سلام علیکم ھاوڕێیان ببورن چەناڵەکەمان لە ئـێستایا لەژێر گۆڕانکاریدایە لە چەند ڕۆژی داھاتودا دێینەوە خزمەتتان
مێژووی جیھان
@jango8
ئـەوەی فێرکراویت لە درۆیەک زیاتر نییە(مێژوو)
مێژووی جیھان (Kurdish)
مێژووی جیھان یەکێتیا مێژووییەک کە لە بارەی دانەوەی زانیاری گشتیەکان بە وەشانی زانستی و هاوکارانی وەرزشی، فرۆشی و خەڵک بەرزکراوەتیان کردەوە. ئەم کەناڵە ڕاستی جوانە و جیاکرەوە بۆ هەموو کەسێک لەگەڵ وشە و فیلمەکانی کراوی کوردی و جیهانی. 'jango8' ناوی بەکارهێنەری ئەم کەناڵە Telegramە. ئەم کەناڵەیە لە سەرچاوەکانی بژیێنەوەی زانیاری جیهانی لەسەر وەرزش، فرۆشی، سیاسەت، و جیەنێرالی بەشداری مێژوویی بکات. ئەمەوە بۆ هەر هاوکارێک کە دەخوازێت بەردەوام بێت لەسەر سەرچاوەکانی زانستیی جیهان. ئـەوەی فێرکراویت لە درۆیەک زیاتر نییە(مێژوو) تاقیبکە لەم کەناڵە و باوەڕیان بگەرێتەوە بۆ زیاتر لەخۆت کردنەوەی زانینی جیهانی.
مێژووی جیھان
05 Nov, 20:28
کاثیدراڵی سانت ئیسحاق پێش ساڵی ١٨٥٨ دروستکراوە
لە ئەلبوومی مۆنتفێراند کە تایبەتە بە دانانی ستوونی ئەسکەندەریە وێنەیەکی تایبەت بە نمایشی ڕێزلێنان لە دەستبەکاربوونی ستوونەکە هەیە.
بەروارەکەش ئاماژەی پێکراوە کە ٣٠ی ئابی ١٨٣٤.
وە لە باگراوندەکەدا دەتوانیت کاثیدراڵەکە ببینیت کە قوبە و تاوەری زەنگۆڵەی لەسەرە.
بەڵام بەپێی زانیارییە فەرمییەکانی ئەو
سەردەمە کاثیدراڵەکە قوبەیەکی نەبووە
بیھێنە بەرچاوت بەرواری دروسکردنی بینایەک ساختە کرابی ئـەبێ شتەکانی تر چۆن بن لە مێژوودا
لە ئەلبوومی مۆنتفێراند کە تایبەتە بە دانانی ستوونی ئەسکەندەریە وێنەیەکی تایبەت بە نمایشی ڕێزلێنان لە دەستبەکاربوونی ستوونەکە هەیە.
بەروارەکەش ئاماژەی پێکراوە کە ٣٠ی ئابی ١٨٣٤.
وە لە باگراوندەکەدا دەتوانیت کاثیدراڵەکە ببینیت کە قوبە و تاوەری زەنگۆڵەی لەسەرە.
بەڵام بەپێی زانیارییە فەرمییەکانی ئەو
سەردەمە کاثیدراڵەکە قوبەیەکی نەبووە
بیھێنە بەرچاوت بەرواری دروسکردنی بینایەک ساختە کرابی ئـەبێ شتەکانی تر چۆن بن لە مێژوودا
مێژووی جیھان
05 Nov, 18:40
بەناوی خودای مەزن و باڵا
ڕوونکردنەوەیەک لە بزاڤی شینکافەوە بۆ ڕای گشتی و کۆمەڵگا لەبارەی ئەنجامەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کورستان ساڵی ٢٠٢٤... و دیدگا و ئاسۆی چالاکی شینکاف.
ئازیزان و بەڕێزانی کۆمەڵگای شینکاف، کوردستانیانی هێژا...
وەک ئاشکرایە لە چەند رۆژی ڕابردوو، پرۆسەیەکی نێو بازنەی دیموکراسی لە هەرێمی کورستان دا بەڕێوەچوو کە دەنگدان و هەڵبژاردنی خولی نوێی پەرلەمانی هەرێمی کورستان بوو.
شینکاف دیدگا و ئاسۆی خۆی دەخاتە ڕوو بۆ داهاتوو...
🔻لەم لینکەوە خوێنەری ناوەرۆک بن:
https://t.me/shen_kaf/198
ڕوونکردنەوەیەک لە بزاڤی شینکافەوە بۆ ڕای گشتی و کۆمەڵگا لەبارەی ئەنجامەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کورستان ساڵی ٢٠٢٤... و دیدگا و ئاسۆی چالاکی شینکاف.
ئازیزان و بەڕێزانی کۆمەڵگای شینکاف، کوردستانیانی هێژا...
وەک ئاشکرایە لە چەند رۆژی ڕابردوو، پرۆسەیەکی نێو بازنەی دیموکراسی لە هەرێمی کورستان دا بەڕێوەچوو کە دەنگدان و هەڵبژاردنی خولی نوێی پەرلەمانی هەرێمی کورستان بوو.
شینکاف دیدگا و ئاسۆی خۆی دەخاتە ڕوو بۆ داهاتوو...
🔻لەم لینکەوە خوێنەری ناوەرۆک بن:
https://t.me/shen_kaf/198
مێژووی جیھان
02 Nov, 16:54
گۆڕانکاری جوگرافیا و مێژوو
پێشتر کردوویانە و دووبارە دەیکەنەوە
ئەمانە شەش وێنەن سێ وێنەی ئیمپراتۆریەتی تارتاریە
وە سێ وێنەی کۆنی دەوڵەتی فەلەستینە
سەیری نەخشە نوێیەکان بکەن وشەی فەلەستینیان بەتەواوی سڕیوەتەوە و ناوی قەوارەکەیان گۆڕیوە
پێشتر هەمان شتیان لەگەڵ تارتاریادا کردووە ئایا ناوەکەی لە نەخشە نوێیەکاندا دەدۆزیتەوە؟ بێگومان نەخێر وەک ئەوەی هەرگیز بوونی نەبوبێ و ون بوە
مەسەلەکە لێرەدا تەواو نابێ بەڵکو درێژە بە جینۆسایدەکان دەدەن و نەخشەی هەموو جیهان دەگۆڕن تا ڕۆژێک دێت کە جوگرافیا و مێژوو پێکەوە بسڕنەوە و مێژوویەکی نوێ بنووسنەوە
نەخشەیەکی نوێ کە ئێمە تێیدا بوونمان نییە.
ئەمانە تیۆری نین بەڵکو کاری لەسەر دەکەن
پێشتر کردوویانە و دووبارە دەیکەنەوە
ئەمانە شەش وێنەن سێ وێنەی ئیمپراتۆریەتی تارتاریە
وە سێ وێنەی کۆنی دەوڵەتی فەلەستینە
سەیری نەخشە نوێیەکان بکەن وشەی فەلەستینیان بەتەواوی سڕیوەتەوە و ناوی قەوارەکەیان گۆڕیوە
پێشتر هەمان شتیان لەگەڵ تارتاریادا کردووە ئایا ناوەکەی لە نەخشە نوێیەکاندا دەدۆزیتەوە؟ بێگومان نەخێر وەک ئەوەی هەرگیز بوونی نەبوبێ و ون بوە
مەسەلەکە لێرەدا تەواو نابێ بەڵکو درێژە بە جینۆسایدەکان دەدەن و نەخشەی هەموو جیهان دەگۆڕن تا ڕۆژێک دێت کە جوگرافیا و مێژوو پێکەوە بسڕنەوە و مێژوویەکی نوێ بنووسنەوە
نەخشەیەکی نوێ کە ئێمە تێیدا بوونمان نییە.
ئەمانە تیۆری نین بەڵکو کاری لەسەر دەکەن
مێژووی جیھان
02 Nov, 16:50
هەمووتان گوێتان لە تاوەری ئیڤڵ بووە لە فەرەنسا
بەڵام تاوەری تۆکیۆتان بیستووە؟
مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٥٨
ئەم شاکارە ئەندازیارییە مێژووییە بەرزی ٣٣٢.٦ مەترە تا ئەمڕۆش لە شاری میناتۆ لە ژاپۆن ماوە
بەرزترین بینایە لە وڵاتدا
ئەوان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە بۆ پەخشی تەلەفزیۆنی و ڕادیۆ دروستکراوە بەڵام ئـێمە باش دەزانین کە تاوەرێکی وزەی ئـیثەرە بۆ ڕاکێشانی کارەبا لە بەرگەهەواوە و وێستگەیەکی کۆنە بۆ باڵۆنە زەبەلاحەکان.
بەڵام تاوەری تۆکیۆتان بیستووە؟
مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ١٩٥٨
ئەم شاکارە ئەندازیارییە مێژووییە بەرزی ٣٣٢.٦ مەترە تا ئەمڕۆش لە شاری میناتۆ لە ژاپۆن ماوە
بەرزترین بینایە لە وڵاتدا
ئەوان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە بۆ پەخشی تەلەفزیۆنی و ڕادیۆ دروستکراوە بەڵام ئـێمە باش دەزانین کە تاوەرێکی وزەی ئـیثەرە بۆ ڕاکێشانی کارەبا لە بەرگەهەواوە و وێستگەیەکی کۆنە بۆ باڵۆنە زەبەلاحەکان.
مێژووی جیھان
01 Nov, 21:06
زیاتر لە ١٠٠ هەزار کەلوپەلی سیرامیک لە دوو کەشتی نوقمبووی چینی لە قووڵایی ١٥٠٠ مەتر لە دەریای باشووری چین لە مانگی ئایاری ٢٠٢٣ دۆزرایەوە. کەشتیەکان ھی ساڵانی ١٥٠٦-١٥٢٢
مێژووی جیھان
01 Nov, 14:34
📌 تۆڕی زانیاری | Update
زانیاری | هۆشیاری | هەواڵگری | پەرەپێدان | پاراستن | بەرهەڵستی
🔰تۆڕی زانیاری و هۆشیاری کوردی:
پیشەمان ئاراستەیە بۆ ڕێگای ڕاستیخوازی و ئامانجمان مانەوەیە بە هۆشمەندی و پاراستنە بۆ کۆمەڵگای کوردی باڵا.
