AFG'ONISTON | ERON | TAHLILI

🇺🇸🇮🇷​​AQSH DAVLAT KOTIBI: "BIZ ERONGA MAKSIMAL BOSIM O'TKAZISHIMIZ KERAK"

🇺🇸AQSh Davlat kotibi Marko Rubio "Fox News" telekanaliga bergan intervyusida Donald Trampning Eronga qarshi “maksimal bosim” siyosatini amalga oshirish boʻyicha avvalgi siyosati mamlakatning yadroviy faoliyatiga toʻsqinlik qilishi mumkinligini aytib, Tehronning yadroviy qurol yaratishga urinishlari munosabati bilan Eronga bosimni yanada kuchaytirish kerakligini ma'lum qildi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

❗️Va'da qilganimdek endi yangicha formatda davom etamiz...

✅Yana bir bor eslatib o'taman ushbu kanalda AFG'ONISTON va ERON tarixi, siyosati, madaniyati hamda hozirgi kundagi ijtimoiy-iqtisodiy hayoti bo'yicha tahliliy ma'lumotlar berilib boriladi!
Bu kanal sizga AFGʻONISTON va ERONNI boricha ko‘rsatadi.

🇮🇷Eronshunos va afg'onshunoslik nuqtai nazaridan tahlil qilamiz.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🛑🔺​​1980-YILGI MOSKVA OLIMPIADASINI BOYKOT QILISHGA CHAQIRUVCHI PLAKAT

🛠🎖1979-yilda Sovet qo'shinlarining Afg'onistonga kiritilishi sababli 65 davlat Olimpiya o'yinlarida qatnashishdan bosh tortib boykot qilgan edi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

​​​​🟦🟦🟩🟩
#Dayjest_dekabr

⚡️Quyida sizlarga AFG'ONISTON TAHLILI kanalida 1 oy davomida (dekabr oyida) post qilingan Afg'oniston bo'yicha asosiy ma'lumotlardan ayrimlarini eslatib o'tamiz!

➡️Tolibon xotin-qizlar uchun tibbiyot bilim yurtlarini yopdi
➡️ Halil ar-Rahmon Haqqoniyning o‘ldirilishi: Afg‘oniston va mintaqa uchun oqibatlari
➡️Suriyadagi “Hay'at Tahrir Ash-Shom” guruhi endi Afgʻonistonda
➡️Afg'oniston–Pokiston munosabatlarida suv masalasi
➡️Afg'onistondagi “Hay'at Tahrir ash-Shom”ning Eron xavfsizligiga tahdidi kuchaymoqda(mi?)
➡️Tolibonning xotin-qizlarga oid yangi farmoni
➡️Afg'oniston o'tgan asrning 50-60 yillari: Tolibon ham, Mujohidlar ham, ISHID ham, Al-Qoida ham bo'lmagan davrlar suratlarda
➡️Tolibonning “xalqaro diplomatiyasi”

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

📍AFGʻONISTON, Pag'mon shahri

📍 افغانستان، شهر پغمان

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

​​🇺🇿 OʻZBEKISTON ELEKTR ENERGIYASINI AFG'ONISTONGA YETKAZIB BERISHNI DAVOM ETTIRADI

⚡️Afg‘onistonning DABS energetika kompaniyasi rahbari Abdul Bari Umar va “O‘zenergosotish” AJ kompaniyasi rahbari Jahongir Obidjonov o'rtasidagi shartnomaga muvofiq o'zbek tomoni 2025-yilgacha afg'on tomoniga elektr energiyasini yetkazib berishni uzaytirdi.

🇦🇫Tolibon bilan muzokaralar davomida quvvati 500 kV bo'lgan “Surxon – Puli-Xumri” elektr uzatish liniyasi qurilishini boshlash masalasi ham ko‘tarilgan.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

📍AFGʻONISTON, Bomiyon viloyati

بله، اصلاً افغانستان آنقدر هم که ما فکر می کنیم ترسناک نیست. طبیعت افغانستان خیلی مقبول است.

P.S: ha aslida Afg'oniston biz o'ylaganchalik qo'rqinchli emas. Afg'oniston tabiati juda go'zal....

