Ислом молияси | Islom moliyasi

#мулоҳаза

2024 йил якунлари бўйича эълон қилинган маълумотларга кўра, Nvidia ходимларининг тахминан 76 фоизи долларда миллионер, уларнинг учдан бир қисми эса $20 миллиондан ортиқ бойликка эга. Бунга компания акциялари қийматининг 2019 йилдан бери 3775 фоиздан(!) дан ортиққа ошганлиги сабаб бўлган.

Маълумот учун, 1993 йилда ташкил этилган NVIDIA, бугунги кунда бозор қиймати бўйича дунёда биринчи ўринда турувчи АҚШнинг технологик корпорацияси бўлиб (компаниянинг бозор қиймати 3.6 триллион долларга тенг), процессорлар ва чиплар ишлаб чиқади. Компания томонидан ишлаб чиқилган юқори самарадорликка эга технологик тизимлар мустақил ҳаракатланишга қодир бўлган (автопилот) автомобиллар ишлаб чиқаришда ҳам кенг қўлланилади. Айнан мустақил ҳаракатланиш имкониятига эга бўлган автомашиналар ишлаб чиқилиши муносабати билан NVIDIAнинг маҳсулотларига бўлган талаб қаттиқ ошди.

Умуман олганда, технологик компаниялар маҳсулотларига бўлган талабнинг кескин ошиб кетиши ушбу компаниялар акциялари нархи кўтарилиши ва шу сабабли уларнинг акциядорлари бойликлари тез суратлар билан ортиб боришига сабаб бўлмоқда. Афсуски, технологик ривожланиш асосан ғарб давлатларида кузатилмоқда. Ислом ҳамкорлик ташкилоти аъзолари бўлган 57 давлатнинг деярли барчаси бу жараёнлардан орқада.. Бу эса бугунги кунда жуда хатарли (дунёда юз бераётган жараёнларга эътибор қаратсак, технологик жиҳатдан ривожланган давлатлар истаган ишларини қилишаётганлигини кўришимиз мумкин). Хуллас, технологик ривожланишга етарли даражада эътибор қилмаган давлатларнинг бунга ўз вақтида эътибор ва маблағ сарф қилган давлатларга техник ва технологик жиҳатдан қарам бўлиши табиий.

✅@IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

ҚЎҒИРЧОҚ ЯСАБ СОТИШ ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Оила аъзоларим билан миллий қўғирчоқ ясаймиз. Шу ишимиз жоизми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Уламоларимиз жисмли тимсол ва ҳайкалларни ясаш шаръан ҳаром эканига фатво беришган бўлса-да, бундан болалар ўйинчоқларини истисно қилишган.

Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда Оиша онамиз шундай дейдилар:

"كُنْتُ أَلْعَبُ بِالْبَنَاتِ عِنْدَ النَّبِىِّ، عليه السَّلام، وَكَانَ لِى صَوَاحِبُ يَلْعَبْنَ مَعِى - فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ عليه السلام إِذَا دَخَلَ يَتَقَمَّعْنَ مِنْهُ، فَيُسَرِّبُهُنَّ إِلَىَّ فَيَلْعَبْنَ مَعِى".

"Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида қўғирчоқ ўйнар эдим. Менинг ўртоқларим бор эди, мен билан ўйнашарди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кирганларида эса у зотдан яшириниб олишарди. Шунда У Зот уларни аста мен томон юборардилар ва улар яна мен билан ўйнашар эди".

Ушбу ҳадис шарҳида Аллома Ибн Ҳажар Асқалоний раҳматуллоҳи алайҳ шундай дейдилар:

واستدل بهذا الحديث على جواز اتخاذ صور البنات واللعب من أجل لعب البنات بهن وخص ذلك من عموم النهي عن اتخاذ الصور وبه جزم عياض ونقله عن الجمهور وأنهم أجازوا بيع اللعب للبنات لتدريبهن من صغرهن على أمر بيوتهن وأولادهن

"Ушбу ҳадисни далил қилиб ёш қизалоқчалар ўйнаши учун қизчаларнинг қўғирчоғини ясашга рухсат берилган ва бу суратлар чизиш ва уйда сақлаш ҳақидаги умумий қайтариқдан истисно қилиб хосланган. Қози Иёз буни жазм билан айтиб, жумҳур уламолардан "Қизалоқларнинг уй ва болага қараш ишларини ёшлигидан машқ қилиши учун уларнинг қўғирчоқларини сотиш жоиз", дейишганини нақл қилиб келтирган" ("Фатҳул Борий" китоби). Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

#қисқа_савол_жавоблар

КОМПЪЮТЕР ГРАФИКАСИДАН ФОЙДАЛАНИШ ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Мен киноларда графика билан шуғуланаман, бунда оддий кадрлардаги инсонларни юз қиёфасига жароҳат етказилган ҳолатлар ва ўқ отилиб инсонга жароҳат етказган ҳолатлар компьютер графикасида тайёрланади ва бундан ташқари кўп тарихий филмлар учун йиртқич ҳайвонларни компьютерда худди хақиқий ва жонлидек ясалади, саволим шундан иборатки: мен графикада кадрда бўлмаган ҳайвонларни ясаб уларни филмларда ишлатишим мумкинми ва филмда инсонга жароҳат ҳолатларида юзига ўзгартириш киритиб зомби ҳолатларига киритишим мумкинми ва мен бу графикачи иши касби орқали гуноҳкор бўлмайманми? Бу касб шариатимизда ҳалолми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Кино ва мультфилм ишлаб чиқаришда компьютер графикасидан фойдаланиш масаласида замонамиз уламолари турлича фикр билдирганлар. Баъзи уламолар шариатимизда инсонни, жонли нарсаларнинг суратини тўла ҳолда чизиш тақиқлангани эътиборидан уни жоиз эмас, дейишган. Ушбу уламолар ўз сўзларига Имом Муслим ва бошқа бир қанча муҳаддислар ривоят қилган расм чизишнинг мумкин эмаслиги борасидаги ҳадисларни далил қиладилар. Жумладан, Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қиёмат куни Aллоҳнинг ҳузурида энг қаттиқ азобда бўладиган одамлар мусаввирлардир”, – деганлар. Бу мазмундаги ҳадислар кўплаб саҳобалар томонидан ривоят қилинган бўлиб, уларга кўра жонли нарсаларнинг суратини чизишга изн йўқлиги, одамлар ўша суратларни илоҳ қилиб олишлари хавфи борлиги, натижада эътиқодий бузилишлар юзага келиши айтиб ўтилган. Айниқса, жонли нарсаларнинг суратини чизишда инсон Аллоҳнинг яратганига ўхшатишга уриниш маъноси борлиги ҳадисларда очиқ таъкидланган.

Шунингдек, замонамиздаги кўпчилик уламолари компьютер графикасидан фойдаланиш жоиз эканига фатво берганлар. Ушбу уламоларнинг таъкидлашларича, компъютер графикаси орқали яратилган сурат – фотосурат ва киноматографик суратлар кабидир. Зеро, буларнинг барчасида акс олиш ва уни электрон экранда намоён қилиш бор. Қолаверса, бунда инсон томонидан Аллоҳ таоло яратган нарсага ўхшатишга уриниш, ундай нарсаларга ибодат қилиш маъноси ҳам йўқ. Электрон фото худди ойнага акс тушгандек гап. Фақат бу ерда тасвирнинг акси ойнада забт бўлиб қолмайди, балки фотода забт бўлиб, уни қоғозга чиқариш мумкин бўлади.

Мисрнинг фатво ҳамда Исломий тадқиқотлар уюшмасининг уламолар Кенгаши 2010 йил декабрь ойида бўлиб ўтган ўн иккинчи мажлисида “Ислом аҳкомлари ва одобларини таълим беришда қўлланиладиган анимацион расмларнинг ҳукми”га доир 161-сонли Қарорини эълон қилган. Унда мусулмон ёшларни таълим-тарбияси ҳамда исломий маданиятини ривожлантиришда электрон расмларни яратиш жоиз экани таъкидланган.

Хулоса қилиб айтганда, замонамизнинг кўпчилик уламолари эълон қилган фатво – компьютер графикасидан фойдаланишнинг жоиз экани далил жиҳатдан қувватли ва замон руҳига мос саналади. Чунки ҳозирги пайтда динимиз душманлари томонидан компьютер графикасидан кенг фойдаланган ҳолда оломонча маданиятини сингдириш учун тизимли ишлар амалга оширилаётган бир пайтда мусулмонлар томонидан динимиз меъёрларига тўла мос келувчи фильм ва мультфилмлар яратиш бугунги куннинг заруратига айланмоқда. Айниқса, буюк ва намуна бўлган тарихий шахсларнинг ибратли ҳаёти, Исломдаги одоб-ахлоқ, таълим-тарбия, илм-фанга тарғиб ва эзгу ғояларни шакллантирувчи образларни яратиш ёшларимизнинг эътиқоди ва ахлоқ меъёрларини сақлаб қолишга хизмат қилади. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази

"Ислом молияси" изоҳи: ҳар қандай ишни бошлаётганда биз ният-мақсадимизни аниқлаб олишимиз керак. Агар мақсад ноаниқ бўлса (шунақаси ҳам бўлади), у ҳолда инсон ўзига ўзи қуйидаги саволларни бериш орқали мақсад ва унинг натижаларини аниқлаштириб олиши ва шу жавоблардан келиб чиққан ҳолда ҳаракат қилиши лозим:
- бу ишни нима учун қиляпман?
- шу бошлаётган ишим диним нуқтаи назаридан жоизми;
- бу иш жорий қонунчиликка хилоф эмасми;
- у мени ҳаётим ва охиратим учун ҳамда шу ишим натижасидан фойдаланидиган одамлар ҳаёти ва охирати учун нима беради;
- шу нарсани ўзимга ва яқинларимга раво кўрган бўлармидим...

#қисқа_савол_жавоблар

ҚУРЪОНИ КАРИМ МУСҲАФИНИ СОТИШ ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Қуръони каримда “Менинг оятларимни арзимас матоҳга алмаштирманглар…” қабилида оят бор. Шу оятга амал қиладиган бўлсак, муқаддас Қуръони карим китобини сотиш жоизми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Ҳанафий мазҳабимиз ҳамда моликий, шофеий мазҳаби олимларининг якдил фатволарига кўра, Қуръони карим мусҳафини сотиш жоиздир. Чунки сотиладиган нарса қоғоз, сиёҳ, жилд ва шу кабилардан иборатдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг Бақара сурасида: “Аллоҳ савдо-сотиқни ҳалол қилди”, деган (275-оят).

Саволда зикр қилинган Аллоҳ таолонинг: “Оятларимни озгина баҳога сотмангиз ва Мендангина қўрқингиз!” (Бақара сураси, 41-оят) мазмунидаги ояти каримаси Бану Исроил қавмига хитобан нозил қилинган бўлиб, улар ўзларининг муқаддас китоблари “Таврот”нинг айрим оятларини пул эвазига ўзгартиришган эдилар. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

#қисқа_савол_жавоблар

ИЛМИЙ ИШЛАРНИ ЎЗГАЛАРГА СОТИШ ЖОИЗМИ?

CАВОЛ: Ўзим ёзган ё тайёрлаган ижодий ишларни (мақола, очерк, шеър, ҳикоя, диплом иши) харидор бўлган одамга сотсам бўладими? Бунда сотиб олган одам унда ўзини муаллиф қилиб кўрсатади.

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Киши ўзи тайёрлаган моддий ва маънавий нарсаларни хоҳлагандай ишлатиши мумкин. Лекин бошқанинг ижодий ишини сотиб олиб, ўзини муаллиф қилиб кўрсатишда ёлғон ва алдов бор. Айниқса, сотиб олинган ўзгаларнинг илмий ишлари ортидан бирор шаҳодат (диплом), илмий унвонга эга бўладиган ва моддий манфаат кўрадиган бўлса, бунинг гуноҳи ҳам, зарари ҳам бошқалариникидан каттароқ бўлади.

Динимизда гуноҳга ёрдам бериш йўқ, ўзи қилмаган ишни қилдим дейиш ва йўқ сифатлари билан мақтаниш ман қилинган. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган:

لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَفْرَحُونَ بِمَا أَتَوْا وَيُحِبُّونَ أَنْ يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا فَلَا تَحْسَبَنَّهُمْ بِمَفَازَةٍ مِنَ الْعَذَابِ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

яъни: “Ўз қилмишлари билан мағрурланадиган, қилмаган (яхши) ишлари учун мақталишни севадиганлар азобдан халос бўладилар деб, ҳисобламанг, асло! Уларга (охиратда) аламли азоб (бордир)” (Оли Имрон сураси, 188-оят).

