Əxlaq və Mərifət

✅ Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın əxlaqından dərslər

🔰 Hikmətin axtarışında olmaq

💎 Hikmət sözünün bir neçə mənası vardır, o cümlədən:

a) İşlərin batininə aid bilgilərə malik olmaq
b) Pisi yaxşıdan və haqqı batildən ayırmağa kömək edən bilgi
c) Bəsirət və xüsusi dərketmə, qavrama
ç) İşlərdə yanlışlıq, xəta və səhvin qarşısını alan bilgi

☑️ Hikmət həyatı düzgün yaşamağa səbəb olan və həqiqətləri insana əyan edən bilgilərdir.

📖 Allah Taala Qurani-kərimdə ağıl, təqva, peyğəmbərlər, əhli-beyt, səmavi kitablar və əxlaq qaydalarına riayət etməyi hikmət adlandırır.

✔️ Hikmət insana həqiqətləri görməsi üçün itigözlük və fəhm verən, düz yol ilə əyrini tanıtdıran vasitədir.

🔷 Deməli, hikmətli (həkim) şəxs çoxlu biliyə malik olan yox, bilikdə və düz yaşamaqda nümunə və meyar olan şəxsdir.

🔶 Hikmət hansısa şəxs, məkan yaxud da zamanla məhdudlaşmır, hikmət tarix boyu və coğrafi genişliklə cərəyan edir. Və mömin şəxs həmişə onun ardınca olmalı və ona axtarıb tapmalıdır.

💠 Əimrəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

وقَالَ ( ع ) الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ - فَخُذِ الْحِكْمَةَ ولَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ

“Hikmət möminin itkisidir (odur ki, həmişə onun axtarışında olun). Elə isə hikməti əldə edin, hətta nifaq əhlindən (münafiqlər, ikiüzlülərdən) olsa belə.”

🌐 Hikmət və mərifəti qazanmaq istəyən şəxs üçün milli, ictimai, coğrafi hətta dini bağlılıqlar belə mane ola bilməz.⬇️

➡️ Məsələn, bizə lazım olan android proqramını axtaranda onu hansı ölkənin, hansı dində olanın hazırlamasına adətən fikir vermirik. İstəyimiz budur ki, bizim işimizə yarıyan ən yaxşı və faydalı proqram olsun.

☑️ Həmçinin bu hədisin mənalarından biri də budur ki, həqiqi elm və mərifət sahibləri yalnız imanlı şəxslərdir. Münafiq, ikiüzlü, riyakar, fasiq, fasid və kafirlər o elmlərdən (hikmətdən) qəsbkarlıqla istifadə edib və onunla öz dünyəvi və şeytani hədəflərinə çatmaq istəyirlər.

☑️ Deməli, hikmətin və elmin həqiqi sahibləri möminlərdirlər.

⭕️ Ancaq çox-çox təəssüf ki, indiki zamanda möminlərin əksəriyyəti elm və hikməti özlərinin (onlara məxsus) olduğunu bilmirlər. Ona görə də elm və hikməti əldə etməyə səy göstərmirlər.

📖 Qurani-kərim Əraf surəsinin 32-ci ayəsində buyurur:

قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآَيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
“(Ya Peyğəmbərim!) De: 'Allahın Öz bəndələri üçün yaratdığı zinəti və təmiz (halal) ruziləri kim haram buyurmuşdur?' De: 'Bunlar dünyada iman gətirənlər üçündür (lakin kafirlər də onlardan istifadə edə bilərlər), qiyamət günündə (axirətdə) isə yalnız möminlərə məxsusdur'. Biz ayələrimizi anlayıb-bilən bir tayfaya belə ətraflı izah edirik.”

t.me/axlaq

🕋 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın fəzilətlərindən biri.

🔰 İslam tarixində ən məşhur şəxsiyyətlərdən biri Üveys Qərəni adlı şəxsdir.

🟢 Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih, onu görmək üçün Mədinəyə gələn, amma Peyğəmbər (s) səfərdə olduğuna görə o həzrəti görə bilməyən Üveys Qərəni barədə "mən evimin ətrafında nur görürəm və çox gözəl bir qoxu hiss edirəm" deyə buyurmuşdu.

🌐 Siffeyn döyüşündə Üveys Qərəninin Əmirəlmöminin Əli əleyhissalama qoşulması bir tərəfdən onun üstünlüyü əlaməti, digər tərəfdən isə Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın haqq olduğunun digər bir göstəricisidir.

🌍 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam Siffeyn döyüşünə gedərkən Bəsrə şəhərinin yaxınlığında Zi-Qədir adlı yerdə qoşuna dincəlməyi əmr etdi və müsəlmanlardan beyət almağa başladı və səhabələrinə dedi:
“Kufə yolu ilə min nəfər gələcək və hamısı mənimlə ölüm əhd-peymanı bağlayacaq və məni müdafiə edərək haqq uğrunda döyüşməyə hazır olduqlarını bəyan edəcəklər".
Çox keçmədi ki, bir dəstə gəlib Möminlərin Əmirinə (ə) beyət etdilər.
Bu adamların sayı doqquz yüz doxsan doqquz nəfəri keçmirdi.

🟦 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın əmisi oğlu və xüsusi səhabələrindən olan İbn Abbas deyir:
“Bu zaman mən çox təəccübləndim və onların sayının niyə min nəfərə çatmadığına dair narahatlıq və təşviş içində idim, çünki qorxurdum ki, bu proqnoz özünü doğrultmasa, müxaliflər ondan öz xeyirlərinə istifadə edə və tənqid edə bilərlər.
Birdən, əynində yun paltar olan bir nəfər Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın hüzuruna gəldi və dedi:
İcazə ver, sənə beyət edim.
- Nəyə əsaslanaraq beyət edirsən?
Mən ölənə qədər və ya sən qalib gələnə qədər sənin əmrinə tabe olmaq və sənin yanlnda döyüşmək və fədakarlıq etmək əsasında.
-Sənin adın nədir?
Üveys.
- Üveys Qərəni?!
Bəli.
Bu zaman Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurdu: "Allah Əkbər, Peyğəmbər (s) mənə xəbər vermişdi ki, mən onun ümmətindən olan Üveys Qərəni adlı bir şəxslə görüşəcəyəm, o, Allah və Peyğəmbərin (s) dəstəsinə mənsubdur və o, Allah yolunda şəhid olacaq. Qiyamət günü onun şəfaəti ilə bir çox insanlar cənnətə daxil olacaqlar".

💎 Üveys yalnız Əli əleyhissalamın adi səhabələrindən deyil, həm də onun layiqli şagirdlərindən sayılırdı.

🔆 Bəli, o qədər ləyaqət və əzəmətə malik idi ki, Əli əleyhissalam kimi böyük şəxsiyyətin etibarını qazana bildi və İmamın sirdaşı oldu.

📝 İmam Musa Kazım əleyhissalam buyurur:

“Qiyamət günü bir İlahi elçi belə nida edər: “Həzrət Muhəmmədin (s) ona tabe olmaqdan əl çəkməyən və əhdə sadiq qalan şagirdləri haradadırlar?” Bu zaman Salman, Əbuzər, Miqdad kimi nurlu simalar ayağa qalxıb özlərini təqdim edərlər.
Carçı yenə səslənər: “Əlinin (ə) şagirdləri haradadırlar?”
Əmr ibn Həməq Xuzai, Məhəmməd ibn Əbibəkr, Meysəm Təmmar, Üveys Qərəni və sairə bu kimi Əli əleyhissalamın kamil imanlı səhabələri özlərini təqdim edəcək və onları bütün məhşər əhli tanıyacaq."

💠 Üveys Qərəni o vaxt Siffeyn döyüşündə Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın piyada qoşunlarından biri idi, İslam düşmənləri ilə heç nədən qorxmayaraq və şəhidliyə hazır halda tam igidlik və şücaətlə vuruşurdu.
Nəhayət, həmin döyüşdə Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın müdafiəsi uğrunda şəhidlik şərbətindən içdi.

✍🏼 Üveys Qərəni bununla da ömrünün son səhifəsinə qanlı sətirlərlə yazdı ki, "şəhidlik, əslində, saleh əməlli və pak insanlar üçün əbədiyyətə pərvaz və uçuşdur!"

🕌 Sözsüz ki, Üveys kimi bir şəxsin Əmirəlmöminin Əli əleyhissalama beyət etməsi, İmamın (ə) ordusunda iştirakı və İmamı (ə) müdafiə edərək şəhid olması Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın haqq olduğunun daha bir canlı sənədi hesab olunur və bunu inkar etmək olmaz.

t.me/axlaq

🔆 Həqiqi iman nədir?

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamdan soruşdular ki, iman nədir? Cavabında buyurdu:

و سئل عن الایمان، فقال: الایمان معرفه با لقلب، و اقرار با للسان، و عمل با لاركان

"İman qəlblə tanımaq, dillə təsdiq etmək və bədən üzvləri ilə əməl etməkdən ibarətdir."

🕋 Həqiqi imanın əlamətləri vardır, kimdə bu əlamətlər kamil şəkildə varsa, həqiqi mömindir.

✍🏼 İmam Əli əleyhissalam həqiqi mömin üçün üç əsas və vacib əlamət müəyyən etmişdir ki, biz onlara diqqət yetirməklə həqiqi möminləri tanıya bilərik, digər tərəfdən isə özümüz də ona sahib ola bilərik.

💠 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalama görə həqiqi mömin o kəsdir ki:

1⃣ Qəlb mərifətinə sahib olmaq.

👉 Yəni o, Allahın varlığını ürəkdən dərk edib tanıyır və səmimi qəlbdən inanır ki, İslam dininin əsasları, başqa sözlə desək, Allah-taalanın birliyi, Həzrət Muhəmmədin (ona və ailəsinə Allahın salavatı və salamı olsun) peyğəmbərliyi, Qiyamətin olacağı, Allahın ədaləti və İmamların (əleyhimussalam) canişinliyi haqq və doğrudur.

2⃣ Dillə iqrar etmək.

👉 Yəni ilahi və İslam əqidələrini dil ilə ifadə etmək və daima öz dilində “Allahın birliyi və həzrət Muhəmmədin (s) peyğəmbərliyi” kəlməsini səsləndirməklə etiraf etməkdir.

3⃣ İslami vəzifələrini bədən üzvləri ilə yerinə yetirməlidir.

👉 Yəni insanın bədən üzvlərinə Allahın təyin etdiyi vəzifələri, o cümlədən dəstəmaz almaq, namaz qılmaq, oruc tutmaq, dili ilə pis sözlər danışmamaq, qulağı ilə pis sözlər eşitməmək, gözü ilə heç bir harama baxmamaq və s. bu kimi işləri düzgün və kamil şəkildə yerinə yetirməlidir.

🟩 Buna görə də bu əlamətlərdən biri və ya bu əlamətlərin bir hissəsi tam şəkildə olmayan insan özünü həqiqi mömin hesab edə bilməz.

t.me/axlaq

➡️ Əvvəl özün ədəbə riayət et!

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

من نصب نفسه للناس اماما فليبداء بتعليم نفسه قبل تعليم غيره ، ولْيكن تاديبه بسيرته قبل تاديبه بلسانه ، و معلم نفسه و مؤ دبها احق بالاجلال من معلم الناس و مؤ دبهم

“Kim özünü insanların rəhbəri, başçısı və yol göstərəni kimi görmək istəyirsə, başqalarını dil ilə ədəbləndirməzdən əvvəl özünü əməl ilə ədəbləndirsin. Özü özünə müəllimlik və tərbiyəçilik edən insan başqalarına müəllim və tərbiyəçi olan adamdan daha çox ehtirama layiqdir."

Çünki:⬇️

1⃣ Özü üzərində işləyən, özünü düzəldən və nəfsini islah edərək əxlaqını saflaşdlrmış insan təqva nəticəsində Allah yanında ən əziz insanlardan olur, kamillik məqamına yüksəlmiş insan ehtirama daha layiqdir.

2⃣ Başqalarına ədəb-əxlaq öyrətmək asandır, amma özünü islah etmək çətindir.

3⃣ İnsan həm Allahın həm də insanların nəzərində ehtiram və hörməti yalnız əməl və əxlaq ilə əldə edir, danışmaq və nəsihət etməklə yox.

t.me/axlaq

🌍 İşləriniz üçün böyük hədəflər seçin.

📖 Qurani-kərim Qariə surəsinin 6 və 7-ci ayələrində buyurur:

فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ  
فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ

"Amma ölçülmüş əməlləri ağır və dəyərli gələn (əqidə və əməlləri gözəl olan) kəs
Razı qalacağı (xoş) bir güzaran içində olacaqdır."

🔆 Həyatınızdan razı və məmnun olmaq istəyirsiniz?

🟢 Xoşbəxt olmaq istəyirsinizmi?

✅ Yolu budur ki:⬇️

🕋 Yalnız Allah rizası üçün çalış.

✔️ Qiyamət qopmazdan əvvəl hər şey (ən möhkəm dağlar belə) yerlə-yeksan olacaq.
Beləliklə, həyatda Allahdan başqa hər hansı bir hədəfiniz olsa yüngül və qeyri-sabit olacaq, insanda ümidsizliyə və depressiyaya səbəb olar.

🕋 Yalnız Allahın zatı qalıcı və sabitdir, buna əsasən bu, daha ağır və dəyərli məqsəd ola bilər.

🌐 Məqsədiniz Allah olsun ki, dünya və axirətdə razı və məmnun bir həyat yaşayasınız.

t.me/axlaq

☑️ Başqalarında eyib axtarmağın pislənməsi.

📝 İmam Məhəmməd Təqi əleyhissalam buyurur:

"Kim başqalarının eyiblərini axtararsa başqaları da onun eyiblərini axtarar."

📚 əl-Fusulul-Muhimmə 260-cı səhifə

✔️ Əksər insanların gizli eyibləri var. Bəzən insan adi yollarla və ya iman və fərasəti ilə onlardan xəbərdar olur.

✅ Hər bir kəsin, xüsusilə cəmiyyətin rəhbərlərinin vəsifəsi budur ki, ictimaiyyət üçün təhlükə yaranmadıqca eyibləri ört-basdır etməyə, üzə çıxarmamağa çalışsınlar. Çünki eyibləri açmaq bir tərəfdən insanların şəxsiyyətlərini sındırır, digər tərəfdən isə onları günah etməyə cəsarətləndirir.

➡️ Çünki günahın gizli olmasında həmişə insanların ehtiyat etməsinə səbəb də var. Amma rüsvayçılıq baş verdikdən sonra artıq insan heç nəyi nəzərə almır.

🔷 Bundan başqa, günahı üzə çıxarmaq cəmiyyətdə pis işlərin yayılmasına, başqalarının da günaha aludə olmasına səbəb olur.

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur:

"Möminlər bir-birinin sirlərini, eyiblərini örtməli, gizləməli, yaxşılıqlarını isə üzə çıxarmalıdır.

📚 əl-Kafi 2-ci cild 249-cu səhifə

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalamdan nəql olunan digər bir hədisdə oxuyuruq:

"Kim möminin üzə çıxması qorxulu olan eybini gizləsə, Allah dünya və axirətdə onun yetmiş eybini örtər".

📚 əl-Kafi 2-ci cild 200-cü səhifə

❌ Əks təqdirdə isə, hər bir insan bilməlidir ki, əgər o, camaatın eyiblərini axtarıb yaymağa çalışarsa, onun öz eyibləri də cəmiyyətdə yayılacaqdır.

t.me/axlaq

🔰 Dini maarifdə qəlbin əhəmiyyəti.

📝 İmam Məhəmməd Təqi əleyhissalam buyurur:

الْقَصْدُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالْقُلُوبِ أَبْلَغُ مِنْ إِتْعَابِ الْجَوَارِحِ بِالْأَعْمَال

"Qəlbin vasitəsilə Allah-taalaya yaxınlaşmaq, əməllər vasitəsilə bədən üzvlərinə əzab və məşəqqət verməkdən qat-qat daha çatdırıcıdır."

📚 Biharul-ənvar 75-ci cild 364-cü səhifə

👉 Yəni qəlbin vasitəsilə Allaha yaxınlaşmağın təsiri bədən üzvlərinin hərəkətinin təsirindən daha güclüdür.

🌍 İnsanların etdiyi əməllər iki kateqoriyaya bölünür:

1️⃣ Bədən üzvləri ilə edilən əməllər, məsələn, namaz, oruc, həcc və s. Bu hərəkətlər insan bədənini əhatə edir və bədən üzvlərini əziyyətə salır.

2️⃣ Bədənin zahiri hissələrinə aid olmayan hərəkətlər; Daha doğrusu, insanın qəlbi ilə, başqa sözlə desək, daxili və batini işlərlə əlaqədardır. Bu hərəkətlər insanı bədən üzvlərinin hərəkətlərindən daha tez hədəfə çatdırır.

🕋 Allaha etimad, sevgi, təvəkkül və s. kimi hərəkətlərdə hərəkət sürəti zahiri hərəkətlərdən qat-qat sürətlidir. Bu, Allaha çatmaqda, tövhidin həqiqətinə qovuşmaqda və kamilliyə nail olmaqda qəlbin fövqəladə əhəmiyyətini göstərir.

t.me/axlaq

✅ Möminlərlə ünsiyyətin əhəmiyyəti.

📝 İmam Məhəmməd Təqi əleyhissalam buyurur:

“Az müddət üçün də olsa, mömin qardaşlarla görüşmək qəlbə səfa və nuranilik gətirər, düşüncə və ağılı çiçəkləndirər.”

📚 əl-Əmali (Şeyx Mufid) 328-ci səhifə

@axlaq

💠 İmam Məhəmməd Təqi əleyhissalamın şücaəti.

🔆 İmam Məhəmməd Təqi əleyhissalam yeddi yaşında ikən imamətə çatdı və bununla belə, bütün elm və qüdrət iddiaçılarını onun qarşı təzim etmələrinə məcbur etdi; Çünki elm, qüdrət və şücaət İmamın (ə) xüsusiyyətlərindəndir.

🕋 Allah-taala Qurani-kərimin bir çox ayələrində qüdrət və bacarığın mənbəyinin məhz elm olduğuna işarə etmişdir. Bu yerlərdən biri də Süleyman peyğəmbər və Səba məlikəsinin hadisəsidir. Həzrət Süleyman "məlikə (kraliça) gəlməmiş kiminsə onun taxtını gətirməsini əmr etdikdə;

قَالَ الَّذِي عِنْدَهُ عِلْمٌ مِنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَنْ يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ

"Kitabdan bir qədər elmi olan bir nəfər isə belə dedi: "Mən onu sənə bir göz qırpımında gətirərəm!"

👉 Deməli, Bilqeyisin taxtını o qədər uzaq məsafədən bir göz qırpımında gətirmək qüdrəti və bacarığı olan şəxs elm verilmiş şəxsdir.

🌍 Burada maraqlıdır ki, Asəf bin Bərxiyaya az miqdarda elm verilmişdi və o, belə bir qüdrət qazanmışdı, halbuki Allah-taala bütün kitabı Əhli-beytə (ə), o cümlədən onların doqquzuncusu olan İmam Məhəmməd Təqiyə (ə) vermişdir.

🔰 Hədislərdə “Kitabın elminə sahib olanlar” [Rəd/43] ayəsinin mənasının Əhli-beyt (ə) olduğu bildirilir.
Buna görə də Allah-taala bütün elmi İmamın (ə) ixtiyarına verdikdə, təbii ki qüdrət və şücaəti də onların ixtiyarına vermişdir; Çünki qüdrətin kökü və rişəsi elmdir.

🌐 Abbasi xəlifəsi Mənun bir gün ova gedirdi. Yolun yarısında yolun ortasında dayanmış bir dəstə uşaqla qarşılaşdı. Uşaqlar xəlifənin əzəmətini və onun ətrafındakıları görəndə İmam Məhəmməd Təqi (ə) istisna olmaqla, hamısı qaçdılar, o həzrət isə Məmun ona çatana qədər böyük vüqarla öz yerində dayanmışdı.
Məmun onun mətanət, vüqar və ləyaqətinə təəccübləndi və soruşdu: Niyə başqa uşaqlar kimi yoldan çəkilmədin? Həzrət buyurdu: Ey xəlifə! Yol o qədər darısqal deyil ki, yolu sənin üçün genişləndirim. Yaxud da mənim səndən qaçmaq üçün heç bir günahım, səhvim yoxdur, məncə, sən günahsız kimsəni cəzalandırırmaq fikrində deyilsən.
Xəlifə onun adını soruşdu, həzrət buyurdu: "Mən İmam Rzanın (ə) oğluyam".
Xəlifə onun nəslindən xəbərdar olduqda atasına salavat və rəhmət göndərib getdi.

🕋 Bəs bu ilahi elmi necə əldə edək? Əlbəttə, iman, təvqa, mərifət və əməl ilə.

t.me/axlaq

🌍 Təqvalı insan əməl əhli, amma imansız adamlar boş hay-küy salanlardır.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

وَ قَدْ أَرْعَدُوا وَ أَبْرَقُوا وَ مَعَ هَذَيْنِ الْأَمْرَيْنِ الْفَشَلُ، وَ لَسْنَا نُرْعِدُ حَتَّى نُوقِعَ وَ لَا نُسِيلُ حَتَّى نُمْطِرَ

"İldırım kimi guruldayaraq qorxutdular və şimşəktək çaxaraq yerlərindən qopdular (Boş sözlərlə, səs-küylə fitnə-fəsad törətdilər). Bu coşqu və gurultuya baxmayaraq, məqsədlərinə çatmadılar (və sonda məğlub oldular).
Amma Biz belə deyilik; iş görənə qədər hay-küyçülük etmirik, yağmayana (məqsədimizə çatmayana) qədər sel axıtmırıq (səs-küy salmırıq)".

📕 Məsəl var, deyir, "yağmasan da guruldamağın var". Ağsaqqallar bu məsəli adətən hay-küylə danışan, amma heç bir iş görə bilməyən adamlar barədə işlədirlər.

✔️ Əslində, bu iki qısa cümlə hər növ fərdi və ictimai fəaliyyətlərdə iki müxtəlif cərəyanı açıqlayır:

🅰 Bir dəstə söz adamıdır, ancaq danışmaq əhlidir, bu səhnəyə atılıb söz deyir, hay-küy salır. Amma nəticəyə gəlincə məyusluq, bacarıqsızlıq, uğursuzluqdan başqa bir payları yoxdur.

🅱 Digər bir dəstə isə əməl adamlarıdır. Az söz danışır, çox əməl edirlər. Sakit, təmkinlidirlər, amma məqsəd üçün çalışmaqda işlək və igiddirlər.

✅ İlahi Peyğəmbərlər (ə), İmamlar (ə), Allah adamları, haqq yolu mücahidləri bu ikinci dəstəyə daxildirlər.
Lakin batil ǝhli, şeytan qoşunu isə əksər hallarda birinci dəstədə yer alırlar.

⭕️ Burada diqqət olunası incə bir məsələ var.
İldırım, şimşək yağmurdan öncə olur. Ondan sonra isə sel gəlir.
Bəzilər adamlar var ki, ildırım kimi gurlayır, amma yağmurdan xəbər-ətər olmur.

🔴 Bunlardan da pisi onlardır ki, yalançı sel yaradırlar. Bir halda ki, öncə yağışdan bir əsər-əlamət olmur.
Yəni hətta məğlubiyyətdən, uğursuzluqdan sonra da qələbə, uğur, müvəffəqiyyət iddiası edirlər.
Bu iki üslubun hər ikisi dürüst olmayan, qeyri məntiqi insanların üslubudur. Birinci üslub yalançı iddiaçılar, ikinci üslub isə həyasız yalançıların üslubudur.

🟢 Təqvalı və əxlaqlı insanlar bilirlər ki, əməl əhli olmadan və çalışmadan heç kim hədəf və məqsədlərinə çata bilməz.

t.me/axlaq

💠 Tövhidə dəvət və kamillik

🔆 Bütün peyğəmbərlər arasında müştərək prinsiplərdən biri də Allah tərəfindən vəhyi almaqda, əzbərləməkdə və onu insanlara bəyan etməkdə məsum (günahsız və əmanətdar) olmalarıdır.

📖 Qurani-kərim Ali-İmran surəsinin 161-ci ayəsində ilahi peyğəmbərlərin (ə) hamısının doğruçu və əmanətdar olduğunu bir daha xatırladaraq buyurur:

وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَغُلَّ

"Heç bir peyğəmbər (haqqın insanlara çatdırılmasında) xəyanət etməz."

💠 Peyğəmbərlərlik elə bir müqəddəs məqamdır ki, onun sahibi günahın batini və həqiqətini görür, buna görə də heç vaxt günaha bulaşmaz. Peyğəmbərlər (onların hamısına Allahın salamı olsun) günahın içini və batinini həqiqi şəkildə görürlər. Günahın zəhərli içini batinləri görə bilən gözlə (bəsirətlə) baxan şəxs heç vaxt ona yaxınlaşmaz.

🕋 Tövhidi anlamaq, ona çatmaq və insanları tövhidə dəvət haqqında, ikinci əsas, peyğəmbərlərin, eləcə də onların ardıcılları olan həqiqi möminlərin bu mövzuda birgəliyidir.

🔆 İnsan Allah tərəfindən gələn və Allaha tərəf səfər edən bir müsafirdir və bu səfərdə peyğəmbərlərin və övliyanın ardınca getsə və düz yolda sabitqədəm olsa, Allah-taalanın mehribanlıq və mərhəməti ilə qarşılaşar.

⚫️ Amma əgər tağutun, yaxudda nəfsi istəklərin ardınca getsə, Allahın əzabına və qəzəbinə düçar olar.

✅ Bu yolda ən yaxşı minik Allah sevgisi və ən yaxşı azuqə təqvadır, çünki Qurani-Kərim də təqvanı bu müsafir üçün ən yaxşı azuqə hesab edir və bütün insanları onu əldə etməyə çağırır:

📖 Qurani-kərim Bəqərə surəsinin 197-ci ayəsində buyurur:

وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى

"Azuqə tədarükü görün. Bilin ki, ən yaxşı azuqə isə təqvadır."