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫​​HALIL AR-RAHMON HAQQONIYNING O‘LDIRILISHI: AFG‘ONISTON VA MINTAQA UCHUN OQIBATLARI

🏳️Tolibonning Qochqinlar va repatriatsiya vaziri Halil ar-Rahmon Haqqoniyning o‘ldirilishi Tolibon Muvaqqat hukumatiga zarba bo‘ldi va xorijiy davlatlar tomonidan keskin qoralandi. Jumladan, afg‘on mojarosida turli tomonlar o‘rtasida vositachilik qilishda muhim rol o‘ynab kelayotgan Qatar qotillikni qoralab chiqdi. Pokiston ham ta'ziya izhor etib, mintaqadagi terror hujumlari tahdidining jiddiyligini ta'kidladi. Bu o'z navabtida Afg‘onistondagi beqarorlik va IShID-Xuroson kabi ekstremistik guruhlar tahdidi kuchayib borayotganini dalillaydi. (Eslatib o'taman, kechagi teraktda IShID Halil ar-Rahmon Haqqoniyni o'ldirilishi uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga oldi.)

🔅Haqqoniy tarmog‘idagi asosiy shaxslardan biri hisoblangan Halil ar-Rahmon Haqqoniy 2021-yilda Tolibon hokimiyatga qaytganidan so'ng, Kobul xavfsizligi uchun mas’ul bo‘lgan nufuzli Tolibon a’zolaridan biri sifatida tanilgan Tolibon Ichki ishlar vaziri Sirojiddin Haqqoniyning amakisi hisoblanadi. Hoji Halil ar-Rahmon Haqqoniyning o'limiga sabab bo'lgan hujum, Kobulda xavfsizlik apparatining sezilarli muvaffaqiyatsizliklaridan dalolat beradi. Bu allaqachon iqtisodiy, siyosiy va ijtimoiy muammolarga duch kelayotga Tolibon Muvaqqat hukumatining xavfsizlik nuqtai nazaridan zaif tomonlarini ko'rsatadi.

❓Shu o'rinda savol tug'iladi, xo'sh ushbu suiqasdning Afg'oniston va mintaqa uchun oqibatlari qanday bo'lishi mumkin?

🔻Birinchidan, ISHID-Xurosonning kuchayishi. Hujum IShIDning kuchayishda davom etayotganini va nafaqat Tolibonga, balki mintaqadagi barqarorlikka ham katta tahdid solayotganini tasdiqlaydi. Bu esa birinchi navbatda Markaziy Osiyo davlatlari jumladan, O'zbekiston uchun ham tahdid hisoblanadi.

🔻Ikkinchidan, Tolibon ichidagi ichki bo'linishlarni kuchaytiradi. Jumladan, Tolibon ichidagi, ayniqsa, Haqqoniy tarmog'i kabi turli guruhlar va boshqa klanlar o'rtasidagi ichki ziddiyatlarni kuchaytirishi hamda ichki kurashlarning yangi bosqichini boshlab berishi mumkin.

🔻Uchinchidan, Xalqaro bosim. Haqqoniyning o'ldirilishi Tolibon Muvaqqat hukumatiga xavfsizlikni ta'minlash va terrorizmga qarshi kurashish uchun "kuch markazlari" tomonidan xalqaro bosimni kuchaytirishi mumkin.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

📌AFG'ONISTON o'tgan asrning 50-60 yillari: Tolibon ham, Mujohidlar ham, ISHID ham, Al-Qoida ham bo'lmagan davrlar.

🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤

📌افغانستان، سال های ۱۹۵۰-۱۹۶۰ قرن گذشته: دوره های که نه القاعده، نه داعش و نه مجاهدین و طالبان بود.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫 TOLIBON YETAKCHISI HAYBATULLOH OXUNDZODA ILK BOR KO'RINISH BERDI

📹 Tolibon amiri Mavlaviy Haybatulloh Oxundzoda Afg'onistonning Uruzgon viloyatida ilk bor omma oldida ko'rinish berdi.

⚡️Hozirda Tolibonning yuqori martabali vakillari (Sirojiddin Haqqoniy, Mulla Muhammad Yoqub) o'rtasida yuz berayotgan ichki raqobatlar Haybatullohning xalqqa o‘zini namoyon qilish uchun muhim omil bo‘lib qilganga o'xshaydi.