🔰لەم لینکەوە لەگەڵمان بن:
✅ https://t.me/addlist/ZMA0UR16Exo0YzFi
☎️ بۆ پەیوەندی | Contact :
☎️ https://t.me/Outlawist_bot
🔒تۆڕی زانیاری بەشێکە لە باڵی هەوڵگری و هۆشیاری شینکاف.
زانیاری | هۆشیاری | هەواڵگری | پەرەپێدان | پاراستن | بەرهەڵستی
🔰تۆڕی زانیاری و هۆشیاری کوردی:
پیشەمان ئاراستەیە بۆ ڕێگای ڕاستیخوازی و ئامانجمان مانەوەیە بە هۆشمەندی و پاراستنە بۆ کۆمەڵگای کوردی باڵا.
🔰لەم لینکەوە لەگەڵمان بن:
✅ https://t.me/addlist/ZMA0UR16Exo0YzFi
☎️ بۆ پەیوەندی | Contact :
☎️ https://t.me/Outlawist_bot
🔒تۆڕی زانیاری بەشێکە لە باڵی هەوڵگری و هۆشیاری شینکاف.
مێژووی جیھان
01 Nov, 10:39
پارچەیەک لە نەخشەیەک لە ساڵی ١٥٧٨
لەسەر هەموو نەخشەکانی پێش ساڵی ١٧٠٠ دەریای خەزەر شێوەیەکی تەواو جیاوازی هەیە. بە هیچ شێوەیەک دەریای ئارال نییە
لە ناوچەی بیابانەکانی مۆدێرن ژمارەیەکی زۆر ڕووبار و شار هەیە کە ئێمە هیچ بیرۆکەیەکمان لەبارەیەوە نییە.
دادپەروەرانە گریمانە بکەین کە ناوچەکانی بیابانەکانی کاراکوم و کیزیلکوم دانیشتووانی چڕ ھەبوون. شاخ و شار و ڕووبار و دەریاچە هەبوو لە هەمان کاتدا ڕووبارەکان ئاراستەیەکی تەواو جیاوازیان هەبوو لە ئەمڕۆ.
لەسەر هەموو نەخشەکانی پێش ساڵی ١٧٠٠ دەریای خەزەر شێوەیەکی تەواو جیاوازی هەیە. بە هیچ شێوەیەک دەریای ئارال نییە
لە ناوچەی بیابانەکانی مۆدێرن ژمارەیەکی زۆر ڕووبار و شار هەیە کە ئێمە هیچ بیرۆکەیەکمان لەبارەیەوە نییە.
دادپەروەرانە گریمانە بکەین کە ناوچەکانی بیابانەکانی کاراکوم و کیزیلکوم دانیشتووانی چڕ ھەبوون. شاخ و شار و ڕووبار و دەریاچە هەبوو لە هەمان کاتدا ڕووبارەکان ئاراستەیەکی تەواو جیاوازیان هەبوو لە ئەمڕۆ.
مێژووی جیھان
01 Nov, 09:57
هێڵی ئاسنیان هەڵکەند
وێنەکە لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمەوە وەرگیراوە.
دیارە کرێکاران خەریکی هەڵکەندنی هێڵی شەمەندەفەر بوون
کە لەسەر ڕووبەرێکی تەخت لە ژێر چینێکی خۆڵ و گڵدا شارابۆوە!
ئەم هێڵی ئاسنانە هەڵدەکۆڵرێن هەروەک چۆن بیناکان هەڵکەندراون.
بەڵام کێ دروستی کردوون و کەی و بۆچی لە ژێر چینێکی خۆڵ و گڵی نیشتوودا نێژراون؟
وێنەکە لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمەوە وەرگیراوە.
دیارە کرێکاران خەریکی هەڵکەندنی هێڵی شەمەندەفەر بوون
کە لەسەر ڕووبەرێکی تەخت لە ژێر چینێکی خۆڵ و گڵدا شارابۆوە!
ئەم هێڵی ئاسنانە هەڵدەکۆڵرێن هەروەک چۆن بیناکان هەڵکەندراون.
بەڵام کێ دروستی کردوون و کەی و بۆچی لە ژێر چینێکی خۆڵ و گڵی نیشتوودا نێژراون؟
مێژووی جیھان
31 Oct, 14:47
ناوەکی سەهۆڵین نمونەی سەهۆڵی ستوونیین کە لە سەهۆڵبەندانەکانەوە وەرگیراون کە زانایان بەکاریدەهێنن بۆ دیاریکردنی گۆڕانی کەشوهەوا بە پشتبەستن بە چینبەندی ساڵانە (هاوشێوەی چۆنیەتی بەکارهێنانی ئەڵقەی دارەکان بۆ دیاریکردنی تەمەن).
لە ساڵی ١٩٦٠ەوە چەندین ناوەکی لە سەهۆڵی گرینلاندەوە هاتووە کە زانایان ژمارەی چینە ساڵانەکانیان ژمارد (یەک چین ١٠ سم). لەسەر ئەم بنەمایە تەمەنی سەهۆڵبەندانەکە بە ١١٠ هەزار ساڵ دیاری کرا. هەموو شتێک ڕیز دەکرێت ژمارەکانیش بە تەواوی ڕیز دەبن. بەڵام گومانەکان وەک هەمیشە بە ڕێکەوت نەبوون
لە ساڵی ١٩٤٢دا هەشت فڕۆکەی هێزی ئاسمانی ئەمریکا ناچار بوو لە گرینلاند نیشتنەوەی بەپەلە ئەنجام بدەن. وە لە ساڵی ١٩٩٠ بڕیاریان دا بیبەن. وە بە سەرسوڕمانی زانایان دەرکەوت کە فڕۆکەکان لە ماوەی ٤٨ ساڵدا بە ٨٠ (!!!) مەتر سەهۆڵ و بەفر داپۆشراون. وە ئەمەش بەو مانایەیە کە ساڵانە ١٦.٦ هێندەی وەشانی فەرمی سەهۆڵ زیاترە کە دەکاتە ١.٦٦ مەتر.
ئەمەش بەو مانایەیە کە هەموو مێژوودانان لەسەر بنەمای ئەم شێوازە هەڵەیە. وە زانستی فەرمی هێشتا پابەندە بەو وەشانە کۆنەوە
لە ساڵی ١٩٦٠ەوە چەندین ناوەکی لە سەهۆڵی گرینلاندەوە هاتووە کە زانایان ژمارەی چینە ساڵانەکانیان ژمارد (یەک چین ١٠ سم). لەسەر ئەم بنەمایە تەمەنی سەهۆڵبەندانەکە بە ١١٠ هەزار ساڵ دیاری کرا. هەموو شتێک ڕیز دەکرێت ژمارەکانیش بە تەواوی ڕیز دەبن. بەڵام گومانەکان وەک هەمیشە بە ڕێکەوت نەبوون
لە ساڵی ١٩٤٢دا هەشت فڕۆکەی هێزی ئاسمانی ئەمریکا ناچار بوو لە گرینلاند نیشتنەوەی بەپەلە ئەنجام بدەن. وە لە ساڵی ١٩٩٠ بڕیاریان دا بیبەن. وە بە سەرسوڕمانی زانایان دەرکەوت کە فڕۆکەکان لە ماوەی ٤٨ ساڵدا بە ٨٠ (!!!) مەتر سەهۆڵ و بەفر داپۆشراون. وە ئەمەش بەو مانایەیە کە ساڵانە ١٦.٦ هێندەی وەشانی فەرمی سەهۆڵ زیاترە کە دەکاتە ١.٦٦ مەتر.
ئەمەش بەو مانایەیە کە هەموو مێژوودانان لەسەر بنەمای ئەم شێوازە هەڵەیە. وە زانستی فەرمی هێشتا پابەندە بەو وەشانە کۆنەوە
مێژووی جیھان
31 Oct, 14:42
ئایا مێژوو دەنووسرێتەوە؟
شوێنەوارناسەکان لە مێژە گومانیان لەوە هەیە کە هەندێک لە "سەرەکان"ی دوورگەی ئیستەر تەرمی نێژراون.
لە هەمان کاتدا "سەرە زەبەلاحەکان" کە بەرزییان چەند مەترێک بوو بە ئیستسناء دادەنران. ئەگەر ئەم سەرانە لە ڕاستیدا جەستەیەکی ژێرەوەیان هەبوایە دەبوو بەردی زەبەلاحی ڕاستەقینە بن لانیکەم بەرزییان ٢٠ مەتر بوایە بۆ ئەوەی لەگەڵ سەرەکاندا بگونجێت.
هەڵکۆڵینەکانی ئەم دواییە دەریانخستووە کە "سەرە زەبەلاحەکان" لە دوورگەی ئیستەر لە ڕاستیدا "زەبەلاحی بەردین" وە نێژراون و سەریان لە زەوی دەرکەوتووە. چۆن دەتوانرێ پەیکەرەکان کە کێشیان تەنێکە نزیکەی ٢٠ مەتر قووڵ بن؟
ئەگەر بە مەبەست ئەو کارەیان کردبێت چۆن توانیویانە بیکەن بەبێ ئەوەی بیانشکێنن؟
دوورگەی ئیستەر زیاترە لە دوورگەیەکی بچووک لە کوێوە ئەو بەردانەیان هێنا کە دەیان و سەدان “زەبەلاحی بەرد” لە ناوەڕاستی زەریادا بنێژن؟
پرسیاری بێ وەڵام
میسرییەکان توانای ئەنجامدانی کاری هاوشێوەیان هەبوو بەڵام هێزی مرۆیی تەواوی ئیمپراتۆریەتێکیان هەبوو
چ هێزێک کاری لە دوورگەیەکی وەک بچووکی ئیستەردا کردبوو؟
هەمان شت لە نان مادۆل ڕوویدا گەلێکی نهێنی لە دوورگەیەکی بچووک لە ناوەڕاستی زەریاکەدا شارێکی گەورەیان دروستکردبوو
بێگومان ئەوە دەکرێت بەڵام بەگریمانەیەک کە هێزی مرۆیی ئیمپراتۆریەتێکت هەبێت. بەڵام چ هێزێک کاری لە دوورگەیەکی تەواو دابڕاو لە ناوەڕاستی زەریای هێمندا کردبوو؟
هەمان شت لەسەر سنووری نێوان تورکیا و سوریا ڕوویدا. تەواوی کۆمپلێکسێکی مێگالیتیک بە تەواوی نێژراوە کەس نازانێت لەلایەن کێوە کەس نازانێت بۆچی ئەم شوێنە ناوی “گۆبێکلی تەپە” بوو کە بە واتای “گردی سکی” دێت. بەڵام لە ژێر ئەم گردەدا یەکێک لە قووڵترین نهێنییەکانی مرۆڤایەتی هەڵکەوتووە. لێکۆڵینەوەکانی ئەم دواییە بە بەکارهێنانی جیۆ-رادار دەریانخستووە کە دەیان شوێنی هاوشێوەی گۆبێکلی تەپە هەن کە بە قووڵی چەندین مەتر "نێژراون". ئایا شارستانیەتێکی نەناسراو بوو بۆ ئێمە کە دواتر بەهۆی کارەساتێکی سروشتییەوە نەما؟ یان چی؟
شوێنەوارناسەکان لە مێژە گومانیان لەوە هەیە کە هەندێک لە "سەرەکان"ی دوورگەی ئیستەر تەرمی نێژراون.