Ўзгаларни алдашнинг оқибати ҳақида Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан қуйидаги ҳадис ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар:

مَنْ حَمَلَ عَلَيْنَا السِّلاَحَ فَلَيْسَ مِنَّا ، وَمَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا (رواه الامام مسلم).

яъни: “Ким бизга қарши қурол кўтарса ва ким бизни алдаса, биздан эмас” (Имом Муслим ривояти). Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

#янгилик

“Alif Uzbekistan” Ислом савдо-молия корпорациясидан Ipak yo'li banki орқали $3 млн. жалб қилди

“Alif Uzbekistan” Ислом тараққиёт банки гуруҳига кирувчи Ислом савдо-молия корпорацияси (ITFC)дан 3 млн.доллар жалб қилди. Жалб қилинган маблағлар ислом молияси тамойиллари асосидаги “Насия” муддатли тўлов хизматини ривожлантириш ва кенгайтиришга йўналтирилади.

“Alif” гуруҳи Ислом тараққиёт банки гуруҳига кирувчи Халқаро ислом савдо-молия корпорацияси (ITFC) томонидан молия маблағлари жалб қилди. Бу ҳақда компания матбуот хизмати маълум қилди.

Битим ITFC ва “Ипак Йўли банки” ўртасида Ўзбекистонда хусусий тармоқни молиялаштиришни қўллаб-қувватлаш тўғрисидаги мавжуд битим доирасида амалга оширилди.

Битим доирасида “Ansher Capital” ва “TMT Global Advisors” инвестиция компаниялари “Alif”нинг молиявий маслаҳатчилари сифатида иштирок этишди. “Alif Uzbekistan” бош директори Нуриддин Лафизовнинг таъкидлашича, компания ITFC билан ҳамкорлик орқали мижозлар учун финтек хизматларидан фойдаланишни кенгайтиришни режалаштирмоқда.

Ушбу ҳамкорлик “Alif "нинг Ўзбекистонда ўз фаолиятини кенгайтириш учун сармоя жалб қилиш ва молиявий хизматлар бозорида ўз мавқеини мустаҳкамлаш бўйича узоқ муддатли стратегиясини акс эттиради. “Alif”, шунингдек, ислом қимматли қоғозлари бўлган “Сукук”ларни чиқаришни режалаштирмоқда”, — дея қўшимча қилган Лафизов.

Компания матбуот хизматининг изоҳ беришича, қимматли қоғозлар эмиссияси хорижда, “Euroclear” депозитарийсида рўйхатдан ўтган ҳолда амалга оширилади. Олинган пуллар Ўзбекистондаги истеъмолчиларни молиялаштиришда фойдаланилади, дея аниқлик киритди Лафизов “Spot"га берган изоҳида.

Бундан олдин, 2024-йил декабр ойида “Alif Uzbekistan” Американинг “Accial Capital” инвестиция компаниясидан “Насия” хизматини ривожлантириш учун $20 млн жалб қилганини эълон қилганди. Бу битим доирасида ҳам “TMT Global Advisors” маслаҳатчи компания сифатида иштирок этган эди.

“Alif Uzbekistan”нинг ўз маълумотларига кўра, ўтган йилни ўзида хорижий сармоядорлардан $50 млнга яқин маблағ жалб қилган. Бугунги келиб, финтех компанияси бўлинмаси томонидан жалб қилинган инвестицияларнинг умумий ҳажми $150 млн.дан ошган.

Хусусан, октабр ойида компания Британиянинг “Cur8 Capital” фондидан 5 млн. АҚШ доллари миқдорида молиявий маблағлар жалб қилиш бўйича битим имзолаган эди (биз бу ҳақда маълум қилган эдик).

🌐 Манба: https://www.spot.uz/

✅@IslomMoliyasi канали

#фойдали_маълумот

Турли тадқиқотлар натижасида, бизнесда муваффаққиятга эришиш учун ҳиссиётларни бошқариш жуда муҳим деган хулосага келинган.
Бугунги кунда инглиз тилида Emotional intelligence деган ибора ҳам ишлатилмоқда. Бу ибора инсон ўзининг ва бошқаларнинг ҳис-туйғуларини тушуниш ва бошқариш қобилиятини ангалатади. Демак, агар сиз муваффаққиятга эришмоқчи бўлсангиз, ўз ҳис-туйғуларингизни бошқаришни ҳамда бошқаларнинг ҳис-туйғуларини тушуниш ва уларни эътиборга олишни ўрганишингиз керак. Шунда сиз тўғри қарорлар қабул қилишингиз ва кутилган натижаларга эришишингиз осон бўлади.

Манба: https://www.business.com

“Ислом молияси”дан қўшимча:
Албатта инсон ўз ҳиссиётларини назорат қилиши ҳамда бошқаларнинг ҳис-туйғуларини инобатга олиб иш қилиши нафақат бизнесда, балки умуман ҳаётда жуда яхши натижалар беради.

Аллоҳ таоло Шууро сурасида* шундай марҳамат қилади:
36. Сизга берилган нарсалар дунё ҳаётининг матоҳи, холос. Аллоҳнинг ҳузуридаги яхши ва боқий нарсалар эса, иймон келтирган ва Роббиларига таваккал қилганлар учундир.
37. Катта гуноҳлар ва фоҳиша ишлардан четда бўладиган ва ғазабланган вақтда кечириб юборадиганлар учундир.
38. Роббиларига ижобат қилган, намозни тўкис адо этган, ишлари ўзаро шууро ила бўлган ва уларга ризқ қилиб берган нарсаларимиздан инфоқ қиладиганлар учундир.

Кўриб турганимиздек, динимизда дунёлик ҳаётимиз ва охиратимиз учун муҳим кўрсатмалар бор. Демак:
1. Мўмин одам аввало ҳар қандай ҳолатда ҳам бу дунё қувонч ва ташвишлари ўткинчи эканлигини ёдида тутади. Бу уни жуда қаттиқ хурсанд бўлиб кетиш ёки жуда қаттиқ тушкунликка тушиб қолишдан сақлайди. Зеро, бу икки ҳиссиётнинг ўта даражада бўлиши инсонга зарар келтириши ҳаётда жуда кўп маротаба исботланган.
2. Ибодатларида қоим бўлади. Намоз инсонга интизомли бўлишни, вақтни тежаш ва тартибга солишни ўргатади.
3. Муҳим ишларни атрофидагилар (ота-она, яқинлар, устозлар, ҳамкасблар, тажрибали инсонлар ва ҳ.к.з.) билан маслаҳат қилади. Ўзбекни мақоли билан айтганда, “Маслаҳатли тўй тарқамас”.
4. Аллоҳга таваккал қилади. Инсон ҳеч бир ишининг натижаси қандай бўлишини олдиндан билмайди, Аллоҳ унга берган ақл-фаросатини ишлатади, ўзидан тажрибалироқ инсонлар билан маслаҳат қилади, имкон қадар барча ҳисоб-китобини, ҳаракатини қилади, лекин якунида барибир таваккал қилади. Бунинг тўғри кўриниши эса дуо билан Аллоҳдан хайрлисини сўраган ҳолда таваккал қилишдир.
5. Ғазабланган вақтда кечириб юборади. “Ғазаб келганда, ақл қочади”, деган гап бор ва бу бежиз эмас. Инсон ғазаб қилган пайтда содир бўлган муваффаққиятсизлик учун айбдор қидиришга, бошқаларни айблашга мойил бўлади. Шундай пайтда кечиримли бўлиш, мулоҳаза билан иш кўриш, ҳолатни холис/адолат билан баҳолаш тўғри хулосалар чиқариш ва вазиятни ўнглаш имконини беради.
6. Инфоқ-эҳсон қилади. Зотан, Аллоҳ таоло: “Ўзингиз суйган нарсадан нафақа қилмагунингизча, ҳаргиз яхшиликка эриша олмассиз” (Оли Имрон сураси, 92-оят) деб марҳамат қилган.
Валлоҳу аълам.
---------------------
*“Шууро”ни муфассир уламолар маслаҳат/машварат деб таржима қилишган.

#мулоҳаза

Британиялик олим, муфтий Фараз Адам биткоин ҳақида тез-тез турли мақолалар қўйиб туради. Бу сафар ҳам www.linkedin.com да шу мавзуда ўз фикрларини бир пост шаклида қўйган экан, шуни ўзбек тилига умумий маъноларини таржима қилиб қўйишга қарор қилдик. Ушбу мақола фатво эмас, балки бир олимнинг биткоин ҳақидаги фикрлари холос. Биз ўзимиз ҳам олимнинг ушбу фикрларини қўллаб қувватламаймиз ва уларни тарғиб қилиш фикридан йироқмиз. Шунинг учун ҳам олимнинг ушбу фикрларини #мулоҳаза рукни остида беряпмиз.

┈•┈•┈•⊰✿📖✿⊱•┈•┈•┈

Биткойнни “жозибадорлиги” нимада?

1⃣ Устунлиги
Биткоинни ишлаб чиқариш қийин. Ишлаб чиқарилиши қийин бўлган пул эса талаб ошган пайтда бошқа валюталардан устунлиги намоён бўлади. Қийин ишлаб чиқариладиган пулда сақланган бойликлар узоқроқ вақт давомида ўз қийматини ушлаб туради, осон ишлаб чиқариладиган пулда сақланган бойликлар эса ўз қийматини тезроқ йўқотади. Умуман олганда ҳам, узоқ муддатли истиқболда қийин ишлаб чиқариладиган активлар пул сифатида муваффақиятга эришади.

2⃣ Таклифнинг чегараланганлиги
Фиат (қоғоз) пулларни осонликча ишлаб чиқариш мумкин. Биткойн эса бундай эмас. Унинг чекланган миқдори унинг қийматини инфляция орқали тушириш имкониятини чеклайди. Биткойннинг умумий сони 21 миллион тангадан ошмайди (деган маълумот бор). Бу чекланганлик эса унинг фиат пулларидан фарқли равишда қийматсизланишини олдини олади.
Биткойн барча айирбошлаш воситалари орасида энг кам таклиф қилинаётган восита бўлиб, ушбу таклиф энг паст ўсиш суръатига эга (яъни таклиф узоқ муддат давомида ошмасдан турибди). Албатта, бундай назорат остидаги таклиф, узоқ вақт давомида биткоиннинг қиймати ва барқарорлигини мустаҳкамланишига сабаб бўлиб келмоқда.

3⃣ Чекланганлиги
Бошқа активлардан фарқли ўлароқ, Биткойнни ишлаб чиқариш чекланган, чунки Биткойнни ишлаб чиқариш ва тармоқ ҳавфсизлигини ҳимоя қилиш жараёни жуда катта қайта ишлаш қувватлари талаб қилади. Бу эса ўз навбатида унинг ишончлилиги ва хавфсизлигини оширади.

4⃣ ₿ даги муносабатлар занжири
Қиймат сақлаш воситасига талаб (пайдо бўлиши) ➔ Нарх кўтарилиши ➔ Ишлаб чиқариш (майнинг) даромадлироқ бўлиши ➔ ишлаб чиқаришга янада кўпроқ қувват йўналтирилиши ➔ Тармоқ хавфсизлиги таъминланиши ➔ Қиймат сақлаш воситасига талаб ошиши.

5⃣ Мустақиллиги
Биткойнда ягона таклиф маркази йўқ, яъни уни марказий ҳокимият ёки бирон бир ташкилот назорат қилмайди. Бундай тизим Биткойнни мустақиллигини таъминлайди.

6⃣ Чегара билмаслиги
Биткойн бутун дунё бўйлаб интернетга уланган ҳар ким учун мавжуд. Унинг чегарасизлик хусусияти глобал даражада воситачиларсиз амалиётларни осонлаштиради. Демак, Биткойн инсон аралашувисиз, қайсидир маънода автоматик молия сиёсатини таклиф қилади. молиявий амалиётлар (транзакциялар) марказлашмаган тармоқда амалга оширилади. Бунда шаффофлик бор ва бу жараён самарадорликни таъминлайди.

