آیة الله العظمی جناتی

پرسش 575: شخصی 50 میلیون تومان سرمایه دارد. آخر سال با کسر هزینه‌ها این سرمایه می‌شود 60 میلیون تومان. با احتساب تورم مثلا 10% اعلامی از سوی منابع اقتصادی معتبر، در واقع 55 میلیون تومان از پولِ کنونی ارزشِ 50 میلیون سرمایه اولیه را دارد. با این اوصاف، محاسبه خمس چگونه است؟
پاسخ: به سود سرمایه خمس تعلق می‌گیرد، در صورتی که سال بر آن گذشته باشد.
پرسش 576: اجازه می‌فرمایید به یک سید فقیر واقعاً نیازمند مبلغ خمس و مقدار بسیار کمتری هم به یک نیازمند دیگر بپردازیم؟
پاسخ: سهم سادات اختصاص به سادات دارد و به‌غیر آنها نمی‌توان به‌عنوان خمس داد.
پرسش 577: با توجه به این‌که مدرسه‌ای وقفی با دروس رسمی و با طرح درس‌های تلفیقی با موضوعات قرآنی برای احداث واحد دبیرستان مِلک و زمینی ندارد و بودجه خرید آن را هم ندارد، حضرت‌عالی اجازه می‌دهید از سهم امام برای خرید ملک برای این مدرسه داده شود؟
پاسخ: مرکزی که برای تعلیم و تربیت دینی و اخلاقی و مذهبی و آموزش قرآن تأسیس شده باشد، می‌توان هزینه آن‌را از بابت سهم امام، نه از بابت سهم سادات در آن مصرف کرد.
پرسش 578: پولی که پدر به فرزند می‌دهد و سال بر آن بگذرد، آیا خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر به‌عنوان بخشش یا هدیه بوده، خمس ندارد و اگر این‌گونه نباشد و سال بر آن بگذرد و در زندگی هزینه نکرده باشد، خمس دارد.
پرسش 579: زن خانه‌داری که همسرش به او پول می‌دهد، در صورتی که سال بر آن بگذرد، آیا خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر به‌عنوان هدیه نباشد و سال بر آن بگذرد، خمس دارد.
پرسش 580: کسی که خانه‌ای را با وام و قرض ساخته و برای دادن اقساط خانه، آن‌را اجاره داده، آیا این خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که بدون وام و قرض نمی‌توانست خانه‌ای را که در آن سکونت کند، بسازد و بعد از این‌که آن‌را ساخت، برای پرداخت وام و قرض‌هایش آن‌را اجاره داد، این خمس ندارد.
پرسش 581: هر ساله چه از برادران و چه از خواهران متدین وارد دانشگاه می‌شوند و در آن‌‌جا چهار سال مشغول تحصیل می‌شوند و در زمان تحصیل، هر ماه از دانشگاه شهریه می‌گیرند. آیا روز خمس آنان، روز شروع تحصیلات است، یا روز دریافت شهریه؟
پاسخ: اول سال خمسی آنها زمانی است که پول به‌دستشان برسد. در صورتی که سال بر آن بگذرد و در امور زندگی که مورد احتیاج است، صرف نشود، خمس دارد.
پرسش 582: آیا در سود و متاع اموال صغیر و سفیه، خمس واجب است یا خیر؟
پاسخ: بله، خمس دارد و کسی که بر آنها ولایت دارد، باید خمس آنها را ادا کند.
پرسش 583: اگر شخصی از برخی اقلام مورد نیاز مثل لباس و زینت‌آلات که استفاده شده بی‌نیاز شود، آیا خمس آنها واجب است؟
پاسخ: خمس آن لازم نیست.
پرسش 584: در سکه طلای بهار آزادی خمس واجب است یا خیر؟
پاسخ: بلی، واجب است.
پرسش 585: با توجه به سؤال مذکور آیا زکات به آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: زکات به آن تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 586: سرقفلی مغازه خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: خمس دارد.
پرسش 587: پولی را که به‌عنوان بیمه می‌گیرد، آیا خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر سال بر آن بگذرد و در زندگی مصرف نشود، خمس دارد.
پرسش 588: آیا حقوق بازنشستگی خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که سال بر آن بگذرد و مورد مصرف قرار نگیرد، خمس دارد.
پرسش 589: آیا به مال ارثی خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: خمس تعلق نمی‌گیرد؛ مگر این‌که قبل از پیدایش عنوان ارث، بر آن خمس تعلق گرفته باشد. در این صورت خمس آن‌را استخراج کنند و نصف آن‌را به سادات و نصف دیگر را به نیازمندان بدهند و بقیه را بین ورّاث تقسیم کنند.
پرسش 590: من خارج از کشور هستم و حقوقم را از جایی می‌گیرم که مسلمان نیستند و به خمس اعتقادی ندارند، آیا دادن خمس بر من واجب است؟
پاسخ: در صورتی که صرف زندگی نشود و سال بر آنها گذشته باشد، خمس دارد.

#فتاوا
ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 561: آیا پولی که مرد به عنوان نفقه به زن می‌دهد، در صورتی که زن باقی‌مانده آن پول را جمع‌آوری کرده باشد، آیا به آن مبلغ خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: این حکم هدیه را ندارد و خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 562: من درامدی دارم که کفاف زندگی را نمی‌کند، اما از سودی که در بانک دارم، امرار معاش می‌کنم و همسری دارم که درامد دارد. با توجه به این‌که اگر درامد من و همسرم با هم جمع بشود، کفاف مخارج زندگی عادی‌مان را می‌دهد، آیا به سود بانکی من خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: مالی را که شما در بانک دارید، در صورتی که متلعق خمس نبوده آن خمس ندارد، امّا از درامد آن در صورتی که سال بر آن بگذرد و در طول سال مورد استفاده قرار نگرفته باشد، خمس دارد.