🕌 Bütün peyğəmbərlər (onların hamısına Allahın salamı olsun) bəşəriyyəti bu azuqəni əldə etməyə dəvət etmişlər.

📖 Qurani-kərimin Şüəra surəsinin 106-cı ayəsində Həzrət Nuh (əleyhissalam) xəbərdarlıq cümləsi ilə insanları təqvaya dəvət edir:

إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِي
فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِيعُونِ

"Qardaşları Nuh onlara o vaxt dedi: Günahdan çəkinmirsiniz?
Həqiqətən, mən sizin üçün etibar ediləsi bir elçiyəm.
İlahi təqvaya sahib olun və mənə itaət edin."

t.me/axlaq

⚫️ Xəsislik və paxıllığın məzəmmət olunması.

✅ İslam dinində xəsislik ən çox məzəmmət olunub tənqidə məruz qalmış mənfi xislətlərdən biridir.

📝 İmam Muhəmməd Baqir əleyhissalam buyurur:

إن الشمس لتطلع ومعها أربعة أملاك ملك ينادي يا صاحب الخير أتم وأبشر وملك بنادي يا صاحب الشر الزغ وأقصر وملك ينادى أغط منفقاً خلفاً وآت ممسكاً تلفاً
وملك ينصحها بالماء ولو لا ذلك اشتعلت الأرض

"Hər gün günəş çıxarkən dörd mələk insanlara xitab edərək deyər: "Ey xeyir əməl sahibi! Öz vəzifənə (yaxşılıqlarına) əməl et." Digər birisi deyər: "Ey pis əməl sahibi! Pisliklərindən ǝl saxla!" Üçüncü mələk (varlılara) deyər: "Malınızı infaq edin ki, qorunsun və əgər xəsislik etsəniz, malınız məhv olar." Dördüncü mələk isə günəşə su səpər və əgər belə olmasaydı, günəşin şüaları Yer üzünü alovlandırardı."

📚 əl-Kafi 8-ci cild 308-ci səhifə

➡️ Mələyin Günəşə su səpməsi deyəndə ola bilsin ki, küləklər və dənizlərin buxarlanması nəticəsində istiliyin tənzimlənməsinə işarə edilir. Yəni Allah günəşin vasitəsilə hər an insanlara bəla göndərə bilər.

🕋 Adətən Allahın insanlara verdiyi nemətlər onların ehtiyaclarına görədir. Amma insanlar da ixtiyarlarında olan nemətlərin bir miqdarını imkansızlara, xüsusilə də mömin fəqirlərə infaq edə bilərlər. Bu infaqla nə özləri, nə də ailə-uşaqları çətinliyə düşməz və digər bir tərəfdən cəmiyyətdə yardım edilmiş imkansızların məhəbbətini və duasını qazanmış olarlar.

🔴 Əfsuslar olsun ki, bəziləri infaq etməkdən həzər edirlər və düşünürlər ki, var-dövlətləri azalar, əllərində olanlar azalar. Hətta bəzi boynuyoğunlar infaq etməməklə yanaşı, var-dövlətlərini nümayiş etdirib öyünərlər və bununla da kasıb təbəqədən olan yoxsulların yaralarına duz səpərlər. Sanki, bu pis və murdar əməllərindən həzz alırlar.

🔶 Bəni-İsrail qövmündən olan Qarun da bu cür idi və sonda Allah onun var-dövlətini özüqarışıq məhv etdi. (Maraqlananlar "Qəsəs" surəsinə müraciət edə bilərlər.)

📝 Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih buyurur:

الشح والإيمان لا يجتمعان في قلب واحد

"Xəsisliklə iman bir qəlbdə məskunlaşa bilməz. (Xəsis və simic adamın imanı olmaz)"

📚 Cameüs-sǝadat 2-ci cild 211-ci səhifə

📝 Həzrət Əli əleyhissalam bir nəfərin belə dediyini eşidir: "Xəsis adamın günahı zalımın zülmündən azdır və üzrü qəbul olunandır."
Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam həmin şəxsin cavabında buyurur:

"Yalan deyirsən! Ola bilsin ki, zalım tövbə edib insanların haqqını qaytarsın. Xəsis insan isə nə zəkat verər, nə sədəqə çıxarar, nə qohum əqrəba yoluxar, nə qonaq qəbul edər, nə Allah yolunda bölüşər, nə də yaxşı işlər görər. Xəsis adama Cənnətə daxil olmaq haramdır."

📚 Mən-la-yəhuzurəhul-fəqih 2-ci cild 63-cü səhifə

t.me/axlaq

💠 Mülayimlik və yumşaqlıq, bağlı qıfılların sirri.

✅ Emosional və duyğu ilə bağlı mövzular yeniyetmə və gənclərə dəlil-sübutla əsaslandırmadan daha çox təsir edir. Yeniyetmə və gənclərlə əxlaqla və uyğun rəftarla davranmaq sübut gətirməkdən qat-qat təsirli olur.

🌍 Cəmiyyətin ruhi-mənəvi və psixoloji zədələrini azaldan təsirli müdafiə vasitələrindən biri də məhz mülayimlik və yumşaq danışmaqdır. Yeniyetmə və gənclərlə yumşaq danışmaq və mehribanlıqla rəftar etmək onları yaxşılıqlara dəvət etməkdə və düz yola istiqamətləndirməkdə əhəmiyyətli təsir göstərir.

🕋 Həzrət Muhəmmədin (s) və Əhli-beytin (ə) tərcümeyi-halına nəzər saldıqda görürük ki, o müqəddəs və şərəfli şəxsiyyətlər gəncləri düz yola dəvət və hidayət etmək üçün onlarla yumşaq rəftar və mehribanlıqla, eləcə də sərtlik və kobudluq etmədən danışırdılar. Elə bir şəkildə ki, bu amil, yəni mülayim davranış gənclərin qəlbini düz yola yönəltdi.

📖 Qurani-kərim Ali-İmran surəsinin 159-cu ayəsində buyurur:

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ ۖ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ

"(Ya Peyğəmbər!) Allahın mərhəməti sayəsində sən onlarla mülayim davrandın. Əgər qaba və daşürəkli olsaydın, ətrafından dağılışıb gedərdilər."

t.me/axlaq

🔴 Qeybət etmək aciz adamın əlamətidir.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

الغيبة جهد العاجز

(Qeybət qılmaq və (birinin) arxasınca danışmaq aciz şəxsin cəhdidir.)

⭕️ Aciz və zəif düşüncəli insanlar qeybət qılmağa can atarlar.

♻️ İnsan özündə olan istedad və bacarığı görsə, başqalarının qeybətini qılmaq əvəzinə öz üzərində çalışıb istedad və fərasətini inkişaf etdirər, nəticədə böyük nailiyyətlər qazanar.

➡️ Çünki qeybət qılmaq aciz şəxsin öz düşmənindən intiqam ala bildiyi və ya həsəd apardığı şəxsin dalınca pis danışmaq üçün istifadə etdiyi yeganə vasitədir.

🔥 Böyük günahlar arasında qeybət kimi alçaldıcı, təsiri ağır və cəzası şiddətli olan günahlara az rast gəlmək olar. İnsanların arxasınca danişanlar, onların eyiblərini ifşa edənlər (halbuki eyibsiz insan yoxdur) qəlblərində olan kin-küdurət alovunu qeybət vasitəsilə söndürürlər.

💢 Bu qəbildən olan insanlar ona görə aciz və zəlildirlər ki, üz-üzə gəlib mübarizə aparmağa və sözlərini deməyə cürətləri çatmır, belələri ancaq xaincəsinə arxadan zərbə vurmağı bacarırlar.

t.me/axlaq

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

وَخُذُوا مِنْ أَجْسَادِكُمْ تَجُودُوا بِهَا عَلَى أَنْفُسَكُمْ، وَلَا تَبْخَلُوا بِهَا عَنْهَا

"Cisminizi ruhunuza qurban verin və ruhunuzu gücləndirin və bu işdə simiclik etməyin".

📚 Nəhcül-bəlağə 183-cü xütbə

🌐 Burada o həzrət (ə) insanlara xəbərdarlıq edir ki, ölməmişdən və bədənləri torpaq altında dəfn olunmamışdan əvvəl cisimlərinin qədrini bilsinlər, belə ki bədənlərindən bacardıqca daha çox fayda götürsünlər.

🟩 Əslində bu, onların oruc, namaz və sairə ibadət və itaətlər üçün bədənin gücündən yararlanmalarına bir işarədir, həmçinin yemək və geyimdə sərtlik üslubunu seçmələrinə işarədir ki, bu da onların bədənin bəslənməsinə əhəmiyyət verməməsinə səbəb olur.

⭕️ Çünki bədənin bəslənməsi dünya sevgisini və ləzzət ardınca olmağı tələb edir; heç bir şübhə yoxdur ki, deyilən ibadətləri yerinə yetirmək nəticəsində bədəni azaltmaq insana dəyər və fəzilətlər bəxş edir, digər tərəfdən isə Allah-taalanın yaxınlığına nail olmaqla nəticələnir.

✍🏼 Ona görə də o həzrət (ə) buyurub:
Cisminizdən götürüb ruhunuza verin və bu işdə xəsislik etməyin.

💠 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın bu hədisdə bədənləri zəhmətə salmaq və ruha əlavə güc verməyin zərurətini qeyd etməkdə məqsədi insanları nəfsin tərbiyəsi və kamilliyinə diqqət yetirməyə təşviq etməkdir.

t.me/axlaq

✅ Yaxşı işin azı da çox hesab olunur.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

افعلوا الخير ولا تحقروا منه شيئاً، فإن صغيره كبير و قليله كثير

"Yaxşı iş görün və onun azını kiçik hesab etməyin. Çünki onun kiçiyi (Allah yanında) böyük, azı (azının savabı) çoxdur."

🔷 Bir çox insanlar bir çox xeyir işlərə kiçik olduğundan etinasız yanaşır və əhəmiyyət vermirlər.
Amma əslində, kiçik sanılan xeyir əməl həyatı müsbət yönümdə dəyişəcək qədər əhəmiyyətli ola bilər.

➡️ Məsələn, bir içim su susuz bir insanın həyatına nicat verə bilər.

✔️ Digər bir tərəfdən, insanlar kiçik işlərə diqqət yetirsələr, həmin işlər üst-üstə toplanıb böyük bir iş olar. Atalar demişkən: "Dama-dama göl olar."

💎 Xeyir əməl - istər az olsun, istərsə də çox, Allaha görə yerinə yetirilərsə, böyük hesab olunur. Necə ki Allahın hüzurunda törədildiyi üçün günah nə qədər kiçik olsa belə, böyük hesab olunur.

🔶 Bundan əlavə, kiçik xeyir əməllərə doğru addımlamaq insanı böyük xeyir işlərə sövq edər.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam başqa bir hədisdə belə buyurur:

لا يقل عمل مع التقوى وكيف يقل ما يتقبل

"Təqva və pəhrizkarlıqla yerinə yetirilən iş az deyil. Qəbul edilən əməl necə az ola bilər?"

🟣 Beləliklə, heç bir balaca xeyir işə kiçik sanıb etinasız yanaşmamalıyıq.

🔴 Həmçinin şər işlər kiçik olsa belə, diqqətli olmalıyıq, çünki çox zaman kiçik bir şər iş böyük odların alovlanmasına səbəb olur.

⚫️ Bir ədəd kibrit dənəsi ilə bir şəhərə od vurmaq olar.

t.me/axlaq

📝 İmam Musa Kazım əleyhissalam buyurur:

"Həqiqi bilik və elmi
təqvalı və ilahi alimdən başqa heç kimdən öyrənə bilməzsən. Belə bir alimi isə yalnız sağlam ağıl ilə tanıya bilərsən."

📚 Müstədrəkul-Vəsail 11-ci cild 258-ci səhifə 12926-cı hədis

@axlaq

⚫️ Axirəti unutmağın acı nəticələri...

🔰 "Üsuli-Kafi" kitabında səhih sənəd ilə İmam Cəfər Sadiq əleyhissalamdan nəql olunur ki:

👉 "İsa peyğəmbər həvariləri (şagirdləri) ilə birgə, əhalisinin hamısı ev heyvanları və quşları ilə birlikdə ölmüş bir abadlığın kənarından keçirdilər.
İsa əleyhissalam buyurdu: "Həqiqətən onlar birdəfəyə Allahın qəzəbi və əzabı ilə ölüblər, əgər tədricən ölsəydilər biri- birilərini torpağa tapşırardılar".

Həvarilər dedilər: "Ey Ruhullah! Allahın dərgahına dua et ki, onları bizə xatir diriltsin və hansı günaha görə belə cəzaya layiq olduqları barədə bizə danışsınlar ki, biz də həmin günahlardan çəkinək".

İsa peyğəmbər Allaha dua etdi və ona nida gəldi ki: "Onları çağır".
İsa peyğəmbər gecə vaxtı bir təpəyə qalxıb, buyurdu: "Ey bu abadlığın camaatı!"
Ölülərin arasından bir nəfər ona cavab verdi: "Bəli, ey Ruhullah!"
Həzrət İsa (ə) buyurdu: "Vay olsun sizlərə, nə günah etmişdiniz?"
Cavabında dedi: "Biz tağuta pərəstiş edirdik, Allahdan bir az qorxaraq dünyaya çox məhəbbət bəsləyirdik, uzun-uzadı arzularla yaşayırdıq və qəflət halında başımız dünya həyatının əyləncə və oyunlarına qarışmışdı".
İsa peyğəmbər buyurdu: "Sizin dünyaya olan məhəbbətiniz necə idi və dünyanı nə miqdarda tələb edirdiniz?"

O kişi cavabında dedi: "Körpə uşaq anasını necə istəyirsə, biz də dünyanı elə istəyirdik, dünya üzünü bizə tərəf tutanda sevinirdik, amma dünya bizdən üz döndərəndə isə ağlayıb, qəm-qüssəyə batırdıq".
İsa peyğəmbər buyurdu: "Tağuta necə pərəstiş edirdiniz?"
Dedi: "Günahkarlara itaət edirdik".
Buyurdu: "Sonda sizin aqibətiniz necə oldu?"
Dedi: "Gecəni salamatlıqda və əyləncədə keçirdik, səhərə yaxın haviyəyə (atəşə) düşdük".
Buyurdu: "Haviyə nədir?"
Dedi: "Siccindir".
Buyurdu: "Siccin nədir?"
Dedi: "Şölənənən və yandıran atəşdən olan dağlardır və qiyamət gününədək bizi yandıracaqdır".
Buyurdu: "Orada siz nə dediniz və sizə nə dedilər?" Dedi: "Dedik ki, bizi qaytarın dünyaya, orada zahid və abid olaq. Bizə dedilər ki: - Yalan deyirsiniz".

İsa peyğəmbər buyurdu: "Vay olsun sənə, bəs niyə səndən başqa mənimlə heç kəs danışmır?"
Dedi: "Ey Ruhullah, hamının ağzına atəşdən üzəngi vurublar və hamısı tündxassiyət və qəliz rəftarlı mələklərin əlində əziyyət çəkirlər. Mən də dünyada onların arasında yaşayırdım, (onlarla dostluq-yoldaşlıq edirdim, onları pis işlərdən çəkindirmirdim), ancaq onlar kimi olmamışam (öz aləmimdə dindar idim). Lakin əzab nazil olanda məni də əhatə etdi, indi cəhənnəm uçurumunun ağzında bir tükdən asılı qalmışam və bilmirəm ki, onun içinə düşəcəm yaxud nə vaxtsa ondan nicat tapacam".

İsa peyğəmbər üzünü həvərilərə tutub buyurdu: "Ey Allahın dostları, əgər dünya və axirətin salamatlığı quru çörəyi bərk duzla yemək və zibil qablarının üstündə yatmaqda olsa, bunu etmək (kasıb dolanıb dünyada salamat yaşamaq və saleh əməllər edərək cənnətlik olmaq, cəhənnəmə düşməkdən) daha yaxşıdır."

t.me/axlaq

✅ Özümüzə necə hörmət edək?!

1⃣ Etdiyin işin səhv olduğunu düşünürsənsə, o işi etmə!

2⃣ Həmişə, söhbətdə nə demək istədiyini dəqiq və açıq de!

3⃣ Heç vaxt elə yaşama ki, bütün səyini hamını özündən razı salmağa sərf etmiş olasan. Əsla belə etmə.

4⃣ Hər gün elm öyrənməyə çalış və öyrənməyi heç vaxt dayandırma!

5⃣ Başqaları ilə danışarkən heç vaxt özün haqqında pis danışma!

6⃣ Hədəf və məqsədlərinə çatmaq üçün çalışmaq və cəhddən heç vaxt vaz keçmə!

7⃣ Asanlıqla "yox" deməyə çalış, "yox" deməkdən qorxma!

8⃣ Yeri gələndə "bəli" deməkdən də qorxma!

9⃣ Özünə qarşı mehriban ol!

🔟 Bir şeyi idarə edə bilmirsənsə, onu öz axarına burax!

t.me/axlaq

✅ Həqiqi tövbənin şərtləri.

🕋 İlahi yola qovuşan yolun ilk mərhələsi günahdan tövbə etməkdir. İnsan keçmiş günahlarindan həqiqi tövbə edib pak olmayana qədər bu müqəddəs yolda addımlaya bilməz.

🌀 Əsl həqiqətdə tövbə tərbiyəedici bir məktəbdir.
Əgər günahkar şəxs qapıları üzünə bağlı görsə, günahlarında daha israrlı olacaq və öz-özünə deyəcək: İndi ki, mən Allahdan uzaq düşmüşəm, günah etsəm də, etməsəm də, heç bir fərqi yoxdur.

💎 Tövbə etmək isə insanı bu kimi ümidsizliyə qapanmadan çəkindirir.

📝 İmam ZeynulAbidin əleyhissalam "Taibin" münacatında tövbənin əsl mahiyyətini gözəl tərzdə bəyan edir:

إِلَهِى أَنْتَ الَّذِى فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ سَمَّيتَهُ التَّوْبَةَ فَقُلْتَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِه

"İlahi! Sən həmin Allahsan ki, bağışlanma qapılarını bəndələrinin üzünə açmısan, bu qapını tövbə (qapısı) adlandırmısan və bütün günahkarları dəvət edib buyurmusan: "Allaha tərəf qayıdın və tövbə edin, həqiqi tövbə!" Bu qapı açıq olduğu halda, Sənə tərəf gəlməyənlərin, görəsən, üzrü (bəhanələri) nədir?"

📕 Əxlaq alimləri kimi fiqh alimləri də tövbəni ilahi yolda əsas başlanğıc bilirlər və tövbə etməyi vacib əməl qismində hesab edirlər. Yəni kimsə yolunu azıb günah edərsə, dərhal tövbə etməsi vacibdir.

🔰 Maraq kəsb edən məsələlərdən biri budur ki, Qurani-Kərimin bir çox ayələrində tövbə etmək bəndələrə aid edildiyi halda, bəzi ayələrdə isə tövbə etmək Allaha nisbət verilib.

📖 Qurani-kərim Tövbə surəsinin 117-ci ayəsində buyurur:

لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِنْ بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَحِيمٌ

"Bir qismin ürəyi haqdan sapmaq (döyüş meydanından qayıtmaq) üzrə ikən Allah Öz rəhmətini Peyğəmbərə, çətin saatda onun arxasında gedən mühacirlərə və ənsara şamil, sonra da onların tövbələrini qəbul etdi. Çünki O onlara qarşı mehriban və rəhimlidir."

✔️ Hər iki halda tövbə "qayıtmaq" mənasına dəlalət edir. Sadəcə, bəndələrin tövbəsi günahı tərk edib Allaha tərəf dönmək, Allahın tövbəsi isə əzabdan mərhəmətinə dönməkdən ibarətdir.

🔴 Bəzi hallarda insan o qədər günaha aludə olur ki, həyatı, işi, fikir düşüncəsi günah, yeməyi haramla əhatə olunur və belələri üçün tövbə etmək elə də asanlıqla başa gəlmir.
Belə olan halda, Allahdan kömək diləməklə günahdan dönmək üçün əzmkarlıq və qətiyyətli addım atmaq lazımdır.

t.me/axlaq

🌍 Nə qədər ki, gec deyil, özünü islah et.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

یَکْرَهُ الْمَوْتَ لِکَثْرَةِ ذُنُوبِهِ، وَیُقِیمُ عَلَى مَا یَکْرَهُ الْمَوْتَ مِنْ أَجْلِهِ

"O kəslərdən olma ki, günahı çox oldugu üçün ölümdən xoşu gəlmir, amma ölümdən xoşu gəlməməsinə səbəb olan əməlləri davam etdirir".

🌐 Bəli, bəzi adamların həyatında olan ziddiyyətlərdən biri də budur.

⚫️ Bir tərəfdən, ölümdən söhbət düşəndə əməl dəftərləri qara olduğu üçün qorxurlar, amma pis işlərindən və pis xasiyyətlərindən tövbə etmək və yollarını düzəltmək əvəzinə, yenə həmin günahları təkrar edirlər.

🔴 Fikirlə əməl arasındakı bu ziddiyyət də onların imanının zəifliyindən və nəfsi istəklərin onlara hakim olmasından doğur.

📖 Qurani-Kərim Bəqərə surəsinin 95-ci ayəsində fikirləri ilə əməlləri bir-birinə zidd olan insanlar barədə buyurur:

وَلَنْ يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ

"Onlar özlərindən qabağa göndərdikləri şeylərə (pis əməllərinə) görə, ölümü əsla arzulamazlar."

✔️ Deməli, onlar əməl dəftərlərində hansı əməllərin olduğunu çox yaxşı bilirdilər. Odur ki, axirət dünyasının onlar üçün, əslində, əzab-əziyyət yurdu olacağını bildiklərinə görə heç vaxt oranı arzulamazdılar.

🔆 Əgər ölüm qorxusundan xilas olmaq istəyirsənsə keçmiş günahlarından tövbə et, bir daha günah və harama düçar olma; həmçinin qeybət, bədgümanlıq, paxıllıq, tənə vurmaq və sairə bu kimi pis xasiyyətlərdən hansı səndə varsa, özünü onlardan xilas et ki, axirətə sağlam qəlb ilə gedəsən.

t.me/axlaq

🌍 Müsibət görmüş insan iki yolayrıcında

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Əgər böyüklər və alicənablar kimi səbirli olsan, bu, (eyib və nöqsan sifətlərdən pak və uzaq olan Allahın yanında) gözəl və bəyənilən bir işdir. Amma səbirsizlik etsən, (həmin müsibəti) heyvanlar (çəkdikləri əziyyətləri) unutduqları kimi yaddan çıxaracaqsan."

⭕️ İnsan ona üz vermiş müsibətlərdən yaxa qutarmaq üçün iki yoldan birini seçməlidir. Bu yollardan biri ağıllı insanların getdiyi yoldur, digəri isə cahillərin getdiyi yol.

💎 Ağıllı və uzaqgörən insanlar müsibətlər qarşısında səbir etmişlər. Təbii ki, dünya həyatı dərd, qəm-qüssə, məşəqqət və sıxıntılardan xali deyil. Və bu müsibətlərin bəzisi qaçılmazdır.

🔴 Bu müsibətlərdən bir hissəsi, insanların kimliyindən asılı olmayaraq, hamını gec-tez haqlayacaqdır. Məhz belə müsibətlər qarşısında ağıllı insanlar səbir etməklə naşükürlük etmir və Allaha asi çıxıb şikayətlənmirlər.

🔷 Əksinə, Allaha şükür edir və üzləşdikləri müsibəti ilahi imtahan və yaxud xətalarının islah olunması, hansısa bir nemətin müqəddiməsi kimi qəbul edirlər.

📖 Bu qəbildən olan insanları Qurani-Kərim Bəqərə surəsinin 155-157-ci ayələrində mədh edərək onlara səbrin müjdəsini vədə verir:

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ
الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
أُولَٰئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

"Əlbəttə, sizi bir az qorxu, bir az aclıq, bir az da mal, can və məhsul itkisi ilə imtahan edirik. Səbir edənlərə müjdə ver. O kəslər ki, başlarına bir müsibət gəldiyi zaman: "Biz Allahınıq və Ona tərəf qayıdacağıq”, - deyirlər. Onlara Rəbbi tərəfindən lütflər və mərhəmət var. Doğru yolda olanlar onlardır."

☑️ Cahil insanlar isə müsibətlərini, dərd-qəmlərini unutmaq üçün özlərini unutqanlığa vurur, hansısa günah işlərlə, eyş-işrətlə məşğul olurlar. Odur ki belə kəslər səbir edənlərin mükafatından məhrum olurlar.

🔷 İnsan müsibətlə üzləşdikdə birinci yolu seçməzsə, çarəsiz ikinci yola düşəcəkdir.

🛑 Bəzi cahillər isə üçüncü yolu seçmişlər. Belə ki müsibət üz verdikdə hədsiz ah-nalə edib səbirsizlik göstərir, yorulub əldən düşənə qədər gileylənib mənasız, məntiqsiz sözlər danışırlar.

t.me/axlaq

🌍 Kimlərlə dostluq edək?

🔰 İsa peyğəmbərin şagirdləri ondan soruşdular: “Ey Ruhullah! Səndən sonra kimlərlə oturub duraq? Həzrət İsa əleyhissalam buyurdu:

قَالَتِ الْحَوَارِيُّونَ لِعِيسَى يَا رُوحَ اللَّه مَنْ نُجَالِسُ قَالَ مَنْ يُذَكِّرُكُمُ اللَّه رُؤْيَتُه ويَزِيدُ فِي عِلْمِكُمْ مَنْطِقُه ويُرَغِّبُكُمْ فِي الآخِرَةِ عَمَلُه

“Elə insanla dostluq edin ki,
onu gördükdə Allahı xatırlayasınız,
onun sözləri sizin elminizi artırsın,
onun əməli (hərəkətləri) sizi axirətə rəğbətləndirsin (həvəsləndirsin).”