➡️O'z navabtida, yaqin kunlarda amir Haybatulloh Oxundzoda Tolibon xavfsizlik o'rganlariga tegishli qurol-yaroqlarni qaytadan ro'yxatdan o'tkazish to'g'risida qaror qabul qilgan edi va bu Tolibon ichidagi ichki vaziyat ancha taranglashganini belgisi sifatida baholangan edi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

📍 HIROT, ​​AFG'ONISTON.
📍 هرات ، افغانستان


🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫AFG'ONISTONNING "OLTIN ASRI" – ZOHIRSHOH HUKMRONLIGI DAVRI

🔠​​uhammad Zohirshoh Afg'onistoning 1933-1973 yillardagi rahbari hisoblanib, otasi Afg'onison qiroli Muhammad Nodirshoh 1933-yilning 8-noyabrida Kobuldagi Nejat harbiy litseyida parad chogʻida 19 yoshli litsey oʻquvchisi Abdul Xoliq Xazar tomonidan otib oʻldirilgandan so'ng, Afg'oniston taxtiga o'tiradi.

🔠ohirshoh hokimiyatni o‘z qo‘liga olib, siyosiy va iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishga kirishdi, bu esa ko'pchilikka yoqmaydi. 1964-yilda qirol Zohirshoh Afg'onistoning yangi konstitutsiyasini e'lon qiladi. Unda asosan davlatni modernizatsiya qilishdan iborat edi, bu esa konservativ mullalarning noroziligiga sabab bo'ldi. Shuningdek, u pushtu tilini ommalashtirish uchun fors tiliga (forsi-ye kobuliy (فارسی کابلی)) qarshi kampaniya olib boradi.

✨Zohirshoh hukmronligi davrida Afg‘oniston nisbatan barqarorlik va osoyishtalik bilan ajralib turar hamda davlat rivojlanish bosqichiga kirgan edi. Shuning uchun ushbu davr Afg'oniston tarixida “OLTIN DAVRI” sifatida eslanadi.

➡️Uning hukmronligi davrida hukumatga chet ellik maslahatchilarni taklif qilindi, birinchi zamonaviy universitetga asos solindi hamda u afgʻon ayollari uchun burqani (roʻmol) bekor qilish tarafdori boʻldi. Uning davrida ayollar ta'lim olish va ovoz berish huquqiga ega bo'ldi. O'sha davrda Afg'oniston chindan rivojlanish boshqichiga kirgan edi. Bu esa mutaassib dindorlarga yoqmagan, ularga qarshi Zohirshohning mashhur iborasi bor edi: "Qur'onning hech bir joyida, Alloh ilmiy-texnik taraqqiyotga qarshi, deb aytilmagan, shuning uchun nega biz bunga qarshi kurashishimiz kerak?"

❌1973-yilda Zohirshohning amakivachchasi va kuyovi Muhammad Dovud Zohirshoh Italiyadaligidan foydalanib davlat to'xtarishi amalga oshiradi, Zohirshoh esa taxtdan voz kechishga majbur bo'ladi. Keyinchalik 2002-yilda Afg'onistonga qaytib kelib, 2007-yilning 23-iyulida kasallikdan vafot etadi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫"Tolibon" ichidagi birdamlik bugun qanchalik mustahkam? Hozirgi kundagi "Tolibon" ichidagi vaziyat qanday? "Tolibon" vakillarining ichki bo'linishidagi xususiyatlar qanday omillarga bog'liq?

🎤Shu kabi savollar yuzasidan fikr-mulohazalarimiz kun.uz nigohida.

📹Batafsil: https://youtu.be/xZEC8sImwP8?si=TMy8jjfJVWp8DHAY

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫TOLIBON SAFIDA ICHKI BO'LINISH AVJ OLMOQDAMI?
​
📢So‘nggi oylarda Tolibon yetakchilari o‘rtasida yana jiddiy ichki bo‘linishlar (oldin ham bu xususida batafsil yozgan edim) yuzaga kelishi va ushbu noaniq raqobat sharoitlari Afg'onistonni boshqarish qobiliyatini shubha ostiga qo‘yish mumkinligi xususida bir qator nashrlar "kun tartibiga" aylanmoqda. Xususan o'tgan hafta davomida Qo'shma Shtatlarning "The New York times" nashrida Tolibon ichki ishlar vaziri Sirojiddin Haqqoniyning intervyusi e'lon qilinib, muhokamalarga sabab bo'ldi.

