جامعه باستان‌شناسی ایران

آشورشناسی در بحران: گذار از چالش‌های باستان‌شناسی در میان آشفتگی سیاسی سوریه

✍ الهام طالبی

آشورشناسی در بحران: گذار از چالش‌های باستان‌شناسی در میان آشفتگی سیاسی سوریه

✍ الهام طالبی

حوزه مطالعاتی آشورشناسی (Assyriology)که به عنوان «مطالعات خط میخی» یا «مطالعات خاور نزدیک باستان» شناخته می‌شود، شاخه‌ای از مطالعات باستان‌شناسی، انسان‌شناسی، تاریخی و زبان‌شناسی است که به بررسی فرهنگ‌هایی می‌پردازد که سیستم نوشتاریشان مبتنی بر خط میخی است. آشورشناسی نه تنها برای درک تاریخ باستان و تاثیرگذارترین تمدن‌های باستانی مهم است بلکه مشارکت‌های آن در شناخت زبان‌ها، ادبیات، دین و تاریخ باستان نیز اهمیت دارد. آشورشناسی ریشه‌های عمیقی در خاورمیانه دارد و منطقه سوریه نقش اساسی در توسعه این حوزه ایفا کرده است. در حقیقت موقعیت راهبردی، سوابق غنی باستان شناسی و نقش سوریه در تاریخ آشورشناسی آن را به بخشی جدایی‌ناپذیر از مطالعات آشورشناسی تبدیل کرده است. شهرها، آرشیوها و میراث فرهنگی این منطقه همچنان بینش‌های ارزشمندی درباره پیچیدگی‌های تمدن‌های باستانی بین‌النهرین و خاور‌نزدیک ارائه می‌دهد.

بی‌ثباتی سیاسی و بحران‌های اخیر در سوریه، چالش‌های عمیقی را برای حفاظت از میراث فرهنگی و پیشرفت آشورشناسی ایجاد کرده‌ است. تخریب محوطه‌های باستانی، غارت آثار تاریخی و محدودیت‌های پژوهشی، تهدیدی جدی برای این حوزه به شمار ‌می‌آیند. درباره چالش‌های باستان‌شناسی در میان آشفتگی سیاسی اخیر سوریه را می توانید در یادداشت زیر بخوانید 👇

دکتر معصومه مصلی سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی شد
با حکم محمد ابراهیم زارعی سرپرست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، معصومه مصلی به عنوان سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی منصوب شد.
به گزارش روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، در این حکم که به امضای محمد ابراهیم زارعی رسیده آمده است؛ نظر به تعهد، تخصص و تجارب ارزشمند سرکارعالی به موجب این ابلاغ به عنوان سرپرست پژوهشکده باستان‌شناسی منصوب می‌شوید.
سربلندی و توفیق روزافزون سرکارعالی را در انجام مسئولیت‌های محوله به ویژه در راستای تحقق شرح وظایف مصوب با همفکری و تعامل با معاونت‌ها، پژوهشکده‌ها و همکاران پژوهشکده باستان‌شناسی، از درگاه خداوند متعال مسئلت می‌نمایم.

https://www.karzar.net/174630
سلام و ادب
می‌خواستم از هموندان عزیز خواهش کنم در صورتی که صلاح می‌دانید، این کارزار را مطالعه بفرمایید و آن را امضا کنید،شاید بتوانیم قدمی در راستای حفظ میراث طبیعی و فرهنگی کشورمان برداریم. پیشاپیش از محبت شما سپاسگزارم.

🔻در حکمی از سوی صالحی‌امیری؛

⭕سرپرست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری منصوب شد

🔸وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در حکمی محمد ابراهیم زارعی را به‌عنوان سرپرست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری منصوب کرد.

www.chtn.ir/x44Sp

@CHTNiran

💢باستان‌شناسان یک لوح سنگی مرموز در گرجستان پیدا کردند که حاوی زبانی ناشناخته است

باستان شناسان در نزدیکی دریاچه باشپلمی در منطقه دمانیسی گرجستان لوحی از جنس سنگ بازالت با کتیبه‌هایی به یک زبان ناشناخته کشف کردند.