7⃣ Пул бирлиги сифатидаги хусусиятлари
Биткойн ўзида олтиннинг чекланганлиги ва мустаҳкамлигини ҳамда қоғоз пулларга хос бўлган сақлаш ва ташиш қулайлигини мужассам қилган.

8⃣ Биткоин кредит пули эмаслиги
Биткойнга эга бўлиш бошқалар олдида иқтисодий-молиявий мажбуриятлардан холи бўлган муайян активга эгалик қилишни англатади, бу эса ҳақиқий эгалик ва молиявий мустақилликни англатади.

✅@IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум!
Ислом молиясига бевосита алоқаси бўлмаса ҳам қуйидаги маълумот молиявий ҳамда кўпчиликка алоқадор бўлгани учун беришга қарор қилдик:

1. Тошкентда автобус ва метрода нақд пул шаклдаги йўлкира нархи ошади

Тошкент шаҳрида жамоат транспортида нақд шаклидаги йўл ҳақи 2000 сўмдан 3000 сўмга оширилди. Нақдсиз тўловда (яъни платик карталар орқали ёки махсус транспорт карталари орқали) нарх ўзгармай, 1700 сўм бўлиб қолади. Автобуслар салонида йўл ҳақини нақд пулда олиш амалиётидан воз кечилади*, бекатлардаги тўлов қурилмалари орқали бир марталик QR-кодли чипта харид қилиш керак бўлади.

«Тошшаҳартрансхизмат» чиптадан қандай фойдаланишни тушунтирганди. Унга кўра, QR-кодли чиптани керакли масофада валидаторга тутиш керак. Чиптага эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиб, уни букламаслик ёки шикастламаслик ҳамда уни текшириш учун қатнов охиригача сақлаш лозим.

2. Умумий овқатланиш корхоналарига қўшимча қиймат солиғи (ҚҚС)нинг бир қисми кешбэк** шаклида қайтарилади
Ойлик айланмасини нақд пулсиз амалга оширганларга эса ҚҚСнинг 40 фоизи тўланган заҳоти қайтарилади. ҚҚС тўлашга ўтган ресторан ва кафеларнинг фойда солиғи 2 каррага камаяди.
___________________
- *кўриб турганимиздек, ушбу чоралар жумладан нақдсиз тўловни рағбатлантиришга қаратилган, чунки бу чора пулларни расмий банк-молия тизими орқали айланишини ва шу орқали мамлакат иқтисодиёти ривожланишини таъминлаши кўзда тутилган.

- **кешбэк юзасидан қуйидаги ҳаволани очиб танишиб чиқишингиз мумкин: https://t.me/diniysavollar/6642

ҚАЙСИ ИЛМНИ ЎРГАНИШ ШАРТ?

CАВОЛ: Мусулмон киши қайси илмларни ўрганиши шарт қилинган?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Маълумки, динимиз – илм ва маърифат дини. Илм талаб қилишни фазилати ҳақида кўплаб оят ва ҳадислар мавжуд. Жумладан: Анас ибн Молик разияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам “Илм излаш – ҳар бир мусулмонга фарздир”, деганлар (Имом Ибн Можа ривояти). Бу ҳадиси шарифни пухта ўрганган уламоларимиз ундан қуйидагиларни чиқарганлар:

Илм икки қисмга бўлинади: Фарзи аъйн ва фарзи кифоя.

Фарзи айн. Ҳар бир балоғат ёшига етиб, ақли расо бўлган инсон қайси соҳа ёки касб соҳиби бўлса ҳам, соҳасининг илмини чуқур ўрганиши – фарздир. Шунингдек, ҳар бир мусулмон киши зиммасига фарз бўлган ибодатларни шариатга мувофиқ даражада бажариши учун зарур бўладиган илмларни ўрганиши ҳам фарз бўлади. Масалан, намоз ибодати ичида фарз, вожиб, суннат, мустаҳаб, ҳаром ва макруҳ амаллари бор. Мана шу амалларни бир-биридан ажрата оладиган киши намозни тўғри адо қилади. Акс ҳолда намоз ўқиш асносида камчиликка йўл қўйиши мумкин.

Шунингдек, масалан, киши савдогар бўлса, унга қачон олди-соттиси шариатга мувофиқ бўлади ва қачон мувофиқ бўлмайди каби савдо-сотиққа тегишли илмларни билиши фарз бўлади. Агар киши зиммасидаги фарзи айн бўлган илмларни ўрганмаса бажараётган иши ёки адо этаётган ибодати тўғри бўлмай, хатога йўл қўяди. Натижада гуноҳкор бўлади.

Биз илмимизни оширишга ҳаракат қилсак, Аллоҳ таолонинг Ўзи ёрдамчи бўлади. Бу ҳақда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам, “Ким илм талабида йулга чиқса, Аллоҳ таоло унга жаннат йулини осон қилади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

Фарзи кифоя – Аллоҳ таоло мусулмонлар жамоасининг зиммасига буюрган амалдир. Мусулмонларнинг бир қисми уни бажариши билан бошқаларнинг зиммасидан соқит бўлади. Агар ҳеч ким бажармаса, ҳамма бирдек гуноҳкор бўлади. Бунга жаноза намозини мисол қилиш мумкин.

Уламоларнинг фикрларича, жамиятда қайси соҳага эҳтиёж сезилса, ўша соҳага бўлган эҳтиёжни қондирадиган даражада илмларни ўрганиш фарзи кифоя ҳисобланади.

Агар жамиятда бир соҳада ёки бирор фан бўйича мутахассис олим етишмаса ва бунга ҳаракат қилинмаса, шу жамият кишиларининг барчаси гуноҳкор бўладилар. Сабаби – ҳар бир соҳада мутахассислар бўлиши шарт.

Киши ўзидаги жоҳилликни кетказиш мақсадида илм излаши учун албатта ёш бўлиши шарт эмас, балки қайси ёшда бўлишидан қатъий назар, имкон бўлиши билан илмли бўлишга ҳаракат қилиши керак. Чунки Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Кимнинг ажали илм талаб қилаётган вақтида етиб қолса, Аллоҳ таолонинг ҳузурида у билан пайғамбарлар ўртасини фақат пайғамбарлик даражасигина ажратиб туради” (Имом Табароний ривояти). Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

"Ислом молияси"дан қўшимча мулоҳаза: бугунги кунда баъзилар илм доирасини тор олишади, ваҳоланки илм доираси жуда кенг ва уларни ўрганиш инсониятга, хусусан умматимизга жуда зарур. Масалан, тиббиёт илмини олиб қарайдиган бўлсак, бу илмни кимё ва биологиясиз, энергетикани физика илмисиз, молияни математика илмисиз бутунлай мустақил илм сифатида ўрганиб бўлмайди. Уларнинг барчаси бир бири билан чамбарчас боғлиқ. Бироқ, афсуски хозирда умматимиз айнан шу билимларни ўрганишда жуда орқада қолиб кетди ва бунинг аянчли оқибатларини бутун дунёда бўлаётган ишларда кўряпмиз.. Агар биз авлодларимиз бошқаларга қарам бўлмаслигини истасак, нафақат Қуръон ва ҳадис илмини, балки баъзилар "дунёвий илмлар" деб атайдиган математика, кимё, биология, физика, IT, геология, тарих ва бошқа фанларни яхши ўрганишимиз, фарзандларимиз бу илмларни яхши ўзлаштиришини назоратга олишимиз шарт. Зеро, Аллоҳ таоло «Зумар» сурасининг 9-оятида шундай марҳамат қилади: «Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўладиларми?».

Ассалому алайкум!
Бугунги вэбинаримиз якунига етди, суҳбатимиз давомида кўп саволлар муҳокама қилинди, кўплаб саволларимизга суҳбатдошимиз - назарий билимлар ва амалий тажрибага эга мутахассис Жавлон Отақулов жавоб бердилар. Биз Жавлонга ўз миннатдорчилигимизни билдирамиз ва кейинги суҳбатларимиз бундан ҳам манфаатли бўлади деб умид қиламиз.
Биз иштирокчиларимиз фаолроқ бўлишади деб кутгандик, лекин негадир чат орқали саволлар кам бўлди... балки ўзимиз барча саволларни қамраб олгандирмиз, балки биз ниманидир эсдан чиқардик, балки буни яна бошқа сабаблари бордир...
Нима бўлганда ҳам иштирокчиларга раҳмат. Биздан камчиликлар ўтган бўлса узр сўраймиз.

Кимдир савол бермоқчи бўлиб беролмаган бўлса ўша саволларни бизга ёзишинглар мумкин.

ЭСЛАТМА!

Ассалом алайкум!

Кўпчилик (биринчи навбатда ёшларимиз) трейдинг, форекс, акциялар савдоси ҳақида бизга саволлар билан мурожаат қилади. Биздаги бор билим ва тажриба асосида ушбу саволларга жавоб берамиз, лекин саволлар ва уларга оид тафсилотлар борган сари кўпаймоқда. Шуларни инобатга олган ҳолда, биз ва инвестиция ва молия соҳасида 8 йилдан ортиқ тажрибага эга, ҳалол акциялар билан ишловчи амалиётчи инвестор ва трейдер Жавлон Отақулов билан вэбинар ташкил қилишга қарор қилдик.

Жавлон Отақулов Uplift, Finranks, Budget Pro лойиҳалари асосчиси, Hyssa финтек компанияси ва Bulls Coffee ҳамасосчиси. Иқтисодиёт (молия бозорлари) йўналишида Жанубий Кореянинг Yonsei Университети магистр даражасини олган мутахассис. UPLIFT Invest ва UPLIFT Trading дастурлари орқали инвестиция ва трейдинг бўйича билим бериб келаётган амалиётчи эксперт.

Вэбинар БУГУН, ЯЪНИ 2024 йилнинг 31 декабрь куни соат 14.30 да бошланади. Ўтказиб юборманг.

Вэбинарда иштирок этиб, ўзингизни қизиқтирган саволларни беришингиз мумкин (саволларни тайёрлаб туринг).
Вэбинар Zoom ҳаволаси:
https://us06web.zoom.us/j/84630995758?pwd=1Jxjwsp47ipHEOD8PkxzyUUqadueEx.
Ушбу Zoom ҳаволаси суҳбат бошланишидан 15 дақиқа аввал фаоллашади.

Чегирма Чақириғи: Ҳаётни Ўзгартирувчи Таклифми Ёки Ортиқча Харажат? (2-қисм)

Бир сафар ўзим ҳам шундай ҳолатга тушганман. Бир mall’да юрганимда, "Сўнгги имконият!" деган катта ёзувни кўриб, шошилинч равишда бир неча нарсани олганман. Кейин уйга қайтиб қарасам, уларнинг ярми умуман керак эмас экан. Ҳатто баъзиларини ҳали ҳам ишлатмаганман! 😅

Бундай ҳолатлар кўпчиликнинг бошидан ўтган бўлиши мумкин. Лекин савол туғилади: нима учун биз ҳар сафар бундай "қопқон"ларга тушиб қоламиз?

Маркетологлар биздан ақллироқми?

Иқтисодий ва психологик тадқиқотларга кўра, бундай акциялар инсоннинг ҳис-туйғуларини жуда яхши бошқаради. Чегирмаларнинг асосий мақсади — сизга шошилинч қарор чиқартириш. Масалан, FOMO (fear of missing out, яъни “орқада қолишдан қўрқиш”) энг кучли мотиваторлардан бири саналади.

Ҳар доим қўлланадиган шунчаки оддий, аммо таъсирли фраза бор: “Бу имконият фақат бир марта!”. Натижада, ўз эҳтиёжларимиздан кўра, эмоцияларга таяниб харид қиламиз.

Байрам олди харидлар: иқтисодий сабоқлар

Яқинда бир дўстим айтганди: “Байрам олди харид қилиш пул тежаш учун яхши имконият эмас, аксинча, кўпроқ сарфлашнинг сабабчисидир.” Унинг гапи ҳақиқатдан йироқ эмас.

Чунки инсонлар байрам кайфиятида керакли-кераксиз барча нарсаларни олгиси келади. Аслида эса бу жараён келажакда афсус қилиш билан якунланиши мумкин.

Шундай ҳолатларда ўзимизни назорат қилиш учун нималарни билиш муҳим?

- Рўйхат тузинг. Байрам учун ҳақиқатан ҳам керак бўладиган нарсаларни ёзинг. Чегирма қанчалик қизиқ туюлмасин, фақат шу рўйхатга амал қилинг.