🔴Ayni paytda OAV larda Tolibon tashqi ishlar vaziri o'rinbosari Sher Muhammad Abbos Stanikzay Tolibon ichidagi ushbu bo'linishlarni rasman tan olayotganligi xususida ma'lumotlar ham tarqaldi. E'tiborlisi Stanekzayning izohlari, Tolibon ichki ishlar vaziri Sirajuddin Haqqoniy bilan "The New York Times" gazetasida chiqqan intervyusidan ko‘p o‘tmay yangragan, shundan so‘ng mutaxassislar Tolibon ichidagi ichki bo‘linishlar kuchayib borayotganini va endi ularni yashirish qiyinligini aytisha boshladi.

➡️O'z navbatida, Tolibon vakillarining birlik haqidagi da'volarga qaramay, kelgan dalillar rahbariyatda boshqaruv strategiyasi, resurslarni taqsimlash va xalqaro hamkorlik bo'yicha chuqur mafkuraviy bo'linishlarni ko'rsatmoqda. Hokimiyatni mustahkamlash istagi va pragmatik boshqaruvga bo'lgan ehtiyoj o'rtasidagi bu tafovut Tolibon rejimi barqarorligiga jiddiy tahdid soladi.

🔴Aytish joiz bo'lsa, bu tafovutlarning asosiy manbai Tolibon amiri va oliy rahnamosi Haybatulloh Oxundzodaning an’anaviy islom tamoyillariga (radikallashgan) qat’iy amal qilish va hokimiyatni markazlashtirishga urg‘u berishidir.

➡️Biroq, bu pozitsiya Ichki ishlar vaziri Sirajuddin Haqqoniy va Mudofaa vaziri Mulla Muhammad Yoqub kabi Tolibon rahbarlari tomonidan taqdim etilgan pragmatik yondashuvlarni chetlab o'tadi. Ushbu mo'tadil Tolibon vakillari xalqaro hamjamiyat bilan aloqalarni kuchaytirishni xohlaydi. Ushbu hamkorlik orqali esa davlatning iqtisodiy muammolarini yengillashtirishi mumkin bo'lgan moslashuvchan boshqaruvni yoqlaydi. Buni amalga oshirishga urinishlar Oxundzoda atrofidagi "qattiq mullalar" tomonidan qat’iy qarshilikka uchramoqda.

➡️👈Bundan tashqari, rahbariyat ichidagi kelishmovchiliklar xavfsizlik masalalarini, xususan, Pokiston bilan munosabatlarni keskinlashtiradi. Ba'zi rahbarlar mintaqaviy barqarorlikni ta'minlash uchun "Tehrik-e-Tolibon Pokiston" (TTP)ga qarshi kurashda Pokiston bilan hamkorlik qilish zarur, deb hisoblasa, boshqalari yon berish sifatida talqin qilinishi mumkin bo'lgan har qanday harakatlarga qarshi. Bunday qarama-qarshiliklar mafkuraviy  va pragmatik boshqaruv zarurati o'rtasidagi chuqurroq tafovutni ochib beradi. Rahbariyatdagi tarqoqlik Tolibon yetakchilaridan islohot va boshqaruvning inklyuziv modelini qurishda to'sqinlik qilishi mumkin.

➡️Tolibon uchun Afg'onistonda mustahkamlanish va mamlakat kelajagiga umumiy qarash uchun ichki qarama-qarshiliklarni bartaraf etish muhim. O'z navbatida, Tolibon ichida konstruktiv muloqot va turli qarashlarni murosaga keltirish nafaqat muvaffaqiyatli boshqaruv, balki inqirozdan aziyat chekayotgan afg‘on aholisi ishonchini tiklash uchun ham muhim hisoblanadi

🏳️Afg‘onistonni tan olish va qo‘llab-quvvatlashda xalqaro hamjamiyat muhim rol o‘ynaydi. "De-yure"ga erishish uchun Tolibon inson huquqlari, jumladan, erkinliklari keskin cheklangan ayollar huquqlariga ta'minlashi kerak. Bu sohadagi salbiy natijalar jiddiy tanqidlarga sabab bo‘ldi va Tolibonning xalqaro miqyosda tan olinishiga to‘siq bo‘lmoqda.

