کانال وزین «ویراستار»، با مدیریت دوست فاضلم حسین جاوید عزیز، مدیر نشر کتاب سده ☝️
@Virastaar
@Virastaar
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
@sadenevisi
⭐ گروه آموزشی و پژوهشی ویکی‌پن ⭐
آموزش زبان و ادبیات فارسی و زبان انگلیسی
وبگاه:
www.wiki-pen.com
اینستاگرام:
instagram.com/wiki.pen
مدیر اجرایی و آموزش ویکی‌پن:
@ShadiAkhavan
دارندهٔ کانال:
@Hamid_Hassani_47
ساده‌نویسی و درست‌نویسی (Persian)
به کانال تلگرامی "ساده‌نویسی و درست‌نویسی" خوش آمدید. این کانال متخصص در حوزه نگارش و اصلاح متون است و به تمامی علاقه‌مندان به بهبود سبک نوشتاری خود پیشنهاد می‌شود. آیا همیشه دوست دارید نوشته‌های خود را بهتر و دقیق‌تر کنید؟ آیا به دنبال راهکارهای ساده‌نویسی و درست‌نویسی هستید؟ اگر پاسخ شما بله است، این کانال مناسب شماست. در اینجا شما می‌توانید راهنمایی های مفید و تمرینات عملی برای بهبود مهارت های نگارشی خود پیدا کنید. همچنین این کانال به ارائه نکات و ترفندهای جذاب در زمینه نگارش متون مختلف می‌پردازد. با عضویت در این کانال، می‌توانید به یک نویسنده حرفه ای تبدیل شوید و مهارت های خود را در زمینه ساده‌نویسی و درست‌نویسی بهبود بخشید. پس حتما به این کانال بپیوندید و از محتوای ارزشمند آن بهره مند شوید.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
12 Jan, 11:34
📖 انگلیسی‌ها به‌راحتی و تقریباً از هر اسمی فعل می‌سازند.*
◽️ جالب است که در این زبان از karate، که اسم است، فعل هم ساخته‌اند (to karate)، و گویا این فعل از سال ۱۳۴۲/۱۹۶۳ به کار می‌رود. مثال:
I karate.
Would your son like to karate?
➰ در برخی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی «کاراته کردن» کاربرد دارد. در زبان فارسی، به‌ویژه در فارسی معاصر و امروز، زبان‌وران عموماً به ساختِ فعل مرکب گرایش دارند و کمتر فعل ساده / فعل بسیط می‌سازند. آیا در فارسی تهرانی «کاراته کردن» شنیده‌اید؟ من ۳۷ سال است در تهران زندگی می‌کنم، اما اهل پایتخت نیستم. تا جایی که به یاد دارم «کاراته کردن» (یا «تکواندو کردن» و مانند این‌ها) را از هیچ تهرانی‌ای نشنیده‌ام.
★ به این فرایند می‌گویند verbing یا verbifying.
@SadeNevisi
◽️ جالب است که در این زبان از karate، که اسم است، فعل هم ساخته‌اند (to karate)، و گویا این فعل از سال ۱۳۴۲/۱۹۶۳ به کار می‌رود. مثال:
I karate.
Would your son like to karate?
➰ در برخی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی «کاراته کردن» کاربرد دارد. در زبان فارسی، به‌ویژه در فارسی معاصر و امروز، زبان‌وران عموماً به ساختِ فعل مرکب گرایش دارند و کمتر فعل ساده / فعل بسیط می‌سازند. آیا در فارسی تهرانی «کاراته کردن» شنیده‌اید؟ من ۳۷ سال است در تهران زندگی می‌کنم، اما اهل پایتخت نیستم. تا جایی که به یاد دارم «کاراته کردن» (یا «تکواندو کردن» و مانند این‌ها) را از هیچ تهرانی‌ای نشنیده‌ام.
★ به این فرایند می‌گویند verbing یا verbifying.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
12 Jan, 09:54
🔍 کاراته‌کا، کاراته‌کار
🥋 واژۀ «کاراته» (En: karate, Fr: karaté)* از ژاپنی و به‌واسطۀ زبان انگلیسی یا فرانسوی به فارسی آمده‌است. این واژه در اصل از دو جزء «کارا» به‌معنای خالی و «ته» به‌معنای دست درست شده‌است. واژۀ «کاراته» در ۱۹۴۷ م / ۱۳۲۶ ه.خ وارد انگلیسی شده‌است.
🔘 واژۀ «کاراته‌کا» (karateka/karate-ka) هم در اصل ژاپنی و به‌معنای ورزشکارِ کاراته است. ما «جودوکا» (judoka) و «کِندوکا» (kendoka) هم داریم. ازآنجاکه «کا» در فارسی گنگ است، به «کار» تبدیل شده و عموم مردم می‌گویند «کاراته‌کار». پسوندوارۀ «ــ‌کار» در فارسی فعال است و، با با کاربرد اسمی و صفتی، به‌فراوانی و در واژه‌هایی مانند «آبکار»، «ابروکار»، «بدل‌کار»، «پیمان‌کار»، «تراش‌کار»، «خراب‌کار»، «درست‌کار»، «رنگ‌کار»، «زیان‌کار»، «سوارکار»، «صافکار»، «طمع‌کار»، «فداکار»، «کاسب‌کار»، «گناه‌کار»، «منبت‌کار»، و «نقره‌کار» به کار می‌رود. در میان ورزش‌ها هم «دوومیدانی‌کار» را داریم.
★ تلفظ در انگلیسی: [kəˈɹɑːtɪ]، در فرانسوی: [kɑːʁɑːˈte]؛ گویا این دو زبانْ «کاراته» را از آلمانی (Karate؛ تلفظ: kɑːˈʁɑːtə]) گرفته‌بوده‌اند. تلفظ ژاپنی: [kaɾaˈte].
@SadeNevisi
🥋 واژۀ «کاراته» (En: karate, Fr: karaté)* از ژاپنی و به‌واسطۀ زبان انگلیسی یا فرانسوی به فارسی آمده‌است. این واژه در اصل از دو جزء «کارا» به‌معنای خالی و «ته» به‌معنای دست درست شده‌است. واژۀ «کاراته» در ۱۹۴۷ م / ۱۳۲۶ ه.خ وارد انگلیسی شده‌است.
🔘 واژۀ «کاراته‌کا» (karateka/karate-ka) هم در اصل ژاپنی و به‌معنای ورزشکارِ کاراته است. ما «جودوکا» (judoka) و «کِندوکا» (kendoka) هم داریم. ازآنجاکه «کا» در فارسی گنگ است، به «کار» تبدیل شده و عموم مردم می‌گویند «کاراته‌کار». پسوندوارۀ «ــ‌کار» در فارسی فعال است و، با با کاربرد اسمی و صفتی، به‌فراوانی و در واژه‌هایی مانند «آبکار»، «ابروکار»، «بدل‌کار»، «پیمان‌کار»، «تراش‌کار»، «خراب‌کار»، «درست‌کار»، «رنگ‌کار»، «زیان‌کار»، «سوارکار»، «صافکار»، «طمع‌کار»، «فداکار»، «کاسب‌کار»، «گناه‌کار»، «منبت‌کار»، و «نقره‌کار» به کار می‌رود. در میان ورزش‌ها هم «دوومیدانی‌کار» را داریم.
★ تلفظ در انگلیسی: [kəˈɹɑːtɪ]، در فرانسوی: [kɑːʁɑːˈte]؛ گویا این دو زبانْ «کاراته» را از آلمانی (Karate؛ تلفظ: kɑːˈʁɑːtə]) گرفته‌بوده‌اند. تلفظ ژاپنی: [kaɾaˈte].
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
11 Jan, 11:40
نه احتیاج که ساقی وئره شراب سنه
که ئؤز پیاله‌سینی وئردی آفتاب سنه!
(صائب)
به تُرکی آذری بنویسید «تورکی» (تلفظ: /türkī/)، اما به فارسی باید بنویسید «تُرکی» (تلفظ: /torkī/).
@SadeNevisi
که ئؤز پیاله‌سینی وئردی آفتاب سنه!
(صائب)
به تُرکی آذری بنویسید «تورکی» (تلفظ: /türkī/)، اما به فارسی باید بنویسید «تُرکی» (تلفظ: /torkī/).
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
11 Jan, 11:11
🔍 فتوچینی
«فِتوچینی» (fettuccine) کلمه‌ای ایتالیایی به‌معنای «روبان‌های کوچک» است و ازطریق انگلیسی و با تلفظی نزدیک به تلفظِ انگلیسی به فارسی آمده‌است.