لە هەمان کاتدا "سەرە زەبەلاحەکان" کە بەرزییان چەند مەترێک بوو بە ئیستسناء دادەنران. ئەگەر ئەم سەرانە لە ڕاستیدا جەستەیەکی ژێرەوەیان هەبوایە دەبوو بەردی زەبەلاحی ڕاستەقینە بن لانیکەم بەرزییان ٢٠ مەتر بوایە بۆ ئەوەی لەگەڵ سەرەکاندا بگونجێت.
هەڵکۆڵینەکانی ئەم دواییە دەریانخستووە کە "سەرە زەبەلاحەکان" لە دوورگەی ئیستەر لە ڕاستیدا "زەبەلاحی بەردین" وە نێژراون و سەریان لە زەوی دەرکەوتووە. چۆن دەتوانرێ پەیکەرەکان کە کێشیان تەنێکە نزیکەی ٢٠ مەتر قووڵ بن؟
ئەگەر بە مەبەست ئەو کارەیان کردبێت چۆن توانیویانە بیکەن بەبێ ئەوەی بیانشکێنن؟
دوورگەی ئیستەر زیاترە لە دوورگەیەکی بچووک لە کوێوە ئەو بەردانەیان هێنا کە دەیان و سەدان “زەبەلاحی بەرد” لە ناوەڕاستی زەریادا بنێژن؟
پرسیاری بێ وەڵام
میسرییەکان توانای ئەنجامدانی کاری هاوشێوەیان هەبوو بەڵام هێزی مرۆیی تەواوی ئیمپراتۆریەتێکیان هەبوو
چ هێزێک کاری لە دوورگەیەکی وەک بچووکی ئیستەردا کردبوو؟
هەمان شت لە نان مادۆل ڕوویدا گەلێکی نهێنی لە دوورگەیەکی بچووک لە ناوەڕاستی زەریاکەدا شارێکی گەورەیان دروستکردبوو
بێگومان ئەوە دەکرێت بەڵام بەگریمانەیەک کە هێزی مرۆیی ئیمپراتۆریەتێکت هەبێت. بەڵام چ هێزێک کاری لە دوورگەیەکی تەواو دابڕاو لە ناوەڕاستی زەریای هێمندا کردبوو؟
هەمان شت لەسەر سنووری نێوان تورکیا و سوریا ڕوویدا. تەواوی کۆمپلێکسێکی مێگالیتیک بە تەواوی نێژراوە کەس نازانێت لەلایەن کێوە کەس نازانێت بۆچی ئەم شوێنە ناوی “گۆبێکلی تەپە” بوو کە بە واتای “گردی سکی” دێت. بەڵام لە ژێر ئەم گردەدا یەکێک لە قووڵترین نهێنییەکانی مرۆڤایەتی هەڵکەوتووە. لێکۆڵینەوەکانی ئەم دواییە بە بەکارهێنانی جیۆ-رادار دەریانخستووە کە دەیان شوێنی هاوشێوەی گۆبێکلی تەپە هەن کە بە قووڵی چەندین مەتر "نێژراون". ئایا شارستانیەتێکی نەناسراو بوو بۆ ئێمە کە دواتر بەهۆی کارەساتێکی سروشتییەوە نەما؟ یان چی؟
مێژووی جیھان
31 Oct, 14:26
میسری مۆدێرن
دەروازەی ئەسکەندەریەیان لابرد
وە لە شوێنی ئەم شتەیان داناوە
لە تەنکی هەڵواسراو ئـەچێ
دەروازەی ئەسکەندەریەیان لابرد
وە لە شوێنی ئەم شتەیان داناوە
لە تەنکی هەڵواسراو ئـەچێ
مێژووی جیھان
30 Oct, 19:02
مێژووی زێڕ
سەرەتاییترین تۆمارەکانی بەکارهێنانی زێڕ بۆ مەبەستی دەرمان و چارەسەرکردن لە ئەسکەندەریەی میسرەوە هاتووە.
میسرییەکان زێڕیان دەخواردەوە بۆ پاککردنەوەی دەروونی و جەستەیی و ڕۆحی. پێشینەکان پێیان وابوو زێڕ لە جەستەدا هانی هێزی ژیان و بەرزکردنەوەی ئاستی لەرزین لە هەموو ئاستەکاندا دەدات.
کیمیاکارانی ئەسکەندەریە "ئەکسیر"ێکیان پەرەپێدا کە لە زێڕی شل دروستکرابوو.
ئەوان پێیان وابوو کە زێڕ کانزایەکی عیرفانییە کە نوێنەرایەتی کامڵبوونی ماددە دەکات و بوونی لە جەستەدا دەبێتە هۆی زیندووکردنەوە و گەنجکردنەوە و چارەسەرکردنی کۆمەڵێک نەخۆشی و هەروەها گەنجی و تەندروستییەکی تەواوت بۆ دەگەڕێنێتەوە.
سەرەتاییترین تۆمارەکانی بەکارهێنانی زێڕ بۆ مەبەستی دەرمان و چارەسەرکردن لە ئەسکەندەریەی میسرەوە هاتووە.
میسرییەکان زێڕیان دەخواردەوە بۆ پاککردنەوەی دەروونی و جەستەیی و ڕۆحی. پێشینەکان پێیان وابوو زێڕ لە جەستەدا هانی هێزی ژیان و بەرزکردنەوەی ئاستی لەرزین لە هەموو ئاستەکاندا دەدات.
کیمیاکارانی ئەسکەندەریە "ئەکسیر"ێکیان پەرەپێدا کە لە زێڕی شل دروستکرابوو.
ئەوان پێیان وابوو کە زێڕ کانزایەکی عیرفانییە کە نوێنەرایەتی کامڵبوونی ماددە دەکات و بوونی لە جەستەدا دەبێتە هۆی زیندووکردنەوە و گەنجکردنەوە و چارەسەرکردنی کۆمەڵێک نەخۆشی و هەروەها گەنجی و تەندروستییەکی تەواوت بۆ دەگەڕێنێتەوە.
مێژووی جیھان
30 Oct, 19:00
دەریاچەی هەرەم لە ویلایەتی کالیفۆرنیا لە ئەمریکا
لە ساڵی ١٨٤٣ زێڕ لە نزیک ئەو شوێنەی ئێستا کە بە دەریاچەی هەرەمی ناودەبرێت لە کانیۆنی سانتا فێلیسیانا لە باشووری ئەو شوێنەی کە ئێستا بەنداوی هەرەمییە دۆزرایەوە.
لە ساڵی ١٨٤٣ زێڕ لە نزیک ئەو شوێنەی ئێستا کە بە دەریاچەی هەرەمی ناودەبرێت لە کانیۆنی سانتا فێلیسیانا لە باشووری ئەو شوێنەی کە ئێستا بەنداوی هەرەمییە دۆزرایەوە.
مێژووی جیھان
30 Oct, 15:38
هەولێر - یەکێکە لە کۆنترین شارەکانی جیهان
هەولێر کە لە مێژووی کۆندا بە ئەربێلا ناسراوە، پایتەخت و پڕ دانیشتووترین شاری هەرێمی کوردستانی عێراقە
هەڵکۆڵینە گەورەکان لە لێواری باکووری گردە زەبەلاحەکەدا دەستی پێکرد
وە یەکەم شوێنەواری شارە ئەفسانەییەکە دەرکەوت
ڕادارێکی زەمینی لەم دواییانەدا دوو پێکهاتەی بەردی گەورەی لە ژێر ناوەندی قەڵاکەدا دۆزیەوە کە ڕەنگە پاشماوەی پەرستگایەکی بەناوبانگ بێت کە تایبەتە بە ئیشتار واتا خوداوەندی خۆشەویستی و شەڕ.
هەولێر کە لە مێژووی کۆندا بە ئەربێلا ناسراوە، پایتەخت و پڕ دانیشتووترین شاری هەرێمی کوردستانی عێراقە
هەڵکۆڵینە گەورەکان لە لێواری باکووری گردە زەبەلاحەکەدا دەستی پێکرد
وە یەکەم شوێنەواری شارە ئەفسانەییەکە دەرکەوت
ڕادارێکی زەمینی لەم دواییانەدا دوو پێکهاتەی بەردی گەورەی لە ژێر ناوەندی قەڵاکەدا دۆزیەوە کە ڕەنگە پاشماوەی پەرستگایەکی بەناوبانگ بێت کە تایبەتە بە ئیشتار واتا خوداوەندی خۆشەویستی و شەڕ.
مێژووی جیھان
29 Oct, 19:24
بەپێی مێژووی فەرمی ئەمە هۆڵی وەرزشی زانکۆی ویلایەتی ئۆهایۆ بووە کە لە ساڵی ١٨٩٨ دامەزراوە.
بەڵام ڕاستییەکە ئەوەیە بە هیچ شێوەیەک بۆ زانکۆ دروست نەکراوە بەڵکو بینایەکی بۆماوەییە لە جیهانی کۆنەوە.
پێویستە هەموو کەسێکی نیوە بەئاگا لە خۆی بپرسێت بۆچی ئەمریکا لە کۆتاییەکانی ١٨٠٠دا قەڵا و کۆشکی وەک قوتابخانە و هۆڵی وەرزشی و دادگا "دروست دەکرد" لە شارۆچکە بچووکەکانەوە تا شارە گەورەکان؟
وە هەموو ئەمانە بەبێ ئامێری کارەبایی و بە سەرچاوەی سنووردار.