💬Ekspertlarning fikricha, Afg'onistonda yana bir tarixiy bo'linish (parchalanish) hamda inqirozli vaziyatni oldini olish uchun Tolibon milliy birlik va iqtisodiy rivojlanishga ustuvor ahamiyat berishi kerak. Ichki tafovutlarni bartaraf etish va afg‘on xalqining ehtiyojlariga javob beradigan inklyuziv boshqaruvni yaratish Afg‘onistonni yanada barqaror va farovon kelajak sari yetaklashi mumkin...

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇺🇳 AFG'ONISTON BO'YICHA TO'RTINCHI DOHA KONFERENSIYASI BO'LIB O'TISHI KUTILMOQDA

🇶🇦Qatar Tashqi ishlar vazirligi Dohada Afgʻoniston boʻyicha maxsus vakillarning toʻrtinchi yigʻilishi oʻtkazilishini, mamlakatdagi siyosiy va gumanitar muammolarni hal qilish boʻyicha saʼy-harakatlarni davom ettirayotganini maʼlum qildi. Uchrashuv sanasi hozircha ma’lum qilinmagan.

🇺🇳O'z navbatida, Qatarning BMTdagi doimiy vakili Alya Ahmad bin Saif Ol Tani BMT Bosh kotibi o‘rinbosari Rozmari DiKarlo bilan uchinchi uchrashuv yakunlarini muhokama qilib, tomonlar muzokaralarning keyingi bosqichi uchun avvalgi uchrashuvlarning ijobiy natijalaridan foydalanish muhimligini ta’kidladilar.

🇺🇳Dohadagi uchinchi uchrashuvda 25 dan ortiq davlat delegatlari hamda Tolibon hukumati vakillari ham qatnashgan edi. 3-Doha konferensiyasi Afg‘oniston xalqi ahvolini yaxshilash uchun Tolibon va xalqaro hamjamiyat o‘rtasidagi hamkorlikni rag‘batlantirishga qaratilgan edi. Biroq haligacha ushbu muzokaralarda afg'on ayollari va fuqarolik jamiyati vakillari ishtirok etmayotgani asosiy tanqidiy masala bo'lib qolmoqda. Bu, ayniqsa Afg'onistonda davom etayotgan inson huquqlari buzilishini hisobga olsak, muhokamalarning inklyuzivligi va samaradorligini cheklaydi.

📌 Uzoq muddatli taraqqiyotni ta'minlash uchun ekspertlar afg'on jamiyatida turli guruhlarni jalb qilish muhimligini ta'kidlamoqda. Muhokamalarda inson huquqlari masalalari markaziy o'rinni egallashi kerak. Afg‘oniston aholisining barcha qatlamlari fikrini inobatga olgan holdagina mamlakatdagi vaziyatni barqarorlashtirishga yordam beradigan barqaror yechimlarga erishish mumkin. Ayni damda bo'lib o'tishi kutilayotgan 4-Doha uchrashuvi xalqaro hamjamiyat sa'y-harakatlari samaradorligini sinovdan o'tkazadi hamda "Kuch markazlarining" Tolibon bilan muzokaralarda inklyuzivlik va inson huquqlarini himoya qilishni talab qilishga qanchalik qodirligini baholash imkoniyatini beradi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

​​🇺🇿O'ZBEKISTONNING AFG'ONISTONDAGI YANGI ELCHISI TAYINLANDI

🇺🇿O‘zbekistonning Afg‘onistondagi favqulodda va muxtor elchisi etib Oybek Usmonov tayinlandi. Tayinlovga qadar u Misr va Pokistonda elchi sifatida faoliyat yuritgan.

🔴Kobulga elchining tayinlanishi O‘zbekiston diplomatiyasida afg‘on yo‘nalishi muhimligini ta’kidlaydi. Afg‘onistondagi murakkab vaziyat fonida to‘g‘ridan-to‘g‘ri diplomatik aloqalarni davom ettirish, mintaqada xavfsizlik va iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlash yo‘lidagi strategik muhim qadamga aylanmoqda. Bu qadam, shuningdek, O‘zbekistonning Afg‘onistonda barqarorlikni ta’minlash va ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirishda faol rol o‘ynash istagidan dalolat beradi.

