﷺ د مبارزې توقف غوښتو، او دا هغه کار دی چې د اوسنی زمانې د ډیموکراسی کفار یې هم له مسلمانانو څخه غواړي، خو رسول الله ﷺ بیا هم ورسره دغه ډول وړانديزونه ونه منل. اوس پوښتنه دا ده چې آيا اوسنيو هغو احزابو ته چې ځان اسلامي بولي او په ډیموکراسی کې په خپل مشارکت سره د هغې تأييد كوي او تور مخ یې ورسپينوي. دغه ډول حيثيت وركول كيږي؟ هغوی ته خو د ډيموکراسي د کفر د تأیید په بدل کې له یو څو پیسو پرته بل هېڅ نه ورکول کېږي. آیا رښتيا هم دغه ډول ځان تېر اېستونکو اسلامي احزابو ته په ډيموکراسي کې د ريښتني اسلام د بیانولو او د کفر د ټولو انواعو د ردولو او د هغو په خلاف د عملي اقدام اجازه ورکول کېږي؟ که ورکول کېږي نو په تېره یوه پېړۍ کې دغه حق په كوم مسلمان هېواد کې ولیدل شو؟ او که نه ورکول کېږي نو بيا ولې په دغه ډول باطل حجت استدلال کوي او اسلام ته د دعوت له نبوي منهج څخه چې مثال یې دصحابه و رضي الله عنهم ژوند او دعوت دی په څنگ ځي؟ که چېرې په دغه ډول مشارکت کې د دعوت مصلحت وای نو رسول الله ﷺ به په
هغه وخت کې منلی وی چې مسلمانانو پرته له زغم او صبر بله هیچ لاره نه درلوده. په هغه وخت کې رسول الله ﷺ خپلو مظلومو اصحابو رضي الله عنهم ته امر وكړچې (حبشې) ته مهاجر شي خو له کفارو سره يې په مشترك نظام كې يو ځاى اوسېدلو ته پرې نښودل، ترڅو ور وښيي چې اسلام د ژوند لپاره د جاهليت له هر قيد او بند څخه آزاد محیط او نظام غواړي او مسلمانان به تر هغې په کراره نه
کښيني چې ترڅو يې ځانته خپلواك خالص اسلامي نظام نه وي جوړ کړي


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:144ــ145ــ146

*دوهم ځواب:*


د اسلامي نړی په اکثرو پارلمانونوکې هغه ډلې چې ځان د مسلمانانو استازي بولي په (اقليت) کې دي، چې د (سیکولر) (اکثریت) په مقابل کې د خپل چې په اقلیت له امله په نا اسلامي قوانینو کې هېڅ تبديلي نشي راوستلی. ځکه ډيموکراسي کې د اکثريت رأيه حق بلله كېږي. له همدې امله په تېرو اتيا كلونو کې چې ډيموکراسي د اسلامي نړی حکومتونو ته راغلې ده په هېڅ ځای کې ونه لیدل شول چې د د و ډيموکراسي او انتخاباتو له لارې دې په کوم اسلامي هېواد اد کې اسلامي شریعت نافذ شوی وي. خو د ډيموکراسی مسلمان ډوله (ليوني) بيا هم له هغې لاس نه اخلي او د بدلون لپاره د اسلام نبوي منهج ته رجوع نه کوي، چې دا په
خپله د هغوی پر نیتونو او اخلاص باندې د شك باعث گرځي

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:144

*د دې شبهې څلور ځوابونه*


*اول ځواب:*

په داسې يو نظام کې چې اساساً پر کفر ولاړ وي لکه ډيموکراسي چې د سیکولریزم پر کفر ولاړه ده دین او (وحيې) ته د ژوند او حکومت په چارو کې د مداخلي هېڅ حق نه ورکول کېږي او د حلال او حرام تعيين وركښې د بشر په خوښه د اکثريت د تأييد په شکل کې ترسره کېږي، له اللهﷻ څخه د تشريع مطلق حق اخیستل شوی او په مطلق ډول بشر ته ورکړل شوي وي. د کفر او اسلام تر منځ فرق دې موجود نه وي، ټولو انسانانو ته دې يوازې د انسان په سترگه کتل کیږي او دواړو رأيه دي پر اشخاصو او اشياؤ باندي د حکم کولو يو ډول ) صلاحيت ولري، امر بالمعروف أو نهي عن المنكر ) دي د شخصي آردى سرود ټكر له امله ممنوع گرځول شوي وي ارتداد دې د انسان خپل حق وي، او مرتد دې له هر ډول مجازات څخه مصؤون وي د اسلام په خلاف غږ پورته کول دي د رأيي د اظهار د آزادی له امله روا او قانوني کار وي. نو په دغه ډول کفري نظام کې مشارکت به د هغه تأیید او مثل نه وي؟ آيا د دغه ډول نظام په چوکاټ کې کار کول او د هغه منل د هغه (توحید) منافي نه دي چې تر ټولو لومړی له مسلمان څخه پر طاغوت کافر کېدل غواړي؟ هغه توحيد چې اول به (لا إله) سره تر (إلا الله) . مخه له هر ډول طاغوت څخه د انکار اعلان . غواړي ؟ په اسلام کې خو د هغه چا ایمان اصلا نه صحيح کيږي چې توحيد مني خو د شرك په خلاف بي موقفه وي او له هغه سره جنگ نه اعلانوي. اللهﷻ خو (کفر بالطاغوت) تر (ايمان بالله ) د مخه یاد کړی لکه چې فرمایي:

فَمَن يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنُ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى لَا انفِصَامَ لَهَا وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ﴾ [البقرة: ٢٥٦]

ترجمه نو هغه څوك چې کافر شي پر طاغوت او ايمان راوړي پر الله، نو يقيناً يي منگولې ولگولې په هغې کلکې کړی چې نشته پرېکېدل هغي لره، او اللهﷻ به اوریدونکی او ښه عالم دي).

نو آيا د اسلامي دعوت مصلحت به پدې کې وي چې د کفر صف جلا او د ايمان صف دي جلا وي ترڅو خالص توحيد متحقق شي او له کفر څخه د بیزاری او انکار ښکاره اعلان وشي؟ او که به په دې کې وي چې د ځينې موهومو او جزئې مصالحو لپاره دې د توحيد د اعلی مصلحت قرباني وركړل شي ؟
په اسلام کې خو تر ټولو مصالحو لوى مصلحت د الله توحيد او له طاغوت بېزاری ده که دا مصلحت له منځه ځي نو نور مصلحتونه دې زر ځلې له
منځه ولاړ شي. له مشرکانو سیکولرو کمونستانو او ملحدانو سره په يوه مجلس کې او د يوه قانون به حدود و کې د يوه نظام د چلولو لپاره غاړه غړی کېناستل او یا هغوی ته د کفر د بيانولو حق ورکول هېڅکله نه اسلام دی او نه د اسلامي دعوت لپاره مصلحت بلكي اللهﷻ په ښكاره له داسې خلکو سره له یوځای کښیناستلو څخه منع کړې ده
لکه چې فرمايي:

وَقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ وَآيَاتِ اللَّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُوا فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذَا مِثْلُهُمْ إِنَّ اللَّهَ
جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا ﴾ [النساء : ١٤٠]
ترجمه : او يقيناً نازل کړی دی الله ﷻ پر تاسو دا حکم چې کله مو واورېدل د الله ﷻآياتونه چې کفر ورباندې کولی شو او مسخرې ورپورې کېدلې، نو تاسې مه كښيني له هغوئ سره تر هغې چې په نورو خبروکې مشغول شي. او که چېرې
تاسی ورسره کښینی نو تاسو به هم د هغو په خبر یاست. یقیناً الله يوځای
کوونکی دی د منافقانو او کافرانو په جهنم کې د ټولو ).په موجود و پارلمانونو کې په ښکاره لیدل کېږي چې سيکولر (بې دينه) عناصر، کمونستان د هوی او هوس بنده گان او نورې گمراه ډلې په صراحت سره له ارتداد
څخه دفاع کوي، د کفري قوانینو پلوی او په اسلامي احکامو لکه جهاد، حدودو.حجاب او نورو پورې مسخرې کوي او په ډول ډول بدو نومونو يې يادوي، خو بياهم تش په نامه دیموکرات او پارلماني مسلمانان د دعوت د مصحلت به بهانه له
مرتدانو سره یو ځای په یوه پارلمان کې کار کوي.


#کتاپ فکري پوهنه:صفحه: 141ــ142ــ143

*د پارلماني رايې اخيستنې او د اسلام د شوری ترمنځ توپیرونه*

*اول توپیر*

د اسلام (شوري) د مؤمنو موحد و او شریعت منونکو مسلمانانو تر منځ وي. په داسې حال کې چې پارلماني رأيه اخيستل د داسې يو مجلس د اعضاو تر منځ وي چې په هغه کې مسلمان هندو، نصراني، يهودي کمونست او ملحد ټول په يو ډول د ( رأيي وركولو ) حق لري، او فيصله وركښي د حق او د دليل د قوت پر بنسټ نه، بلکې د اکثريت د رايو پر بنسټ کېږي.
قرآن کریم چې کله د شوری آیت ذکر کوي، نو د داسې مؤمنانو لپاره يې د وصف په ډول ذکر کوي چې هغوئ پر اللهﷻ ايمان راوړی دی، پر اللهﷻ له توكل كوي. له لویو گناهونو او د بې حيايی له کارونو ځان ساتي، چې کله په قهر شي بښنه کوي. هغوئ هغه خلک دي چې د رب بلنه يې منلې لمونځونه يې درولي کار یې په شوری سره وي او د اللهﷻ له ورکړې اتفاق کوي، او چې کله تېرى پرې وشي بدل اخلي.