📚 əl-Kafi 1-ci cild 39-cu səhifə

🌐 Hər bir insan gün ərzində müxtəlif insanlarla ünsiyyətdə olur. Amma bununla yanaşı bəzi insanlar ilə daha çox vaxt keçirir.

⏰ Elə insanlar var ki, onun vaxtının çoxu iş yerində keçir, elələri də var ki, vaxtının bir hissəsini dostları və yoldaşları ilə keçirir.

✔️ İnsan təsir qəbul edən varlıq olduğu üçün istər işdə, istərsə də başqa yerlərdə ünsiyyətdə olduğu insanların əxlaqi və ruhi vəziyyətləri birbaşa ona təsir edir.

☑️ Belə ki, onun ətrafı və gün ərzində oturub durduğu yoldaşlar münasib olmadıqda həmin insanın iradəsi günü-gündən zəifləyir, əzmkarlığı itir. Həyatda uğurlar qazanmağa iradəsi olmur, vərdiş etdiyi pis adətlər nə qədər kiçik də olsa onları tərk edə bilmir.

📌 Bəzən insan elə adamlarla dostluq edir ki, onların çoxu avara, şəhvətpərəst, xəyalpərəst, məsuliyyətsiz, əylənmək həvəskarı və tənbəldirlər.⬇️

➡️ Belə adamlarla oturub duran şəxsin də iradəsi zəifləyir.
Bu əhvalata nəzər salaq👇

👉 "İki dost birlikdə gölə gedirdilər, yolda aralarında mübahisə yarandı, biri o birinə şillə vurdu.
Şillə vurulan dost heç bir söz demədən əlinə bir çubuq götürüb yerdəki qumların üzərində belə yazdı: -Bu gün mənim dostum əsəbləşdiyindən mənə bir şillə vurdu.
Onlar yollarına davam etdilər, nəhayət gəlib gölün kənarına çatdılar. Çimmək üçün soyunub gölə atıldılar.
Şillə dəymiş dost göldə batmaq təhlükəsi ilə üzləşdi, nə qədər çabalasa da xeyri yox idi, o biri dost dərhal dostunun köməyinə gəlib onu xilas etdi.
Sudan çıxandan sonra şillə vurulan dost əlinə bir mismar götürərək gölün kənarındakı böyük daşlardan birinin üzərinə belə yazdı: -Bu gün dostum məni ölümdən qurtardı, məni batmaq təhlükəsindən xilas etdi.
O biri dost dedİ: -Nə üçün bayaq sözünü qumun üzərinə, indi isə daşın üzərinə yazdın?
Dostu ona belə cavab verdi: -Dostun səni incidən zaman öz etirazını qumun üzərinə yazmalısan ki, güzəşt və bağışlama küləyi onun xatasını silib unutdursun.
Ancaq dostun sənə yaxşılıq edəndə öz sevincini daşın üzərinə yazmalısan ki, dostluğumuzu istəməyən küləklər bir-birimizə olan mehribanlığı qəlbimizdən silə bilməsin."

✅ Odur ki, "həyatda düzgün hədəf və proqramı olan, əqidəli, ağıllı, əxlaqlı, ciddi və çalışqan" insanlarla dostluq etmək lazımdır.

💠 Elə insanlarla dostluq və yoldaşlıq ki, onlar həm öz vaxtlarına həm də sizin vaxtınıza dəyər verirlər, onların elm və mərifətləri, uğur və müvəffəqiyyətləri sizdən daha çoxdur, belə olduqda siz zəif iradədən qurtulacaqsınız və sizin iradəniz tədriclə güclənəcək, dünya və axirət səadətinə nail olacaqsınız.

t.me/axlaq

🕋 Allaha xatir xərcləyin ki, salehlərdən olasınız.

📖 Qurani-kərim Munafiqun surəsinin 10-cu ayəsində buyurur:

وَأَنفِقُوا مِن مَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ فَيَقُولَ رَبِّ لَوْلَا أَخَّرْتَنِي إِلَي أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَأَكُن مِّنَ الصَّالِحِينَ

"Və sizin hər hansı birinizi ölüm haqlayıb: «Ey Rəbbim, niyə məni(m ölümümü) yaxın bir müddətədək təxirə salmadın ki, sədəqə verərək salehlərdən olaydım?!» – deməmişdən öncə sizə ruzi olaraq verdiklərimizdən (Allaha xatir) xərcləyin!

🌐 Xeyirxah olmayan insan cəmiyyətin ehtiyaclarına biganədir və yalnız özünü düşünür.
Belə bir insan öldükdən sonra dünyaya ancaq qısa müddətə qayıtmaq və salehlərdən olmaq üçün sədəqə vermək istər.

✔️ Yəni:

✅ Xeyriyyəçilik və xeyirxahlıq həqiqətdə salehlərin vacib xüsusiyyətlərindəndir.

💎 Allah-taalanın sizə verdiyi hər şeydən (mal-dövlət, qüdrət, şərəf, elm, sənət, təcrübə və s.) Allaha xatir xərcləyin ki, salehlərdən olasınız.

t.me/axlaq

⚠️ Hökm çıxarmaqda və qərar verməkdə tələsməyin!

📖 Qurani-kərim Sad surəsinin 24-cü ayəsində buyurur:

قَالَ لَقَدْ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِكَ إِلَي نِعَاجِهِ وَإِنَّ كَثِيراً مِّنْ الْخُلَطَاء لَيَبْغِي بَعْضُهُمْ عَلَي بَعْضٍ إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِيلٌ مَّا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاكِعاً وَأَنَابَ

"(Davud) dedi: «Şübhəsiz o, sənin dişi qoyununun öz qoyunlarına qatılmasını istəməklə sənə zülm etmişdir. Həqiqətən malları bir-birinə qarışmış kəslərin çoxu bir-birlərinə qarşı haqsızlıq edirlər. İman gətirib yaxşı işlər görən kəslər istisna olmaqla ki, onlar çox azdırlar. Davud (birdən) Bizim (bu tələsik hökm çıxarılmasında) onu sınadığımızı bildi. Buna görə də öz Rəbbindən bağışlanmasını istədi və rüku və səcdə edərək üzü üstə düşüb (Allaha tərəf) qayıtdı."

💠 İki nəfər Davud peyğəmbərin yanına gəldi və onlardan biri dedi: Mənim bir qoyunum var və bu dostumun bir qoyunu var, lakin o, mənim bu bir qoyunumu da götürmək istəyir. David dərhal ikinci şəxsin tiran (zülmkar) olduğuna hökm etdi.

👉 Amma sonra bildi ki, ikinci şəxsi və onun özünü müdafiəsini dinləməmiş hökm çıxartdı. Hökmünün düzgün olmasına baxmayaraq, o, mühakimə yürütməkdə tələsdiyinə görə Allaha istiğfar etdi.

🔴 Hər iki tərəfin sözünü eşitməzdən əvvəl mübahisələrdə hökm çıxarmamağa diqqət edin!
İnsanlar çox vaxt qarşı tərəfdə etdiyi hərəkətlərlə əlaqədar izah və dəlil-sübutlar soruşmadan öz nəfsi istəyi əsasında hökm verirlər.

t.me/axlaq

✅ Gözəl xislətlərin başçısı.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

التُّقَى، رَئِيسُ الْأَخْلَاقِ

"Təqva gözəl əxlaqın başçısıdır."

🔆 Təqva sözü ruhun zərərli fikirlərdən, günahlardan qorunması deməkdir.

🟢 Deməli, "təqva" insanda ilahi qorxu qarşısında məsuliyyət hissi yaradan və onu günahdan saxlayan bir qüvvədir.

💎 Bəli, təqva əxlaqın başçısı hesab olunur. Çünki daxildə olan təqva qüvvəsi insanı kin, həsəd, paxıllıq, zülm, qeybət, təkəbbür, yalan və digər rəzil sifətlərdən qoruyub saxlayır.

🟨 İlahi təqvası olmayan kəslərin əxlaqı rəzil və mənfi xislətlərdən ibarət olar.

🔰 Qurani-Kərimdə "təqva" libasa bənzədilmişdir. Necə ki libas, paltar insan bədəninin eyiblərini örtər və insan bədənini müxtəlif zərərli amillərdən qoruyar, təqva da insanın ruhunu və mənəviyyatını zərərli amillərdən və günahlardan qoruyar.

📖 Qurani-kərim Əraf surəsinin 26-cı ayəsində buyurur:

وَلِبَاسُ التَّقْوَىٰ ذَٰلِكَ خَيْرٌ

"Lakin təqva libası daha yaxşıdır."

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurdu:

"Allah-taala peyğəmbərləri gözəl əxlaqla (xislətlərlə) zinətləndirdi və kimdə bu əxlaqi sifətlər olsa, Allaha buna görə şükür etsin və kimdə yoxdursa, Allaha yalvararaq istəsin."

Ravi (hədisi danışan şəxs) deyir: "Mən İmamdan (ə) soruşdum: "Sənə fəda olum, buyurduğunuz gözəl xislətlər hansılardır?"
İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurdu:
"Yəqinlik, qənaət, səbir, şükür, helm, həya, səxavət, şücaət, qeyrət, yaxşılıq etmək, düz danışmaq, əmanətə xəyanət etməmək."

📚 əl-Kafi 2-ci cild 56-cı səhifə

💠 Bəli, həqiqətən də, kimdə bu on iki xüsusiyyət olsa, peyğəmbərlərin yolunu getmiş hesab olunur.

t.me/axlaq

🌍 Biz nə üçün ilişib qalmışıq?

📖 Qurani-kərim Fəcr surəsinin 23-cü ayəsində buyurur:

وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ ۚ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّىٰ لَهُ الذِّكْرَىٰ

"Cəhənnəmin (yaxına) gətiriləcəyi həmin gün insan (dünyada ömür sərmayəsinin hədərə getdiyini) xatırlayar, amma bu xatırlamaqdan ona nə fayda?!

♻️ Çünki özümüzü tanıya bilməmişik.
Bizə verilmiş ömür payı bizim sərmayəmizdir, ancaq onu lazımsız yerlərə xərcləyirik.

⚫️ Sanki bir nəfər qaranlıq gecədə yolu işıqlandırmaq məqsədilə 200 manatlıq əskinasları yandırır, elə bilir ki, adi kağızlardır.
Amma səhər açılanda nə qədər ziyana düşdüyünü görəcək.

✅ Elə isə, öz qədrimizi bilək, yaxınlarımızın qədrini bilək, əxlaqımızı kamilləşdirək, təki ömrümüz və varlığımız hədərə getməsin.

t.me/axlaq

✅  Əxlaq nümunəsi həzrət Fatimə (ə)

💠  Zamanın İmamı həzrət Mehdi əleyhissalam buyurur:

وفي ابنة رسول الله صلى الله عليه وآله لي أسوة حسنة

“Allahın Rəsulunun –ona və əhli-beytinə salam olsun- qızı (Fatimə) mənin üçün gözəl bir nümunə və ülgüdür.”

📚  əl-İhticac (Təbərsi) 2-ci cild 266-cı səhifə

💎  Bəli, xanım Fatimə əleyhasalam doğru yolu seçmiş insanların hamısı üçün gözəl bir nümunədir. Xanımın(ə) Allah Taala yanında olan yüksək məqam və səviyyəsi onun Allaha bəndəçilikdə kamil olduğunun təcəllisidir. Həqiqi bəndə olmaq istəyən insan xanım Fatimə əleyhasalamı özünə nümunə və ülgü etməlidir.

💠  Xanım Fatimə əleyhasalam buyurur:

اللَّهُمَّ لاٰ تَجْعَلْ مُصِیبَتِی فِی دِینِی وَ لاٰ تَجْعَلِ الدُّنْیَا أَکْبَرَ هِمَّتِی

“Allahım! Mənim müsibətimi (bəlamı) dinimdə qərar vermə və mənim ən böyük hədəfimin dünya həyatı olmasına qoyma.”

📚  Biharul ənvar 83-cü cild 85-ci səhifə

☑️  Bu hədisdə gəlmiş “dində müsibət” və “insanın əsas hədəfinin dünya olması” insanlar üçün ən çətin sınaq və imtahanlardandır ki, insanların əksəriyyəti bu pilləni keçə bilmir, bu iki imtahanın səbəbindən axirətlərini itirirlər. Bu iki qorxulu sınaqdan keçmiş insanlar isə dünya və axirət xoşbəxləridirlər.

☑️  Bəli, hər bir insanın “dində müsibət” təhlükəsindən qurtulması üçün yeganə yol Allah Taalaya ixlaslı və səmimi bəndəçik etməkdir. İxlaslı və səmimi bəndəçilik budur ki, insan hansı vacib ya müstəhəb əməlləri edirsə yalnız Allah xatirinə etsin, həmçinin hansı haram ya məkruh (bəyənilməyən, xoşagəlməz) işlərdən çəkinirsə yalnız Allah xatirinə çəkinsin.

💢  Allah Taalanın hökmlərindən nəyisə xoşlamaq və nəyisə xoşlamamaq insan üçün çox incə bir imtahan və sınaq meydanıdır. “Dində müsibət” də elə budur.

📌  Bəzən insan elə ibadətlər ya əməllər edir ki, onlar onun xoşuna gəlir, amma bəzən də əksinə olur.👇

👉  Məsələn: camaat namazlarında iştirak edir, gecələr gecə namazları qılır, ziyarətlərə gedir, elm öyrənir və sair. Amma nə üçün bunları edir? Çünki xoşu gəlir, həzz alır bu əməllərdən. Həm özü razıdır bu əməllərə, həmdə özünü başqalarına sevdirir.

⭕️  Bəzən də insan elə bir hökmlə, hadisə ilə rastlaşır ki, öz şəxsi hörmətini təhlükədə görür, həmin iş ya hadisə onun könül və istəklərinə uyğun gəlmir.👇

👉  Məsələn:
-varlı ya nüfuzlu insanların içində kasıb insanla birlikdə oturmağa məcbur olduğu zaman;
-camaatın içində xəta (səhv, yanlış hərəkət) etdikdə üzr istəməyin lazım olduğu anda;
-hansısa insana maddi yardım etmək lazım olan zamanda;
və ilaxır...

🌐  Əgər bunlara da razılıq və xoşluqla itaət eədrsə, bu adama Allah Taala yanında deyilir “BƏNDƏ”.

💎  Məlum olar ki, bu insan həqiqətən də Allah Taalanın bəndəsi və quludur.

⚠️  Amma xoşu gəldiyi əməlləri edirsə və xoşu gəlmədiyi əməlləri etmirsə, üstəlik ona qarşı çıxırsa, Allah eləməsin, alimləri, Quranın bəzi ayələrini, hətta Peyğəmbər(s) və İmamların(ə) belə hamsısa söz ya əməlini inkar etməyə hazır olursa buradan məlum olur ki, bu insan mömin deyilmiş. Bütün illəri o yalnız öz meyil, həvəs və istəklərinə, başqa sözlə özünə ibadət və itaət edirmiş.

💥  Lənətlənmiş İblis də ibadət edənlərdən idi. Altı min il ibadət etmişdi. O qədər ibadət etmişdi ki, yüksələrək mələklərin sıralarına daxil olmuş, sonralar isə hətta mələklərin pişnamazı olmuşdu.
Ona bir dəfə deyildi ki, “Adəmə səcdə et!”, o bu əmri öz şəxsi hörmətinə, meyil və istəyinə zidd sandı və Allah Taalanın əmrindən çıxdı.

♻️  Əgər İblis Adəmə səcdə etsəydi öz mövcud məqamını Allah Taala yanında daha da yüksəltmiş olacaqdı. Amma o bunu etmədi. Dedi: “Mən bunu xoşlamıram, mən bunu qəbul etmirəm. Hamının, o cümlədən yüzminlərlə mələklərin gözü qarşısında mən kiməsə səcdə etmərəm.....”

➡️  Beləliklə də Allah Taalanın dərgahından qovuldu.

⚠️  Deməli, biz çətin bir imtahan və sınaqdayıq. Əgər, Allah eləməsin, hansısa əməli xoşlamırıqsa,
“mən bu əməli qəbul etmirəm”
“mən o alimi qəbul etmirəm”
və sair yolla biz Allah Taalaya qarşı çıxmaqla üzbəüz oluruqsa, çalışaq ki, imanımızı və əqidəmizi gücləndirək, yəqinimizi artıraq, mənəviyyatımıza və əxlaqımıza daha çox vaxt ayıraq.

t.me/axlaq

⁉️ Ən mühüm istəklərimiz nə olmalıdır?

✅ Həzrət Fatimə əleyhasalam buyurur :

اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ الهُدی وَ التُّقی وَ العِفافَ وَ الغِنی والعَمَلَ بِما تُحِبُّ وَ تَرضی؛

"Allahım! Səndən hidayət, təqva, həya və ehtiyacsızlıq istəyirəm, həmçinin Sənin sevdiyin və bəyəndiyin işləri etməyi mənə nəsib etməyini istəyirəm."

📘 Biharul-ənvar c.87 səh.339

1⃣ Biz hamımız Allahın hidayətinə möhtacıq.
Odur ki, hər gün namazlarımızda dəfələrlə Allahdan bizi "düz yola" hidayət etməsini istəməyimiz İlahi hidayətə daim ehtiyaclı olmağımıza dəlildir.

💎 Hidayətə ona görə ehtiyacımız var ki, biz düz yolda olsaq bizim hər bir işimiz düz olacaq.

2⃣ Təqvamız olarsa dünyamızdan axirət üçün azuqə toplayacağıq və Qiyamət günü Allahın hüzuruna hazırlıqlı gedəcəyik.

3⃣ Həyamız olarsa Allaha qarşı çıxmayacaq və abırımızı apara biləcək hər bir işdən uzaq olacağıq.

4⃣ Ehtiyacsız olsaq başqalarına əl açmayacaq və dünya malının hərisi olmayacağıq.

5⃣ Bizim hər birimizin əməlində əsas meyar və ölçü əməlin Allah tərəfindən "qəbul" olmasıdır.

✅ İşin o zaman dəyəri olur ki, Allah o işi sevsin və o işdən razı qalsın.
Allahın sevdiyi və bəyəndiyi işlərin nələrdən olduğunu bilmək və Onun bəyənmədiyi işlərindən çəkinmək kamala doğru atılan bir addımdır, sonrakı addım isə bildiklərimizə sevərək əməl etməkdir.

t.me/axlaq

🔆 Peyğəmbərlərin (ə) göndərilməsinin 5 səbəbi.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

فَبَعَثَ فِيهِمْ رُسُلَهُ ، وَوَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِيَاءَهُ، لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ، وَيُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ، وَيَحْتَجُوا عَلَيْهِمْ بِالتَّبْلِيغِ، وَيُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ وَيُرُوهُمْ آيَاتِ الْمَقْدِرَةِ

"Beləliklə, Allah-taala insanların arasından Öz peyğəmbərlərini seçərək, onlarda (insanlarda) fitri olan İlahi əhd-peymanını xatırlatmaları, unudulmuş neməti onların yadlarına salmağı, təbliğ yolu ilə onlarla (insanlarla) söhbət etmələri, gizlənmiş ağılları üzə çıxararaq işə salmaları və Allahın qüdrət nişanələrini onlara (insanlara) göstərmələri üçün Peyğəmbəri (ə) bir-birinin ardınca göndərdi".

🌍 Deməli, peyğəmbərlərin (ə) göndərilməsinin dörd ümdə məqsədi var.

1⃣ Fitrət əhd-peymanını xatırlatmaq.

🕋 Bildiyimiz kimi, tövhid maarifi insanın təbiətində (fitrətində) yerləşdirilmişdir.

🌐 İnsan dünyaya gəldiyi fitrətlə böyüsə, yanlış təlim-tərbiyələr onu aldadıb azdırmasa, valideynlər onun ruhunu korlamasa, insan fitri və təbii olaraq təkallahlı olacaq. Bu fitri tövhidin sayəsində yaxşılıqlara, haqq-ədalətə bağlı qalacaq. Peyğəmbərlər (ə) yolunu azmış insanları tövhid fitrətinə qaytarmaq üçün göndərilmişlər.

2⃣ Unudulmuş nemətləri xatırlatmaq.

💠 Çünki insanların vücudunda maddi və mənəvi nemətlər olduqca çoxdur. Əgər onlardan yaxşı şəkildə faydalana bilsə, öz səadət sarayını onların üzərində inşa edə bilər. Lakin bu nemətlərin unudulması onların əldən çıxmasına səbəb olur. Bu, eynilə, su ola-ola həmin sudan öz bağını suvarmaqda istifadə etməyən, bəhərini vaxtında dərməyən bağbanın misalını xatırladır.

🟦 Nə vaxtsa birisi gəlib bu unudulmuş nemətləri ona xatırlatsa, yadına salsa, ona ən yaxşı xidməti etmiş olacaq. Peyğəmbərlər (ə) bəşəriyyətə bu xidməti göstərmişlər.

3⃣ Fitri məsələlərdən əlavə, əqli əsaslandırmalarla onları məlumatlandırmaq, səmavi təlimatları, ilahi fərmanları insanlara çatdırmaq.

4⃣ Zəkaların dərinliklərində gizlənmiş bilik (idrak) xəzinələrini üzə çıxartmaq, işə salmaq.

✅ Çünki Allahın qüdrət əli insan zəkasının dərinliklərində çox böyük və qiymətli xəzinələr yerləşdirmişdir. Əgər onlar kəşf edilsə, üzə çıxarılsa, bəşəri elm sahəsində böyük sıçrayış olacaqdır. Lakin qəflət, yanlış təlimatlar, günahlar, əxlaqi pozuntular onların üzərinə pərdə salmış, üstünü örtmüşdür. Peyğəmbərlər (ə) bu örtükləri götürür, xəzinələri üzə çıxarırlar.

5⃣ Allahın elm, qüdrət və hikmət nişanələrini insanlara göstərmək.

🪐 Əslində, bu nişanələr yerdə və göydə mövcud olan yaradılış sirləri, həyat səbəbləri və vasitələri, həmçinin hər biri insana Allahı xatırlada biləcək fanilik, əzab-əziyyət amilləridir. Eləcə də ibrət götürməyə, dünya məstliyindən ayılmağa və qəflət yuxusundan oyanmağa səbəb olan müxtəlif hadisələrdir.

🟩 Beləcə, peyğəmbərlər (ə) insana kompleks təlimatlar verirlər. Bunların hər biri insanların idrak səviyyəsini yüksəldə, onun ayıqlığını artıra, hər bir insanı qəflət yuxusundan oyada bilər.

t.me/axlaq

✅ Həzrət Fatimənin (ə) insanlarla şəfqətli davranışı

💠 Xanım Fatimə əleyhasalamın insanlara məhəbbət bəsləməyi atasından irs qalmışdı.
Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih bütün ömür boyu heç vaxt insanlara aşağı gözlə baxmadı, onları sevdi. Dost üçün də mehriban idi düşmən üçün də.

💢 Camaatın cahillik və nadanlıqları Peyğəmbəri (s) ruhdan salmadı. Allah qarşısında camaatın cahilliklərindən şikayət etmədi, əksinə Allaha dua edərək onların bağışlanmasını və düz yola gəlmələrini istədi.

📖 Qurani-kərim Tövbə surəsinin 128-ci ayəsində həzrət Muhəmmədi (s) belə vəsf edir:

لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ

“Həqiqətən sizə özünüzdən olan bir Peyğəmbər gəldi, sizin əziyyət və zərərə düşməyiniz ona ağırdır. O sizin arzularınıza çatmağınızı çox istəyir. Möminlərə mehriban və mərhəmətlidir.”

💎 Bəli, Fatimə (ə) də atasına oxşamışdı, hətta sanki atasının özü idi. Peyğəmbərin (s) “Fatimə məmin canımın parasıdır” kəlamı bunun açıq-aşkar sübutudur.

🔷 Həzrət Fatimənin (ə) insanlara qarşı olan mehriban və şəfqətli davranışını o xanımın rəftar üslubunda və əməlində asanlıqla görmək olur. O xanım (ə) öz Məbudu ilə, yəni aləmlərin Rəbbi ilə gecənin xəlvət saatlarında və ən həssas dəqiqələrdə müsəlmanları özündən və ailəsindən qabağa salaraq onların xeyirlərinə, xəstələrinin şəfa tapmaqlarına, pis insanların şərlərindən qurtulmalarına və ilaxır dua edirdi.

🟡 O Xanımın övladı imam Həsən əleyhissalam buyurur:
“Gecənin bir aləmində yuxudan ayıldım, anamın ibadət mehrabında əllərini göyə qaldırıb dua etdiyini gördüm, dualarında yalnız qonşuları bir-bir dua edirdi, bir qədər qulaq asdıqdan sonra dedim: -Anacan! Bəs bizi niyə dua etmirsən?! Anam Fatimə (ə) buyurdu: Oğlum! Əvvəl qonşular (üçün dua edirəm) sonra ev (əhlu üçün dua edəcəyəm).”

💎 Həzrət Fatimənin (ə) buradakı fədakarlığını tam mənada dərk edə bilmək üçün qonşuların kimlərdən ibarət olduğunu bilmək gərəkdir. Əgər bir nəfərin qonşuları ona yaxşılıqlar edirsə, yaxud qonşulardan ona heç vaxt bir pislik dəyməyibsə insanın belə bir qonşuları üçün gecə yarısı dua etməsi kimlərisə təəccübləndirməyə bilər. Lakin xanım Fatimənin (ə) qonşuları bu iki qismin heç birindən deyildilər.

❓ Həzrət Fatimənin (ə) qonşuları necə insanlar idilər?

📌 Onlar həmin insanlardırlar ki, həzrət Fatimə əleyhasalam atasının (s) vəfatı bir tərəfdən, ərinin -İslamın həqiqi xəlifəsinin haqqının tapdalanması başqa bir tərəfdən və sair bəla və müsəbətlərə görə ağlayıb sızlayaraq, həzrət Muhəmmədin (s) ümmətə Əhli-beyti(ə) tapşırdığını hər kəsə söyləyərkən bu qonşular öz etiraz səslərini ucaltdılar. Onlar Əhli-beytin (ə) haqqını danmışdılar və bu azmış kimi əmirəlmöminin Əli əleyhissalamın yanına gəlib dedilər: "Fatimə (s) ağlamaqları və hədislər söyləməsi ilə bizi narahat edir. Ya onu sükuta vadar et, ya da onu buradan (öz evindən) uzaqlaşdır."