📌Eslatib o'taman, Oybek Usmonov 2012-2024-yillarda Kobulda elchi bo'lib ishlagan Yodgorxo'ja Shodmanov o'rniga tayinlandi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇨🇳🇦🇫​​TOLIBON VA XITOY O'RTASIDAGI MUNOSABATLAR: VOXAN KORIDORI ASOSIY YO'NALISH SIFATIDA (2-qism)

🕐O'z navabtida, Voxan yo‘lagining ochilishi Kobul va Pekin o‘rtasida nafaqat iqtisodiy, balki xavfsizlik sohasida yaqin hamkorlikni ham nazarda tutadi. Pekin ekstremistik va ayirmachi guruhlar tahdidlari ushbu koridor uchun xavfsiz muhit yaratmaslikdan qo'rqadi. Biroq Tolibon bu muammolarni hal qilishga, jumladan, Badaxshon viloyatida Xitoy chegarasigacha bo‘lgan yo‘llarni qurishga tayyorligini faol namoyish etmoqda.

♾Afg‘oniston va Xitoy o‘rtasida Voxan koridori orqali to‘g‘ridan-to‘g‘ri quruqlik yo‘lagining yaratilishi har ikki davlat va butun mintaqa uchun katta foyda va’da qilmoqda. Jumladan, yuqorida ta'kidlaganimizdek, iqtisodiy hamkorlik kuchayadi; transport xarajatlari kamayadi; Xitoy afg'on resurslaridan foydalanish imkoniyatiga ega bo'ladi. Qolavers, Eron va Fors ko'rfazi davlatlari bilan savdo aloqalarini oshiradi.

📌Xulosa o'rnida shuni ta'kidlash lozimki, ushbu loyihaning amalga oshirilishi Afg‘onistonda iqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va Xitoyning mintaqadagi ta’sirini kengaytirish uchun muhim qadam bo‘lishi mumkin. Tolibon esa bu loyihani iqtisodiy aloqalarni diversifikatsiya qilish va Pokistonga qaramlikni kamaytirish imkoniyati sifatida ko'rib, faol targ'ib qilmoqda. Yana bir jihatni ham inobatga olish lozimki, mintaqadagi tabiiy resurslar hamda geosiyosiy ta’sir uchun kuchayib borayotgan raqobat sharoitida Pekin Afg‘oniston bilan quruqlikdagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqalarning barcha xavf-xatarlari yuzasidan xavfsizlik va afzalliklarini o‘ylab ko‘rishi kerak bo‘ladi.

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇨🇳🇦🇫 ​​TOLIBON VA XITOY O'RTASIDAGI MUNOSABATLAR: VOXAN KORIDORI ASOSIY YO'NALISH SIFATIDA

📶Global va mintaqaviy oʻzgarishlar sharoitida "Tolibon" iqtisodiy aloqalarni mustahkamlash hamda savdo yoʻllarini diversifikatsiya qilish uchun Xitoy bilan toʻgʻridan-toʻgʻri quruqlik orqali aloqalarini oʻrnatishga intilmoqda. Biroq ikki davlat oʻrtasida haligacha toʻgʻridan-toʻgʻri transport yoʻlagi mavjud emas. O'zaro savdo aloqalari Pokiston va Markaziy Osiyo kabi davlatlar vositachiligi orqali amalga oshiriladi.

➡️Mavjud muqobil yo‘llardan biri Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston-Afg‘oniston temir yo‘li hisoblanadi. Tolibon hukumati Xitoy bilan to'g'ridan-to'g'ri transport liniyalarini yaratish uchun Voxan yo'lagi ochilishiga faol lobbichilik qilmoqda, biroq Pekin xavfsizlik nuqtai nazaridan ehtiyotkorona munosabatda bo'lishni ham yoddan chiqarganicha yo'q.

🌀Hozirgi paytda, iqtisodiy qiyinchiliklar hamda "Tolibon"ning xalqaro savdoni yaxshilashga intilishi Kobulni dunyoning eng yirik iqtisodiy kuch markazlaridan biri bo'lgan Xitoy bilan yaqinroq iqtisodiy aloqalarni izlashga undamoqda. O'z navabtida Afg'oniston va Xitoy o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri quruqlik orqali logistik aloqalari nafaqat Kobul uchun balki Pekin uchun ham, katta foyda keltirishi mumkin.