اگرچه قدمت دقیق این لوح نامشخص است، اما محققان با توجه به مصنوعات همراه با این لوح از جمله خرده‌های سفال و هاون سنگی تخمین می‌زنند که این لوح در اواخر عصر برنز یا اوایل عصر آهن (هزاره اول پیش از میلاد) ساخته شده است.

این لوح که از سنگ بومی بازالت حفره‌ای ساخته شده است، دارای ابعاد ۲۴.۱ در ۲۰.۱ سانتی متر و دارای ۶۰ علامت است که ۳۹ مورد از آن‌ها هیچ معادل دقیقی در هیچ خط باستانی شناخته شده‌ای ندارند. نمادهای نقش بسته بر روی این لوح سنگی با استفاده از یک مته مخروطی ایجاد شده و با ابزارهای گرد صیقل داده شده‌اند که در نوع خود نشان دهنده درجه بالایی از مهارت هستند.

روی این لوح سنگی چه نوشته شده است؟

بیشتر بخوانید: https://tinyurl.com/yazx2yrf

از یورونیوز

مقاله ای از عباس علیزاده درباره لزوم باستان شناسی

سخنرانی علمی با عنوان:

     🔷️  سرشت ویژه ی زاگرس در دگرگشت آدمی  🔷️

سخنران علمی:
دکتر سامان حیدری گوران
(باستان شناس)
دانشکده پیش از تاریخ دانشگاه کلن آلمان،
مسئول بخش خاورمیانه ای پروژه ی " آخرین نئاندرتالها"
بنیاد پژوهش های پارینه سنگی دیار مهر


دبیر علمی نشست:
دکتر حمیدرضا قربانی


📅 تاریخ و زمان برگزاری :
هفتم آذرماه یک هزار و چهارصد و سه
۱۸:۰۰ الی ۲۰:۰۰

پلتفرم:
اسکای روم (لینک پس از ثبت نام ارسال خواهد شد)

🔴ثبت نام الزامی
🔴مهلت ثبت نام تا ساعت ۱۸ دوشنبه ۱۴۰۳/۰۹/۰۵

ثبت نام و کسب اطلاعات:
با خانم حسن پوران در ارتباط باشید:

📞09366723843
@Mrymhasanpooran1376


راه های ارتباطی با مدیر کارگروه تخصصی:

@ghorbanihr
[email protected]

📧کارگروه:
[email protected]

صفحه ما در تلگرام:
باستان شناسی انسان شناختی
AnthropologicalArchaeology

صفحه ما در اینستاگرام:
anthropological_archaeology
anthropological_archaeology

یاداشتی از عباس علیزاده درباره تمامیت خواهی جمهوری اسلامی

https://trinitymedia.ai/player/share/63345cf591b889ae96088512b5c42a79b69c

پادکست فوق توسط Trinity Audio در باره کار اخیر بنیاد پژوهش های پارینه سنگی دیار مهر (مقاله تماس احتمالی جوامع نئاندرتال با هومو ساپینس در زاگرس) تهیه شده است. متن پادکست بسیار روان و با تلفظ روشن به زبان انگلیسی است و برای علاقمندان که دوست دارند کلیات تحقیق ما گوش کنند توصیه میشود.

https://t.me/AASI_ASI

با سلام و احترام
فایل صوتی سخنرانی علمی آقای دکتر کریم علیزاده با عنوان:

" مقدمه ای بر باستان شناسی انسان شناختی"

تقدیم همراهان عزیز

برگزار کننده کارگروه تخصصی باستان شناسی انسان شناسی انجمن علمی انسان شناسی ایران.

https://t.me/AASI_ASI

💢شناسایی محل نبرد قادسیه بین ساسانیان ایران و لشکر عمر؛ تصاویر جاسوسی آمریکا به کمک باستان شناسان آمد

گروهی از باستان‌شناسان بر این باور هستند که براساس تصاویر ماهواره‌های جاسوسی آمریکا در دهه ۱۹۷۰ توانسته‌اند محل نبرد قادسیه بین سپاه ساسانیان ایران و لشکر اعراب به رهبری عمر، خلیفه وقت مسلمانان را شناسایی کنند.

بیشتر بخوانید: https://tinyurl.com/yc7hbnyy

از یورونیوز

[کتابهای جدید] فرهنگ تدفین نخبگان در شوش

کتابی جدید با عنوان Elite Mortuary Culture at Susa (فرهنگ تدفین نخبگان در شوش) منتشر شده است. این کتاب توسط Yasmina Wicks تالیف شده و انتشارات Harrassowitz در ویسبادن آن را منتشر کرده است.