- Олдиндан нархларни текширинг. Ҳар доим чегирмалар олдинги нархларга нисбатан ҳақиқатдан арзон эканлигини солиштириб кўринг.

- Бюджет белгиланг. Олдиндан аниқ қанча маблағ сарфлашингизни режалаштиринг. Бюджетдан чиқишни “қоидабузарлик” деб билинг.

- Ўйланинг: "Ҳаётимни яхшилайдими?" Ҳар бир харидни қилишдан олдин ўзингизга савол беринг: “Менга бу ҳақиқатдан керакми?”

Бизнес учун сабоқ

Бу жараёнларда савдогарлар учун ҳам катта имконият бор. Байрам олди чегирмалар нафақат сотувни оширади, балки харидорлар билан ўзаро ишончни кучайтириш учун ажойиб восита.

Лекин, чегирмалар нотўғри ташкил этилса, бу бренд обрўсига салбий таъсир кўрсатиши ҳам мумкин. Харидор билан ишлашда “фақат сотув” эмас, балки “қониқиш ва ишонч” асосий мақсад бўлиши керак.

#Emotional_Purchase vs. #Rational_Purchase
#Impulse_Buying

Сизнинг тажрибаларингиз қандай?

Шошилинч харидларингиз қанчалик кўп афсус билан тугаган? Ёки, аксинча, қандайдир чегирма сиз учун ҳақиқий фойда келтирганми? Қизиқ фикр ва тажрибаларингизни комментарийда бўлишинг! 😊

Ҳа, айтганча! Бу постни яқинларингизга албатта улашинг.

🌐 Манба: Алижон Равшанов

✅ @IslomMoliyasi канали

Чегирма Чақириғи: Ҳаётни Ўзгартирувчи Таклифми Ёки Ортиқча Харажат? (1-қисм)

Ассалому алайкум қадрли дўстлар!

Байрамлар яқинлашаётгани сайин, деярли барча савдо нуқталарида ва онлайн-дўконларда ажойиб “chegirma marafoni” бошланади. Бу шов-шувли реклама ва эълонлар эътиборингизни тортадими? “50% OFF!”, “3 tani ol, 2 tasi uchun to‘la!”, “Mega bayram aksiya!” каби таклифлардан кейин ҳатто энг тиниқ фикрловчи одам ҳам харид қилишни ўйлаб қолади.

Бироқ, бу "ўтказиб юбориб бўлмас имкониятлар" ҳақиқатдан ҳам фойдали эканми? Ёки улар сизга ортиқча харажатлар қилиб, кейин афсус қилишингиз учун қопқон қўяётган бўлиши мумкинми?

Чегирмалар ва улар ортидаги психология ҳақида батафсил 2-қисмда гаплашамиз.

📖 Манба: Алижон Равшанов

🔗 @IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

ПИРОТЕХНИКА САВДОСИ БИЛАН ШУҒУЛЛАНСА БЎЛАДИМИ?

CАВОЛ: Саволим шундан иборатки пиротехника воситалари яъни пақилдоқлар ва мушаклар савдоси билан шуғулланса бўладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Динимизда исроф ва инсонларнга озор бериш ҳаром ҳисобланади. Пиротехникани бирор бир фойдаси йўқ. Балки, инсонга зарари бор. Қанчадан-қанча ёш болалар пиротехника воситалари сабабли мажруҳ бўлиб қолган. Қолаверса, бу нарсада кўплаб мусулмонларга озор бериш бор. Шундан келиб чиқиб, пиротехника савдоси билан шуғулланиш жоиз эмас. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

"Ислом молияси" изоҳи: аслида ҳар бир масалани моҳиятига қаралса етарли. Шу жумладан савдогарларимиз ҳам ҳар бир савдо молини олаётганларида, "шу нарсани нима учун оляпман, ким учун оляпман, шу нарсани ўзимни фарзандимга (ота-онамга, аҳли оиламга...) олиб берган бўлармидим, ўзи нима учун бу нарса керак, нима учун айнан шу пайт оляпман, кимларга эргашяпман, кимларга тақлид қиляпман... шу нарсани олиб сотишим динимга, охиратимга, умматимга манфаат келтирадими ёки аксинча зарари тегадими...", каби саволларни ўзларига беришса жамиятдаги жуда кўп муаммолар ўз-ўзидан хал бўлармиди...

#янгилик

Американинг Accial Capital компанияси Alif Ўзбекистонга $20 миллион миқдорида қарз ажратиши ҳақида келишувга эришилди

Жалб қилинган маблағлар Alif компаниясининг Nasiya хизматини ривожлантириш ва кенгайтиришга йўналтирилади.

Alif стартапи АҚШнинг Accial Capital инвестиция компаниясидан қарз маблағларини жалб қилди. Бу ҳақда Alif матбуот хизмати хабар берди.

Шартнома тузишда Nairang Capital ва TMT Global Advisors компаниялари консалтинг хизматидан фойдаланилган.

Маблағлар ислом молияси тамойилларига мувофиқ тарзда жалб қилинганлигини компания таъкидлаб ўтган.

🌐 батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/8075-2/

✅ @IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

УШБУ КОРХОНАДА ИШЛАШИМ ЖОИЗМИ?

❓CАВОЛ: Мен бир мебел цехида ишлайман. Цех эгалари судхўрликка катта қарз олиб иш юритишади. Мен ўша цехда ишлаб, ойлик олишим мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қарз олиб, уни кўпайтириб қайтариш шариатимизда рибо (судхўрлик) саналади. Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳудан нақл қилинган ҳадисда шундай дейилади:

"لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم آكل الربا وموكله وكاتبه وشاهديه وقال: هم سواء" (رواه الإمام مسلم).

яъни: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рибо еювчини ҳам, едирувчини ҳам, уни қайд қилувчини ва унга гувоҳ бўлганларнинг барини лаънатладилар ва “улар гуноҳда тенгдир”, – дедилар” (Имом Муслим ривоятлари).

Сиз ўзингиз ишлайдиган кичик корхона эгаларига қилган ишлари динимиз кўрсатмаларига зид эканини, рибавий амалиёт сабабли икки дунёда ҳам зарар кўриши аниқ эканини тушунтиришга ҳаракат қилинг.

Ушбу кичик корхонада ишлаш масаласига келсак, бунинг икки ҳолати бор:
Биринчи ҳолат: Рибавий қарзга алоқаси бўлган ишлар, масалан: қарзни олиш, қайд этиш ёки унга гувоҳ бўлиш ёхуд қандайдир маънода ушбу амалиётга ёрдамлашиш каби ишлар. Ширкат ёки корхонанинг ушбу ишларида ишлаш шаръан жоиз бўлмайди. Аллоҳ таоло Моида сурасида шундай деган:

وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

“Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир” (2-оят).

Иккинчи ҳолат: Рибавий қарзларга алоқаси бўлмаган ишлар. Модомики корхонада ҳалол махсулотлар ишлаб чиқарилса, ушбу корхонанинг умумий ишларида ишлаб, ҳақ олиш жоиз бўлади. Валлоҳу аълам.

🌐 Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

☪️ @IslomMoliyasi канали

Ассалом алайкум!

Кўпчилик (биринчи навбатда ёшларимиз) трейдинг, форекс, акциялар савдоси ҳақида бизга саволлар билан мурожаат қилади. Биздаги бор билим ва тажриба асосида ушбу саволларга жавоб берамиз, лекин саволлар ва уларга оид тафсилотлар борган сари кўпаймоқда. Шуларни инобатга олган ҳолда, биз ва инвестиция ва молия соҳасида 8 йилдан ортиқ тажрибага эга, ҳалол акциялар билан ишловчи амалиётчи инвестор ва трейдер Жавлон Отақулов билан вэбинар ташкил қилишга қарор қилдик.

Жавлон Отақулов Uplift, Finranks, Budget Pro лойиҳалари асосчиси, Hyssa финтек компанияси ва Bulls Coffee ҳамасосчиси. Иқтисодиёт (молия бозорлари) йўналишида Жанубий Кореянинг Yonsei Университети магистр даражасини олган мутахассис. UPLIFT Invest ва UPLIFT Trading дастурлари орқали инвестиция ва трейдинг бўйича билим бериб келаётган амалиётчи эксперт.

Вэбинар 2024 йилнинг 31 декабрь куни соат 14.30 да бошланади. Ўтказиб юборманг.

Вэбинарда иштирок этиб, ўзингизни қизиқтирган саволларни беришингиз мумкин (саволларни тайёрлаб туринг).
Вэбинар Zoom ҳаволаси:
https://us06web.zoom.us/j/84630995758?pwd=1Jxjwsp47ipHEOD8PkxzyUUqadueEx.
Ушбу Zoom ҳаволаси суҳбат бошланишидан 15 дақиқа аввал фаоллашади.

Махсус Кенгаш

📋 Маълумки жорий йилнинг июль ойида Ўзбекистон Республикаси Марказий Банкининг “Микромолия ташкилотлари томонидан исломий молиялаштиришга оид хизматларни кўрсатиш тартиби тўғрисида"ги Низоми тасдиқланди. Низомда исломий молиялаштиришнинг бир нечта турлари, уларни амалга ошириш тартиблари, шунингдек, ушбу амалиётларни мувофиқлаштирувчи махсус кенгаш ҳамда унинг вазифалари белгилаб берилди. Ушбу постда махсус кенгашга оид Низомда белгиланган энг асосий жиҳатларни кўриб чиқамиз.

🔷 Исломий молиялаштириш хизматларини кўрсатиш истагида бўлган микромолия ташкилотлари махсус кенгаш ташкил қилишлари лозим. Шунингдек, махсус кенгашни шартнома (аутсорсинг) асосида жалб қилиш ҳам мумкин.

🔷 Махсус кенгаш камида беш кишидан иборат бўлиши, унга махсус кенгаш раиси раҳбарлик қилиши керак.

🔷 Махсус кенгаш аъзоларининг камида бир нафари ислом ҳуқуқи соҳасида олий маълумотга, бир нафари олий юридик маълумотга, қолган аъзолари эса исломий молиялаштиришга оид халқаро сертификатга эга бўлиши лозим.

💼 Махсус кенгашнинг вазифалари қуйидагилардан иборат:

🔶 намунавий шартномалар, ички ҳужжатлар ва ҳисоботлар лойиҳаларини кўриб чиқиш ҳамда маъқуллаш;

🔶 хизматларнинг қонунчилик ҳужжатларига ва халқаро стандартларга мувофиқлигини баҳолаш;

🔶 мувофиқлик натижалари тўғрисида микромолия ташкилотининг бошқарув органларига даврий ҳисоботларни тақдим этиш;

🔶 исломий молиялаштиришга оид хизматлар билан боғлиқ таваккалчиликларни бошқариш ва ички назорат тизимини жорий этишда ўз хулосалари ва кўрсатмалари орқали кўмаклашиш.

Агар сиз ҳам исломий молиялаштириш хизматлари кўрсатувчи микромолия ташкилоти очмоқчи бўлсангиз Mezon Kengashi сиз учун махсус кенгаш вазифасини бажаришга тайёр!

💬 @mezonkengashi
📹 https://www.instagram.com/mezonkengashi
🌐  https://mezonkengashi.uz
📞  +998507007799
💬 @Mezon_adm

👍👌😎🫡 Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Исломий молиявий хизматлар Кенгашига аъзо бўлди

⏺Кенгаш фаолияти исломий молия институтларини тартибга солиш ва назорат қилиш бўйича халқаро стандартларни ишлаб чиқиш, самарали корпоратив бошқарув механизмлари ва риск-менежмент тизимини жорий қилиш, шунингдек, мазкур соҳада кадрлар салоҳиятини ошириш, тадқиқотлар олиб бориш ҳамда ушбу масалаларда Кенгашга аъзо ташкилотларга кўмаклашишга қаратилган.

⏺Мазкур ташкилотга аъзолик бошқа мамлакатлар тажрибасини ўрганиш ва мамлакатимизда исломий молия институтлари фаолиятини тартибга солиш ва назорат қилиш соҳасида илғор халқаро тажрибани жорий этиш имконини беради.

Маълумот учун: Кенгаш 2002 йилда ташкил этилган бўлиб, бош офиси Куала-Лумпурда (Малайзия) жойлашган. Бугунги кунда Кенгашнинг 188 аъзоси, шу жумладан, 81 та тартибга солиш ва назорат қилувчи органлар, 10 та халқаро ҳукуматлараро ташкилот ва 97 та бозор иштирокчилари ҳисобланади. Шунингдек, Кенгашга Қозоғистон, Қирғизистон ва Тожикистон молиявий регуляторлари ҳам аъзо ҳисобланади.