➡️Keling, "Voxan koridori"ning afzalliklari xususida to'xtalib o'tamiz:

1️⃣Transport xarajatlarini kamaytirish va vositachi davlatlardan mustaqil bo'lish. Hozirda Afg‘oniston va Xitoy o‘rtasidagi yuklar Pokiston yoki Markaziy Osiyo orqali tashiladi, bu esa yetkazib berish muddatlari hamda logistika xarajatlari oshiradi. Voxan yo‘lagining ochilishi transport xarajatlarini kamaytiribgina qolmay, tovarlarning raqobatbardoshligini oshiradi. Bu esa Afg‘onistondagi inflyatsiya darajasini pasaytirishi mumkin. Qolaversa, Tolibon Pokistonga bo'lgan qaramlikni kamaytirishga intilmoqda,(Islomobod tranzit cheklovlaridan dastak sifatida foydalanadi). Yangi yo‘nalishlar Afg‘onistonga tashqi savdoni diversifikatsiya qilish va iqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash imkonini beradi.

2️⃣“Bir makon bir yo‘l” loyihasiga integratsiya. Afgʻoniston uchun toʻgʻridan-toʻgʻri Xitoyning “Bir makon bir yoʻl” loyihasiga kirish imkonini beradi. Bu esa infratuzilma investitsiyalarini jalb qilish va Afg'onistonni global transport tarmoqlariga kiritish imkonini beradi. Vaxon yo‘lagini Hirot-Xaf temir yo‘li bilan bog‘lash orqali Xitoy yuklarni Eron, Fors ko‘rfazi va Yevropaga tezroq yetkazib bera oladi. Bu esa kelajakda Afg‘onistonning tranzit markazi sifatida ro'lini oshiradi.

3️⃣ Xitoy uchun Afg'oniston tabiiy resurslariga kirishni soddalashtiradi. Afg'onistonda litiy, mis va temir kabi boy mineral resurslar mavjud bo'lib, bu Xitoyning e'tiborini tortmoqda. Bundan tashqari ushbu koridor Pekinga logistikani to'g'ridan-to'g'ri optimallashtirish va tog'-kon sanoatiga sarmoyani oshirish imkonini beradi. "Aynak" mis konini o‘zlashtirish bo‘yicha amaldagi shartnomada Xitoyga xomashyo tashish yo‘llari qurilishi ko‘zda tutilgan. Hamkorlikni davom ettirish Voxan yo‘lagi orqali temir yo‘l va avtomobil yo‘nalishlarini yaratishga olib kelishi mumkin, bu esa iqtisodiy aloqalarni mustahkamlaydi.

4️⃣G'arbiy Osiyoga tovarlar yetkazib berishni tezlashtiradi. Afgʻoniston orqali toʻgʻridan-toʻgʻri Xitoy, Gʻarbiy Osiyo va Fors koʻrfazi davlatlariga yuk tashish vaqti va narxini sezilarli darajada kamaytirish imkonini yaratadi. Bu Xitoy tovarlariga tezroq kirishdan manfaatdor Eronga ham foyda keltirishi mumkin. Shunday qilib, yangi yo‘nalish nafaqat Afg‘oniston va Xitoy o‘rtasidagi, balki mintaqaviy miqyosdagi savdo aloqalarini mustahkamlashga ham yordam beradi (ko'p jihatdan Eron uchun).

Davomi keyingi postlarda...

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

📹✍️SO'NGGI BUXORO AMIRINING AFG'ONISTONDAGI QABRI

📍KOBUL, AFG'ONISTON.
🪦Shahodai Solihin qabristoni

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫🇰🇿Hozirgi kundagi Tolibon ijrosidagi Afg'onistondagi geosiyosiy vaziyat ​​Rossiya va Markaziy Osiyo davlatlari uchun o'z tashqi siyosatidagi ustuvor vazifalari sifatida mintaqaviy xavfsizlik va terrorizmga qarshi kurashish asosiy planga ko'tarilmoqda.

🔼Biroq shunday davlatlar borki, ular uchun Tolibonning de-fakto hukumati bilan muloqot iqtisodiy munosabatlar nuqtai nazaridan muhim (misol uchun O'zbekiston).

🇹🇯Ammo Tojikiston hozirgacha Tolibonga qarshi eng qattiq pozitsiyani saqlab qolmoq. Shunga qaramay bu holatda ham IShID-Xuroson tahdidlaridan qo‘rqqan Dushanbe rasmiylari o'z ritorikasining "yumshatishi" mumkin.