خمس انفال و معادن
پرسش 563: معادن جزو انفال شمرده می‌شوند و به آنها خمس تعلق می‌گیرد. معدنی هست که به بخش خصوصی وا گذار شده و کارفرما خمس آن را نمی‌دهد. آیا حقوقی که من از آن دریافت می‌کنم، خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: در حقوقی که شما می‌گیرید، اشکالی نیست.
پرسش 564: پولی را که پدر برای ازدواج پسرش پس‌انداز می‌کند، آیا در زمان رسیدن سال خمسی، خمس به آن مبلغ تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که سال بر آن نگذشته باشد، خمس ندارد؛ ولی اگر سال بر آنها بگذرد و برای آن کاری که در نظر گرفته شده، مصرف نشود، خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 565: شخصی که مالی دارد که خمس آن را داد، با آن قصد خریدن خانه‌ای که مورد نیاز اوست را دارد و او آن پول را به عنوان مضاربه در بانک گذاشته و ماهانه سود علی الحسابی از بانک دریافت می‌کند تا بتواند خانه مورد نیازش را تهیه کند، آیا باگذشت سال، به این سودها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که خرید منزل برای او ضروری باشد و راهی غیر از این برای به‌دست آوردن آن نباشد، خمس ندارد.
پرسش 566: آیا کسی که به او خمس تعلق نمی‌گیرد، باید سال مالی داشته باشد؟
پاسخ: بلی، باید برای خود سال خمسی داشته باشد.
پرسش 567: فرزندی دارم که سید است و نیاز به کمک در امور زندگی دارد. آیا می‌توانم خمسی را که بر عهده دارم، برای تأمین زندگانی به ایشان پرداخت کنم یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که فرزند نیاز داشته باشد و پدر توانایی مالی دارد که نیاز او را برطرف کند، بر عهده پدر است که هزینه زندگی او را تأمین کند و جایز نیست که از راه خمس، زندگی او را تأمین کند؛ لکن دیگران می‌توانند از سهم سادات به فرزند اوکه سید و نیازمند است، بدهند.
پرسش 568: پدرم برای ما لوازمی تهیه می‌کند که ممکن است مورد استفاده ما قرار نگیرد و خودم هیچ‌گونه حقوق و درامدی ندارم. آیا به آنها خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: اگر آنها به‌عنوان هدیه از طرف پدر برای شما باشد، خمس ندارد.
پرسش 569: من در خانه همسرم زندگی می‌کنم و از خودم خانه‌ای ندارم. می‌خواهم با پس انداز کردن حقوقم، آپارتمانی به نام خودم بخرم؛ مشکلی نیست؟
پاسخ: اشکالی ندارد، ولی در صورتی که یک‌سال بر آن پولی که پس‌انداز نموده‌اید گذشته باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد و باید خمس آن را بدهید؛ چون حق مسکن و محل زندگی برای شما بر عهده شوهر است.
پرسش 570: مدتی قبل مقداری سهام در بازار بورس به مبلغی خریدم و در طول یک‌سال، ارزش سهام افزایش یافت؛ ولی زندگی بنده منوط به سود آن می‌باشد. آیا به مبلغ افزایش‌یافته، خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که هزینه زندگی شده باشد و سال بر آن نگذشته باشد، خمس به آن تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 571: اگر منزل خود را فروخته باشیم و بخواهیم دوباره بخریم، اما به دلیل گران شدن، مبلغ فروش را در بانک بگذاریم که با سودش مقدار کم‌شده جبران گردد، آیا به سود آن خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: سودی که از بانک با رعایت موازین شرعی به‌دست می‌آید و سال بر آن نگذشته باشد و در نیازهای زندگی صرف شود، خمس ندارد؛ ولی اگر سال بر آن سود بگذرد و استفاده نشود، باید خمس آن را بدهد.
پرسش 572: لطفا بفرمایید نحوه محاسبه خمس چگونه می‌باشد؟
پاسخ: باید یک‌پنجم از سودی مالی که به‌دست آمده را به‌عنوان خمس بدهد.
پرسش 573: آیا به پولی که قرض‌الحسنه می‌دهیم و سر سال نمی‌تواند پرداخت کند، خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: پولی را که قرض‌الحسنه به کسی داده و هنوز به‌دستش نرسیده، در صورتی که سال بر آن گذشته باشد، خمس دارد و زمانی‌که آن پول به‌دستش رسید، باید خمس آن را بدهد.
پرسش 574: آیا پول‌هایی که افراد خیّر در صندوق قرض‌الحسنه قرار می‌دهند، خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: اگرسال بر آن نگذشته باشد و صاحبانش آن را تملیک کرده‌اند، خمس ندارد؛ ولی اگر پول‌ها را به‌عنوان امانت داده‌اند و سال بر آن گذشته باشد، زمانی‌که به‌دستشان رسید، باید خمس آن‌را بدهند.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 548: دانشجو هستم و مخارجم را پدرم تأمین می‌کند. دو بار از دانشگاه وام گرفتم که مجموعا مبلغً 800 هزار تومان بود که از این مقدار تا اول مهر که قبلاً با خودم تعیین کرده بودم اوّل سال خمسی‌ام باشد، 300 هزار تومان آن مانده بود. آیا واجب است خمس آن 300 هزار تومان را پرداخت کنم یا نه؟
پاسخ: در فرض مسئله، اگر مبلغ آن سیصد‌هزارتومان، از باقی‌مانده وامی بوده که از بانک گرفته بودید باشد و به بانک بدهکار باشید ویا مربوط به پولی است که آن‌را پدر برای صرف هزینه زندگی به شما داده است، در این صورت خمس ندارد.
امّا اگر این مبلغ، مال خود شما باشد و یک سال هم بر آن گذشته باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 549: تکلیف ما در مورد کسانی که اهل پرداخت خمس نیستند، چیست؟
پاسخ: وظیفه شما ارشاد و راهنمایی آنها با رعایت اخلاق اسلامی است.
پرسش 550: کسانی که خمس پرداخت نمی‌کنند، وقتی به خانه آنها می‌رویم، هنگام پذیرایی و استفاده از غذاها و نوشیدنی‌ها، تکلیف ما چیست؟
پاسخ: خوردن از غذاهای آنها چون معلوم نیست از همان پول خمس نداده باشد، مانعی ندارد.
پرسش 551: سیدی که مستحق است و در امر ازدواج با مشکل مالی مواجه شده، چه مقدار از سهم خمس را با کسب اجازه از شما به ایشان پرداخت کنیم؟
پاسخ: به مقدار نیاز می‌توانید به او کمک کنید.
پرسش 552: آیا پولی که برای انجام کار ضروری به تدریج جمع می‌گردد، پس از سال مشمول خمس خواهد شد؟
پاسخ: در صورتی که سال بر آن بگذرد و صرف در زندگی که مورد احتیاجش می‌باشد نشود، خمس تعلق می‌گیرد؛ اما در صورتی که در اثنای سال صرف گردد، خمس ندارد.
پرسش 553: آیا در صورت پیدا کردن گنج، خمس به آن تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: بلی، خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 554: در بین فامیل، صندوق قرض‌الحسنه خانگی ایجاد شده که افراد ماهیانه مبالغ ثابتی را پرداخت می‌کنند و به صورت ماهیانه قرعه‌کشی انجام شده و مبلغ جمع شده به یکی از اعضا پرداخت می‌شود. آیا مبالغی که بیش از یکسال از پرداخت آن گذشته و به نوعی پس‌انداز شده تا نوبت شخص برسد، مشمول خمس می‌گردد؟
پاسخ: آن پولی که در صندوق خانگی می‌گذارد، اگر سال بر آن نگذشته باشد، خمس ندارد و اگر سال برآن گذشته باشد، خمس دارد و هر وقت به‌دستش رسید، باید خمس آن را اداء کند.
پرسش 555: من زن خانه‌داری هستم که هیچ درامدی ندارم و همسرم اهل خمس است. ایشان گاهی پولی به‌عنوان نفقه به من می‌دهند. آیا این پول خمس دارد؟
پاسخ: مالی که به‌عنوان بخشش و هدیه به‌دست می‌آید، خمس ندارد؛ اما اگر به عنوان نفقه باشد، خمس دارد.
پرسش 556: بنده دختری مجرد هستم که در منزل پدری زندگی می‌کنم و مخارجم بر عهده اوست. سال قبل با پس‌انداز خودم به حج تمتع رفتم و در این شرایط، قصد ازدواج ندارم و مسکن مستقل نیز ندارم. آیا خمس بر من واجب است یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که هزینه‌های زندگی شما از طرف پدر یا غیر او تأمین می‌شود و پولی داشته باشید که صرف در تهیه مسکن و لوازم زندگی خودتان نشده و سال هم بر آن گذشته باشد، خمس دارد.
پرسش 557: زنی شاغل هستم که مخارج زندگی بر عهده بنده نیست؛ اما برخی خرج‌ها برای خودم دارم؛ مثلا در راه آموزش و...، خمس من به چه صورت است؟ آیا باید بپردازم؟ از حقوقم یا از اضافه مالم در سال مالی؟
پاسخ: مبالغی که به‌دست شما می‌آید، اگر هزینه زندگی شما نشود و سال هم برآنها بگذرد، خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 558: آیا پولی که مستأجر برای کم کردن اجاره، به عنوان قرض ضمن عقد اجاره به صاحبخانه می‌دهد (رهن) خمس دارد یا خیر؟ (چه موقعی که در دست صاحبخانه است و به سال خمسی می‌خورد و چه موقعی که پس می‌گیرد).
پاسخ: چون این مبلغ دخالت در تأمین زندگی او دارد و جزء مؤونه به حساب می‌آید، خمس ندارد.
پرسش 559: پول نقدی که نزد خودمان یا در بانک داریم (مثل حقوق و مزد و هدیه و شهریه طلبگی) آیا از نظر تعلق خمس به آنها تفاوتی دارند یا خیر؟
پاسخ: آن مبالغی که به عنوان هدیه است، خمس ندارد؛ ولی در غیر آن، در صورتی که مورد نیاز نباشد و سال هم بر آن بگذرد، خمس دارد.
پرسش 560: آیا به سهامی که پدر برای فرزند خریداری می‌کند و سال‌ها از آن می‌گذرد و رشد می‌کند، خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: اگرآن سهام برای او به عنوان هدیه باشد، خمس ندارد؛ ولی اگر ارزش آنها زیاد شد، در مقدار اضافی، در صورتی که سال بر آن بگذرد و در زندگی صرف نشده باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 535: آیا حقوق مردی که بعد از فوتش به همسر او داده می‌شود، خمس دارد؟
پاسخ: خمس ندارد.
پرسش 536: آیا چیزهایی که به انسان می‌بخشند یا به عنوان هدیه یا عیدی و امثال آن می‌آورند خمس به آنها تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: خمس تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 537: برای راه‌اندازی یک فروشگاه، دارایی‌هایی را نقد کرده و در یک حساب جمع نموده‌‌ام. پرداخت‌هایی به این فروشگاه در حال انجام است، ولی فقط قسمتی از کارهای آن انجام شده که پرداخت نشده است. ضمنا مبلغی را برای تنخواه این فروشگاه نیاز دارم. آیا به کل موجودی بانک در پایان سال مالی (اول رمضان) خمس تعلق می‌گیرد؟
ضمنا در سال‌های گذشته، با اذن از محضر شما، مبلغ خمس را شخصا و در محل‌هایی که می‌دانستم، هزینه می‌کردم. آیا برای هر سال، اذن از حضرت‌عالی الزامی است یا همان اذن کفایت می‌کند؟
پاسخ: اموالی که به دست آمده و به عنوان سرمایه قرار می‌گیرد، اگر بر آن سال گذشته باشد و در ضمن، اضافه بر مؤونه هم شود، خمس به آن تعلق می‌گیرد و اجازه جدید لازم نیست؛ به همان نحو عمل شود.
پرسش 538: جوانی که نمی‌تواند بلافاصله پس از ازدواج منزل مسکونی تهیه کند، اگر قبل از ازدواج در طی چند سال به تدریج خانه‌ای تهیه کند؛ مثلا ابتدا زمین را بخرد، سپس به تدریج خانه را بسازد، آیا این خانه خمس دارد؟
پاسخ: چون جزء مؤونه زندگی به حساب می‌آید، خمس ندارد.
پرسش 539: مبلغی را در سی سال پیش در شرکتی سرمایه‌گذاری کردم. امروز می‌خواهم سهام آن را بفروشم و سرمایه‌گذاری دیگری بکنم. آیا به افزایش ارزش سهام که حالا می‌فروشم، خمس تعلق می‌گیرد یاخیر؟
پاسخ: سرمایه به هر عنوانی که باشد، خمس به آن تعلق می‌گیرد؛ مگر آن مقدار از سرمایه‌ای که در اول کار دخالت در امور زندگی انسان دارد، که به آن خمس تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 540: آیا پول رهن برای منزل خمس دارد؟ آیا تفاوتی بین این‌که در دست خود شخص باشد یا صاحب‌خانه باشد، هست؟
پاسخ: اگر این عمل، دخالت در اداره امور زندگی او داشته باشد، خمس به آن تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 541: جوانی هستم که درآمدی ندارم و از پدرم پول تو‌جیبی می‌گیرم. برای خودم سال خمسی معین کرده بودم که در پایان این سال مبلغ اندکی را نیز پس‌انداز کردم. آیا به من خمس تعلق می‌گیرد و اگر تعلق می‌گیرد، چطور آن را پرداخت کنم؟
پاسخ: هر چیزی را که پدر به فرزند می‌دهد، اگر به عنوان بخشش باشد، در آن خمس واجب نمی‌شود.
پرسش 542: سر سال خمسی، به چیزی خمس تعلق گرفت، ولی آن را ندادیم و مقصود از نگه‌داری آن چیز، ازدیاد قیمت هم نبوده است. حال که چند سال می‌گذرد، برای پرداخت خمس آن باید قیمت فعلی را محاسبه کنیم یا قیمت آن سال را؟
پاسخ: به همان مقداری که خمس بدهکار شده بودید، باید پرداخت شود.
پرسش 543: اگر چیزی (مثل لباس، ابزار‌آلات، وسایل زندگی، کتاب و غیره) پس از تملک مورد استفاده قرار گرفت و در شأن هم بود، لکن پس از مدتی بلااستفاده شد:
الف) آیا سر سال خمسی به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
ب) اگر بعد از سال خمسی بلا‌استفاده شود، چطور؟
پاسخ: خمس به آنها تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 544: اگر کسی خانه‌ای را بفروشد که معلوم نیست به پولی که با آن خانه خریده بود، خمس تعلق گرفته یا نه، و پول فروش آن خانه را سپرده‌گذاری کند و چند سال بگذرد و هر موقع که سودی روی پول می‌آید، آن سود را دوباره سپرده کند و بگوید این کار مضاربه‌ایست و به آن خمس تعلق نمی‌گیرد، آیا این کار صحیح است یا خیر؟
پاسخ: چون خمس در اصل منزل از نظر شرعی ثابت نیست و در صورتی که آن منزل فروخته شود و پولش در بانک به‌عنوان مضاربه که از نظر شرعی اشکالی ندارد، گذاشته شود، فقط به سود آن خمس تعلق می‌گیرد؛ آن هم به شرطی که سال بر آن گذشته باشد و مورد مصرفی زندگی قرار نگرفته باشد.
پرسش 545: بنده دانشجو هستم و در حال جمع کردن بخشی از درآمد خود برای آینده می‌باشم. هنوز محلی که این پس‌انداز در آینده در آن خرج شود، برای من مشخص نیست. آیا بر این پس‌انداز خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: هر چیزی که پس‌انداز می‌شود، در صورتی که سال بر آن بگذرد و مورد مصرف قرار نگیرد، خمس به آن تعلق می‌گیرد.
پرسش 546: آیا به جوایزی که بانک به مشتری‌ها می‌دهد، خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: خیر، خمس ندارد.
پرسش 547: کسی سال گذشته پس از پرداخت خمس، سرمایه معینی داشته، ولی امسال دارایی او کمتر از آن می‌باشد و می‌داند که برخی از پول‌های مخمس سال گذشته خرج شده و پول جدیدی جایگزین آن نشده، آیا بر این فرد پرداخت خمس واجب است؟
پاسخ: واجب نیست.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

امر به معروف و نهی از منکر
پرسش 521: آیا امر به معروف و نهی از منکر، واجب کفایی است یا واجب عینی؟
پاسخ: واجب کفایی است.
پرسش 522: در صورتی که منکری رخ داده و کسانی اقدام به امر به معروف و نهی از منکر نمی‌کنند، آیا بر سایرین واجب نیست که آن را بیان کنند؟
پاسخ: بلی، بر سایرین واجب است که آن را بیان کنند.
درباره مسئله امر به معروف ونهی از منکر می‌توانید به کتاب «توضیح المسائل» ما که به صورت مفصل در آن بیان شده (مسئله 2100 الی 2104) مراجعه کنید.
پرسش 523: شوهرم نماز نمی‌خواند و روزه نمی‌گیرد. هر چقدر هم که به او اصرار می‌کنم، فایده‌ای ندارد و بدتر می‌شود. از نظر شرعی، من ملزم به زندگی با او هستم یا می‌توانم از او طلاق بگیرم؟
پاسخ: تا می‌توانید با او مدارا کنید و با اخلاق نیکو او را ارشاد و راهنمایی نمایید و عمل خلاف او در زندگی، شرعاً موجب حق طلاق برای شما نمی‌شود.
پرسش 524: آیا بر مسلمان لازم است که مسئله امر به معروف و نهی از منکر را درباره غیرمسلمانان رعایت کند یا خیر؟
پاسخ: لازم نیست.
پرسش 525: کسی که در حریم خصوصی خود کار خلاف انجام می‌دهد، آیا بر من واجب است که به او تذکر بدهم یا خیر؟
پاسخ: با رعایت اخلاق و در صورتی که مفسده‌ای برای او نداشته باشد، تذکر به او بلامانع است.