@SadeNevisi
«فِتوچینی» (fettuccine) کلمه‌ای ایتالیایی به‌معنای «روبان‌های کوچک» است و ازطریق انگلیسی و با تلفظی نزدیک به تلفظِ انگلیسی به فارسی آمده‌است.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
11 Jan, 09:39
✅ یادآوری: وزن شعر سنتی یا کلاسیکِ کُردی و تُرکی تحت تأثیر وزن شعر فارسی‌ست نه عربی.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
11 Jan, 09:29
بێ‌نرخە ڕیش و ڕوو کە نەڕەنگێ بە ئابڕوو
(مامۆستا هەژار)
بە کوردی بنووسە «کوردی»، بەڵام بە فارسی دەبێ بنووسی «کُردی».
به کُردی بنویسید «کوردی» (تلفظ: /kurdī/)، اما به فارسی باید بنویسید «کُردی» (تلفظ: /kordī/).
@SadeNevisi
(مامۆستا هەژار)
بە کوردی بنووسە «کوردی»، بەڵام بە فارسی دەبێ بنووسی «کُردی».
به کُردی بنویسید «کوردی» (تلفظ: /kurdī/)، اما به فارسی باید بنویسید «کُردی» (تلفظ: /kordī/).
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
10 Jan, 16:21
🔍 مکران کجاست؟
🌏 «مَکْران» یا «مُکْران» یا «مِکران» یا حتی، با تلفظ بلوچی، «مَکُّران» و «مَکُران»، شامل مناطق جنوبی و ساحلیِ بلوچستان است. طول مکران حدود هزار کیلومتر است و از جنوب شرقی ایران بر سواحلِ دریای عُمان تا جنوب غربی پاکستان بر سواحلِ اقیانوس هند امتداد دارد؛ یعنی از غربِ جاسک و حدود مینابِ ما تا حدود کَراچی.
🖊 املای لاتینِ این سواحل به دو صورتِ Makran و Makoran رواج دارد.
📚 این نام باستانی به‌صورت «مکران» و «مکران‌زمین» چند بار در شاهنامۀ فردوسی نیز آمده‌است.
@SadeNevisi
🌏 «مَکْران» یا «مُکْران» یا «مِکران» یا حتی، با تلفظ بلوچی، «مَکُّران» و «مَکُران»، شامل مناطق جنوبی و ساحلیِ بلوچستان است. طول مکران حدود هزار کیلومتر است و از جنوب شرقی ایران بر سواحلِ دریای عُمان تا جنوب غربی پاکستان بر سواحلِ اقیانوس هند امتداد دارد؛ یعنی از غربِ جاسک و حدود مینابِ ما تا حدود کَراچی.
🖊 املای لاتینِ این سواحل به دو صورتِ Makran و Makoran رواج دارد.
📚 این نام باستانی به‌صورت «مکران» و «مکران‌زمین» چند بار در شاهنامۀ فردوسی نیز آمده‌است.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
10 Jan, 09:54
کمی توضیح بیشتر دربارۀ این تلفظ و املا:
🧊 ما احتمالاً تلفظ «گروئنلد» و «گروئنلاند» را در گذشته از زبان فرانسه/فرانسوی گرفته‌بوده‌ایم.
املای فرانسۀ آن Groenland است، و این oe (و œ) به تلفظِ ø در دانمارکی نزدیک است... .
🔸 ما این نام را با همزه می‌نویسیم و تلفظ می‌کنیم، اما این نام در تلفظِ فرانسه و دانمارکی چیزی شبیه همزه (به‌اصطلاح «بستِ چاکنایی» = glottal stop) ندارد. اگر می‌داشت، املای آن Groënland* می‌بود؛ اما چنین نیست.
@SadeNevisi
🧊 ما احتمالاً تلفظ «گروئنلد» و «گروئنلاند» را در گذشته از زبان فرانسه/فرانسوی گرفته‌بوده‌ایم.
املای فرانسۀ آن Groenland است، و این oe (و œ) به تلفظِ ø در دانمارکی نزدیک است... .
🔸 ما این نام را با همزه می‌نویسیم و تلفظ می‌کنیم، اما این نام در تلفظِ فرانسه و دانمارکی چیزی شبیه همزه (به‌اصطلاح «بستِ چاکنایی» = glottal stop) ندارد. اگر می‌داشت، املای آن Groënland* می‌بود؛ اما چنین نیست.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
10 Jan, 09:05
🔍 گروئِنلند، گرینلند
🗞 این جزیره‌ای بزرگ با مساحت بیش از ۲٫۱۶۶٫۰۰۰ کیلومتر متعلق به دانمارک، دور از این کشور، و در شرق کانادا با نام اصلیِ Grønland است. جمعیت آن اندک و حدود ۵۶٫۵۰۰ نفر است. نام مرکزش نوک (Nuuk) است.
🗝 در فارسی به آن «گروئِنلند» و به‌ندرت «گروئِنلاند» می‌گفتند. اکنون، تحت تأثیر تلفظ انگلیسی (Greenland)، در فارسی آن را «گرینلند» می‌نویسند و می‌خوانند. این تحولی طبیعی‌ست. زبان رسانه‌ایِ ما و بسیاری از دیگر کشورهای جهان‌سومی به‌شدت تحت تأثیر و زیر سیطرۀ املا و تلفظ انگلیسی‌ست. درواقع، از نگاه عموم اصحابِ رسانه، به‌ویژه تازه‌کاران، زبان خارجی یعنی زبان انگلیسی، و به زبان خارجیِ دیگری حتی فکر هم نمی‌کنند.
🔑 املای دانمارکی‌اش همان Grønland است (تلفظ به الفبای آوانگاریِ بین‌المللی*: [kʁɶnˌlænˀˈ]).
🧑⚕👩⚕ این جزیره زبان خود را دارد؛ زبان گروئِنلندی یا گرینلندی (Greenlandic language؛ نام بومی: katallisut)، از خانوادۀ زبانیِ رو به نابودیِ اسکیموــ‌آلیوت یا اسکیمویی‌ــ‌آلیوت (Eskimo-Aleut) یا اسکالیوت (Eskaleut).
★ İnternational Phonetic Alphabet: IPA
@SadeNevisi
🗞 این جزیره‌ای بزرگ با مساحت بیش از ۲٫۱۶۶٫۰۰۰ کیلومتر متعلق به دانمارک، دور از این کشور، و در شرق کانادا با نام اصلیِ Grønland است. جمعیت آن اندک و حدود ۵۶٫۵۰۰ نفر است. نام مرکزش نوک (Nuuk) است.
🗝 در فارسی به آن «گروئِنلند» و به‌ندرت «گروئِنلاند» می‌گفتند. اکنون، تحت تأثیر تلفظ انگلیسی (Greenland)، در فارسی آن را «گرینلند» می‌نویسند و می‌خوانند. این تحولی طبیعی‌ست. زبان رسانه‌ایِ ما و بسیاری از دیگر کشورهای جهان‌سومی به‌شدت تحت تأثیر و زیر سیطرۀ املا و تلفظ انگلیسی‌ست. درواقع، از نگاه عموم اصحابِ رسانه، به‌ویژه تازه‌کاران، زبان خارجی یعنی زبان انگلیسی، و به زبان خارجیِ دیگری حتی فکر هم نمی‌کنند.
🔑 املای دانمارکی‌اش همان Grønland است (تلفظ به الفبای آوانگاریِ بین‌المللی*: [kʁɶnˌlænˀˈ]).
🧑⚕👩⚕ این جزیره زبان خود را دارد؛ زبان گروئِنلندی یا گرینلندی (Greenlandic language؛ نام بومی: katallisut)، از خانوادۀ زبانیِ رو به نابودیِ اسکیموــ‌آلیوت یا اسکیمویی‌ــ‌آلیوت (Eskimo-Aleut) یا اسکالیوت (Eskaleut).
★ İnternational Phonetic Alphabet: IPA
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
09 Jan, 09:04
🔍 کی‌لِس
🔐 «کی‌لس» (keyless)، که عموم مردم در ایران آن را «کِی‌لس» تلفظ می‌کنند، گونه‌ای قفل الکترونیکی‌ست که دسترسی به ساختمان یا وسیلۀ نقلیه را با استفاده از سامانۀ کنترل از راه دورِ الکترونیکی ممکن می‌سازد. این سامانه با کار گذاشتن دستگاهی دستی یا به‌صورت خودکار عمل می‌کند.
🗝 معادل فارسی نام‌های کاملِ این مجموعه «سامانۀ بی‌کلید از راه دور»، «ورود بی‌کلید»، و «قفل مرکزی از راه دور»* است.