ئەو چیرۆکەی بۆمان گێڕدراوەتەوە
لە زنجیرەیەک درۆی زیاتر نییە کە لەسەری ڕێکەوتوون
زیاتر بزانە دەربارەی جیهانی کۆن
بەڵام ڕاستییەکە ئەوەیە بە هیچ شێوەیەک بۆ زانکۆ دروست نەکراوە بەڵکو بینایەکی بۆماوەییە لە جیهانی کۆنەوە.
پێویستە هەموو کەسێکی نیوە بەئاگا لە خۆی بپرسێت بۆچی ئەمریکا لە کۆتاییەکانی ١٨٠٠دا قەڵا و کۆشکی وەک قوتابخانە و هۆڵی وەرزشی و دادگا "دروست دەکرد" لە شارۆچکە بچووکەکانەوە تا شارە گەورەکان؟
وە هەموو ئەمانە بەبێ ئامێری کارەبایی و بە سەرچاوەی سنووردار.
ئەو چیرۆکەی بۆمان گێڕدراوەتەوە
لە زنجیرەیەک درۆی زیاتر نییە کە لەسەری ڕێکەوتوون
زیاتر بزانە دەربارەی جیهانی کۆن
مێژووی جیھان
29 Oct, 19:16
شاری داخراوی میسری زاوية العريان
ئەمە شوێنێکی سەرسوڕهێنەرە کە لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا لەلایەن شوێنەوارناسەکانەوە دۆزرایەوە. هەمووی بە دۆزینەوەی پێنج گۆڕ و دوو هەرەم دەستی پێکرد. بەڵام دەرکەوت کە ئەمە تەنها مشتێکە لە خەرمانێک
زۆربەی پێکهاتەکان لە بلۆک دروستکراون کە کێشیان ٤٠ بۆ ٨٠ تەنە و پانێڵەکان کە کێشیان زیاتر لە ٢٠٠ تەنە.
بە واتایەکی تر: چەندین جار قورسترن لەوانەی کە ئـەبولھۆل و هەرەمە بەناوبانگەکانی جیزە لێیان دروستکراون.
ئەمە شوێنێکی سەرسوڕهێنەرە کە لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا لەلایەن شوێنەوارناسەکانەوە دۆزرایەوە. هەمووی بە دۆزینەوەی پێنج گۆڕ و دوو هەرەم دەستی پێکرد. بەڵام دەرکەوت کە ئەمە تەنها مشتێکە لە خەرمانێک
زۆربەی پێکهاتەکان لە بلۆک دروستکراون کە کێشیان ٤٠ بۆ ٨٠ تەنە و پانێڵەکان کە کێشیان زیاتر لە ٢٠٠ تەنە.
بە واتایەکی تر: چەندین جار قورسترن لەوانەی کە ئـەبولھۆل و هەرەمە بەناوبانگەکانی جیزە لێیان دروستکراون.
مێژووی جیھان
25 Oct, 19:31
"کارەبای وەرگیراو لە هەوا ئۆتۆمبێلەکان ئـیشپێدەکات"
ئەمە ئۆتۆمبێلێکی کارەبایی پیێرس ئارۆی نیکۆلا تێسلایە کە لە ساڵی ١٩٢١ دروستکراوە و بە کارەبای ئیثەری پاک کاردەکات.
ئەمە ئۆتۆمبێلێکە خۆی شەحن دەبێتەوە
بە پاتری و ڕۆن و غاز و سوتەمەنی کارناکات.
ئۆتۆمبێلێکی کارەبایی زۆر زیاتر لەوەی خەڵک درکی پێدەکەن بوونی هەیە. ئەمە ئەفسانەیەک نییە تەنها پەردەپۆشکردنی تەکنەلۆژیای ونبوومانە بۆ ئەوەی بتوانن لە هەموو هەنگاوێکی ڕێگاکەدا پارەمان لێسەنن و کۆنترۆڵی تەواویان بەسەرماندا هەبێت.
وزەی ئازاد = سەربەخۆیی
ئازادی لە ماتریکسدا نییە
ئازادی واتا چوون بۆ هەر شوێنێک کە بتەوێت
لە دەرەوەی تۆڕەکە بژیت
گەرمی و کارەبات هەبێت
بە خۆشی بژیت بەبێ دەستوەردانی حکومەت
ئەمە ئۆتۆمبێلێکی کارەبایی پیێرس ئارۆی نیکۆلا تێسلایە کە لە ساڵی ١٩٢١ دروستکراوە و بە کارەبای ئیثەری پاک کاردەکات.
ئەمە ئۆتۆمبێلێکە خۆی شەحن دەبێتەوە
بە پاتری و ڕۆن و غاز و سوتەمەنی کارناکات.
ئۆتۆمبێلێکی کارەبایی زۆر زیاتر لەوەی خەڵک درکی پێدەکەن بوونی هەیە. ئەمە ئەفسانەیەک نییە تەنها پەردەپۆشکردنی تەکنەلۆژیای ونبوومانە بۆ ئەوەی بتوانن لە هەموو هەنگاوێکی ڕێگاکەدا پارەمان لێسەنن و کۆنترۆڵی تەواویان بەسەرماندا هەبێت.
وزەی ئازاد = سەربەخۆیی
ئازادی لە ماتریکسدا نییە
ئازادی واتا چوون بۆ هەر شوێنێک کە بتەوێت
لە دەرەوەی تۆڕەکە بژیت
گەرمی و کارەبات هەبێت
بە خۆشی بژیت بەبێ دەستوەردانی حکومەت
مێژووی جیھان
25 Oct, 19:02
ئایا هێشتا متمانەت بە “باوکی زانستی مۆدێرن” هەیە؟ ئەلبێرت ئەنیشتاین
هەمان ئەو کابرایەی کە درۆی لەسەر دەستکەوتەکانی کرد؟
ئەو دزیکارەی کە هاوکێشە بەناوبانگەکەی E=mc2ی لە پیاوێکی تر بە ناوی ئۆلینتۆ دی پریتۆ دزیوە کە ٢ ساڵ پێشتر هاوکێشە بەناوبانگەکەی بڵاوکردبووەوە؟
ئایا دەزانیت کە ئەنیشتاین ڕەتیکردەوە مشتومڕ بکات؟
ڕەخنەگرانی خۆی بە دژە جوولەکە ناودەبرد
ئـینجا با نەشچینە ناو ئەو ڕاستییەی کە ژنەکەی بە ڕوونی پیاو بووە
هەمان ئەو کابرایەی کە درۆی لەسەر دەستکەوتەکانی کرد؟
ئەو دزیکارەی کە هاوکێشە بەناوبانگەکەی E=mc2ی لە پیاوێکی تر بە ناوی ئۆلینتۆ دی پریتۆ دزیوە کە ٢ ساڵ پێشتر هاوکێشە بەناوبانگەکەی بڵاوکردبووەوە؟
ئایا دەزانیت کە ئەنیشتاین ڕەتیکردەوە مشتومڕ بکات؟
ڕەخنەگرانی خۆی بە دژە جوولەکە ناودەبرد
ئـینجا با نەشچینە ناو ئەو ڕاستییەی کە ژنەکەی بە ڕوونی پیاو بووە
مێژووی جیھان
25 Oct, 18:36
👇خەیاڵەکە
فەرەنسا. لە مانگی نۆی ئـەمساڵدا کڵێسایەک لە سانت ئۆمەر سووتاو و بە تەواوی لەناوچوو.
کڵێساکە لە ساڵی ١٨٥٤ دروستکراوە و لە دوو جەنگی جیهانی ڕزگاری بووە.
👇ڕاستیەکە
ئەم کڵێسایە کۆنە و زۆر لەمەوبەر لەلایەن ڕزگاربووانی لافاوە گەورەکەوە دروستکراوە. ئـەم کڵێسایە خەڵکی بەرەوپێش برد لەڕێگەی ئـیثەر و پیزۆئێلکتریک کە بەکار دەھات بۆ چاکبوونەوە و تەندروستی بەردەوامی جەستەی مرۆڤ لە ڕێگەی فرێکوێنسیەکانەوە.
ئەوان نایانەوێت ئێمەش وەک باوباپیرانمان زۆر بژین. چونکە ئەگەر تەمەنمان گەورەتربێ دەتوانین زانیارییەکی بێئەندازە بەدەست بهێنین و زۆر مەترسیدار بین بۆیان.
ئەوان دەیانەوێت ئێمە تەمەنێکی کورت بژین بۆ ئـەوەی زانیاری نەگوازینەوە وە بەردەوام شەڕ بکەین
ئـەمە لەناوبردنی زیاتری ناوەندە پیرۆزەکانی چارەسەرکردنمانە پێش ئەوەی ناویان بگۆڕدرێت بۆ کڵێسا لەلایەن مشەخۆرەکانەوە.ئەرکەکانیان لە ڕێگەی پێکهاتەییەوە هەڵوەشایەوە و زانیاری دەربارەیان سڕایەوە لە مێژوودا و چینێکی ئەستووری ساختەکاری مێژوویی داپۆشرا.
فەرەنسا. لە مانگی نۆی ئـەمساڵدا کڵێسایەک لە سانت ئۆمەر سووتاو و بە تەواوی لەناوچوو.
کڵێساکە لە ساڵی ١٨٥٤ دروستکراوە و لە دوو جەنگی جیهانی ڕزگاری بووە.
👇ڕاستیەکە
ئەم کڵێسایە کۆنە و زۆر لەمەوبەر لەلایەن ڕزگاربووانی لافاوە گەورەکەوە دروستکراوە. ئـەم کڵێسایە خەڵکی بەرەوپێش برد لەڕێگەی ئـیثەر و پیزۆئێلکتریک کە بەکار دەھات بۆ چاکبوونەوە و تەندروستی بەردەوامی جەستەی مرۆڤ لە ڕێگەی فرێکوێنسیەکانەوە.
ئەوان نایانەوێت ئێمەش وەک باوباپیرانمان زۆر بژین. چونکە ئەگەر تەمەنمان گەورەتربێ دەتوانین زانیارییەکی بێئەندازە بەدەست بهێنین و زۆر مەترسیدار بین بۆیان.