احکام خمس و زکات
پرسش 526: آیا به مال هدیه یا بخشش، خمس تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 527: بنده معلم هستم و هر سال مبلغی اضافه می‌آورم و دو سه برابر آن را به فقیران می‌دهم؛ ولی نمی‌دانم نظر مجتهدم چیست. آیا باید خمس را نزد شما بیاوریم یا می‌توانیم در شهر خودمان به نیازمندان واقعی بپردازیم؟
پاسخ: بلی، می‌توانید سهم سادات را خودتان به ساداتی که می‌شناسید و نیازمند هم می‌باشند بپردازید؛ اما سهم امام را می‌توانید (یک‌سوّم) آن را به غیرسادات که نیازمند هستند، بدهید.
پرسش 528: اگر آنچه به ارث می‌رسد، قیمت آن افزایش یابد، آیا خمس به مازاد آن تعلق می‌گیرد یا خیر؟
پاسخ: مال مورثی مطلقا خمس ندارد؛ چه قیمتش کم شود چه زیاد؛ مگر این‌که یقین داشته باشید خمسی به مقداری از آن مال تعلق گرفته و ادا نشده باشد.
پرسش 529: با توجه به سؤال، منظوراز افزایش قیمت در مال مورثی، افزایش قیمت اصل آن است یا افزایش ارزش آن‌، که خمس به آن تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: منظور ارزش آن می‌باشد که در آن خمس واجب می‌شود.

خمس سود بانکی
پرسش 530: آیا به سود بانکی خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: درصورتی که پول بانکی تأثیری در زندگی او نداشته باشد، یعنی اضافه بر مؤونه زندگی حساب شود، هر وقت به دستش رسید، باید خمس آن‌را بدهد؛ امّا اگر هزینه زندگی او با این پول اداره می‌شود، خمس ندارد.
پرسش 531: گرفتن سود بانکی چه حکمی دارد و آیا به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: در صورتی که بر اساس یکی از عقود صحیح، مانند: مضاربه، جعاله، شرکت و اجاره باشد، حلال است و مثل سایر درآمدها به آن هم خمس تعلق می‌گیرد و شما باید یک‌پنجم آن‌را بابت خمس بپردازید.
پرسش 532: اگر شخصی برای جبران بخشی از هزینه خرید مسکن مورد نیاز و موارد ضروری زندگی، ناگزیر باشد از هدایا (اعم از نقدی، غیرنقدی، طلا، و مسکوکات و هدایای عروسی) استفاده کند، آیا باید خمس آنها را بپردازد؟
پاسخ: به طوری کلی برای هدایا خمس تعلق نمی‌گیرد.
پرسش 533: اگر من سود بانکی ماهیانه بگیرم و اصل پول را برای زندگی‌ام استفاده کنم (مثلا هر دو سه ماه یک بار از کارتم پول بردارم)، آیا باز هم خمس به آن تعلق می‌گیرد؟
پاسخ: شما می‌توانید اصل پول را در زندگی‌تان استفاده کنید و از سود آن برای اداره زندگی‌تان هزینه نمایید؛ ولی اگر در سر سال خمسی، مالی اضافه بر مؤونه زندگی حساب شود به آن مقدار مازاد، خمس تعلق می‌گیرد.
پرسش 534: آیا دیه خمس دارد یا خیر؟
پاسخ: خمس ندارد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

ايام سوگواری حضرت فاطمه زهرا (س) تسلیت باد

#مناسبت

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 511: آیا طواف نساء برای کسی که نائب شده و آن را برای دیگری انجام می‌‌دهد، بر خود او هم لازم است که برای خود نیز انجام دهد یا خیر؟
پاسخ: واجب نیست.

فرق بین عمره تمتع و عمره مفرده
پرسش 512: فرق بین عمره تمتع وعمره مفرده چیست؟
پاسخ: بین عمره تمتع و عمره مفرده فرق‌هایی وجود دارد که عبارتند از:
1. عمره تمتع طواف نساء ندارد، ولی عمره مفرده طواف نساء دارد.
2. عمره تمتع فقط در ماه‌های حج (شوال و ذی‌القعده و ذی‌الحجه) واقع می‌شود؛ اما عمره مفرده را در تمام ماه‌ها می‌توان انجام داد.
فرق‌های دیگری نیز بین آنها وجود دارد که در کتاب «مناسک حج» بیان شده است.
پرسش 513: آیا وجوب حج در زمان رسول خدا| واجب شده است یا قبل از ایشان هم این حکم برای حج بوده است؟
پاسخ: وجوب حج در تمام زمان‌ها و اعصار و در عصر تمام انبیا بوده است و اختصاص به دین اسلام ندارد. در این باره آیاتی از قرآن مجید به این گفتار اشاره دارد؛ از جمله آنها در سوره آل عمران آیه 96: {إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ} و احادیث بسیاری هم در این باره وجود دارد که برای اطلاع بیشتر می‌توانید به کتاب «مناسک حج» مراجعه نمایید.
افضلیت مکه مکرمه یا مدینه منوره
پرسش 514: مکه مکرمه افضل از شهر مدینه منوره است یا مدینه منوره افضل از مکه مکرمه می‌باشد؟
پاسخ: ظاهراً شیعه معتقد است که مکه افضل از مدینه منوره می‌باشد و شیخ طوسی در کتاب «خلاف» این نظر را دارد و ادله‌ای برای این آن بیان کرده است؛ ولی بین علمای اهل سنت در این جهت اختلاف وجود دارد؛ زیرا پیشوای مذهب شافعیه «محمد ابن‌ادریس شافعی» معتقد است که مکه مکرمه افضل از مدینه منوره است؛ ولی پیشوای مذهب مالکیه «مالک ابن‌انس اصبحی» معتقد است که مدینه افضل از مکه است و هر یک از علمای مذاهب، چه شیعه و چه سنی برای نظریه خود ادله‌ای بیان کرده‌اند که آوردن آنها در این پرسش و پاسخ نمی‌گنجد و برای اطلاع از آن می‌توانید به کتاب «مناسک حج» رجوع کنید.

وصیّت بر حج
پرسش 515: کسی که حج بر او واجب شده و آن‌را انجام نداده و آثار موت بر او ظاهر گردیده، آیا وصیت او برای انجام حج لازم است یا خیر؟
پاسخ: بلی، واجب است.
پرسش 516: آیا هزینه حج برای میت، از اصل ترکه است یا از ثلث آن؟
پاسخ: از اصل ترکه است.
پرسش 517: اگر وصیّت او برای انجام حج، از ثلث مال او باشد، آیا موجب اشکال می‌شود یا خیر؟
پاسخ: اگر هزینه حج را مقید به ثلث نموده باشد، در صورتی که ثلثش وافی به مخارج حج باشد، واجب است هزینه حج را از آن اخراج نمایند و بر سایر چیزهایی که وصیّت کرده، مقدم است؛ ولی اگر به مقدار هزینه حج نباشد، لازم است کمبود را از اصل ترکه تکمیل نمایند.
پرسش 518: اگر میتی نزد شخصی ودیعه‌ای (امانت) داشته باشد و او احتمال بدهد که چنانچه او امانت را به ورثه بازگرداند، حج میت را به‌جا نخواهند آورد، آیا بر او واجب است آن امانت را در راه انجام حج از طرف او هزینه کندیا خیر؟
پاسخ: بلی، می‌تواند آن‌را برای حج هزینه کندو در صورتی که اضافه داشته باشد، باید آن‌را به ورثه او بازگرداند.
پرسش 519: با توجه به مسئله مذکور، آیا می‌تواند خودش به نیابت از او به حج برود یا شخص دیگری را برای او نایب بگیرد؟
پاسخ: در حج از طرف میت فرقی نمی‌کند که خودش حج را به‌عنوان او انجام دهد یا شخص دیگری را برای او نایب بگیرد.
پرسش 520: عمره مفرده‌ای که بعد از انجام عمره تمتع انجام می‌شود و دارای اشکال است، به مقتضای روایات، به‌عنوان عمره تمتع حساب شده؛ پس در این صورت، حکم عمره اوّلی او که به‌عنوان عمره تمتع به جا آورده، چه می‌شود؟
پاسخ: ممکن است گفته شود به مقتضای دلیلی که می‌گوید عمره مفرده او عمره تمتع حساب می‌شود، آن عمره اوّلی که به صورت تمتع به‌‌جا آورده، بی‌فایده و بی‌ثمر می‌شود. احتمال دوّم این است که عمره اوّلی او که به‌عنوان تمتع به‌‌جا آورده، عمره مفرده محسوب می‌شود؛ چنان‌که عمره‌ای را که بعد از عمره تمتع به‌عنوان مفرده به جای آورد، عمره تمتع به حساب آمد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 493: آیا قطع طواف برای انجام نماز واجب یا نمازجماعتی که منعقد شده، جایز است یا خیر؟
پاسخ: جایز است.
پرسش 494: مطاف باید در حد بیت و مقام ابراهیم باشد یا خیر؟
پاسخ: طواف ولو این‌که در خارج از حدّ بیت و مقام باشد، جایز است.
پرسش 495: برای کسی که کیسه بول همراه دارد و گاهی از آن بول خارج می‌‌شود، تکلیفش در طواف برای نماز و طواف چیست؟
پاسخ: یک وضو برای طواف و یک وضو برای نماز انجام می‌دهد.
پرسش 496: در صورت توسعه مسجدالحرام و گسترش عرصه طواف در سطح خود خانه کعبه، فرد تا چه فاصله‌ای دور از کعبه می‌تواند طواف کند؟ برای مثال: اگر صحنی به شعاع یک کیلومتر یا بیشتر ساخته شود، آیا طواف‌کننده می‌تواند در این فاصله و با پیمودن مسیری کیلومتری، مراسم را انجام دهد؟
پاسخ: هر قدر توسعه یابد، جزء مسجد به حساب می‌آید و داخل آن شمرده می‌شود و طواف در آن صحیح می‌باشد، بدین جهت طواف در آن صحیح است.
پرسش 497: در صورتی که در همین محدوده فعلی، به صورت پله‌های معلق بالای سر کعبه، یا به صورت مسیرهایی در طبقه زیرین، فضای طواف توسعه یابد، آیا فرد می‌تواند در سطحی جز سطح خانه کعبه طواف کند؟
پاسخ: بلی، می‌تواند.
پرسش 498: آیا طواف درطبقه دوّم مسجدالحرام درایام حج تمتع جایز است؟
پاسخ: مانعی ندارد.

حکم شک در دور طواف
پرسش 499: حکم شک در دور‌های طواف چیست؟
پاسخ: در طواف واجب اگر بعد از تمام شدن طواف و انصراف از آن، شک کند که طواف را زیادتر از هفت دور یا کمتر از آن به‌جا آورده، اعتنا نکند و طوافش صحیح است. اگر در آخر دور یا اثنای آن، میان شش و هفت شک کند و هر چه پای نقیصه در کار است، طواف او باطل است و باید آن‌را انجام دهد. اما اگر در طواف مستحب، در عدد دورها شک کند، بنا را بر اقل گذارد و آن را را تکمیل کند. در این صورت طوافش صحیح است.

عرفات
پرسش 500: پس از انجام عمره تمتع، آیا خدمه کاروان می‌‌توانند بدون احرام، برای معین کردن چادرها و چیزی‌‌های دیگر به عرفات و منی در رفت و آمد باشند یا خیر؟
پاسخ: بلی، جایز است.

رمی جمرات
پرسش 501: آیا زنی که نتوانسته در روز رمی جمرات کند، آیا می‌‌تواند شب آن را انجام دهد یا خیر؟
پاسخ: بلی، می‌‌تواند.
پرسش 502: رمی جمرات از طبقه دوم اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اشکالی ندارد.