💡 بهره‌گیری از این سامانه در سال‌های اخیر در خودروها بسیار گسترش یافته‌است. «سامانۀ بی‌کلید» بدون تماس فیزیکی کار می‌کند و دارندۀ آن در فاصلۀ چندمتریِ خودرو، با فشردن دکمۀ وسیلۀ ویژۀ آن، می‌تواند قفل درها را باز و بسته کند و حتی، به‌ویژه در گونه‌های پیشرفته‌ترِ آن، موتورِ خودرو و بخاری یا کولر را نیز به کار اندازد. این یعنی «احتراق بی‌کلید از راه دور»**. برنامک (برنامۀ کاربردی) یا اَپِ آن را در گوشی همراه نیز نصب می‌کنند.
★ remote keyless system (RKS), remote keyless entry (RKE), remote central locking
★★ remote keyless ignition (RKI)
@SadeNevisi
🔐 «کی‌لس» (keyless)، که عموم مردم در ایران آن را «کِی‌لس» تلفظ می‌کنند، گونه‌ای قفل الکترونیکی‌ست که دسترسی به ساختمان یا وسیلۀ نقلیه را با استفاده از سامانۀ کنترل از راه دورِ الکترونیکی ممکن می‌سازد. این سامانه با کار گذاشتن دستگاهی دستی یا به‌صورت خودکار عمل می‌کند.
🗝 معادل فارسی نام‌های کاملِ این مجموعه «سامانۀ بی‌کلید از راه دور»، «ورود بی‌کلید»، و «قفل مرکزی از راه دور»* است.
💡 بهره‌گیری از این سامانه در سال‌های اخیر در خودروها بسیار گسترش یافته‌است. «سامانۀ بی‌کلید» بدون تماس فیزیکی کار می‌کند و دارندۀ آن در فاصلۀ چندمتریِ خودرو، با فشردن دکمۀ وسیلۀ ویژۀ آن، می‌تواند قفل درها را باز و بسته کند و حتی، به‌ویژه در گونه‌های پیشرفته‌ترِ آن، موتورِ خودرو و بخاری یا کولر را نیز به کار اندازد. این یعنی «احتراق بی‌کلید از راه دور»**. برنامک (برنامۀ کاربردی) یا اَپِ آن را در گوشی همراه نیز نصب می‌کنند.
★ remote keyless system (RKS), remote keyless entry (RKE), remote central locking
★★ remote keyless ignition (RKI)
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
06 Jan, 17:47
🔍 کاشیکاری
💠 واژهٔ «کاشیکاری/ کاشیکاری»، بر اساس «پیکرهٔ فارسی امروز»، در نیمهٔ دوم سدهٔ چهاردهم هجری خورشیدی، از نظر بسامدِ کاربرد، تقریباً در رتبهٔ ۱۸٫۰۰۰ است.
🔸 جالب است که معادل رسمیِ انگلیسی آن، tesselation، بر پایهٔ COCA، جزو ۶۰٫۰۰۰ واژهٔ اول نیست. معادل رایج‌ترش، tiling، جزو ۳۰٫۰۰۰ واژهٔ اول است.
🕯 نکته: واژهٔ tesselation به‌معنای موزائیک‌کاری هم هست.
🖋 منابع:
۱- پیکرهٔ انگلیسی آمریکایی معاصر (COCA) (۲۰۱۸–۱۹۹۰)
۲- پیکرهٔ فارسی امروز (۱۳۵۱–۱۴۰۰)
@SadeNevisi
💠 واژهٔ «کاشیکاری/ کاشیکاری»، بر اساس «پیکرهٔ فارسی امروز»، در نیمهٔ دوم سدهٔ چهاردهم هجری خورشیدی، از نظر بسامدِ کاربرد، تقریباً در رتبهٔ ۱۸٫۰۰۰ است.
🔸 جالب است که معادل رسمیِ انگلیسی آن، tesselation، بر پایهٔ COCA، جزو ۶۰٫۰۰۰ واژهٔ اول نیست. معادل رایج‌ترش، tiling، جزو ۳۰٫۰۰۰ واژهٔ اول است.
🕯 نکته: واژهٔ tesselation به‌معنای موزائیک‌کاری هم هست.
🖋 منابع:
۱- پیکرهٔ انگلیسی آمریکایی معاصر (COCA) (۲۰۱۸–۱۹۹۰)
۲- پیکرهٔ فارسی امروز (۱۳۵۱–۱۴۰۰)
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
05 Jan, 11:54
🔍 اپسیلون
🗝 «اِپسیلون» (انگلیسی و فرانسوی: epsilon، یونانی: έψιλον)، در اصل، پنجمین حرف الفبای یونانی‌ست و به‌صورت ɛ (کوچک) و Ε (بزرگ) نوشته می‌شود.
🧪 اپسلیون، به‌ویژه بعد از انقلاب صنعتی (۱۷۸۹ م)، در زبانِ علم کاربردِ بسیار یافته‌است؛ درست مثل آلفا و بِتا و گاما و دلتا و بعضی دیگر از حروف یونانی.
🖊 معنای مَجازیِ آن در زبان (در فارسی به‌صورت «یک اپسیلون») معادل مقداری اندک و به‌اندازۀ یک ذره است. برای مثال، می‌گویند: این دستگاه حتی یک اپسیلون خطا ندارد.
@SadeNevisi
🗝 «اِپسیلون» (انگلیسی و فرانسوی: epsilon، یونانی: έψιλον)، در اصل، پنجمین حرف الفبای یونانی‌ست و به‌صورت ɛ (کوچک) و Ε (بزرگ) نوشته می‌شود.
🧪 اپسلیون، به‌ویژه بعد از انقلاب صنعتی (۱۷۸۹ م)، در زبانِ علم کاربردِ بسیار یافته‌است؛ درست مثل آلفا و بِتا و گاما و دلتا و بعضی دیگر از حروف یونانی.
🖊 معنای مَجازیِ آن در زبان (در فارسی به‌صورت «یک اپسیلون») معادل مقداری اندک و به‌اندازۀ یک ذره است. برای مثال، می‌گویند: این دستگاه حتی یک اپسیلون خطا ندارد.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
01 Jan, 08:25
بعضی هم‌وطنان به «رولز رویس» (Rolls-Royce) می‌گویند «رویز رویس» (یا «رویز رویز»).
مدتی پیش، دو دوستِ تعمیرکار دربارۀ نام این خودرو گفت‌وگو می‌کردند. یکی از آن دو گفت: آقا، من زبونم نمی‌چرخه بگم رویز رویس. همون رویز رویس قشنگ‌تره دیگه!
@SadeNevisi
مدتی پیش، دو دوستِ تعمیرکار دربارۀ نام این خودرو گفت‌وگو می‌کردند. یکی از آن دو گفت: آقا، من زبونم نمی‌چرخه بگم رویز رویس. همون رویز رویس قشنگ‌تره دیگه!
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
28 Dec, 13:57
«عروسکِ کوکی»
بیش‌ازاین‌ها، آه، آری
بیش‌ازاین‌ها می‌توان خاموش ماند
می‌توان ساعاتِ طولانی
با نگاهی چون نگاهِ مردگان، ثابت
خیره شد در دودِ یک سیگار
خیره شد در شکلِ یک فنجان
در گُلی بی‌رنگ بر قالی
در خطی موهوم بر دیوار
می‌توان با پنجه‌های خشک
پرده را یک سو کشید و دید
درمیانِ کوچه باران تند می‌بارد
کودکی با بادبادک‌های رنگینش
ایستاده زیرِ یک طاقی
گاریِ فرسوده‌‌ای میدانِ خالی را
با شتابی پُرهیاهو ترک می‌گوید
می‌توان بر جای باقی ماند
در کنارِ پرده، اما کور، اما کر
می‌توان فریاد زد
با صدایی سخت کاذب، سخت بیگانه:
«دوست می‌دارم».
می‌توان در بازوانِ چیرهٔ یک مرد
ماده‌ای زیبا و سالم بود
با تنی چون سفرهٔ چرمین
با دو پستانِ درشتِ سخت
می‌توان در بسترِ یک مست، یک دیوانه، یک ولگرد
عصمتِ یک عشق را آلود
می‌توان با زیرکی تحقیر کرد
هر معمای شگفتی را
می‌توان تنها به حلّ جدولی پرداخت
می‌توان تنها به کشفِ پاسخی بیهوده دل خوش ساخت
پاسخی بیهوده، آری، پنج یا شش حرف
می‌توان یک عمر زانو زد
با سری افکنده، در پایِ ضریحی سرد
می‌توان در گورِ مجهولی خدا را دید
می‌توان با سکه‌ای ناچیز ایمان یافت
می‌توان در حجره‌های مسجدی پوسید
چون زیارت‌نامه‌خوانی پیر
می‌توان چون صفر در تفریق و جمع و ضرب
حاصلی پیوسته یکسان داشت
می‌توان چشم تو را در پیلهٔ قهرش
دکمهٔ بی‌رنگِ کفشِ کهنه‌ای پنداشت
می‌توان چون آب در گودالِ خود خشکید
می‌توان زیباییِ یک لحظه را با شرم
مثلِ یک عکسِ سیاهِ مضحکِ فوری
در تهِ صندوق مخفی کرد
می‌توان در قابِ خالی‌ماندهٔ یک روز
نقشِ یک محکوم، یا مغلوب، یا مصلوب را آویخت
می‌توان با صورتک‌ها رخنهٔ دیوار را پوشاند
می‌توان با نقش‌هایی پوچ‌تر آمیخت
می‌توان همچون عروسک‌های کوکی بود
با دو چشمِ شیشه‌ای دنیایِ خود را دید
می‌توان در جعبه‌ای ماهوت
با تنی انباشته از کاه
سال‌ها در لابه‌لایِ تور و پولک خفت
می‌توان با هر فشارِ هرزهٔ دستی
بی‌سبب فریاد کرد و گفت:
«آه، من بسیار خوش‌بختم».
