७ फेब्रुवारी २०२५ रोजी, भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (इस्रो) CE20 क्रायोजेनिक इंजिनची इग्निशन चाचणी यशस्वीरित्या पार पाडली. हे इंजिन लाँच व्हेईकल मार्क-३ ( LVM3 ) च्या वरच्या टप्प्याला शक्ती देते. ही चाचणी तमिळनाडूतील महेंद्रगिरी येथील हाय अल्टिट्यूड टेस्ट फॅसिलिटी येथे झाली.
CE20 इंजिनचे महत्त्व
गगनयान मोहिमेसाठी CE20 इंजिन आवश्यक आहे .
हे व्हॅक्यूम परिस्थितीत काम करण्यासाठी डिझाइन केलेले आहे आणि १९ टन ते २२ टन दरम्यान थ्रस्ट लेव्हल निर्माण करू शकते.
इंजिनचे यशस्वी प्रज्वलन हा भारताच्या अंतराळ संशोधन प्रयत्नांमध्ये मैलाचा दगड आहे.
इग्निशन चाचणी तपशील
इग्निशन ट्रायलमध्ये मल्टी-एलिमेंट इग्निटरचा समावेश होता.
या सेटअपची चाचणी प्रत्यक्ष उड्डाणादरम्यान अपेक्षित असलेल्या परिस्थितींची नक्कल करणाऱ्या परिस्थितीत करण्यात आली.
चाचणी दरम्यान कामगिरी सामान्य असल्याचे नोंदवले गेले आणि सर्व अपेक्षा पूर्ण केल्या.
या यशस्वी चाचणीमुळे भविष्यातील मोहिमांसाठी इंजिनच्या तयारीवर ताण येतो.
क्रायोजेनिक इंजिन रीस्टार्ट करण्याचे आव्हाने
क्रायोजेनिक इंजिन रीस्टार्ट करणे गुंतागुंतीचे आहे. यावर उपाय म्हणून, इस्रो बूटस्ट्रॅप मोडमध्ये टर्बोपंप वापरण्याचा तपास करत आहे. या पद्धतीचा उद्देश उड्डाणादरम्यान अपेक्षित टँक हेड परिस्थितीत थ्रस्ट चेंबर आणि गॅस जनरेटर दोन्ही पुन्हा चालू करणे आहे.