قرآن مجيد وایي : (وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ ،) خو ډيموکراسي او پارلماني رأيه اخيستنه وايي: (وأمرهم شورى بينهم وبين غيرهم ) يعنې په اسلام کې به شوری یوازې د مؤمنانو ترمنځ وي خو په ډیموکراسی کې به شوری د مؤمنانو او کافرو ټولو تر منځ وي. نو په همدې اساس د اسلام (شوری) او د ډیموکراسی (رأيه اخیستل ) دواړه یو شی گڼل په حقیقت کې د حق او د باطل یوشی گڼل دي.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*دوهم توپیر*

د اسلام شوری بو الهي حكم او شرعي منهج دي چې په وحيې نازل شوی او د الله رسول عملي کړی دی. خو ډيموکراسي د بشر د هوی او هوس پر بنسټ د کفارو لخوا يو وضع شوی نظام او يوه بې دينه مفکوره ده.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*دریم توپیر*

د اسلام شوری په هغو امورو کې کېږي چې هلته (شرعي نص) موجود نه وي. او چې کله شرعي نص ) موجود شي نو بيا شوری ته ځای نشته. خو په ډیموکراسی كي اساساً د اللهﷻ له احکامو او شریعت ته ځای نشته. ځکه چې په ډيموکراسي کې د (حاکمیت) او (تشریع) حق په مطلق ډول په ولس پورې اړه لري چې اکثريت يې تمثيلوي.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*څلورم توپیر*

په ډيموکراسي کې (اکثریت) د (الله) مرتبه لري چې باید په خپله خوښه قوانين جوړ کړي. او د قوانينو په وضع کې هېڅ خارجي طاقت (وحيه) د مداخلې حق نه لري خو د اسلام په شوری کې اکثریت نه يوازې دا چې (مشرع ) او (مطاع) نه دی. بلكي مأمور ملتزم او مطبع دي چې په هرڅه کې به د اللهﷻ او د هغه د رسولﷺ به شوری کی خبره او د (أولامر ) خبره مني، ترڅو يې چې ورته د معصیت امر نه وي کړی. هرڅه کې د اکثریت د مثلو ملزم نه دى، بلكي اکثریت د امام به طاعت ملزم دی تر هغه وخته چې طاعت په معروف کې وي
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*پنځم توپیر*

په ډيموکراسي کې د قانون مصدر د خلکو خواهشات او د حق معيار د اکثریت رأيه ) ده. خو د اسلام په شوری کې اکثريت د احکامو په وضع او معياريت کې هېڅ دخل نه لري، بلکې د اکثریت پرځای د دليل قوت اعتبار لري که څه هم چې د یو شخص لخوا وړاندې شي.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

*شپږم توپیر*

ډيموکراسي د اروپا په هغي الحاد خپلې ټولنه کې پيدا شوې او نشأت يې کړی چې هلته (دین) د ژوند او نظام په ټولو چارو کې بی واکه شوی او یوازې د کلیسا په كونج کې بندي دی خو شوری بیا د اسلام نظام دی چې د ژوند او نظام په هغو ټولو چارو کې چې صريح نصوص وركښي موجود نه وي خپل تأثير لري، اومسلمانان يې عملي کولو ته تشويق شوي دي.
نو د پورتنیو توپیرونو پر اساس د (اسلام) (شوری) او د ډيموکراسی رایه اخیستل ) دوه جلا جلا نظامونه دي چې يو يې له اسلام او بل يې له الحاد څخه سرچينه اخلي. او هغه خلك چې کوښښ کوي ډيموکراسي خلکو ته د اسلام د شوری مرادف ښکاره کړي هغوئ يا د اسلام د شوری نظام او حیثیت نه پيژني، يا ډيموکراسي نه پيژني او یا دواړه ښه پيژني خو د منافقت له مخي د ډيموکراسى كفري نظام عامو مسلمانانو ته د اسلام د شوری په قالب کې ور معرفي کوي، تر څو مسلمانان له هغې څخه کرکه ونه کړي او ويې مني

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:138ــ139ــ140ــ141

*دریمه شبهه - ډیموکراسی ته د شوری نوم ورکول:*


سیکولر او غرب پلوي عناصر چې په اسلامي نړی کې د ډيموکراسي د خپرولو او نافذولو په هڅه کې دي غواړي د مسلمانانو د تېر ايستلو په هدف غربي بې ديني ډیموکراسی ته د اسلام د (شوری) نوم ورکړي او په دروغو تبليغات كوي چې ډيموکراسي د شورى يو مترقي شكل دى او په عملي کېدلو يې د اسلام شواريي نظام عملي كيږي.
امریکا او نورو صليبي ملگرو يې چې کله افغانستان د بې دریغه او سختو بمباريو او د داخلي منافقو او جاسوسو ډلو ټپلو په مټ تسخير کړ او د لسګونو زرو مسلمانانو له وژلو وروسته يې وغوښتل دلته يو غلام او بې واکه حکومت جوړ کړي او بیاد هغه له لارې خپل پوځي اشغال ته د جواز دلایل برابر کړی، نو دلته یې هم د ډیموکراسی نغاره و دنگوله او يو څو اجیر په ډالرو اخيستل شوي، او له غرب څخه یو خو را صادر شوي سيكولر افغانان يې لا له پرونیو کمونستانو او د او د هغوئ له ملگرو مليشه ډلو سره د ډیموکراسی په وندر وتړل او د هغوئ پر سر يې هم د وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ ) مبارك آيت په هغه خيمه کې لیکلی و چې د همدغو اشغالگرو لخوا يې پر سر د لويې جرگېد خيمې په نامه درولې وه.
ډيموکراسی ته د شوری په نوم ورکولو هغه نه اسلامي کېږي.
د (روحي مشروباتو ) او زنا د جنسي تقاضا) په نومونو نه حلالېږي. د اسلام د شوری او د ډیموکراسی د پارلمان تر منځ د حق او د باطل توپيرونه دي
چې ځينې يې په لاندې ډول يادوو :

#کتاب فکري پوهنه :صفحه: 137ــ138

*نجاشي (رح) څوك و؟*


نجاشي (رح) د حبشي هغه پادشاه وو چې د نبوت په پنځم کال يې هغو مسلمانو مهاجرينو ته پناه ورکړه چې رسول الله ﷺ له مکې مکرمې څخه وولېږلي و دي پادشاه و همدغو مهاجرینو په لاس اسلام قبول کړ او مسیحیت یې پریښود. هغه مهاجرین به ډیر عزت او احترام وساتل كله چې قريشو د مهاجرينو د بېرته ورسپارلو په هدف يو دوه کسيز وفد هغه ته له ډېرو سوغاتونو سره ور ولیږه، له مناقشي او تحقیق و روسته هغه ته ښکاره شوه چې قريش ظالمان دي او بايد مهاجرین در ونه سپارل شي. هماغه و چې د قريشو وفد يې نامراده رخصت کر نجاشي (رح) وروسته رسول اللهﷺ لا نه خبر ور ولېږه چې ده د جعفر بن ابي طالب (رضی الله عنه ) په لاس اسلام قبول کړی او له رسول اللهﷺ له سره يې د هغه په واسطه بیعت کړی دی او بیا یې په یوه مرحله کې خپل زوی د یو لوی وفد به ملگرتيا د رسول الله ﷺد تأیید او نصرت لپاره ور ولیږه او ترې ویې غوښتل چې که رسول اللهﷺ غواړي نو مدينې منورې ته به هجرت ور وکړي. رسول الله ﷺ هغه ته دعا وكړه. او کله چې هغه وفات شو نو رسول الله ﷺ به مدینه منوره کې د هغه غایبانه جنازه هم وكړه.
دا چې اوس ځينې خلك دا استدلال كوي چې هغه مسلمان وو خو اسلامي شریعت یې نه وو نافذ کړی نو که دوی هم دا كار وكړي هېڅ باك نه لري. دغه
استدلال له لاندې څو وجهو باطل دی

۱ــ پدی اړه چې هغه اسلامي شريعت نه وو نافذ کړی د دې دعوى له لرونکو سره هيڅ قطعي او د اعتبار وړ دلايل نشته د نجاشي (رح) غائبانه ايمان راوړل. مسلمانانو له ځان سره خوندي کول د خپلو بطريریکانو (مسيحي علماؤ) مخالفت او رسول الله ﷺ ته خپل زوی او شپیته کسان د تأیید او نصرت لپاره ورلېږل. دا ټول پدې دلالت کوي چي د طاغوت به حکم او بدي دلالت کوي چې هغه دې د مسلمانی په حالت کې د طاغوت په حکم او نظام فیصلې ونه کړي
۲ــ د نجاشي (رح) به وضعیت استدلال کول قياس دی، او قياس په اصولو کې دي ته وايي چې يوه داسې حادثه چې د شرعي نص د هغې په هکله موجود نه وي د يوې بلې داسې حادثې حکم په هغې ولگولی شي چې د شرعې نص ورباندې موجود وي. خو شرط يې دا دی چې د دواړو حادثو تر منځ مشترك علت موجود وي او د دواړو تر منځ فرق موجود نه وي او د قياس له شرطونو څخه يو دا هم دی چې :
هغه فرع چې پر اصل قیاس کيږي په هغې کې به نص موجود نه وي. دلته اوس د نجاشي (رح) عمل اصل گرځول شوی او په اوسنی زمانه کې په ديموكراتيك حکومت کی مشارکت فرع گرځول شوی او د دواړو ترمنځ د شریعت نه تنفیذول مشترك علت گرځول شوي دي. خو دغه قياس ځکه صحیح نه دی چې دلته د فرعې په هکله صریح نصوص وجود لري او هغه دا چې هر څوك چې شریعت (حکم) ونه گڼي هغه مسلمان نشي پاتې کېدى، لکه چې اللهﷻ
صراحت سره فرمایی: ﴿ فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا
تَسْلِيمًا (0) [النساء: ٦٥]

ترجمه قسم دی په رب ستا چې نه مؤمنان کيږي دوئ تر هغه پورې چې حکم فیصله کوونکی نه کړي تا په هغو شخړو کې چې پېښې شوې د دوی تر منځ او بيا ونه مومي دوئ په خپلو زړونو کې ناراضي ستا له فيصلي، او ومني دوئ سټا خبره په منلو سره بې له جگړې ).
او همدارنگه اللهﷻ فرمايي :
أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ ءَامَنُوا بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَن يَكْفُرُوا بِهِ.وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا ﴾ [النساء : ٢٠)
ترجمه: آیا نه گوري هغه خلك . چې گومان کوي چې ايمان يې راوړی پر هغه کتاب چې نازل شوی دی تا ته او پر هغه چې نازل شوی وو تر تا د مخه غواړي د فيصلي لپاره وړاندې شي طاغوت ته پداسې حال کې چې دوئ ته امر شوی چې پر طاغوت کافر شي ويې نه مني او شيطان غواړي هغوی ډېر زیات گمراهان كړي).