(فروغ فرخزاد، تولدی دیگر، تهران: مروارید، ۱۳۴۲، ص ۶۲–۶۶)
@SadeNevisi
بیش‌ازاین‌ها، آه، آری
بیش‌ازاین‌ها می‌توان خاموش ماند
می‌توان ساعاتِ طولانی
با نگاهی چون نگاهِ مردگان، ثابت
خیره شد در دودِ یک سیگار
خیره شد در شکلِ یک فنجان
در گُلی بی‌رنگ بر قالی
در خطی موهوم بر دیوار
می‌توان با پنجه‌های خشک
پرده را یک سو کشید و دید
درمیانِ کوچه باران تند می‌بارد
کودکی با بادبادک‌های رنگینش
ایستاده زیرِ یک طاقی
گاریِ فرسوده‌‌ای میدانِ خالی را
با شتابی پُرهیاهو ترک می‌گوید
می‌توان بر جای باقی ماند
در کنارِ پرده، اما کور، اما کر
می‌توان فریاد زد
با صدایی سخت کاذب، سخت بیگانه:
«دوست می‌دارم».
می‌توان در بازوانِ چیرهٔ یک مرد
ماده‌ای زیبا و سالم بود
با تنی چون سفرهٔ چرمین
با دو پستانِ درشتِ سخت
می‌توان در بسترِ یک مست، یک دیوانه، یک ولگرد
عصمتِ یک عشق را آلود
می‌توان با زیرکی تحقیر کرد
هر معمای شگفتی را
می‌توان تنها به حلّ جدولی پرداخت
می‌توان تنها به کشفِ پاسخی بیهوده دل خوش ساخت
پاسخی بیهوده، آری، پنج یا شش حرف
می‌توان یک عمر زانو زد
با سری افکنده، در پایِ ضریحی سرد
می‌توان در گورِ مجهولی خدا را دید
می‌توان با سکه‌ای ناچیز ایمان یافت
می‌توان در حجره‌های مسجدی پوسید
چون زیارت‌نامه‌خوانی پیر
می‌توان چون صفر در تفریق و جمع و ضرب
حاصلی پیوسته یکسان داشت
می‌توان چشم تو را در پیلهٔ قهرش
دکمهٔ بی‌رنگِ کفشِ کهنه‌ای پنداشت
می‌توان چون آب در گودالِ خود خشکید
می‌توان زیباییِ یک لحظه را با شرم
مثلِ یک عکسِ سیاهِ مضحکِ فوری
در تهِ صندوق مخفی کرد
می‌توان در قابِ خالی‌ماندهٔ یک روز
نقشِ یک محکوم، یا مغلوب، یا مصلوب را آویخت
می‌توان با صورتک‌ها رخنهٔ دیوار را پوشاند
می‌توان با نقش‌هایی پوچ‌تر آمیخت
می‌توان همچون عروسک‌های کوکی بود
با دو چشمِ شیشه‌ای دنیایِ خود را دید
می‌توان در جعبه‌ای ماهوت
با تنی انباشته از کاه
سال‌ها در لابه‌لایِ تور و پولک خفت
می‌توان با هر فشارِ هرزهٔ دستی
بی‌سبب فریاد کرد و گفت:
«آه، من بسیار خوش‌بختم».
(فروغ فرخزاد، تولدی دیگر، تهران: مروارید، ۱۳۴۲، ص ۶۲–۶۶)
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
28 Dec, 13:56
«و این منم
زنی تنها
در آستانهٔ فصلی سرد...»
(فروغ فرخزاد؛ ۸ دی ۱۳۱۳ ــ ۲۴ بهمن ۱۳۴۵)
@SadeNevisi
زنی تنها
در آستانهٔ فصلی سرد...»
(فروغ فرخزاد؛ ۸ دی ۱۳۱۳ ــ ۲۴ بهمن ۱۳۴۵)
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
23 Dec, 11:43
مقایسه بفرمایید با این جای‌ها در تهران:
خیابان رودکی، خیابان فردوسی، خیابان مولوی، خیابان سعدی، خیابان حافظ، ... .
خیابان رودکی، خیابان فردوسی، خیابان مولوی، خیابان سعدی، خیابان حافظ، ... .
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
23 Dec, 11:41
📘 «کتابخانهٔ ملی تاجیکستان» / «کتابخانهٔ ابوالقاسم فردوسی»
کتابخانۀ ملی تاجیکستان بزرگ‌ترین کتابخانۀ این کشور است و به نام «کتابخانه فردوسی» یا «کتابخانۀ [استاد] ابوالقاسم فردوسی»* نیز معروف است. این کتابخانه در شهر دوشنبه است و در یکم ژانویهٔ ۱۹۳۳، برابر با ۱۱ دی ۱۳۱۱، افتتاح شده‌بوده.
این کتابخانه نسبتاً بزرگ است و حدود سه‌میلیون جلد کتاب دارد.
★ Китобхонаи [Устод] Абулқосим Фирдавсӣ
بسیاری از تاجیکان، طبق عادت، پیش از نام فردوسی لقبِ «استاد» را به زبان می‌آورند.
@SadeNevisi
کتابخانۀ ملی تاجیکستان بزرگ‌ترین کتابخانۀ این کشور است و به نام «کتابخانه فردوسی» یا «کتابخانۀ [استاد] ابوالقاسم فردوسی»* نیز معروف است. این کتابخانه در شهر دوشنبه است و در یکم ژانویهٔ ۱۹۳۳، برابر با ۱۱ دی ۱۳۱۱، افتتاح شده‌بوده.
این کتابخانه نسبتاً بزرگ است و حدود سه‌میلیون جلد کتاب دارد.
★ Китобхонаи [Устод] Абулқосим Фирдавсӣ
بسیاری از تاجیکان، طبق عادت، پیش از نام فردوسی لقبِ «استاد» را به زبان می‌آورند.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
22 Dec, 18:45
🔍 جوان بیست‌ساله، کودک هفت‌ماهه، جنگ شش‌روزه، ...
◽️ کتاب زن سی‌ساله رمانی معروف نوشتۀ اُنوره دو بالزاک (نوشته‌شده در سال‌های ۱۸۲۹–۱۸۴۲) است.
◽️ کودک شانزده‌ماهه چهار جمله به زبان آورد.
◽️ جوجه‌اردک چندروزه بی‌وقفه جیک‌جیک می‌کرد.
◽️ هشت‌ساعته به شیراز رسیدیم.
🕯 در جمله‌های یادشده «سی‌ساله»، «شانزده‌ماهه»، و «چندروزه» صفت‌اند و «هشت‌ساعته» قید است. این‌ها را نزدیک و با نیم‌فاصله می‌نویسیم.
👈 اکنون به این جمله توجه بفرمایید: «در شش ماهۀ نخستِ امسال مردم ما با کمبود یا نبودِ برخی اقلام دارویی روبه‌رو بودند».
🖋 در جملۀ اخیر، «شش ماهه» را چرا با فاصله نوشتیم؟ زیرا این «شش ماهه» عدد و معدود است؛ یعنی به‌جای آن می‌توانیم بگوییم «شش ماه». این را به این دلیل با فاصله می‌نویسیم که نه صفت است و نه قید؛ بلکه «در شش ماهۀ نخستِ امسال» تنها گروهی قیدی‌ست.
📰 این کاربرد بیشتر در متن‌های خبری دیده می‌شود و ظاهراً از زبان روزنامه‌ای و خبرنگاری منشأ گرفته‌است.
@SadeNevisi
◽️ کتاب زن سی‌ساله رمانی معروف نوشتۀ اُنوره دو بالزاک (نوشته‌شده در سال‌های ۱۸۲۹–۱۸۴۲) است.
◽️ کودک شانزده‌ماهه چهار جمله به زبان آورد.
◽️ جوجه‌اردک چندروزه بی‌وقفه جیک‌جیک می‌کرد.
◽️ هشت‌ساعته به شیراز رسیدیم.