ئەوان دەیانەوێت ئێمە تەمەنێکی کورت بژین بۆ ئـەوەی زانیاری نەگوازینەوە وە بەردەوام شەڕ بکەین
ئـەمە لەناوبردنی زیاتری ناوەندە پیرۆزەکانی چارەسەرکردنمانە پێش ئەوەی ناویان بگۆڕدرێت بۆ کڵێسا لەلایەن مشەخۆرەکانەوە.ئەرکەکانیان لە ڕێگەی پێکهاتەییەوە هەڵوەشایەوە و زانیاری دەربارەیان سڕایەوە لە مێژوودا و چینێکی ئەستووری ساختەکاری مێژوویی داپۆشرا.
مێژووی جیھان
25 Oct, 17:08
وزەی بەرگەهەوای جیهانی کۆن
شەقامی ئاو لە لیڤەرپوول پێش ساڵی ١٩٠٠. ئەوەی جێگای سەرنجە ئەگەر زووم بکەیت لەسەر سەقفەکان دەتوانیت ئەنتێنەی بێکۆتایی لەسەر بینا ئاساییەکانی نیشتەجێبوون ببینیت.
کۆنترۆڵکەرەکان ئـەو تەکنەلۆژیاکەیان لەناوبرد تا بتوانن پیشەسازی وزە دروست بکەن و وامان لێبکەن هەموومان پارەی بدەین.
شەقامی ئاو لە لیڤەرپوول پێش ساڵی ١٩٠٠. ئەوەی جێگای سەرنجە ئەگەر زووم بکەیت لەسەر سەقفەکان دەتوانیت ئەنتێنەی بێکۆتایی لەسەر بینا ئاساییەکانی نیشتەجێبوون ببینیت.
کۆنترۆڵکەرەکان ئـەو تەکنەلۆژیاکەیان لەناوبرد تا بتوانن پیشەسازی وزە دروست بکەن و وامان لێبکەن هەموومان پارەی بدەین.
مێژووی جیھان
25 Oct, 13:32
📌 تۆڕی زانیاری | Update
زانیاری | هۆشیاری | هەواڵگری | پەرەپێدان | پاراستن | بەرهەڵستی
🔰تۆڕی زانیاری و هۆشیاری کوردی:
پیشەمان ئاراستەیە بۆ ڕێگای ڕاستیخوازی و ئامانجمان مانەوەیە بە هۆشمەندی و پاراستنە بۆ کۆمەڵگای کوردی باڵا.
🔰لەم لینکەوە لەگەڵمان بن:
✅ https://t.me/addlist/ZMA0UR16Exo0YzFi
☎️ بۆ پەیوەندی | Contact :
☎️ https://t.me/Outlawist_bot
🔒تۆڕی زانیاری بەشێکە لە باڵی هەوڵگری و هۆشیاری شینکاف.
زانیاری | هۆشیاری | هەواڵگری | پەرەپێدان | پاراستن | بەرهەڵستی
🔰تۆڕی زانیاری و هۆشیاری کوردی:
پیشەمان ئاراستەیە بۆ ڕێگای ڕاستیخوازی و ئامانجمان مانەوەیە بە هۆشمەندی و پاراستنە بۆ کۆمەڵگای کوردی باڵا.
🔰لەم لینکەوە لەگەڵمان بن:
✅ https://t.me/addlist/ZMA0UR16Exo0YzFi
☎️ بۆ پەیوەندی | Contact :
☎️ https://t.me/Outlawist_bot
🔒تۆڕی زانیاری بەشێکە لە باڵی هەوڵگری و هۆشیاری شینکاف.
مێژووی جیھان
24 Oct, 05:01
وێنەیەکی سەرنجڕاکێشی بینای پایتەختی ویلایەتی ئایۆوا لە ساڵی ١٩٣٤.
سێری خانوەکەی پێشەوە بکەن مەبەستم خانوە دارەکەیە ئـەم خانووە ئـەو سەردەمە دروستکراوە بەڵام بیناکەی پشتەوە ئـەوەی لە دواوە دیارە ھی زۆر کۆنترە بەداخەوە کەسەکانی ناو ڕەسمەکە ئـەو کۆشکەیان دروست نەکردووە تەنھا بۆیان ماوەتەوە
سێری خانوەکەی پێشەوە بکەن مەبەستم خانوە دارەکەیە ئـەم خانووە ئـەو سەردەمە دروستکراوە بەڵام بیناکەی پشتەوە ئـەوەی لە دواوە دیارە ھی زۆر کۆنترە بەداخەوە کەسەکانی ناو ڕەسمەکە ئـەو کۆشکەیان دروست نەکردووە تەنھا بۆیان ماوەتەوە
مێژووی جیھان
23 Oct, 17:54
هۆکارێک هەیە کە ئێمە ئیتر ئەم زەنگە زەبەلاحانە نابینین.
ئەوان هەوڵێکی زۆریان دا بۆ لەناوبردنی زەنگەکانی جیهانی کۆن و ناشتنیان و گۆڕینی بۆ ئەوەی مانای دەنگدانەوەکان بشارنەوە. ئەم زەنگانە چارەسەرکەر بوون.
پێمان گوترا دەبێت بتوێنرێنەوە بۆ ئەوەی تەقەمەنی بۆ شەڕە ساختەکان دروست بکەن.
خەفەتەکە ئەوەیە کە هەمان ئەو زەنگانەی کە بۆ چارەسەرکردن بەکاردەهێنران بۆ مەبەستی تەواو پێچەوانە بەکارهێنران.
خەڵکی ڕابردوو بەکارهێنانی ئەندازەیی و دەنگدانەوەیان تەواو کرد بۆ ئەوەی لەگەڵ توخمەکانی سروشتدا هاوژیان بن.
لەناوبردنی ئەم زەنگانە هەمان مەبەستی ئـەو خراپەکاریەی هەیە کە ستانداردی دەنگیان لە ٤٣٢ هێرتزی سروشتی و هارمۆنیکەوە گۆڕی بۆ ٤٤٠ هێرتز کە توشی خەمۆکیت ئـەکا
ئەوان هەوڵێکی زۆریان دا بۆ لەناوبردنی زەنگەکانی جیهانی کۆن و ناشتنیان و گۆڕینی بۆ ئەوەی مانای دەنگدانەوەکان بشارنەوە. ئەم زەنگانە چارەسەرکەر بوون.
پێمان گوترا دەبێت بتوێنرێنەوە بۆ ئەوەی تەقەمەنی بۆ شەڕە ساختەکان دروست بکەن.
خەفەتەکە ئەوەیە کە هەمان ئەو زەنگانەی کە بۆ چارەسەرکردن بەکاردەهێنران بۆ مەبەستی تەواو پێچەوانە بەکارهێنران.
خەڵکی ڕابردوو بەکارهێنانی ئەندازەیی و دەنگدانەوەیان تەواو کرد بۆ ئەوەی لەگەڵ توخمەکانی سروشتدا هاوژیان بن.
لەناوبردنی ئەم زەنگانە هەمان مەبەستی ئـەو خراپەکاریەی هەیە کە ستانداردی دەنگیان لە ٤٣٢ هێرتزی سروشتی و هارمۆنیکەوە گۆڕی بۆ ٤٤٠ هێرتز کە توشی خەمۆکیت ئـەکا
مێژووی جیھان
22 Oct, 20:30
تەلارسازی و تەکنەلۆژیا
باوباپیرانمان چییان دەزانی کە ئەمڕۆ نایزانین؟
زۆرێک لە کولتوورە کۆنەکان تاوەریان دروست کرد کە بە ڕواڵەت تەنها وەک شوێنەوار و گۆڕ و ستوونی سەرکەوتن و تاوەری چاودێری و کڵێسا کاریان دەکرد.
بۆ میسرییەکان ئۆبێلیسکی بوون
بۆ ڕۆمییەکان پایە بوون
شوێنەواری هاوشێوە لە ئەوروپادا دروستکرابوون
ئەم پێکهاتانە کە زۆرجار لە بەردی پارامۆگناتیسی دروستکراون بە وردی دانراون بۆ ئەوەی کارلێک لەگەڵ کێڵگەی موگناتیسی زەویدا بکەن.
ڕەنگە بەردی پارامۆگناتیسی کارلێکیان لەگەڵ کێڵگە موگناتیسییەکەدا کردبێت
لەوانەیە پەیوەندییەکی لە نێوان قوبەی ئاسمان و زەویدا دابین کردبێت
ڕەنگە هەندێک تاوەر بۆ گەورەکردنی ئەم وزەیە لە ڕێگەی دەنگدانەوەی سروشتییەوە دروستکرابن.
دەتوانرێت وا دابنرێت وە دواتر زەنگ و ئامێرەکان بەکارھێنراﻭﻭا بۆ پێشخستنی وزە وە گواستنەوەی بۆ مرۆڤ و سروشت
#تەکنەلۆژیای_جیھانی_کۆن
باوباپیرانمان چییان دەزانی کە ئەمڕۆ نایزانین؟
زۆرێک لە کولتوورە کۆنەکان تاوەریان دروست کرد کە بە ڕواڵەت تەنها وەک شوێنەوار و گۆڕ و ستوونی سەرکەوتن و تاوەری چاودێری و کڵێسا کاریان دەکرد.
بۆ میسرییەکان ئۆبێلیسکی بوون
بۆ ڕۆمییەکان پایە بوون
شوێنەواری هاوشێوە لە ئەوروپادا دروستکرابوون
ئەم پێکهاتانە کە زۆرجار لە بەردی پارامۆگناتیسی دروستکراون بە وردی دانراون بۆ ئەوەی کارلێک لەگەڵ کێڵگەی موگناتیسی زەویدا بکەن.
ڕەنگە بەردی پارامۆگناتیسی کارلێکیان لەگەڵ کێڵگە موگناتیسییەکەدا کردبێت
لەوانەیە پەیوەندییەکی لە نێوان قوبەی ئاسمان و زەویدا دابین کردبێت
ڕەنگە هەندێک تاوەر بۆ گەورەکردنی ئەم وزەیە لە ڕێگەی دەنگدانەوەی سروشتییەوە دروستکرابن.