نیابت در حج
پرسش 503: آیا کسی که نائب در انجام حج دیگری می‌شود، باید حج را بر طبق فتوای کسی که منوب‌عنه از او تقلید می‌کرده، انجام دهد یا بر طبق فتوای مرجع تقلید خودش؟
پاسخ: باید بر طبق فتوای مرجع خودش آن‌را انجام دهد.
پرسش 504: کارمندانی که به عنوان خدمه با کاروان به حج می‌‌روند، آیا می‌‌توانند حج نیابتی انجام دهند؟
پاسخ: چون توانایی بر انجام حج برای خود دارد، نمی‌‌تواند از دیگری نیابت کند و اگر حج بر او واجب نشده باشد، می‌‌تواند از دیگری نیابت کند.
پرسش 505: آیا دختر یا همسر می‌‌توانند از مردی که حج بر او واجب بوده، نیابت کنند یا خیر؟
پاسخ: بلی، می‌‌توانند؛ درصورتی‌که کسی را برای نیابت معیّن نکرده باشد.
پرسش 506: آیا زن می‌‌تواند از شخص دیگری در نماز طواف نیابت کند یا خیر؟
پاسخ: بلی، می‌‌تواند.
پرسش 507: اگر مستطیع در هنگام حج، در محدوده حرم مکه بمیرد، آیا باید برای او نایب گرفت یا خیر؟
پاسخ: لازم نیست.
پرسش 508: اگر شخصی پس از عمره تمتّع فوت شود، برای او نائب لازم است یا خیر؟
پاسخ: لازم نیست.
پرسش 509: کسی که برای انجام حج نائب می‌شود، آیا می‌‌تواند به جای خود نائب بگیرد؟
پاسخ: نمی‌‌‌تواند.
پرسش 510: اگر در مسئله پیش، نائب گرفت و نائب هم حج را برای میت انجام داد، آیا برای میت مجزی است یا خیر؟
پاسخ: برای میت مجزی است؛ ولی نائب اول مالک پولی که به عنوان اجرت گرفته، نمی‌‌شود و باید آن را به صاحب اصلی بازگرداند.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 479: اگر برای کسی استطاعت مالی به گونه کامل پیدا شد، ولی مانع حکومتی و غیر آن به‌وجود آمد و امکان سفر حج برای او میسر نشد، آیا در این صورت حج بر او واجب و مستقر می‌شود یا خیر؟
پاسخ: در این صورت حج بر وی واجب نمی‌شود.
پرسش 480: اگر مانع حکومتی پیدا نشود، ولی از نظر جسمی توانایی انجام آن را نداشته باشد، آیا حج بر او واجب می‌شود یا خیر؟
پاسخ: خیر، حج بر چنین کسی واجب نمی‌شود؛ چون صحت بدن و توانایی بر انجام حج، از شرایط وجوب حج است.
پرسش 481: اگر شخصی واجد تمام شرایط وجوب حج شد، ولی حج را انجام نداد، تکلیف او چیست؟
پاسخ: حج بر ذمه او مستقر است و باید آن را انجام دهد و در صورتی که بر اثر پیری یا غیر آن نتواند آن را انجام دهد، باید در انجام آن برای خود نائب بگیرد و اگر نگرفت و فوت کرد، بر ورثه است که در انجام حج برای او نائب بگیرند.
پرسش 482: آیا جایز است که از آبسردکن‌های مسجدالحرام که برای نوشیدن حجاج اختصاص دارد، برای وضو استفاده کنند یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 483: اگر به فقیری هزینه حج داده شود، آیا حج بر او واجب می‌شود؟
پاسخ: بلی، واجب می‌شود و حج او به نام «حج بذلی» است.
پرسش 484: آیا مُحرِم می‌تواند پس از انجام عمره تمتع، عمره مفرده را به‌جا آورد یا خیر؟
پاسخ: خیر، نمی‌تواند.
پرسش 485: اگر کسی بر اثر ندانستن مسئله، بعد از آن‌که عمره تمتع را انجام داد، از مکه خارج شد و پس از برگشت، مُحرماً وارد مکه شد و عمره مفرده انجام داد، تکلیف او چیست؟
پاسخ: در فرض مسئله، عمره مفرده‌ای که انجام داده، شرعاً عمره تمتع به حساب می‌آید و عمره اوّلی به‌عنوان عمره تمتع به حساب نمی‌آید.
پرسش 486: اگر شخصی هنگام ثبت‌نام حج تمتع، در محدوده زمانی مشخصی که از طرف سازمان حج اعلام می‌شود، پول نقد در اختیار نداشته باشد و از کسی قرض کند و در مدت کوتاهی بتواند قرض را بدون عسروحرج پرداخت کند، آیا این شخص مستطیع است یا خیر؟
پاسخ: در فرض مذکور، او مستطیع به حساب می‌آید و حج بر او واجب است.

طواف
پرسش 487: تحیّت مسجد‌الحرام چیست؟ آیا همان طواف خانه خداست؟
پاسخ: بله، همان طواف و دو رکعت نماز آن است.
پرسش 488: آیا بانوان می‌توانند در ایام حج یا در هنگام زیارت که در مشاهد مشرّفه هستند، برای جلوگیری از عادت ماهانه از قرص استفاده کنند؟
پاسخ: در صورتی که ضرر نداشته باشد، اشکال ندارد.
پرسش 489: اگر در هنگام طواف، بچه به خواب برود یا در پوشاک خود ادرار کند، آیا طواف او دچار اشکال می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: موجب اشکال نمی‌‌شود.
پرسش 490: طواف افرادی که پیرمردان و بیماران را روی سر خود قرار داده و طواف می‌‌دهند و خودشان از کنار و حاشیه طواف می‌‌کنند، اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش 491: تکلیف زنان مضطربه در (ایام عادت) در طواف چیست؟
پاسخ: باید بر طبق احکام زن مضطربه در نماز عمل کند.
پرسش 492: با توجه به پرسش فوق، معنای «مضطربه» را بیان فرمایید؟
پاسخ: مراد از مضطربه، زنى است كه چند ماه خون ديده، ولى عادت معينى برایش مشخص نشده و هر گاه ده روز يا كمتراز ده روز خون ببيند، همه آن حيض است و اگر بيشتر از ده روز خون ببيند، اگر بعضى از آنها علامت حيض را داشته باشد و از سه روز كمتر و از ده روز بيشتر نباشد، حيض شمرده می‌شود و اگر چنین نباشد، طبق عادت بستگان خود، مثل مادر و خواهر و عمه و خاله خود عمل كند.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

شرایط وجوب حج
پرسش 467: شرایط اصل وجوب حج را بیان نمایید؟
پاسخ: شرایط اصل وجوب حج عباتند از:
1. بلوغ 2. عقل 3. آزادی.
پرسش 468: شرایط استطاعت را که موجب وجوب حج می‌شود را بیان فرمایید.
پاسخ: آنها عباتند از:
1. داشتن صحت و توانایی بدنی؛
2. داشتن امنیت رفت و برگشت به راحتی و سهولت؛
3. داشتن ضروریات و امکانات زندگی برای خانواده که به آن نیاز دارند؛
4. داشتن امکاناتی که بعد از بازگشت از مکه به زندگی او لطمه وارد نکند، و مراد از استطاعت شرعی که موجب وجوب حج می‌شود، همین امور است که بیان شد.
پرسش 469: در مسئله پیش، شرایط استطاعت شرعی معلوم شد. آیا تاکنون کسی در وجوب حج، قائل به استطاعت عرفی شده که این شرایط در آن لحاظ نشده باشد؟
پاسخ: بلی، سید مرتضی علم‌الهدی در وجوب حج، استطاعت عرفی را میزان قرار داده، نه استطاعت شرعی را.
پرسش 470: آیا تاکنون کسی بوده که در وجوب حج، استطاعت شرعی و استطاعت عرفی را ملاک قرار نداده باشد و فقط توانایی بر رفتن به حج و برگشت از آن‌را ملاک دانسته باشد؟
پاسخ: بلی، «مالک بن انس اصبحی»، پیشوای مذهب مالکی که در کشور‌های آفریقایی همه از پیروان او می‌باشند، به این قائل است.
پرسش 471: آیا احرام در لباسی که خمس آن را نداده‌‌اند، صحیح است یا خیر؟
پاسخ: صحیح نیست.
پرسش 472: آیا زنان می‌‌توانند در لباس‌‌های معمولی محرم شوند یا خیر؟
پاسخ: می‌‌‌توانند.
پرسش 473: آیا احرام برای حج تمتع باید از مکه قدیم باشد یا از هر کجای مکه باشد، اشکال ندارد؟
پاسخ: از هر جای آن باشد، اشکال ندارد.
پرسش 474: زنی که توانایی انجام حج را دارد، ولی طفل شیرخواری دارد که باید با مادرش باشد، آیا حج بر او واجب است یا خیر؟
پاسخ: اگر برای طفل بدون مادر مشکل باشد یا دیگران به سبب نگه‌داری از او دچار زحمت و ناراحتی شوند، در این صورت حج بر او واجب نمی‌‌شود.
پرسش 475: شخصی که منزلی برای زندگی ندارد، اگر پولی به دست آورد که بتواند منزلی را که مورد احتیاج اوست خریداری کند، آیا حج براو واجب می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: چون نیاز به منزل دارد، مستطیع نمی‌‌شود و با آن پول، منزلی را که مورد نیازش است، خریداری کند.
پرسش 476: اگر زنی یا مردی برای رفتن به حج، نیاز به همراهی که مزد می‌خواهد، داشته باشند و آنها توانایی پرداخت آن را نداشته باشند، آیا حج بر آنها واجب می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: واجب نمی‌‌شود.
پرسش 477: کارمندانی که برای خدمت به حجاج، با کاروان حج می‌‌روند، آیا حج بر آنها واجب می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: حج بر آنها واجب می‌‌شود، در صورتی‌که هزینه زندگی خانوادگی او در زمان حج تأمین باشد.
پرسش 478: با توجه به اقدامات عربستان سعودی علیه شیعیان و حمایت‌های آشکار از نیروهای تندرو وهابی ـ سلفی و تروریست مانند داعش و جبهة النصره و طالبان و.... در عراق و سوریه و افغانستان و سایر کشورها و نیز اعمال فشارهای شدید بر شیعیان در خود عربستان و از آن‌‌جا که مناسک مذهبی حج و عمره در هر سال چندین میلیارد دلار به دولت عربستان سعودی کمک مالی می‌کند و به‌طور حتم و یقین باعث افزایش قدرت (حداقل از جنبه مالی) این دولت بر علیه مسلمانان می‌شود، آیا سفر عمره و حج در این مقطع زمانی خاص دارای اشکال شرعی نمی‌باشد؟
پاسخ: این‌گونه جنایات آنها مانع از انجام وجوب حج نمی‌شود؛ مگر آن‌که حاکم نظام اسلامی قطع رابطه را به مصلحت بداند.

