شهر کرمانشاه

میل جاران
بهرنگ جباریان
@Shahr_kermaanshah

نه سیمه که ی سردی پاییزی
خواننده: جمشید عزیز خانی


@Shahr_kermaanshah

دبستان طبری سال۴۲ یک روز خانم آموزگار حرف غ را روی تخته سیاه نوشت ،بترتیب از تک تک بچه ها سئوال کرد اسم این حرف چیه که باید جواب میدادن غین کسی جوابش را بلد نبود من نفر یکی به آخر بودم و جواب صحیح را دادم‌، وتشویق شدم.
دارابی نفر آخر بود که خودش می گفت جواب را می دانسته که دیگه نوبت بهش نرسیده که جواب صحیح را اون بگه
یکروز از عمو عیسی  مرکب که درون شیشه کوچکی شبیه به آمپول پنی سلین بود به قیمت یک ریال خریدم،سرکلاس تا مرکب را از کیفم بیرون آوردم خانم آموزگار عصبانی شد گفت مگه نگفتم جوهر پلیکان بخر این چیه خریدی  میریزه و همه جا را کثیف می کنه،منم مرکب را توی کیفم گذاشتم ، غافل از این که دارابی از دستم هنوز ناراحته (گفتن حرف غین) به طریقی گولم زد که خانم معلم به من گفته مرکب را از شما بگیرم و مراقب باشم نریزه منم فریبش را خوردم و مرکب را بدستش دادم،سریع  بلند شد گفت اجازه خانم آموزگار دوباره مرکب را از کیفش بیرون آورده ،خانم معلم با دیدن مرکب خیلی عصبانی شد برو پرتش کن توی حیاط، زنگ تفریح که از کلاس بیرون آمدم و چند پله پایین رفتم مرکب ریخته شده روی آجر فرش حیاط مدرسه دیدم گرچه بابای مدرسه خورده شیشه هایش را جمع کرده بود اما رنگش تا ماه ها دیده می شد. و من با دیدن این منظره ناراحت وبه خودم قول دادم دیگه گول حرف هرکسی حتی دوست خودم هم نخورم....

@Shahr_kermaanshah

خاطرات قدیمی
👇
@Shahr_kermaanshah

.
◾طاق بستان
عنوان‌ فرعی: عمارت مسعودیه
قدمت: ساسانیان
عنوان سند:
Orinst. AE 719 Taq-i-Bustan, Iran. Two grottoes at the foot of the Rock Have Sasanian reliefs, view taken from an altitude of 90 meters on November 11, 1937.
پدید آورنده سند: بوریس دوبنسکی (Boris Dubensky) (؟)
نوع سند: عكس
تاریخ عکاسی: 1937 م.
متون موجود در سند:
Taq-i-Bustan, Iran. Two grottoes at the foot of the Rock Have Sasanian reliefs, AE-719. Print from Persepolis and Ancient Iran: Catalog of Expedition Photographs, 12E7.
منبع:
The University of Chicago. Oriental Institute
https://oi-idb.uchicago.edu/id/f8b20237-81dc-465b-bbbb-fb65fc310914 (accessed May 1, 2022)
مکان: کرمانشاه، استان کرمانشاه
شماره بازیابی: 106991
توضیح نگارستان:
۱. این عکس، از مجموعه عکس‌های هوایی از شهرهای قدیمی و محوطه‌های باستانی ایران است که در سال‌های 1935 تا 1937م. با سرپرستی اریک فریدریش اشمیت (Erich Friedrich Schmidt) برای موسسه شرق‌شناسی شیکاگو تهیه شده است.
۲. توضیحات مندرج در ردیف متون موجود در سند، برگرفته از سایت منبع