🕯 در جمله‌های یادشده «سی‌ساله»، «شانزده‌ماهه»، و «چندروزه» صفت‌اند و «هشت‌ساعته» قید است. این‌ها را نزدیک و با نیم‌فاصله می‌نویسیم.
👈 اکنون به این جمله توجه بفرمایید: «در شش ماهۀ نخستِ امسال مردم ما با کمبود یا نبودِ برخی اقلام دارویی روبه‌رو بودند».
🖋 در جملۀ اخیر، «شش ماهه» را چرا با فاصله نوشتیم؟ زیرا این «شش ماهه» عدد و معدود است؛ یعنی به‌جای آن می‌توانیم بگوییم «شش ماه». این را به این دلیل با فاصله می‌نویسیم که نه صفت است و نه قید؛ بلکه «در شش ماهۀ نخستِ امسال» تنها گروهی قیدی‌ست.
📰 این کاربرد بیشتر در متن‌های خبری دیده می‌شود و ظاهراً از زبان روزنامه‌ای و خبرنگاری منشأ گرفته‌است.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
20 Dec, 07:16
این کتاب بسیار خوبی‌ست و زنده‌یاد استاد محمود پایندۀ لنگرودی در آن به «شب یلدا» هم پرداخته‌است:
آیین‌ها و باورداشت‌های گیل و دیلم، نوشتۀ محمود پاینده، تهران: چاپ اول، بنیاد فرهنگ ایران، ۲۵۳۵ [= ۱۳۵۵]، چاپ دوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷.
آیین‌ها و باورداشت‌های گیل و دیلم، نوشتۀ محمود پاینده، تهران: چاپ اول، بنیاد فرهنگ ایران، ۲۵۳۵ [= ۱۳۵۵]، چاپ دوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
20 Dec, 06:55
📃 مقالۀ ”Čella“ [= چلّه] در دانشنامۀ ایرانیکا:
ČELLA – Encyclopaedia Iranica
https://iranicaonline.org/articles/cella-term-referring-to-any-forty-day-period#pt1
ČELLA – Encyclopaedia Iranica
https://iranicaonline.org/articles/cella-term-referring-to-any-forty-day-period#pt1
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
20 Dec, 06:39
کتاب شب یلدا (از مجموعۀ «از ایران چه می‌دانم؟»)، نوشتۀ علی بلوکباشی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، ۱۳۹۳.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
20 Dec, 05:41
«شب چله» یا «یلدا» بر همگی فرخنده باد! 🍉
توضیح: «یلدا» عربی نیست و از زبان سُریانی به فارسی رسیده‌است.
توضیح: «یلدا» عربی نیست و از زبان سُریانی به فارسی رسیده‌است.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
19 Dec, 07:04
🔸 همین متن به زبان گفتار (بدون اِعمال تغییرات سلیقه‌ای):
توی مصاحبه‌ها معلوم شد برندگان لاتاری خودشون رو خوشبخت‌ترین افراد دنیا میدونستن.
🔹 متن به زبان نوشتار (همچنان بدون اِعمال تغییرات سلیقه‌ای):
در مصاحبه‌ها معلوم شد برندگان لاتاری خودشان را خوشبخت‌ترین افراد دنیا می‌دانستند.
توی مصاحبه‌ها معلوم شد برندگان لاتاری خودشون رو خوشبخت‌ترین افراد دنیا میدونستن.
🔹 متن به زبان نوشتار (همچنان بدون اِعمال تغییرات سلیقه‌ای):
در مصاحبه‌ها معلوم شد برندگان لاتاری خودشان را خوشبخت‌ترین افراد دنیا می‌دانستند.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
19 Dec, 07:03
🔍 تحلیل نگارشی و ویرایشی متن
🖋 این متن چهار اشکال نگارشی و ویرایشیِ محرز دارد.
۱. زبان گفتاری و نوشتاریِ آن آمیخته و نایکدست است. برای مثال، «را» ویژۀ زبان نوشتار است، اما «خودشون» و «میدونستن» به زبان گفتار بیان شده؛
۲. در سطر نخست «ــ‌ها» از اسم فاصله دارد؛
۳. در سطر سوم بعد از «افراد» دو فاصله تایپ شده؛
۴. در سطر چهارم «می‌ــ» در «میدونستن» سرهم تایپ شده‌است.
🖋 این متن چهار اشکال نگارشی و ویرایشیِ محرز دارد.
۱. زبان گفتاری و نوشتاریِ آن آمیخته و نایکدست است. برای مثال، «را» ویژۀ زبان نوشتار است، اما «خودشون» و «میدونستن» به زبان گفتار بیان شده؛
۲. در سطر نخست «ــ‌ها» از اسم فاصله دارد؛
۳. در سطر سوم بعد از «افراد» دو فاصله تایپ شده؛
۴. در سطر چهارم «می‌ــ» در «میدونستن» سرهم تایپ شده‌است.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
02 Dec, 13:10
این تصویر را پایان‌نما/ دوربین پایان‌نما در سال ۱۹۵۳/۱۳۳۲ گرفته‌است.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
02 Dec, 13:08
فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای «فتو فینیش» (photo finish) برابرنهادِ «پایان‌نما» و «دوربین پایان‌نما» را تصویب کرده‌است.
@SadeNevisi
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
30 Nov, 11:43
🔹 نکتۀ پایانی دربارۀ «جنایت و مکافات» این‌که عنوان ترجمۀ عربیِ این رمان الجریمةُ و العِقاب* است. معنای نخستِ «جریمة» در عربی جرم و جنایت است.
★ در تایپِ عربیِ رسمی کلمۀ «و» را با کلمۀ بعد بدون فاصله ثبت می‌کنند؛ اما ما در این یادداشت از این قاعده پیروی نکردیم.
★ در تایپِ عربیِ رسمی کلمۀ «و» را با کلمۀ بعد بدون فاصله ثبت می‌کنند؛ اما ما در این یادداشت از این قاعده پیروی نکردیم.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
30 Nov, 11:31
توضیح: مهلت رأی‌دهی و گزینش گزینه را تعمداً در اندک زمانی بیش از دو ساعت پایان دادم.
از دوستانی که در رأی‌گیری شرکت کردند سپاسگزارم. 🌹
از دوستانی که در رأی‌گیری شرکت کردند سپاسگزارم. 🌹
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
30 Nov, 11:09
◽️ در نام کتاب جنایت و مکافات، هر دو اسمْ مفردند؛ حتی «مکافات» جمع نیست.
🔺 واژۀ «مکافات» معدودی مترجمان را به اشتباه انداخته؛ به این صورت که آنان آوای پایانیِ «جنایت» را به «ـات» بدل کرده و کلمه را جمع بسته‌اند.
◽️ «مکافات» مفرد است (از بابِ مُفاعله)؛ مانند «مراعات» و «ملاقات» و «مناجات».
✔️ عنوان ترجمۀ انگلیسی کتاب این است:
Crime and Punishment
🔍 از مترجم، به‌ویژه مترجم اثری ادبی، آن‌هم اثری این‌چنین، که از شاهکارهای ادبی جهان است، انتظار می‌رود با ساختار واژه‌هایی مانند این دو اسم به‌قدر کافی آشنا باشد و بداند که «مکافات» مفرد است نه جمع.
@SadeNevisi
🔺 واژۀ «مکافات» معدودی مترجمان را به اشتباه انداخته؛ به این صورت که آنان آوای پایانیِ «جنایت» را به «ـات» بدل کرده و کلمه را جمع بسته‌اند.
◽️ «مکافات» مفرد است (از بابِ مُفاعله)؛ مانند «مراعات» و «ملاقات» و «مناجات».
✔️ عنوان ترجمۀ انگلیسی کتاب این است:
Crime and Punishment
🔍 از مترجم، به‌ویژه مترجم اثری ادبی، آن‌هم اثری این‌چنین، که از شاهکارهای ادبی جهان است، انتظار می‌رود با ساختار واژه‌هایی مانند این دو اسم به‌قدر کافی آشنا باشد و بداند که «مکافات» مفرد است نه جمع.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
28 Nov, 11:48
نشست «فارسی گفتاری و شکسته‌نویسی» از ساعت ۱۵ در سالن بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار آغاز خواهد شد و میزبان شرکت‌کنندگان ارجمندی است که پیش‌تر برای حضور در این نشست ثبت‌نام کرده‌اند.