دەتوانرێت وا دابنرێت وە دواتر زەنگ و ئامێرەکان بەکارھێنراﻭﻭا بۆ پێشخستنی وزە وە گواستنەوەی بۆ مرۆڤ و سروشت
#تەکنەلۆژیای_جیھانی_کۆن
مێژووی جیھان
21 Oct, 21:15
لای خۆمان بوایە ئـەمە خەڵک بۆیاخێکی پەمپی ئـەبرد لێیان ئـەنوسی حەمە , لاڤە , ئـەشیای ناوماڵ ئـەکڕین ھھھ ئـیتر بەجدی کوردیش سەیرە
مێژووی جیھان
21 Oct, 21:05
گەورەترین پەرستگای هیندۆسی لە جیهاندا. ئاکشاردهاما
پەرستگاکە بەبێ بەکارهێنانی کەرەستەی کانزای دروستکراوە. بێ چیمەنتۆ و کۆنکرێت تەنها لە بناغەکەدا بەکارھاتووە. هەموو شتێکی تری بەردە , مەڕمەڕ و گرانێت بۆ بیناسازی لە هەموو جیهانەوە هاوردە دەکرا پاشان بەپێی نەخشی تایبەت پرۆسێس دەکرا و بە یەکەوە دەبەسترایەوە. هەموو پایەکانی پەرستگاکە لەسەر یەک کۆکراونەتەوە و بەردەکان دوای پێکەوە دانان بە ٩٠ پلە دەسوڕانەوە.
ئەمەش بۆ ئەوە کراوە کە بیناکان دژە بوومەلەرزە بن چونکە بوومەلەرزە لە هیندستان زۆرە. بیهێنە بەرچاوت کە پرۆسێسی بەردەکە دەبێت چەندە ورد بێت بۆ ئەوەی هەموو ئەم مەتەڵە پێکەوە ببەستێت!
جگە لە پێکهاتەی خودی بیناکە ڕازاندنەوەی دیوارەکانیش سەرنجڕاکێشە. لە هەموو شوێنێک پەیکەر لە بەرد هەڵکەندراوە! ھەر ھەموشی تەرازوون , زۆر جیاوازیشن لە قەبارە لە گەورە گەورەوە تیایەتی تا قەبارەی دەست بەڵام تەنانەت بچووکترین پەیکەرەکانیشی وردەکاری سەرسوڕهێنەریان ھەیە
پەرستگاکە بەبێ بەکارهێنانی کەرەستەی کانزای دروستکراوە. بێ چیمەنتۆ و کۆنکرێت تەنها لە بناغەکەدا بەکارھاتووە. هەموو شتێکی تری بەردە , مەڕمەڕ و گرانێت بۆ بیناسازی لە هەموو جیهانەوە هاوردە دەکرا پاشان بەپێی نەخشی تایبەت پرۆسێس دەکرا و بە یەکەوە دەبەسترایەوە. هەموو پایەکانی پەرستگاکە لەسەر یەک کۆکراونەتەوە و بەردەکان دوای پێکەوە دانان بە ٩٠ پلە دەسوڕانەوە.
ئەمەش بۆ ئەوە کراوە کە بیناکان دژە بوومەلەرزە بن چونکە بوومەلەرزە لە هیندستان زۆرە. بیهێنە بەرچاوت کە پرۆسێسی بەردەکە دەبێت چەندە ورد بێت بۆ ئەوەی هەموو ئەم مەتەڵە پێکەوە ببەستێت!
جگە لە پێکهاتەی خودی بیناکە ڕازاندنەوەی دیوارەکانیش سەرنجڕاکێشە. لە هەموو شوێنێک پەیکەر لە بەرد هەڵکەندراوە! ھەر ھەموشی تەرازوون , زۆر جیاوازیشن لە قەبارە لە گەورە گەورەوە تیایەتی تا قەبارەی دەست بەڵام تەنانەت بچووکترین پەیکەرەکانیشی وردەکاری سەرسوڕهێنەریان ھەیە
مێژووی جیھان
20 Oct, 18:29
⚠️ئاگاداری بۆ ڕای گشتی:
دەرەنجامی هەلبژاردنی هەرێمی کوردستان، زۆر شت یەکلایی دەکاتەوە هەم لەناو کۆمەڵگای کوردی و هەم لەناو پرۆژەی شینکاف و تۆڕی زانیاری...
دوای دەرئەنجامی فەرمی و دانپێدانراوی گشتی... شینکاف ڕوونکردنەوەیەک بۆ ڕای گشتی دەدات...
شینکاف
دەرەنجامی هەلبژاردنی هەرێمی کوردستان، زۆر شت یەکلایی دەکاتەوە هەم لەناو کۆمەڵگای کوردی و هەم لەناو پرۆژەی شینکاف و تۆڕی زانیاری...
دوای دەرئەنجامی فەرمی و دانپێدانراوی گشتی... شینکاف ڕوونکردنەوەیەک بۆ ڕای گشتی دەدات...
شینکاف
مێژووی جیھان
20 Oct, 16:13
وەک سوپرایزێک هات یەکسەر هەستم کرد کە ڕووداوێکی ترسناکە لەو ساتەدا کە نوکی کەشتییە ئاسمانییەکە لێیدا ڕامکرد , دەبێ لە کۆتا چرکەدا ھاتبێتمە دەرەوە چونکە دوای ٣٠ چرکە هەموو شتێک کۆتایی هاتبوو وە بە تەواوی سوتابوو , ئەلبێرت ستۆفلەری ڕزگاربوو کە شێفی شیرینی بووە لەناو کەشتییەکەدا دەڵێت:
ئاگرەکە بە خێرایی بڵاوبۆوە. لە ماوەی نیو خولەکدا تەواوی کەشتییەکە سووتا و بوو بە کۆمەڵێک ئەلەمنیۆمی سوتاو. سەرنشینەکان و تیمی فڕۆکەوانی بە بڵێسەی ئاگر دەورە دران. هەندێکیان بە بازدان لە گۆندۆلاکە توانای ئەوەیان ھەبوو خۆیان ڕزگار بکەن هەرچەندە هەندێکیان لە کۆتاییدا تووشی سووتاوی بوون.
ئەو دوو کاپتنە دوایین کەسن کە باز دەدەن و تووشی سووتانی سەخت دەبن. ماکس پروس لە ژیاندا دەمێنێتەوە بەڵام هاوکارەکەی ئێرنست لیمان ڕۆژی دواتر بەهۆی برینەکانیەوە گیانی لەدەستداوە. کۆی گشتی ٣٦ کەس گیانیان لەدەستداوە: ١٣ سەرنشین و ٢٢ ئەندامی تیمی فڕۆکەوانی و یەک ئەندامی تیمی زەمینی.
پەیامنێرانی وێنە و ڕۆژنامە و ڕۆژنامەنووسانی پەخش و تیمەکانی فیلم کەوتنەخوارەوەی کەشتی هیندنبێرگ لە شوێنەکەدا دەبینن و تۆماری دەکەن. یەکەم کارەساتە کە خەڵک وا لە نزیکەوە شاهیدی بوون. ٦ی ئایاری ١٩٣٧ کۆتایی هاتنی هاتوچۆی ئاسمانی جیهانی بوو بۆ فڕۆکە زێپلینە ئەڵمانیەکان
تیۆرییەکان سەبارەت بە تەقینەوەکە
هێشتا قسە و باسێکی زۆر لەسەر هۆکاری ڕووداوەکە هەیە. باسی تێکدانیش دەکرێت. تا کۆتایی ژیانی کاپتن پروس لەو قەناعەتەدا بوو کە نە شکستی تەکنیکی و نە ڕێکەوتێکی بەدبەختانە کەشتییە ئاسمانییەکەی لەناونەبردووە بەڵکو بە ئـەنقەست بووە.
کۆمیسیۆنێکی لێکۆڵینەوە کە لە شارەزایانی ئەڵمانی و ئەمریکی پێکهاتبوو، نەگەیشتنە ئەنجامێکی ڕوون کە هۆکاری تەقینەوەکە چییە. تەنھا بەوە گەیشتن کە کارەساتەکە "دۆسیەیەکی هێزی زەبەلاح" بووە.
باوترین گریمانە سەبارەت بە کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە ئەوەیە کە وایەرێک لە کاتی مانۆڕێکی تیژی سوڕانەوەدا شل بووەتەوە کەمێک پێش نیشتنەوەی بەسەر لایکهێرس و دزەکردنێک لە بۆدی کەشتییە ئاسمانییەکە ڕوویداوە. هایدرۆجین دەرچووە و تێکەڵ بە هەوا بووە و گازی ئۆکسی هایدرۆجینی مەترسیدار دروست بوو.
کەشتییە ئاسمانییەکە بەهۆی زریانەکەوە بارگاوی ببوەوە بە کارەبا و کاتێک پەتەکانی نیشتنەوە بەر زەوی کەوتووە و خاڵی بووەتەوە. ڕەنگە ئەمەش بوبێتە هۆی گرژییەکی بەهێز لە نێوان بۆدی دەرەوە و چوارچێوەکەدا لە کاتی خاڵی بونەوەی کارەبا.
پریشکێک دروست بوو کە تێکەڵەی هایدرۆجین و هەوای هەبوو بووە ھۆی ئاگر کەوتەوە لە پشتەوەی کەشتی هیندنبێرگدا.
هەندێکی تر پێیان وایە ئەو بۆیاخە نوێیەی کە پێشتر کەشتییە ئاسمانییەکە وەریگرتبوو ڕەنگە هۆکاری ڕووداوەکە بووبێت. زانایان دوای ساڵانێک بۆیان دەرکەوت کە توانای گواستنەوەی بۆیاخەکە نزیکە لە سفر. لە کاتێکدا چوارچێوەی کەشتییە ئاسمانییەکەی لەگەڵ زەویدا یەکسەر تەقاندەوە، بەڵام ڕەنگە بۆدی دەرەوە نەیتوانیبێت ئەوە بکات و بووەتە هۆی تەقینەوەکە.
هەڵەی دیزاین و هێزی زەبەلاح و دەرچوونی کارەبا و تێکدان چوار گریمانەن
بەڵام ڕەنگە هەرگیز لە کۆتاییدا ڕوون نەکرێتەوە کە بۆچی گەشتەکە لە مانگی ئایاری ١٩٣٧ دوا گەشتی هیندنبێرگ بووە.