@shahr_kermaanshah

طاق بستان
عنوان‌ فرعی: عمارت مسعودیه
قدمت: ساسانیان

@Shahr_kermaanshah

کرمانشاه ۱۳۳۵
روبروی هتل بیستون
@Shahr_kermaanshah

باران شهر کرمانشاه امروز
نام خیابان را حدس بزنید
@Shahr_kermaanshah

هم‌اکنون رگبار سنگین باران در شهر کرمانشاه

@Shahr_kermaanshah

مروری برتاریخچه مدارس کرمانشاه👇👇
اولین #مدرسه کرمانشاه درسال ۱۲۷۸بانام محتشمیه توسط مهندس حسینعلی خان #گوران هندسی بعد از اتمام تحصیل از فرانسه وبامساعدت مالی شازاده محتشم الدوله درمحله چنانی تاسیس شد.(اداره معارف نیزآنجا تاسیس گردید)دراین مدرسه که به صورت امروزی بوددروس ادبیات،ریاضی وفرانسه آموزش داده میشد.این مدرسه در سال ۱۲۸۰به دستورفرمانفرماتعطیل گردید.
مدرسه بعدی کرمانشاه با عنوان مدرسه آلیانس(متعلق به جامعه یهودی)درسال ۱۹۰۲برابربا۱۲۸۰شمسی به همت مسیوسدی تاسیس شددراین مدرسه دروس زبان عبری فرانسه،ریاضی،تاریخ وفیزیک تدریس میشدوتحصیل برای غیریهودیان نیزآزادبود.درسال ۱۳۲۰به بعدمدارس آلیانس کشور(که فقط درچندشهریهودی نشین ایران فعالیت داشت) به عنوان مدارس اتحادبه فعالیت خودادامه دادند این مدرسه تا قبل ازانقلاب در #کرمانشاه فعال بوده و۳۱۴دانش آموز #یهودی وغیریهودی داشته است.
مدرسه بعدی کرمانشاه درسال ۱۲۹۹به همت سیدحسین کزازی بعداز اتمام تحصیلات ازآلمان درپشت مسجدجامع فعلی تاسیس شد.بعداز آن کزازی برای اولین بارامکان تحصیل برای دختران #کرمانشاهی راایجاد کردتابه عرصه اجتماعی وارد شوندابتدا مدرسه دخترانه عضدیه را به ریاست خانم بصیری تاسیس کرد.اقدام جسورانه اوباعث اعتراض تندروان قرارگرفت اما سیدحسین بدون توجه به آنان مدرسه دوم دخترانه را بانام عصمتیه بامدیریت عصمت الملک حاج میرزایی تاسیس کرد.این عمل فرهنگی وانقلابی او باعث اعتراض شدیدمخالفان قرار گرفت وباتحریک جوانی سبک سر به نام قهرمان در۲خرداد ۱۳۰۲سیدحسین راباضرب گلوله زخمی ودو روز بعد به جرم اجازه تحصیل به دختران شهرش به شهادت رساندندبعداز شهادت سیدحسین مدرسه احمدیه به نام کزازی نامگذاری شد وهم اکنون موزه آموزش وپرورش میباشد.
مدرسه آرین یاچهارباغ متعلق به همشهریان ارامنه ومسیحی کرمانشاه
میباشداین مدرسه در خیابان سپه کوچه آرین تاسیس شدوتاقبل از انقلاب ورفتن ارامنه ازکرمانشاه فعال بود.
ازدیگرمدارس قدیمی کرمانشاه میتوان اسلامیه، هدایت،عباسیه(درصحن عباسیه تکیه معاون)،آزین،داریوش(یاعباس کامکار)،بدر،شاهدخت،ناصرخسرو(کوچه علیخان لر)امیرمعزی،انوری،سعدی،فرح،۱۷دی،۱۵بهمن،محمدرضاشاه پهلویی(امام خمینی فعلی)را نام برده که در دهه ده تا چهل درکرمانشاه تاسیس شده اند.یاد تمام موسسان این مدارس گرامی وسندانسانیت شان برسردفتر مینوی رضوان محفوظ باد(گردآوردنده محسن درکه)

@Shahr_kermaanshah

دبیرستان کزازی کرمانشاه که شهروندان بزرگی در این مدرسه درس خوانده اند.
@shahr_kermaanshah

مدرسه مدرسه آلیانس(متعلق به جامعه یهودی)درسال ۱۹۰۲برابربا۱۲۸۰شمسی به همت مسیوسدی تاسیس شددراین مدرسه دروس زبان عبری فرانسه،ریاضی،تاریخ وفیزیک تدریس میشدوتحصیل برای غیریهودیان نیزآزادبود.درسال ۱۳۲۰به بعدمدارس آلیانس کشور(که فقط درچندشهریهودی نشین ایران فعالیت داشت) به عنوان مدارس اتحادبه فعالیت خودادامه دادند این مدرسه تا قبل ازانقلاب در #کرمانشاه فعال بوده و۳۱۴دانش آموز #یهودی وغیریهودی داشته است
به قلم محسن درکه