🔴Tahlilchilarning fikricha, rasmiy Dushanbening Kobul bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muloqot oʻtkazishi dargumon, biroq kelajakda xavfsizlik masalalari boʻyicha bilvosita oʻzaro hamkorlik qilishi mumkin...

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🇦🇫🔠fg'oniston Islom Amirligida TOLIBON  tomonidan ayollardan tuzilgan politsiya bo'linmalari...

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🔠FG'ONISTONDA SOTILAYOTGAN GILAMLAR....

📌P.S: Ha bir qarashda g'alati hamda achinarli ko'rinishda "tasvirlangan" gilamlar. E'tiboringizni ushbu tasvirlarga qaratmoqchi emasman, bu shunchaki eslatma... Aslida Afg'onistondan sharmadalarcha chiqib ketgan "Amerika" yana AF-PAK mintaqasiga qaytishni rejalashtirmoqda... Ayni paytda Tolibon razvedka idoralari va AQShning Markaziy Razvedka Boshqarmasi (ЦРУ) o'zaro hakmorlikni yo'lga qo'yish niyyatida.

⬇️Bu haqida keyingi postlarda batafsil yozaman...

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

​​🔠fg'oniston haqida so'z ketganda, "avvalgi va hozirgi" ijtimoiy-siyosiy hayotini suratlar orqali ham bilib olish mumkin.

➡️Misol uchun, eski suratlarda xotin-qizlar g'arbona kiyimlarda bo'lishi, zamonaviy suratlarda esa hijobda, niqob yoki chodradaligi ko'zga tashlanadi.

🔰O'sha davrdagi bunday suratlar tom ma'noda islomiy boshqaruvgacha bo'lgan haqiqiy holatni aks ettiradi. Hattoki hozirda hukumati de-fakto hisoblangan Tolibon mullalalari ham avvallari zamonaviy ko'rinishda bo'lgan.

➡️Keling, Afg'onistonga aloqador bo'lgan shaxslarning bugungi va hozirgi holatini suratlarda ko'rib chiqamiz:

🔴Muhammad Ashraf G'ani – 2014 - 2021 yillardagi Afg'oniston prezidenti (suratda chapda)

🔴Sher Muhammad Abbos Stanikzay – Tolibon tashqi ishlar vaziri o'rinbosari (2015-2020 yillarda Tolibonning Dohadagi siyosiy ofisi rahbari) (suratda markazda)

🔴Mulla Abdul G'ani Barodar – 1994-yilda Tolibon hammuassislaridan biri. 2021-yil 7-sentabrdan boshlab Mulla Barodar Tolibon (Afg‘oniston Islom Amirligi) Bosh vazirining iqtisodiy masalalar bo'yicha o‘rinbosari sifatida faoliyat yuritmoqda. (suratda o'ngda)

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis

🎆AFG'ONISTONDAGI GO'ZALLIK

زیبایی در افغانستان
           📏📏📏📏📏📏📏📏

➡️Afg'onistonning Bomiyon viloyatidagi Hindukush togʻlarida Band-e Amir ( بند امیر) deb nomlangan Afgʻoniston milliy bogʻi joylashgan. Ushbu bog' 2009-yilda tashkil etilgan bo'lib, oltita ko'llardan iborat.

➡️"Band-e Amir" nomi to'g'ridan-tog'ri  "Amir to'g'oni" deb tarjima qilinib, bu yerda Amir deyilganda bevosita ular Muhammad (s.a.v)ning  amakivachchalari va kuyovi bo'lmish to'rtinchi xalifa Ali (r.a) nazarda tutiladi.

⬇️Ushbu 6 ta  ko'llarning nomi:

1️⃣Band-e Xaybat ( ulug'vorlik)
2️⃣Band-e G'ulomon (qullar)
3️⃣Band-e Zulfiqor (Ali (r.a) ning qilichi)
4️⃣Band-e Qambar (Ali (r.a)ning sodiq quli)
5️⃣Band-e Panir (tarjimasi: pishloq)
6️⃣Band-e Pudina (tarjimasi: yalpiz )

🇦🇫Kanalga obuna bo'ling:
➡️@Afghanistan_analysis