✍یازان: #رضا_همراز
انقلابین اوّللرینده بیر چوْخ نشریه ائله ایرانین باشا – باشی ایله برابر آذربایجاندا، اؤزللیکله تبریزده ده نشر اوْلماغا باشلادێلار. خوْشبختلیکله بونلارین بیر سێراسینا مطبوعات تاریخیمیزده اشاره اوْلونموشدور اما معالاسف بیر چوْخونا دا یا اشاره اوْلونماییب، یادا چوْخ آز. بو چوْخ آز اشاره اوْلونان هفتهلیکلرین بیریسی ائله «ملّا نصرالدین» ایدی. بو هفتهلیڲین بیرینجی سایێسی12/3/1358.ده اوجا تبریزده نشر اوْلماغا باشلامێشدیر.
ماراقلیدیر کی، بو هفتهلیڲین نه عنوانی هفتهنامهده قید اوْلونموشدور، نه چێخاردانلارین! بیز اوْنا گؤره هفتهلیک آدلاندێردیق کی، بیر نئچه سایێسی الیمیزده اوْلوب و سێرا ایله چێخمیشدیر.
ملّا نصرالدین تۆرکجه – فارسجا نشر اوْلونوب، «یوْرقانسیزلار ارگانی» دا لوْگوْنون آشاغێ حصّهسینده قیده آلێنمیشدیر. ماراقلیدیر کی، بو ملّا نصرالدین بلکه «جلیل محمدقلیزاده»نین ملّا نصرالدین درگیسین ذهنلره سالێرمیش. نیه کی، بودا ائله طنز ایدی، بوندا دا کاریکاتوْرلار وار. اما بو هفتهلیک تۆرکجه – فارسجا ایدی. ظاهرده یازێچی و شاعرلری تانێماق اوْلمور! نیه کی، اوْ دورون مطبوعاتێندان اوْلان امضالاردان بورادا گؤرمک اوْلمور. ملّا نصرالدینده گئدن امضالاردان بونلاری گؤسترمک مۆمکوندور. «سێسقا، پولاد، حاجاوْغلی، ح – روشن، موسورمان بالاسی، ستاره، محمدعلی، ف.م. رجا، مراغالی، جعفرقلی و...» بونلار دورسونلار بیر طرفده، تانێنمیش شاعر و یازێچیلارین دا یازی و شعرلریندن گاهدان گؤرمک اوْلوردو. مثلاً «احمد شفائی»نین "صابر"دن فارسجایا ترجمهلری، "عزیزنسین"ین یازیلاری و ... کیمیلر.
چوْخ آرایێب، آختاراندان سوْنرا دۆشوندوک کی، بو ملّا نصرالدینی گویا تانێنمیش ادیب «استاد محمد پیفون» نشر ائدرمیش. اللی سکگیزینجی ایل «استاد پیفون»ـون هله 33 یاشی وار ایدی. اما بونا باخمایاراق یاخشی مدیریتی اوْلموشدور. اوْ بو هفتهلیکدن سوْنرا بیر سؤزلۆک و بیر سێرا کیچیک – بؤیۆک ایشلر ده گؤرۆب، اما معالاسف سوْنرالار ظاهراً قلمین غلاف ائیلهمیشدیر!
هر حالدا بو آتدیملار دڲرلی و فایدالی بیر
ایشلر کیمی تاریخده قالاسیدیر. نه یازێق، «جناب پیفون»ـی تاپا بیلمهدیک کی، بو هفتهلیڲین باشقا یازێچیلاریندان، شاعرلریندن، رسّاملاریندان و ... سوْروشاق. استاد پیفونا هارادا اوْلسالار، جان ساغلێغی ایله کؤنۆل خوْشلوغو دیلهییریک.
ملّا نصرالدینین ایکینجی سایێ 19/3/1358.ده نشر اوْلور.
اۆچونجو سایێسی 26/3/1358.ده،
دؤردۆنجو نؤمره 2/4/1358.ده
***
🔷قایناقلار، ایضاحلار:
نشریات تبریز (1237-1393): مهدی قنبروند، فرهاد دیرنگ. نشر – مهد آزادی – تبریز 1393. تأسفله بو کتابدا ان آز بیلگی بو هفتهلیکدن وئریلمیشدیر.
حرمتلی «عرفان احمدی» جنابلاریندان ملّا نصرالدینین الده اوْلان نؤمرهلرین تمناسیز بیر نئچه گۆن بیزیم اختیاریمیزدا قوْیدوقلارینا گؤره، بو نوع ایله اؤز منتدارلێغیمیزی بیلدیرمک ایستردیک.
@SancaqDergisi
https://t.me/Sancaq_media/6859