مدرسه اتحاد

مدرسه »آليانس « در سال 1902 به مديريت مسيو سدي افتتاح و بعدها کفالت آن را ميرزا حسن‌خان خطاط از معلمان مدرسه بر‌عهده مي‌گيرد؛ (اين قلم سال 1348ش. کلاس ششم دبستان را در مدرسه‌ حسن خطاط واقع در تپه فتحعلي‌خان انتهاي کوچه کتابي فرا‌گرفته‌ام). محصلان مدرسه آليانس، دانش‌آموزان مدرسه محتشميه و اسلاميه بودند که براي تکميل تحصيلات خود به فعاليت مشغول و زبان فرانسه و عبري را نيز مي‌آموختند. بعدها در مدرسه آليانس بخش دخترانه‌اي مجزا داير شد.

به قلم محمد حسین شیریان

@Shahr_kermaanshah

پس از محمد علی میرزا کسی دیگر به فکر آبادی و عمران کرمانشاه نبود و تنها عمادالدوله است که طی 25 سال حکومت دست به ساختن بناهایی زد که مسجد عمادالدوله، سرای عمادالدوله، تیمچه عماددالدوله و بازار بزرک کرمانشاه از آن جمله اند.


@Shahr_kermaanshah
🌱🌱🌱🌱
ویژگی منحصر به فرد بافت قدیمی کرمانشاه، وجود ابنیه و آثار تاریخی فراوان و ارزشمند در آن می باشد. این بافت با مساحتی حدود 300 هکتار 170 اثر تاریخی ارزشمند از قبیل حمام، مسجد، خانه های قدیمی و ساختمان های دولتی را در خود جای داده است که نمایانگر فرهنک و تمدن اصیل این خطه در طی تاریخ است. از این آثار می توان به مدرسه کزازی، مدرسه نظام، بیمارستان مسیح که در نوع معماری ایران زمین منحصربه فرد می باشد، ساختمان قدیم شهرداری، حمام حاج شهباز خان، خانه معین الملک و بسیاری دیگر اشاره کرد. همچنین در محلات قدیمی شهر به مکانهایی مانند بازار یهودی ها، مسجدترکها راسته بازار ترکها، سرای اصفهانی ها، مسجد شافعی ها و قبرستان ارمنی ها بر می خوریم که یاد آور وجود اقلیت ها و تجار فراوان در روزگار رونق و شکوفایی این منطقه بوده است. در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی دوران رکود بافت قدیمی و تاریخی کرمانشاه مجددا فرا می رسد و به دلیل تغییر شیوه زندگی و توسعه شهر، این بافت دستخوش دگرگونی شده و با احداث خیابان ها چند پاره می شود. قدیمی ترین این خیابان ها خیابان مدرس (سپه ) است که در سال 1314 بازار بزرک کرمانشاه را با جهت شمالی ـ جنوبی به دو قسمت تقسیم می کند و در سال 1327 خیابان برزه دماغ، نواب و میدان وزیری بازار را در جهت غربی ـ شرقی قطع می کند. احداث میدان غدیر( شهنازسابق )، چهار راه اجاق، خیابان شهید مطهری (جوانشیرسابق ) نیز در فاصله سالهای 1344 تا 1345 از چند جهت به قطع ارتباط بخش هایی از بازار که قبلا در راستای این خیابان ها قرار داشت منجر شد. از دیگر عواملی که سبب رکود بافت قدیمی کرمانشاه شد تغییر شیوه زندگی بود...

@shahr_kermaanshah

کرمانشاه  هم کرمانشاه قدیم
پدربزرک در حالیکه چانه را به عصایش تکیه داده سری با حسرت تکان می دهد به یاد آن روزها آهی می کشد و می گوید: کرمانشاه هم کرمانشاه قدیم !. روزگاری ایران را با نام کرمانشاه می شناختند، در دوره شاهان مختلفی پایتخت بود و به قول حافظ " در مملکت حسن سر تاجوری داشت." از آبادی و رونقش در دوره هایی که ما به خاطر داریم همین بس که بازاری داشت که ابتدا و انتهایش معلوم نبود، مساجدی که در زیبایی و شکوه همتایی نداشتند، کاروانسراها، خانه های بزرک و باشکوه، مدارس، حمام های متعدد و معماری که انسان را به تفکر وا می داشت.
🌱🌱🌱🌱🌱