نو آیا دا روا ده چې د شرعي نص له شتون سره دې په قياس عمل وکړو؟ پداسې حال کې چې اصولي قاعده دا ده چې د شرعي نص په شتون کې قياس صحیح نه دی

۳ــ. د نجاشي (رح) په وخت کې شریعت مکمل شوی نه وو. او نه هغه ته د مسافي د ليرې والي او د مواصلاتو د وسائلو د نشتوالي له امله د هرې ورځي، هفتې او مياشتې احکام ور رسېدل هغه په هغومره څه مکلف وو چې ورسېدلي وو. خو اوس چی شریعت مکمل دی او ټول شریعت په یو ځای مونږ ته رارسیدلی دی نو د ډیموکراسی عاشقان څنگه اوسنی مکمل شریعت پرېږدي او د هغه وخت پداسې
يو عمل استدلال کوي چې لا هغه وخت شریعت نه و مکمل شوی؟!

#کتاب فکري پوهنه:صفحه:135ــ136ــ137

نورې ستونزې چې د دسنیو لاسته راوړنې دي په لاندې ډول دي:
1 تاوتریخوالي ته وده ورکول
د ماهواریې شبکو د فلمونو او پروګرامونو یوه تر ټولو مهمه او ښکاره منفي پایله په کورنیو کې د تاوتریخوالی زیاتوالی دی، چې د دوی په زړونو کې اور اچوي او بنسټ یې ماتوي.
1 د احساساتي مسلو په اړه د غلطو باورونو پاکول
په رسنیو کې ناسم او منفي اعلانونه چې په دوامداره توګه په غلطو لارو ښودل کیږي، د غلط باور رامینځته کولو او د خلکو په اړیکو کې د غلط معلوماتو ترلاسه کولو لامل کیدی شي؛
1 د کورنۍ د غړو ترمنځ د شخړې ساحې رامینځته کول؛
په ساده ډول د مختلفو سپوږمکۍ او انټرنیټي پروګرامونو لیدل، پرته له نیوکې او د دې پروګرامونو د کرکټرونو او کیسې سره منفي پرتله کول پېښوي چې د کورنۍ د غړو ترمنځ د شخړې رامنځته کولو لپاره لومړی ګام چمتو کوي؛
1 د دیني او کلتوري ارزښتونو په خلاف د باورونو هڅول او مسلط کول؛
2 د کورنۍ بنسټ کمزوری کول او د احساساتي ماتېدو پیښې
وړاندیزونه (حل لارې)
1 د کلتور پیاوړتیا او د ټولنې ټیټو کچو ته د لوړ ارزښتونو ښودل؛
2 د ملي ارزښتونو دفاع؛
3 د خلکو د پوهاوي کچه لوړول؛
4 د روحاني او تقوا ژوند ته وده ورکول؛
5 په کورنۍ او ټولنه کې د سم چلند نمونو ته وده ورکول؛
6 د اسلامي ټولنو د ارزښتونو د جوړولو او بیا استازیتوب او د کورنیو د هویت د ساتنې لپاره د اسلامي رسنیو د متقابلو خوځښتونو رامنځته کول؛
7 د سپوږمکۍ(ماهواریي) او انټرنیټي برنامو د منفي اغېزو د کمولو لپاره د ټولنې د کلتوري مدیرانو شعوري او سم حرکت؛
۸. په جوماتونو او ښوونځیو کې د سیمینارونو، کلتوري غونډو په بڼه د کورنیو او په ځانګړې توګه د ځوان نسل لپاره د سپوږمکۍ او انټرنیټ فضا د منفي پایلو سمه توضیح؛
۹. د غربي رسنیو د منفي اغېزو د مخنیوي لپاره د مطبوعاتو کارول.
دا هغه کلیدي ټکي دي چې د کورنۍ مرکز ته د ننوتلو څخه د رسنیو منفي اغېزو سره چلند او مخنیوی کوي، کوم چې یو څه کار کولی شي.
د غربي نړۍ پروګرامونو د پیژندګلوۍ، بې دینۍ، او کورنۍ ضد او له کورنۍ څخه د مخنیوي په لارو چارو لګیا دی او د همدې محورونو پر بنسټ فلمونه او پروګرامونه جوړوي. د هغو فلمونو بنسټیز نظر چې د غربي رسنیو له خوا تولیدیږي او کورنیو ته د سپوږمکۍ او انټرنیټي شبکو له لارې ورکول کیږي هڅه کوي چې په کورنۍ کې د نارینه او ښځو پاک نظر له منځه یوسي. دوی هڅه کوي چې د عفت د تخریب عامل وړاندي  کړي، ترڅو د میړه او میرمن ترمنځ محرمیت مات شي او احساساتي اختلالات رامینځته شي او دا ډول کورنۍ پیښې عادي شي. تصویري او غږیزې رسنۍ د ټولنې د وګړو د شخصیت او اخلاقو یوه برخه اغېزمنه کوي. که کورنۍ په دوامداره توګه د سپوږمکۍ د خپرونو لیدونکي وي، دا به یقینا د دوی په اړه خورا ژوره اغېزه ولري، په ځانګړې توګه ځوانان او نجونې چې د هر ډول فکر او نظر منلو ته چمتو دي. په ټولنیزو شبکو کې ناوړه اعلانونه په عقایدو، افکارو، شخصیتونو او د کورنیو او په ځانګړې توګه د ښځو او ځوانانو د روزلو پر لارو چارو ناوړه اغېزې کوي او خلک له خپلو سمو افکارو او عقایدو څخه جلا کوي. د دې پروګرامونو ټولې موخې د خلکو د فکري او رواني روغتیا له منځه وړل او د دوی د ذهنیت بدلول او د دوی د اصلي تعلیمي او دودیزو اخلاقي لارو څخه د نامناسب لویدیځ نمونو منلو ته متمرکز کول دي. دوی خپلو هلو ځلو او تباهۍ ته دوام ورکوي تر څو خپل لیدونکي د کورنۍ له بنسټ او اصلي اسلامي ریښو څخه لرې کړي او د غربي لیبرال اصولو ته تسلیم شي.
د کورنۍ مسئلې اهمیت ته په پام سره او د بحث شویو موضوعاتو سره سم د اسلامي رسنیو په برخه کې فعاله کسانو ته د کورنۍ کلتور د ودې لپاره وړاندیزونه کیږي:
1 په اسلامي نظام کې د کورنۍ د مقام او دندو د اهمیت په اړه د اسلام له نظره پېژندل؛
2 د کورنۍ د غړو کلتوري او تعلیمي کچې ته وده ورکول ترڅو د ټولنې د سلامت د دوی رول روښانه کړي او د ټولنې کلتوري وضعیت ښه کړي؛
3 د کورنۍ غړو ته د یو بل د حقونو او وظیفو خبر ورکول او د ټولنې د ناسمو چلندونو لیرې کول؛
4 په کورنیو کې د مستند اسلامي ارزښتونو خپرول، ترڅو په خپل ځان، کورنۍ او ټولنه کې یو سالم، مؤمن، مسؤل او اغېزمن نسل رامنځته شي؛
5 د پلرونو، میندو او میرمنو په توګه د ښځو او نارینه وو د شخصیت او حقیقي موقف پیاوړتیا او د بشري زده کړې په وده کې د دوی اړین رول ته پاملرنه او په کورنۍ کې د نوي نسل ته وده ورکول
6 په رسنیو کې د ټولنې د بریالیو ښځو او نارینه وو معرفي کول، د مور، پلار او میرمنې په رول کې د دوی بریالیتوب په پام کې نیولو سره؛
7 د ټولنې د کلتوري ودې لپاره د خورا مهم لامل په توګه د کورنۍ بیولوژیکي، تعلیمي، رواني او احساساتي دندو رسمول؛
۸. د والدینو د اړتیا څرګندول چې د ماشومانو د روزنې لپاره کافي وخت تخصیص او د دوی احساساتي اړتیاوې پوره کړي او دې مسلې ته د نه پاملرنې د پایلو څرګندونه؛
۹.

د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېز
**(څلورمه برخه)
لیکوال: م. فراهي توجګی