در بخشی از خلاصه کتاب چنین آمده است: "امروزه یکی از وظایف خطیر مطالعات باستانشناسی این است که داده های حاصل از اولین حفاریهای باستانشناسی در محوطه های خاورنزدیک را بازبینی و بطور نقادانه تفسیر کند. بدین منظور، مولف کتاب حاضر، حفاریهای قدیمی در محوطه شوش در جنوب غرب ایران را هدف قرار داده است. وی با موشکافی مدارک منتشر شده و نشده مجموعه داده های جدیدی در رابطه با بیش از 250 تابوت گلی تدفینی متعلق به دو هزار سال قبل از میلاد (عصر مفرغ میانی) منتشر کرده که تا بحال منتشر نشده بود. این تابوتها به منظور قرار دادن اجساد مردگان ساخته نشده بودند بلکه این تابوتها به عنوان پوشش و برای پوشاندن اجساد ساخته شده بودند، شکلی از تدفین که همزمان در بین النهرین هم مشاهده شده است."

این کتاب را انتشارات Harrassowitz (لینک زیر) منتشر کرده و بصورت آنلاین و رایگان در اختیار عموم قرار داده است. نسخه پی.دی.اف کتاب ضمیمه شده است.
https://www.harrassowitz-verlag.de/Elite_Mortuary_Culture_at_Susa/title_7534.ahtml

https://t.me/societyforiranianarchaeology

دیرین آسیب شناسی —

درود بر همگی

[مقالات جدید] «باستانشناسی خانوار»

علیزاده، عباس (۱۴۰۳)، «باستانشناسی خانوار»، مجله کندوکاو، سال ۱۴، شماره ۱۵، ش ۵، صص ۱-۱۳.

خدمت علاقمندان

کارگروه تخصصی باستان شناسی انسان شناختی انجمن علمی انسان شناسی ایران برگزار می کند؛

   ....  🔷️مقدمه ای بر باستان شناسی انسان شناختی 🔷️  ....

سخنران :
جناب آقای دکتر کریم علیزاده، هیات علمی دانشگاه تنسی( دکترای باستان شناسی انسان شناختی از دانشگاه هاروارد)


📅 تاریخ برگزاری : نهم، آبان ماه، هزار رو چهارصد و سه
🕝زمان برگزاری : ۱۹:۰۰

پلتفرم: گوگل میت

شرکت برای عموم آزاد

ثبت نام الزامی:
جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر با آیدی و شماره خانم حسن پوران در ارتباط باشید:

@mrymhasanpooran1376

09366723843

راه های ارتباطی با کارگروه تخصصی باستان شناسی انسان شناختی :

https://t.me/AASI_ASI

📧 [email protected]

https://www.instagram.com/anthropological_archaeology?utm_source=qr&igsh=MzNlNGNkZWQ4Mg==

کانال انجمن علمی انسان شناسی ایران

https://t.me/asiorg

[کتابهای جدید] یهوه پرستی در امپراطوری هخامنشی —

کتابی جدید با عنوان Yahwism under the Achaemenid Empire (یهوه پرستی در امپراطوری هخامنشی) منتشر شده که مجموعه ای با 19 مقاله از محققین و نویسندگان مختلف است. این کتاب را Gad Barnea و Reinhard G. Kratz تدوین کرده اند و انتشارات De Gruyter در برلین آن را منتشر کرده است. مقالات عمدتا بر وضعیت یهودیان و یهودیت تحت حاکمیت امپراطوری هخامنشی در خاورنزدیک باستان تمرکز دارد. مقالاتی که در این مجلد ارائه شده اند شامل مقالاتی از مورخین دوران هخامنشی، محققین دین و ادبیات، محققین زبانهای ایرانی، باستانشناسان و محققین عهد عتیق است. تدوین گران هدف خود از انتشار این مجموعه را گردهم آوردن محققین از علوم مختلف و ارائه درکی جامع و بینارشته ای از وضعیت یهودیان و یهودیت در دوران امپراطوری هخامنشی اعلام کرده اند.