از سراسر ایران تجار و زوار به کرمانشاه می آمدند و حیرت زده از عمق اصالت و فرهنک و مهمان نوازی مردم این شهر با کوله باری از سوغاتی های رنگارنک و کم نظیر به دیار خود باز می گشتند. آن روزها شهر اگر چه به بزرگی امروز نبود اما یکپارچه و منسجم بود همه چیز سر جای خودش بود نظم، قاعده، حساب و کتاب که اساس معماری قدیم بود در کرمانشاه به بهترین شکل جلوه گر بود و اینها همان چیزهایی است که امروز با وجود رنگارنگی و بزرگی شهر در کرمانشاه فراموش شده اند. بله، این حرف ها نه فقط حرف های پدربزرک ها، بلکه گواهی تاریخ شاهدی بر دیرینگی ،اصالت ، رونق و آبادانی کرمانشاه در گذشته است.
🌱🌱🌱
@Shahr_kermaanshah

آن چنانکه از شواهد و قراین بر می آید سابقه تاریخی شهر کرمانشاه به زمان های بسیار دور باز می گردد و در قدیمی ترین منابع از جمله "سفرنامه گورته" از بناها و کاخ های پادشاهان ساسانی در آن سخن می رود. در دوره های بعد از اسلام به روایات گوناگونی بر می خوریم که از آن گاه به عنوان شهری آباد و گاه دیه، شهرک، و یا حتی مزرعه ای یاد شده و همچنین به بلایای بی شماری مانند جنک، سیل، وبا و طاعون که به دفعات باعث ویرانی و حتی متروکه شدن شهر گردیده اشاره شده است. به گفته "اوژن اوبن" در کتاب "ایران امروز" ساسانیان در زمان های گذشته در دامنه های کوه "پراو" شهری به نام کرمانشاهان احداث کرده بودند که در زمان حمله اعراب به ایران این شهر به کلی نابود و بعداز مدتی در آن سوی رودخانه "قره سو" شهری به همین نام بوجود آمد. این محقق می گوید: این احتمال بسیارقوی است که شهر کرمانشاه پس از هر ویرانی درنقطه دیگری با فاصله ای نه چندان دور از محل قبلی خود ساخته می شده که آخرین آن در عهد زندیه اتفاق می افتد. یکی از محققان میراث فرهنگی کرمانشاه در مقاله خود در کتاب "دومین کنگره" گفته است: کریم خان و سردمداران ایل زند علاقه ای به کرمانشاه نداشتند و دلیل آن تنفری بود که نسبت به امرای زنگنه داشتند که از زمان صفویه به این سو در کرمانشاه همواره در مصدر قدرت بودند. "سیامک خدیوی" می گوید: کرمانشاه مدت ها در برابر فشار حملات زندیه مقاومت کرد و پس از نبردهای خونین قلعه عظیم آن گشوده شد و به کلی ویران و متروکه شد. بدین طریق کرمانشاه که کنار رودخانه "قره سو" قرار داشت رها شد و چند کیلومتر آنسوتر کنار رودخانه "آبشوران" از نو بنا گردید. شهر رها شده از آن پس کرمانشاه کهنه نامیده شد که این نام هنوز درافواه مردم جاریست و از آن به نام های "آشورا" یا "آبشوران" یاد می شود. اگر چه دیگر اثری از آن باقی نمانده اما تنها شاهد آن بقایای قلعه عظیم نادری است که اخیرا در پی احداث شهرک گلها در محله الهیه کنونی کشف شد.