د رسنیو رول او د مسلمانانو پر هویت د هغې اغېز (څلورمه برخه)
د کورنیو اړیکو په اړه د رسنیو اغېز
په تېرو برخو کې د رسنيو پر جوړښت، تاريخ او اغېزي یې خبرې شوې وې، په دې ليکنه کې به پر کورنيو اړيکو د رسنيو د اغېز په اړه خبرې وشي.
 د انټرنیټ او د ډله ایزو اړیکو وسیلې، د کورنیو او په ځانګړې توګه د ځوان نسل محرمیت ته د ننوتلو سره، د خپلو لیدونکو د ټولنیز او کلتوري فضا د بدلون کنټرول یې په لاس کې نیولی، ترڅو د کاروونکو هویت د لویدیځ د ټولنې د ارزښتونو سره بدل کړي، هغه هم په تدریجي ډول او پرته له مقاومت څخه.
اوس مهال د لويديځو رسنيو او اعلاناتو وسيلې زياتې پياوړې دي او د درېيمې نړۍ په کورنيو کې يې ځانګړی ځای نيولی دی. د نویو مخابراتي ټیکنالوژیو ظهور د خپلو ګټو او اسانتیاوو ترڅنګ ګڼې ګډوډي رامنځته کړې او ګڼې ستونزې یې رامنځته کړې دي. له همدې امله، په دې لیکنه کې د کورنیو د چلند او شخصیت په اړه د ډله ایزو ارتباطي وسیلو د ویجاړونکي او اغېزمنو زیانونو پیژندنه، مخنیوی او کمول به په کلکه بحث شي.
همدارنګه، لیکوال په کورنۍ اړیکو کې د ارتباطي وسایلو له امله رامینځته شوي خورا مهم زیانونه څیړلي او د دوی د ګواښونو سره د مقابلې او کمولو لپاره یې حل لارې وړاندې کړې.
د تاریخ له پیله، کورنۍ د ټولو بشري ټولنو تر منځ د ټولنې اصلي بنسټ او د ټولنې اصلي اساس دی. د دې سپېڅلې او بنسټيزې ودانۍ په پياوړتيا او د هغې رښتيني او عالي مقام ته د هغې ملاتړ او لارښوونه د سترې انساني ټولنې د اصلاح لامل کېږي او په مقابل کې يې غفلت د دې لامل کېږي چې انسان له واقعي ژوند څخه لېرې شي او د تباهۍ او ګمراهۍ کندې ته وغورځول شي.
اسلام د يو داسې دين په توګه چې د انسان د ابادۍ او نيکمرغۍ ژوند جوړوي، د کورنۍ عزت او کرامت ته يې ځانګړې پاملرنه کړې او دغه سپېڅلې بنسټ يې د ښوونې او روزنې د مرکز او د مهربانۍ او رحمت زانګو او د کورنۍ د جوړېدو موخه بولي، او کورنۍ د انسان مادي، احساساتي او معنوي اړتیاوې ځای دی.
د کورنۍ تعریف
د کورنۍ د غړو ترمنځ د نسبي یا علتي اړیکو مهم بنسټ جوړوي. (شهلا عزیزي، کورنۍ ټولنپوهنه، روشنګان او د ښځو د مطالعاتو خپرونه، ۱۳۷۶، ۱۰ مخ.)
کورنۍ د ټولنې بنسټیزه رکن دی، او د انسان د ژوند د جوړښت بنسټ، د ټولنې د جوړونې مرکز، د دودونو، نورمونو او ټولنیزو ارزښتونو د ساتنې اصلي ځای دی، او دا د ټولنیزو اړیکو او خپلوانو د اړیکو، د انساني احساساتو د راڅرګندېدو او راڅرګندېدو او ټولنيزې زده کړې ټینګ بنسټ دی. کورنۍ یو واحد دی چې د واده پر بنسټ رامینځته کیږي او د جوړیدو له پیل څخه د ژوند خوندي ځای او یو کوچنی ټولنیز ځای ګڼل کیږي او د خلکو د ژوند په ټولو اړخونو او په ځانګړي توګه په ماشومانو باندې د هغې خورا لوی اغېز نه انکارکېدونکی دی. خو دغه ښوونیز نظام هم د بل هر نظام په څېر د ترخو پېښو، داخلي ناامنیو او احساساتي انحطاط او ګواښونو سره مخ دی چې باید ورسره مقابله وشي.
کورنۍ یو مهم ټولنیز بنسټ دی. دا اداره مهمې دندې لري، که چیري ضعیف یا ویجاړ شي، د کورنۍ بنسټ به ټوټه ټوټه شي. کورنۍ له یو نسل څخه بل نسل ته د کلتورونو او دودونو د لیږد یوازینۍ طبیعي او اصلي وسیله ده. که د کورنۍ رکنونه کمزورې شي، د کلتور، عقیدې، مذهب او اخلاقي ارزښتونو سلسله به کمزورې شي او دودونه او رواجونه به له منځه لاړ شي. په هغو ټولنو کې چې د کورنۍ کلتور او د ټولنې د حاکم کلتور ترمنځ ټکر وي، د کور مېرمنې او ساتونکي هڅه کوي چې په کورنۍ چاپیریال کې خپل مطلوب کلتور وساتي او د حاکم کلتور له سپارلو څخه یې وژغوري چې د دوی د خوښې ارزښتونو څخه توپیر لري.
رسنۍ او کورنۍ
 په کورنۍ کې د رسنیو له امله لږ تر لږه زیان د کورنۍ د غړو ترمنځ د احساساتي اړیکو کمښت دی، ځکه چې دا عصري او بې کنټرول وسیله په ځانګړې توګه تلویزیون او انټرنیټ د لفظي اړیکو او خبرو اترو فرصت، د احساساتي اړتیاوو د پوره کولو فرصت له منځه وړي. خواخوږي، او د متقابل درناوي او تفاهم احساس، په داسې کورنیو کې، له یو بل سره د ژورې احساساتي اړیکې رول ارزښت له لاسه ورکوي، د کورنۍ مرکز په بې شخصیته او بې طرفه ډول بدلیږي، چې بالاخره د اړیکو د ماتیدو او انحطاط لامل کیږي.
د ډله ایزو رسنیو فعالیت، د مختلفو دندو او پرله پسې بدلونونو له امله، په تدریجي ډول د خپلمنځي او مخامخ اړیکو ځای له منځه وړی، چې د اجتماعي او احساساتي پر ځای په کورنۍ کې انفرادي ځای غالبوي.
نن ورځ غربي رسنۍ په دې لټه کې دي چې د کورنۍ مرکز کمزوری کړي چې په دې کې د ارتباط مختلفې وسیلې لکه ټلویزیون، مطبوعات، انټرنیټ او سینما شامل دي او هر یو یې خپل ځانګړی رول لري. د نړۍ د ډیرو اغېزمنو رسنیو لخوا تولید شوي پروګرامونو حجم او محتوا کې ازموینه او دقیقیت به دا جدي مسله او پراخه ستونزه روښانه کړي.

د یو بل د حقونو او وظیفو په برخه کې د میرمنو او میړونو د پوهاوي لوړول، د واده قوانین او د کورنۍ سیسټم تنظیمول، د ښه شخصیت او سالمې ملګرتیا سره د قانوني اړیکو همغږي کول؛
1 د کورنۍ د بنسټ د ټینګښت او د ټولنیزو ناخوالو د مخنیوي په موخه د عفت او اخلاقو د فرهنګ د خپراوي په برخه کې روزنه؛
2 د کورنۍ د غړو ترمنځ د کلتوري او اخلاقي ګډوډیو د زیاتوالي د لاملونو څېړنه او د حل لپاره د مناسبو لارو چارو برابرول.
د مخکني محتوياتو له مخې، دا پرته له دې چې ووایو چې د هر ډول ناوړه پدیدې د مخنیوي لپاره باید عکس العمل شتون ولري، او د دفاعي حرکت تر څنګ باید د زیانونو څخه خوندي پاتې شي، د ساتنې لپاره باید تعرضي تدابیر ونیول شي.

ادامه لري…

*د داعش تر شا د چا لاس دئ؟!*
*ډاکټر اسد*

مونږ پخوا هم ويلي و، چې د داعش/ خوارجو تر شا د امريکا، اسرائيلو، ای اس ای او اسلام ضد ډلو لاس دی؛ هغوی يې مالي ملاتړ کوي، تر شا يې ولاړ دي او د خپلو شومو موخو لپاره یاده ډله د وسيلې په توګه استفاده کوي.

د دې خبرې د اثبات لپاره څو مستند دلايل وړاندې کوو، څو ورځې وړاندې يو امريکايي سرتېری داعش ډلې سره د همکارۍ په تور، په ياد هېواد کې په څوارلس کاله بند محکوم شوی؛ دا په ظاهره د نيول کېدو خبر او قيد يې د خپلو خلکو او نړۍ په سترګو کې د خاورو شيندلو په معنا دی.

بلکې اصلي خبره دا ده، چې د داعش خوارجو تر شا د امريکا لاس دی، ملاتړ يې کوي، د وسلو، مهماتو، پيسو او حتی د اړتيا په وخت کې د عسکرو مرسته ورسره کوي، تر څو یاده ډله د خپلو استخباراتي موخو او شومو پلانونو د عملي کولو لپاره وکاروي.

همدارنګه د یادې ګمراه داعش ډلې تر شا د پاکستان د استخباراتو لاس دی؛ تاسو وليدل چې څه موده وړاندې د اسلامي امارت له خوا د یادې ډلې کسان ونيول شول، په نيول شويو کسانو کې پاکستاني اتباع و، یاد کسان مستقيم د یاد هېواد د استخباراتو لخوا روزل شوي و، روزنه ورکړل شوې وه او بيا افغانستان ته را لېږل شوي و.

اسرائيل هم د یادې ډلې تر شا ولاړ دي، دوی هم له یاد ملاتړه خپلې موخې لري، چې اساسي موخه يې د ایران پر وړاندې د يادې ډلې استعمال دی او اسرائيل کوشش کوي چې له ایران څخه خپل غچ د یادې ډلې په واسطه واخلي.

اوس مونږ ته دا کول پکار دي چې د یادې خارجي ډلې د استخباراتي موخو مخه ونيسو، په وړاندې يې په زغرده ودرېږو، په هر ځای کې يې تر بريد لاندې راولو، اجازه ور نه کړو چې د امريکا، اسرائيلو، ای اس ای او نورې اسلام ضد او افغان ضد استخبارتي ډلې په ګران هېواد کې خپلو موخو ته ورسېږي.

*د حماس غورځنګ؛ د خوارجو له تکفیر څخه د حماسو تر زېږېدو!*
ابواسامه خراساني

په ۲۰۱۸ مېلادي کال کې، داعش خوارجو د خپلو پخوانیو غړو څخه یو تن د مصر په سیناء دښته کې، په دې تور اعدام کړ، چې د حماس مجاهدینو ته یې وسله لېږله او په دې توګه یې د صهیونیستي رژیم د دښمنانو په وړاندې خپله کرکه ښکاره کړه.

ناپوهه خوارجو، د دیني مسائلو د ناپوهۍ او تنګ‌نظرتوب له امله، د حماس جهادي غورځنګ په بې‌اساسه تورونو تورن کړ او د خپلو باطلو دلایلو په وسیله یې دا غورځنګ له اسلام څخه لرې وباله او تکفیر یې کړ.

په هغه وخت کې له صهيونيستي رژيم سره د حماس د مجاهدینو نه جګړه، د خوارجو له لوري د هغوی د تکفير له لويو دلايلو څخه وه، ځکه چې داعش ادعا کوله چې حماس د کفري نړۍ سره همکار دی او د فلسطین د اشغال په برخه کې له صهيونيستي رژيم سره مرسته کوي.

په ۷م د اکتوبر د طوفان‌الاقصی جګړې پیل، لکه څومره چې د اشغال شوو ښارګوټو اوسیدونکي حیران کړل؛ په لوړه کچه یې د خوارجو ګمراه پیروان هم ګوته په غاښ پاتې کړل، ځکه دوی حتی دا فکر هم نه‌کاوه چې یوه ورځ به د حماس غورځنګ د صهیونستي رژیم پر وړاندې مرګوني بریدونه پیل کړي او د دوو میلیارده مسلمانانو د مقدساتو د دفاع لپاره به ودریږي.

د خوارجو ګمراهتوب تر دې حده زیات و، چې د ٧م اکتوبر له جګړې وروسته یې هم خپل ناروا تورونه غلط ونه‌ بلل او له خپل باطل موقف څخه یې شاتګ ونه کړ؛ د دوی بې‌ بنسټه دلایلو او تورونو یوازې نمایشي بڼه درلوده، ځکه اوس د دې منفورې ډلې څخه نقاب لرې شوی او ماهیت یې ټولو ته څرګند شوی دی.

د حماس غورځنګ د صهیونيستي رژیم په وړاندې د اساسي پلانونو په درلودلو سره د دې توان پیدا کړ؛ چې له هغې کچې زیات مقاومت وکړي، چې د کفر نړۍ یې تمه لرله او بلاخره یې دغه رژیم د تدریجي مرګ سره مخ کړ.