این کتاب را انتشارات De Gruyter (لینک زیر) منتشر کرده و بصورت آنلاین و رایگان در اختیار عموم قرار داده است. نسخه پی.دی.اف کتاب ضمیمه شده است.
https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783111018638/html

https://t.me/societyforiranianarchaeology

سرقت و قاچاق شیرهای سنگی بختیاری گورستان‌های ایذه —

«جعفر مهرکیان»، باستان شناس و متخصص الیمایی با اعلام خبر سرقت و قاچاق شیرهای سنگی بختیاری گورستان‌های ایذه گفته این شیرهای سنگی در خانه‌های اشرافی شهر تهران برای تزیین منازل استفاده می‌شود.

«ادامه خبر را در این لینک بخوانید»
#اخبارایران

از «ایران وایر»

خوانش جدید بند 70 سنگبشته بیستون؛ مناقشه‌برانگیزترین بند —

✍ صابر امیری پریان و کیوان محمودی

موضوع بند هفتادم کتیبه‌ی بیستون کاملاً متفاوت از سایر بخش‌های آن است. در حالی که این کتیبه به دستاوردهای داریوش بزرگ در دستیابی به سلطنت، سرکوب شورش‌ها در سرتاسر امپراتوری هخامنشی و توصیه‌های او به نسل‌های آینده می‌پردازد، بند هفتادم متن جدیدی است که به دستور پادشاه ایجاد شده و به ملل تابع ارسال گردیده است.

متأسفانه، این بند (DB 70') که در انتهای ستون چهارم فارسی باستان (OP) واقع شده، به شدت آسیب‌دیده و بسیاری از عبارات آن غیرقابل خواندن هستند. دشواری‌های موجود در تهیه نسخه‌های دقیق از متن که خصوصیات و نواقص کتیبه را به تفصیل منعکس می‌کند، خواندن DB 70 را به معضلی برای پژوهشگران تبدیل کرده است. این مشکل از آنجا ناشی می‌شود که واژه‌های کلیدی که نقش مهمی در درک بند ایفا می‌کنند، به شدت آسیب‌دیده یا غیرقابل خواندن هستند و این واژه‌ها در هیچ‌یک از دیگر متون فارسی باستان نیز یافت نمی‌شوند. به همین دلیل، آشورشناسان به توافقی در مورد خوانش قطعی این بند نرسیده‌اند. همچنین، با توجه به سه‌زبانه بودن کتیبه بیستون (فارسی باستان، اکدی و ایلامی)، متأسفانه این بند معادل اکدی ندارد و نسخه ایلامی آن به دلیل ابهامات، کمک شایانی به درک آن نکرده است.

از سوی دیگر، اگرچه متن DBI قابل خواندن است و ممکن است در بازسازی عبارات DB 70 کمک کند، اما مسأله اصلی ترجمه‌ی واژه‌های کلیدی آن است که هنوز مورد سؤال است. علاوه بر این، نسخه‌ها یا عکاسی‌های قبلی با استفاده از روش‌های قدیمی یا دوربین‌های آنالوگ تهیه شده‌اند که نتوانسته‌اند در درک DB 70 کمک کنند.

زمانی که جورج کامرون در سال 1948 کتیبه را به دقت مورد بررسی قرار داد و نسخه‌هایی از متون میخی را تهیه کرد، بسیاری از بخش‌های DB 70 برای او غیرقابل شناسایی بود و او در ویرایش 1951 آن‌ها را از قلم انداخت. با این حال، تلاش‌های او جریانی را به وجود آورد که در آن پژوهشگرانی همچون رونالد جی. کنت (1953)، مانفرد مایرهوفِر (1964) و یانوش هارماتا (1966) به پژوهش در مورد بند هفتادم پرداختند تا اینکه ویرایش قابل قبول‌تری از والتر هینز (1972) منتشر شد. با این وجود، اختلافات درباره‌ی خوانش و ترجمه‌ی بند هفتادم بدون حل و فصل باقی ماند و ویرایش هینز به عنوان پایه‌ی اصلی تحقیقات بعدی مورد استفاده قرار گرفت.

ما به کمک عکسبرداری دقیق موفق شدیم خوانش و ترجمه جدیدی در بخش‌های فارسی باستان و ایلامی این بند ارائه دهیم و شش واژه جدید فارسی باستان (دبیره، طومار، گِل، نوشتنگاه (محل نوشتن، کتیبه)، واژه و بازگویی) را در این بند قرائت کنیم.

