Ислами, имани, ихьсани
Яхьья ибн ЯӀмарагара дувц, цо аьлар, аьнна:
«Духхьашха¹ дéгӀáчох² Басрате къамаьл де ваьннар МаӀмад аль-ДжухӀани хиннав. Сои Хьумайд ибн Ӏабдуррохьмáн аль Хьимъярии хьажол (е Ӏумрат) де дахáча хана оах аьннадар: "АллахӀа Элчан, ﷺ, асхьабех цхьа саг вайнавалара-кх вайна вай хоаттаргдолаш цигарчар дегӀачох деш долча къамаьлех лаьца". ТӀаккха маьждигера аравоаллаш хинна ӀабдуллоахӀ ибн Ӏумар ибн аль-ХоттӀоаб кхийтта аьттув баьлар тха. Ази са новкъостои цунна го бир: цаӀ аьттехьи вож аьрдехьи волаш. Сай новкъосто къамаьл де се викал³ вича санна а хийтта, аз аьлар: «Абу Ӏабдуррохьман, тхогахь нах баьннаб Къуръан дешаш а болаш, Ӏилманна тӀехьабаьрза⁴ а болаш а, тӀаккха кӀезига царех дийцар цо, дегӀа хилар дац а яхаш, гӀулакхаш ши-ша хьахулаш да а яхаш. ТӀаккха цо аьлар: "Хьайх уж кхете, царга хоам дӀабелахь со царех цӀена волга а, уж сох цӀена болга а. ӀабдуллахӀ ибн Ӏумар дув буаш волчох дув ма буъ аз, царех цхьаннега Ухьуд-лоам миссел дошув а долаш, цо из [АллахӀ духьа] дӀадахийтача, АллахӀа из къоабал ма дергдац цунгара цо дегӀа хиларца им диллалца. Цул тӀехьагӀа аьлар цо:
Са дас, Ӏумар ибн аль-ХоттӀоаба, дийцадар сога:
«Цхьан дийнахьа тхо АллахӀа Элчанца, ﷺ, долча хана цхьа къонах вера тхогахьа лоа мо кӀай дувхар дувхаш, кӀор мо Ӏаьржа мос йолаш, е наькъá воагӀаш хилара хьагуш лар⁵ а йоацаш е тхох цхьаннена вовзаш а воацаш. Пайхамар, ﷺ, волча Ӏохайра из ший голаш цун голашта дӀатӀа а оттаеш, ший кулгаш ший ворошта⁶ ӀотӀа а дийхка, тӀаккха аьлар цо:
— ХӀай Мухьаммад, Исламах дувц сона.
ТӀаккха АллахӀа Элчано, ﷺ, аьлар: — Ислам да Ӏа АллахӀ воацар кхы даьла цахилар а, Мухьаммад АллахӀа элча хилар а тешал дари, ламаз дари, загат дӀадалари, Ромадоан бетта марха кхабари, наькъа низ кхоаче, хьажол дари.
— Бакъ лув хьо — аьлар вокхо
[Ӏумара] аьлар: «ТӀаккха цецдайлар тхо цунах: ше хетта а хетт укхо, ше бакъ лув хьо а йоах укхо».
ТӀаккха [къонахчо] аьлар:
— ТӀаккха дувцал Ӏа сона иманах.
— Ӏа им диллар да АллахӀацеи, цун малайкашцеи, цун китабашцеи⁷, цун элчашцеи, Аьхартденцеи, дéгӀá хиларцеи: дикачунца а, вочунца а — аьлар.
— Бакъ лув хьо, — аьлар вокхо — ТӀаккха ихьсанах дувцал Ӏа сога.
— Ӏа АллáхӀá Ӏибадат дар да хьайна из гуча санна: хьона из ца гой а, цунна хьо гу — аьлар
— ТӀаккха дувцал Ӏа сога Къематденах — аьлар
— Цох хаттар хьакхаьчар из хаттар дӀаденначул дукхагӀа ховш вац ше — аьлар.
— ТӀаккха ювцал Ӏа сога цун белгалонаш — аьлар.
— Нанас шийна тӀалаттар Ӏояр а, хьона бӀаргагор а: когаш берзан, дегӀ берзан, доалахьа хӀама доаца жаӀуй⁸ шоайла яхьаш⁹ лувцаш хургба шоай гӀишлоний¹⁰ лакхалгахь — аьлар.
Цул тӀехьагӀа из дӀа а ваха, цхьа юкъ яьнначул тӀехьагӀа хаьттар сога [Элчано, ﷺ]: «ХӀай Ӏумар, хаттар луш хиннар мала вар хой хьона?» аьнна. «АллахӀáи цун Элчаннеи дикагӀа хов-кх» — аьлар аз. Цо аьлар: «Боккъал, Джабраил дар из шуга шун ди хьéха дена хинна».
📚 Хьадис хьадоаладаьр Муслим ва
---------------------------------------------------------
Ӏарбий йоазуви, белгалдаккхараши, Ӏодешари хетарашка да
#Хьадис