اوس له هغه ظالمانه بريدونو او د صهيونيستانو د نسل‌وژنې څخه څه باندې يو کال تېرېږي؛ خو بيا هم تر اوسه د خپلو بندیانو د خلاصون او د خپلو موخو په ترلاسه کولو نه دي توانېدلي، برعکس؛ د صهیونیستي رژیم وسله‌وال پوځونه د خپلو پرمختللو جګړه‌ییزو وسایلو سره هره ورځ د غزې په کړکېچ کې نور هم ډوبېږي.

د طوفان‌الاقصی جګړې بې‌ شمېره حماسې وزېږولې، له هغه ورځې وروسته نه یوازې اسلامي امت، بلکې د کفر نړۍ هم د قسامیانو پر ایمان او زړورتیا شاهدي ورکړه.

د دوی استقامت د دې امت د ځوانانو او تنکیو ځوانانو لپاره یوه نمونه وګرځېده، د دوی د مشرانو شهادت د ټولو لپاره د ویاړ کیسه شوه، د ټولو ازادي غوښتونکو لپاره سرمشق وګرځېد او د تاریخ په پاڼو کې د تل لپاره ثبت شو.

هو! د حماس غورځنګ، هغه مخلص مجاهدین او د حق رښتیني جنګیالي الله متعال جل جلاله عزتمن کړل او د دوی تکفیر کوونکي یعنی ګمراه خوارج یې ذلیله او خوار کړل، لله الحمد اوس ټولو ته ښکاره شوې چې څوک د صهیونيستانو اجیر او څوک یې دُښمن دی.

*وظيفوي غفلت… ستر جرم او عظيم خيانت*

صبغة الله وصيل

دندې ته ناوخته تګ، د رسمي وخت له پوره کيدو وړاندې تګ، په دفتر کې په شخصي چارو ځان مصروفول، غير حاضري، لنډه دا چې د ورسپارل شوي امانت په ادا کولو کې هر ډول ناغيړي کول وظيفوي غفلت ګڼل کيږي.
وظيفوي غفلت د اسلام له نظره کبيره ګناه او ستر جرم دی، ځکه دا په هغه تطفيف (حق تلفي) کې داخل دی چې له امله يې د شعيب عليه السلام قوم هلاک شو.
غلا يوازې دا نه ده چې يو څوک د ولس نغدې شتمنۍ په بډه ووهي د غلا بدترين ډول وظيفوي غفلت دی، که فکر وکړو چې خوږ نبي صلی الله عليه وسلم په سمه توګه لمونځ نه ادا کوونکی بدترين غل ګڼلی، دا خبره به بيخي واضحه شي.
په معاصرو قوانينو کې هم وظيفوي غفلت ستر جرم او د روڼتيا او د اداري کاري اخلاقو خلاف عمل ګڼل کيږي او په ډيرو هيوادونو کې غرامت او جزا ورته ټاکل شوې.
بناء په لنډه ويلای شو چې وظيفوي غفلت کبيره ګناه، ستر جرم، عظيم خيانت، له ولس سره ظلم، اداري فساد او د شهيدانو له ارمانونو سره ستره جفاء ده، دا خيانت به لا پسې زيات وي چې د افغان ولس په څير د يوه کړيدلي، ځوريدلي، بې چاره او مظلوم ولس په حق کې ترسره کيږي.
شايد ځينې خلک په خپلو اداراتو کې د کار د کموالي يا نه شتون بهانه وکړي خو حقيقت دا دی چې زموږ تاسې وطن جګړو ځپلی او بلها ستونزې لري او يو څوک که په صداقت سره کار وکړي په خپله اړونده اداره کې به زيات کار ځانته پيدا کړي.
شخصا په دې عقيده يم چې دغه غفلت که د ديني امورو (تدريس او داسې نورو) په پلمه هم ترسره کيږي حرام او کبيره ګناه ده.
که ځينې خلک د علم او جهاد په وجه هر څومره ستر امتياز اخلي وادېيخلي هيڅ پرواه نلري، خو داسې مسووليت بايد هيڅکله په غاړه وانخلي چې سبا يې له عهدې نشي وتلای او د ولس حقوق ورڅخه ضائع کيږي.
په پای کې د امير المؤمنين عمر بن الخطاب رضي الله عنه هغه قاطع مکتوب ستاسې مخې ته ږدم چې د وظيفوي غفلت کوونکو په اړه واليانو ته صادر کړی و.
( وقال عمرو بن قرة جاءنا کتاب عمر: إن ناسا يأخذون من هذا المال ليجاهدوا ثم لا يجاهدون فمن فعله فنحن أحق بماله حتى نأخذ منه ما أخذ) صحيح البخاري مع فتح الباري.
ژباړه: عمرو بن قرة وايي: موږ ته د عمر رضي الله عنه مکتوب راغی چې پکې ليکلي و: ځينې خلک له دغه مال (بيت المال) څخه په دې پلمه برخه اخلي چې د الله تعالی په لاره کې جهاد پرې کوي، خو بيا جهاد کې برخه نه اخلي، چا چې دا ډول کار وکړ، نو موږ يې د مال زيات حقداران يو ترڅو هغه څه بيرته ترې واخلو چې اخيستی يې ده.
د اسلامي نظام د استحکام په هيله


https://chat.whatsapp.com/FUbybxi2pQdDAXIpy9fEEO

*دوهمه شبهه - د نجاشي (رح) په عمل استدلال*

ځينې هغه مسلمانان چې په زړونوکې يې د ډيموکراسی مرض ځای نیولی په ډيموکراتيکو نظامونوکې د خپل مشاركت لپاره د نجاشي رحمة الله عليه به عمل استدلال کوي او وايي چې نجاشي سره لدې چې يو مسلمان پادشاه وو خو اسلامی حکومت یې نه وو نافذ کړی او لدې سره بیا هم رسول الله ﷺ هغه ستایلی او هغه ته یې (عبد صالح ويلي او پر هغه یې غایبانه جنازه هم کړې ده. نو که په اوسني وخت کې هم کوم پادشاه اسلامی نظام نافذ نه کړي او يا نور مسلمانان په يو غير اسلامي نظام کې برخه واخلي څه ناروا خبره نه ده.

پاتی إن شاء الله سباته ستاسو د دعا په هیله

#کتاب فکري پوهنه:صفحه: 134

ترجمه: هغه کسان که چېرې ورکړو مونږ دوئ ته په زمکه کې تمکین نو قائموي دوى لمونځ او وركوي زكات او امر به كوي خلکو ته په نیکی او منع کوي به
خلك له بدي او خاص د اللهﷻ په اختیار کې ده آخره خاتمه د ټولو کارونو ).دا چې د يوسف عليه السلام به هكله هم اللهﷻ هغه ته د تمكين يادونه کړې ده. نو يقيناً چې يوسف عليه السلام هم له همدغو خلکو څخه ؤ چې د قدرت په وخت په خلکو لمونځونه دروي زكات وركوي، امر بالمعروف او نهى عن المنكر كوي. او پدې لړ کې تر ټولو لوی معروف (توحید) او تر ټولو لوى منكر (شرك) دى. يوسف عليه السلام د خپلو پلرونو د حق دین اتباع او په هغه یې فیصله کوله په هغه قانون يې هېڅکله فیصله نه کوله چې اللهﷻ نه وو نازل کړی او نه يې هم د اللهﷻ د قانون خلاف د نورو قوانينو جوړولو ته اجازه ورکوله. او كه څوك د هغه عليه السلام په هکله د دې په خلاف عقيده ولري هغه مسلمان نشي پاتې کېدى. د اوسنی زمانې په طاغوتي حکومتونو کې خو که کوم وزير يوازې د اسلام لپاره یو ادنی کار هم وکړي نو فوراً له وظيفې څخه برطرف كېږي، او يا اساسي قانون او حکومت ته د خیانت په جرم زندان ته ورغورځول کېږي. او که چېرې ټول حکومت او وزارتونه د انتخاباتو له لاری هم د مسلمانانو لاس ته ورشي نو بيا هم ورته د حکومت کولو فرصت نه ورکول کېږي لکه چې د اسلامي نړۍ په ځينې دولتونو کې وليدل شول نو پر همدې اساس د يوسف عليه السلام په کار استدلال.کول یوازې یوه بهانه ده او بس.


#کتاب فکري پوهنه:صفحه:128ــ129ــ130ــ131ــ
132ــ133ــ134

*لومړۍ شبهه*

يوسف عليه اسلام د مصر له بادشاه سره کار کړی دی ځيني خلك استدال كوي چې يوسف عليه السلام پداسې حال کې چې د اللهﷻ پیغمبر و د مصر له کافر بادشاه سره يې د هغه په حکومت کې د وزیر په حیث کار کړی دی. نو په همدې دلیل اوس هم مسلمانان کولی شي چې په يو کافر نظام کې كار وكړي په ډیموکراسۍ کې د کار لپاره په پورتنی دلیل استدالال كول د لاندي وجوهاتو له امله باطل دي
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*الف* ـ

اوسني پارلمانونه شرکي او طاغوتي پارلمانونه دي. او دليل يې دادی چې
پارلمان ته د تشريع (تحليل) او تحريم حق ورکړل شوی دی. پداسې حال کې چې د تشريع (تحليل او تحريم) حق يوازې او يوازې د اللهﷻ له دی. خو په ډیموکراسی کې دغه حق په ولس پورې اړه لري چې پارلمان يې ممثل دی. په اسلام کې د اعلی حاکمیت او د (تشریع حق هېڅ شريك نه مني. خو په ډيموکراسۍ کې نه يوازې دا چې حلال او حرام گرځول د ولس د اکثریت حق دی، بلکې په قطعي ډول يې اللهﷻ له دغه حق څخه د دوئ به زعم محروم کړی دی.
د همدی او نورو دليلونو له مخې (اسلام) یو دین او (ډيموکراسی) یو ځانگړی بل دین دی او په دې دواړو دينونوکې د د تشريع او قوانينو مصادر هم سره جلا جلا دي په اسلام کې د تشريع مصدر (الهي وحيه) او (رسول صلى الله عليه وسلم) دي. خو به ډیموکراسی کې د تشریع مصدر د خلکو خواهشات او هوسونه) دي. او اللهﷻ
نه يوازې د اسلام دين د منلو دى.
الله فرمايي: وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلَامِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ ) [آل عمران : ۸۵] ترجمه : او هر څوک چې پرته له اسلامه بل دين غوره کړي هېڅکله به ورڅخه ونه
منل شي او هغه به په آخرت کې له زیان کارانو څخه وي). نو آیا څوك داسې تصور كولى شي چې يوسف عليه السلام به له اسلامه پرته بل دين منلی وي ؟ او يا به يې د خپلو موحد و نیکونو له ملت څخه پرته بل ملت غوره کړی وي ؟ او يا به يې د هغه د احترام او پاسدارۍ سوگند پورته کړی وي ؟ او يا به یې هم د هغه مطابق قانون گذاري کړې وي لکه څنگه چې داوسنۍ زمانې
دپارلمانونو حال دي ؟