این مقاله به تازگی در پایگاه CDLI (Cuneiform Digital Library Initiative) منتشر شده است که می‌توانید در لینک زیر بخوانید.
https://cdli.mpiwg-berlin.mpg.de/articles/cdlb/2024-3
ا.ط

درود بر همگی

مقاله جدید درباره چگونگی تحول انسان

✍🏼 عباس علیزاده

‌🔻سازمان یونسکو بقایای منطقه باستانی هگمتانه در همدان را به عنوان میراث جهانی ثبت کرد.

یونسکو در چهل و ششمین جلسه ثبت میراث جهانی که در دهلی‌نو در حال برگزاری است، از جمله پس از پرونده ثبت هگمتانه را بررسی و این منطقه باستانی را به عنوان یک میراث جهانی ثبت کرد.

قدمت هگمتانه به قرون ۶ و ۷ پیش از میلاد مسیح و تمدن مادها می‌رسد. بعدتر و در دوران حکومت سلسله‌های هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان نیز از این منطقه به عنوان پایتخت تابستانی استفاده شد یا همچنان شهری مهم به شمار می‌رفت.

هگمتانه، که در دل همدان امروزی جای گرفته، در کنار آتن، رم و شوش از معدود شهرهای باستانی زنده در جهان است.

حفاری در منطقه تپه هگمتانه از سال ۱۲۸۸ خورشیدی و توسط هیئتی فرانسوی از طرف موزه لوور به سرپرستی شارل فوسی آغاز شد.

بی.بی.سی

فرهنگ انباشتی

عباس علیزاده

آنگلوساکسون‌ها علیه ساسانیان —

اشیای باستانی کشف شده از قبور بعضی از شاهزاده ها و اعیان و اشراف آنگلوساکسون در بریتانیا حاکی از آن است که در قرن ششم میلادی بعضا به نواحی شرق مدیترانه همچون شمال سوریه میرفتند تا برای جنگ با ساسانیان به لشکر امپراطوری بیزانس ملحق شوند.

اشیای زیادی از قبور اشراف آنگلوساکسن کشف شده که بعضا غیربومی هستند و تعلق به مناطق شرقی اوراسیا دارند. بعضی اشیایی که از قبور کشف شده اند از جمله مهر و سکه درهم نقره ساسانی، زره های به سبک ساسانی، ظرف سفالی که مشخصات تولید در شمال سوریه دارد... در یک مورد باستانشناسان فکر میکنند که یکی از این جنگجویان مشته ای قیر با خود به بریتانیا آورده که منشا شمال سوریه دارد. به نظر میرسد که شخصی که با خود قیر آورده به خاصیت درمانی و علاج بخش قیر اعتقاد داشته است. این شخص در حین خدمت در لشکر امپراطوری بیزانس احتمالا به مسیحیت هم گرویده است.

نکته ای که برای باستانشناسان از اهمیت خاصی برخوردار است اینکه وقتی اشیا غیربومی در جایی کشف میشود معمولا باستانشناسان منشا آنها را تجارت و نشانه تبادلات تجاری برون منطقه ای تفسیر میکنند (باستانشناسان ایرانی هم ممکن است چنین یافته هایی را دال بر توسعه تجارت ‌و نفوذ فرهنگی ساسانیان تلقی کنند). اما کشفیاتی نظیر آنچه ذکر شد ممکن است تفاسیر باستانشناسان را با چالشهای بیشتری مواجه کنند.

اصل این مطلب در وبسایت نشریه گاردین منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید.
https://www.theguardian.com/science/article/2024/jul/04/anglo-saxons-may-have-fought-in-northern-syrian-wars-say-experts