💠 Həzrət Əli əleyhissalam Bəqi qəbirsanlığında xanım Fatimə (s) üçün bir otaq tikdi. Xanım hər səhər gün çıxan kimi Həsən (ə) və Hüseynin (ə) əlindən tutaraq o ibadət otağına gedir, gün batana qədər orada ibadət edib ağlayır, matəm saxlayırdı. Həmin otaq tarixdə “beytul əhzan”, yəni “qəm evi” adı ilə məşhurdur.

✔️ Dostlar, baxın, xanım Fatimənin (ə) fədakarlığı bundadır!
Belə bir qonşular üçün, onu evindən uzaqlaşdıran insanlar üçün gecənin həssas vaxtında, hamının şirin yuxuda olan anında öz evinin bir küncündə əllərini göyə qaldırıb Allaha dua edirdi.

Biz nə dərəcədə Fatiməni (ə) sevə bilmişik?
Bu sualın cavabı üçün baxaq görək xanım Fatiməyə (ə) az da olsa oxşaya bilirkmi?! Bizə pislik edənlərə, nəinki pislik, hətta bizə yaxşılıq etməyənlərə, yaxud hansısa sadə məsələlərə görə incidiyimiz və küsdüyümüz adamların xeyirinə gecənin yarısında xəlvətdə dua edə bilərikmi? Belə bir qüdrətimiz varmı?

❓ Biz həzrət Fatiməyə (ə) nə qədər oxşaya bilmişik?

t.me/axlaq

💠 Haqqı tapmağın əsas iki xüsusiyyəti.

📖 Qurani-kərim Qaf surəsinin 37-ci ayəsində buyurur:

إِنَّ فِى ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ

"Şübhəsiz, bunda qəlbi (ağlı) olan və ya (həqiqətlərə qəlbi ilə) şahid olaraq qulaq asan kəs üçün bir öyüd-nəsihət vardır. "

🕋 Həqiqi mömin əsasən iki dəstədir:

1⃣ Birincisi dəstə ağlını inkişaf etdirmiş və yüksək idraka malik bir şəxsdir. Belə ki ağıl ilə, yəni əqli dəlil-sübutlar ilə haqqı tapa və əldə edə bilir. Mövzular və varlıqlar üzərində təfəkkür edir və haqqın nədən ibarət olduğunu anlayır, ona etiqad edir.

2⃣ İkinci dəstə isə güclü təfəkkürə malik olmadığına görə haqq, xeyir və faydanı batil, şər və zərərdən ayıra bilmir. Amma təqvalı alimləri çox yaxşı dinləyən və onların sözlərinə qəlbən qulaq asan şəxsdir. Bu şəxs bu səviyyəyə günah etməməsi nəticəsində nail ola bilib.

❌ Amma elə adamlar da var ki, həm təfəkkür və düşüncədən məhrumdur, həm də təqvalı alimlərin sözlərinə qulaq asmır. Üstəlik onları inkar edir.
Belə adam həmin inadkar cahildir, onun nə dərk edən ağlı var, nə də ki dinləyən qulağı.

📖 Qurani-kərim Mülk surəsinin 10-cu ayəsində buyurur:

وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ

"Onlar: “Əgər bizim (öyüd-nəsihəti) eşidən qulağımız ya düşünən ağlımız olsaydı, indi cəhənnəmin sakinlərinin arasında olmazdıq!” – deyəcəklər."

🔆 Haqqın əlamət və nişanələri aşkardır, odur ki azacıq araşdırma aparan hər bir insan haqqı tapır. Araşdırma apara bilməyənlər isə təqvalı və ədalətli alimlərin öyüd-nəsihətləri nəticəsində haqq yolu tapırlar.

🟡 Başqa sözlə desək, haqqı tapmaq üçün iki vasitə var: düşünən ağıl və eşidən qulaq.

t.me/axlaq

🕋 Xalis ibadət və İlahi məsləhət

📝 Həzrət Fatimə əleyhasalam buyurur:

وعن سيدة النساء صلوات الله عليها قالت من أصعد إلى الله خالص عبادته
أهبط الله عز وجل إليه أفضل مصلحته

“Kim öz xalis(ixlaslı) ibadətini Allah dərgahına yüksəldərsə, əvəzində Allah da ən yaxşı məsləhətini onun üçün yerə endirər.”

📚 Biharul ənvar 67-ci cild 250-ci səhifə

✅ Şübhəsiz, hər bir insan Allaha ehtiyaclıdır, bu danılası mümkün olmayan bir həqiqətdir. Allahın adlarından biri olan “səməd” sözünün mənası barədə olan hədislərdən birində həmin "səməd" sözü “bütün arzular Ona ünvalanıb” deyə izah edilmişdir.

🔥 Hətta təkəbbürlü və özünəpərəstiş halında olan adamlar da, üzdə özlərini heç kimə, hətta Allaha belə ehtiyaclı olmayan kimi aparsalar da, gizlində öz istəklərini Allahdan istəyir və Onun dargahına üz tutaraq yalvarırlar.

⚫️ Bunu Firon və sair allahllıq iddiası edənlər barədə tarixi məlumatlarda da aşkar görürük. Həmçinin, Allahı inkar edən, əvəzində isə alçaq və dəyərsiz şeylərə və kəslərə tapınan insanlar da çətinə düçəndə, xüsusilə də öz həyatlarını təhlükədə görəndə Allaha üz tutur və Ondan nicat, qurtuluş və xilas istəyirlər.

🔆 Qurani-kərimdə bu həqiqətlərin bir çoxu insanlara nümayiş etdirilmişdir.

📖 Allah Taala Yunus surəsinin 22-ci ayəsində buyurur:

هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ حَتَّى إِذَا كُنْتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِمْ بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِنْ كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنْجَيْتَنَا مِنْ هَذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ

“Sizi suda və quruda gəzdirən Odur. Siz gəmidə olduğunuz, gəmilər gözəl bir külək vasitəsilə içərisində olanları apardığı, onlar da sevindikləri vaxt birdən fırtına qopub dalğalar hər tərəfdən gəmilərin üzərinə hücum etdikdə və müsafirlər dalğaların onları bürüdüyünü (həlak edəcəyini) başa düşdükdə sidqi-ürəkdən Allahın dininə sarılaraq Ona belə dua edərlər: 'Əgər bizi bu təhlükədən qurtarsan, Sənə şükür edənlərdən olarıq!”

🔴 Eləcə də kafirlər və bütpərəstlər də çətinə düşəndə, öz həyatlarının təhlükədə olduğunu görəndə Allaha ixlas ilə dua edirlər.

📖 Qurani-kərim Ənkəbut surəsinin 65-ci ayəsində buyurur:

فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ

"(Kafirlər) gəmiyə mindikləri zaman (dəryada batacaqlarından qorxub) dini (ibadət və itaəti) yalnız Ona məxsus edərək (ixlasla) Allaha dua edərlər. Allah onları sağ-salamat quruya çıxaran kimi, yenə də (Ona) şərik qoşarlar."

🌍 Gördüyümüz kimi hətta Allaha inanmayan və Allaha şərik qoşanlar da çətinə düşdükdə Allahın dərgahına üz tutaraq ixlas ilə dua edirlər.

🌐 Deməli, hər bir insan, mömin yaxud kafir olmasından asılı olmayaraq Allaha ibadətin və duanın qəbul olmasının əsas şərtinin ixlas və xalislik olduğunu bilir, ancaq bunu əməldə etmək hər kəsə nəsib olmur.

🌀 Həyatlarını təhlükədə gördükdə Allaha edilən xalis dua və xalis ibadətin nicat və qurtuluşa səbəb olduğuna etiraf edirlər.

💎 Belə bir həqiqətə etiraf etmək, əslində müvəffəqiyyət və uğurun qapısında dayanmaq deməkdir, ancaq həmin qapıdan daxil olmaq üçün bu etirafın insanın qəlbinə hopması və onun ardınca əməl, rəftar və davranışa keçməsi lazımdır.

💠 Əgər insan Allahın ona nəzər salmasını və ən yaxşı məsləhətini ona əyan etməsini istəyirsə, bunun yalnız Allaha xalis ibadətlə mümkün olduğunu etiraf etdikdən sonra əməl mərhələsinə keçməlidir. Əməli ilə, yəni ibadət və itaətlərini xalis və ixlaslı etmək ilə öz arzusunu gerçəkləşdirə bilər.

t.me/axlaq

✅ İki məqama riayət etməklə şəxsi cəlbediciliyinizi artırın.

1⃣ İnsanlara səmimi və xalis əlaqələrinizi göstərin:

💎 Əgər dostluq etmək və ya cəmiyyətdə sevilmək istəyiriksə, insanları şövqlə qarşılamalıyıq, onlarla mehribancasına davranmalıyıq.

🔆 İnsanlar onlarla səmimi və riyasız rəftar edənləri sevirlər.

2⃣ İnsanların adlarını yadda saxlayın:

💎 İnsanlar öz adları ilə o qədər fəxr edirlər ki, nəyin bahasına olursa-olsun öz adlarını həmişəlik yaşatmaq arzusundadırlar.

💠 Unutmayaq ki, insanların adında bir möcüzə var və bütün insanlar bu məsələyə dəqiqliklə və tamamilə həssasdırlar.

t.me/axlaq

🌍 Vəfasız dünyaya ürək vermə.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

الرُّكُونُ إِلَى الدُّنْيَا مَعَ مَا تُعَايِنُ مِنْهَا جَهْلٌ

"Dünyanın etdiklərini gözlə görə-görə ona arxalanmaq, ürək bağlamaq nadanlıqdır."

🔴 Bəşər övladı dövlətli, qüdrətli insanların qəfil zəifləyib müflis olmasını, imkanlarının bir anda tükəndiyini ya tarixi mənbələrdən oxumuş, ya da yaşadığı zamanda öz gözləri ilə şahidi olmuşdur.

🌍 Bu gün padşah olan sabah əsir olmuş, bu gün varlı olan sabah fəqir olmuş, bu gün cavanlığı ilə qürurlanan sabah qocalıb əldən düşmüşdür.

⚫️ Dünyada baş verən qaçılmaz dəyişkən hadisələrdən tam yəqinliklə xəbərdar olduğumuz halda, yenə də dünyaya arxalanmaq, bel bağlamaq nadanlıq və cahillik deyilmi?

💎 Ağıllı adam o kəsdir ki, varlı olsa belə, dünyaya bel bağlamasın. Dünyaya güvənməyən insanların yaşam tərzi çox rahat, asudə olur, elə yaşadıqları kimi, rahat da bu dünyadan gedirlər, dünyada baş verən müxtəlif hadisələrdən nigaran və narahat olmurlar.

🛑 Bunun tam əksini dünyapərəst insanlarda müşahidə etmək mümkündür. Dünyaya həddən artıq bağlı olan insanlar hətta müəyyən risklər və xoşagəlməz hadisələrə dözə bilməyib dəlilik, ağır əsəb-stress xəstəliklərinə düçar olurlar.

t.me/axlaq

🔴 Xəsislik pis xüsusiyyətlər toplusudur.

📖 Qurani-kərim Nisa surəsinin 37-ci ayəsində buyurur:

الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ ۗ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا

"Onlar özləri xəsislik etməklə yanaşı camaatı da (söz və əməllə) xəsisliyə sövq edirlər və Allahın Öz fəzl və mərhəmətindən onlara verdiyini gizlədirlər. Biz kafirlər üçün alçaldıcı bir əzab hazırlamışıq."

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

Xəsis və simic insan topladığı dünya malından az miqdar bəhrələnməyi özünə də qıymır. Amma sonda mal-dövlətinin hamısını vərəsələrin ixtiyarına qoyur."

📚 Qurərul-hikəm 5615-ci hədis

⭕️ Xəsis insan şəriətin təyin etdiyi maddi vergilərin (xüms, zəkat, infaq, sədəqə və s.) ödənilməsindən boyun qaçırar, yaxınlarına, qohumlarına kömək lazım olduqda qohumlarla əlaqəsini kəsər. Digər bir tərəfdən, belə insan var-dövlət toplamaqda həris olduğu üçün möhtəkirlik, sələm, yalan danışmaq və s. günahlara da sürüklənə bilər.

❌ O, var-dövlətini gizlətmək üçün insanlar arasında riyakarlıq edər, maddi köməyini əsirgəməkdən ötrü min bir gətirərək yalan danışar. Bu minvalla xəsislik bir çox günah və eyiblərin mənşəyi hesab olunur.

⚫️ Bütün bu deyilən nöqsanlardan əlavə, xəsis insanın əqidəsində də çatışmazlıq olur. Belə ki Allaha qarşı bədgüman olmasaydı, Allahın verdiyi vədələrə qarşı nikbin olardı.

🔥 Xəsisliyin özünəməxsus dərəcələri vardır. Nə qədər xəsislik şiddətli olarsa,mənfi təsiri də bir o qədər çox olar.
Xəsisliyin xüsusiyyətlərindən biri budur ki, belə insan başqalarının onun malından, elmindən, biliyindən, məharətindən, köməyindən və s. bəhrələnməsini istəməz.

📕 Əxlaq alimləri xəsisliyin müxtəlif növlərini qeyd etmişlər.
Ən aşağı və zəif dərəcəsi budur ki, xəsis insan öz imkanlarını başqalarından əsirgəyər.
Ən şiddətli dərəcəsi isə budur ki, xəsis insan özünə qarşı da xəsislik edər və özü də ixtiyarında olan imkanlardan bəhrələnməz.

🕋 Xəsisliyin əksi səxavətli olmaqdır. Səxavət möminlərin, övliyaların ən bariz sifət və xüsusiyyətlərindən biridir.

☑️ Xəsislik təkcə var-dövlətdə deyil, digər cəhətlərdə də xəsisliyin növlərinə rast gəlmək olur. Bunlardan biri elm və bilikdə olan xəsislikdir və əfsuslar olsun ki, günümüzdə bu kimi hallara tez-tez rast gəlmək olur. Əldə etdiyi kəşfləri, biliyi və elmi insanlarla bölüşmək istəməyənlər var və belələri bildiklərini özləri ilə qəbrə aparırlar.

t.me/axlaq

📌 Kobudluq və ədəbsizliyin mənşəyi.

🌍 Bəzi insanlar camaat arasında özlərini çox pis aparırlar.
Belə ki, bəzi insanların cəmiyyətdə söyüş söymək, acıdil olmaq, sərtlik və kobudluq, insanlara qarşı etinasızlıq, tündxasiyyətlik, ədəbsizlik kimi mənfi davranışlarının şahidi oluruq.

⚠️ Hətta ola bilsin, bu pis xüsusiyyətlərin hansısa bizdə də ola.

❓ Bədəxlaqlıq, qabalıq və ədıbsiz olmağın kökü nədən qaynaqlanır? İnsanlara qarşı pis davranış və kobud rəftarlı olmaq aşağıdakı amillər nəticəsində baş verə bilər:

1⃣ Taqətsizlik və tez yorulmaq.

2⃣ Həyat çətinliklərini həll etməkdə bacarıqsızlıq.

3⃣ Qəflət və şeytanın vəsvəsələri.

4⃣ İnsanlara məhəbbət bəsləməmək.

5⃣ Başqalarının haqqına girmək.

6⃣ Başın ancaq dünya həyatına qarışması.

7⃣ Nəfspərəstlik və irqpərəstlik.

8⃣ Düzgün tərbiyə olunmamaq və pis vərdişlər.

9⃣ Təkəbbür və lovğalıq.

🔟 Ruhi-mənəvi problemlər.

1⃣1⃣ Ehtiyacsizliq hissi.

1⃣2⃣ Ürək xəstəlikləri və ciddi cismi xəstəliklər.

1⃣3⃣ Əsəbilik.

1⃣4⃣ Tutumun azlığı, hövsələsilik, səbirsizlik.

1⃣5⃣ Başqalarından yersiz gözləntilər.

1⃣6⃣ Dəbdəbəli həyatın aşiqi olmaq.

1⃣7⃣ Qiyamət gününün haqq-hesabına etiqadı olmamaq və ya zəif olmaq.

1⃣8⃣ Həyatda hədəf və məqsədin olmaması.

t.me/axlaq

⭕️ İnsanın ruhunu zəiflədən və tədriclə öldürən səbəblər.

1⃣ İnsanları bağışlamamaq və güzəştə getməmək

2⃣ Xoşlamadığın işi etmək

3⃣ Vaxtı boşuna ötürmək

4⃣ Rəftarlarına nəzarət etməmək

5⃣ Hər şeydən gileylənmək və hər şey barəsində şikayət etmək

6⃣ Çox heyifislənmək

7⃣ Dost və yoldaşı yanlış seçmək

8⃣ Özünü başqaları ilə müqayisə etmək

9⃣ Xoşbəxtliyin yalnız pul ilə olması fikrində olmaq

🔟 Naşükürlük

1⃣1⃣ Bədbin və pessimist olmaq

1⃣2⃣ Həyatı yalançı hədəflər üzərində qurmaq

1⃣3⃣ Hər şeyə görə nigaran olmaq

1⃣4⃣ Hədəfsiz yaşamaq

1⃣5⃣ Əxlaqlı olmamaq və insanlarla davranışda əxlaqa riayət etməmək.

1⃣6⃣ Eydiyi işlərin nəticəsi barədə düşünməmək

1⃣7⃣ Həyatda, sağlam istirahətə və təbiət qoynuna çıxıb dincəlməyə vaxt ayırmamaq.

1⃣8⃣ Yolgöstərən, ustad və ya ağsaqqaldan məsləhət almadan yaşamaq.

1⃣9⃣ Mənəviyyatdan, xüsusilə gecə ibadətləri və Allah-taala ilə münacat etməkdən uzaq olmaq.

t.me/axlaq

✔️ Ən pis xüsusiyyət.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Təkəbbürlülükdən kənar ol"

☑️ Ola bilər ki, insan dildə fəxr etməsin və üstünlüklərini dilinə gətirməsin, amma insanlarla rəftarında təkəbbürlü olsun və qürurlu gəzsin. Belə ki təkəbbürlülük özünü başqalarından üstün tutmaqdan qaynaqlanır - fərqi yoxdur, istər bu üstünlük mənəvi cəhətdən olsun, istərsə də maddi cəhətdən.

📖 Qurani-kərim İsra surəsinin 37-ci ayəsində buyurur:

وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا

"Və yer üzündə təkəbbür və məğrurluqla yol getmə. Çünki sən (nə qədər qüvvətli olsan da) heç vaxt (öz addımlarınla) yeri yara bilməz və heç vaxt ucalıqda dağlara çata bilməzsən."

✔️ Bu ayədə təkəbbürlü və məğrur yol gedənlərə xitab olunub. Sanki, belələri yer üzünə hakimdir, özlərini dağların zirvəsindən də uca hesab edirlər. Təkəbbürlü yol getmək, özünü məğrur aparmaq elə də sadə məsələ deyildir, çünki bu xislət belələrinin ruhi və mənəvi çatışmazlıqlarından xəbər verir.

📝 İmam Məhəmməd Baqir əleyhissalam buyurur:

"Qəlbində zərrə qədər təkəbbür olan şəxs Cǝnnətə daxil ola bilməz."

📚 əl-Kafi 2-ci cild 310-cu səhifə

⭕️ Şübhəsiz ki, təkəbbürlülük etmək bütün bəndələr üçün günah sayılır, istər zəngin olsun istər yoxsul. Amma yoxsulun xam xəyallara vararaq təkəbbürlülük etməsi daha təhlükəli sayılır.

⚫️ Təkəbbür və lovğalıq bir çox günahların mənşəyi hesab olunur. Özünü başqalarından üstün tutan şəxs heç vaxt razı olmaz ki, ətrafındakılara qardaş gözü ilə baxsın.

🔴 Əksinə, təkəbbürlü şəxs başqalarından ona hədsiz hörmət etmək və onun əmrlərinə və sözlərinə tabe olmaq umar olar. İnsanlar isə təkəbbürlü, lovğa insanlara həmişə nifrət edərək bu tip fərdlərdən uzaq gəziblər.

❌ Nəticədə, təkəbbürlü insan ətrafında olanların kin-küdurətinə, qəzəbinə düçar olar və sonda həmin insanların qəzəbindən xoflanaraq onlara zülm etməyə başlayar.

🔥 Təkəbbürlü insan hətta haqq sözü eşitməyi belə özünə sığışdırmaz və Allahın əmrlərinə belə boyun əyməz, sonda küfr etməkdən də çəkinməz. Necə ki şeytan kibr və təkəbbür üzündən küfr etdi.

t.me/axlaq

🛑 Hərislik və tamahkarlığın acı nəticələri.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Hərislik - insanın az bir şeyi axtarıb onun müqabilində çox şeyi əldən verməsidir".

📚 Səfinətul-bihar, həris sözü.

🔥 Hərislik nəfsani bir sifət olaraq insanı öz ehtiyacından artıq sərvət yığmağa və hər şeyə tamah salmağa vadar edir.

🔰 Qurani-kərim ayələrinə və Məsumların (onların hamısına Allahın salamı olsun) hədislərinə əsasən hərisliyin çoxlu acı və xoşagəlməz nəticələri vardır, o cümlədən:

1. Hərislik insanı əbədi çətinlik və möhnətlərə düçar edir.

2. Həris insan heç vaxt doymur və bu səbəbdən bütün dünyaya sahib olsa belə, yoxsuldur.

3. Həris insan bu dünyada möhtac insan kimi həyat sürür və ölür. Amma Qiyamətdə varlı insanlar kimi mühakimə olunacaq.

4. Hərislik insanı həlak edir, amma həris insanın özü dünyaya olan sevgisinə görə ətrafındakı təhlükələri görmür, səbirsiz və hövsələsiz surətdə tələsərək qabağa qaçır.

5. Həris insan gündən-günə özünü daha da böyük çətinliklərə salır. Sonda nicat yolunu öz üzünə qapayır.

6. Hərislik insanın abır-həyasını aradan aparır və onun qədir-qiymətini başqalarının nəzərində heçə endirir, çünki həris insan öz məqsədinə çatmaq üçün hətta ictimai rəyləri də qulaq ardına vurur; boynundan zəncir asılmış əsir kimi özünü oyana-buyana çırpır.

7. Hərislik insanı müxtəlif günahlara sövq edir. Yalan, xəyanət, zülm, qəsbkarlıq və s. günahlara bulaşır. O, bilir ki, əgər Allahın halal və haramına riayət etsə, öz mənfur niyyətlərinə çatmaz.

8. Hərislik insanı Allahdan uzaq salır, Allah bəndələrinin gözündə kiçildir, rahatlığını onun əlindən alır; həyatı narahatlıq və işgəncə içində davam edir.

9. Həris insanın yığdığı mal-dövlətin zəhmət və məşəqqəti onun, xeyri və istifadəsi isə başqalarının olur.

10. Hərisliyin nəticəsi Allaha qarşı bədbinlikdir. Məhsulu isə bu bədbinliyi şiddətləndirməkdir.

t.me/axlaq

❓ Nə üçün oxuduğumuz dua və münacatlardan həzz ala bilmirik?

🚘 Qışda bəzən mühərriki işə salmaq üçün maşını itələyirlər.

💚 Bəzən boğulan birinə süni tənəffüs verirlər və onun sinə əzələlərini sıxırlar ki, ürəyi yenidən döyünməyə başlasın.

🕋 Dostlar, İlahi-qürbə sarı gedən yolun əvvəlində edilən bir çox dualar və ibadətlər nəfəsi dayanan adama verilən süni tənəffüs və ya qışda işə düşməyən avtomobili itələmək ilə eyni məna daşıyır.

💠 Buna görə də o qədər süni dualar oxumalıyıq ki, nəhayət, təbii bir dua olsun.

t.me/axlaq

❓ Doğru yolda olduğumuzu necə bilək?

🌍 Məqsədinə doğru hərəkət edən səyyah (müsafir) qarşıda getməmiş yolu görür; Amma əgər çevrilib üzü arxaya dayansa, indiyə qədər getdiyi yolu görür.

⚠️ Əgər biz görsək ki, qarşımızda və gözümün önündə ancaq əvvəllər etdikləriniz və keçmişdə başımıza gələn hadisələr cilvələnir, deməli, biz yolu əksinə gedirik və səhv yoldayıq, çünki üzü geriyə gedirik və əsl məqsədimizə arxa çevirmişik, hər gün məqsəddən daha çox uzaqlaşırıq.

🪐 Amma etmədiyinə baxan və getmədiyi yerlərə üz tutan şəxs, bilsin ki üzü məqsədə sarıdır və o, düz yolda qərar tutub.

🛑 Deməli, kiminsə əməllərində ücb, xudbinlik, eqoistlik və təkəbbürlük varsa, bu, onun aşağı düşməsinə, üzü geriyə dayanmasına, arxası məqsədə sarı olduğuna və buna görə də ancaq keçmişini, yəni indiyədək etdiyi və getdiklərini gördüyünə görədir.
Belə bir insan tövbə etməli, Allaha sığınmalı və edilməmiş işlərə, getməli olduğu yerlərə diqqət etməlidir ki, təkəbbür göstərməsin.

t.me/axlaq

🌐 Həyatın iki günü.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Ruzigar iki gündür: bir gün sənin şadlıq və kam almağın üçün, bir gün isə çətinlik və nakamlığın üçün. Buna görə də şadlıq günündə itaətsizlik etmə (naşükür olma) və çətinlik olan günündə səbirli ol (dözümsüzlük etmə və özünü alçaltma)."

🌍 Dünyanın çarxı həmişə insanın istədiyi kimi dövr etmir. Belə ki dünya həyatı şirin və acılar, qələbə və məğlubiyyət, rahatlıq və əziyyətlərdən ibarətdir.

⭕️ İnsan dünyanın qəfil dəyişkən hadisələri müqabilində doğru və düşünülmüş addım atmalı və rəftarını bu hadisələrə qarşı formalaşdırmalıdır.