———

Центральный банк Республики Узбекистан стал членом Совета по исламским финансовым услугам (IFSB)

⏺Деятельность Совета направлена на разработку международных стандартов регулирования и контроля исламских финансовых институтов, внедрение эффективных механизмов корпоративного управления и управление рисками, а также проведение исследований и повышение потенциала кадров в этой области, содействие организациям-членам Совета в этих вопросах.

⏺Членство в этой организации позволит Центральному банку изучать опыт других стран и внедрять передовые международные практики в области регулирования и надзора деятельности исламских финансовых институтов.

Справочно: Совет основан в 2002 году, штаб-квартира расположена в Куала-Лумпуре (Малайзия). На сегодняшний день в состав Совета входит 188 членов, включая 81 регулирующий и надзорный орган, 10 международных межправительственных организаций, 97 участников рынка. Также, членами данного Совета являются финансовые регуляторы Казахстана, Кыргызстана и Таджикистана.

———

The Central Bank of the Republic of Uzbekistan has become a member of the Islamic Financial Services Board (IFSB)

⏺The Council's activities are aimed at developing international standards for the regulation and supervision of Islamic financial institutions, to implement effective corporate governance and risk management mechanisms, as well as to conduct research and capacity building of the staff in this field, and to assist member organisations in these matters.

⏺Membership in this organization will enable the Central Bank to explore the experience of other countries and implement best international practices
in the regulation and supervision of Islamic financial institutions.

For reference: The Council was established in 2002 and is headquartered in Kuala Lumpur (Malaysia). Currently, the Council has 188 members, including 81 regulators and supervisors, 10 international intergovernmental organisations, 97 market participants. Also, the financial regulators of Kazakhstan, Kyrgyzstan and Tajikistan are members of the Council.

#xalqaro_hamkorlik #международное_сотрудничество #international_cooperation

🌐Web 🔝 Telegram 🔝 Twitter 🔝 Facebook 🔝 Instagram 🔝 Youtube 🔝 Linkedin

Ассалому алайкум!

Кеча бир таниш одам бир маслаҳатингиз керак эди, деб олдимга келиб қолди. Хуллас, масала пул олди-бердиси билан боғлиқ экан, яъни унга 40 млн.сўм пул керак бўлиб қолиб бир танишига борган, у одам автомашиналарни муддатли тўлов (аниқроғи эгалик билан якунланувчи ижара битими) асосида сотиш билан шуғулланар экан.

Ҳалиги одам қарз сўраб келганга, “мен қарз беролмайман, лекин сизга шу пулга яраша машина (Матиз) олиб беришим мумкин”, деган. Қарз сўраган одам менга машина керак эмас, чунки уни сотишга вақтим ва тажрибам йўқ, менга пул керак, деган. Машинафуруш эса йўқ, “мен сизга пул қарз берсам тирикчилигимга қийналиб қоламан, лекин машинанинг ўрнига пул бериб манфаат олсам судхўрлик бўлиб қолади, мен бунақа пул топмайман”, деган. Қарз сўраб борган одам маҳалласидаги масжидга бориб, ўша ерда хизмат қилиб юрадиган одамга (имом-хатибга эмас) ҳолатни тушунтириб, “мен қийин молиявий ҳолатга тушиб қолдим, машинафуруш танишимдан муддатли тўловга машина эмас, ўша мошинанинг пулини (40 млн.сўм) худди машина олгандек шартнома қилиб олсам ва унга 2 йил ичида 62 млн.сўм қилиб қайтарсам бўладими”, деб сўраган. У одам бўлади, деган (қарздорнинг айтишича) ва қарз сўровчи машинафурушнинг олдига бориб ўша олган “фатвосини” айтган. Машинафуруш, “менинг илмим йўқ, агар илмли одам шундай деган бўлса, майли, лекин мен ўзим ҳеч кимдан бу масалани сўрамадим, сизга ишондим”, деган ва келишув қилиб сўралган пулни қарз сўровчига унга Матиз олиб бергандек қилиб “расмийлаштириб” бериб юборган. Орадан 2 йил ҳам ўтиб кетган, келишилган пул машинафурушга қисман (катта қисми) берилган, якуний тўловга бир ҳафта қолганда қарздор бу иш ножоиз эканлигини билиб қолган ва шу масала юзасидан маслаҳатга бизнинг олдимизга келган...

Ҳолатни эшитиб, очиғи, кулишни ҳам, йиғлашни ҳам билмай қолдим... Лекин маслаҳат ўлароқ ўша машинафурушнинг олдига илмли одам (масалан, маҳалланинг ҳақиқий имоми) билан бирга бориб ёки уни илмли одамнинг олдига таклиф қилиб, муаммони унга чиройли қилиб тушунтириб ҳал қилиш кераклигини, бундан кейин бунақа тўғри келган одамдан “фатво” олиб иш кўрмасликни, акс ҳолда, ўзини ҳам, бошқаларни ҳам ёмон ҳолатда қолдиришини айтдим (лекин ўзим кўпинча одамлар айтилган гапни эмас, балки ўзларига керакли гапни эшитишларининг гувоҳи бўлганман, шунинг учун ўша масжиддаги одам бунақа демаган бўлишига, балки унга масала нотўғри тушунтирилганлигига ишонаман).

Хулоса ўрнида кўп нарсани ёзиш мумкин эди, лекин мухтасар қилиб айтамиз: кимларнингдир гапи асосида иш қилманг, савол туғилса, дарров кимнингдир олдига югурманг, балки биринчи ўзингиз ўқиб масалани ўрганишга ҳаракат қилинг ва саволлар қолсагина кўпчилик илмини эътироф қиладиган соҳанинг илмли вакилларидан сўранг.

✅ @IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

ҲАРОМДАН ПУЛ ТОПГАН КИШИ БИЛАН ШЕРИК БЎЛИШ МУМКИНМИ?

САВОЛ: Қимор ўйнайдиган одам билан савдода шерикман. Унинг гуноҳи менга ҳам гуноҳ бўлиб ёзиладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саволингизнинг жавоби бироз тафсилотга эга. Агар тижоратдаги шеригингизнинг топган барча моли қимор ёки судхўрлик каби ҳаромдан топилгани аниқ бўлса, у билан иқтисодий муомалотларда шерикчилик қилмаслигингиз керак бўлади.

Агар шеригингизнинг ҳаромдан ҳам, ҳалолдан ҳам топган пули бўлсаю, даромадининг кўп қисми ҳалол томонидан бўлса, у билан шерикчилик қилишга кўпчилик уламолар рухсат беришган. Лекин у билан муомала қилиш ҳаром бўлмасада, макруҳ бўлиши таъкидланган. Ҳанафий мазҳабимиз уламоларидан Аллома Ҳамавий айтадилар:

معاملة من أكثر ماله حرام ولم يتحقق المأخوذ من ماله عين الحرام فلا تحرم مبايعته؛ لإمكان الحلال وعدم التحريم، ولكن يكره خوفًا من الوقوع في الحرام، كذا في "فتح القدير"

яъни: “Топган молининг аксари ҳаром бўлган, молидан олинган қисми айнан ҳаромдан экани маълум бўлмаган киши билан муомала қилиш ҳаром бўлмайди. Чунки унинг (сарфлаган моли) ҳаромдан эмас, ҳалолдан бўлиши эҳтимоли бор. Лекин ҳаромга тушиб қолиш хавфи борлиги учун макруҳ бўлади. “Фатҳул-Қодир”да ҳам шундай” (“Ғомзу уюнил басоир” китоби, 1-жуз, 192-бет)

Агар шеригингизнинг ҳалол ва ҳаром маблағи аралаш бўлиб, қайси томони устун экани маълум бўлмаса, бунда ҳам у билан шерикчиликни давом эттиришингиз жоиз бўлмайди. Чунки бунда шубҳа бор. Агар қаттиқ ҳожат бўлмаса, ундан сақланишингиз тавсия этилади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳадиси шарифларидан бирида:

إِنَّ الْحَلَالَ بَيِّنٌ، وَإِنَّ الْحَرَامَ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمَا مُشْتَبِهَاتٌ لَا يَعْلَمُهُنَّ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَنِ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ، وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِي الْحَرَامِ، كَالرَّاعِي يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى، يُوشِكُ أَنْ يَرْتَعَ فِيهِ

“Албатта, ҳалол очиқ-ойдиндир. Албатта, ҳаром очиқ-ойдиндир. Ва икковлари орасида шубҳали нарсалар бордир. У (шубҳали) нарсаларни одамларнинг кўплари билмаслар. Бас, ким шубҳалардан сақланса, дини ва обрўси учун покланган бўлади. Ким шубҳаларга тушса, ҳаромга тушади. Бу худди қўриқхона атрофида (ҳайвон) боққан чўпонга ўхшайди. Ундан ўтлаб қўйиши турган гап” деганлар. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

✅@IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

БИР ЖИНСДАГИ ҲАЙВОНЛАРНИ ЎЗАРО АЙИРБОШЛАШ

CАВОЛ: Қўйни қўйга ёки эчкини эчкига айрибошлашда бир тараф қўшимча маблағ олса жоизми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Ҳа, нақд савдода бир жинсдаги икки ҳайвонни ўзаро айрибошлаш ва бирининг устига қўшимча маблағ олиш дуруст. Аммо бир жинсдаги ҳайвонларни айрибошлашда насия савдо дуруст эмас. Уларнинг савдоси фақат нақд кўринишда бўлади ("Дурарул ҳукком" китоби). Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази

"Ислом молияси"дан қўшимча: телеграм саҳифамизга ёки сайтимизга кириб Рибо ал-фадл ҳақидаги мақола ва маълумотлар билан яна бир бор танишиб чиқишни маслаҳат берамиз, чунки бу юқоридаги савол-жавобни яхшироқ тушунишга ёрдам беради..

Ассалому алайкум!
Биз кўпинча тирикчилик билан овора бўлиб фарзандларимиз нима билан шуғулланаётганлигига етарли даражада эътибор қилмаймиз. Энг қизиғи биз асосан ўша фарзандлар учун ҳаракат қиламиз, лекин уларни нима билан яшаётганлигига қизиқмаймиз. Ваҳоланки, бугунги фан-техника тараққиёти ва глобаллашув жуда катта имкониятлар билан бирга жуда катта хавф-хатарлар эшикларини очиб бермоқда. Бундай шароитда нафақат ёшлар, балки ўзимиз ҳам турли қармоқларга илиниб қолишимиз осон. Куни кеча қайсидир давлатда ёш болаларни Roblox ўйин платформаси орқали қиморга жалб қилишни йўлга қўйган гуруҳ фош этилгани ҳақида ўқиб қолдим. Демак, ташқи кўринишидан хавфсиз бўлган турли онлайн ўйинлар орқали болаларни қиморга жалб қилиш мумкин экан. Албатта, бу жуда пухта ўйланган тузоқ, чунки бошланишига пулсиз, виртуал совғалар кўринишидаги қимор ўйинига қизиқтириб олиб кирилган бола кейинчалик пуллик қиморга ўтириб қолиши анча осон. Шу орқали шундай тузоқлар ташкилотчилари ўзларига янги мижозлар етиштиришади. Қимор бу гиёҳванд модда каби ўзига ўргатади ва тез муддатда инсонни ўзига қарам қилиб қўяди (онги шаклланмаган ёш болаларни гапирмасак ҳам бўлади). Қиморга муккасидан кетганлар ҳақида кўп ўқиганмиз, улардаги қарамлик шу даражадаки, улар нафақат ўзларининг бор йўғини, балки ўз яқинлари маблағларини ҳам қиморга тикиб юборишади. Улар доим, "мана шу ўйинда ютиб оламан ва бундан олдин ютқазганларимни ҳаммасини чиқариб оламан, шундан кейин бошқа ўйнамайман", деган хом ҳаёл билан яшашади.

Аллоҳ таоло «Моида» сурасида шундай огоҳлантиради:
«Эй иймон келтирганлар! Албатта, хамр, қимор, бутлар ва (фол очадиган) чўплар ифлосдир. Шайтоннинг ишидир. Бас, ундан четда бўлинг. Шоядки, нажот топсангиз» (90-оят).