#فتاوا
ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 444: با توجه به پرسش فوق، آیا احکام مسجد را دارد یا خیر؟
پاسخ: بلی، احکام مسجد را دارد.
پرسش 445: آیا می‌‌توان از زیر زمین مسجد برای تأسیسات حرارتی و برودتی استفاده کرد یا خیر؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش 446: آیا رضایت همسایگان در ساختن مسجد شرط است یا خیر؟
پاسخ: رضایت آنها شرط نیست؛ ولی به گونه‌‌ای باید باشد که مزاحمت برای آنها نشود.
پرسش 447: آیا جایز است قسمتی از مسجد را به عنوان حسینیه یا کتابخانه یا محل زندگی عالم قرار داد یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 448: آیا جایز است زیر زمین مسجد را به عنوان آشپزخانه یا مغازه تجاری اجاره داد یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 449: لوازمی که برای مسجد می‌‌دهند، آیا تغییر آن جایز است یا خیر؟
پاسخ: اگر به عنوان وقف باشد، تغییر آن جایز نیست؛ اما اگر به عنوان تملیک باشد، در صورتی که نیاز و مصلحت مسجد باشد، می‌‌توان آن را تعویض کرد.
پرسش 450: اشیائی که قبلا به مسجد داده شده و معلوم نیست که به عنوان وقف بوده یا تملیک، حکم آن چیست؟
پاسخ: تغییر و تصرف در آن مورد اشکال است.
پرسش 451: لوازمی که برای مسجد وقف شده و مورد استفاده مسجد قرار نمی‌‌گیرد، در صورتی که برای مسجدی دیگر مورد نیاز باشد، آیا می‌‌توان آنها را به آن مسجد داد یا خیر؟
پاسخ: جایز است.
پرسش 452: اگر ایوان جزو مسجد باشد، آیا می‌‌توان در آن مغازه‌ای احداث کرد ومال الاجاره را برای مسجد صرف کرد یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 453: اگر زمینی برای حسینیه وقف بوده و بعد آن را با سهم امام مسجد بنا کردند، آیا این حکم مسجد را دارد یا خیر؟
پاسخ: حکم مسجد را ندارد.
پرسش 454: اگر مردم در زمین کسی که مرده و ورثه او هم معلوم نیست، مسجد احداث کردند، در این مورد تکلیف چیست؟
پاسخ: باید زیر نظر حاکم شرع، پول آن را صدقه بدهند. در این صورت نماز خواندن در آن اشکالی ندارد.
پرسش 455: آیا جایز است در زیر زمین مسجد غسالخانه بسازند یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 456: جایی که برای شخصی مصلّا بوده و آن مکان معروف شده به این عنوان، آیا آن مکان حکم مسجد را دارد یا خیر؟
پاسخ: حکم مسجد را ندارد؛ چون صیغه وقف بر آن جاری نشده است.
پرسش 457: چه قسمت‌‌هایی از مسجد به عنوان اصل آن شمرده می‌شود؟
پاسخ: سرداب و پشت‌‌بام جزء آن به حساب می‌‌آید.
پرسش 458: شخصی زمینی را به عنوان مسجد وقف کرده است. آیا جایز است در آن دستشویی ساخته شود یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 459: زمینی که برای اموری وقف شده، آیا جایز است در آن مسجد بسازند؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 460: زمین‌هایی که برای یکی از امامان یا غیر آنها وقف شده، آیا جایز است در آنها مسجد بسازند یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.
پرسش 461: در بعضی از مکان‌‌ها مثل پارک‌‌ها و غیر آنها نمازخانه ایجاد می‌‌کنند؛ آیا آنها حکم مسجد را دارند یا خیر؟
پاسخ: حکم مسجد را ندارند.
پرسش 462: آیا چراغانی و آذین بستن مسجد هنگام جشن معصومین اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اشکالی ندارد.
پرسش 463: آیا کف زدن به مناسبت اعیاد معصومین در مسجد جایز است یا خیر؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش 464: مسجدی که متولّی دارد، آیا می‌‌شود بدون اجازه ایشان تغییراتی در آن به وجود آورد یا خیر؟
پاسخ: نمی‌‌‌شود.
پرسش 465: آیا استعمال دخانیات در مساجد و حسینیه‌ها شرعا اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که برای مردم ضرر داشته باشد، جایز نیست؛ اما اگر ضرر مهمی نداشته باشد، به‌جاست که ترک شود.
پرسش 466: کسی که می‌‌خواهد در احداث مسجد شرکت کند، ولی کسب‌‌وکار او ربایی بوده، آیا برای او جایز است در ساخت مسجد مشارکت کند یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

احکام مسجد
پرسش 433: برگزاری مراسم عقد در مسجد، اگر مردان و زنان با ظاهر آرایش‌کرده و پوشش مخصوص جشن عروسی و کف زدن، در مسجد حاضر شوند که در عرف متناسب با شأن مسجد نباشد، چه حکمی دارد؟
پاسخ: چون رعایت شؤون مسجد لازم است و در فرض مسئله، رعایت نمی‌شود، مورد اشکال است.
پرسش 434: مسجد شهرک ما قبلا زیرزمینی داشت که محل اصلی نماز جماعت و اقامه عزا‌داری برای محرم بود و الان مدتی است که طبقه بالای آن ساخته و نماز و مراسم در آن‌‌جا برگزار می‌شود. آیا با توجه به عدم وجود امکانات ورزشی و تفریحی در سطح این شهرک می‌توان از زیرزمین مسجد برای ورزش‌های رزمی و کشتی یا سرگرمی‌هایی مانند فوتبال دستی، پینگ‌‌پنگ و... استفاده کرد؟
پاسخ: در هر جایی که عنوان مسجد را داشته باشد، نباید کار‌هایی که با این عنوان منافات دارد انجام گیرد و چون کار‌های مذکور با عنوان مسجد منافات دارد، لذا مورد اشکال است.
پرسش 435: اگر کسی لوازمی را که مسجد یا حسینه یا فاطمیه نیاز به آن دارند، تهیه کند و آنها را به این اماکن برساند، آیا مردم دیگر می‌توانند در وقت نیاز به صورت امانت گرفته و در منازل خود از آنها استفاده کنند یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست؛ مگر آن‌که قصد بانی این باشد که دیگران هم در صورت نیاز از آنها استفاده کنند و فرقی هم نمی‌کند بین این‌که دارای صیغه وقف باشد یا نباشد؛ چون در صورت خواندن صیغه وقف نیز صاحب لوازم می‌تواند استفاده از آنها را برای امور مسجد و غیرمسجد قرار دهد.
پرسش 436: اگر در جایی مسجد ساخته شده و بعداً طبقه دیگری بر آن اضافه شود، آیا آن طبقه اضافه شده نیز حکم مسجد را دارد یا خیر؟
پاسخ: بلی، حکم مسجد را دارد.
پرسش 437: آیا جایز است در زمینی که ساختمان چندطبقه ساخته می‌شود، یکی از طبقات آن را به عنوان مسجد بسازد یا خیر؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش 438: اگر زمینی برای مسجد وقف شد و آن را ساختند و بعدا طبقه دیگری در آن ساختند، آیا این طبقه دوّم نیز حکم مسجد را دارد یا خیر؟
پاسخ: بلی، حکم مسجد را دارد.
پرسش 439: کسی که خانه چندطبقه دارد، جایز است یکی از طبقات را برای حسینیه وقف کند یا خیر؟
پاسخ: جایز است آن را وقف کند.
پرسش 440: اگر فرش مسجدی که وقف بوده کهنه شود، وظیفه چیست؟
پاسخ: در صورتی که برای مسجدی که وقف شده، قابل استفاده نباشد، می‌توانند آن را به مسجد دیگری که مورد استفاده قرار می‌گیرد، بدهند.
پرسش 441: با توجه به پرسش قبل، اگر آن فرش‌ها با پول خود مسجد خریده شده باشد، آیا در صورتی که کهنه شود، به گونه‌ای که استفاده از آن در مسجد مناسب نباشد، آیا می‌توانند آن‌را بفروشند؟
پاسخ: بلی، می‌توانند.
پرسش 442: آیا جایز است در مسجد کارهای تفریحی، مانند ورزش و بازی برای نوجوانان انجام داد یا خیر؟
پاسخ: جایز نیست؛ چون با شأن و منزلت مسجد که برای انجام امور عبادی است، منافات دارد.
پرسش 443: مسجدی که آبدارخانه ندارد، در صورت نیاز آیا جایز است قسمتی از آن را برای آبدارخانه قرار داد یا خیر؟
پاسخ: جایز است، در صورتی که مزاحم نماز گزاران نباشد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 420: زکات فطره کسانی که در هتل‌‌ها و غیر آنها کار می‌‌کنند و غذای آنها بر عهده صاحب‌‌کار است، آیا زکات فطره آنها نیز بر عهده صاحب‌‌‌کار است یا بر عهده خودشان؟
پاسخ: اگر آنان از غذای تهیه‌‌شده توسط صاحب‌‌‌کار استفاده می‌‌کنند، در این صورت اگر غذای آنها به عنوان حقوق یا به عنوان شرط ضمن عقد بر عهده صاحب‌‌کار نباشد، ولی صاحب‌‌کار غذای آنها را ارفاقا به آنها بدهد، به طوری که آنان نان‌‌خور صاحب‌‌کار به حساب آیند، زکات فطره آنها بر عهده صاحب‌‌‌کار می‌‌باشد. اما اگر غذای کارکنان جزء حقوق حق‌‌الزحمه آنان حساب شود یا آن‌که در ضمن عقد اجاره با صاحب‌‌کار شرط نمایند که صاحب‌‌کار باید علاوه بر پرداختن حقوق به آنها، غذای روزانه آنان را نیز تأمین کند، در این صورت بودن زکات فطره بر عهده صاحب‌‌کار مورد اشکال است.
پرسش 421: آیا زکات فطره زندانیان و سربازانی که مخارج آنها را دولت می‌دهد، بر عهده دولت است یا بر عهده خودشان؟
پاسخ: بر خودشان واجب است؛ درصورتی‌که توانایی پرداخت آن را داشته باشند.
پرسش 422: آیا جنینی که هنوز متولد نشده، زکات فطره دارد یا خیر؟
پاسخ: ندارد.
پرسش 423: زکات فطره طفلی که شیر می‌خورد، بر عهده چه کسی است؟
پاسخ: فطریه او بر عهده کسی است که مادر او را در زندگی اداره می‌‌کند.
پرسش 424: با توجه به پرسش مذکور اگر مادر طفل، از اموال طفل برای زندگی استفاده می‌‌کند، زکات فطره او بر عهده چه کسی است؟
پاسخ: در این صورت زکات فطره او بر عهده کسی نیست.
پرسش 425: زکات فطره زنی که پیش از غروب آفتاب شب عید فطر با مردی ازدواج کرده باشد، بر عهده کیست؟
پاسخ: اگر نان‌‌خور شوهر به حساب آید، بر عهده شوهر است و اگر نان‌‌خور او به حساب نیاید، بر عهده کسی است که نان‌‌‌خور او به حساب آید.
پرسش 426: آیا لازم است کسی که زکات فطره را به او می‌‌دهند، عادل باشد یا خیر؟
پاسخ: لازم نیست.
پرسش 427: جنینی که پیش از غروب عید فطر به دنیا بیاید، زکات فطره دارد یا خیر؟
پاسخ: زکات فطره دارد.
پرسش 428: جنینی که پس از غروب عید فطر به دنیا بیاید، زکات فطره دارد یا خیر؟
پاسخ: زکات فطره دارد.
پرسش 429: پدر من به علت بیماری روزه نگرفتند؛ در این صورت باید زکات فطره خودش را هم بدهد یا خیر؟
پاسخ: بلی، باید زکات فطره خودش را بدهد.
پرسش 430: کسانی که مثل برادر و خواهر این‌جانب نان‌‌خور پدرم هستند و عمدا روزه نگرفتند، آیا زکات فطره آنها بر عهده پدرم است یا خیر؟
پاسخ: بلی، زکات فطره آنها باید توسط پدر پرداخت شود.
پرسش 431: کسی که پیش از غروب شب عید فوت کند، آیا زکات فطره بر او واجب است یا خیر؟
پاسخ: واجب نیست.
بلاد کبیره
پرسش 432: نظر حضرت‌عالی درباره بلاد کبیره چیست؟ آیا تهران جزو بلاد کبیره است یا خیر؟
پاسخ: بله، تهران جزء بلاد کبیره است؛ زیرا اگرچه دارای محله‌های بسیار است و کسی که بخواهد از محله‌ای به محله دیگر برود، اگرچه طولانی باشد، ولی در عین حال چون همه آن محله‌ها با یکدیگر اتصال دارند و بر کسانی که در آنها سکونت دارند، عنوان این‌که در یک شهر زندگی می‌کنند، صدق می‌کند، بدین جهت، با رفتن شخصی از محلی به محل دیگر، عنوان مسافر بر او صدق نمی‌کند؛ اگرچه محلات دارای عنوان مستقل و طولانی باشند. با این حساب نماز آنها در آن محله‌ها تمام و روزه آنها صحیح می‌باشد. پس تا مادامی که از شهر تهران و حد مسافت شرعی آن خارج نشده‌اند، نمازشان در آن تمام و روزه آنها صحیح است. پس فرقی در حکم قصر و تمام بین شهر تهران که از بلاد کبیره است و بین بلاد صغیره نیست.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