🔵 İnsan dünyada rahat, şirin və uğurlu həyat sürərkən məğrur və təkəbbürlü olmaqdan çəkinməlidir. Əksinə, belə hallarda şükür etməklə, Allahın ona bəxş etdiklərinin haqqını ödəməklə nemətin daha bərəkətli olmasına nail olmalıdır.

🟠 Həmçinin insan dünyanın tərs sifəti ilə üzləşdikdə, çətinliklər, müsibətlər biri digərinin ardınca qapısını döydükdə özünü itirməməli, səbirsizlik edib nüşükürlük etməməlidir.

🔴 Çətinliklərə səbir etməklə həm savab qazana bilər, həm də əsəblərini sakitləşdirib çıxış yolu axtarıb tapa bilər. Çünki çətinliklər üz verdikdə insan nə qədər səbirsizlik etsə, bir o qədər çıxış yollarından uzaq düşəcəkdir.

🌀 Digər bir tərəfdən, dünyanın həm şirinliyi, həm də acısı insanların imtahan olunması mənasını kəsb edir. İnsan təkəbbürlülük və yaxud səbirsizlik etməklə bu imtahanların öhdəsindən gələ bilməz.

t.me/axlaq

💠 Haqqı tapmağın əsas iki xüsusiyyəti.

📖 Qurani-kərim Qaf surəsinin 37-ci ayəsində buyurur:

إِنَّ فِى ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَن كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ

"Şübhəsiz, bunda qəlbi (ağlı) olan və ya (həqiqətlərə qəlbi ilə) şahid olaraq qulaq asan kəs üçün bir öyüd-nəsihət vardır. "

🕋 Həqiqi mömin əsasən iki dəstədir:

1⃣ Birincisi dəstə ağlını inkişaf etdirmiş və yüksək idraka malik bir şəxsdir. Belə ki ağıl ilə, yəni əqli dəlil-sübutlar ilə haqqı tapa və əldə edə bilir. Mövzular və varlıqlar üzərində təfəkkür edir və haqqın nədən ibarət olduğunu anlayır, ona etiqad edir.

2⃣ İkinci dəstə isə güclü təfəkkürə malik olmadığına görə haqq, xeyir və faydanı batil, şər və zərərdən ayıra bilmir. Amma təqvalı alimləri çox yaxşı dinləyən və onların sözlərinə qəlbən qulaq asan şəxsdir. Bu şəxs bu səviyyəyə günah etməməsi nəticəsində nail ola bilib.

⚫️ Amma elə adamlar da var ki, həm təfəkkür və düşüncədən məhrumdur, həm də təqvalı alimlərin sözlərinə qulaq asmır. Üstəlik onları inkar edir.
Belə adam həmin inadkar cahildir, onun nə dərk edən ağlı var, nə də ki dinləyən qulağı.

📖 Qurani-kərim Mülk surəsinin 10-cu ayəsində buyurur:

وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ

"Onlar: “Əgər bizim (öyüd-nəsihəti) eşidən qulağımız ya düşünən ağlımız olsaydı, indi cəhənnəmin sakinlərinin arasında olmazdıq!” – deyəcəklər."

🔆 Haqqın əlamət və nişanələri aşkardır, odur ki azacıq araşdırma aparan hər bir insan haqqı tapır. Araşdırma apara bilməyənlər isə təqvalı və ədalətli alimlərin öyüd-nəsihətləri nəticəsində haqq yolu tapırlar.

🟡 Başqa sözlə desək, haqqı tapmaq üçün iki vasitə var: düşünən ağıl və eşidən qulaq.

t.me/axlaq

🔥 Paxıl adamın rahatlığı yoxdur.

📝 Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih buyurur:

أَقَلُّ النّاسِ لَذَّةً أَلحَسُود

"İnsanlar arasında paxıl adam həyatdan ən az həzz alır."

📚 Mən la yəhzurəhul-fəqih 4-cü cild 394-cü səhifə

🌍 Bəzən insanlar başqalarının uğurlarına sevinir, bəzən isə yox!

👉 Məsələn, dostlarından biri təhsilində və ya işində müvəffəqiyyətli, uğurlu və qalib olanda sevinirlər.

⭕️ Amma əgər dostlarının uğur qazanmasını bəyənməsələr və ya onun uğuruna dözə bilməsələr, şeytan bunları vəsvəsə edir ki, onların uğurunun qarşısını alsınlar.

⚫️ Bu pis məqsədə görə həyatlarında çoxlu ləzzət və əyləncələri azaldırlar ki, başqasının uğuru puç olsun. Əslində, bu insanlar başqalarının inkişaf və tərəqqisinin qarşısını almaq üçün öz həyatlarını acılaşdırırlar. Ona görə də adətən əhvalları yaxşı olmur və hirsi, əsəbi olurlar!

🕋 Elə buna görə də Allahın Rəsulu həzrət Muhəmməd (s) buyurur ki, "İnsanlar arasında həyatdan ən az həzz alam adam paxıl şəxsdir".

t.me/axlaq

✅ Həzrət Fatimənin (ə) həyat üsulu və insanlara elm öyrətməyin dəyəri

💎 İslam kamil və hər tərəfli bir məktəb olaraq insanın ruhi və cismi cəhətlərinə, xüsusilə də insanın tərəqqi və inkişafı yolundakı ehtiyaclarına diqqət etməklə elm və mərifətə böyük əhməmiyyət və dəyər verir.

♻️ İnsanın təkamülü yolunda elm və mərifətin əhmiyyətini dərk edən şəxs insanların təlim və maariflənməsində vasitəçi olmağın necə böyük hünər və iftixar olduğunu açıq şəkildə görə bilər:

🔰 “Mədinə şəhərinin əhalisindən olan bir qadın xanım Fatimənin (ə) evinə gəldi və dedi: Mənim qoca anam var, onun namaz ilə əlaqədar suallarını cavablandırmağınız üçün məni sizin yanınıza göndərib. Təki suallarının cavabını öyrənib ona deyim.
Həzrət Fatimə (ə) buyurdu: Suallarını soruş.
Qadın bir-bir suallarını soruşmağa başladı, belə ki, çoxlu sullar verdi. Birdən (vaxtın çox keçdiyini görüb) utandı (narahat oldu) və dedi: ey Allahın peyğəmbərinin qızı! Daha sizə əziyyət vermək istəmirəm.
Həzrət Fatimə (ə) buyurdu:
 
هاتي وسلي عما بدا لك ، أرأيت
من اكتري يوما يصعد إلى سطح بحمل ثقيل وكراه مائة ألف دينار ، يثقل
عليه ؟ فقالت : لا ، فقالت : اكتريت أنا لكل مسألة بأكثر من ملء ما بين
الثرى إلى العرش لؤلؤا ، فأحرى أن لا يثقل علي
 
Yenə də gəl, nə qədər sualın olsa məndən soruş. (Səndən bir söz soruşum,) əgər bir nəfəri əcir tutalar ki, ağır bir yükü evin damına qaldırsın, əvəzində isə həmin şəxsə yüz min dinar  (yüz min qızıl sikkə) verəcəklərini desələr, həmin yükləri qaldırmaq əcir tutulmuş şəxsə ağır və çətin gələrmi?
Qadın dedi: Yox.
Həzrət Fatimə (ə) buyurdu: -Mən (sualı olanların) hər sualına cavab verdikdə yerdən ərşə (göyə) olan məsafə qədərində ləl və cəvahirat nəsibim olur. Deməli, bu (elm öyrətmək, suallara vacab vermək, insanları maarifləndirmək) mənə ağır gəlməməlidir.”

📚 Mustədrəkul vəsail 17-ci cild 318-ci səhifə 21460-cı hədis

✔️ Bu hədisdə bir çox incəliklər vardır, o cümlədən:

1⃣ Elm öyrətməyin dəyərini hər bir bilik əhli bilməlidir.

2⃣ İnsanlara elm öyrətmək və insanların suallarına cavab verməkdən yorulmaq həqiqi alimlərə aid olan xüsusiyyət deyil.

3⃣ İnsanların elm öyrənmələrini və onların maariflənməyini istəyən şəxs onların suallarından qaçmamalı, əksinə, insanları daha çox sual verməyə təşviq etməlidir.

4⃣ Bəzi bilikli şəxslər çalışırlar ki, ən yaxşı bildiyi mövzuda, məsələn yarım saat, söhbət (moizə) edib canlarını qurtarsınlar və beləliklə insanların suallarından qaçırlar, bu üslub Əhli-beytin (ə) üslubu deyil.

5⃣ İnsanların suallarını həvəslə dinləyin və onların suallarını təmkin və şövq ilə cavablandırın.

6⃣ Verəcəyiniz cavabların dəqiq olduğuna əvvəlcə özünüz əmin olun, cavablarınız dəlil və sübutlar əsasında olsun.

7⃣ İnsanların suallarına qane edici cavablar verin.

t.me/axlaq

📖 Qurani-kərimin Ərəb dilində olması onun yalnız ərəblər üçün olmasının göstəricisidirmi?

✅ Qəlbini Allaha yönəltmiş insan.

🕋 Kamillik və həqiqi bəndəliyə yetişmək yolunun əvvəli və axırı insanın öz diqqəti, fikri, eşiqi və qəlbini yalnız Allaha yönəltməsindədir. Allahın həqiqi bəndəsi həyatda bütün işlərini Onun razılıq və istəyi əsasında icra edir. Daima zikrdə olmağın mənası da elə budur; insanın fikirləşdikləri də, danışdıqları da, rəftar və davranışları da Allahı nəzərə almaqla baş verir.

🕌 Həyatda elə insanlar var ki, onların həyatları bütünlüklə İlahi rəngə boyanmışdır.

📖 Qurani-kərim Nur surəsinin 36-cı ayəsində buyurur:

فىِ بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاَصَالِ

“(Bu İlahi nur) ucaldılmasına Allahın izin verdiyi və Onun adı zikr edilən o evlərdir ki, orada səhər-axşam Onu gözəl adlarla mədh edərlər.”

🟢 Bəli, həyatda elə insanlar var ki, onlar paklığı, imanı sayəsində və qəlblərini Allaha bağlamaqla bütün vücudlarına İlahi rəng qatmışlar. Onların ürəklərinin Allaha bağlanması nəticəsində İlahi nura elə qərq olmuşlar ki, bu nur onların yaşadığı evlərdən bütün aləmə yayılmışdır.

🌍 Dostlar, baxın, gündüz vaxtı göydə nə qədər ki, günəş var heç bir ulduz gözə görsənmir, ancaq günəşin getməsi ilə minlərlə ulduz üzə çıxaraq insanın nəzər-diqqətini özlərinə cəlb edir. Allahı tanıyan və qəlbini Ona bağlamış insan Allahdan başqasına ürək vermir.

🛑 Amma etiqadın zəifliyi nəticəsində Allahı unutmuş və diqqətini Ona yönəltməyən insan bütün diqqət və fikrini onun üçün gözəl cilvələnməyə çalışan minlərlə canlı və cansız varlıqların aşiqinə çevrilir, qəlbini onlara bağlayır. Onlar bu insanı öz rənglərinə boyayır və özlərinin vurğunu etməkdə onu Allahdan daha da uzaqlaşdırırlar.

🟡 Halbuki diqqətini Allaha yönəldən və Allahın onu hər an gördüyünü varlığı ilə hiss edən insan onu Allahdan uzaqlaşdırmağa çalışan rəngarəng canlı və cansız varlıqlara heç zaman ürək vermir.

💠 Həzrət Fatimə əleyhasalam belə bir kamil insandır. Onun evi isə nur saçan evlərdəndir. Əhli-sünnənin məşhur alimlərindən olmuş Suyuti öz təfsirində Nur surəsinin 36-cı ayəsinin mənası barədə İbn Mərdunədən belə bir hədis nəql edir:


و أخرج ابن مردويه عن أنس بن مالك و بريدة قال‏ قرأ رسول الله صلى الله عليه و سلم هذه الآية فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ‏ فقام اليه رجل فقال اى بيوت هذه يا رسول الله قال بيوت الأنبياء فقام اليه أبو بكر فقال يا رسول الله هذا البيت منها لبيت علي و فاطمة قال نعم من أفاضلها

“Allahın Rəsulu səllAllahu əleyhi (və alihi) və səlləm “(Bu İlahi nur) ucaldılmasına Allahın izin verdiyi...” ayəsini oxudu. Orada olanlardan biri ayağa qalxıb dedi: -Ey Allahın Peyğəmbəri (s) bu (ayədəki evlərdən məqsəd) hansı evlərdir? (Peyğəmbər) buyurdu: -Peyğəmbərlərin evləridir. Bu zaman Əbubəkr ayağa qalxdı və dedi: -Ey Allahın Peyğəmbəri! Əlinin (ə) və Fatimənin (ə) evi də həmin (ayədəki) evlərdəndir? (Peyğəmbər buyurdu: Bəli (əlbəttə, hətta) onların ən üstünlərindəndir (ən fəzilətlilərindəndir).”

📚 əd-Durrul-mənsur (müəllif: Əbdurrəhman ibn Əbubəkr Suyuti) 5-ci cild 50-ci səhifə

♻️ Bəli, əmirəlmöminin Əli əleyhissalam və xanım Fatimə əleyhasalam həqiqi bəndəçilik və xalis itaətləri nəticəsində öz evlərini elə nurlandırmışlar ki, Allah Qurani-kərimdə onların evini vəsf etmiş, hədislərdə isə sevimli Peyğəmbərimiz həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih onların evini “peyğəmbərlərin evlərindən biri” olaraq insanlara tanıştmışdır.

🔆 Həzrət Fatimənin (ə) evi elə bir evdir ki, o evdə heç vaxt Allaha üsyan edilməyib; qeybət, yalan, xəyanət, vəfasızlıq kimi pis xüsusiyyətlər o evə yaxın düşməyib. O evdə gecə namazlarında pis qonşular üçün xeyir dualar edilib. Mələklər o evdə yalnız Allaha xalis itaət və ibadətin şahidi olmuşlar, o evdən Quran səsi əskilməmişdir, o ev insanların elm və maarif ehtiyaclarını təmin etmişdir. Həm maddi yoxsulluğa düçür olanlar, həm də elm, hikmət və mərifət acları o evdən qidalanmışlar...

❓ Görəsən biz xanım Fatiməyə (ə) nə qədər oxşaya bilmişik?

t.me/axlaq

✅ Qəlbini Allaha yönəltmiş insan.

💎 Kamillik və həqiqi bəndəliyə yetişmək yolunun əvvəli və axırı insanın öz diqqəti, fikri, eşiqi və qəlbini yalnız Allaha yönəltməsindədir. Allahın həqiqi bəndəsi həyatda bütün işlərini Onun razılıq və istəyi əsasında icra edir. Daima zikrdə olmağın mənası da elə budur; insanın fikirləşdikləri də, danışdıqları da, rəftar və davranışları da Allahı nəzərə almaqla baş verir.

🟢 Həyatda elə insanlar var ki, onların həyatları bütünlüklə İlahi rəngə boyanmışdır.

📖 Qurani-kərim Nur surəsinin 36-cı ayəsində buyurur:

فىِ بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَ الاَصَالِ

“(Bu İlahi nur) ucaldılmasına Allahın izin verdiyi və Onun adı zikr edilən o evlərdir ki, orada səhər-axşam Onu gözəl adlarla mədh edərlər.”

💠 Bəli, həyatda elə insanlar var ki, onlar paklığı, imanı sayəsində və qəlblərini Allaha bağlamaqla bütün vücudlarına İlahi rəng qatmışlar. Onların ürəklərinin Allaha bağlanması nəticəsində İlahi nura elə qərq olmuşlar ki, bu nur onların yaşadığı evlərdən bütün aləmə yayılmışdır.

🌍 Dostlar, baxın, gündüz vaxtı göydə nə qədər ki, günəş var heç bir ulduz gözə görsənmir, ancaq günəşin getməsi ilə minlərlə ulduz üzə çıxaraq insanın nəzər-diqqətini özlərinə cəlb edir. Allahı tanıyan və qəlbini Ona bağlamış insan Allahdan başqasına ürək vermir.

❌ Amma etiqadın zəifliyi nəticəsində Allahı unutmuş və diqqətini Ona yönəltməyən insan bütün diqqət və fikrini onun üçün gözəl cilvələnməyə çalışan minlərlə canlı və cansız varlıqların aşiqinə çevrilir, qəlbini onlara bağlayır. Onlar bu insanı öz rənglərinə boyayır və özlərinin vurğunu etməkdə onu Allahdan daha da uzaqlaşdırırlar.

🟡 Halbuki diqqətini Allaha yönəldən və Allahın onu hər an gördüyünü varlığı ilə hiss edən insan onu Allahdan uzaqlaşdırmağa çalışan rəngarəng canlı və cansız varlıqlara heç zaman ürək vermir.

🔷 Həzrət Fatimə əleyhasalam belə bir kamil insandır. Onun evi isə nur saçan evlərdəndir. Əhli-sünnənin məşhur alimlərindən olmuş Suyuti öz təfsirində Nur surəsinin 36-cı ayəsinin mənası barədə İbn Mərdunədən belə bir hədis nəql edir:


و أخرج ابن مردويه عن أنس بن مالك و بريدة قال‏ قرأ رسول الله صلى الله عليه و سلم هذه الآية فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ‏ فقام اليه رجل فقال اى بيوت هذه يا رسول الله قال بيوت الأنبياء فقام اليه أبو بكر فقال يا رسول الله هذا البيت منها لبيت علي و فاطمة قال نعم من أفاضلها

“Allahın Rəsulu səllAllahu əleyhi (və alihi) və səlləm “(Bu İlahi nur) ucaldılmasına Allahın izin verdiyi...” ayəsini oxudu. Orada olanlardan biri ayağa qalxıb dedi: -Ey Allahın Peyğəmbəri (s) bu (ayədəki evlərdən məqsəd) hansı evlərdir? (Peyğəmbər) buyurdu: -Peyğəmbərlərin evləridir. Bu zaman Əbubəkr ayağa qalxdı və dedi: -Ey Allahın Peyğəmbəri! Əlinin (ə) və Fatimənin (ə) evi də həmin (ayədəki) evlərdəndir? (Peyğəmbər buyurdu: Bəli (əlbəttə, hətta) onların ən üstünlərindəndir (ən fəzilətlilərindəndir).”

📚 əd-Durrul-mənsur (müəllif: Əbdurrəhman ibn Əbubəkr Suyuti) 5-ci cild 50-ci səhifə

♻️ Bəli, əmirəlmöminin Əli əleyhissalam və xanım Fatimə əleyhasalam həqiqi bəndəçilik və xalis itaətləri nəticəsində öz evlərini elə nurlandırmışlar ki, Allah Qurani-kərimdə onların evini vəsf etmiş, hədislərdə isə sevimli Peyğəmbərimiz həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih onların evini “peyğəmbərlərin evlərindən biri” olaraq insanlara tanıştmışdır.

🔆 Həzrət Fatimənin (ə) evi elə bir evdir ki, o evdə heç vaxt Allaha üsyan edilməyib; qeybət, yalan, xəyanət, vəfasızlıq kimi pis xüsusiyyətlər o evə yaxın düşməyib. O evdə gecə namazlarında pis qonşular üçün xeyir dualar edilib. Mələklər o evdə yalnız Allaha xalis itaət və ibadətin şahidi olmuşlar, o evdən Quran səsi əskilməmişdir, o ev insanların elm və maarif ehtiyaclarını təmin etmişdir. Həm maddi yoxsulluğa düçür olanlar, həm də elm, hikmət və mərifət acları o evdən qidalanmışlar...

❓ Görəsən biz xanım Fatiməyə (ə) nə qədər oxşaya bilmişik?

t.me/axlaq

🌍 Vəfasız dünyaya ürək vermə.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

الرُّكُونُ إِلَى الدُّنْيَا مَعَ مَا تُعَايِنُ مِنْهَا جَهْلٌ

"Dünyanın etdiklərini gözlə görə-görə ona arxalanmaq, ürək bağlamaq nadanlıqdır."

🌐 Bəşər övladı dövlətli, qüdrətli insanların qəfil zəifləyib müflis olmasını, imkanlarının bir anda tükəndiyini ya tarixi mənbələrdən oxumuş, ya da yaşadığı zamanda öz gözləri ilə şahidi olmuşdur.

🪐 Bu gün padşah olan sabah əsir olmuş, bu gün varlı olan sabah fəqir olmuş, bu gün cavanlığı ilə qürurlanan sabah qocalıb əldən düşmüşdür.

⚫️ Dünyada baş verən qaçılmaz dəyişkən hadisələrdən tam yəqinliklə xəbərdar olduğumuz halda, yenə də dünyaya arxalanmaq, bel bağlamaq nadanlıq və cahillik deyilmi?

💎 Ağıllı adam o kəsdir ki, varlı olsa belə, dünyaya bel bağlamasın. Dünyaya güvənməyən insanların yaşam tərzi çox rahat, asudə olur, elə yaşadıqları kimi, rahat da bu dünyadan gedirlər, dünyada baş verən müxtəlif hadisələrdən nigaran və narahat olmurlar.

🔴 Bunun tam əksini dünyapərəst insanlarda müşahidə etmək mümkündür. Dünyaya həddən artıq bağlı olan insanlar hətta müəyyən risklər və xoşagəlməz hadisələrə dözə bilməyib dəlilik, ağır əsəb-stress xəstəliklərinə düçar olurlar.

t.me/axlaq

🌍 Həyatda sabitqədəm və əzmlı olmağın yolları.

📖 Qurani-kərim Muhəmməd surəsinin 7-ci ayəsində buyurur:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ

"Ey iman gətirənlər! Əgər Allaha (Onun peyğəmbərinə, dininə və kitabına) yardım etsəniz, Allah da (məqsədlərinizə çatmaqda) sizə yardım edər və qədəmlərinizi möhkəmləndirər."

🔷 Məqsədimizin doğru olduğunu, Allah və ağılın da bunu bəyəndiyini nəzərə alaraq, bir neçə məqamı qeyd etməliyik:

1⃣ Məqsədləri nəzərdən keçirmək:

✔️ Son hədəfimizi nəzərdən keçirməyə davam etməliyik ki, süstlük, səhlənkarlıq və vəsvəsələrə düçar olmayaq.

2⃣ Hədəfimizə çatmaqda bizə vasitə ola biləcək məkanlarda qərarlaşmaq.

🟠 Yaxşı bir dost və yoldaşın olması gözəl nümunələr götürməyimizə, həmçinin uğura nail olmaq və gücümüzün çoxalmasına səbəb olur.
Halbuki hədəfimizə uyğun olmayan mühitdə olmaq isə ləng addımla nəticələnə bilər.

3⃣ Təcili tədbir:

🟡 İşlərinizi mümkün qədər təxirə salmayın.

4⃣ Dayanmaq olmaz:

🔵 Eyibi yox, yavaş-yavaş olsun, lakin davamlı və daim hərəkət edin.

5⃣ Özünü həvəsləndirmək:

🟣 Başqalarından təşviq, alçaldılma və ya istehza gözləməyək; Özümüzə enerji verək.

6⃣ Məqsədlərin təfərrüatlarını aşkara çıxarmamaq:

🟢 Məqsədlərimizi və onlara necə çatmaq fikrində olduğumuzu başqalarına faş və aşkar etməyək.

📝 Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih buyurur:

"Ağıllı insanın sinəsi onun sirlərinin xəzinəsidir."

♻️ Buna görə də qərarların məqsədlərini heç kimə açıqlamayın ki, bəzilərinin sizi bu işdən soyutmağa çalışması, göz dəymə, pis insanların sizə qarşı mənfi mübarizəsi, bəzi adamların sizə paxıllıq etməsi kimi xoşagəlməz hallara rast gəlməyəsiniz.

7⃣ Dua edin.

⏰ Düz yolda sabitqədəm olmağınız üçün gecə-gündüz dua edin.

رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

"Ey Rəbbimiz, biz(im qəlblərimiz)ə səbir və dözüm nazil et, qədəmlərimizi möhkəmləndir və bizə kafir qövm üzərində kömət et." (Bəqərə/250)

t.me/axlaq

Nə üçün bəzən hacət namazımız, dualarımız... qəbul olmur?
Çox vacib bir sualın cavabı.

🌍 Dünyanın vəfasızlığı.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Nə çox gündüzə üz tutan var ki, ona arxa çevirə bilməz (əcəl ona axşama çıxmağa imkan verməz). Nə çox gecənin əvvəlində (vəziyyətinin yaxşılığına) qibtə edilən olub ki, gecənin axırında ona ağlayanlar ayağa qalxıb."

🌀 İnsanların əksəriyyəti bu gün sağlam, gümrah və ayaq üstə hərəkətdədirlərsə, belə düşünürlər ki, aylarla, illərlə bu hal davam edəcək və həmişə şad-xürrəm və sağlam olacaqlar. Amma tarixin səhifələrini vərəqləsək və yaxud elə öz həyatımıza nəzər salsaq, görərik ki, belə düşüncələr xam xəyallardan başqa bir şey deyil.

🔷 Cismani cəhətdən qolu güclü, qüdrətli adamların və yaxud ictimai yöndən imkanlı, vəzifəli şəxslərin bir gecənin içində həyatları alt-üst oldu.

➡️ Cismani cəhətdən güclü olan şəxs bir andaca beyninə qan sızmaqla iflic və hərəkətsiz vəziyyətə düşə bilər.
➡️ Vəzifəli şəxs Nadir şah Əfşar kimi bir gecədə öz yaxınları tərəfindən qətlə yetirilməklə hər şeyə son qoyula bilər.

📕 İraqın sahı Məlik Feysəl sarsılmaz bir güc və qüdrət ilə iş başına gəlmişdi. Amma bir gecədə Əbdülkərim Qasim qiyam edib Feysəli taxt-tacdan saldı.