يوسف عليه السلام خو لا د بنديتوب او بې وسی به وخت کې چې هېڅ يې په واك کې نه ول له شرك او مشركينو څخه د بیزاری اعلان کړی ؤ لکه چې الله تعالى ﷺ
فرمايي: إِنِّي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَ ءَابَاوِي إِبْرَاهِيمَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ مَا كَانَ لَنَا أَن تُشْرِكَ وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ .بِاللَّهِ مِن شَيْءٍ ﴾ [يوسف: ٣٦-٣٨]

ترجمه: (بیشکه ما پرې ايښی دی دین د هغو خلکو چې ايمان نه راوړي پر الله ﷻ او حال دا چې دوئ په آخرت همدوی کافران دي. او متابعت کړی دی ما د دين د خپلو پلرونو چې ابراهيم اسحق او يعقوب دي نه ښايي مونږ ته چې شريك ونيسوپه اللهﷻ پوری کوم شی). وروسته يوسف عليه السلام د شرك او د توحيد د حقيقت بيان كوي او دا اعلانوي چی حکم به يوازې د الله تعالى له چلېږي او عبادت بايد يوازې د اللهﷻ وشي.الله تعالى له هغه څخه په حکایت فرمايي:
يَنصَاحِبِي السِّجْنِ أَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ) مَا تَعْبُدُونَ مِن دُونِهِ إِلَّا أَسْمَاءُ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَءَابَاؤُكُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ) [يوسف: ٣٩- ٤٠]

ترجمه ای زما د زندان دواړو ملگرو آیا متفرق خدايان غوره دي که هغه الله چې يو دى؟ ډېر قوي غالب دی عبادت نه کوئ تاسې غير له الله ﷻ مگر د څو نومونو چې نومونه مو ايښي دي د هغو تاسو او ستاسو پلرونو نه دی رالبولي الله پر عبادت د هغوی کوم دلیل او سند نه دی حکومت د هېچا مگر خاص دا د اللهﷻ دی. امر يې کړی پدې چې عبادت مه کوئ تاسې مگر یوازې د همده. دغه سم دین دی خو زيات خلك نه پوهېږي). نو آیا دا کېدی شي چې يوسف عليه السلام دې د بند او ضعف په وخت كې شرك په لوړ آواز ردوي او حکومت دې يوازې د اللهﷻ له گڼي. او بيا دې د آزادی وخت کې دغه حقیقت پټوي؟! او د پادشاه په دين دې فیصلې کوي؟ پداسې حال کې چې الله تعالى په زمکه کې (تمكين) هم ورکړی وو ؟
يوه بله خبره چې د يادولو وړ ده هغه دا ده چې په پارلمان او وزارت کې فرق
موجود دی پارلمان شریعت او قوانین جوړوي او وزارتونه يې تنفيذوي، نو هغه.خلك چې په اوسنيو پارلمانونو کې د اللهﷻ د دین په خلاف قوانين جوړوي اوتصويبوي يې د هغوی جرم تر هغو ډېر دی چې جوړ کړي قوانين عملي کوي. نو پر دې اساس د هغو خلکو استدلال چې د يوسف عليه السلام به عمل یي پارلمان نه د ور تللو لپاره کوي صحيح نه دی خو دا پدې معنی نه ده چې په اوسنيو حکومتونو کې دې پارلمان ته ورنگ ناجائز او وزات قبلول دي جائز شي.

په اوسينو طاغوتي نظامونو کې چې د اللهﷻ له دين سره يې جگړه اعلان کړې ده. د اللهﷻ له دوستانو سره جنگېږي او د اللهﷻ له دښمنانو سره دوستی او ایتلافونه کوي د وزارت قبلول هم حرام او د يوسف عليه السلام به عمل استدلال باطل دی. ځکه چې په اوسينو حکومتونو کې وزیران هم د هماغه اساسي قانون د پاسداری او احترام سوگند پورته کوي چې د ډیموکراسی د کفر پر بنسټ . جوړ شوی وي. پداسي حال کې چې اللهﷻ په دغه ډول طاغوتی (حکم) باندې د کافر کېدلو امرکړی دی لکه چې فرمایي:

يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَن يَكْفُرُوا بِهِ )
[النساء : ٦٠]
ترجمه: غواړي چې خپله دعوی دفیصلې لپاره طاغوت ته يوسي، پداسې حال کې چې دوئ ته امر شوی چې په هغه (طاغوت) دې کافر شي).

اوس كه څو ك دا گومان كوي چې يوسف عليه السلام به هم همدغه ډول د طاغوتي قانون د منلو ، پاسدرای او احترام سوگند پورته کړی وي پداسې حال کې چي اللهﷻ له هغه څخه بدي اړولې وه او هغه يې له خپلو مخلصو بندگانو گرځولی و، نو یقیناً چې دغه گومان کوونکی به د اللهﷻ په يوه پيغمبر د دروغو ویونکی، تر ټولو بد کافر او له اسلامي ملت څخه وتلى انسان وي.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*ب:*

په اوسنیو حکومتونو کې وزيران د وضعي كفري قوانينو منونکي، منفذين او په هر څه کې باید د وضعي قوانینو پابند وي نو آيا د يوسف عليه السلام په هکله دا گومان کېدلی شي چې - معاذ الله - هغه به د دغه ډول وضعي كفري، ظالمو او باطلوقوانینو پابندو؟ كه څوك د هغه په هکله دغه ډول ګومان کوي او بيا د هغه په فعل استدلال کوي، نو په يقيني ډول به هغه د اللهﷻ يو پيغمبر د کفري قوانينو په منلو تورن کړی وي، چې دا کار په خپله کفر او د اسلام له دين څخه وتل دي. ځکه چې الله تعالى انبیاء د دې لپاره خپلو امتونو ته رالېږلي دي چې هغوی ته د طاغوت
د پرېښودلو او يوازې د اللهﷻ د احکامو د منلو تعليم وركړي الله فرمايي : وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُونَ ﴾ [النحل : ٣٦]

ترجمه: په یقین سره مونږ رالیږلی په هر امت کې رسول د دې لپاره چې خلکو ته ووايي د اللهﷻ عبادت وکړئ او له طاغوت څخه ځان وساتئ. او همدغه پیغام د يوسف عليه السلام د رسالت هم و. نو دا څنگه کېدای شي چې يوسف عليه السلام دې له پیغمبری سره سره د طاغوت قانون منلی او فيصلي دي يې د هغه مطابق کړي وي ؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
*ج :*

د يوسف عليه السلام وزارت هغه ته د اللهﷻ له لوري په زمکه کې (تمكين) و. هغه د اللهﷻ د حكم مطابق فیصله کوله ځكه هغه ته هېچا ضرر نشو رسولی نه چا لیرې کولی شو او نه یې په کومه فیصله مجبورولی شو. او همدغه د (تمكين في الأرض) معنى ده.
نو آيا د نن زمانې په طاغوتي حکومتونو کې هم وزيران همدغه ډول مطلق صلاحيتونه لري ؟ تر څو يې د يوسف عليه السلام پر وزرات قياس صحيح شي؟
د نن وزیران خو په ټوله معنى د طاغوتي قوانينو په بندونو داسې تړل شوي چې د اسلام په گټه هیڅ حرکت ورڅخه نشي کولی.
يوسف عليه السلام د خپل کار په تر سره کولو کې له هر ډول عدلي تعقيب او څارنې څخه آزاد وو. ځکه کله چې بادشاه یوسف علیه السلام له زندان څخه راو و ېست او هغه بادشاه ته . خيلي خبري . وكړي، او بادشاه یی په خبرو داسې قانع شو چې هغه ته يې وویل
إِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَكِينُ أَمِينٌ ﴾ [يوسف: ٥٤)

ترجمه : (بې شکه ته نن ورځ له مونږ سره د مرتبې خاوند او امانتگر يې). مفسرين ليکي چې تر دې وروسته د مصر بادشاه هسې تش په نامه بادشاه وو، او نور ټول کارونه به يوسف عليه السلام اجرا کول او د (عزیز) په نامه به یادیده. ځيني علماء لا دا هم وايې چې هغه پادشاه د يوسف عليه السلام په لاس مسلمان شو او تر دې وروسته د يوسف علیه السلام پر دین چلېده. نو آیا په اوسینو طاغوتي حکومتونو کې هم صالحو مسلمانو وزیرانو ته همدغه مرتبه حاصله ده؟ او که د نن وضعیت د يوسف عليه السلام تر وضعيته بدل وي نوبیا خو قیاس نه دی صحیح د الله تعالى د يوسف عليه السلام به هکله د تمكين يادونه کړې ده:

وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ ﴾ [يوسف: ٢١]

ترجمه او همدغه ډول مو يوسف عليه السلام ته تمکین په زمکه کې ورکړ).