جەنگۆ✍️
ئاگرەکە بە خێرایی بڵاوبۆوە. لە ماوەی نیو خولەکدا تەواوی کەشتییەکە سووتا و بوو بە کۆمەڵێک ئەلەمنیۆمی سوتاو. سەرنشینەکان و تیمی فڕۆکەوانی بە بڵێسەی ئاگر دەورە دران. هەندێکیان بە بازدان لە گۆندۆلاکە توانای ئەوەیان ھەبوو خۆیان ڕزگار بکەن هەرچەندە هەندێکیان لە کۆتاییدا تووشی سووتاوی بوون.
ئەو دوو کاپتنە دوایین کەسن کە باز دەدەن و تووشی سووتانی سەخت دەبن. ماکس پروس لە ژیاندا دەمێنێتەوە بەڵام هاوکارەکەی ئێرنست لیمان ڕۆژی دواتر بەهۆی برینەکانیەوە گیانی لەدەستداوە. کۆی گشتی ٣٦ کەس گیانیان لەدەستداوە: ١٣ سەرنشین و ٢٢ ئەندامی تیمی فڕۆکەوانی و یەک ئەندامی تیمی زەمینی.
پەیامنێرانی وێنە و ڕۆژنامە و ڕۆژنامەنووسانی پەخش و تیمەکانی فیلم کەوتنەخوارەوەی کەشتی هیندنبێرگ لە شوێنەکەدا دەبینن و تۆماری دەکەن. یەکەم کارەساتە کە خەڵک وا لە نزیکەوە شاهیدی بوون. ٦ی ئایاری ١٩٣٧ کۆتایی هاتنی هاتوچۆی ئاسمانی جیهانی بوو بۆ فڕۆکە زێپلینە ئەڵمانیەکان
تیۆرییەکان سەبارەت بە تەقینەوەکە
هێشتا قسە و باسێکی زۆر لەسەر هۆکاری ڕووداوەکە هەیە. باسی تێکدانیش دەکرێت. تا کۆتایی ژیانی کاپتن پروس لەو قەناعەتەدا بوو کە نە شکستی تەکنیکی و نە ڕێکەوتێکی بەدبەختانە کەشتییە ئاسمانییەکەی لەناونەبردووە بەڵکو بە ئـەنقەست بووە.
کۆمیسیۆنێکی لێکۆڵینەوە کە لە شارەزایانی ئەڵمانی و ئەمریکی پێکهاتبوو، نەگەیشتنە ئەنجامێکی ڕوون کە هۆکاری تەقینەوەکە چییە. تەنھا بەوە گەیشتن کە کارەساتەکە "دۆسیەیەکی هێزی زەبەلاح" بووە.
باوترین گریمانە سەبارەت بە کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە ئەوەیە کە وایەرێک لە کاتی مانۆڕێکی تیژی سوڕانەوەدا شل بووەتەوە کەمێک پێش نیشتنەوەی بەسەر لایکهێرس و دزەکردنێک لە بۆدی کەشتییە ئاسمانییەکە ڕوویداوە. هایدرۆجین دەرچووە و تێکەڵ بە هەوا بووە و گازی ئۆکسی هایدرۆجینی مەترسیدار دروست بوو.
کەشتییە ئاسمانییەکە بەهۆی زریانەکەوە بارگاوی ببوەوە بە کارەبا و کاتێک پەتەکانی نیشتنەوە بەر زەوی کەوتووە و خاڵی بووەتەوە. ڕەنگە ئەمەش بوبێتە هۆی گرژییەکی بەهێز لە نێوان بۆدی دەرەوە و چوارچێوەکەدا لە کاتی خاڵی بونەوەی کارەبا.
پریشکێک دروست بوو کە تێکەڵەی هایدرۆجین و هەوای هەبوو بووە ھۆی ئاگر کەوتەوە لە پشتەوەی کەشتی هیندنبێرگدا.
هەندێکی تر پێیان وایە ئەو بۆیاخە نوێیەی کە پێشتر کەشتییە ئاسمانییەکە وەریگرتبوو ڕەنگە هۆکاری ڕووداوەکە بووبێت. زانایان دوای ساڵانێک بۆیان دەرکەوت کە توانای گواستنەوەی بۆیاخەکە نزیکە لە سفر. لە کاتێکدا چوارچێوەی کەشتییە ئاسمانییەکەی لەگەڵ زەویدا یەکسەر تەقاندەوە، بەڵام ڕەنگە بۆدی دەرەوە نەیتوانیبێت ئەوە بکات و بووەتە هۆی تەقینەوەکە.
هەڵەی دیزاین و هێزی زەبەلاح و دەرچوونی کارەبا و تێکدان چوار گریمانەن
بەڵام ڕەنگە هەرگیز لە کۆتاییدا ڕوون نەکرێتەوە کە بۆچی گەشتەکە لە مانگی ئایاری ١٩٣٧ دوا گەشتی هیندنبێرگ بووە.
جەنگۆ✍️
مێژووی جیھان
20 Oct, 16:13
دوا گەشتی هیندنبێرگ
لە ٣ی ئایاری ١٩٣٧ کەشتی "هیندنبێرگ" فرانکفۆرتی بەجێهێشت و بەرەو نیویۆرک بەڕێکەوت. گەورەترین و مۆدێرنترین کەشتی ئاسمانی بوو لە جیهاندا تا ئێستا. کەس گومانی نەبوو لەوەی کە دوا سەفەریان بێت. چونکە ماوەیەکی کەم پێش نیشتنەوە کارەساتێک ڕوودەدات کە بە مانای کۆتایی هاتنی گەشتی کەشتی ئاسمانی دەبێت.
شاکارێکی ئەندازیاری
LZ 129 شانازی کۆمپانیای کەشتیوانی گەورەترین کەشتی ئاسمانییە کە تا ئێستا دروستکراوە: درێژییەکەی ٢٤٥ مەتر بوو وە تیرەکەی ٤١ مەتربوو و توانای ھەڵگرتنی غازی ٢۰۰,۰۰۰ مەتر سێجابوو.
١١ تۆن بار و جانتا دەتوانرێت باربکا. لە سەردەمی گەشتە ئاسمانییەکاندا "هیندنبێرگ" بە شاکارێکی ئەندازیاری دادەنرێت. ئەو یەکەم کەشتی ئاسمانی نەفەرھەڵگربوو کە بەسەر زەریای ئەتڵەسیدا دەفڕێت.
لە ڕاستیدا بڕیارە هیندنبێرگ پڕ بێت لە هیلیۆم چونکە وەک هایدرۆجین سووتێنەر نییە. بەڵام هیلیۆم دەگمەنە. تەنها ئەمریکا بە ڕێژەیەکی زۆر هەیەتی.
هێزی دەریایی ئەمریکا ڕەتیدەکاتەوە هیلیۆم بۆ ئەڵمانیا دابین بکات چونکە هیتلەر و ئەڵمانیا زۆر بەهێز بوون بۆ ئەمریکییەکان. لە مێژە ترسی شەڕ لە ئەوروپا هەیە. بۆیە تیمی کەشتییەکە هیچ بژاردەیەکیان نییە و دەبێت وەک هەموو کەشتییە ئاسمانییەکانی دیکەی ئەڵمانیا هیندنبێرگ پڕ بکەنەوە لە گازی هایدرۆجین.
هۆتێلێکی ڕاقی فڕیو
لە پەڕینەوەی دوو ڕۆژ و نیودا بۆ ئەمریکا گەشتیاران لە خۆشیەکی زۆردان ١٥ بەڕێوەبەر دڵنیای دەدەن لە باشی و مورتاحی میوانەکان. لە ژووری نانخواردنی زەبەلاحدا دەتوانیت چێژ لە خواردنە باشەکان وەربگری تیمەکە پێنج چێشتلێنەر لەخۆدەگرێت. ئـامێرەکانی ناو کەشتییەکە مۆدێرن و ڕەسەنن
سەرەڕای ئەوەی هایدرۆجینی سووتێنەر لەناو کەشتیەکەدا هەیە، بەڵام ڕێگە بە سەرنشینەکان دەدرێت جگەرە بکێشن. تەنانەت ساڵۆنێکی جگەرەکێشان هەیە بەڵام بەکارهێنانەران پابەندن بە ڕێنماییە توندەکانەوە: بەڕێوەبەرێک کەلوپەلی تایبەتی جگەرەکێشانی میوانەکان بەڕێوەدەبات چەرخیان پێدەدات و دەرگاکە دەپشکنێت بۆ ئەوەی کەس بە جگەرەیەکی داگیرساوە لە ساڵۆنەکە دەرنەچێت.
بەهۆی مەترسی ئاگرکەوتنەوە ژوورەکە بە دەرگایەکی قوفڵکراو لە باقی کەشتییە ئاسمانییەکە جیاکراوەتەوە. پەستانی زۆر کەمی هەمیشەیی ڕێگری دەکات لە چوونە ژوورەوەی غاز بۆ ژووری جگەرەکێشان.
کابینەی نووستنی سەرنشینەکان لەسەر دووەم قات لە کەشتییە ئاسمانیەکەدا هەڵکەوتووە ئاوی گەرمیشیان هەیە. لەسەر سەکۆیەکیش گەشتیاران دەتوانن بڕۆن و سەیری خوارەوە بکەن و سەیری کەشتییە هەڵمییەکان بکەن کە زەریای ئەتڵەسی دەبڕن.
گەشتەکە بە مۆدێرنترین ئامرازەکانی گواستنەوە لە جیهاندا ٤٠ هەزار ڕیشمارک تێدەچێت - کە ئەمڕۆ نزیکەی ١٠ هەزار یۆرۆیە واتا یەک دەفتەر یۆرۆ
زریان و ڕەشەبا لە کاتی نیشتنەوە
کەشتی هیندنبێرگ بە چوار بزوێنەری گاز کاردەکات و خێراییەکەی دەگاتە نزیکەی ١٢٥ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا. لە گەشتەکەیدا بۆ لایکهێرس کەشتییەکە دەبێت لەگەڵ بای بەهێزی پێشەوە لە دەریای نیوفاوندلانددا ڕوبەڕوبێتەوە و دەبێت خێراییەکەی بۆ ١٠٠ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا کەمبکاتەوە.
کاپتن ماکس پرۆس فەرمان دەدات کە لە کەشوهەوای خراپ دوور بکەونەوە. کەشتی هیندنبێرگ دەبوو زۆر لەمەوبەر لە فڕۆکەخانەی دەریایی لە شاری لاکهێرس لە ویلایەتی نیوجرسی بنیشێتەوە. کەشوهەوای تۆفاناوی نزیکەی دوانزە کاتژمێر نیشتنەوەکەی دواخست. لە ٦ی ئایاری ١٩٣٧ کەشتی هیندنبێرگ لە شوێنی نیشتنەوە لە شاری لەیکهێرس لە نزیک نیویۆرک نزیک بووەوە.