📖 Qurani-kərim Qəsəs surəsinin 79-cu ayəsində Bəni-İsrailin ən qüdrətli və dövlətli adamı Qarunun əhvalatını bəyan edir. Qarunun həddən artıq var-dövlətinin çoxluğuna Bəni-İsrail zadəganları və insanları qibtə edirdilər və öz-özlərinə deyirdilər:

فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوْمِهِ فِي زِينَتِهِ ۖ قَالَ الَّذِينَ يُرِيدُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا يَا لَيْتَ لَنَا مِثْلَ مَا أُوتِيَ قَارُونُ إِنَّهُ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٍ

"(Bir gün Qarun) bütün zinət əşyaları ilə xalqının qarşısına çıxdı. Dünya həyatını arzulayanlar dedilər: “Kaş ki, Qaruna verilənin bənzəri bizdə də olaydı! Həqiqətən, o, böyük qismət sahibidir."

⚫️ Səhəri gün Qarunun Allah tərəfindən ölüm əmri yetişdi və yer aralanıb həm Qarunu, həm də var-dövlətini uddu.

t.me/axlaq

⭕️ Dediyimiz sözlərə diqqət edək.

📖 Qurani-kərim Qaf surəsinin 18-ci ayəsində buyurur:

مَا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ

"İnsan dilinə elə bir söz gətirməz ki, (bu zaman) yanında (deyilənləri yazmağa) hazır olan nəzarətçi mələk dayanmasın."

🌐 Yəni insan təkcə əməl və rəftarına görə yox, həm də danışdığı sözlərinə görə cavabdehlik daşıyır. Və bu barədə ondan hesabat tələb ediləcək.

🟨 Gördüyünüz kimi ayədə bədən üzvləri arasında dilə xüsusi nəzarətin zəruriliyi bildirilir. Olsun ki, bunun səbəbi dilin başqa üzvlərdən daha çox işləkliyidir. Dilin işi daha çox, daha asan, daha ümumi, daha dərin, daha davamlı və daha çox hadisə yaradan olduğu üçündür.

@axlaq

⁉️ Görəsən bizim qıldığımız namazlar bizi Qəbr evində əzabdan qurtara biləcəkmi?

🌐 Dahi əxlaq ustadı Məliki Təbrizidən soruşdular: -Agacan, görəsən bizim qıldığımız namazlar Qəbirdə bizi kömək edəcəkmi? Buyurdu: "Bunu bilmək çox asandır. Bax gör, əgər sübh namazı səni günorta namazınadək günahlardan saxlaya bilirsə, eləcə də zöhr namazı səni axşamadək və axşam namazı səni səhərədək günahlardan saxlaya bilirsə, deməli, bu namazlar səni qəbir evində əzabdan da saxlaya biləcək."

🔷 Dostlar, baxın, adətən bostanlara və bağlara müqəvva (çuçilo) qoyurlar. Bağ sahibi müqəvvanı nə üçün qoyur? Ona görə ki, qurd-quş və heyvanlar onu görəndə elə bilsinlər ki, adam dayanıb, bağa girməsinlər."

☑️ Mən uşaq olanda qonşuluğumuzda bir bağ vardı, Həsən dayı bağa müqəvva qoymuşdu. Bir dəfə həmin bağın kənarı ilə keçəndə gördüm ki, müqəvvanın üstünə qarğalar qonub və bir it də yerdə müqəvvaya söykənib oturub.
Sanki qargalar və it bu hərəkətləri ilə ev sahibinə gülürdülər ki, "sən bizi bu cansız müqəvva ilə qorxutmaq istəyirsən"?

🔴 Müqəvva cansız olduğu üçün heç qarğaları və iti də qorxuza bilmirdi.

🟡 Bizim namazlarımızda əgər xüzu (cismin təvazökarlığı), xüşü (ruhun təvazökarlığı), ixlaslı niyyət və sair yoxdursa, deməli, bizim namazlarımızın ruhu və canı yoxdur.

⭕️ Cansız müqəvva qarğaları və iti qorxuza bilmədiyi və bağı qoruya bilmədiyi kimi, cansız və ruhsuz namaz da qəbir evində bizi əzabdan qoruya bilməz.

⚠️ Ona görə də namaza böyük əhəmiyyət verməliyik...

t.me/axlaq

🌍 Bəzi insanlar gileylənib deyirlər ki:
"Bizim yaxşılıq etdiyimiz bəzi insanlar bizə qarşı elə rəftar edirlər ki, etdiyimiz yaxşılığa görə peşman oluruq".

🌐 Bəli, bu bir reallıqdır. Bu qədirbilməzlik bəzən insanın həyat yoldaşı, bəzənsə dostu, qohumu və ya hər hansı bir şəxsdən olur. Onların yaxşılıq edən şəxsə qarşı pis rəftarları insanda narahatlıq yaradır.

✍🏼 Belə insanlar barədə İmam Cəfər Sadiq əleyhissalamın yanında danışdıqda o həzrət buyurdu:

لَعَنَ اللهُ قَاطِعِي سُبُلِ الْمَعْرُوفِ قِيلَ وَمَا قَاطِعُو سبُلِ الْمَعْرُوفِ قَالَ الرَّجُلُ يُصْنَعُ إِلَيْهِ الْمَعْرُوفُ فَيَكْفُرُهُ فَيَمْتَنِعُ صَاحِبُهُ مِنْ أَنْ يَصْنَعَ ذَلِكَ إِلَى غَيْرِهِ

"Allah lənət eləsin yaxşılığın oğrularına."
Soruşdular ki, yaxşılıq oğruları kimlərdir?
Həzrət buyurdu: "O kəsdir ki, ona yaxşılıq edənə qarşı nankorluq edir, nəticədə yaxşılıq edən şəxsin (ona və) başqalarına (bir daha) yaxşılıq etməsinə mane olur."

📚 Əl-Kafi 4-cü cild 33-cü səhifə

@axlaq

🔎 İnsan niyə həmişə doğru danışmalıdır?

📖 Qurani-kərim Tövbə surəsinin 119-cu ayəsində buyurur:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ

"Ey iman gətirənlər! Allahdan (Onun əmrinə qarşı çıxmaqdan) qorxun və sadiqlərlə (doğru danışanlarla) birgə olun!"

✅ Dürüstlük və doğru danışmaq yaxşı insanların ən vacib xüsusiyyətlərindən biridir.

🟥 Davranışında düz olmayan və yalan danışan insan əvvəlcə özünə, sonra cəmiyyətə zərər vurur, çünki insan sosial varlıqdır və onun bütün davranışı, danışığı bütün cəmiyyətə təsir edir.

🟨 Yalan danışan adam daha böyük yalan danışmalı olur ki, ilk yalanı üzə çıxmasın, bəzən bu adam yalan dediyini xatırlamır, yəni dediyi yalan yadından çıxır və nəticədə özünü çox tez ortaya qoyur, yalançılığı üzə çıxır və rüsvay olur.

🟧 Yalan bütün pisliklərin və çirkin işlərin açarıdır, ona görə də bacardığımız qədər ondan çəkinməli və əməllərimizdə dürüst olmalıyıq.

💠 Sadiq və doğru insanların xüsusiyyətlərindən biri də dediklərini yerinə yetirmələridir, biz doğru və dürüst bir insana asanlıqla etibar edə bilərik, lakin yalançı və münafiq (riyakar) adamların qarşısında çox diqqətli olmalıyıq.

🌐 Diqqət etməliyik ki, düzlük və doğruluq təkcə nitqdə deyil, hər bir insanın əməlində də var, əks halda ancaq nitqdə olan düzlük heç bir fayda verməyəcək və bu əməl ikiüzlülük hesab olunur.

🌍 Biz hamımız istəyirik ki, başqaları bizimlə dürüst davransınlar və yalan danışmasınlar, bunun üçün əvvəlcə biz özümüz başqaları ilə dürüst olmalı, yalan danışmaqdan çəkinməli, başqaları ilə davranışımızda və danışığımızda dürüst olmalıyıq.

🛑 Bəzən yalan danışmağımız və doğru olmamağımız cəza qorxusundan qaynaqlanır, məsələn, səhv etmişik və cəzalandırılacağımızdan qorxaraq yalan danışırıq, amma səhv etmişiksə, yalan danışmamalıyıq, çünki təkrar-təkrar yalan danışdığımız zaman o bizdə vərdişə çevrilir və onu dəyişdirmək çox çətin, bəzən isə mümkünsüz olur.

💎 Doğru danışan adam həmişə aram və rahat olur, gərgin və narahat olmur, çünki yalan danışmadığı üçün heç bir işin üstünün açılmasından qorxmur.
Buna görə də cəmiyyətə nəzər saldıqda görürük ki, doğru və dürüst insanlar şücaəti və cəsurdurlar, həqiqəti söyləməkdən qorxmurlar, haqsızlığa və yalana dəstək vermirlər.

🔵 Doğru və dürüst şəxslər böyük ürəkli, mərd insanlardır və bunun qarşılığında başqalarından da onlarla münasibətdə dürüstlük gözləyirlər.

🔆 Doğru, dürüst və sadiq insan olmağın ən yaxşı yolu Əhli-beyt əleyhimussalama tabe olmaq və onları özümüzə nümunə bilməkdir.

t.me/axlaq

💢 Özünütanımanın zərurəti

⭕️ Özünü tanımayan insan cahil və nadandır! ⬇️

➡️ Hətta dünyanın bütün kitablarını oxumuş, mütaliə etmiş olsa da.

📝 Bəzi adamlar çoxlu kitab oxuduqları və bir çox qeydlər apardıqlarından belə güman edirlər ki, onlar çox savadlıdırlar.
Onlar bu mütaliə və əzbərin nəticəsində elmi adlar da qazana bilərlər.⬇️

☑️ Amma əgər sənin batinin

🔥 Qəzəb və hirs,
🔥 Nifrət və kin-küdurət
🔥 Eqo, ancaq özünü düşünmə
🔥 Təkəbbür və lovgalıq
🔥 Paxıllıq və gözügötürməzlik
🔥 Yalan və aldatma
alovu ilə doludursa, bil ki, əslində, heç nə öyrənməmisən, tərəqqi etməmisən, cahillik və nadanlıq girdabından çıxa bilməmisən!

🌐 İnsan gözəl şeylər barədə danışır, amma yaxşı olmayan və hətta bəzən çirkin bir həyat yaşayır.
Təəssüf ki, bəşər hələ də bunu özünə rəva görür.

🌀 Düzlük, dürüstlük və sədaqət budur ki, ikili və ziddiyyətli yaşamayasan.

🌍 Gözəl danışdığımız kimi gözəl də yaşayaq. Bunun üçün insan özünü tanımalıdır.

@axlaq

🕌 "Namazı yüngül saymayın" dedikdə kimlər nəzərdə tutulur?

🔰 Namaz Quran və hədislərdə əhəmiyyəti vurğulanan ən mühüm ibadətlərdən biridir. Namazı yüngül saymaq, əslində onu əhəmiyyətsiz saymaq deməkdir ki, bu da aşağıdakılardan ibarətdir:

👉 Namazı vaxtaşırı tərk etmək,
👉 namazı əvvəl vaxtında qılmayıb təxirə salmaq,
👉 namazı tez (sürətlə) qılmaq və diqqət etməmək,
👉 rüku və səcdənin düzgünlüyünə diqqət yetirməmək,
👉 zikrləri tələffüzünü düzgün deməmək,
👉 namazda bədən və geyimin paklığı (təharət), qiblə, münasib geyim kimi vacib şərtlərə əməl etməmək,
👉 camaat namazını səbəbsiz olaraq tərk etmək.

📕 Namazı yüngül saymaq barəsində nəql edilmiş hədislər rəftarların namazı əhəmiyyətsiz hesab etdiyi zaman nəzərə alınır; Yəni namazı gecikdirmək və digər bu kimi hallar yalnız namazın vacibliyi və əhəmiyyətinə etinasızlıqdan qaynaqlandığı təqdirdə məzəmmət edilir və pis iş sayılır.

t.me/axlaq

Həzrət Zeynəb əleyhasalamın həqiqi məqamı.
İlahi şəxsiyyət ilə dahi şəxsiyyətin fərqi...

🕋 İmanlı insanın iki mühüm xüsusiyyəti.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

“Mömin özünü quldan da aşağı sanmasına baxmayaraq nəfsi möhkəm daşdan da bərkdir."

💎 Möminlər ruhiyyə cəhətdən olduqca möhkəm olurlar. Hətta onlar hədislərdə möhkəm dağa bənzədiliblər.

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur:

المؤمن کَالْجَبَلِ لَا تُحَرِّکُهُ الْعَوَاصِف

"Mömin heç bir güclü külək təsir edə bilməyəcək möhkəm dağa bənzəyir."

📚 Şərhi Usuli-kafi (Molla Məhəmmədsaleh Mazandarani) 9-cu cild 191-ci səhifə

🟦 Küləklər dağlara təsir emir, əksinə, dağlar küləklərin isiqamətini dəyişir. Odur ki, hadisələr möminləri yerindən oynatmır, əksinə, möminlər baş verən hadisələri doğru və hidayət yoluna yönəldirlər.

🔰 Hədislərin birində oxuyuruq:

"Həzrət Muhəmməd (s) bir yerdən keçərkən bir neçə nəfərin güclərini yoxlamaq üçün yerdən ağır daş qaldırdıqlarını gördü.
Həzrət Muhəmməd (s) buyurdu: "Bu iş nə üçündür?"
Dedilər: "Bununla aramızda kimin güclü olmasını bilmək istəyirik."
Həzrət Muhəmməd (s) buyurdu: “İstəyirsizmi sizlərdən kimin daha möhkəm və güclü olduğunu deyim?"
Dedilər: “Bəli.”
Həzrət Muhəmməd (s) buyurdu: “Sizlərin arasında ən gücli adam odur ki, (vəziyyətindən) razı olduğu vaxt kiməsə və yaxud nəyəsə görə günaha düşməz,
qəzəbləndikdə isə dediyi sözlər onu haqdan azdırmaz (nalayiq və küfr danışmaz),
qüdrətli olduqda haqqı (ona məxsus) olmayan malın dalınca getməz (kiminsə malını əlindən almaz)."

📚 Biharul-ənvar 72-ci cild 28-ci səhifə

💠 Əlbəttə, möminlər qüdrətli və güclü olsalar belə, Allah qarşısında təslim olmuş, xüşu və təvazö halında dayanaraq əl açıb yalvararlar.
Yəni möminlər güclü olmaqla yanaşi, Allahın müqabilində zəif və aciz dayanarlar.

t.me/axlaq

⚠️ Dünyanın əhəmiyyəti bizim gözümüzdə yüksəldikcə, həyatımızda Allahın əhəmiyyəti kiçilir.
O qədər kiçilir ki, dünyanı vasitə Allahı isə hədəf bilməyimiz vacib olduğu halda, biz əksinə, Allahı vasitə dünyanı hədəf bilirik. Allaha məxsus əməllərimizi də dünya niyyəti və dünya məqsədilə yerinə yetiririk.

@axlaq

🌍 Həyatdan dərs alaq!

🐄 Kənd camaatı ayranı tuluğun içinə töküb onu möhkəm çalxalayırlar ki, o ayrandan kərə (nehrə) yağı çıxsın, ayranın emal olunmuş, yəni yağı götürülmüş hissəsini isə götürüb yağsız ayran kimi kənara qoyurlar.

🔆 Bizim gecə-gündüzümüzün bütün vaxtları həmin "tuluq və içindəki ayran"a bənzəyir. Onun sübh namazından bir saat əvvəldən gün çıxana qədər olan vaxtı həmin ayranın kərə (nehrə) yağıdır, qalanı isə yağsız ayrandır.

🟧 İnsanların xoşladıqları və baha qiymətə aldıqları məhz kərə (nehrə) yağıdır.
Şeytan da əsas gücünü kərə yağına, yəni sübhün 2 saatına sərf edir.

🌕 Həmin vaxtın yuxuların ən şirini olduğunu görmürsünüzmü?! Halbuki, əslində, insan üçün ən xeyirsiz yuxu zamanı da həmin vaxtdır.

🌙 İnsan gecəni 2 ya 3 saat gec yata bilir, amma 2 saat tez yuxudan dura bilmir.

🌚 Dostlar, gecəni 2 ya 3 saat gec yatmaq hünər və qəhrəmanlıq deyil, əsl hünər və qəhrəmanlıq 1 ya 2 saat tez oyana bilməkdir.

t.me/axlaq

🔰 Təhsilin və elm öyrənməyin 14 ədəbi.

1⃣1⃣ Elm öyrənən şəxsin dərsi, bəhsi (müzakirəsi) və mütaliəsi nizamlanmış şəkildə olsun. Özü üçün proqram tərtib etsin.

1⃣2⃣ Öyrəndikcə əməl etmək.

👉 Yəni insan hər öyrəndiyinə əməl eləməlidir, sonraya saxlayarsa bu öyrəndikləri üst-üstə yığılacaq və əməl edilməsi çox çətin olacaq.

✍🏼 Ayətullah Behçət (r.ə) buyurdu: “ Məndən moizə istəyirsiz, indiyə kimi eşitdiyiniz moizələrə əməl etmisinizmi?! Əgər indiyə qədər eşitdiyiniz moizələrə əməl eləməmisinizsə, əməl eləməyəcəyiniz məlumatların sayını çoxaltmaqda sizin məqsədiniz nədir?!”

📝 İmam Sadiq Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur:

تعلموا ما شئتم أن تعلموا فلن ينفعكم الله بالعلم حتى تعملوا به
لان العلماء همتهم الرعاية ، والسفهاء همتهم الرواية

“Nə qədər istəyirsiniz elm öyrənin, amma bilin ki, siz o elmə əməl etmədikcə Allah sizə o elmdən fayda verməz. Çünki alimlərin himməti budur ki, öyrəndiklərinə riayət etsinlər. Amma səfehlərin himməti budur ki, danışsınlar.”

📚 Biharul-ənvar 2-ci cild 37-ci səhifə

1⃣3⃣ Tələbə gecə və gündüzlərini təhsil proqramına uyğun olaraq nizamlasın.

👉 Yəni gecə vaxtında yatsın ki, səhər dərs öyrənməyə halı olsun və sair...

1⃣4⃣ İnsan faydalı elmləri öyrənsin.

👉 Elə şeyləri öyrənin ki, onları həyatınızda tətbiq edə, reallaşdıra biləsiniz, özünüzə və insanlara elminizlə fayda verə biləsiniz.

📝 Sevimli peyğəmbərimiz həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih dualarının birində buyurur:

اللهم إني أعوذ بك من علم لا ينفع ، وقلب لا يخشع ، ونفس لا تشبع ، ودعاء
لا يسمع

(Allahummə inni əuzu bikə min ilmin lən yənfə, və min qalbin lə yəxşə, və min bətnin lə təşbə, və min duain la yusmə)
“Allahım, faydası olmayan elmdən, qorxusu olmayan qəlbdən, doymayan qarından və eşidilməyən duadan Sənə sığınıram, Sənə pənah aparıram.”

📚 Biharul-ənvar 83-cü cild 18-ci səhifə

t.me/axlaq

✅ İnsanın xilaskarı onun fikir və düşüncəsidir.

⭕️ Əsirlikdə olan düşüncə insana xeyir verə bilməz. Belə ki bəzən insanın fikir və düşüncəsi "pis vərdiş" , "mənafe" , "təəssübkeşlik" , "şəhvət" , "xəyal" və "qəzəb"in əsiri olur.
Əziz dost! Fikir və düşüncən bu altı hökmdarın əsirliyindən qurtulmayınca sənə nicat verə bilməz.

@axlaq

Riya və riyakarlıq ilə əlaqədar vacib bir sualın cavabı

🔰 Təhsilin və elm öyrənməyin 14 ədəbi.

5⃣ Tələbə uca himmətli və ali məqsədli olmalı, eləcə də möhkəm iradəyə malik olmalıdır.

6⃣ Elm öyrənmək istəyən insan elm öyrənməyə mane olan bütün şeyləri özündən uzaqlaşdırmalıdır.

7⃣ Elm əhli olan insan zərurət olmadan evlənməsin.

👉 Yəni elm əhli evlənməyə tələsməsin, çünki evli adamın ailə problemləri ona elm əldə eləməkdə mane olur. Elə bir zaman evlənsin ki, artıq özündə evlənməyə zərurət olduğunu və ailə həyatının onu elmi tərəqqisinə sabəb olacağını başa düşsün.

8⃣ Öyrəndiyi bilikləri və dərsləri yazmaq, qeyd etmək.

📝 Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih buyurur:

وقال صلى الله عليه وآله : قيدوا العلم بالكتاب

“Elmi dəftərə qeyd edin.

📚 Biharul-ənvar 74-cü cild 139-cu səhifə

👉 Yəni, öyrəndiyiniz elmi hər hansı bir vasitə ilə yaddaşda saxlayın.

9⃣ Üstünüzdə daima qələm və kağız, yaxud qeyd kitabçası gəzdirin.

👉 Yəni fikirinizə gələcək şeyləri, həmçinin eşitdiyiniz mühüm məlumatı dərhal qeyd edib yadda saxlamaq üçün vasitə olsun.

📕 Tarix və hədis kitablarında nəql edilmişdir ki, İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam həmişə özü ilə qələm qəzdirərdi.
Hədislərdən birində oxuyuruq:
“Ravi deyir: - Bir gün İmam Cəfər Sadiq əleyhissalamı səravil köynəkdə gördük. ( Səravil -ərəb köynəyidir, uzunluğu topuğa qədər olur və köynəyin cibi omur.)
Bu zaman - ya İmam, axırki sizi qələmsiz gördük- sözünü demək istədikdə, gördük ki, İmamın (ə) qələmi qulağının üzərindədir.

🔟 Tələbə bütün dini, əxlaqi və mənəvi məsələlərdə, xüsusilə də ibadi (namaz qılmaq, oruc tutmaq, sədəqə vermək, yaxşılıq etmək...) məsələlərdə sabitqədəm olmalıdır. Yəni namazları vaxtında qılmaq, camaat namazı qılmaq və.s.

🕋 Həmçinin elm əhli bütün ibadi məsələlərə həvəsli və şövqlü olmalıdır. İnsanın elminin dərin və geniş olması, eləcə də zehninin güclü olması ibadi məsələlərə daha çox bağlıdır.

t.me/axlaq

🕋 Tövhidi qəbul etməyimizin mənası budur ki, bizi davamlı hərəkətə sövq edən məqsədimiz Allahdır.
Odur ki, bütün işlərimiz, əlaqə və rabitələrimiz ilahi cəhətə malik olmalıdır.

🪐 Məadı qəbul etməyimizin mənası budur ki, bizim gələcək həyat üçün planlaşdırmamız 70 yaxud 100 il üçün yox, daha uzun müddəti əhatə etməlidir. Məad bizə əbədiliyimizi xatırladır.

@axlaq

🔰 Təhsilin və elm öyrənməyin 14 ədəbi.

1⃣ Elm öyrənən insan hər şeydən əvvəl niyyətini düz və xalis etməli, qəlbini isə saflaşdırmalıdır.

🕋 Yəni insan Allaha yaxınlaşmaq, insanlara xeyir vermək və bəşəriyyəti düz yola hidayət etmək üçün elm öyrənməlidir. Buna görə də elm sahibi olmaq istəyən insanın niyyəti və qəlbi pak olmalıdır. Çünki elm çirkin qəlbə daxil olarsa həmin insan elm və biliyindən yalnız pislik və pozuculuq məqsədi ilə istifadə edəcəkdir.

2⃣ Təhsili dayandırmamaq və daima mütaliə əhli olmaq.

📕 Ayətullah Mirzə Şirazinin tələbələrindən biri deyir ki, bir gün Qum şəhərinə güclü qar yağmışdı. Çətinliklə də olsa dərsə gəlidik və ustada dedik: -Ağa, bəlkə dərsi təxirə salaq, qar yağıb hava da soyuqdur, olarmı?!
Bu zaman Ustad dedi: - Bazar bağlıdırmı?
Dedik: - xeyir açıqdır.
Ustad dedi: -Əəgər bazar açıqdırsa, camaat alver edirsə bəs biz niyə dərs keçməyək?!...

👉 Yəni tacirlər belə bir soyuq havada dünya qazancına görə bazara gəliblərsə, biz niyə axirət qazanmaq üçün dərsə gəlməməliyik?!

3⃣ Tələbə tətilinldən səmərəli istifadə etməli və tətil zamanlarında da mütaliəni yaddan çıxarmamalıdır.

4⃣ Tələbə vaxtını bihudə və mənasız keçirməkdən, həmçinin gərəksiz və faydasız işlərlə məşqul olmaqdan uzaq olmalıdır.

📝 İmam Muhəmməd Baqir əleyhissalam buyurur:

من حسن إسلام المرء تركه ما لا يعنيه

“İnsanın müsəlmanlığının gözəlliyinin nişanələrindən biri də onun mənasız, faydasız işləri tərk etməsidir.”

📚 Qurbul-əsnad 67-ci səhifə

t.me/axlaq

⚫️ İnsanlığın bəlası.

🛑 Təkəbbürün əsası insanın özünü başqalarından üstün görüb bununla rahatlıq tapmasıdır.

♻️ Deməli, təkəbbür üç ünsürdən təşkil olunub:
birincisi, özünü bir məqamda görür,
ikincisi, başqasını da bir məqamda görür və
üçüncüsü, öz məqamını onun məqamından üstün görür və bundan məmnunluq hissi duyur və ləzzət alır.

⭕️ Buna görə də təkəbbürün (özünü üstün görmənin) kibrdən, yəni xudbinlikdən (özünü böyük görməkdən) fərqli olduğunu deyiblər. Xudbinlikdə başqası ilə heç bir müqayisə aparılmır, əksinə, insan öz elminə, sərvətinə, gücünə, hətta ibadətinə xatir özünü böyük görür, hətta dünyada ondan başqa heç kəsin olmadığı fərz edilsə belə. Amma təkəbbürdə insan özünü başqası ilə müqayisə edərək özünü ondan üstün sayır.

🔴 "Kibr" və "təkəbbür" sözləri bəzən nəfsani hala, bəzən də ondan qaynaqlanan əməl və ya hərəkətə deyilir.👇
👉 Məsələn, elə oturur və ya danışır ki, bununla özünü ətrafdakılardan üstün saydığını bəlli edir. Bu rəftar və danışıqları da təkəbbür adlandırırlar ki, bunun da əsas kökü həmin daxili haldır.