فطریه
پرسش 405: در خصوص فطریه، «نان‌خور» به چه شخصی اطلاق می‌شود؟ این‌که بعضا گفته می‌شود «نان‌خور موقت» به چه معناست؟ اگر شخصی برای چهار پنج روز مهمان کسی باشد، آیا نان‌خور او شمرده می‌شود و زکات فطریه او بر عهده میزبان است؟
پاسخ: ملاک در نان‌خور بودن، این است که خورد و خوراک او توسط صاحبخانه تأمین گردد؛ امّا به مجرد خوردن یک یا چند افطاری، نان‌خور بودن صدق نمی‌کند.
پرسش 406: با علم به این‌که دیابت (بیماری قند) یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های کشور است و درمان قطعی ندارد و پیش‌گیری عوارض مرگبار آن با استفاده از دارو (20 در صد) و آموزش برای مراقبت (80 در صد) امکان‌پذیر است، آیا دادن زکات فطره و صدقات جاریه برای کمک به فعالیت‌های آموزشی و کمک به بیماران دیابتی، به‌ویژه کودکان مجاز می‌باشد؟
پاسخ: به طور کلی به کسانی که نیازمند هستند، از هر نوع و قشری که باشند، می‌توان عین زکاه فطره (3 کیلو گرم گندم یا جو، خرما یا کشمش یا برنج) یا پول آن را به آنها داد.
پرسش 407: مقدار فطریه چه‌قدر است؟
پاسخ: مقدار آن تقربیاً سه کیلوگرم گندم یا جو یا خرما یا کشمش و نیز برنج (که امروزه قوت غالب است) و برای پرداخت نقدی آن می‌توانید از بازار قیمت آنها را جویا شوید یا از روحانی مورد اعتماد محل بپرسید.
پرسش 408: با توجه به پاسخ فوق، آیا می‌توانیم آن را به طور نقدی بپردازیم؟
پاسخ: بلی.
پرسش 409: می‌خواستم بدانم میزان مبلغ زکات فطره چقدر است؟ همچنین میزان مبلغ کفاره روزه غیرعمد و عمد را بفرمایید؟
پاسخ: مبلغ زکات هر نفر پنج‌هزار تومان می‌باشد. کفاره غیرعمد برای هر روز هزار تومان و برای کفاره عمد برای دو ماه، شصت‌هزار تومان می‌باشد (پاسخ این مسئله، مربوط به سال 1394 است).
پرسش 410: آیا امکان دارد کفاره روزه را خودمان به مستحق بدهیم؟ در این صورت لطفاً بفرمایید به چه شیوه و چه افراد‌ای؟
پاسخ: شما می‌توانید آن‌را به فقرا و نیازمندان پرداخت کنید؛ چه به صورت نقدی و چه به صورت جنسی؛ ولی اگر به صورت نقدی باشد، باید اطمینان داشته باشید که آن مبلغ را در چیز‌های خوردنی وآشامیدنی هزینه می‌کنند.
پرسش 411: آیا می‌شود فطریه را برای خرید فرش حسینیه داد؟
پاسخ: فطریه فقط برای فقرا و نیازمندان است.
پرسش 412: من در کشور خارجی زندگی می‌کنم و برای پرداخت زکات فطره، می‌توانم آن‌را به پول ایران بدهم یاخیر؟
پاسخ: بلی، می‌توانید.
پرسش 413: آیا جایز است فطریه را درموارد عام المنفعه استفاده کرد یا آن‌را حتماً باید به فقرا داد؟
پاسخ: لازم است به فقرا بدهند.
پرسش 414: آیا غیر سید می‌‌تواند زکات فطره را به سید بدهد یا خیر؟
پاسخ: نمی‌‌‌تواند.
پرسش 415: آیا سید می‌‌تواند زکات فطره خود را به سید بدهد؟
پاسخ: بلی، می‌‌تواند.
پرسش 416: آیا سید می‌‌تواند زکات فطره خود را به غیر سید بدهد؟
پاسخ: بلی، می‌‌تواند.
پرسش 417: زنی که که سید نیست، ولی سرپرست سادات است، آیا می‌‌تواند زکات فطره غیر سادات را بگیرد و برای آنها مصرف کند؟
پاسخ: می‌‌‌تواند، درصورتی‌که آن را برای خودش تملک کند و سپس آن را صرف ساداتی که سرپرستی آنها را دارد، نماید.
پرسش 418: شخصی که سید است، ولی بعضی از کسانی که نان‌خور او هستند، سید نیستند، آیا می‌‌تواند زکات فطره را از طرف آنها که سید نیستند، بدهد؟
پاسخ: بلی، می‌‌تواند.
پرسش 419: زنی که شوهر دارد، اگر خودش زکات فطره را بدهد، کافی است یا خیر؟
پاسخ: درصورتی‌که زکات فطره را با اذن شوهرش داده باشد، اشکال ندارد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 391: با توجه به زیاد بودن کفاره و قضای روزه عمدی که به ازای هر روز دوماه است، لطفا دو راه دیگر مانند طعام دادن شصت فقیر و آزاد کردن یک بنده را بیشتر شرح دهید؟
پاسخ: در این زمان بنده‌ای نیست که به‌عنوان کفاره آزاد شود؛ پس می‌ماند اطعام شصت فقیر که هر فقیری را در یک وعده غذا به اندازه‌ای که سیر شود، اطعام کند.
پرسش 392: آیا می‌توان ماکارونی خام را به عنوان کفاره داد؟
با توجه به این‌که میزان کفاره روزه (750 گرم) است و این‌که معمولا بسته‌های ماکارونی 700 یا 900 گرمی است، پرداخت ماکارانی به عنوان کفاره به چه نحوی صورت پذیرد؟
پاسخ: بله، جایز است؛ ولی ماکارونی باید حداقل 750 گرم باشد و کمتر نباشد.
پرسش 393: من حدود 10 روز روزه قضا دارم که 3 سال بعد به‌جا آوردم؛ اما کفاره این تأخیر را ندادم و از این موضوع حدود 7 سال می‌گذرد. چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ: شما باید کفاره تأخیر را بپردازید و مقدار آن 750 گرم برای هر روز گندم یا جو که به نیازمندان داده شود.
پرسش 394: مقدار کفاره نذر چقدر است؟
پاسخ: به 10مسکین 750 گرم گندم یا نان اطعام کند.
پرسش 395: آیا قسم دروغ به قرآن کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ: کفاره ندارد.
پرسش 396: مقدار کفاره عهد چقدر است؟
پاسخ: اطعام شصت فقیر کفایت می‌کند و به هر فقیری 750 گرم گندم یا نان بدهد.
پرسش 397: به‌جای کفاره روزه که دادن نان یا گندم به ده فقیر است، آیا می‌تواند پول آن‌را به فقیر بدهد یا خیر؟
پاسخ: کفایت نمی‌کند.
پرسش 398: کفاراتی که بر ذمه میت است، باید از اصل مال خارج شود یااز ثلث مال؟
پاسخ: از ثلث مال.
عید فطر و رویت هلال
پرسش 399: در مورد عید فطر، رؤیت هلال ملاک است یا محاسبات نجومی کفایت می‌کند؟
پاسخ: به هر کدام که اطمینان حاصل شود، کفایت می‌کند.
پرسش 400: برای رؤیت هلال ماه آیا با دیدن چشم مسلح ثابت می‌شود یا خیر؟
پاسخ: همان‌طور که با دیدن چشم غیر‌‎مسلح ثابت می‌شود، دیدن آن با چشم مسلح نیز ثابت می‌شود.
پرسش 401: لطفا منظور شفاف از حکم حاکم شرع در اثبات هلال اول ماه را بفرمایید؟
پاسخ: اگر حاکم شرع به اوّل ماه حکم نماید، باید مکلف بر طبق حکم او عمل کند، اگرچه مقلد او نباشد؛ ولی کسی که یقین پیدا کرد حاکم شرع اشتباه کرده، نمی‌تواند به حکم او عمل کند.
پرسش 402: اگر حاکم شرع حکم به عید بدهد، امّا مرجع تقلیدی حکم به روز سی‌ام ماه مبارک بدهد، وظیفه مکلف چیست؟
پاسخ: اگر حاکم شرع حکم کند که اول ماه است، کسی هم که از او تقلید نمی‌کند، باید به حکم او عمل کند.
پرسش 403: شرایط اثبات رؤیت هلال ماه عید فطر چیست و چگونه به دست می‌آید؟
پاسخ: رویت هلال ماه با پنج چیز ثابت می‌شود:
1. آن‌که خود انسان ماه را ببیند.
2. عده‌ای که از گفته آنان یقین پیدا می‌شود، بگویند ماه را دیده‌ایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود.
3. سی روز از اول رمضان بگذرد، که به واسطه آن اول ماه شوال ثابت می‌شود.
4. دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیده‌ایم، ولی اگر صفت ماه را برخلاف یکدیگر بگویند یا شهادتشان خلاف واقع باشد، مثل این‌که بگویند داخل دایره ماه طرف افق بوده، اول ماه ثابت نمی‌شود. اما اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند، مثل آن‌که یکی بگوید ماه بلند بود و دیگری بگوید نبود، به گفته آنان، اول ماه ثابت می‌شود.
5. حاکم شرع به آن حکم کند.
پرسش 404: نظر حضرت‌عالی درباره رؤیت هلال با چشم مسلح چیست؟
پاسخ: حلول ماه رمضان با رؤیت آن به کمک ابزار ستاره‌شناسی (دوربین، تلسکوپ و...) کفایت می‌کند؛ زیرا عنوان رؤیت ماه همان‌‌گونه که با رؤیت آن بدون ابزار تحقق می‌یذیرد، با رؤیت آن به کمک آنها نیز تحقق می‌پذیرد و این رؤیت مانند رؤیت کسی است که دارای چشمان ضعیفی باشد، ولی با عینک پزشکی هلال ماه را رؤیت می‌کند.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 382: آیا غیر از قی کردن، کارهایی مانند بیرون انداختن اخلاط سر و سینه با فشار (قبل از این‌که به دهان یا بینی برسد) روزه را باطل می‌کند؟
پاسخ: باطل نمی‌کند.
پرسش 383: در ماه رمضان اگر کسی بر اثرآروغ زدن، چیزی به گلو یا دهانش بیاید و آن‌را فرو برد، آیا روزه او را باطل می‌کند یا خیر؟
پاسخ: اگر بدون اختیار به گلوی او فرو رود، روزه او را باطل نمی‌کند و اگر با اختیار آن را فرو برد، روزه او باطل می‌شود.
پرسش 384: اگر در جایی ماه را ببینیم و سپس حرکت کنیم و به جایی برویم که در آن‌‌جا ماه دیده نشده است و در نتیجه، اول ماه اثبات نشده باشد، چون ماه را دیده‌ایم، فردا برای ما شروع ماه قمری است (مخصوصاً در ماه مبارک رمضان و عید فطر) یا باید بر اساس اثبات اوّل ماه در محلی که به آن‌‌جا رفته‌ایم، عمل کنیم؟
پاسخ: اگر از شهر خودش که هلال رمضان ثابت شده، به شهری سفر کند که هلال رمضان به دلیل اختلاف افق در آن ثابت نشده، روزه آن روز بر او واجب نیست.