د تمكين لفظ په دې آيت کې مجمل دی خو په بل ځای کې الله تعالی د دغه
اجمال تفصيل داسې بیان کړی دی

الَّذِينَ إِن مَّكَّتَهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَانَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا
بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ ﴾ [الحج: ٤١)

*په ډيموکراسۍ کې د مشارکت په هکله شبهې او ځوابونه*


ځینې اسلام ته منسوب علماء چې یا د غرب له فكري تأثير لاندې راغلي دي، او يا هم د جهاد او قربانيو د نبوي منهج له لارې د اسلامي حکومت د رامنځته کولو له طریقی سره نا آشنا دي او يا هم په هر ډول حکومت او شرايطو کې د حکومتونو له رعايتونو او امتیازاتو برخمن کېدل غواړي، که څه هم چې په هر قیمت وي
دوی په ډيموکراسي کې د مشاركت له لارې د اسلامي حکومت د قائمولو بيځابه هڅې او عبث كوښښ کوي. د افغانستان په اوسنی د آمریکایانو په زور راغلې ډیموکراسی کې هم ډېرو تش په نامه اسلامي تنظيمونو ټولنو او اشخاصو همدا نامطلوبه لاره نيولې ده. دغه خلك په ډيموکراتيکو حکومتونو او پارلمانونو کې د ورگډېدو لپاره په اسلامي شريعت کې د خپل دغه کار لپاره ځینې شبهې او دلايل تراشي او په بېځایه استدلالونو او د شبهاتو په راولاړولو د ځان لپاره په ډيموکراسۍ کې د کار کولو جوازونه برابروي

چې ځينې شبهې يې په لاندې ډول دي:

# کتاب فکري پوهنه:صفحه:127ــ128

*یحیی السنوار؛ د اسلامي سیاست او پوځي مبارزې د ډګر یو بل اتل شهید*
عزیر عزام

د فلسطین او بیا په ځانګړي ډول د غزې له نامه سره د شهادت، زخم، زندان او کډوالیو کلمو داسې کلکه غوټه خوړلې، چې هسې په اورېدو یې هم د رښتیني مسلمانانو زړونه له درده په لړزه راځي او بیا د خپلې بې وسۍ په اوښکو له خپلو فلسطيني وروڼو او غزه والو سره خواخوږي څرګندوي، د بې وسۍ او ناتوانۍ تصویر له ځان سره د عواطفو هدیرې ته لېږدوي.

ښايي همدا لامل به وي چې دا ځل د اسلامي غورځنګ او حماس مجاهدینو د یوه بل پیاوړي رهبر، مبارز، مجاهد او د صهیونیستي مفکورې پر وړاندې د ولاړ غره شهید السنوار د شهادت دردونکی خبر د توقع خلاف نه و، بلکې د هغه مجاهد د شهادت د خبر په څېر و، چې هره شېبه د خپل دښمن د مرمیو تر باران او جاسوسي جالونو تر چتر لاندې و.

په افغانستان کې د ګڼو بلکو اکثرو مصلحو ځوانانو خواله شبکې د همدغه ستر شخصیت د شهادت دردونکو خبرونو او د هغه ویاړلي تصویر نیولی؛ چې نوموړی له صهیونیست او اشغالګر رژیم سره پر هوار ډګر د مخامخ مبارزې په حالت کې ښيي او پر هغو ټولو انګیرنو د بطلان کرښه راکاږي، چې ګني د اسلامي مفکورې دغه زمری دې د حماس په تونلونو یا غرونو کې د پټ رهبر په توګه پر وضعیت څار کوي.

د نوموړي (رحمه الله) په اړه تر دې دمه ګڼې لیکنې شوې او ویاړلي یادونه به یې په نورو لیکنو کې هم را څرګند شي، خو څو ټکي یې په اړه زیات مهم دي:

۱: د مجاهدینو په منځ کې روان رهبر؛
غربي او اسرائیلي رسنیو د خپلو تبلیغاتو هڅو په لړ کې پرلپسې راپورونه ورکول چې ګنې شهید سنوار په تونلونو او د حماس نورو پټنځایونو کې د بریدونو له وېرې ځان پناه کړی، خو شهادت یې ثابته کړه چې هغه په نره د خپلو غازیانو سره مخامخ د صهیونېستانو پر ضد حیرانونکې مبارزه کوله.

۲: د سیاسي او پوځي ډګر اتل؛
ځینو رسنیو هغه د حماس او اسلامي غورځنګ د کارېزماټیک رهبر په توګه یاد کړی و، د حماس د سیاسي پلانونو او پوځي ډګر وسله والې مبارزې اکثره طرحې ددغه متفکر ذهن محصول ګڼل کېږي او د اسرائیلو په اکثره نظامي جلسو او رازونو کې نوموړي ته د نه ماتېدونکي غر او مفتکر مغز په توګه کتل، وېره ورڅخه کېده او شتون یې د هغوی خوبونه نا ارام کړي و.

مهمه دا چې د هغه سیاسي او پوځي تجربه یو تر بل پیاوړې وه، د پخواني سیاسي مشر شهید هنیه له شهادت وروسته حماس پر نوموړي را ټول و.

۳: د طوفان الاقصی طراح؛
دا عملیات چې تېر کال د اکتوبر په ۷مه په بریالیتوب سره تر سره شول، دا بریدونه چې د نړۍ سیاسي او پوځي دوکتوران یې حیران کړل، په دومره نظم او ترتیب تر سره شول چې د اسرائیلي شیطاني شبکې امنیتي چتر یې هم ونړاوه او له امریکايي – اروپايي وروستي ماډل پوځي ټکنالوژۍ څخه برخمن اشغالګر ځواکونه یې حیران کړل.

۴: د زندانونو اتل؛
شهید سنوار په پوهنتون کې د تحصیل پر مهال د خپلو ملګرو سره د اسلامي مبارزې ناستې او جلسې کولې، د اسرائیلو پر ضد یې پټ او ښکاره فعالیتونه درلودل، ځکه خو څلور ځله زنداني شو، تر دې چې د خپل عمر څه باندې دوې لسیزې یې په زندان کې تېرې کړې، ډول ډول ناروغیو او شکنجو هم د هغه اسلامي فکر بدل نه کړ او په مېړانه یې ژوند وکړ.

۵: د شهیدانو د کورنۍ غړی؛
شهید سنوار هم د شهید هنیه په څېر د کورنۍ لسګونه غړي د اسلامي مبارزې او فلسطین د ازادۍ په لار کې قربان کړي او بالاخره نوموړي هم د هغوی لار خپله کړه او په ډېره سرلوړۍ یې له ژوند سره مخه ښه وکړه.

۶: د خپل رهبر د باور وړ مبارز؛
شهید سنوار د تنکۍ ځوانۍ له زمانې د حماس اسلامي غورځنګ د بنسټګر شیخ احمد یاسین د باور وړ زلمی و، د هغه تر نظر او روزنه لاندې وپالل شو او په یوه داسې غازي بدل شو، چې د اسلامي غورځنګ کړنلاره او مبارزه د شهادت تر سلګیو پورې روښانه وساتله.

او بالاخره دغه اتل خپله هغه وعده په ډېره رښتینولۍ سره پوره کړه، چې یا به د فلسطین سپېڅلې خاوره د اسرائیلو له ناولو پلونو او ارادو څخه ژغوري او یا به د شهادت جام نوش کوي.

هغه رښتنی و او د غزې د سویل خان یونس کډوالو کمپ کې، د ۱۹۶۲ کال پیدا شوي ماشوم د خپل عمر له ۶۲ ویاړلي عمر تېرولو وروسته؛ په جګ سر او اوچتو سترګو د خدای تعالی حضور ته ورغی.

هو! د شهید سنوار د وینو هر څاڅکی د ننۍ اسلامي نړۍ په ځانګړي ډول ګاونډیو عرب هېوادونو غرب پاله او منحرفو مشرانو غږ کوي، چې که د فلسطین او غزي د مظلوم ملت مرسته نه شی کولی، خو لږ تر لږه خپلې ناولې خولې او بې واکه سیاستونه خو مو کنټرول کړی، که د خپلو غربي بادارانو له وېرې د فلسطیني ماشوم او شهیدې مور غږ نه شی اوچتولی؛ نو د اسلامي غورځنګ او حماسي مجاهدینو په شان او مبارزه پسې خو د بشري حقونو او دیموکراسۍ له مردارې ګېډې راوتې ادعاوې او نومونه مه تړئ.

كه هر څوك د خپل ځاني او مالي زيان د ويرې له امله دا مسئوليت پريږدي، نو امر بالمعروف او نهی عن المنکر به بالکل له مینځه لار شي. بلکې د هر مسلمان لپاره چې د ثواب نیت لري او له الله تعالی څخه د خپل اجر غوښتنه کوي پکار ده، چې دغه مسئولیت په غوره توګه ادا کړي او د دې لارې سختیو ته صبر او زغم وکړي. خدای تعالی څومره ښکلی فرمایلي دي: «وامر بالمعروف وانه عن المنکر واصبر علی ما أصابك»؛ «په نېکۍ امر وکړه او له بدیو څخه منعه وکړه او په هر څه چې در رسیږي زغم کوه.»
علماء په دې باره کې لیکي: «د هر مؤمن لپاره مناسبه ده چې د منکر د بدلولو هڅه وکړي، که څه هم په دې کار کې هغه ته تکليف رسیږي.»


ادامه لري…

*معتزله (نهه ویشتمه)*

لیکوال: “ابو عائشه”