کریم علیزاده

https://t.me/societyforiranianarchaeology

منشاء فرهنگ جمع‌شونده در تاریخ تطوری انسان —

فرهنگ انسانی - از مسائل تکنولوژیک گرفته تا راه حل ها و یا اینکه چطور نهادهای اجتماعی بوجود آمدند و سازمان یافتند – همه و همه بیش از حد پیچیده است که هر زمان و هر فردی بخواهد به تنهایی و از نو آنها را ابداع کند. فرهنگ و تکنولوژی مدرنی که الان در اختیار داریم محصول تطوری است که طی هزاران سال جمع شدن و بازتفسیر شدن بوجود آمده است. انباشت فرهنگ – جمع شدن تغییرات تکنولوژیک و بهبود آنها طی نسل ها – به انسانها این امکان را داد که با چالشهای متنوع و محیط های مختلفی بتوانند خود را تطبیق دهند. سوال مهم این است که دقیقا کی در طول تاریخ تطوری مان برای اولین بار فرهنگ جمع شونده (cumulative culture) بوجود آمد یا ظاهر شد؟ از چه زمانی اجدادمان به جای از نو ابداع کردن به دانش دیگران اتکا کردند و آنها را اساس تحولات جدیدتری قرار دادند؟

برای رسیدن به جواب این سوال دو محقق امریکایی، Jonathan Paige از دانشگاههای میسوری و Charles Perreault دانشگاه ایالتی آریزونا تغییرات در پیچیدگی های تکنیکیِ تولید ابزار سنگی در طول 3 میلیون و 300 هزار سال گذشته را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند تا منشاء فرهنگ جمع‌شونده را بفهمند. برای اینکه یک نقطع شروع یا سطح پایه تعیین کنند برای پیچیدگی ها در تکنولوژی ابزار سنگی بدون نیاز به فرهنگ جمع شونده، این محققین از یک طرف تکنولوژی ابزارسازی بین نخستی های غیرانسانی – همچون شامپانزه ها – را مورد بررسی قرار دادند و از طرف دیگر مراحل تولید ابزار سنگی بین انسانهایی که در تولید ابزار سنگی بی تجربه اند را هم مورد بررسی قرار دادند. این محققین برای تعیین میزان پیچیدگی در تکنولوژی ساخت ابزار سنگی از تعداد مراحل (واحدها یا تعداد مراحل در روند انجام کار یا procedural units) استفاده کردند. نتیجه ای که به دست آمده اینکه از 3 میلیون و 300 هزار سال تا حدود 1 میلیون و 800 هزار سال قبل – یعنی زمانی بین آسترالوپیت ها (australopiths) تا هوموساپینس های اولیه (Homo species) – تعداد مراحل تولید ابزار سنگی بین 1-6 مرحله باقی مانده است. از حدود 1 میلیون و 800 هزار سال تا 600 هزار سال قبل توالی تولید فقط کمی بیشتر از قبل شده، یعنی تعداد مراحل به چیزی بین 4-7 مرحله رسیده است. اما از حدود 600 هزار سال قبل به بعد تعداد مراحل در توالی تولید یکباره جهش نشان میدهد و به طیفی بین 5-18 مرحله رسیده است. به عبارتی، از حوالی 600 هزار سال قبل به بعد بود که جمعیت های هومینین ها (که مشمول آسترالوپیت ها و هوموساپینس ها هم میشود) به تکنولوژیهای پیچیده ای که تا آن زمان غیرمعمول بود اتکا کردند. این یافته ها با آنچه انتظار میرفت در بین هومینین های متکی به فرهنگ جمع شونده دیده شود همخوانی دارد.

این محققین اعتقاد دارند که زندگی مبتنی بر "کوچرویی دوره گردیِ (foraging) متکی به ابزار" بستر تطور و بوجود آمدن فرهنگ جمع شونده را فراهم کرده است. هومینین های اولیه بین 3 میلیون و 400 هزار تا 2 میلیون سال قبل هم زندگی دوره گردی داشتند که مستلزم داشتن و ساختن ابزار بوده است. هر چند دیگر اشکال یادگیری اجتماعی هم بر ابزارسازی تاثیر میگذاشته، اما از دوره پلایستوسین میانی به بعد است که شواهد رشد سریع پیچیدگی های تکنولوژیکی و اشکال جدید تکنولوژیکی ظاهر میشود و قابل مشاهده است. در همین دوره پلایستوسین میانی است که شواهد آتش کنترل شده، اجاق و فضاسازی های داخل خانه هم دیده میشود و همه اینها جنبه های مهمی از تطور فرهنگ جمع شونده هستند. همه اینها حاکی از این است که فرهنگ جمع شونده در اوایل دوران پلایستوسین میانی ظهور کرد و احتمالا زمانی اتفاق افتاده که هنوز نئاندرتالها و انسان های مدرن (Homo species) از هم انشقاق پیدا نکرده بودند.