🌱🌱🌱

شهر جدیدالاحداث کرمانشاه که در زمان حاضر بافت قدیمی محسوب می شود در اواخر دوره زندیه ساخته شد که از به هم پیوستن سه دهکده فیض آباد، چنانی و برزه دماغ شکل گرفت که هم اکنون قدیمی ترین محله های کرمانشاه را تشکیل داده و هنوز هم به همین اسامی نامیده می شوند. با فرستادن الله قلی خان زنگنه از طرف کریم خان زند به ایالت کرمانشاه این شهر دوباره رو به آبادانی گذاشت، بنابراین قدیمی ترین ابنیه موجود در کرمانشاه مربوط به دوره زندیه می باشد که مسجد جامع، مسجد فیض آباد(آقا شیخ هادی یا جلیلی )، مقبره آل آقا و مقبره عباسعلی یادگار این دوره اند. در توسعه های بعدی که در زمان قاجار صورت پذیرفت کرمانشاه کم کم به شهری مهم مبدل گردید و شکل گیری آن به عنوان یک شهر مهم و مرکز حکومتی با دوران حکومت "محمد علی میرزا دولتشاه" آغاز می گردد. در سال 1221 هجری قمری محمدعلی میرزا دولتشاه فرزند ارشد فتحعلی شاه به حکومت کرمانشاه منصوب و تا آخر عمر یعنی 1237 در آن سمت باقی ماند. دولتشاه در طول دوران حکومت خود دست به ساختن عمارات و بناهای بسیاری در این خطه زد و بااحداث بازار، سربازخانه، کارگاه ساخت اداوات نظامی از جمله توپ، میادین، مساجد و حمام ها این شهر را در زمره شهرهای مهم و آباد ایران قرار داد.
@Shahr_kermaanshah

طبیعت پاییزی طاقبستان

📸محمدجواد سبزیان پور

@Shahr_kermaanshah

از بس ایستادم یخ زدم ..
یادگار روزهایی که سر هر کوی و برزن یک شیر آب بود و گاهی هم گیس کشی میشد

@Shahr_kermaanshah

همزمان با آن شهرک حاشیه نشین فقیر هم در اطراف شهر در حال به وجود آمدن بودند. بیشتر اراضی اطراف شهر کرمانشاه موقوفه است. روستائیان اطراف کرمانشاه که زمین های موقوفه را برای کشاورزی در اجاره 99 ساله داشتند شروع به فروش زمین ها به مردم فقیر کردند. تا قبل از پیروزی انقلاب شهرک های شاطرآباد و باریکه، جعفرآباد، دولت آباد، حافظیه، توسط مردم فقیر با مصالح چینه، خشت خام و گاهی اجر یا با نمای آجری و دیوارهای داخلی خشت خام و سقف تیرو چون و تخته کوب و در معدودی خانه ها با آهن ساخته شد. این شهرک ها تا سالیان زیادی فاقد آب ، برق و هرگونه امکاناتی بودند و ساکنان آنها روسئائیان مهاجر بدون زمین و کرایه نشین های محلات قدیمی شهر بودند.

شهرک های مدرن نیز توسط دولت برای کارمندان در جاهای مختلف ساخته شد. محله شش بهمن، شهرک آپارتمانی آبادانی و مسکن، شهرک صد دستگاه ، شهرک شرکت نفت.

روستاهای اطراف کرمانشاه به تدریج یکی پس از دیگری در بافت شهری حل شدند. باغ نی، شاطرآباد، چیاگُلان، چیامیرزا، چیاکَو، مرادحاصل، چاله چاله، کهریز، و قبل از آنها سراب سعید و سراب همت.

در اطراف شهر کرمانشاه در جنوب باغ های زیاد و وسیع و پردرختی بود که به تدریج رو به جنوب عقب نشینی کردند و تحلیل رفتند. بافت شهری همه جا را تا میدان فردوسی در بر گرفت.

در شمال کرمانشاه در حاشیه رودخانه آشوران، زمین های سبزی کاری فراوانی بود که با نهرهایی که از این رودخانه جدا می شدند مشروب می شد که آنها هم به مروز زمان از بین رفت و جای آنها را خانه هایی گرفت که با کمترین مصالح و در کوتاه ترین زمان از زمین سر بر می آوردند

 رودخانه آشوران که یک شاخه آن از دره سراب قنبر و شاخه دیگر از چشمه های کَینی روزان سرچشمه می گیرد شاخه غربی از غرب خیابان فردوسی و شاخه شرقی از شرق خیابان رو به پایین می آید و در چراغ برق ، سه راه برق روبروی مسجد بروجردی به هم متصل می شود و از غرب خیابان رو به پایین می آید و در پارکینک شهرداری فعلی به شرق خیابان می آید و بقیه مسیر را تا خیابان نواب در بین دو خیابان طی می کند و در جنوب میدان وزیری به طرف شرق خیابان جلیلی می رود و تا سه راه سیلو و رو به باغ نی پایین می رود و در شمال روستای باغ نی از کنار دیوار قرارگاه ارتش به طرف شرق می رود و دوباره از کنار دیوار به طرف شمال می رود تا به قره سو می رسد.

@Shahr_kermaanshah