Vërejtje mbi disa gabime kur prezantojmë në xhenaze
1. Disa njerëz flasin në varreza biseda që mund të shtyhen më pas dhe nuk janë urgjente, bile disa pasha Allahun kam parë duke realizuar thirrje me celuar. Nëse e kërkon nevoja të folurit për selam ose për një çështje të domosdoshme atëherë le të bëhet me zë të ulët. Kajs B Ubad njëri prej tabiinëve të mëdhenjë ka thënë: “Shokët e të dërguarit e pëlqenin uljen e zërit në luftë, në dhikër dhe në prezantimin në xhenaze.” Krahasoje këtë me atë që shohim sot, sikur të ishim në treg.
2. Disa mendojnë se shprehja e ngushëllimit nuk bëhet përveçse pas varrimit të vdekurit. Në fakt ngushëllimi është i lidhur me fatkeqësinë, qoftë nëse bëhet para ose pas varrimit.
3. Disa mendojnë se shpërblimi i ndërlidhur, e që është dy kirat është për namazin dhe prezentimi është i ndërlidhur me ngushëllimin. Kjo s’ka bazë, shpërblimi është i pohuar pa ngushëllimin duke u bazuar në fjalën e të dërguarit, salAllahu alejhi ve selem: “Kush fal namazin e xhenazes ka shpërblim një kirat, e kush e përcjell derisa të varroset ai ka dy kirat.” Ndërsa ngushëllimi është i legjitimuar pa marrë parasysh se a ka prezantuar në xhenaze.
4. Pengimi i familjarëve në varrosjen e të vdekurit të tyre. Pra, gjenë disa njerëz që rrethojnë varrin dhe japin udhëzime edhe pse ai është prej masës së thjeshtë. Kjo është gabim, njerëzit më meritor për të vdekurin janë familjarët e tij, si në bartjen (e kufomës), varrosjen apo edhe qëndrimit rreth varrit. Pra, le ta kemi parasysh këtë. Allahu ju bekoftë!
5. Disa njerëz medojnë se shpërblimi i dy kirateve (dy kodrave me shpërblime) është i ndërlidhur me pjesëmarrjen në varrim dhe hedhjen e tre grushtave me dhe (mbi xhenazen), edhe kjo s’ka asnjë bazë. Hadithi për hedhjen e tre grushtave me dhe e ka klasifikuar të dobët imam ebu Hatim er-Razi, e sikur të jetë i saktë atëherë për qëllim është vlera, por kjo s’ka të bëjë me shpërblimin e dy kirateve me shpërblime.
6. Disa mendojnë se të huajit nuk i lejohet ta varros femrën, dmth pa qenë mahremi (i saj), por këtë gjë e kundërshton Suneti. Në “Sahihun” e Buhariut transmetohet se një nga bijat e të dërguarit, salAllahu alejhi ve selem, e ai ju tha shokëve të tij: “Kush prej jush nuk ka fjetur me grua (natën e kaluar)? Ebu Talha el-Ensari, Allahu qoftë i kënaqur me atë, u përgjigj: unë. I dërguari i Allahut i tha: zbrit.” Kështu sahabiu zbriti dhe e varrosi atë, pra kjo nuk nënkupton cënim i të drejtës së tyre për varrosjen e të vdekurës së tyre. Këtë ua përkujtoj që kur është nevoja lejohet që jomahremi ta varros atë që nuk e ka mahrem.
7. Prej vërejtjeve në kapitullin e ngushëllimit, e cila është e legjitimuar për të lehtësuar të prekurit nga fatkeqësia është se disa nuk mjaftohen me të folurit për dore, por merren në grykë, ndoshta edhe i thotë fjalë që e tërbon të prekurin nga fatkeqësia dhe kjo është në kundërshtim me atë që kërkohet.
8. Disa e zgjasin qëndrimin te varri në dua. Ata privojnë të tjerët dhe të afërmit nga lutja për të vdekurin, sunet është që të lutet tri herë: o Allah forcoje dhe largohet. E sa i përket asaj që ka transmetuar imam Muslimi nga Amr b As, Allahu qoftë i kënaqur me atë, se ka lënë trashëgim fëmijëve të qëndrojnë te varri për aq kohë sa therret deveja dhe të shpërndahet mishi i saj. Ky është një ixhtihad i tij që nuk ka patur sukses në të, Allahu qoftë i kënaqur me atë.
Shejh Omer Mukbil, Allahu e ruajt.
Përkthim: Valdet Kamberi
@hoxhevaldetkamberi