Муаммо юзасидан тавсиялар:
1. Фарзандларимиз (укаларимиз ёки жиянларимиз) нима билан шуғулланаётганлигига эътибор билан қарашимиз, уларни назорат қилишимиз шарт. Агар биз ўзимиздан Аллоҳга ибодат қиладиган, бизни дуо қиладиган солиҳ фарзандлар қолдирмоқчи бўлсак, бу бизнинг энг асосий вазифаларимидан бири дейиш мумкин;
2. Фарзандларимизга олиб бераётган телефонлар, компьютерлар, планшетлар, интернетга уланган "ақлли" телевизорларда ҳам назорат тизими ("ота-оналар назорати" деб аталади) ўрнатиш мумкин ва биз шу имкониятдан фойдаланишимиз керак (ўзи аслида улар келтираётган манфаат ва зарарни таққослаб кўриш ва шунга кўра иш қилиш тўғри бўлади);
3. Болаларни фойдали адабиётлар ўқишга ўргатиш керак. Хатто оддий география китоби ҳам агар бола билан бирга картага қараб, муҳокама қилиб ўқилса жуда қизиқарли ва манфаатли бўлади;
4. Фарзандларимизга ибрат бўлишимиз керак. Агар биз ўзимиз телефонга тикилиб ю-тюб/тик-ток/инстаграмда турли бўлмағур нарсаларга тикилиб соатлар вақтимизни ўтказсак, бола ўз ўзидан китоб ўқийдиган ёки бирор манфаатли иш билан шуғулланадиган бўлиб қолмайди (яқинда бир маълумот ўқидим, қисқа видео-рилслар кўриш бора бора уларга боғланиб қолиш/қарамлик келтириб чиқараркан ҳамда хотирани пасайишига олиб борар экан);
5. Биз фойдали иш билан шуғулланаётган бўлсак ҳам, агар биз болаларга ҳар куни муайян муддат вақт ажратмасак, улар ўз ўзидан оиласига, давлатига, жамиятга ва умматга моддий ва маънавий манфаат келтирувчи инсон бўлиб вояга етиши қийин. Ўзбекни гапи билан айтганда "экканимизни ўрамиз".

☪️ @IslomMoliyasi канали

📄 Шартномалар ислом молиясининг асоси ҳисобланади. Ислом ҳуқуқида шартномаларнинг табиатига қараб уларга турлича ҳукмлар берилади. Ушбу постда ана шундай битимларнинг энг муҳим бешта тури ҳамда уларга қайси битимлар мисол бўлишини кўриб чиқамиз. Улар қуйидагилар:

1️⃣ Эвазли шартномалар (Exchange Contracts);
2️⃣ Таъминот шартномалари (Security Agreements);
3️⃣ Шерикчилик шартномалари (Partnerships);
4️⃣ Ишончга асосланган шартномалар (Trust Agreements);
5️⃣ Эвазсиз шартномалар (Contracts of Donation).

📗 Манба: Фараз Адам саҳифаси

💬 @mezonkengashi
📹 https://www.instagram.com/mezonkengashi
🌐  https://mezonkengashi.uz
📞  +998507007799
💬 @Mezon_adm

#қисқа_савол_жавоблар

ҲАРОМДАН ПУЛ ТОПГАН КИШИ БИЛАН ШЕРИК БЎЛИШ МУМКИНМИ?

САВОЛ: Қимор ўйнайдиган одам билан савдода шерикман. Унинг гуноҳи менга ҳам гуноҳ бўлиб ёзиладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саволингизнинг жавоби бироз тафсилотга эга. Агар тижоратдаги шеригингизнинг топган барча моли қимор ёки судхўрлик каби ҳаромдан топилгани аниқ бўлса, у билан иқтисодий муомалотларда шерикчилик қилмаслигингиз керак бўлади.

Агар шеригингизнинг ҳаромдан ҳам, ҳалолдан ҳам топган пули бўлсаю, даромадининг кўп қисми ҳалол томонидан бўлса, у билан шерикчилик қилишга кўпчилик уламолар рухсат беришган. Лекин у билан муомала қилиш ҳаром бўлмасада, макруҳ бўлиши таъкидланган. Ҳанафий мазҳабимиз уламоларидан Аллома Ҳамавий айтадилар:

معاملة من أكثر ماله حرام ولم يتحقق المأخوذ من ماله عين الحرام فلا تحرم مبايعته؛ لإمكان الحلال وعدم التحريم، ولكن يكره خوفًا من الوقوع في الحرام، كذا في "فتح القدير"

яъни: “Топган молининг аксари ҳаром бўлган, молидан олинган қисми айнан ҳаромдан экани маълум бўлмаган киши билан муомала қилиш ҳаром бўлмайди. Чунки унинг (сарфлаган моли) ҳаромдан эмас, ҳалолдан бўлиши эҳтимоли бор. Лекин ҳаромга тушиб қолиш хавфи борлиги учун макруҳ бўлади. “Фатҳул-Қодир”да ҳам шундай” (“Ғомзу уюнил басоир” китоби, 1-жуз, 192-бет)

Агар шеригингизнинг ҳалол ва ҳаром маблағи аралаш бўлиб, қайси томони устун экани маълум бўлмаса, бунда ҳам у билан шерикчиликни давом эттиришингиз жоиз бўлмайди. Чунки бунда шубҳа бор. Агар қаттиқ ҳожат бўлмаса, ундан сақланишингиз тавсия этилади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом ҳадиси шарифларидан бирида:

إِنَّ الْحَلَالَ بَيِّنٌ، وَإِنَّ الْحَرَامَ بَيِّنٌ، وَبَيْنَهُمَا مُشْتَبِهَاتٌ لَا يَعْلَمُهُنَّ كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ، فَمَنِ اتَّقَى الشُّبُهَاتِ اسْتَبْرَأَ لِدِينِهِ، وَعِرْضِهِ، وَمَنْ وَقَعَ فِي الشُّبُهَاتِ وَقَعَ فِي الْحَرَامِ، كَالرَّاعِي يَرْعَى حَوْلَ الْحِمَى، يُوشِكُ أَنْ يَرْتَعَ فِيهِ

“Албатта, ҳалол очиқ-ойдиндир. Албатта, ҳаром очиқ-ойдиндир. Ва икковлари орасида шубҳали нарсалар бордир. У (шубҳали) нарсаларни одамларнинг кўплари билмаслар. Бас, ким шубҳалардан сақланса, дини ва обрўси учун покланган бўлади. Ким шубҳаларга тушса, ҳаромга тушади. Бу худди қўриқхона атрофида (ҳайвон) боққан чўпонга ўхшайди. Ундан ўтлаб қўйиши турган гап” деганлар. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

Ассалому алайкум!

Инсон капитали (салоҳияти)нинг энг асосий қисми (компоненти) бўлган илмга доир оятларни яна бир бор эслатиб ўтишга қарор қилдик, зеро эслатма ва қайтаришлар олаётган билимларимизни мустаҳкамланишига ёрдам беради.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

«Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур»
(Мужодала сураси, 11-оят)

«Айтинг: «Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми?!»
(Зумар сураси, 9-оят)

«Уларга (кофирларга) ишонадиган қавм учун ҳидоят ва раҳмат (манбаи) сифатида Ўзимиз муфассал баён қилган Китоб (Қуръон)ни илмий асосда келтирдик»
(Аъроф сураси, 52-оят)

«Йўқ, у (Қуръон) илм берилган зотларнинг дилларида (ёд бўлгувчи) аниқ-равшан оятлардир»
(Анкабут сураси, 49-оят)

«(У) инсонни яратди. Унга баённи (нутқни) таълим берди»
(Раҳмон сураси, 3-4 оятлар).

Аллоҳ таоло ушбу оятларда илмни неъмат ўлароқ зикр қилмоқда.

​Халқаро AAOIFI ташкилоти сертификатлари учун навбатдаги имтиҳон ўтказилмоқда

Бугун, 4-декабр Тошкент шаҳрида Ислом молияси соҳасида энг нуфузли ташкилот — AAOIFI нинг халқаро сертификация дастурлари бўйича навбатдаги имтиҳон ўтказилмоқда. Бу галги имтиҳонда 20 дан ортиқ номзод CIPA ва CSAA дастурлари учун имтиҳонларни топширмоқдалар.

AAOIFI (Ислом молия муассасалари бухгалтерия ҳисоби ва аудити ташкилоти) нинг халқаро сертификатлари соҳадаги кўплаб молия муассасалари, назорат қилувчи органлар томонидан тан олинадиган нуфузли сертификатлаш дастурлари ҳисобланади.

Хабарингиз бор, ҳозирда Микромолия ташкилотлари томонидан исломий молиялаштиришга оид хизматларни кўрсатишга рухсат берилган бўлиб, низом талабларига кўра муассаса Ислом молияси қоида ва тамойилларига мувофиқ юритилишини тасдиқлаш ва назорат қилиш мақсадида Махсус кенгаш ташкил этилиши ҳамда ушбу кенгаш аъзоларининг камида бир нафари ислом ҳуқуқи соҳасида олий маълумотга, бир нафари олий юридик маълумотга, қолган аъзолари эса исломий молиялаштиришга оид халқаро сертификатга эга бўлиши лозим. ❗️

Ислом молияси бўйича мутахассисларга бўлган талабдан келиб чиқиб AAOIFI сертификатларини олиш учун имтиҳон топширувчиларнинг сони сезиларли даражада ошиб бормоқда.

AAOIFI ва “Islamic Business and Finance” ўртасида Ўзбекистонда мутахассисларни тайёрлаш, синовдан ўтказиш ва сертификатлаш бўйича келишув 2022 йилда имзоланганди.

Эслатиб ўтамиз, ҳозирги кунда бундай синовдан ўтиш имконияти Марказий Осиё бўйича фақат Тошкент шаҳрида мавжуд.

Имтиҳонлар ҳақида батафсил маълумотни @AAOIFI_Uzbekistan каналидан, қўшимча саволларингизга жавобларни эса @AAOIFI_bot дан олишингиз мумкин.


✅@IslomMoliyasi канали

Қарзини тўлашга қодир бўла туриб уни узмасдан юриш ҳаромдир

Жамиятимизда шундай тоифа инсонлар борки, улар бошқалардан қарз олиб, муддати келганда уни қайтаришни қасддан ортга сурадилар. Айрим вазиятларда ҳолат шу даражага етиб борадики, қарз берган инсон ундан қарзини қайтариб олиши учун ҳам вақтини, ҳам асабини кетказишга мажбур бўлиб қолади. Хўш, бу каби қурби ета туриб, қарзини вақтида қайтармаган инсонларга нисбатан шариатимизда нима дейилган? Бугун шу масалага тўхталиб ўтмоқчимиз.

Динимиз аҳкомларига кўра, қарздор инсон/муассаса/корхона ўз қарзини муддати келганда тўлаши керак. Қарзни тўлаш имкониятига эга бўлган қарздор томонидан тўловни кечиктириш тақиқланади.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар:
«مطل الغني ظلم»
“Тўловга қодир қарздорнинг тўловни кечиктириши зулмдир"
(Имом Бухорий ривояти)

У зот алайҳиссалоту васаллам яна:
«لــي الواجد يحل عرضه وعقوبته»
“Топганнинг бўйин товлаши (яъни тўловга қодир қарздорнинг қарзини тўламаслиги) унинг обрўсини (тўкишни) ва уқубатини (жазоланиши) ҳалол қилади”, деганлар. Бухорий, Аҳмад ва Насоий ривоят қилган.

Шунингдек Пайғамбаримиз алайҳиссалом Салмон Форсийнинг Абу Дардога: “Ҳар кимга ўз ҳақини бергин”, деган сўзларини маъқуллаганлари ҳам қарзни ўз вақтида тўлашга ва унинг узрсиз кечиктириш мумкин эмаслигига далил сифатида келтирилади.
Уламолар бундай шароитда қарздорнинг жазоланиши жоиз экани тўғрисида иттифоқ (ижмо) қилганлар. Бироқ, ночор қарздорга (яъни қарзини тўлай олмаётган қарздорга) яна муҳлат берилиши афзал амаллардан саналади.

Кейинги мақолаларда қарзини қасддан қайтармаган томонга оид Ислом молиясидаги қонун-қоидаларни мухтасар беришга ҳаракат қиламиз.