با تلاش گروه فنی، خوشبختانه امکان پخش زندۀ این نشست نیز فراهم شده است. می‌توانید برای مشاهدۀ زندۀ مراسم و سخنرانی‌ها به نشانی زیر مراجعه فرمایید:
aparat.com/VirayeshPazhuhan/live
گروه ویرایش‌پژوهان
با تلاش گروه فنی، خوشبختانه امکان پخش زندۀ این نشست نیز فراهم شده است. می‌توانید برای مشاهدۀ زندۀ مراسم و سخنرانی‌ها به نشانی زیر مراجعه فرمایید:
aparat.com/VirayeshPazhuhan/live
گروه ویرایش‌پژوهان
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
27 Nov, 08:28
📢 یادآوری:
نشست «فارسی گفتاری و شکسته‌نویسی» پنجشنبه، هشتم آذرماه ۱۴۰۳، از ساعت ۱۵ تا ساعت ۱۷:۳۰ به‌صورت حضوری در کانون زبان پارسی، باغ موقوفات دکتر محمود افشار، برگزار می‌شود.
در نشانی زیر میزبان ثبت‌نام‌کنندگان ارجمندی هستیم که برای حضور در نشست ثبت‌نام کرده بودند:
خیابان ولی‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، و خیابان عارف‌نسب، شمارۀ ۱۲.
از دیدارتان خوش‌وقت خواهیم شد.
گروه ویرایش‌پژوهان
نشست «فارسی گفتاری و شکسته‌نویسی» پنجشنبه، هشتم آذرماه ۱۴۰۳، از ساعت ۱۵ تا ساعت ۱۷:۳۰ به‌صورت حضوری در کانون زبان پارسی، باغ موقوفات دکتر محمود افشار، برگزار می‌شود.
در نشانی زیر میزبان ثبت‌نام‌کنندگان ارجمندی هستیم که برای حضور در نشست ثبت‌نام کرده بودند:
خیابان ولی‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، و خیابان عارف‌نسب، شمارۀ ۱۲.
از دیدارتان خوش‌وقت خواهیم شد.
گروه ویرایش‌پژوهان
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
26 Nov, 12:26
پس از انتخاب گزینه یا گزینه‌ها، لطفاً دکمۀ vote را بزنید تا رأیتان ثبت شود.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
23 Nov, 16:11
حتماً کاربرد «پ ن پ» با این املا یادتونه.
حدود ده سال پیش اومد.
در قیاس با «هکسره»، اسم فرایند املاییش‌و می‌شه «هفتحه» گذاشت.
«تُ» به‌جای «تو» (ضمیر) هم «هضمّه»ست.
حمید
#هفتحه #هضمه
@SadeNevisi
حدود ده سال پیش اومد.
در قیاس با «هکسره»، اسم فرایند املاییش‌و می‌شه «هفتحه» گذاشت.
«تُ» به‌جای «تو» (ضمیر) هم «هضمّه»ست.
حمید
#هفتحه #هضمه
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
21 Nov, 18:10
📃 شعر زنده‌یاد استاد بهار، با تصنیف زنده‌یاد شهنازی:
«به اصفهان رو که تا بنْگری بهشتِ ثانی
به زنده‌رودش سلامی ز چشمِ ما رسانی
ببَر از وفا کنارِ جلفا به گل‌چهرگان سلامِ ما را
شهرِ باشکوه،
قصرِ چلستون؛
کن گذر به چارباغش
گر شد از کفت
یارِ بی‌وفا
کن کنارِ پل سراغش
بنْشین در کِریاس، یادِ شاه‌عباس، بِستان از دلبر می
بِستان پی‌درپی، می از دستِ وی، تا کِی؟ تا بتْوانی
جز شادی در دهر کدام است؟
غیر از می هر چیز حرام است
ساعتی در جهان خرم بودن، بی‌غم بودن، بی‌غم بودن
با بتی دل‌ستان همدم بودن، محرم بودن، با هم بودن
ای بتِ اصفاهان، زآن شرابِ جلفا ساغری درده ما را
ما غریبیم ای مه؛ بر غریبان رحمی کن خدا را!»
@SadeNevisi
«به اصفهان رو که تا بنْگری بهشتِ ثانی
به زنده‌رودش سلامی ز چشمِ ما رسانی
ببَر از وفا کنارِ جلفا به گل‌چهرگان سلامِ ما را
شهرِ باشکوه،
قصرِ چلستون؛
کن گذر به چارباغش
گر شد از کفت
یارِ بی‌وفا
کن کنارِ پل سراغش
بنْشین در کِریاس، یادِ شاه‌عباس، بِستان از دلبر می
بِستان پی‌درپی، می از دستِ وی، تا کِی؟ تا بتْوانی
جز شادی در دهر کدام است؟
غیر از می هر چیز حرام است
ساعتی در جهان خرم بودن، بی‌غم بودن، بی‌غم بودن
با بتی دل‌ستان همدم بودن، محرم بودن، با هم بودن
ای بتِ اصفاهان، زآن شرابِ جلفا ساغری درده ما را
ما غریبیم ای مه؛ بر غریبان رحمی کن خدا را!»
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
21 Nov, 18:10
🎤 استاد تاج اصفهانی
🎧 «به اصفهان رو» (۱۳۳۳)
🎼 مایه: بیات اصفهان / آواز اصفهان
📃 ترانه: استاد مَلِک‌الشعرا بهار (۱۳۱۲~)
📄 تصنیف: استاد علی‌اکبر شهنازی
🎼 آهنگ‌ساز: استاد عبدالحسین برازنده
◽️ استادانِ نوازنده:
تار: جلیل شهناز
نی: حسن کسایی
ویولن: جهانبخش پازوکی
تنبک: جهانگیر بهشتی
@SadeNevisi
🎧 «به اصفهان رو» (۱۳۳۳)
🎼 مایه: بیات اصفهان / آواز اصفهان
📃 ترانه: استاد مَلِک‌الشعرا بهار (۱۳۱۲~)
📄 تصنیف: استاد علی‌اکبر شهنازی
🎼 آهنگ‌ساز: استاد عبدالحسین برازنده
◽️ استادانِ نوازنده:
تار: جلیل شهناز
نی: حسن کسایی
ویولن: جهانبخش پازوکی
تنبک: جهانگیر بهشتی
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
14 Nov, 15:49
دوستان ارجمند، این نشست به‌صورت حضوری برگزار می‌شود نه مجازی. اگر امکان حضور ندارید لطفاً ثبت‌نام نفرمایید.
ارادتمند
ارادتمند
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
13 Nov, 15:35
دعوتید به نخستین نشستِ
گروه «ویرایش‌پژوهان»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فارسی گفتاری و شکسته‌نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به میزبانی بنیاد موقوفات افشار
پنجشنبه ۸ آذر ۱۴۰۳
ساعت ۱۵ تا ۱۷:۳۰
سخنرانان: فرهاد قربان‌زاده، بهروز صفرزاده،
محمدمهدی باقری، علی ملیح، هومن عباسپور
دبیران نشست: نازنین خلیلی‌پور، حسین جاوید
این برنامه رایگان است.
با نام‌نویسی، حضورتان را قطعی کنید:
VirayeshPazhuhan.ir
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
گروه «ویرایش‌پژوهان»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فارسی گفتاری و شکسته‌نویسی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به میزبانی بنیاد موقوفات افشار
پنجشنبه ۸ آذر ۱۴۰۳
ساعت ۱۵ تا ۱۷:۳۰
سخنرانان: فرهاد قربان‌زاده، بهروز صفرزاده،
محمدمهدی باقری، علی ملیح، هومن عباسپور
دبیران نشست: نازنین خلیلی‌پور، حسین جاوید
این برنامه رایگان است.
با نام‌نویسی، حضورتان را قطعی کنید:
VirayeshPazhuhan.ir
خوش‌وقت می‌شویم از دیدنتان.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
09 Nov, 11:57
💡 چرا «ر» در واژۀ «اُردُوْر/ اُردووْر» حذف می‌شود؟
✨ توضیح فنی: الگوی آوایی یا واجیِ پایانیِ /ovr-/ یا /ovɾ-/* در واژه‌های بومیِ فارسی و در دستگاه آواییِ این زبان سابقۀ کاربرد نداشته‌است و ویژۀ واژه‌های اروپایی ــ به‌خصوص فرانسوی ــ است. این الگو در «مانووْر/مانُوْر**» هم دیده می‌شود و /r/* گاهی در تلفظ می‌افتد، اما در املا حذف نمی‌شود.
★ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برابرنهادِ «رزمایش» را برای این واژه تصویب کرده، و در فَراجا («ناجا»ی سابق)، به‌قیاسِ آن، برابرنهادِ «نظمایش» را به تصویب رسانده‌است.
★★ این واج/واج‌گونه را در اصل به‌صورت /ɾ/ نشان می‌دهند. همخوان یا صامتِ واک‌دارِ دندانی-لثویِ زَنِشی (voiced dental-alveolar tap and flap) است:
/mānovɾ/, /'oɾdovɾ/ یا /'ordovɾ/.