د اهل سنتو لید
لومړی به د معروف او منکر د ډولونو په اړه د اهل سنتو نظر څرګند کړو، او بیا به د هغو شرایطو په اړه بحث وکړو چې معتزله یې د امرکوونکي او نهی کوونکي لپاره وضع کړي دي.
د معروف او منکر ډولونه
ابن تیمیه رحمه الله په دې باور دی چې معروف په یو ډول دی، لکه څنګه چې منکر په یو ډول دی. او په دې باره کې وایي: «البته د نوعیت له لحاظه، مطلق معروف ته امر کیږي، او مطلق منکر څخه منع کیږي.». نو دی د معتزله و په څیر معروف په څو ډولونو ته تقسیم کوي؛ البته په منکر کې له معتزله سره موافق دي؛ [ځکه چې وايي: منکر یو ډول دی].
علامه باجوري رحمه الله په دې عقیده دی: «امر د مأمور تابع دی، که مأمور مستحب وي، حکم هم مستحب دی، او که مأمور واجب وي، نو حکم هم واجب دی، او نهی هم همدارنګه دی، د مکروه کار څخه نهی کول مستحب او د حرام کار څخه نهی کول واجب دي.»
د «المعتزلة وأصولهم الخمسة وموقف أهل السنة منهم» کتاب مؤلف په دې هکله لاندې نتیجې ته رسېدلی او وايي: «شاید دویم قول (د علامه باجوري قول) سموالي ته نږدې وي. ځكه كه څوك مستحب كار ونه كړي هغه ته هیڅ ګناه نه ده، نو لازمه ده چې په امر کولو کې هم همدغه ډول وي، او همدارنګه د مکروه کار ترک کول واجب نه دی، نو نهی کول له هغه څخه هم باید همدغه ډول وي.»
د امر کوونکي او نهی کوونکي شرایط د اهل سنت له نظره
اهل سنت او جماعت په ډېرو مواردو کې له معتزله سره موافق دي؛ خو په ځینو حالاتو کې له دوی سره اختلاف لري او دلته موږ هغه قضیې ذکر کوو چې د دغه دوو ډلو په مینځ کې توپیر لري:
دا چې معتزله وايي: د منکر بدلون لپاره باید لومړی اسانه طریقې څخه کار واخیستل شي، او بیا سختې لارې او طریقې کار شي:
دا خبره سمه ده، مګر د تل لپاره واجب نه ده. دا مسله د مختلفو شرایطو سره توپیر کوي؛ له همدې امله رسول الله صلی الله علیه و سلم د منکر په بدلولو کې تر ټولو لوړه طريقه پيل کړه، او بیا یې له ټيټې مرحلې کار واخیست، رسول الله صلی الله علیه و سلم په یوه حدیث کې فرمایي: «من رأى منكم منكرا فليغيره بيده، فإن لم يستطع فبلسانه، فإن لم یستطع فبقلبه، وذلك أضعف الإيمان»؛ «کله چې په تاسو کې څوک کوم بد عمل وویني نو په لاس دې یې بدل کړي او منع کړي، او که یې نه شي کولی نو په ژبه دې یې بدل او منع کړي، او که یې نه شي کولی نو له هغه څخه دې په زړه کې بد یوسي ، او دا د ایمان تر ټولو ضعیفه درجه ده.»
حکمت دا دی چې نهی کوونکی هره طریقه چې سمه ګڼي او د هغه ځای مناسب وي هغه دې کار کړي؛ قاضي عیاض په دې اړه وايي: «د ناوړه عمل منع کوونکی، په هره طریقه چې ممکن وي، هغه کار دې منع کړي، څه په قول او څه په عمل، نو [که د لهو او لعب وسایل وویني] هغه دې مات کړي. او نشه یي شیان دې پخپله له منځه یوسي او یا چا ته یې امر وکړي.»
د منکر بدلول په توره روا دی: دا شرط هم باطل دی. ځکه چې دا د ډېرو خلکو د ضایع کېدو او ډېرې وینې تویېدو لامل کیږي. د ګناه له امله هيڅوک دا جرأت نه کوي چې د مسلمان وينه حلال کړي، ځکه دا کار د ګډوډۍ او د خلکو په منځ کې د ناامنۍ لامل ګرځي. بلکي دلته حقيقت دا دی چي که څوک منکر نه پرېږدي؛ باید دا قضیه پاچا ته راجع شي.
ابن العربی رحمه الله په دې اړه لیکي: «که [له بد کاره منع کوونکی] ونه کولی شي چې منکر له یو شخص څخه لیري کړي، پرته له جګړې او وسلې څخه، نو هغه باید باچا ته وسپاري. ځکه چې د خلکو په منځ کې وسله پورته کول د فتنې لاره پرانیزي او د غټ فساد لامل کیږي.»
معتزله شرط وضع ګرځولی دی، چې څوک چې په نېکۍ امر کوي او له بدۍ منع کوي بايد پوه شي، چې خبرې يې اغېزې لري، که نه؟ که پوه شو چې اغېزه نه لري نو واجب ساقطه کیږي. دا شرط هم باطل دی او د دې امت د علماوو له اقوال سره په ټکر کې دی.
امام نووي رحمه الله فرمايي: «علماء رضي الله عنهم وایي که په امر بالمعروف او نهی عن المنکر باندې مکلف سړی فکر وکړي چې دا کار یې اغېزه نه لري، له هغه څخه دغه مسئولیت نه ساقطه کیږي، او په هغه باندې دا واجب دی؛ ځکه چې یادونه د مؤمنانو لپاره ګټوره ده، لکه څنګه چې مو مخکې هم وويل، د هغه مسئوليت امر او نهی کول دي، نه په هغو باندې منل. په دې اړه خداى تعالی فرمايي: «وما علي الرسول اله الا البلاغ»؛ «د رسول پر غاړه پرته د پیغام رسولو بل مسؤلیت نه شته»؛
ابن لحام حنبلي رحمه الله وایي: «دا ګمان چې د منکر انکار او منع کول فایده نه لري، له غاړې نه ساقطه کېږي.»
دا شرط چې د نیکۍ امر کوونکی او له بدۍ څخه منع کوونکی پوه شي، او یا یې غالب ګمان دا وي چې په نیکۍ امر کول او له بدیو څخه منع کول یې مالي او ځاني زیان نه رسوي، یو له عجیبو شرایطو څخه دی. ځکه د امر بالمعروف او نهی عن المنکر مسئولیت پر غاړه اخیستل له ستونزو او ننګونو ډکه لاره ده.

*معتزله (اته وېشتمه برخه)*

لیکوال: ابو عائشه

د امر بالمعروف او نهی عن المنکر ډولونه
اهل سنت او معتزله ؤ هر یو (معروف او منکر) په جلا جلا ډولونو سره وېشلي دی؛ چې دلته یې موږ په لنډ ډول سره بیان کوو:
د معتزله‌ؤ لید
معتزله د معروف په اړه وایي: معروف په دوه ډوله دی؛ واجب او مندوب، او امر کول په هغه باندې هم همدغه ډول دی؛ خو منکر دوی ته یو دی، او د هر منکر (څه حرام وي او څه مکروه) څخه نهی کول واجب دي.
قاضي عبدالجبار په دې اړه وایي: «معروف په دوه ډوله دی: یو واجب دی او بل واجب نه دی؛ نو واجب ته امر کول هم واجب دي، او نفل کارونو ته امر کول هم نفل دي. خو منکر ټول یو شان دي، چې د شرطونو د پوره کېدو په صورت کې د ټولو منکراتو نهی کول واجب دي.»
د قاضي عبدالجبار په دغه قول کې یو ټکی شته چې مهم دی، هغه دغه چې د منکر نهي کول هغه مهال واجب دي چې شرایط یې پوره وي. نو باید پوه شو چې معتزله د امر بالمعروف او نهي عن المنکر لپاره کوم شرایط تعیین کړي دي، دا چې دا موضوع اوږده ده، او اهل سنت هم په ځینې شرایطو کې د معتزله ؤ سره موافق دي، نو دغه شرایط په تفصیل سره دلته راوړو:
1. د آمر بالمعروف او ناهي عن المنکر پوهه: دا چې امر کوونکی او نهي کوونکی پوه و اوسي چې کوم شئ منکر دی او کوم شئ معروف، تر څو د منکر څخه خلک منع کړي او معروف ته خلک وهڅوي.
2. باید منکر شتون ولري: یعني دا چې منکر هلته وي، نه دا چې فقط د هغه اسباب موجود وي، لکه: د شرابو پیالې او یا د سازونو آلات.
3. په دې پوه شي چې امر بالمعروف او نهي عن المنکر د لوی ضرر لامل نه ګرځي: که پوه شي او یا یې غالب ګمان پر دې وي چې د هغه نهي کول د شرابو څخه د قتل لامل ګرځي او یا نور، نو نهي او امر کول په هغه باندې واجب نه دي.
4. په دې پوه شي او یا یې غالب ګمان وي چې د هغه خبره اغېزه لري، که نه نو واجب نه دي.
5. په دې پوه شي او یا یې غالب ګمان وي چې د ده دغه کار د مالي یا جاني تاوان لامل نه ګرځي.
قاضي عبدالجبار په بل ځای کې وايي: « پوه شه چې امر بالمعروف څخه مقصود، د نېکو کارونو کول، او نهی عن المنکر څخه مراد د بدو کارونو له مینځه وړل دي. کله چې یو کار په اسانه توګه حل کېدای شي، صحیح نه ده چې په سختۍ سره هغه کار ترسره شي، او دا هغه کار دی چې د هغه پوهه په عقل او شریعت سره کیږي؛ د عقل له لحاظه هغه کار چې موږ یې په اسانۍ سره کولای شو صحیح نه ده چې په سخته توګه یې ترسره کړو، او د شریعت له لحاظه الله تعالی په قرآن کریم کې فرمایي: «و ان طائفتان من المؤمنین اقتتلوا فاصلحوا بینهما فان بغت احداهما علی الأخری فقاتلوا التي تبغي حتی تفيء الی أمر الله»؛ «که چیري دوې ډلې د مسلمانانو جګړه سره وکړي، د هغه دوو ډلو په مینځ کې سوله وکړئ؛ که چیري د هغو څخه یوې ډلې تعدي او تجاوز وکړ، نو د هغو سره جګړه وکړئ تر څو د خدای امر ته غاړه کښېږدي.» په دې آیت کې لومړی الله تعالی د اصلاح ذات البین دستور ورکړی دی، او په پای کې یې جګړې ته امر کړی دی.»
معتزله معتقد دي چې کله امر بالمعروف او نهي عن المنکر واجب شو، په هره توګه چې کیږي باید ترسره شي، فرق نه کوي چې په توره وي یا په بل شي باندې.
ټول معتزله (بغیر له اصم څخه) پر دې اتفاق لري چې امر بالمعروف او نهي عن المنکر په قدرت، ژبې، لاس، تورې واجب دی، په هر ډول چې پر هغه باندي توان ولري.

لازم دي.»
امر بالمعروف او نهی عن المنکر په اسلام کې ډېر مهم دې. دا یو دوامداره جهاد دې چې یو مسلمان یې ترسره کوي. دا مسؤولیت د اسلامي تمدن د جوړولو بنسټیز اصل دې؛ ځکه چې له دې پرته اسلامي شریعت نه پلی کیږي. په ښو امر کول او له بدو منع کول د دين ستر قطب دې؛ هغه وظيفه چې د هغه لپاره ټول پېغمبران رالېږل شوي او دا دنده پر نورو امتونو د دې امت د برتري راز او د ژوند خوندي دریڅه او د فردي او ټولنيزې خوښۍ ضامن دې؛ هغه مسؤلیت چې په امت کې د خیر او ښېګڼې معنی ثابته ساتي او له ژوند څخه د بدۍ او فساد عوامل له منځه وړي او داسې شرایط برابروي چې په هغه کې اخلاق او فضایل وده او پراختیا مومي او منکرات او رذایل له منځه ځي.
په نیکۍ امر کول او له بدیو منع کول یوه مهمه او برخلیک جوړوونکې مسله ده چې په اسلامي لاره او مسیر کې د امت ساتنه تضمینوي او دا یو ټولنیز مسؤلیت دې چې باید د ټولو مسلمانانو د پام وړ وي . په نیکۍ امر کول او له بدیو منع کول په اسلامي ټولنه کې له فساد سره د مبارزې یو له مهمو کارونو څخه دې.


ادامه لري…