Canadian Dream 🇨🇦

Kecha mening bitiruv marosimim bo'lib o'tdi. Dunyoning eng yaxshi universitetlaridan birini bitirganimdan faxrlanaman va bu to'rt yil men kim ekanligimni shakllantirdi. Ajoyib odamlar bilan tanishdim, stajirovka va hozirgi ish joyimni universitet orqali oldim. Bu yillar davomida bir narsani o'rgandim: kasbingizda qanchalik yaxshi bo’lsangiz ham, agar o'zingizni ko’rsata, ‘reklama’ qila olmasangiz (personal branding), muvaffaqiyatga erishish qiyin

Kanada hayoti 2024 yilda va 2021 yilda

Hammasi juda yomon.

Aslida unday emas, lekin 2023 yil men eslay olganimdan beri Kanada haqidagi eng salbiy fikrlarning cho‘qqisiga chiqqan yildir. Ammo, mening fikrimcha, rivojlangan davlatlarda holat butun dunyo bo‘ylab deyarli bir xil.

Shuni tan olish kerakki, salbiy fikrlar har tomondan kelmoqda - mahalliy va federal OAVlar, immigrantlar va ayniqsa yangi kelganlar. OAV asosan kliklarni jalb qilish uchun, yangi kelganlar esa Kanadada yashash narxidan hayratda. Yashash narxi haqiqatdan ham osmonga uchib ketdi, ayniqsa mening Quebec provinsiyamda. 2021 yilda narxlar nisbatan ancha arzon va $2500 bilan juftlik bir oy qulay yashashi mumkin edi, bugun esa yosh yangi kelgan juftlikka mening hisob-kitobimga ko‘ra kamida $4000 kerak bo‘ladi.
Aslida men Kanadani himoya qilmoqchiman, lekin 2024 yilda bu yerda yangi kelgan bo‘lish qanday ekanini tasavvur qila olmayman. Qanday qilib bu holatga tushib qoldik?

Birinchi sabab, Kanadaga yangi kelgan immigrantlarning katta oqimlari (masalan, bu yil aholining deyarli 500 mingga ko‘payishi, bu mamlakat uchun aqldan ozarli raqam). Immigrantlarni juda ko‘p qabul qilinmoqda, lekin qolgan infratuzilmani tayyorlashga ulgurmayaptilar.

Men 2024 yilni "yetishmovchilik" so‘zi bilan tavsiflagan bo‘lardim, bu katta odam oqimi tufayli. Hozir Kanadada hamma narsa yetishmayapti. Avvalo, uy-joy yetishmovchiligi tufayli narxlar osmonda. Yangi uy-joy qurish uchun ko‘plab quruvchilar kerak, lekin bu yerda ham yetishmovchilik mavjud.

Shifokorlar yetishmayapti, bu esa mahalliy sog‘liqni saqlash tizimini izdan chiqarmoqda, kasalxonalarda esa dori-darmon yoki maxsus vositalar yetishmayapti. Bolalar bog‘chalari va maktablarning yetishmovchiligi yanada sezilarli bo‘lib qoldi, garchi bu borada ishlar olib borilayotgan va qandaydir rejalar mavjud bo‘lsa ham.

Bundan tashqari, inflyatsiya tufayli narxlar osmonga ko‘tarilmoqda, umumiy iqtisodiy ahvol yaxshi emas, Kanada banki ipoteka stavkalarini ko‘tarilmoqda (bu esa ijara to‘lovlarining oshishiga olib keladi).

Hukumat monopoliyalarni/oligopoliyalarni tartibga solish uchun yetarli chora-tadbirlar ko‘rmayapti, oziq-ovqat sohasidagi yirik korxonalar esa bundan to‘liq foyda ko‘rmoqda.
Recessiyani bashorat qilishmoqda, lekin menimcha, Kanada so‘nggi bir yildan beri recessiyada. Shunga qaramay, ko‘plab restoranlar har doim to‘lib-toshgan, yangi avtomobillar uchun navbatlar kamaymayapti va ko‘chmas mulk bozori hali ham to‘xtamayapti (ha, ba'zi Kanadaning qismlarida to‘xtab qolgan, lekin bu uzoq davom etadimi?). Go‘yo inqiroz alomati yo‘qdek.

Salbiy ko‘rinadi, lekin bu bizning haqiqatimiz. Agar siz yangi kelgan bo‘lmasangiz, bu narsalar sizga unchalik katta ta'sir qilmaydi

Bir oy oldin Kanada Parlamentiga tashrif buyurdim. Ushbu xonada har hafta Trudo va Pierre Poilievre larning debat va munozaralari bo’lib o’tadi. Kirish bepul faqat tashrifni 2 oy oldin rejalashtirish lozim

Bizga yoz kirib keldi 🌞

Kanadadagi nafaqaxo'rlar hayoti haqida

Men o'zim uchun Kanadada meni quvontiradigan hodisani qayd etdim.