کفاره روزه
پرسش 385: مبلغ کفاره روزه عمد چقدر است؟
پاسخ: بنابر این‌که یک مُد هزار تومان می‌باشد، پس با این حساب کفاره شصت روز روزه، شصت‌هزارتومان می‌شود.
پرسش 386: اگر کسی بخواهد کفاره روزه‌ای را که عمدا در سال‌های قبل باطل کرده را به صورت نقد بپردازد، چگونه باید محاسبه کند (مثلا برای یک روز)؟ اگر با چیز حلال، روزه را باطل کرده چگونه است؟ اگر با چیز حرام باطل کرده، چگونه می‌باشد؟
پاسخ: کسی که کفاره روزه رمضان بر او واجب است، باید دو ماه روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مُد که تقریبا ده سیر است، طعام یعنی گندم یا جو یا آرد یا خرما یا مویز بدهد. چنانچه برایش ممکن نباشد، مخیر است بین این‌که هجده روز روزه بگیرد یا هرچند مُد که می‌تواند به فقرا طعام بدهد و اگر نتواند بدهد، باید استغفار کند؛ اگرچه مثلاً یک مرتبه بگوید: «استغفر اللّه» و لازم است هر وقت بتواند و تمکن مالی داشته باشد، کفاره را بدهد.
اما اگر به چیز حرامی روزه خود را باطل کند، چه آن چیز اصلاً حرام باشد، مثل شراب و زنا یا به جهتی حرام شده باشد، مثل نزدیکی با عیال خود در حال حیض، کفاره جمع بر او واجب می‌شود؛ یعنی باید دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند یا به هر کدام یک مد طعام بدهد و چنانچه هر دو برایش ممکن نباشد، هر کدام از آنها که ممکن است را باید انجام دهد.
پرسش 387: شخص مکلفی که کفاره روزه بر عهده‌اش دارد، و می‌خواهد مبلغ آن‌را به دفتر مرجع تقلید بدهد، می‌تواند در این صورت کفاره را به مرجع تقلیدی غیر از مرجع خود بدهد؟
پاسخ: بله، می‌تواند.
پرسش 388: طبق اعلام رسمی تلویزیون که درآمد زیر دو و نیم میلیون تومان در ماه، زیر خط فقر در تهران به حساب می‌آید، آیا هر کدام از این افراد با درآمد کمتر از دو نیم میلیون تومان، فقیر به حساب می‌آیند تا بتوان کفاره را به آنها پرداخت یا فقیر ملاک دیگری دارد؟
پاسخ: فقیر از نظر ما آن کسی است که نتواند مخارج و هزینه زندگی خود را، به گونه‌ای که معمول و متعارف در میان مردم عادی از حیث اقتصادی است، تأمین کند.
پرسش 389: آیا کفاره روزه‌خواری در قرآن مطرح شده یا در سنت؟ اگر در قرآن هست، آیات آن را بیان بفرمایید؟
پاسخ: دلیل در احادیث مطرح شده و شیخ صدوق آن‌را در «علل الشرایع» ذکر کرده است.
پرسش 390: آیا شخصی که به علت مریضی روزه نگرفته، می‌تواند در صورت احتمال یا اطمینان از این‌که تا ماه رمضان سال آینده‌اش بهبود نخواهد یافت، کفاره خود را الآن بپردازد؟ (لطفا حکم هر دو صورت احتمال و اطمینان را بفرمائید)
پاسخ: در هر دو صورت چون ماه رمضان سال آینده هنوز نیامده است، دادن کفاره فعلاً بر او لازم نیست و اگر پیش از آمدن ماه رمضان آینده، مریضی او برطرف شود، باید آن را قضا کند و اگر برطرف نشود، کفاره آن را باید بدهد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 367: روزه‌‌هایی که نباید گرفت، کدامند؟
پاسخ: روزه عید فطر و عید قربان و ایام تشریق برای کسی که در منا است و روزه مستحبی برای زنی که روزه‌اش با حق شوهر منافات داشته باشد و شخص مریض که روزه برای او ضرر دارد و روزه برای مسافر، مگر برای کسی که آن را نذر کرده باشد و مواردی دیگری که نیاز به بررسی و تأمل دارد.
پرسش 368: روزه‌های مکروه کدامند؟
پاسخ: روزه روزعاشورا، روزه روزعرفه که او را از خواندن دعا بازدارد و روزه مهمان، بدون اجازه میزبان.
پرسش 369: روزه بر چه کسانی واجب نیست؟
پاسخ: بر پیرمرد و پیرزنی که توانایی آن را ندارند و نیز بر زن بارداری که روزه گرفتن بر خودش یا حملش ضرر داشته باشد و نیز بر زنی که طفل خود را شیر می‌دهد و روزه گرفتن برای او یا برای فرزندش ضرر داشته باشد و مریضی که روزه برای او ضرر داشته باشد و کسی که بیماری تشنگی (استسقا) دارد و نمی‌‌تواند روزه بگیرد.
پرسش 370: آیا شهری که برای تحصیل به آن‌جا رفت‌وآمد می‌شود، حکم وطن را دارد یا خیر؟
پاسخ: اگر رفتن او به آن‌جا چند سال ادامه داشته باشد و چند روز در هفته در آن‌جا می‌‌ماند، برای او حکم وطن را دارد.
پرسش 371: با توجه به پرسش بالا حکم نماز و روزه سفر اول دانشجو را بیان فرمایید.
پاسخ: نماز او شکسته و روزه‌‌اش نيز صحیح نيست.
پرسش 372: آيا خونی که از لثه بر اثر بيماری بیرون می‌‌آید و گاه بدون توجه فرو می‌رود، روزه را باطل می‌‌کند یا خیر؟
پاسخ: اگر بدون اراده و اختیار باشد، روزه را باطل نمی‌‌کند و نیز اگر با آب دهان مخلوط شود و در آن مستهلک گردد و فرو رود، باعث بطلان روزه نمی‌شود.
پرسش 373: آيا کشیدن دندان و پر کردن آن در ماه رمضان موجب اشکال برای روزه می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: در صورتی اشکال ندارد که خون و آب از گلو پایین نرود.
پرسش 374: در ماه رمضان تزریق آمپول و سرم برای روزه‌‌دار اشکال دارد یا خیر؟
پاسخ: اشکال ندارد؛ چه آن‌که جنبه غذایی و تقویتی داشته باشد و چه دارويی .
پرسش 375: آیا استفاده از رژ لب و شامپو و کرم ویتامینه موجب باطل شدن روزه می‌‌شود یا خیر؟
پاسخ: باطل نمی‌‌شود؛ مگر این‌که رژ لب با آب دهان مخلوط شده و فرو رود.
پرسش 376: اگر روزه گرفتن برای مریض باعث تأخیر در بهبودی او شود، حکم آن چیست؟
پاسخ: در این صورت نباید روزه بگیرد.
پرسش 377: در اماکنی که مسافر، بین کامل يا شکسته خواندن نماز مخیر است (مانند: مسجدالحرام و مسجدالنبی و حائر حسینی و مسجد کوفه) اگر کسی کمتر از ده روز بماند، آیا می‌‌تواند روزه بگیرد؟
پاسخ: حکم تخییر در اماکن چهارگانه اختصاص به نماز دارد و روزه مسافری که قصد اقامت ده روز نکرده، صحیح نیست.
پرسش 378: مسواک زدن با خمیردندان در هنگام روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ: روزه‌‌دار اگر با خمیردندان یا با هر چیز دیگری مسواک کند، در صورتی که چیزی به حلق نرسد، اشکالی ندارد.
پرسش 379: آیا در ماه رمضان و سایر ماه‌ها استحمام، کفایت از وضو در نماز می‌کند یا حتماً باید وضو گرفته شود؟
پاسخ: باید برای نماز وضو بگیرد و مجرد استحمام کفایت نمی‌کند؛ مگر این‌که جنابت داشته و در استحمام، غسل واجب را انجام داده باشد.
پرسش 380: ایا گرد و غبار غلیظ در محل کار، باعث بطلان روزه است؟
پاسخ: در صورتی که مواظبت نکند و غبار یا بخار یا دود و مانند اینها داخل حلق شود، موجب اشکال در روزه می‌شود؛ اما اگر مواظبت کند، ولی بی‌اختیار به حلقش برسد، روزه‌اش صحیح است.
پرسش 381: هنگامی که ممکن است ماه شعبان سی روزه باشد، حکم گرفتن روزه آن با توجه به این‌که ممکن است ماه 29 روز باشد، چیست؟
پاسخ: روزی را که انسان شک دارد آخر شعبان است یا اوّل رمضان، واجب نیست روزه بگیرد و اگر بخواهد روزه بگیرد، نمی‌تواند نیت روزه رمضان کند؛ ولی اگر نیت روزه قضا و مانند آن را کند و بعد معلوم شود رمضان بوده، جزو رمضان حساب می‌شود.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

جویدن آدامس هنگام روزه
پرسش 355: آیا جویدن آدامس، روزه را باطل می‌کند؟
پاسخ: جویدن آن فی‌‌نفسه اشکالی ندارد؛ مگر آن‌که دارای طعم و مزه‌ای باشد و آن به حلق برسد. در این صورت موجب اشکال است.

سیگار کشیدن در زمان روزه‌داری
پرسش 356: نظر شما در مورد استعمال دخانیات (کشیدن سیگار و قلیان) در ماه مبارک رمضان چیست؟
پاسخ: اگر به گونه‌ای سیگار بکشد، که دود را فرو نبرد، روزه او باطل نمی‌شود؛ ولی به احتمال قوی چون ممکن است دود آن به حلق برسد، باید از آن اجتناب شود. ولی در هر صورت تظاهر به آن، موجب اشکال است.

مصرف دارو هنگام روزه‌داری
پرسش 357: اگر در استفاده از اسپری بینی (برای تنگی نفس) مزه‌اش به ته حلق برسد، روزه را باطل می‌کند یا خیر؟
پاسخ: اگر دارویی به صورت بخار یا به صورت پودر گاز از راه حلق بر ریه‌ها پاشیده شود تا راه تنفسی او باز شود و ناچار از این کار باشد، اشکالی ندارد.

روزه و تنفس مصنوعی
پرسش 358: آیا تنفس مصنوعی برای کسی که روزه‌‌دار است و مصدوم شده به‌وسیله دستگاه یا غیر آن که به صورت دهان به دهان می‌باشد، روزه را باطل می‌کند یا خیر؟
پاسخ: اگر اکسیژن از راه دستگاه یا تنفس از راه مجرای تنفّس وارد بدن انسان شود، اشکال ندارد.
پرسش 359: آیا انجام آندوسکوپی در ماه مبارک رمضان، روزه را باطل می‌کند؟
پاسخ: روزه را باطل نمی‌کند؛ مگر این‌که همراه آن موادی باشد که فرو بردن دستگاه را در گلو آسان می‌کند.
پرسش 360: آیا انجام سونوگرافی در ماه مبارک رمضان، روزه را باطل می‌کند؟
پاسخ: فی‌‌نفسه روزه را باطل نمی‌کند.

ختم قرآن در ماه رمضان
پرسش 361: اگر خانمی در ماه رمضان نذر ختم قرآن داشته باشد و در این هنگام حائض بشود، آیا می‌تواند ختم را ادامه دهد وخواندن آیاتی که سجده واجب دارند، در این زمان چه حکمی دارد؟ خواندن سوره‌هایی که سجده دارد بدون آیه سجده چه حکمی دارد؟
پاسخ: بله، می‌تواند ختم را ادامه دهد، لکن سوره‌هایی که دارای سجده واجب است را نمی‌تواند بخواند و می‌تواند آنها را بعد از انجام غسل و طهارت بخواند.

وقت افطار
پرسش 362: نظر حضرت‌عالی درباره زمان شرعیِ خواندن نماز مغرب و افطار روزه چیست؟
پاسخ: در هر دو مسئله، استتار قرص آفتاب (مجرد غروب آفتاب) در صورتی که اطمینان حاصل شود، کفایت می‌کند.
پرسش 363: اگر کسی صدای اذان از بلندگوی مسجدی بشنود و بر اساس آن افطار کند، اما متوجه شود که اذان پخش شده از مسجد حدود یک دقیقه زودتر پخش شده، روزه آن روز چه حکمی دارد؟
پاسخ: در صورتی که اطمنیان به غروب خورشید پیدا کرد و روزه را افطار کرد، اشکال ندارد و روزه او صحیح است.