ڕەشەبایەک بەسەر شارەکەدا ھەڵدەکات و هیندنبێرگ مۆڵەتی نیشتنەوە وەرناگرێت و ناچارە جارێکی تر ڕووبکاتەوە نیۆرک
بەڵام کات تەواو دەبێت چونکە بڕیارە لە نیوەی شەودا هیندنبێرگ بەڕێبکەوێتەوە بۆ ئەوەی لە کاتی خۆیدا بگاتە تاجە گوڵینەی شای ئینگلیز جۆرج شەشەم. بۆ ئەوەی لە ١٢ی ئایاردا بگەڕێتەوە ئەوروپا. سەرنشینەکان خەریکە بێ تاقەت دەبن. کەشتییە ئاسمانییەکە بۆ جاری دووەم لە شوێنی نیشتنەوە نزیک دەبێتەوە.
٣٠ چرکە زریانی ئاگرین
ڕەشەبا و باران کەم بووەتەوە. ئێستا ڕێگەی پێدراوە کەشتی هیندنبێرگ بنیشێتەوە. مانۆڕە ئاساییەکان بەم شێوەیەن: غاز فڕ دەدرێ و بالاست دەخرێتە خوارەوە.
دوای نزیکەی چوار خولەک لە دابەزینی پەیوەندییەکانی تیمی زەمینی ئاگر لە پشتی کەشتییەکە کەوتەوە. تیمەکانی ناو کەشتییەکە درەوشاوەیییەکی سووری ئاگری دەبینن. شایەتحاڵەکان باس لەوە دەکەن کە لەرزینێکی بچووک لە کەشتییەکەدا لە بەرزی ٦٠ مەتردا ڕوودەدات.
دواتر ئیدوارد بۆیتیۆس باس لەوە دەکات کە "لە ڕاستیدا هەستپێکراو نەبوو بەڵام من تێبینیم کرد. لە هەمان ساتدا لە گۆندۆلاکە دەمانتوانی ببینین کە چۆن ئاسمانی سەرەوەمان سوور بووە
لە ٣ی ئایاری ١٩٣٧ کەشتی "هیندنبێرگ" فرانکفۆرتی بەجێهێشت و بەرەو نیویۆرک بەڕێکەوت. گەورەترین و مۆدێرنترین کەشتی ئاسمانی بوو لە جیهاندا تا ئێستا. کەس گومانی نەبوو لەوەی کە دوا سەفەریان بێت. چونکە ماوەیەکی کەم پێش نیشتنەوە کارەساتێک ڕوودەدات کە بە مانای کۆتایی هاتنی گەشتی کەشتی ئاسمانی دەبێت.
شاکارێکی ئەندازیاری
LZ 129 شانازی کۆمپانیای کەشتیوانی گەورەترین کەشتی ئاسمانییە کە تا ئێستا دروستکراوە: درێژییەکەی ٢٤٥ مەتر بوو وە تیرەکەی ٤١ مەتربوو و توانای ھەڵگرتنی غازی ٢۰۰,۰۰۰ مەتر سێجابوو.
١١ تۆن بار و جانتا دەتوانرێت باربکا. لە سەردەمی گەشتە ئاسمانییەکاندا "هیندنبێرگ" بە شاکارێکی ئەندازیاری دادەنرێت. ئەو یەکەم کەشتی ئاسمانی نەفەرھەڵگربوو کە بەسەر زەریای ئەتڵەسیدا دەفڕێت.
لە ڕاستیدا بڕیارە هیندنبێرگ پڕ بێت لە هیلیۆم چونکە وەک هایدرۆجین سووتێنەر نییە. بەڵام هیلیۆم دەگمەنە. تەنها ئەمریکا بە ڕێژەیەکی زۆر هەیەتی.
هێزی دەریایی ئەمریکا ڕەتیدەکاتەوە هیلیۆم بۆ ئەڵمانیا دابین بکات چونکە هیتلەر و ئەڵمانیا زۆر بەهێز بوون بۆ ئەمریکییەکان. لە مێژە ترسی شەڕ لە ئەوروپا هەیە. بۆیە تیمی کەشتییەکە هیچ بژاردەیەکیان نییە و دەبێت وەک هەموو کەشتییە ئاسمانییەکانی دیکەی ئەڵمانیا هیندنبێرگ پڕ بکەنەوە لە گازی هایدرۆجین.
هۆتێلێکی ڕاقی فڕیو
لە پەڕینەوەی دوو ڕۆژ و نیودا بۆ ئەمریکا گەشتیاران لە خۆشیەکی زۆردان ١٥ بەڕێوەبەر دڵنیای دەدەن لە باشی و مورتاحی میوانەکان. لە ژووری نانخواردنی زەبەلاحدا دەتوانیت چێژ لە خواردنە باشەکان وەربگری تیمەکە پێنج چێشتلێنەر لەخۆدەگرێت. ئـامێرەکانی ناو کەشتییەکە مۆدێرن و ڕەسەنن
سەرەڕای ئەوەی هایدرۆجینی سووتێنەر لەناو کەشتیەکەدا هەیە، بەڵام ڕێگە بە سەرنشینەکان دەدرێت جگەرە بکێشن. تەنانەت ساڵۆنێکی جگەرەکێشان هەیە بەڵام بەکارهێنانەران پابەندن بە ڕێنماییە توندەکانەوە: بەڕێوەبەرێک کەلوپەلی تایبەتی جگەرەکێشانی میوانەکان بەڕێوەدەبات چەرخیان پێدەدات و دەرگاکە دەپشکنێت بۆ ئەوەی کەس بە جگەرەیەکی داگیرساوە لە ساڵۆنەکە دەرنەچێت.
بەهۆی مەترسی ئاگرکەوتنەوە ژوورەکە بە دەرگایەکی قوفڵکراو لە باقی کەشتییە ئاسمانییەکە جیاکراوەتەوە. پەستانی زۆر کەمی هەمیشەیی ڕێگری دەکات لە چوونە ژوورەوەی غاز بۆ ژووری جگەرەکێشان.
کابینەی نووستنی سەرنشینەکان لەسەر دووەم قات لە کەشتییە ئاسمانیەکەدا هەڵکەوتووە ئاوی گەرمیشیان هەیە. لەسەر سەکۆیەکیش گەشتیاران دەتوانن بڕۆن و سەیری خوارەوە بکەن و سەیری کەشتییە هەڵمییەکان بکەن کە زەریای ئەتڵەسی دەبڕن.
گەشتەکە بە مۆدێرنترین ئامرازەکانی گواستنەوە لە جیهاندا ٤٠ هەزار ڕیشمارک تێدەچێت - کە ئەمڕۆ نزیکەی ١٠ هەزار یۆرۆیە واتا یەک دەفتەر یۆرۆ
زریان و ڕەشەبا لە کاتی نیشتنەوە
کەشتی هیندنبێرگ بە چوار بزوێنەری گاز کاردەکات و خێراییەکەی دەگاتە نزیکەی ١٢٥ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا. لە گەشتەکەیدا بۆ لایکهێرس کەشتییەکە دەبێت لەگەڵ بای بەهێزی پێشەوە لە دەریای نیوفاوندلانددا ڕوبەڕوبێتەوە و دەبێت خێراییەکەی بۆ ١٠٠ کیلۆمەتر لە کاتژمێرێکدا کەمبکاتەوە.
کاپتن ماکس پرۆس فەرمان دەدات کە لە کەشوهەوای خراپ دوور بکەونەوە. کەشتی هیندنبێرگ دەبوو زۆر لەمەوبەر لە فڕۆکەخانەی دەریایی لە شاری لاکهێرس لە ویلایەتی نیوجرسی بنیشێتەوە. کەشوهەوای تۆفاناوی نزیکەی دوانزە کاتژمێر نیشتنەوەکەی دواخست. لە ٦ی ئایاری ١٩٣٧ کەشتی هیندنبێرگ لە شوێنی نیشتنەوە لە شاری لەیکهێرس لە نزیک نیویۆرک نزیک بووەوە.
ڕەشەبایەک بەسەر شارەکەدا ھەڵدەکات و هیندنبێرگ مۆڵەتی نیشتنەوە وەرناگرێت و ناچارە جارێکی تر ڕووبکاتەوە نیۆرک
بەڵام کات تەواو دەبێت چونکە بڕیارە لە نیوەی شەودا هیندنبێرگ بەڕێبکەوێتەوە بۆ ئەوەی لە کاتی خۆیدا بگاتە تاجە گوڵینەی شای ئینگلیز جۆرج شەشەم. بۆ ئەوەی لە ١٢ی ئایاردا بگەڕێتەوە ئەوروپا. سەرنشینەکان خەریکە بێ تاقەت دەبن. کەشتییە ئاسمانییەکە بۆ جاری دووەم لە شوێنی نیشتنەوە نزیک دەبێتەوە.
٣٠ چرکە زریانی ئاگرین
ڕەشەبا و باران کەم بووەتەوە. ئێستا ڕێگەی پێدراوە کەشتی هیندنبێرگ بنیشێتەوە. مانۆڕە ئاساییەکان بەم شێوەیەن: غاز فڕ دەدرێ و بالاست دەخرێتە خوارەوە.
دوای نزیکەی چوار خولەک لە دابەزینی پەیوەندییەکانی تیمی زەمینی ئاگر لە پشتی کەشتییەکە کەوتەوە. تیمەکانی ناو کەشتییەکە درەوشاوەیییەکی سووری ئاگری دەبینن. شایەتحاڵەکان باس لەوە دەکەن کە لەرزینێکی بچووک لە کەشتییەکەدا لە بەرزی ٦٠ مەتردا ڕوودەدات.
دواتر ئیدوارد بۆیتیۆس باس لەوە دەکات کە "لە ڕاستیدا هەستپێکراو نەبوو بەڵام من تێبینیم کرد. لە هەمان ساتدا لە گۆندۆلاکە دەمانتوانی ببینین کە چۆن ئاسمانی سەرەوەمان سوور بووە
3,333
subscribers
2,700
photos
173
videos