Bugun, non uchun supermarketga kirganimda, katta yoshli qari odam yangi Audi A6 S-Lineda novvoyxona (bakery) yonida to'xtab qoldi.
Bobo, albatta, 80+, u kishi katta qiyinchilik bilan yurardilar va katta yurish tayoqchalari bor edi.
U kishi bir qop bulochka oldib, rulolarni yo'lovchi o'rindig'iga qo'yib va yo'llarini davom etdilar.

Men ichki quvonchimning sababini bilmayman, lekin bunday odamlar hayotlarini qanday o'tkazishlarini ko'rish juda ajoyib.
Biz ularni hamma joyda va har doim ko'ramiz. Ular faol, ijtimoiy, biroz sodda va bolalarcha sekin.
Men ularning kabrioletlarida, elektron velosipedlarida yarim uxlab yotganini, so‘qmoqlar bo‘ylab sayr qilayotganlarini, McDonaldsda qahva va donutlarni ho‘llab olayotganlarini, okean oldidagi skameykada shunchaki o‘tirib, bolalarning ko‘ziga mehr bilan tabassum qilayotganlarini ko‘rishni yaxshi ko‘raman.

Albatta, biz jismoniy yordam va doimiy g'amxo'rlikka muhtoj keksalarni har kun ko'rmaymiz, garchi ular nogironlar aravachasida olib ketilishi mumkin bo'lgan joyga olib kelinsa ham. Nafaqaxo'rlar borki, ularning hayoti ancha kamtarona. Va bular, ehtimol, ko'pchilik.

Kanadada go'zal keksalik uchun siz yaxshi pul ishlashingiz va oqilona tejashingiz kerak. Audi, kabriolet va har xil o'yinchoqlar davlatdan pensiyaga sotib olinmaydi. Bu o'nlab yillar davomida to'plangan kapital. 2022-yil yanvar oyida Kanadada oʻrtacha oylik nafaqa miqdori...diqqat!!!...$779 edi. Oddiy hayot uchun bu juda kam. Shuning uchun, ko'pchilik ishlayotgan paytda pensiya jamg'armalarida tejashadi yoki ko'chmas mulkda kapital to'playdi.
Aytgancha, siz kelajakdagi pensiyangizni hisoblashingiz mumkin.

Lekin baribir shunday odamlar bilan uchrashish har doim yoqimli. Bu ularning juda oz sonini anglatadi.
Va men ularga hasad qilmayman, lekin ko'p odamlar o'z hayotlarini shunday yakunlashlari mumkinligidan xursandman va o'zlarining sevimli bulkalarini yangi Audi-da haydashlarini ko'rishdan zavqlanaman ...

Kecha universitetimizda katta biznes asoschilari bilan suhbat bo'lib o'tdi. Unda Eronlik oddiy immigrantlar qizi, Azadeh Dastmalchi qanday qilib qarindoshlari bosimiga qaramasdan turmushga chiqmay, PHD (doktorantura) ni o'qib, izlanib qon bosimini aniq o'lchaydigan va uni oshayotgani haqida ogohlantiradigan tibbiy soat yaratgani haqida gapirib o'tdi va barchamizni ruhlantirdi. Bu Pandemiyadan keyin birinchi offline trening bo'ldi va taasurotlar ajoyib

Ertaga Navruz bayrami, lekin bizni haliyam qish tark etgani yo'q 😢 Kelayotgan bayramlaringiz bilan tabriklayman aziz do'stlar! 🌷🌿🌞

Kanadada erkinlik bormi?

Har bir inson uchun "erkinlik" so'zi har xil ma'noga ega ekanligidan boshlaylik. Shaxsan men uchun iqtisodiy erkinlik, siyosiy erkinlik, xususiy mulk daxlsizligi va harakat erkinligi muhim.

Keling, bir nechta misol keltiray:
▫️Agar ikki farzandingiz boʻlsa, qonun boʻyicha siz uch xonali kvartiradan kam xonadonda yashashga haqqingiz yoʻq. Bir tomondan, ota-onalarga tanlash huquqi berilmaydi, ikkinchi tomondan, ota-ona o'z farzandlarining erkinligini qattiq buzadi.

▫️Agar sizning shaxsiy uyingiz bo'lsa, unda siz qorni tozalash, gazonlarni toza saqlamaslik huquqiga ega emassiz.

▫️Uyimizda kirish eshiklarini almashtirish ham taqiqlangan. Ularning hammasi bir xil. Bizning "Dom"da managementdan ruxsatsiz xoxlagan paytda remont qilish, uyning ichida chekish va 10 dan keyin bazm uyushtirish taqiqlangan, chunki bu qo'shnilarning tinchligini buzishi mumkin.