🟥 Təkəbbürün əlamətləri olduqca çoxdur.👇
👉 Məsələn, belə şəxslərin
başqalarından gözləntisi çox olur; başqaları onlara salam verməlidir, məclisdə onlardan önə keçilməməlidir; həmişə məclisin başında oturmalıdırlar; insanlar onların qarşılarında təzim etməlidir; kimsə onlara etiraz etməməli və öyüd-nəsihət verməməlidir; hamı onları üstün saymalı və ehtiramını saxlamalıdır; qarşılarında əyilməli və daima onların böyüklüyündən danışmalıdır.

🔎 Məlum olduğu kimi, bu əlamətlərin təzahürü təkəbbürün şiddət və zəifliyindən asılıdır. Bəzilərində bütün bu əlamətlər zahir olduğu halda, digərlərində yalnız bir qismi üzə çıxır.

t.me/axlaq

💎 Ən üstün ağıl.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

اَلْمُؤْمِنُونَ أَعْظَمُ أَحْلاَماً

"Möminlər ən yaxşı ağıl sahibidirlər."

📚 Qurərul-hikəm 1-ci cild 39-cu səhifə

🌍 Hər bir insanın böyüklüyünün göstəricisi onun ağlıdır. Şəxsi və hətta ictimai problemlərimizin çoxu bu böyük nemətdən düzgün istifadə etməməkdən qaynaqlanır.

🌐 Əgər insanların hamısı ağıldan düzgün istifadə edib hər hansı bir iş görməzdən əvvəl o işin nəticələri barədə düşünsələr, peşmanlıq olmazlar.

📌 Dəfələrlə olub ki, nəsə edib o işi sona çatdırırıq, amma o işin əvvəlində düşünmədiyimiz və ya ağlımızdan düzgün istifadə etmədiyimiz üçün narahat oluruq və əsəbiləşirik ki, "axı mən niyə belə etdim?", "axı nə üçün bu işin nəticələri barədə düşünməmişdim?"...

💠 Ağıllı insan bir işi görməzdən əvvəl həmin işin necəliyi, lazımlı olub-olmaması və ən əsası onun nəticələri haqqında düşünür, belə ki əgər onun üçün faydalı olarsa, onu yerinə yetirər, əks halda onu tərk edər.
Məhz buna görə də Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur ki, ən yaxşı ağıl sahibləri möminlərdir, çünki onları Allahın böyük neməti olan ağılda düzgün istifadə edir və qeyd etdiyimiz şərtlərin hamısını nəzərə alırlar.

t.me/axlaq

🌀 Böyük insanların böyük arzuları olur.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِه‏

"İnsanın qədir-qiyməti onun hümməti miqdarındadır."

🌐 Bu dünyada hər şeyin öz dəyər və qiyməti var, eləcə də həmin qiyməti təyin etmək üçün meyar və göztərici də mövcuddur.

❓ İnsanların qiyməti nə ilə ölçülür? Bir nəfərin qiymətinin nə qədər olmasını haradan bilək?

🔷 Əgər hər hansı bir insanın dəyər və qiymətini bilmək istəyirsənsə, bax gör onun fikrizikri nədir və narahatçılığı nəyə görədir?!

🟢 İnsanlar nə qədər böyük olarlarsa onların təlaş və hümməti də bir o qədər böyük olur. Eləcə də kiçik insanların isə səy və təlaşları da kiçikdir.

☑️ Bir nəfərin fikrizikri ancaq qarnını doydurmaqdır, başqa birisinin fikrizikri üç mərtəbəli evə sahib olmaqdır, üçüncü şəxsin fikrizikri bəşəriyyətə nicat verməkdir.
Təbiidir ki, bu insanların hər birinin fərqli qiyməti vardır.

⭕️ Elə isə sən də öz qiymətini bil. Həyatda fikrizikrin, təlaşın və narahatçılığın nəyə görədirsə, sənin qiymətin də həmin şeydir.

t.me/axlaq

“ Sənə də Quranı nazil etdik ki, insanlara onlara göndəriləni (hökmləri, halal-haramı) izah edəsən və bəlkə, onlar da düşünüb dərk edələr!”
Ayədə işlədilən لتبیّن sözü bəyan edən, şərh edən və izah edən mənasındır Bu da onu göstərir ki, Peyğəmbərimiz(s) Qurani-Kərimi insanlara oxumaqdan əlavə həm də ayələri insanlara izah etmişdir və bu o həzrətin İlahi vəzifəsidir.
Şərait bəzən elə olur ki, adın çəkilməsi mümkün olur. Məslən, Qurani-Kərim 61-ci Səff surəsinin 6-cı ayəsində İsa peyğəmbərin özündən sonrakı peyğəmbərin gələcəyini insanlara deməsini belə buyurur:

و مبشّراً برسولٍ یأتى من بعدى اسمه احمد

“və məndən sonra gələcək Əhməd adlı bir peyğəmbərlə (sizə) müjdə verən Allahın elçisiyəm!”
Bəzən isə şərait elə olur ki, adlar yox, ədəd demək mümkün olur. Necə ki, Qurani-Kərim 5-ci Maidə surəsinin 12-ci ayəsində buyurur:

لقد أخذ الله میثاق بنى‌اسرائیل و بعثنا منهم اثنى عشر نقیباً ...

“Allah İsrail oğullarından əhd almışdı. Biz onlardan (özlərinə) on iki nəzarətçi (başçı) seçmişdik.”
Bəzən isə elə olur ki, ad və ədəd deyil, xüsusiyyət və sifətlər qeyd edilir. Necə ki, Allah Taala Qurani-Kərimin 5-ci Maidə surəsinin 55-ci ayəsində buyurur:

إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ

“Sizin başçınız (əmr verəniniz) ancaq Allah, Onun Peyğəmbəri və o iman gətirənlərdirlər ki, namaz qılır və rükuda olduqları halda zəkat verirlər.”
Əmirləlmöminin Əli əleyhissalamın və ümumilikdə İmamların(ə) sifət və xüsusiyyətləri barəsində Qurani-Kərimdə yüzlərlə ayələr mövcuddur. Sevimli Peyğəmbərimiz də 23 il ərzindəyüzlərlə dəfə on iki imam və ondan sonra canişin olacaq imam Əli əleyhissalamın barəsində insanlar nəsihətlər etmiş və göstərişlər vermişdir.

5- İxtilaflı məsələlərdən təkcə İmamların adının olması deyil ki, kimlərsə bunu onların haqq olmalarına nöqsan tuta. Çoxlu sayda mövzular var ki, yüz illərdir insanların arasında ixtilaf obyekti olmuş, onların üstündə müsəlmanlar arasında qanlar tökülmüşdür. Halbuki o mövzular barədə Qurani-Kərim açıq şəkildə heç nə deməmişdir. Məsələn,
- Allahın sifətləri Onun zatındandır ya zatına əlavədir?
- Allahın ərş üzərində olması nə deməkdir?
- Allahın kəlamı qədimdir yoxsa sonradan yaradılmışdır?
- Yaradışın cəbridir(məcburu) yoxsa ixtiyaridir?
Və sair yüzlərlə ixtilaflı məsələlər...

6- Onu da deyək ki, ixtilafın səbəbi həmişə elmi səbəb olmur. Yəni həmişə belə olmur ki, insanlar bilmirlər deyə ixtilafdadırlar.
Aşura günündə imam Hüseyn əleyhissalamın qarşısında dayananlar, öz zamanlarının İmamını öldürənlər və Peyğəmbərin (s) nəslini əsir götürənlər, qadın və uşaqların sırğalarını onların qulaqlarını cırıb götürənlər, Peyğəmbərin (s) nəslinin qız-qadın-uşaqlarını günlərlə ac saxlayanlar, onların hər şeylərini qarət edənlər ... gərəsən nəyi bilmirdilər???
Onlar hər şeyi yaxşı bilirdilər, amma... olanlar oldu...
Həmçinin Qurani-Kərimdə namaz qılmağa və zəkat verməyə bu qədər təkid olunduğu halda nə üçün müsəlmanların çoxu namaz qılmır???
Qurani-Kərimdə dəfələrlə ribanın (sələmin) haram olduğu deyildiyi halda insanlar nə üçün riba yeyirlər???
Belə mövzular həddən ziyadə çoxdur. Qurani-Kərimdə açıq aşkar yazıldığı halda müsəlmanların çoxu onu ya heç etmirlər, ya da onun əksinə əməl edirlər.
Deməli, İmamların adlarının Qurani-Kərimdə yazılması ixtilafı həll etməyəcəkdi.

@axlaq

Nə üçün İmamların adı Quranda gəlməyib? Bizə elə gəlir ki, əgər İmamlarımızın adı Quranda olsaydı müsəlmanlar arasında ixtilaf olmazdı.

Cavab:
Camaat arasında yayılan şübhələrdən biri də məsum İmamların (onların hamısına Allahın salamı olsun) adlarının Quranda olmaması ilə bağlıdır.
Sualı soruşan şəxs elə bilir ki, əgər İmamların(ə) adları Qurani-Kərimdə yazılmış olsaydı ixtilaf olmayacaqdı, halbuki bu yalnız adi təsəvvürdür. Həqiqət isə tam başqadır.

1- Əgər İmamların(ə) adları Qurani-Kərimdə olsaydı xilafət və dünya malı hərisləri olanlar, bəni-üməyyə və sair kimi, İmamların təvəllüdünün qarşısını almaq üçün kütləvi qırğınlara və genosidə əl atardılar.
O zamanlar, yəni bəni-israil dövründə Bəni-israilin camaatı öz peyğəmbərindən istədilər ki, onlar üçün Allah Taala tərəfindən hakim təyin etsin, təki həmin İlahi hakimin əmri ilə bunlar cihada başlasınlar və düşmənlər tərəfindən işğal edilmiş torpaqlarını geri qaytarsınlar və əsirlikdə olanları azad etsinlər. Onlar dedilər:

إِذْ قَالُواْ لِنَبِیٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِکًا نُّقَاتِلْ فِی سَبِیلِ اللّهِ

“Onlar öz peyğəmbərinə: “Bizə bir hökmdar göndər ki, (onun köməyi ilə) Allah yolunda (düşmənlərimizlə) vuruşaq!” - dedilər.”
Bəqərə surəsi 246-cı ayə

Onların Peyğəmbəri həmin hakimin adını açıqlayaraq buyurdu:

إِنَّ اللهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طَالُوتَ مَلِکًا ...

“Allah Talutu sizə padşah göndərdi”
Bəqərə surəsi 247-ci ayə
Onlara Allah Taala tərəfində İlahi hakimin adının açıq şəkildə deyilməsinə baxmayaraq onlar bəhanə axtarmağa başladılar və dedilər:

أَنَّى یَکُونُ لَهُ الْمُلْکُ عَلَیْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْکِ مِنْهُ وَلَمْ یُؤْتَ سَعَةً مِّنَ ..

“Onlar isə: “Biz hökmdarlığa daha layiq ikən və ona var-dövlət verilmədiyi halda, o, necə bizə padşah ola bilər?” – deyə cavab verdilər. (Peyğəmbər onlara) dedi: “Allah sizdən ötrü onu (bəyənib) seçmiş, elm və bədəncə (qüvvəcə) ona üstünlük vermişdir...”
Bu ayələrdən başa düşülür ki, adın çəkilməyi heç də ixtilafın olmayacağı demək deyil. Taludun adının Allah Taala tərəfindən qeyd edildiyi və onun Bəni-israil nəslinə padşah və imam təyin edildiyi halda insanlar onu qəbul etməkdən imtina etdilər. Bəhanə gətirdilər ki, o kasıbdır, biz ondan daha layiqik hakim olmağa. Ad o vaxt məsləhət olur ki, camaat ona hazır olsun.
Deməli, adın çəkilməsi nəinki ixtilafın aradan getməsinə səbəb olmayacaqdı, hətta çoxlu nahaq qanların tökülməyinə belə səbəb ola bilərdi.
Necə ki, o zamanlar kahinlər Firona dedilər ki, bəni-israil xalqından Musa adlı oğlan uşağı doğulacaq və o, səni məhv edəcək. Fironun əmri ilə bir neçə il ərzində minlərlə doğulan oğlan uşaqlarını öldürdülər ki, Musanın doğulmasının qarşısını alsınlar.
Ona bənzər hadisə on ikinci imam həzrət Mehdi əleyhissalamın da doğulması ərəfəsində baş vermişdi. Hədislərdə on birinci imam Həsən Əskəri əleyhissalamın oğlunun on ikinci İmam olacağı gəlmişdi deyə Bəni-Abbas sülaləsi on birinci İmamı tam nəzarətdə saxlayırdı və göstəriş vermişdi ki, İmam Həsən Əskəri əleyhissalamın oğlu dünyaya gələrsə uşağı dərhal öldürün.

2- İmamların(ə) adları Qurani-Kərimdə olsaydı xilafəti ələ keçirənlər öz övladlarına həmin adları qoyardılar və ixtilaf daha da dərinləşərdi. İnsanlar kimin həqiqi İmam olmasında şəkkə düşərdi.

3- İmamların(ə) yaşadıqları zamanda Əməvilər, Mərvanilər və Abbasilər nəsillərinin Əhli-beytin əleyhinə olan cinayətlərinə baxdıqda görürük ki, əgər İmamların adları Qurani-Kərimdə yazılmış olsaydı bu iş Quranın təhrif edilməsinə səbəb ola bilərdi.

4- Peyğəmbərlərin sonuncusu həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alihin vəzifəsi yalnız Qurani-Kərimi oxumaqdan ibarət deyildi, bəlkə o həzrət həm də Quranın mənalərını və izahını insanlara çatdırırdı.
Necə ki, Qurani-Kərim 16-cı Nəhl surəsinin 44-cü ayəsində buyurur:

و أنزلنا إلیک الذکر لتبیّن للنّاس ما نزّل إلیهم و لعلّهم یتفکّرون

🕋 Allahın razılığını qazanmaq yolu.

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur:

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ اَلْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ اَلْمِنْقَرِيِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ قَالَ قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ : مَنْ تَعَلَّمَ اَلْعِلْمَ وَ عَمِلَ بِهِ وَ عَلَّمَ لِلَّهِ دُعِيَ فِي مَلَكُوتِ اَلسَّمَاوَاتِ عَظِيماً فَقِيلَ تَعَلَّمَ لِلَّهِ وَ عَمِلَ لِلَّهِ وَ عَلَّمَ لِلَّهِ

“Hər kim elmi Allah rizası üçün öyrənib onu həyatında tətbiq etsə və onu Allah rizası üçün insanlara öyrətsə, göylərin mələkutunda onu böyük (məqamlı şəxs olaraq) çağırılar və belə deyilər: -Allah rizası üçün öyrənmiş, Allah rizası üçün hərəkət etmiş və Allah rizası üçün öyrənmişdir."

📚 Əl-Kafi 1-ci cild 35-ci səhifə

💠 Bilirik ki, xalis tövhid o deməkdir ki, insanın hər bir işi Allah üçün və Allah rizası üçün olmalıdır, lakin əgər iş Allah üçün olmaqla həm də insanlar üçün və ya başqa bir şey üçün olsa, bu iş şirkdir və heç bir mənəvi dəyəri yoxdur."

✍🏼 Ona görə də məsum rəhbərlər demişlər:

من کان لله کان الله له

"Allah-taala o kəslədir ki, həmin şəxsin bütün işləri Allah (rizası) üçündür."

🛑 Amma insan əgər belə olmasa, Allah onunla birlikdə olmaz.

t.me/axlaq

🔆 Nurani olun və cəmiyyəti işıqlandırın.

📖 Qurani-kərim Hədid surəsinin 12-ci ayəsində buyurur:

يَوْمَ تَرَي الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ يَسْعَي نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِم

"O gün (qiyamət günü) mömin kişilərin və qadınların nurunun onların önlərindən və sağ tərəflərindən axıb şölə saçdığını görəcəksən."

🟢 Qiyamət günündə möminlərin nuru onları cənnətə sarı yönəldəcək.

💎 Möminlər bu nuru dünya həyatında Allaha və və Peyğəmbərə (s) itaət, Qurani-kərimə əməl etmək və təqva nəticəsində əldə etmişlər.

🌍 Amma, dünya həyatında özünü imanlı kimi göstərən münafiqlər Qiyamət günündə nurdan məhrum olacaq, üstəlik zülmətə qərq olacaqlar.

🌐 İnsanın dünya həyatında Allaha itaət və ibadəti nə qədər çox və xalis olarsa Qiyamət günündə də onun nuru bir o qədər çox olacaq.

🟡 Möminlərin nuru yalnız Qiyamətə aid deyil, möminlər bu dünyada birlikdə yaşadıqları cəmiyyətə təqva və əxlaqları ilə işıq saçırlar.

@axlaq

📖 Qurani-kərim Hud surəsinin 85-ci ayəsində buyurur:

وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ

"Camaatın malını əskiltməyin və heç kimin haqqına girməyin."

👉 Bu ayənin mənası budur ki:👇

1⃣ Kiminlə söz danışırsınızsa, ədəblə danışın, çünki əgər rəftarınız insana xas davranış olarsa, qarşı tərəf sizin sözlərinizdən istifadə etməsə də, inciməz.

2⃣ İnsanlarla bağladığınız əhd-peymanı, sövdələşməni, vədələşməni, qarşılıqlı ticarəti heç vaxt pozmayın, ədalətsizlikdən həmişə uzaq olun ki, heç kimin haqqı tapdalanmasın.

3⃣ Bir yerə gedib nitq söyləyirsinizsə, - oradakı insanlar hətta dinsiz və kafir olsalar da - hikmətli bir nitq söyləyin, o məclisin (konfransın, yığıncağın, iclasın və sairənin) haqqını yerinə yetirin və insanların vaxtını zay etməyin.

4⃣ Kimsə çıxışa və nitq söyləməyə mütaliə etmədən, oxumadan və hazırlaşmadan gedib hardasa danışırsa, deməli, insanların vaxtını zay edib və onların haqqına girib!

5⃣ Hansısa zəruri və mühüm məsələni kiminlə, yaxud kimlərləsə müzakirə edən şəxs sabah müzakirəyə qatılmaq üçün bu gün ciddi mütaliə etməlidir, ancaq hazırlaşmadan gedib müzakirədə oturubsa, bilsin ki, oradakı insanların haqqını tapdalayıb.

6⃣ İnsanları heç bir şeydən məhrum etməyin;
İnsanların vaxtını, malını, haqqını əskiltməyin və azaltmayın.

🌍 Bunlar İslamın beynəlxalq, yəni bütün bəşəriyyətə aid olan qanunlarının ayrılmaz bir hissəsidir.

t.me/axlaq

🏠 Ailə ixtilaflarınnın həlli yolu.

📖 Qurani-kərim Nisa surəsinin 35-ci ayəsində buyurur:

وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا

"Əgər ər-arvad arasında ixtilaf olacağından qorxsanız, o zaman (onların problemini həll etmək üçün) kişinin adamlarından bir nəfər və qadının adamlarından da bir nəfər münsif seçin. Əgər onlar barışdırmaq istəsələr, Allah da onlara kömək edər. Həqiqətən, Allah biləndir, (hər kəsin niyyətindən) xəbərdardır!"

🔰 Bu ayəyə diqqət yetirdikdə görürük ki, Allah-taala Qurani-kərimdə insanlara məşvərət etmək göstərişi verir. Ailədə qadın və kişi arasında ixtilaf baş verdikdə hər şeydən əvvəl qadın və kişi özləri bu ixtilafı həll etməlidirlər, amma ixtilaflarını həll etməkdə çətinliklə qarşılaşsalar, məsləhət üçün evin yaxın qohumlarına müraciət etməlidirlər.

📓 Qurani-kərim bu məsələdə hətta ev əhlindən olmayan elm əhlinə, məsələn, psixoloqa müraciət etməyi istisna edib. Görəsən nə üçün Qurani-kərim ailə ixtilafları barədə məşvərəti ev əhli və yaxın qohumlardan başqalarına üz tutmağı lazım bilmir?!

🏘 Məsləhət tələbinə cavab verərkən məsləhət verən şəxs o evin əhlinin rəftar və əqidəsi, din və ya küfr səviyyəsi barədə kifayət qədər məlumatlı olmalıdır. O ailənin mədəniyyətindən və onun ənənəvi və ya müasir olmasından xəbərdar olmalıdır. O ailənin maliyyə məhdudiyyətlərinə, eləcə də mübahisələrin mənbələrinə və köklərinə nəzarəti olmalıdır. Beləcə, məsləhət məsələsində ehtiyac duyulan bir çox digər məlumatlar onun baxış əhatəsində olmalıdır.

🏠 Çünki ailədəki bu məlumatlar və ailədəki vəziyyətdən xəbərdar olmaq psixologiyanın məsləhət vermək elmini bilməkdən qat-qat təsirlidir və Qurana görə ailə problemləri zamanı özgə məsləhətçiyə üz tutanlar səhv və xəta edə bilərlər, çünki psixoloqun bu evə əhatəsi yoxdur; bundan əlavə, onun öz məsləhətini verməsi üçün ailə üzvlərindən pul alması səbəbiylə, insanın yaxınları kimi müsbət nəticə əldə etmək üçün kifayət qədər mərhəmətə və can yandırmağa sahib deyil.

t.me/axlaq

🌐 Dünya həyatı bizə verilmiş fürsətdir. Biz bu fürsətdən istifadə edərək əbədi həyatımızı yaratmalıyıq.

❌ Qəflət yuxusuna dalmayaq, yoxsa birdə görəcəyik ki, ömür bitmiş və biz bu dünyadan köçməliyik.

📝 Həzrət Əli əleyhissalam ordu ilə tarixi Mədain şəhərinin kənarından keçərkən Kəsra sarayının viran olmuş xarabalıqlarını müşahidə edirdi və elə bu vaxt o Həzrətin (ə) yanında olan bir nəfər bu şeiri oxuyur:

جرت الرياح على رسوم ديارهم فكأنهم كانوا على ميعاد

"Zamanın küləkləri diyarlarının üzərindən elə əsib evlərini elə viran etdi ki, sanki onların gedəcəkləri vədəli yerləri varmış."

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam onun şerini dinlədikdən sonra belə buyurdu:

📖 Niyə bu ayələri (Duxan surəsinin 25-29-cu ayələrini) oxumadın?

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ
وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ
كَذَٰلِكَ ۖ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنْظَرِينَ

"Onlar özlərindən sonra neçə-neçə bağlar, çeşmələr qoyub getdilər.
Əkinlər, möhtəşəm yerlər (məqamlar). Və içində qərq olduqları çoxlu nemətləri.
Bax belə oldu! Biz başqalarını onların (mal və mülklərinin) varisi etdik.
Nə göy, nə də yer onlardan ötrü ağlamadı. Onlara möhlət də verilmədi."

📚 Biharul-ənvar 32-ci cild 422-ci səhifə

t.me/axlaq

🕋 Allahdan başqa hər kəsin aciz olduğuna inanın.

📖 Qurani-kərim İsra surəsinin 56-cı ayəsində buyurur:

قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلاَ تَحْوِيلاً

"De: -Barələrində allahlıq gümanında olduğunuz Ondan (Allahdan) başqalarını çağırın, onda (görəcəksiniz ki,) sizdən əsla nə bir zərər-ziyanı dəf etməyə malikdirlər, nə də onu başqasına yönəltməyə qadirdirlər."

🛑 Allahdan qeyrisi insanın rastlaşdığı təhlükəni nə ondan uzaqlaşdıra bilər, nə dəyişə, nə də yüngülləşdirə bilər.

✅ Buna əsasən;

✔️ Beynəlxalq güclərə, mal-dövlətə, vəzifə və ictimai mövqelərə, eləcə də şəxslərə qətiyyən etimad etmək olmaz.

🟢 Qəlbinizi yalnız Allaha yönəldin və yalnız Ona etimad və etibar edin.

t.me/axlaq

🌍 İbrətlər üç növdür.

1⃣ Keşmişdə olanların həyatından ibrət götürmək.

📖 Qurani-Kərimdə dəfələrlə keçmiş ümmətlərin başlarına gələn hadisələr xatırlanmışdır.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam Nəhcül-bəlağədə 182-ci xütbədə buyurur:

وَ إِنَّ لَكُمْ فِي الْقُرُونِ السَّالِفَةِ لَعِبْرَةً، أَيْنَ الْعَمَالِقَةُ وَ أَبْنَاءُ الْعَمَالِقَةِ؟ أَيْنَ الْفَرَاعِنَةُ وَ أَبْنَاءُ الْفَرَاعِنَةِ؟ أَيْنَ أَصْحَابُ مَدَائِنِ الرَّسِّ الَّذِينَ قَتَلُوا النَّبِيِّينَ وَ أَطْفَئُوا سُنَنَ الْمُرْسَلِينَ وَ أَحْيَوْا سُنَنَ الْجَبَّارِينَ؟ أَيْنَ الَّذِينَ سَارُوا بِالْجُيُوشِ وَ هَزَمُوا [الْأُلُوفَ] بِالْأُلُوفِ وَ عَسْكَرُوا الْعَسَاكِرَ وَ مَدَّنُوا الْمَدَائِنَ

"Sizin üçün keçən dövrlərdə ibrət vardır (təki keçmişlərin bu dünyadan necə üzülüşməsinə nəzər salasınız). Haradadır Əmaliqə və onların övladları?
Haradadır (Misir şahları olmuş) fironlar və (onların heç bir nişanələri qalmamış) övladları?
Haradadır peyğəmbərləri öldürən, Allahın elçilərinin hökmlərini söndürən (aradan aparan) və zülmkarların ənənələrini dirildən Rəss şəhərlərinin əhalisi?
Haradadır o kəslər ki, qoşunlarla hər tərǝfə gedərək minlərlə nəfəri məğlub edirdilər və ordu toplayaraq şəhərlər tikirdilər?!"