🔗@IslomMoliyasi канали

📝 "Ислом молияси"дан ушбу савол-жавобга оид баъзи хулосалар:

1️⃣ Сотувчи харидорга сотилаётган молни қайта сотиб олиш шарти билан сотиши мумкин эмас, чунки молни сотиб олган харидор мулкни тўлиқ эгаси ҳисобланади ва у молни қандай тасарруф қилиш ихтиёрига эга бўлади, яъни унга молни кейинчалик қандай тасарруф қилиш бўйича кўрсатма бериш унинг молга бўлган эгалик ҳуқуқини поймол қилади;
2️⃣ Молни насияга сотаётган сотувчи шу молни харидордан нақдга арзонроқ нархга қайта сотиб олишга келишиб сотиши мумкин эмас, чунки бу шариатда тақиқланган "бай ал-ъина" битими ҳисобланади;
3️⃣ Сотувчи насияга сотган молини сотган нархида ёки ундан қимматроққа харидордан қайта сотиб олиши мумкин;
4️⃣ Харидор сотувчидан насияга сотиб олган молини 3 шахсларга нақдга ёки насияга, арзонроққа ёки қимматроққа сотиб юбориши мумкин (агар мол сотувчи тарафидан гаровга олинмаган бўлса, албатта). Бундай савдони номи "таварруқ" деб аталади;
5️⃣ Юқоридаги ножоиз савдо-сотиқ амалиётларини турли ҳийлалар ишлатиб (яъни ташкиллаштириб) сунъий равишда "жоиз" кўринишга келтириш ҳам тақиқланган амалиётлар доирасига қиради. Масалан, молни сотиб олган томон 3 шахс билан келишиб, "шу молни сиз сотиб олгандек бўлиб уни сотган сотувчига фалон нархдан (яъни арзонроққа) сотиб беринг", деб келишиб иш қилиш ҳам шу ишни ўзи қилган билан баробар бўлади, чунки ўша 3 шахсни ўзига қолса у молни олмаган ва сотмаган бўларди;
6️⃣ Хиёр (хияр) шарти билан сотиш, масалан харидор маълум муддат ичида мол учун тўлов қилмаса шартномани бузиш ихтиёри, яъни харидор тўлов қилишга қийналиб қолиб ёки сотувчи маълум сабаб билан айниб қолиб тузилган шартномани бекор қилиш (иқола) ҳуқуқи борлигини ҳам эсдан чиқармаслигимиз керак, чунки ҳаётда турли ҳолатлар бўлиб қолиши мумкин (шариатимиз шундай ҳолатларни ҳам инобатга олади). Албатта, иқола ҳам ҳийла ишлатиш учун эмас, балки қийин аҳволда қолганда мурожаат қиладиган ишлардан ҳисобланди.

✅ @IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази томонидан ислом молиясига оид яхши савол-жавоб қўйилган экан, шуни ўзимизнинг хулоса-изоҳларимиз билан бирга сизларнинг эътиборингизга ҳавола қилмоқчимиз.

┈•┈•┈•⊰✿📖✿⊱•┈•┈•┈

#савол_жавоб

​​НАСИЯГА СОТГАН НАРСАСИНИ АРЗОНРОҚҚА ҚАЙТА СОТИБ ОЛИШНИНГ ҲУКМИ

❓CАВОЛ: Бир одам машинасини 1 йилда бўлиб тўлашга 17 мингга сотди. Харидор маълум муддатдан кейин ўша машинани бозорга олиб чиқиб, 12 мингга сота олмабди. Кейин ўша машинани биринчи сотган одам ўзи қайта савдо қилиб, нақдга 12 мингга сотиб олибди. Шу савдо шаръан тўғри бўлганми? Агар тўғри бўлмаган бўлса, булар қандай йўл тутишлари керак?

💬ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Бундай савдо дуруст эмас. Чунки бундай ҳолатда харидор ҳеч нарсага эга бўлмасдан қарздор бўлиб қолмоқда. Бу ҳақда Аллома Ҳаскафий шундай деганлар:

(و) فسد (شراء ما باع بنفسه أو بوكيله ) من الذي اشتراه ( بالأقل ) من قدر الثمن الأول ( قبل نقد ) كل (الثمن) الأول. صورته: باع شيئا بعشرة ولم يقبض الثمن ثم شراه بخمسة لم يجز
“Киши ўзи ёки вакили сотган нарсанинг пулини тўлиқ олмасдан аввал харидордан аввалги нархдан арзонга сотиб олиши – шаръан фосид савдодир (яъни, жоиз эмас). Бундай савдонинг кўриниши: Сотувчи 10 га бир нарса сотди ва пулини қўлига олмади. Кейин уни 5 га ўзи қайтиб сотиб олса, жоиз эмас” (“Дуррул-мухтор” китоби).

Демак, сотувчи сотган нарсасини ҳамма пулини олишидан аввал уни арзонроққа сотиб олиши жоиз эмас ва бундай савдони бузиш лозим бўлади. Лекин, сотувчи насияга сотган нарсасини аввалги нархда ёки ундан кўпроқ нархга сотиб олиши жоиз.

Шуни ҳам қўшимча қилиш жоизки, мазкур савдо кўринишида агар маҳсулот харидорнинг мулкидан чиқиб, яна янги мулк бўлиб қайтиб келса: масалан, учинчи шахсга сотса ва савдони бекор қилиб қайтариб олса, ёки учинчи шахс ўша маҳсулотни сотиб олгандан кейин унга совға қилса, ана ўшанда аввалги сотувчи аввалги нархидан озроғига қайта сотиб олиши мумкин бўлади. Бу ҳақда Аллома Ибн Нужайм шундай дейдилар:

ولو خرج المبيع عن ملك المشتري ثم عاد إليه فإن عاد إليه بحكم ملك جديد كالإقالة قبل القبض أو بعده أو بالشراء أو الهبة أو بالميراث فشراء البائع منه بالأقل جائز،
яъни: “Агар товар харидорнинг мулкидан чиқиб, янги мулк ҳукмида ўзига яна қайтиб келса, масалан савдони бекор қилиш билан қайтса (бунда қабздан олдин ёки кейин бўлишнинг аҳамияти йўқ) ёки кимгадир сотиб, яна қайтиб сотиб олса, ёки кимдандир совға сифатида қабул қилиб олса ёхуд мерос орқали қайтиб келса, харидордан ўша маҳсулотнинг биринчи эгаси аввалги нархидан озига сотиб олиши жоиз бўлади” (“Ал-Баҳрур-роиқ” китоби).

Хулоса қилиб айтганда, саволда сўралган масалада иккинчи савдони бузиш лозим бўлади. Бунинг ечими сифатида ўша машинани бозорда аввалги эгасидан бошқа одамга сотиб, ундан тушган пулни биринчи савдодан юзага келган муддатли қарзни тўлаш ва қолган суммани келишилган муддатда бўлиб тўлаш мумкин. Валлоҳу аълам.

🌐 Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази

✅ @IslomMoliyasi канали

Sohar International банки вакиллари билан учрашув бўлиб ўтди

🇴🇲 Омон султонлигининг Sohar International банки вакиллари билан учрашув бўлиб ўтди, деб хабар берди Ўзбекистон Республикаси Марказий банки матбуот хизмати.

Марказий банк раҳбарияти билан учрашувда Sohar International банкининг Ўзбекистон банк тизимига кириш режалари ҳамда ўзаро ҳамкорликни ривожлантириш истиқболлари муҳокама қилинган.

Sohar International вакиллари банкнинг стратегик қарашларини тақдим этдилар ва Ўзбекистон банк тизимининг юқори инвестицион салоҳиятини таъкидлаб, мамлакат бозорига киришдан манфаатдор эканликларини билдирганлар.
Ўз навбатида, Марказий банк молия бозорини янада ривожлантириш, хорижий инвестицияларни жалб этиш ва банк соҳасига халқаро стандартларни жорий этиш бўйича амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида маълумот берди.

Sohar International банки 2007-йилда Омон давлатида ташкил этилган. Банк ўз фаолиятини олтита йўналишда олиб боради: улгуржи ва чакана банк хизматлари, давлат лойиҳалари ва бошқа турдаги инвестиция лойиҳаларини молиялаштириш, инвестиция фаолияти олиб бориш, ғазначилик ҳамда ислом банк-молия йўналиши. Ушбу молия муассасасининг ходимлари сони 1,5 мингдан ошади.

🟢 Манба: Ўзбекистон Марказий банки

✅ @IslomMoliyasi канали

#қисқа_савол_жавоблар

​​ҲАДЯГА КЕЛГАН НАРСАНИ ҲАДЯ ҚИЛИШ

CАВОЛ: Менга бир киши кийим ҳадя қилган эди. Мен у кийимни анча кийиб фойдаландим. Энди шу кийимни мен ҳам кимгадир ҳадя қилиб берсам бўладими?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим Ҳа, ҳадя сифатида келган нарсаларни ўзгаларга ҳадя қилиш дуруст. Чунки ҳадя қилинган нарсани қўлга олиш ёки олишга тўлиқ имконият берилиши билан совға олувчининг мулкига ўтади. Кейин киши ўз мулкини хоҳлаганидек ишлата олади.
Бу ҳақда “Мухтасарул Қудурий” китобида шундай дейилган:
الهبة : تصح بالإيجاب والقبول وتتم بالقبض فإذا قبض الموهوب له في المجلس بغير أمر الواهب جاز وإن قبض بعد الافتراق لم تصح إلا أن يأذن له الواهب في القبض
“Ҳадя ижоб/таклиф (яъни “сенга фалон нарсани ҳадя қилдим”, дейиш) ва қабул (“қабул қилдим”, дейиш) билан дуруст бўлади ва қўлга олиш билан охирига етади”. Қўлга киритиш кўчадиган мулкларда уларга муносиб кўринишда, кўчмас мулкларда эса калитларни олиш ва уйнинг бўшатиб қўйилиши билан бўлади.
Ҳадяда “сенга фалон нарсани ҳадя қилдим” ва “қабул қилдим”, деган сўзларни талаффуз қилиш шарт қилинмайди. Балки берилган нарса ҳадя эканига далолат қилувчи ишлар кифоя қилади. Масалан бир фақирга кийим берса ва у индамай олса ҳам, ҳадя бўлаверади. Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази

Россиянинг Петербург шаҳридаги бир хусусий тиббиёт муассасаси ўз врачларидан бирини кам даромад келтираётганлиги сабабли, аниқроғи беморларга қўшимча анализ ва муолажалар буюриш орқали тиббиёт муассасасига қўшимча даромад келтирмаганлиги учун ишдан бўшатган. Ваҳоланки, ишдан бўшатилган врач беморлар ўртасида ишонч ва обрў-эътиборга эга бўлган, ижтимоий тармоқларда ҳам ушбу врач ҳақида (унда даволанган беморлар томонидан) жуда яхши фикрлар билдирилган.

Биздаги тиббиёт муассасаларида ҳолат қанчалик эканлигини билмайман-ку, лекин инсон тақво қилмаса, ўз манфаати йўлида ҳар қандай ғирромлик, алдов ва ноинсофликдан қайтмаслигига шубҳа қилмасак ҳам бўлади. Валлоҳу аълам.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Сизлардан бирортангиз ўзи учун яхши кўрган нарсани биродари учун ҳам раво кўрмагунча мўмин бўла олмайди», деганлар.

Бешовларидан фақат Абу Довуд ривоят қилмаган.

Ўзбекистонда кадрларга бўлган жорий талаб

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Макроиқтисодий ва ҳудудий тадқиқотлар институти (МҲТИ) экспертлари маҳаллий меҳнат бозорида ишчи кучига бўлган талабни мутахассисликлар кесимида ўрганиб чиқишибди.

📋 Таҳлил жараёнида 180 та туман ва шаҳарда истиқомат қилувчи 7843 нафар иш берувчи иштирокида 172 та мутахассислик кесимида сўровнома ўтказилган.

📌 Бугунги кунда Ўзбекистон меҳнат бозорида савдо соҳаси, хусусан онлайн савдо соҳасида мутахассисларга талаб энг юқори эканлиги маълум бўлган.

Маълумот учун: Сўровномада иштирок этган иш берувчиларнинг катта қисми (23,4 фоизи) савдо соҳасида фаолият юритар экан. Республикадаги жами корхоналар орасида савдо корхоналарининг улуши энг юқори бўлиб, 32,5 фоизни ташкил этади. Бу эса ўз навбатида айнан савдо соҳаси мутахассисларига талаб юқорилигини асослайди.