مسائل متفرقه روزه
پرسش 364: معروف است که روزه فواید بسياری دارد. لطفا آنها را بیان فرمایید.
پاسخ: يکی از مهم‌ترين آنها سلامتی جسم است. از رسول خدا’ نقل شده است که فرمودند: « صوموا تصحّوا»؛ روزه بگیرید تا تندرست باشيد. از فواید دیگر آن می‌‌توان گفت که آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده قلب‌‌هاست. امام باقر می‌فرمايند: «الصّیامُ وَ الْحَجُّ تَسْکینُ الْقُلُوبِ»؛ روزه و حج، آرامش‌‌بخش قلب‌هاست. فواید دیگری نیز در کتاب‌های تألیف‌‌شده در اين باره بیان شده است .
پرسش 365: آیا روزه در همه زمان‌ها بوده یا در زمان خاصّی واجب شده است؟
پاسخ: روزه در هر زمانی برای پیروان ادیان مختلف بوده است و آنان برای توبه و خشنودی و رضایت و تقرب به خداوند، روزه می‌‌‌گرفتند. از کتاب انجیل استفاده می‌‌شود که حضرت عیسی چهل شبانه‌‌روز روزه گرفت. خداوند در آیه 183 سوره بقره می‌فرمايد: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ}
پرسش 366: روزه‌‌های واجب کدامند؟
پاسخ: روزه‌‌های واجب عبارتند از:
1. روزه ماه مبارک رمضان؛ 2. روزه قضا (در صورتی که نتواند آن را در ماه رمضان بر اثر عذری انجام دهد)؛ 3. روزه کفّاره؛ 4. روزه نذر و عهد و یمین؛ 5. روزه استیجاری (نیابتی) برای کسی که بر اثر عذری نتواند آن را انجام دهد؛ 6. روزه روز سوم اعتکاف؛ 7. روزه به جای قربانی در حج تمتّع، در صورتی که نتواند قربانی کند.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

پرسش 347: بنده در روز 24 رمضان قصد مسافرت از محل سکونتم (کرج) به زادگاهم (تبریز) را دارم. می‌خواهم بیشتر از ده روز در آن‌‌جا بمانم. آیا ده روز اقامت در تبریز برای من شرط است یا ده روز روزه گرفتن؟ آیا می‌توانم شش روز باقی مانده از ماه رمضان را در تبریز روزه بگیرم؟
پاسخ: اگر شما از زادگاه خود اعراض نکرده‌اید، روزه شما در آن‌‌جا صحیح و نمازتان کامل است و نیاز به قصد اقامت ده روز را ندارید؛ امّا اگر از زادگاه خود اعراض کرده‌اید و احتمال ندهید که در آینده در آن‌جا زندگی کنید، در این صورت اگر قصد اقامه ده روز را در آن‌‌جا نمایید، نماز شما کامل و روزه شما صحیح است و اگر کمتر از ده روز در آن‌‌جا باشید، نماز شما شکسته و روزه هم بر شما واجب نیست و بعداً قضای روزهایی که روزه نگرفتید را باید به‌جا بیاورید؛ اما اگر احتمال بدهید که در آینده، در آن‌‌جا زندگی خواهید کرد، نمازتان کامل و روزه‌تان صحیح است.

روزه در ایام امتحان
پرسش 348: من دانشجو هستم و این ترم تقریباً سخت‌ترین ترم دانشگاه هست. امتحانات ما از 23 خرداد آغاز و 9 تیر تمام می‌شود. ماه رمضان هم از 29 خرداد شروع می‌شود. یعنی امتحاناتم تقریباً در ماه رمضان است. درس‌های این ترم آن‌قدر سخت است که من در شرایط عادی به زور درس می‌خوانم. حال اگر روزه نگیرم، می‌توانم فقط قضای آن را بعد از ماه رمضان بگیرم و کفاره نیاز نیست؟
پاسخ: در فرض مسئله، اگر برایتان واقعاً مشکل است و موجب حرج و احتمال آسیب می‌دهید، می‌توانید روزه نگیرید؛ ولی قضای آن بعد از ماه رمضان برشما واجب است و کفاره هم ندارد؛ مگر این‌که قضای آن‌را تا ماه رمضان بعدی به‌جا نیاورید که در این صورت، کفاره هم واجب می‌شود.
پرسش 349: دانشجویی میهمان رشته مهندسی برق یکی از دانشگاه‌های تهران هست و بخشی از ایام امتحاناتش در ماه رمضان واقع شده و باید معدلش بالا شود آیا می‌تواند ایامی از ماه رمضان را که در امتحانات است، روزه نگرفته و سپس قضای آن را پس از امتحانات به‌جا آورد؟
پاسخ: اگر کارهایی که باید انجام دهد را نتواند با روزه انجام دهد، می‌تواند قضای آنها را بعداً به‌جا آورد.
پرسش 350: امسال قرار است کنکور تجربی 25 تیر و بعد از ماه رمضان برگزار شود و ماه آخر برای کنکوری‌ها بسیار مهم است که رتبه کنکور و در نتیجه، آینده شغلی و سر نوشت فرد را تعیین می‌کند. با توجه به این‌که فقط یکبار می‌توانم کنکور بدهم و روزه‌دار به علت طولانی بودن روز نمی‌تواند هم روزه بگیرد وهم درس بخواند، آیا می‌توانم در ماه رمضان روزه نگرفته و سپس قضای آن را پس از امتحانات به جای آورم؟
پاسخ: در فرض مسئله، اگر برایتان واقعاً مشکل است و موجب عسر وحرج برای شما در زندگی می‌شود، می‌توانید روزه نگیرید؛ ولی قضای آن بعد از ماه رمضان برشما واجب است و کفاره هم ندارد؛ مگر این‌که قضای آن‌را تا ماه رمضان بعدی به‌جا نیاورید که در این صورت، کفاره هم واجب می‌شود.
پرسش 351: اگر دانشجو یا دانش‌آموزی به سبب روزه گرفتن قادر به درس خواندن و تمرکز برای امتحان نباشد، آیا جایز است که روزه را ترک کند و پس از ماه مبارک آن‌را قضا کند یا خیر؟
پاسخ: در فرض مسئله، اگر روزه گرفتن برای او واقعاً مشکل باشد و موجب عسر وحرج برای او در زندگی شود، جایز است روزه نگیرد؛ ولی قضای آن بعد از ماه رمضان بر او واجب است و کفاره هم ندارد؛ مگر این‌که قضای آن‌را تا ماه رمضان بعدی به‌جا نیاورد که در این صورت، کفاره هم واجب می‌شود.
پرسش 352: در مسئله پیشین کفاره بر او واجب است یا خیر؟
پاسخ: کفاره بر او واجب نیست؛ مگر این‌که قضای آن‌را تا ماه رمضان بعدی به‌جا نیاورد، که در این صورت کفاره هم بر او واجب می‌شود.
پرسش 353: بنده یکی از تاشی‌های مقیم شاهرود هستم که ۲۰سال در تاش زندگی می‌کردم. همسرم اهل تاش است، ولی در آن‌‌جا زندگی نکرده است و در رفت‌و‌آمد به تاش هستیم. روزه و نماز همسر و دخترم چه حکمی دارد؟
پاسخ: مادامی که شما از زندگی در تاش به گونه دائم و همشیگی اعراض نکرده‌اید و احتمال هم بدهید که ایامی را در آن‌جا به زندگی ادامه دهید، نماز همه شما در تاش تمام و روزه‌تان هم صحیح است؛ امّا اگر از زندگی در تاش اعراض کرده‌اید و احتمال هم نمی‌دهید که در آن‌‌جا زندگی کنید، نمازتان در تاش شکسته و روزه‌تان هم صحیح نمی‌باشد و امّا در شاهرود که به‌عنوان وطن اتخاذی زندگی می‌کنید، نمازتان تمام و روزه‌تان صحیح می‌باشد.
پرسش 354: اگر کسی از وطن خود اعراض کرد و مدتی در جای دیگری زندگی کرد، در چه صورتی می‌تواند وطن خود را دوباره به عنوان وطن انتخاب کند؟
پاسخ: در صورتی که به وطن خود بازگردد و مدتی در آن‌جا بماند، به طوری که معلوم شود دوباره قصد وطنیّت در آن‌جا را دارد.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت

روزه‌داری ومشقت کاری
پرسش 337: شغل بنده به‌گونه‌ای است که بخشی از هر هفته را به خوزستان مسافرت و در اهواز مستقرم، اما اغلب به شهرهای دیگر استان سفر می‌کنم. لطفا بفرمایید آیا بنده مسافر محسوب می‌شوم یا خیر و وضعیت نماز و روزه‌ام به چه شکل است؟
پاسخ: چون شغل شما عنوان شغله السفر به حساب نمی‌آید، فلذا نمازتان شکسته است و روزه را هم باید قضا بکنید؛ مگر این‌که در آن شهری که می‌روید، قصد اقامت ده روز کنید، که در این صورت نمازتان تمام و روزه‌تان صحیح می‌شود.
پرسش 338: کسی که در شغل نانوایی مشغول به کار است، به دلیل گرمای تنور و محیط و عطش بیش از حد نمی‌تواند روزه بگیرد. آیا کفاره و قضا بر عهده او می‌باشد یا خیر؟
پاسخ: در صورتی که بتواند روزه را قضا کند، باید قضای آن‌را انجام دهد و اگر نتواند، باید کفاره هر روز که اطعام یک فقیر است را بپردازد.
پرسش 339: حد تشخیص ضرر برای بدن، برای نگرفتن روزه چیست؟
پاسخ: تشخیص آن برای مکلف توسط خودش یا به دکتر متخصص حاصل می‌شود.

روزه مسافر
پرسش 340: استاد دانشگاه در قم هستم و ساکن تهران. برای روز امتحان مجبورم هفته دوم تیرماه در قم باشم. حکم روزه‌ام چیست؟ آیا نماز را شکسته بخوانم یا کامل؟ تا امروز شکسته می‌خواندم.
پاسخ: نماز شما شکسته است و روزه بر شما لازم نیست و قضای آن را باید بعداً به‌جا بیاورید.
پرسش 341: فردی که به موجب شرایط کاری و شغلی‌اش اکثراً در سفرهای داخلی و گاه خارجی می‌باشد و در شهرهای مختلف کشور نمایشگاه‌های موقتی که معمولا زمان یک هفته‌ای و کمتر از ده روز دارند و برای میانگین در ماه دو بار به این‌صورت نمایشگاه برگزار می‌شود و بقیه ماه در شهر خود به سر می‌برد، آیا تکلیف نماز و روزه این شخص در طول سفر و در طول اقامت در شهر محل برگزاری نمایشگاه چیست؟
پاسخ: کسی که شغل او سفر است، مانند راننده، کشتیران و خلبان نمازش در سفر تمام و روزه او صحیح می‌باشد و نیز حکم کسی که شغل او در سفر است؛ مانند کسی که در آن تجارت و خرید و فروش می‌کنند، و نیز کسی که سفر مقدمه شغل اوست، نه آن‌که هدف و مقصود برای وی باشد؛ مانند کسی که محل زندگی او در شهری است، ولی شغل او مانند تدریس یا غیر آن در شهر دیگر. حکم او حکم قسم اول و دوم است و نماز او تمام و روزه‌اش صحیح است؛ اگرچه در خلال هر ده روز یک مرتبه هم برای کارش به آن شهر رفت‌و‌آمد نماید.
پرسش 342: به چه کسی «کثیر السفر» یا «دائم السفر» اطلاق می‌شود؟ آیا این دو عبارت با هم فرق دارند؟ حکم نماز و روزه آنها چیست؟
پاسخ: این دو در حکم برای نماز و روزه فرقی با هم ندارند. آن‌که موجب فرق می‌شود، عنوان «شغله السفر» است. در صورتی که این عنوان برای کسی ثابت شود، نماز او در سفر درست و روزه او صحیح است و در غیر این صورت، نمازش شکسته و روزه او صحیح نمی‌باشد.
پرسش 343: نظر خود را در مورد وقت نماز و روزه مسافر بیان فرمایید؟
پاسخ: نماز و روزه آنها زمانی است که از حد ترخّص گذشته باشد و اقامتشان کمتر از ده روز باشد. در این صورت نماز مسافر شکسته و روزه بر او واجب نیست و بر اوست که قضای آن را بعداً به‌جا آورد.
پرسش 344: حکم کسی که دائم‌السفر است، در نماز و روزه ماه مبارک رمضان چیست؟
پاسخ: اشخاصی مانند دانشجویان که برای تحصیل به شهری دیگر می‌روند و معمولاً جمعه‌ها به وطن خود باز می‌گردند یا معلمان و کارمندان و کارگرانی که همه روزه از وطنشان برای کار و شغل به مسافت شرعی می‌روند و شب باز می‌گردند، در صورتی که عنوانش شغله السفر بر آنها صدق کند، نمازشان تمام و روزه آنها صحیح است.
پرسش 345: من در ماه مبارک رمضان به قم رفته بودم. اگر هنگام بازگشت، مقارن ظهر به بهشت زهرا در تهران برسم، می‌توانم نیت روزه بکنم یا خیر؟
پاسخ: اگر به‌جایی برسد که صدق کند قبل از اذان ظهر به شهر خود رسیده است، می‌تواند نیت روزه کند و روزه‌اش صحیح است.
پرسش 346: کارمندی که در فاصله ۳۰ کیلومتری شهری کار می‌کند، وقتی به شهری یا کشوری دیگر برای مأموریت اداری چند‌روزه می‌رود آیا بر او واجب است نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟
پاسخ: نمازش تمام و روزه‌اش صحیح است.

#فتاوا

ایتا | بله | تلگرام | وبسایت