@SadeNevisi
✨ توضیح فنی: الگوی آوایی یا واجیِ پایانیِ /ovr-/ یا /ovɾ-/* در واژه‌های بومیِ فارسی و در دستگاه آواییِ این زبان سابقۀ کاربرد نداشته‌است و ویژۀ واژه‌های اروپایی ــ به‌خصوص فرانسوی ــ است. این الگو در «مانووْر/مانُوْر**» هم دیده می‌شود و /r/* گاهی در تلفظ می‌افتد، اما در املا حذف نمی‌شود.
★ فرهنگستان زبان و ادب فارسی برابرنهادِ «رزمایش» را برای این واژه تصویب کرده، و در فَراجا («ناجا»ی سابق)، به‌قیاسِ آن، برابرنهادِ «نظمایش» را به تصویب رسانده‌است.
★★ این واج/واج‌گونه را در اصل به‌صورت /ɾ/ نشان می‌دهند. همخوان یا صامتِ واک‌دارِ دندانی-لثویِ زَنِشی (voiced dental-alveolar tap and flap) است:
/mānovɾ/, /'oɾdovɾ/ یا /'ordovɾ/.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
09 Nov, 10:31
نوشته‌اند: اردوخوری.
(اصلِ واژه: اردورخوری/ اردوورخوری)
عکس را چندین سال پیش در یکی از فروشگاه‌های بزرگ گرفتم و قیمت مال همان زمان است.
(اصلِ واژه: اردورخوری/ اردوورخوری)
عکس را چندین سال پیش در یکی از فروشگاه‌های بزرگ گرفتم و قیمت مال همان زمان است.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
09 Nov, 10:27
🫕 واژۀ «اُردُور/اُردوور» از فرانسوی* به فارسی آمده. برابرِ فارسی‌اش «پیش‌غذا» و «پیش‌خوراک» است. معنای تحت‌اللفظیِ آن خارج از برنامه (= غیر از وعدۀ اصلی) است.
🔺 بعضی هم‌وطنان «*اُردُوْ/اُردووْ» (تلفظ: /ordov'/) می‌گویند و می‌شنوند.
🕯 توضیح: املای «اوردور» و «اوردوور» (و «*اوردُوْ» و «*اوردووْ») هم در فارسی سابقه دارد اما کم.
★ Fr.: hors d'oeuvres / hors d'œuvres
ـــ حمید حسنی، ۱۹ آبان ۱۴۰۳
@SadeNevisi
🔺 بعضی هم‌وطنان «*اُردُوْ/اُردووْ» (تلفظ: /ordov'/) می‌گویند و می‌شنوند.
🕯 توضیح: املای «اوردور» و «اوردوور» (و «*اوردُوْ» و «*اوردووْ») هم در فارسی سابقه دارد اما کم.
★ Fr.: hors d'oeuvres / hors d'œuvres
ـــ حمید حسنی، ۱۹ آبان ۱۴۰۳
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
08 Nov, 08:44
به دوستان زبان‌شناس و دانشجویان زبان‌شناسی توصیه می‌کنم به کانال تخصصیِ بسیار مفیدِ صرف و نحو بپیوندند.
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
08 Nov, 08:43
☰
🔍 مسئله (۱۹)
⚓️ جملهٔ زیر متشکل از چند تکواژ است؟
«قبلاً پهناورترین شناورها در این بندر پهلو گرفته‌اند.»
۱. چهارده
۲. شانزده
۳. هجده
۴. بیست
@MorphoSyntax
🔍 مسئله (۱۹)
⚓️ جملهٔ زیر متشکل از چند تکواژ است؟
«قبلاً پهناورترین شناورها در این بندر پهلو گرفته‌اند.»
۱. چهارده
۲. شانزده
۳. هجده
۴. بیست
@MorphoSyntax
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
06 Nov, 08:35
بهای این کتاب را در وبگاه eBay دیدم؛ با جلدِ سخت ۱۸۲ یورو بود!
حجم کتاب زیاد نیست، اما تدوین آن زحمت برده‌است.
البته پول ما به‌شدت کم‌ارزش است. حساب بفرمایید ۱۸۲ یورو برابر با چندمیلیون تومان می‌شود!
حجم کتاب زیاد نیست، اما تدوین آن زحمت برده‌است.
البته پول ما به‌شدت کم‌ارزش است. حساب بفرمایید ۱۸۲ یورو برابر با چندمیلیون تومان می‌شود!
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
06 Nov, 08:18
📘 به احترام استاد راینهارد رودلف کارل هارتمان، متخصص فرهنگ‌نویسی و زبان‌شناسی کاربردی (۱۹۳۸–۲۰۲۴)
📜 مقالۀ ویژۀ ر. ر. ک. هارتمان در ویکی‌پدیای انگلیسی:
Reinhard Rudolf Karl Hartmann
https://en.wikipedia.org/wiki/Reinhard_Hartmann
@SadeNevisi
📜 مقالۀ ویژۀ ر. ر. ک. هارتمان در ویکی‌پدیای انگلیسی:
Reinhard Rudolf Karl Hartmann
https://en.wikipedia.org/wiki/Reinhard_Hartmann
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
05 Nov, 08:45
® چیست؟
🔹 حرفِ R درونِ دایره کوته‌نوشتِ Registered است.
🔸 این علامت نشان‌دهندهٔ ثبتِ یک نام یا نشان ازسوی ادارهٔ بین‌المللی ثبت علامت تجاری (trademark) است.
@SadeNevisi
🔹 حرفِ R درونِ دایره کوته‌نوشتِ Registered است.
🔸 این علامت نشان‌دهندهٔ ثبتِ یک نام یا نشان ازسوی ادارهٔ بین‌المللی ثبت علامت تجاری (trademark) است.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
05 Nov, 08:43
🩺 توضیحی کوچک دربارۀ CPR
گونه‌ای کوته‌نوشت یا اختصار است که به آن سرنام یا سرواژه (acronym) می‌گوییم. CPR سرنام این اصطلاح به‌معنای «احیای قلبی‌ــ‌ریوی» است:
cardiopulmonary resuscitation
بخوانید: کاردیوپالمونِری رساسیتِیشن
گونه‌ای کوته‌نوشت یا اختصار است که به آن سرنام یا سرواژه (acronym) می‌گوییم. CPR سرنام این اصطلاح به‌معنای «احیای قلبی‌ــ‌ریوی» است:
cardiopulmonary resuscitation
بخوانید: کاردیوپالمونِری رساسیتِیشن
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
05 Nov, 08:33
🔍 آیا کاربرد «بالغین» در فارسی نادرست است؟
خیر، نادرست نیست. این «ین» از نشانه‌های جمعِ عربی‌ست و در فارسی هم به کار می‌رود.
صورتِ جمعِ «بالغان» (با «ان» جمع فارسی) رایج نیست و به‌جای آن می‌توان گفت «افراد بالغ»؛ اما در نوشته‌های پزشکی «بالغین» رواج دارد.
@SadeNevisi
خیر، نادرست نیست. این «ین» از نشانه‌های جمعِ عربی‌ست و در فارسی هم به کار می‌رود.
صورتِ جمعِ «بالغان» (با «ان» جمع فارسی) رایج نیست و به‌جای آن می‌توان گفت «افراد بالغ»؛ اما در نوشته‌های پزشکی «بالغین» رواج دارد.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
27 Oct, 11:24
🔍 انیشتین
براساس «پیکرهٔ متنیِ فارسی امروز»، نام خانوادگیِ Einstein، دانشمندِ نامدارِ آلمانی، به‌ترتیبِ بسامدِ کاربرد، در فارسی به این صورت‌های املایی نوشته می‌شود:
۱. انیشتین: ٪۴۹
۲. انیشتن: ٪۱۹
۳. اینشتین: ٪۱۳
۴. اینشتاین: ٪۷
۵. آینشتاین: ٪۴
۶. آینشتن
۷. اینستین
۸. آینشتین
۹. انشتن
۱۰. آنیشتن
۱۱. آنیشتین
۱۲. آینستین
۱۳. آینستاین
۱۴. انیستن
🗝 گرچه بعضی از این صورت‌های املایی ممکن است حاصل اشتباه تایپی باشد، هیچ‌کدام را نمی‌توان غلط املایی شمرد.
ـــ حمید حسنی
۶ آبان ۱۴۰۳ (با روزآمدسازی آماری)
@SadeNevisi
براساس «پیکرهٔ متنیِ فارسی امروز»، نام خانوادگیِ Einstein، دانشمندِ نامدارِ آلمانی، به‌ترتیبِ بسامدِ کاربرد، در فارسی به این صورت‌های املایی نوشته می‌شود:
۱. انیشتین: ٪۴۹
۲. انیشتن: ٪۱۹
۳. اینشتین: ٪۱۳
۴. اینشتاین: ٪۷
۵. آینشتاین: ٪۴
۶. آینشتن
۷. اینستین
۸. آینشتین
۹. انشتن
۱۰. آنیشتن
۱۱. آنیشتین
۱۲. آینستین
۱۳. آینستاین
۱۴. انیستن
🗝 گرچه بعضی از این صورت‌های املایی ممکن است حاصل اشتباه تایپی باشد، هیچ‌کدام را نمی‌توان غلط املایی شمرد.