Ba'zi insonlar xaotik, hamma narsa "mumkin" Hindistonni yaxshi ko'radilar. Kanadaliklar va Hindlarning erkinlik tushunchalari yaxshi yoki yomon emas. Ular shunchaki boshqacha. Shuning uchun "Kanadada erkinlik bormi?" degan savolga javob berishdan oldin, erkinlik siz uchun aynan nimani anglatishiga oydinlik kiritib oling.

Sport yutuqlari haqida

Kanadaga ilk bor kelganimda sport inshootlarining ko‘pligi va tekinligi meni hayratda qoldirdi. Ular yuqori sifatli, hamma uchun ochiq va odamlar ushbu inshootlarda sport bilan faol shug'ullanadi. .

Yuqori darajadagi infratuzilma, talab, trenerlar, eng yangi o'qitish usullari (jismoniy va psixologik) mavjud.

Shu sababli savol tug'ildi: nega kanadalik sportchilar dunyoda unchalik talabga ega emaslar va shu bilan birga, Rossiya Federatsiyasi ko'p yillar davomida yozgi va qishki Olimpiada o'yinlarida birinchi o'rinni egallab kelmoqda (hatto doping mojarolaridan keyin ham)? Rossiya sport infratuzilmasi rivojlangan mamlakatlarga unchalik ham yaqin emas.

Gap shundaki, Kanada sporti (ko'plab boshqa mamlakatlarda bo'lgani kabi) faqat shaxsiy asosda. Siz mega-iqtidorli bo'lishingiz mumkin, lekin agar siz xalqaro musobaqalarda qatnashmoqchi bo'lsangiz, pulni o'zingiz yig'ib, borasiz va xarajatlar juda katta.

Sportchilar o'zlari uchun moliyaviy jihatdan deyarli to'liq javobgardirlar - jihozlar, murabbiylar (darvoqe, ularni Olimpiya o'yinlariga ham olib borish kerak) va shu kabi hamma xarajatlar.

Kanada davlati deyarli yordam bermaydi, lekin bizning mamlakatimizda yoki Rossiyada soliq to'lovchilar sportni qo'llab-quvvatlaydilar va yutuqlar uchun katta qo'shimcha mukofotlar berishadi, keyinchalik ular televizorda g'urur bilan namoyish etiladi.

Joriy olimpiadadan yorqin misol. Skeletonda 5-o'rinni egallagan kanadalik sportchi Olimpiadada qatnashish uchun cho'ntagidan 30 ming dollar to'lashi kerak edi. Maqolada uning xarajatlari va davlatdan qanday moliyalashtirish (juda kam) va shunga o'xshash misollar ko'rsatilgan: https://www.cbc.ca/sports/olympics/winter/skeleton-olympian-mirela-rahvena-claims-no-financial-support-1.6358348

Siz faqat mukofot puli bilan uzoqqa bormaysiz, shuning uchun sportchilarning ikkita varianti bor: Crowdfunding platformalari yoki homiylar tomonidan moliyalashtirish.

Mahalliy sportchi to'g'ridan-to'g'ri moliyaviy xavf-xatarlarga duch kelganida, savol tug'iladi: bunday tavakkal qilish va bor mablaģni sportga sarmoya qilish arziydimi? Ko‘pchilik homiylardan biri ularni o‘z qanoti ostiga oladi degan umidda unchalik katta bo‘lmagan (ya’ni arzon) musobaqalarda qatnashishda davom etadi, biroq ko‘p iste’dodlar katta musobaqalarda qatnasha olmaydi.

Bizda esa Davlat va sport bir-biriga chambarchas bog'langan. Barcha sportchilarga moliyaviy ko'mak ko'rsatish soliq to'lovchilarning yelkasida. To'ģrimi bu yoki yo'q, bu sizning qarashlaringizga bog'liq.

Yaqinda WestMountda gi do'stimning uyiga tashrif buyurdik. Bu yerdagi uyni ipotekaga olish uchun yiliga 400 000 dollardan daromad olishingiz kerak. Bu yerda Lamborghini va 15 million dollarlik uylarni ko'rish odatiy hol emas.

Turar joy taxminan 30 yoshda, daryo bo'yida joylashgan. Manzara ajoyib. Qizig'i shundaki, har qavatda faqat ikkita kvartira bor. Narxini ham so'ramang, postda belgilar chegarasi bor 🤣

Bu yerda yashovchilarning deyarli barchasi nafaqaxo'rlar, chunki ulardan boshqa kim bunday uy-joyga ega bo'lishi mumkin?) Boomer avlod (50-70 yoshdagilar) - o'rtacha kapitali 1,2 million dollar bo'lgan aholining eng boy qatlami.

Tez orada bu kapitalning barchasi yoshlar qo'liga o'tadi va bozor juda o'zgaradi, ammo keyingi 10 yil ichida uy joy bozori qanday bo'lishini kuzatamiz.