2⃣ Yaşadığımız müddətdə müşahidə etdiyimiz və qarşımıza çıxan ibrət alınası hadisələr.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Ömrünü zay etdiyin keçmişindən ibrət götür ki, ömrünün qalan hissəsini (xətalardan) qoruya biləsən."

📚 Qurərul-hikəm 3038-ci hədis

3⃣ İnsanlardan asıli olmayan hadisələr.

💨 Bura təbiət hadisələrini, həmçinin aşıb daşan sellər, zəlzələlər, tufanlar, vulkanlar və sairəni qeyd etmək olar.

t.me/axlaq

❓ Bəzən insanın beyninə pis fikirlər gəlir, belə ki adam həyatın mənasız olduğunu düşünür, hədəflərinə çata bilmədiyinə görə narahat olur, maddi vəziyyətində problemlər onu kədərləndirir və sairə. Bu halda nə etmək lazımdır?

✅ Hər bir insanın sorağına istəmədən və heç bir səbəb olmadan mənfi düşüncələr gələ bilər. Buna görə də, bu fikirləri yoxlamaq və düzgün olub-olmadığını öyrənmək lazımdır.

⭕️ İstədiyiniz, amma əldə edə bilmədiyiniz arzularınızı bir yerə yazın, daha sonra, əldə edilməsi mümkün olmayan və gələcəkdə mümkün ola biləcək arzularınızı qeyd edin. Həyatınızdakı nemətləri və uğurlarınızı da oraya qeyd edin.

🌀 Çox güman ki, siz özünüzdə sizinlə eyni yaşda olanlardan heç nəyin az olmadığını görəcəksiniz.

🌍 Bəzən insanların özləri üçün nəzərdə tutduqları arzular və məqsədlər çox yüksək və əlçatmaz olur. Bəzən də insan məqsədlərinə çatmaq üçün kifayət qədər səy göstərmir. Buna görə də yaxşı olar ki, özünüz üçün real və əldə edilə bilən hədəf və məqsədlər qoyub planla, səylə və ümidlə onlara tədricən çatasınız.

🌐 Həyatın məqsədlərini yalnız maddi şeylərdə ümumiləşdirməyin.

👉 Məsələn, ailə qurmaq hər bir insanın həyatında ən iftixarlı məqsədlərindən və nailiyyətlərindən biri ola bilər. Odur ki, əgər hələ ailə qurmamısınızsa, onun maddi və mənəvi nemətlərindən bəhrələnmək üçün bu gözəl sünnə və ənənəyə əməl edin. Həyat yoldaşı və uşaq sahibi olmaq, onların gələcəyini insanın öz gələcəyinə bağlamaq insana ikiqat səy göstərməkdə daha çox güc bəxş edir.

🟤 Qarşısına ancaq maddi məqsədlər qoyan və hətta onlara nail də olan bəzi insanlar yenə də özlərini puç hesab edirlər. Bu onu göstərir insanın əsl itkisi və axtardığı şeylər maddiyyatdan başqa bir şeydir.

🕋 Allah-taala ilə münasibətinizi gücləndirin və bu həqiqəti həmişə yadda saxlayın ki, insanın maddi nailiyyətlərindən heç birini həmişəlik olaraq özü ilə götürməyir, əldə etdiyi maddiyyat ən geci ölüm zamanında insanın əlindən çıxır, hərçənd çox vaxt insan elə bu dünyada ikən maddi nailiyyətlərindən (sərvət, maşın, mülk və sairədən) məhrum olur.

🪐 Həmişəlik olaraq insanla birlikdə qalanlar niyyət, əqidə, əməl və davranışlardır.

t.me/axlaq

🕋 Qəlbin paklığının əhəmiyyəti.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

يَا كُمَيْلُ بْنَ زِيَادِ: إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ أَوْعِيَةٌ، فَخَيْرُهَا أَوْعَاهَا

"Ey Kumeyl ibn Ziyad! Qəlblər qablar kimidir. Buna görə də onların ən yaxşısı daha çox saxlaya bilənidir."

📚 Nəhcül-bəlağə 147-ci hikmət

🟢 Qəlblər ilahi qablardır və onlar üçün ən yaxşı qab ilahi elmdir. Həqiqi elm insanları dardüşüncəlilikdən və eqoizmdən uzaqlaşdırır.

🌍 Dünyəvi qabların həddi və məlum tutumu var, yəni dolu olanda həmin qabda başqa şeylərə yer qalmır. Amma elm belə deyil...
Elm qəlbi genişləndirir və tutumunu artıran qab kimidir.

🌐 Həqiqi elmlə qəlbə tutum vermək olur; Əgər insan elm yolunda olsa, elm onun qəlbinin genişlənməsinə səbəb olar, digər tərəfdən isə onu dar düşüncəlilik, eqoistlik və xudbinlikdən uzaqlaşdırar.
Bu, peyğəmbərlərin və ilahi övliyaların bəhrələndiyi "şərhi-sədr" (köksün genişlənməsi), yəni tutumun çoxalmasıdır.

⭕️ Allah eləməsin, məktəbdə və ya universitetdə başqalarının tərəqqi və inkişafına paxıllıq edən insanlar yetişdirilirsə, bu onların elmin həqiqətindən bəhrələnmədiyini göstərir.
Çünki həqiqi elm insana "Şərhi-sədr", yəni tutumu çox olan qəlb nəsib edir, bu isə yalnız qəlbin paklaşması və təharəti şərtilədir.

t.me/axlaq

⚠️ İbrətlər çox, ibrət götürənlər az.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

مَا أَكْثَرَ الْعِبَرَ، وَ أَقَلَّ الِاعْتِبَارَ

"İbrət və öyüdlər nə qədər də çoxdur, öyüd qəbul edən isə nə qədər də az!"

🌐 İbrət dedikdə keçmişdə və hal-hazırda baş verən hadisələr nəzərdə tutulur. İnsan səhvlərini düzəltmək üçün başqalarının həyatında baş vermiş hadisələrdən ibrət götürə bilər.

☑️ Həmçinin, ibrət odur ki, hal-hazırda olanları (hazırki vəziyyəti) keçmişdə təhlil edib, keçmişdə olanları hal-hazırda (hazırkı durumunda) biləsən."

📖 Qurani-kərim Yusif surəsinin 111-ci ayəsində buyurur:

لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبَابِ

"Onların başına gələnlərdə düşüncə sahibləri üçün ibrətlər vardır."

📖 Qurani-kərim ayələrindən bəlli olur ki, ibrətamiz hadisələr yalnız bəşərin tarixi ilə bağlı deyil, ümumiyyətlə, varlıq aləmində baş verən bütün hadisələrdən ibrət götürmək olar.

➡️ Payız fəslində ağacın saralmış yarpaqları mülayim küləyin əsməsilə ağacdan yerə düşür və bir az geriyə qayıtsaq, bahar fəslində həmin ağacın yaşıl yarpaqları güclü külək əsəndə belə yerə düşmür, hətta güclü külək ağacı yerindən qoparır, amma yarpaqları budaqların üzərində qalır. Təbiətin əsrarəngiz hadisəsindən ömrümüzün gənclik və qocalığını gözümüzün önündə canlandıra bilərik.

➡️ Şahların viran olmuş sarayları, səs-səmirsiz qəbiristanlıqlar, zəngin insanların miras qalmış var-dövlətlərinin övladları tərəfindən talan olunması, bütün bunların hamısı insan üçün öyüd və ibrətdir.

📝 İmam Cəfər Sadiq əleyhissalam buyurur:

كان أكثر عبادة أبي ذر التفكر والاعتبار

“Əbuzərin ən çox ibadəti təfəkkür etmək və ibrət götürmək idi."

📚 Biharul-ənvar 68-ci cild 323-cü səhifə

t.me/axlaq

🔥 Təkəbbürlük təhlükəsi.

📖 Qurani-kərim Nəhl surəsinin 23-cü ayəsində buyurur:

لَا جَرَمَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ

"Şübhə yoxdur ki, Allah onların gizli saxladığından da, aşkara çıxartdığından da xəbərdardır. O, təkəbbürlü olanları sevmir."

🔆 Bütün insanlar Allahın bəndəsidir və Allah-taala hər kəsin vücudunda istedadlar yerləşdirmişdir.

🌍 Hamı bir ata-anadan (Adəm və Həvvadan) meydana gəlib və hər kəs yaradılış baxımından eynidir. Buna görə də hər hansı bir insanın özünü başqalarından üstün sayması, bununla fəxr etməsi və qarşısındakını kiçik saymasına heç bir əsas yoxdur.

✅ Əgər Allah-taala ona xüsusi nemət veribsə, bu nemət şükür və təvazökarlığa səbəb olmalıdır, təkəbbür və lovgalığa yox.

🌐 İnsan o qədər zəif və acizdir ki:

👉 Xırda ağcaqanad da ona əziyyət verir və hətta ağcaqanaddan kiçiyi, yəni gözlə görülməyən mikrob canına xəstəlik salır və yatağa yıxır.

👉 Hava bir az qızan kimi haldan düşür, soyuduqda isə əziyyət çəkir.

👉 Əgər bir müddət yağış yağmasa bədbəxt olur, normadan çox yağış yağsa, sel-su hər yeri aparır və insan yenə bədbəxt olur;

👉 Qan təzyiqi bir az artan kimi həyatı təhlükəyə düşür, yaxud əksinə, təzyiqi düşən kimi ölüm ehtimalı çoxalır.

👉 Bir saat sonrakı taleyindən xəbərsizdir, ömrünün son anını əsla bilmir, ən yaxın dostları bəzən qatilinə çevrilir, ən əziz insanları can düşməni olur, həyat mənbəyi olan su bəzən ölüm amilinə çevrilir, ona həyat və sevinc bəxş edən nəsim külək bir az bərk əssə, tufana çevrilib evini başına yıxır.

🟦 Bu halda sən necə və hansı əsasla böyüklük iddiası edib təkəbbür libasını əyninə geyinə bilərsən?!

🕋 Əzəmət və ucalıq yalnız Allah-taalaya məxsusdur, Ondan başqaları isə zəif və acizdirlər.

t.me/axlaq

إنَّ رسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه و آله بَعثَ سَرِيّةً ، فلَمّا رَجَعوا قالَ: مَرْحَباً بقَومٍ قَضَوُا الجِهادَ الأصْغَرَ وبَقِيَ علَيهِمُ الجِهادُ الأكْبَرُ . قيلَ: يا رسولَ اللَّهِ ، وما الجِهادُ الأكْبَرُ ؟ قالَ: جِهادُ النَّفْس

Allahın Rəsulu (səllAllahu əleyhi və alih) bir dəstəni müharibəyə göndərmişdi, onlar döyüşdən qayıtdıqda onlara buyurdu: "Kiçik cihadı yerinə yetirən və qarşıda onların üzərində böyük cihad (vəzifəsi) olanlara əhsən olsun!"
Soruşdular: "Ey Allahın Rəsulu, böyük cihad nədir? Allahın Rəsulu (s) buyurdu: Nəfslə cihad."

📚 Əl-Kafi 5-ci cild 12-ci səhifə

@axlaq

📚 Elm nuru ləyaqətsiz adamlara verilməz.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam elmin aliliyinə işarə edərək buyurur:

إذا أرذل الله عبداً حظر عليه العلم

"Allah bir bəndəni (günahı nəticəsində) alçaldanda elm və biliyi ona qadağan edər."

🕋 Şübhəsiz ki, Allah-taala həm hikmət sahibidir, həm də ədalətlidir. Allah heç bir zaman ədalət və hikmətinin ziddinə bir iş görməz. Odur ki, bəndə heç bir səbəb olmadan alçalmaz.

🔥 Bəndənin alçalmasına səbəb onun etdiyi günahlardır. Yəni, insan günah nəticəsində Allahın dərgahından (mərhəmət və lütfündən) kənarlaşır və ən böyük müsibət də elm nurunun ondan alınmasıdır.

⚠️ İnsanın elmə (xüsusilə mənəvi elmlərə), alimlərin əxlaqından, mənəviyyatından və elmindən bəhrələnməyə marağı olmadıqda bilməlidir ki, bu etinasızlıq günah və qəlbin qaralması nəticəsində əmələ gəlib.

🔆 Elm bir nurdur və mənəviyyatı sağlam olan əxlaqlı insan heç zaman nurdan qaçmaz.

⚫️ Yarasa xislətli insanlar nurdan (elmdən) qaçıb gecənin zülmətində (cəhalətdə) hərəkət edirlər.

📖 Qurani-kərim Mücadilə surəsinin 11-ci ayəsində ən uca məqamın möminlərə və alimlərə məxsus olduğunu bəyan edərək buyurur:

يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ

"Allah sizdən iman gətirənlərin və xüsusilə də elm verilmiş kəslərin (dünyada və axirətdə) dərəcələrini yüksəltsin."

✅ Bəli, Allah-taala bu fəzilət və dəyəri mənəviyyatsız və təqvasız adamlardan günahlarına görə almışdır.

t.me/axlaq

❌ Təxirə salmaq bəlası.

⭕️ İnsanı bədbəxtliyə sürükləyən şeytani vəsvəsələrdən biri də "təsvif"dir. Yəni, insan etdiyi xətaları və səhvləri dərk edir, amma həmin səhvləri və xətaları düzəltməyi təxirə salır.

📝 İmam Məhəmməd Baqir əleyhissalam buyurur:

"Təsvifdən – işlərinizi (xətaları islah etməyi) təxirə salmaqdan çəkinin, çünki təsvif (təxirə salmaq) bir çoxlarını özündə boğan dənizə bənzəyir."

📚 Biharul-ənvar 75-ci cild 164-cü səhifə

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam qəflətdə olanlar haqqında buyurmuşdur:

"Şeytan onlara hakim olub (onları ələ keçirib), günahlarını nəzərlərində zinətləndirib (yaxşı qələmə verib), tövbələrini arzularla (xəyallarla) təxirə salıb."

📖 Qurani-kərim Nisa surəsinin 120-ci ayəsində şeytanın vəsvəsəsi haqqında belə buyurur:

يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ ۖ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا

"Şeytan onlara (yalançı) vədlər verir, başlarını arzularla qarışdırır. Şeytan onlara aldadıcı vəddən başqa heç nə vermir."


📖 Qurani-kərim Nisa surəsinin 18-ci ayəsində isə belə buyurur:

وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّىٰ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ وَلَا الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ ۚ أُولَٰئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا

"Daim günah edib ölümləri çatan zaman "mən indi tövbə etdim" deyənlər və həmçinin küfr halında ölənlər üçün tövbə yoxdur (onların tövbələri qəbul olunmaz). Ağrılı bir əzab hazırladığımız kəslər onlardır."

☑️ Bəli, məhz şeytanın vəsvəsələri nəticəsində insan xətaları düzəltməyi, günahlardan tövbə etməyi günü-gündən təxirə salır və bir də o vaxt ayılır ki, artıq ölüm onu haqlayıb, nə tövbə etməyə fürsət var, nə də xətaları düzəltməyə.

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam buyurur:

"Uzun arzularla (xam xəyallarla) tövbəni təxirə salanlardan olma."

t.me/axlaq

🔰 Qurani-kərimdə əxlaq.

💢 Əməllərimizə nəzarət edək.

📖 Qurani-kərim Haqqə surəsinin 18-ci ayəsində buyurur:

يَوْمَئِذٍ تُعْرَضُونَ لَا تَخْفَي مِنكُمْ خَافِيَةٌ

"O gün siz (haqq-hesab üçün Allahın hüzuruna) gətiriləcəksiniz, sizin heç bir gizlin işiniz məxfi qalmayacaqdır."

🔷 Qiyamət günündə bütün insanlar Allahın hüzuruna gətiriləcək və dünya həyatında etdikləri əməllərin hamısının hesabını verəcəklər.

☑️ İnsan şəxsiyyətinin bütün gizli nöqtələri Qiyamət günü açılar. İnsanın həqiqi kimliyi üzə çıxar.

✔️ Qiyamət günü insanın yaxşı və pis əməlləri, düşüncə və məqsədləri, nöqsan və kamillikləri üzə çıxacaq, aydın şəkildə göstəriləcək.

⚠️ Elə isə ⬇️

➡️ əməllərimizə diqqət edək. Çünki heç bir əməlimiz gizli qalmayacaq.

t.me/axlaq

🔥 Qəzəbin qarşısını alın!

📖 Qurani-kərim Ali-İmran surəsinin 134-cü ayəsində buyurur:

الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

"(Möminlər) imkanlı vaxtlarında da, yoxsul vaxtlarında da Allah yolunda xərcləyən, qəzəblərini udan, insanların xətalarından keçən (əfv edib bağışlayan) şəxslər(dirlər)! Allah yaxşılıq edənləri sevər."

💥 Qəzəb və əsəbin törətdiyi nəticələr olduqca ziyanvericidir.

🔰 "Bir nəfər Həzrət Muhəmmədin (s) hüzuruna gəlib dedi:

"Ey Allahın Rəsulu, mənə fayda verəcək bir nəsihət edin."
Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih buyurdu:

انطلق ولا تغضب

"Get və heç vaxt qəzəblənmə."

O kişi yenə nəsihət etməyi xahiş etdikdə Həzrət Muhəmməd (ə) buyurduğu kəlamı bir daha təkrar etdi və beləliklə, üçüncü dəfə yenə təkrar etdi."

📚 əl-Kafi 2-ci cild 303-cü səhifə

🔰 Başqa bir hədisdə deyilir:

Bir nəfər Həzrət Muhəmmədin (s) hüzuruna gəlib nəsihət olunmasını xahiş etdi.
Həzrət Muhəmməd səllAllahu əleyhi və alih ona buyurdu:
"Çalış heç vaxt qəzəblənmə."
Həmin adam öz qəbiləsinə qayıtdı. Qəbiləsi arasında mübahisə yaranmiş və bir-birinə qarşı düşmənçilik edirdilər. O da əlinə silah alıb düşmən olduqları tərəfdə mübarizə etmək istədikdə yadına Həzrət Muhəmmədin (s) hədisi düşdü və silahı yerə atıb qarşı tərəfə dedi: "Ey camaat! Əgər bizim tərəfimizdən sizə zərər, ziyan dəyibsə, qətl hadisəsi baş veribsə, mən öz malımdan dəymiş ziyanın haqqını ödəməyə hazıram."
Qarşı tərəf həmin şəxsin cavabında dedi: "Aramızda nəsə olubsa, biz sizə bağışlayırıq və əfv edirik."
Beləliklə, iki tərəf arasında yaranmış münaqişə sülh yolu ilə həll oldu."

📚 əl-Kafi 2-ci cild 304-cü səhifə

📝 İmam Məhəmməd Baqir əleyhissalam buyurur:

"Qəzəbdən daha pis nə ola bilər? İnsan qəzəbli olduqda günahsız insanları belə qətlə yetirər və pak qadınlara iftira belə yaxar."

📚 əl-Kafi 2-ci cild 304-cü səhifə

❌ Yer üzündə tökülən qanların bir çoxunun mənşəyi qəzəbin tüğyan etməsidir. Bir çox boşanmalar, cinayətlər məhz qəzəb üzündən baş verir.

t.me/axlaq

🔰 Tərbiyənin başlanğıcı mərifət və elmdir.

🔆 Tərbiyənin başlanğıcı mərifət və elmdir.

🌳 İnsanın tərbiyəsi ağac becərməyə bənzəyir. Bu meydana ayaq basan hər bir insan torpağa yeni ağac qələmi (fidanı) basdıran insana bənzəyir.

👉 Yəni hər şeydən əvvəl o fidanın hansı ağacın fidanı olmasını, bacarığının nə dərəcədə olmasını, ətraf mühitin (torpaq, su, hava, günəş şüaları...) ona necə təsir göstərməsini, hansı maddələrin onun inkişaf etməsinə kömək göstərə bilməsini, nə qədər suya və gübrəyə ehtiyacı olmasını və s. özəlliklərini dəqiq bilməlidir.

☘ Bu ağac fidanının nə olduğunu və hansı xüsusiyyətlərə malik olmasını bilməsək onun becərilməsi barədə danışa bilmərik.

⭕️ İnsan nəfsinə də belə yanaşmalıyıq. Hərçənd ki insan nəfsi daha çox mürəkkəbliklərə malikdir. Nəfslə bağlı ixtiyar, iradə, meyil və s. özəlliklərə müraciət etməliyik ki, bu da onu maddi və sadə varlıqlardan fərqləndirir.

🟩 Əxlaq elmi bizə nəfsin tərbiyə olunmasının keyfiyyətini, yollarını və üsulunu çatdırır. Bu, əxlaq elminin üzərinə düşən vəzifədir.

🔰 İnsanın islahı və nəfsin tərbiyəsinin birinci mərhələsi mərifət və tanımaqla başlayır. Yəni nəfsin nə olması, əxlaq elmində araşdırılması üçün hansı istedadlara malik olması, hansı inkişaf mərhələlərini keçmək məcburiyyətində olması, hansı yaxşı vərdişlərə yiyələnməli, hansı pis vərdişlərdən çəkinməli olduğu, hansı işin yaxşı, hansı işin pis olduğu bilinməlidir.

t.me/axlaq

💠 Rahatlıq və aramlığın mənşəyi.

📖 Qurani-kərim Rəd surəsinin 28-ci ayəsində buyurur:

الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ

"Bunlar iman gətirənlər və qəlbləri Allahı zikr etməklə rahatlıq tapanlardır. Bilin ki, qəlblər ancaq Allahı zikr etməklə rahatlıq tapır.

🔰 Bu ayədə söhbət Allahın yad edilməsinin qəlb rahatlığına olan təsirindən gedir.

🟩 Elə bir rahatlıq ki, insanı büdrəmələrdən çəkindirir və ona əxlaqi fəzilətləri aşılayır.

💠 Bu misilsiz rahatlıq ona görədir ki, bəzi hallarda gələcəklə bağlı olan qaranlıq və gizlinləri aradan qaldırır.
👉 Məsələn, nemətlərin əlindən çıxması, xəstəliklərin əlində əsir qalması, çarəsizlik, bacarıqsızlıq, uğursuzluq və bu kimi gələcəklə bağlı narahatlıqları aradan qaldırır.

🌍 Bəzi hallarda isə insanın həyatının keçmiş qaranlıq səhifələri onun fikrini özünə cəlb edir. Bu halda da dünyapərəstlik, dünyaya bağlılıq, zənnə qapılmaq, vahimələr, ölüm qorxusu, deputat, əsəbilik və s. qəlb rahatlığına mane olan amillər ola bilər.

🔥 Paxıllıq, həsəd, hərislik, kin və bu kimi səbəblər də insanın rahatlıq tapmasına əngəl olur.

🕋 Allah-taalanı yad etmək qəlbə aramlıq bəxş edir. O Allahı ki, hər bir çətinlik Onun qüdrəti qarşısında asan, hər bir dolaşıq iş Onun iradəsi ilə sadədir.

🕌 Bəli, belə bir Allahı yad etmək qəlblərin rahatlıq amili, əxlaqi fəzilətlərin inkişaf səbəbidir.

🟦 Bir məsələyə diqqət etmək lazımdır ki, xatircəm və arxayın nəfs həmin nəfsdir ki, Allah-taala ona xitab edərək Qurani-kərimin Fəcr surəsinin 27-30-cu ayələrində belə buyurur:
"Ey arxayın və xatircəm nəfs! Dön Rəbbinə, sən Ondan razı olaraq, O da səndən! (Əməlisaleh) bəndələrimin sıralarına daxil ol! Cənnətimə daxil ol!"

t.me/axlaq

🌐 Dünya həyatı bizə verilmiş fürsətdir. Biz bu fürsətdən istifadə edərək əbədi həyatımızı yaratmalıyıq.

❌ Qəflət yuxusuna dalmayaq, yoxsa birdə görəcəyik ki, ömür bitmiş və biz bu dünyadan köçməliyik.

📝 Həzrət Əli əleyhissalam ordu ilə tarixi Mədain şəhərinin kənarından keçərkən Kəsra sarayının viran olmuş xarabalıqlarını müşahidə edirdi və elə bu vaxt o Həzrətin (ə) yanında olan bir nəfər bu şeiri oxuyur:

جرت الرياح على رسوم ديارهم فكأنهم كانوا على ميعاد

"Zamanın küləkləri diyarlarının üzərindən elə əsib evlərini elə viran etdi ki, sanki onların gedəcəkləri vədəli yerləri varmış."

📝 Əmirəlmöminin Əli əleyhissalam onun şerini dinlədikdən sonra belə buyurdu:

📖 Niyə bu ayələri (Duxan surəsinin 25-29-cu ayələrini) oxumadın?

كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ
وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ
كَذَٰلِكَ ۖ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنْظَرِينَ

"Onlar özlərindən sonra neçə-neçə bağlar, çeşmələr qoyub getdilər.
Əkinlər, möhtəşəm yerlər (məqamlar). Və içində qərq olduqları çoxlu nemətləri.
Bax belə oldu! Biz başqalarını onların (mal və mülklərinin) varisi etdik.
Nə göy, nə də yer onlardan ötrü ağlamadı. Onlara möhlət də verilmədi."

📚 Biharul-ənvar 32-ci cild 422-ci səhifə

t.me/axlaq

🌍 Sıxıntı və çətinliklər zamanı Allaha təvəkkül edin.

📖 Qurani-Kərim Təğabun surəsinin 11-ci ayəsində buyurur:

مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَن يُؤْمِن بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

"Allahın izni olmadan (heç kəsə) bir müsibət üz verməz. Hər kəs Allaha iman gətirsə, Allah onun qəlbini haqqa yönəldər. Allah hər şeyi bilir."

🕋 Mömin şəxs Allahın elm, hikmət və mərhəmətinə inandığına görə bilir ki, dəlil, hikmət və ədalət olmadan heç kimə bəla və müsbət üz verməz.

✅ Allahın elm və iradəsinə imanı olan şəxs hadisələr qarşısında səbir, təvəkkül və ümidini əldən vermir.

🌐 Sıxıntı, müsibət və çətinliklərə düçar olmuş möminlərə Allah-taala tərəfindən əlac və çıxış yolları göstərilir, yaxud da dözüm, müqavimət və səbirlilik ilham edilir.

t.me/axlaq