ـــ حمید حسنی
۶ آبان ۱۴۰۳ (با روزآمدسازی آماری)
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
21 Oct, 08:13
🚘 جک
🔍 این شرکت خودروسازی چینی را در ایران به نام «جک» می‌شناسیم.
🗝 این نام در اصلْ سرنام (گونه‌ای کوته‌نوشت یا اختصار) است؛ یعنی «جِی.اِی.سی/جِی.اِی.سی.»، و نام رسمی آن این است:
Anhui Jianghuai Automobile (Group) Corp., Ltd.
به فارسی: شرکت گروه خودروسازی جیانْگْ‌هوای آنْ‌هویی (= شرکت گروه خودروسازی جیانْگْ‌خوای آنْ‌خویی)
🚖 در ایران به‌ندرت به آن «جِی.اِی.سی/جِی.اِی.سی.» هم می‌گویند؛ اما آنچه معروف شده «جک» است. در کشورهای عربی گویا به آن «جاك» می‌گویند.
@SadeNevisi
🔍 این شرکت خودروسازی چینی را در ایران به نام «جک» می‌شناسیم.
🗝 این نام در اصلْ سرنام (گونه‌ای کوته‌نوشت یا اختصار) است؛ یعنی «جِی.اِی.سی/جِی.اِی.سی.»، و نام رسمی آن این است:
Anhui Jianghuai Automobile (Group) Corp., Ltd.
به فارسی: شرکت گروه خودروسازی جیانْگْ‌هوای آنْ‌هویی (= شرکت گروه خودروسازی جیانْگْ‌خوای آنْ‌خویی)
🚖 در ایران به‌ندرت به آن «جِی.اِی.سی/جِی.اِی.سی.» هم می‌گویند؛ اما آنچه معروف شده «جک» است. در کشورهای عربی گویا به آن «جاك» می‌گویند.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
17 Oct, 10:32
لیپتون شرکتی انگلیسی است که چای‌های کیسه‌ای آن شهرت جهانی دارد.
نپتون هشتمین سیارۀ منظومۀ شمسی است.
گاه حتی افراد تحصیل‌کرده نیز به چای کیسه‌ای «نپتون/ نبتون» می‌گویند.
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
نپتون هشتمین سیارۀ منظومۀ شمسی است.
گاه حتی افراد تحصیل‌کرده نیز به چای کیسه‌ای «نپتون/ نبتون» می‌گویند.
فرهاد قربان‌زاده
@azvirayesh
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
17 Oct, 10:32
این چای «نپتون» است و از راه بسیار دوری آمده!
«دبش» هم هست و هنوز می‌فروشد!
«دبش» هم هست و هنوز می‌فروشد!
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
13 Oct, 12:13
املای «واقعان» در فضای مجازی
در دهه‌های گذشته گاهی در دست‌نوشته‌ها هم «واقعان» و «قبلان» (= قبلاً) و «مثلان» (= مثلاً) را می‌دیدیم.
#غلط_املایی
در دهه‌های گذشته گاهی در دست‌نوشته‌ها هم «واقعان» و «قبلان» (= قبلاً) و «مثلان» (= مثلاً) را می‌دیدیم.
#غلط_املایی
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
13 Oct, 12:08
حذف فعل ربطیِ «ـه» (= است) در خط به‌شدت زیاد شده.
این #هکسره نیست؛ چون در هکسره معمولاً کسره رو می‌ذارن.
بقیۀ ناهم‌آهنگی‌ها و غلط(های) املایی بماند.
#حذف_فعل_ربطی_سوم_شخص
#غلط_املایی
این #هکسره نیست؛ چون در هکسره معمولاً کسره رو می‌ذارن.
بقیۀ ناهم‌آهنگی‌ها و غلط(های) املایی بماند.
#حذف_فعل_ربطی_سوم_شخص
#غلط_املایی
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
13 Oct, 12:00
اما این اشتباه تایپی‌ست؛ چون «س» و «ی» در صفحه‌کلید کنار هم‌اند.
ولی این روی جلد کتاب است.
#اشتباه_تایپی
ولی این روی جلد کتاب است.
#اشتباه_تایپی
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
12 Oct, 04:42
📖 دایرةالمعارف فارسی، به سرپرستی #غلامحسین_مصاحب، تهران: مؤسسهٔ فرانکلین و شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، سه مجلد در دو جلد، ۱۳۴۵، ۱۳۵۶، ۱۳۷۴.
🗝 بخش دوم از جلد دوم (م ــ ی)، ۱۶ سال پس از درگذشت مصاحب، در ۱۳۷۴ منتشر شد.
@SadeNevisi
🗝 بخش دوم از جلد دوم (م ــ ی)، ۱۶ سال پس از درگذشت مصاحب، در ۱۳۷۴ منتشر شد.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
12 Oct, 04:34
🔘 امروز، بیست‌ویکم مهرماه، سالگشتِ درگذشت استاد #غلامحسین_مصاحب (۱۲۸۹–۱۳۵۸) است.
▫️ رشتۀ تخصصی استاد مصاحب ریاضیات بود. او دکتریِ ریاضیات داشت. وی را پیشگام و «پدر ریاضیات نوین ایران» می‌دانند. اما معروف‌ترین یادگار استاد مصاحب دایرةالمعارف فارسی است. او سرپرستیِ تدوین بخش عمدۀ این اثر فاخر را بر عهده داشت. یادش مانا باد!
@SadeNevisi
▫️ رشتۀ تخصصی استاد مصاحب ریاضیات بود. او دکتریِ ریاضیات داشت. وی را پیشگام و «پدر ریاضیات نوین ایران» می‌دانند. اما معروف‌ترین یادگار استاد مصاحب دایرةالمعارف فارسی است. او سرپرستیِ تدوین بخش عمدۀ این اثر فاخر را بر عهده داشت. یادش مانا باد!
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
11 Oct, 12:43
📈 اعانۀ ملی
🕯 «اِعانه» یعنی کمک کردن و یاری رساندن. «بلیت اعانۀ ملی» (املای قدیم‌تر: «بلیط»، ظاهراً برگرفته از ترکی عثمانی) معروف‌ترین بخت‌آزمایی ملی بود.
💸 بهای یک دستگاه پیکان در سال ۱۳۴۷ حدود ۱۴٫۰۰۰ تا ۱۵٫۰۰۰ تومان بود. در آن سال، یک‌میلیون ریال (صدهزار تومان) پول نقد معادل بهای شش دستگاه پیکان به‌علاوۀ مقداری پس‌انداز بود.
@SadeNevisi
🕯 «اِعانه» یعنی کمک کردن و یاری رساندن. «بلیت اعانۀ ملی» (املای قدیم‌تر: «بلیط»، ظاهراً برگرفته از ترکی عثمانی) معروف‌ترین بخت‌آزمایی ملی بود.
💸 بهای یک دستگاه پیکان در سال ۱۳۴۷ حدود ۱۴٫۰۰۰ تا ۱۵٫۰۰۰ تومان بود. در آن سال، یک‌میلیون ریال (صدهزار تومان) پول نقد معادل بهای شش دستگاه پیکان به‌علاوۀ مقداری پس‌انداز بود.
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
08 Oct, 18:29
🔻خطر واژگانی
📍 با این تصور که «*واژگانی» صورتِ رسمیِ «واژگونی»ست، آن را این‌طور به کار برده‌اند.
🖊 «*قانان» و «قانونِ» محمدعلی جمال‌زاده یادتان هست؟
📎 تصویر را دوست ارجمندم آقای اسلام هورَن (Hūran)، دکتر در زبان‌شناسی، فرستادند.
#تصحیح_افراطی
@SadeNevisi
📍 با این تصور که «*واژگانی» صورتِ رسمیِ «واژگونی»ست، آن را این‌طور به کار برده‌اند.
🖊 «*قانان» و «قانونِ» محمدعلی جمال‌زاده یادتان هست؟
📎 تصویر را دوست ارجمندم آقای اسلام هورَن (Hūran)، دکتر در زبان‌شناسی، فرستادند.
#تصحیح_افراطی
@SadeNevisi
ساده‌نویسی و درست‌نویسی
07 Oct, 18:00
نادره‌مردانِ نادره‌کار، روان‌شادان استاد ایرج افشار، استاد سید حسن تقی‌زاده، استاد احسان یارشاطر
@Ostad_Forouzanfar
@Ostad_Forouzanfar
3,265
subscribers
745
photos
53
videos