این مطلب خلاصه ای بود از مقاله ای که در شماره اخیر نشریه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید.

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2319175121


کریم علیزاده

https://t.me/societyforiranianarchaeology

گنجینه سفالهای ایرانی در موزه شهرداری لاهه، هلند —

موزه شهرداری لاهه یکی از بزرگترین مجموعه سفالها و شیشه های ایرانی در اروپا را در خود جای داده است. این مجموعه شامل سفالهایی از دوران سامانیان تا دوران قاجار میشود.



Treasure of Persian Ceramics | The Hague Municipal Museum
(Photo & Video):
https://persiandutch.com/2018/12/12/persian-ceramics-treasure-of-the-hague-municipal-museum/

https://www.youtube.com/watch?v=jzlBHoljHs0&ab_channel=PersianDutchNetwork

با تشکر از پژمان اکبرزاده

[کشفیات] تلاش برای جراحی سرطان در مصر باستان —

بر اساس متون قدیمی از مصر باستان میدانیم که مصریان مهارتهای زیادی در طبابت داشته اند. مصریان باستان بطور مثال امراض مختلفی را تشخیص میدادند، توصیف میکردند و دست به مداوای این امراض میزدند، جراحات را مداوا میکردند و یا دندان پر میکردند. میدانیم که سرطان را میشناختند ولی قادر به مداوای آن نبودند. اما اخیرا شواهدی به دست آمده که نشان میدهد سعی میکردند سرطان را مداوا کنند.

گروهی از محققین قصد داشتند که نقش سرطان را در جامعه باستان مطالعه کنند و ببینند این بیماری تا چه حد در دوران باستان شایع بوده و جوامع باستان چطور با این بیماری مواجه میشده اند. برای انجام این تحقیق این گروه از محققین دو جمجمه را مورد مطالعه قرار دادند که در مجموعه داکوورث (Duckworth Collection) در دانشگاه کمبریج نگهداری میشد. جمجمه شماره 236 متعلق به یک مرد 30-35 ساله بوده که بین سالهای 2687 و 2345 قبل از میلاد زندگی میکرده و جمجمعه شماره 270ای متعلق به یک زن حدود 50 ساله است که بین سالهای 663 و 343 زندگی میکرده است. جمجمه اول با خود اثر یک عارضه تخریب بزرگ و تعداد زیادی عوارض کوچکتر را نشان میدهد که همه با علائم سرطان همخوانی دارد. چیزی که باعث تعجب این محققین شده است وجود آثار بریدگی با یک شئ فلزی تیز در اطراف این عارضه بزرگ سرطانی است که زیر میکروسکوپ قابل مشاهده بود. به گفته محققین، این شواهد حاکی از این است که مصریان سعی کرده اند در روند رشد بافتهای سرطانی دخالت کنند و یا حداقل تحققیات تجربی در رابطه با علاج سرطان داشته باشند.

جمجمه 270ای هم اثر عارضه بزرگ سرطانی را نشان میدهد که باعث تخریب استخوان جمجمه شده است. روی جمجمه 270ای علاوه بر اثر عارضه سرطانی اثر دو ضربه منجر به جراحت هم دیده میشود که آثار التیام نیز در آنها قابل مشاهده است. یکی از این جراحات احتمالا در ارتباط با یک درگیری فیزیکی بوده که در پی آن و در اثر برخورد یک سلاح تیز ایجاد شده است. آثار التیام ممکن است حاکی از این باشد که این فرد مورد معالجه قرار گرفته و به همین خاطر از مرگ جان سالم به در برده است.

جزئیات بیشتر این کشف در مقاله ای در شماره اخیر نشریه Frontiers in Medicine منتشر شده است که از لینک زیر میتوانید آن را بخوانید. دسترسی به این مقاله برای همگان رایگان و آزاد است.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmed.2024.1371645/full

https://t.me/societyforiranianarchaeology

ترکیه 55 اثر تاریخی متعلق به ایران را تحویل داد

بر اساس «توافقنامه ممنوعیت و جلوگیری از واردات و صادرات غیرقانونی، ترانزیت و انتقال مالکیت اموال فرهنگی» که بین ترکیه و ایران امضا شد، 55 اثر تاریخی متعلق به ایران بازگردانده شد.

v.aa.com.tr/3240089