🌐батафсил: 👉 https://islommoliyasi.uz/uz/7958/

✅ @IslomMoliyasi канали

📣 Rasman, aksiyalar bilan halol treyding uchun 90 kunlik dasturimizga qabul ochildi!

⚡️ Hoziroq ro'yxatdan o'tib 30% chegirma bilan o'z joyingizni band qiling. Joylar soni cheklangan.

Batafsil ma'lumot uchun ushbu havolani bosing:
➡️ BATAFSIL MA'LUMOT OLISH

↗️ @upliftuz

#қисқа_савол_жавоблар

Ҳалол бўлмаган бизнес
Ассалому алайкум! Мен ўзимнинг юк ташийдиган машинам билан одамларнинг юкини улар билан келишган ҳолда ташиб бераман. Саволим қуйидагича: агар мени чақирадиган одамнинг бизнеси ноқонуний (ҳаром) йўллар билан қилинаётган бўлса ёки моли ҳаром нарсалардан (масалан чўчқа гўшти) иборат бўлса ва мен шундан хабардор бўлсам, менга юк ташиш учун берадиган йўлкира пулининг ҳукми қандай?

Жавоб:
Ва алайкум ассалом! Билиб туриб шу ишни қилишингиз жоиз эмас. Гуноҳига шерик бўлиб қоласиз. Валлоҳу аълам!

Манба: «Зикр аҳлидан сўранг» ҳайъати жавоби асосида тайёрланди:

“...Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг. Гуноҳ ва душманлик йўлида ҳамкорлик қилманг. Аллоҳга тақво қилинг...”. (Моида сураси, 2-оят).

#табассум

Молия муассасасининг ходимлар бўлимига қўнғироқ бўлибди
– Сизлар янги бухгалтер қидиряпсизларми?
– Ҳа, эскисини ҳам қидиряпмиз...

"Трастбанк" ва Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси ўртасида 30 млн АҚШ долларлик битим имзоланди

Бунгача "Трастбанк" Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси (ХСРИК) ва Халқаро Ислом савдо-молия корпорацияси билан жами 64 млн АҚШ долларига тенг 6 та келишув имзолаган. Ушбу маблағлар ёрдамида эса мамлакатимиздаги кичик ва ўрта бизнеснинг 97 та лойиҳаси молиялаштирилган. Бу эса ўз навбатида янги иш ўринлари яратилишига хизмат қилган.

2024 йилнинг 26 ноябрь куни эса "Трастбанк" ХАБ Бошқаруви Раиси С.Нормуҳамедов бошчилигидаги делегация Жидда шаҳрида ХСРИК мутасаддилари билан учрашди ва ҳар икки тараф яна бир битимни имзолади. Ушбу келишув Ўзбекистонда кичик ва ўрта бизнес учун истиқболли лойиҳаларни шариат қоидаларига мувофиқ молиялаштириш изчил давом эттирилишига кўмаклашади. Бу эса мамлакатимизда тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчиларни қўллаб-қувватлаш баробарида аҳоли бандлигини таъминлашга ҳам хизмат қилади.

✅ @IslomMoliyasi канали

#маълумот
#AAOIFI #Шариат_меъёрлари

Замонавий амалиётдаги тўловлар ва қабз масаласи

1️⃣ Кредит картаси орқали амалга оширилган тўлов мулкка эгаликни қабул қилиш – қабз қилиш сифатида кўрилади.
2️⃣ Қарздор томонидан кредитор – қарз берувчининг талабига ёки розилигига асосан, пул маблағларини қарз берувчининг банк ҳисобварағига ўтказиши (бу қандай усулда амалга оширилганидан қатъий назар: нақд пул кўринишида бўладими, банк ўтказмаси орқали бўладими ёки тўловчи банк томонидан кафолатланган чек орқали бўладими), мулкка эгаликни қабул қилиш сифатида баҳоланади. Шу сабабли, пул ўтказган томон (шахс)нинг қарзи ўша ўтказилган пул миқдорига тенг бўлса, қарз ёпилган ҳисобланади (яъни ўтказилган пул миқдори қарзни қанчасини қоплашга етса, қарзнинг шунчаси ёпилган ҳисобланади).

Асос: AAOIFIнинг 2 ва 18 рақамли Шариат меъёрлари.

✅ @IslomMoliyasi канали

#маълумот
#AAOIFI
#Шариат_меъёрлари

Қарз шартномалари доирасида - қабз билан боғлиқ харажатларни қоплаш масаласи

1. Қарз шартномаси доирасида қабз билан боғлиқ харажатлар, агар ушбу харажатлар қабул қилинган ўлчов усулларига мувофиқ равишда ўлчашни (тортиш, санаш, ўлчаш каби) талаб қилса, қарз олувчи томонидан қопланади.
Масалан, А шахс Б шахсдан 100.000 дона ғиштни қарзга олаётган бўлса, ушбу ғиштларни санаш билан боғлиқ харажатлар А шахс томонидан қопланади.

2. Қарз шартномасини тузиш, бажариш ёки тасдиқлаш жараёнида зарур бўлган ҳужжатлар, патталар ва эгалик ҳуқуқини тасдиқловчи бошқа ҳужжатларни тўлдириш ҳамда ўрнатилган тартибда расмийлаштириш ишлари билан боғлиқ харажатлар қарз олувчи томонидан қопланади.

┈•┈•┈•┈•⊰✿┈┈✿⊱•┈•┈•┈•┈

Сақлаб бериш шартномасида (вадиъа) қабз билан боғлиқ харажатлар

Сақлаш шартномаси (вадиъа) бўйича мол-мулкни муайян муддатга сақлашга топшириш ва кейин уларни қайтариш жараёнида юзага келадиган харажатларни мол-мулкни сақлашга топширувчи шахс қоплайди (яъни сақлашга берилган мол-мулкнинг эгаси ёки шунга ваколатли бўлган бошқа шахс).

Асос: AAOIFIнинг18 ва 19 рақамли Шариат меъёрлари.

┈•┈•┈•┈•⊰✿┈┈✿⊱•┈•┈•┈•┈

✅ @IslomMoliyasi канали

#мақола #таварруқ

ТАШКИЛЛАШТИРИЛГАН ТАВАРРУҚ (TAWARRUQ MUNAZZAM)

Бугунги кунда баъзи ислом банклари ўз мижозларининг молиявий маблағларга бўлган эҳтиёжларини қондириш мақсадида “ташкиллаштирилган таварруқ” деб аталадиган молиявий тузилма (схема) қўллашади.

Ушбу молиявий тузилма жараёнда мижоз молиявий муассасадан муддатли тўлов асосида мол сотиб олади (одатда бу металл, олтин ёки кумуш бўлади) ва кейин (аксарият ҳолларда бу дарҳол амалга оширилади) ушбу молни учинчи томонга сотиб юборади ва нақд пулга эга бўлади. Умуман олганда таварруқ жоиз амалиёт, лекин бунинг ислом банклари орқали ташкил этиш ислом уламолари ва ислом молияси мутахассислари жиддий эътирозига сабаб бўлади

❓Хўш, “ташкиллаштирилган таварруқ” қандай амалга оширилади?

🟢 давоми: 👉https://islommoliyasi.uz/uz/7911-2/

✅ @IslomMoliyasi канали

2019 йилнинг январ ойидан бери Ислом молияси телеграм саҳифамизга кейинроқ эса islommoliyasi.uz сайтимизга ислом иқтисодиёти ва молияси, савдо-сотиқ, мерос ва бошқа турли молиявий масалаларга оид мақола ва маълумоларни сизларнинг эътиборингизга ҳавола қилиб келмоқдамиз. Бугунги кунда жуда кўп мақола ва маълумотлар тайёрлаб юқорида кўрсатиб ўтилган манбаларга жойлаганмиз. Сайт орқали маълумот топишни аксарият билади (ҳар холда шундай умид қиламиз), лекин баъзи обуначиларимиз аввал ёритилган масалаларни қидиришга эриниб ёки телефон ва телеграм имкониятларидан фойдаланишни билмаслик оқибатида саҳифамизда қўйилган/ёритилган масалалар бўйича қайта-қайта саволлар юборишади.

Шу каби муаммоларни хал қилиш мақсадида, телеграм саҳифамизда қўйилган маълумотларни топишни ўргатадиган кичкинагина видеойўриқнома тайёрлаганмиз (бу видеойўриқнома ҳам аввал қўйилган). Ушбу йўриқномалар Андроид ва Iphone учун алоҳида тайёрланди, чунки уларнинг қидирув тизими турлича экан.

📲Андроид учун видеойўриқномани қуйидаги боғлама (link) орқали очишингиз мумкин:
https://t.me/Izohlar_IslomMoliyasi/14985

📲Iphone учун эса қуйидагисини очиш керак бўлади:
https://t.me/Izohlar_IslomMoliyasi/14995

❗️Эслатма: агар қўйилган маълумотларни мақола ёки илмий иш доирасида қўлласангиз, телеграм саҳифа ёки сайтимизни фойдаланилган манбалар рўйхатида кўрсатиб ўтинг.

© @IslomMoliyasi канали

ДИҚҚАТ ЭЪЛОН (қайта қўйилмоқда)!

“Ислом молияси” лойиҳаси жамоасига малакали мутахассис керак!

Ассалому алайкум!

Мутахассисга қўйиладиган талаблар:

- Тошкент шаҳрида истиқомат қилиш;
- Ўзбек ва инглиз тилларини эркин даражада яхши билиш ва рус тилини яхши билиш;
- Иқтисодиёт/молия соҳасини яхши тушуниш;
- Ислом молияси асосларини яхши билиш;
- Компьютердаги турли дастурлар (MS Excel, Word, PowerPoint…) билан ишлашни билиш;
- Топширилган ишни пухта қилишга ҳаракат қиладиган;
- Руҳияти барқарор (яъни ҳиссиётларга берилиб кетавермайдиган);
- Бошқа инсонлар билан мулоқот қилиш, тез чиқишиб кетиш қобилиятига эга;
- Ислом молиясини астойдил равишда чуқурроқ ўрганишга ҳамда мамлакатимиз ва минтақамизда ислом молиясини ривожлантиришга ҳисса қўшишга жиддий иштиёқи бор инсон.

Номзоднинг ёши ва жинсининг аҳамияти йўқ.

Ўзингиз ҳақингиздаги маълумотлар (CV)ни [email protected] га 20.11.2024 йилгача юборишингизни сўраймиз.

✅ @IslomMoliyasi канали

#мақола

Россияда мерос масаласига оид қонун қабул қилинмоқда

12 ноябрь куни Россия Давлат Думаси (қуйи қонунчилик палатаси) учинчи, яъни якуний ўқишда бир қатор қонунларга ўзгартишлар киритди. Шу жумладан, меросга алоқадор бир қонунга ҳам ўзгартириш киритилди. Эндиликда, нотариуслар зиммасига меросхўрларга марҳумнинг барча қарзлари ҳақида хабар бериш мажбурияти юклатилди.

Бу ўзгаришлар кучга кириши учун уни қонунчилик юқори палатаси (Федерация Кенгаши) маъқуллаши ва давлат раҳбари имзолаши керак. Қонун расман эълон қилинганидан бир йил ўтиб кучга киради.

❓Хўш, нима мақсадда ушбу қонун қабул қилиняпти ва нега меросхўрлар меросни қабул қилишдан олдин марҳумнинг қарзлари ҳақида билишлари муҳим (айнан ушбу қонунга боғлиқ ҳолда)?

🌐 батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/7903-2/

✅ @IslomMoliyasi канали

📝 "Ислом молияси"дан қўшимча: Ўзбекистон аҳоли сони катта бўлгани учун унинг молия бозорига турли ташқи иштирокчиларнинг қизиқиши ва кириб келиши кузатилмоқда. Аввалроқ Грузиянинг TBC банки, Венгриянинг OTP гуруҳи, Тожикистоннинг Alif молиявий финтек компанияси Ўзбекистон бозорига кириб келиб ўз фаолиятларини анча кенгайтиришга муваффақ бўлишди.

Хусусан, Alif компанияси ислом молияси тамойилларига мувофиқ бўлган маҳсулот ва хизматларини таклиф қилиб аҳоли ўртасида анча машҳур бўлиб қолди. Бу эса аҳоли томонидан ислом молияси маҳсулотларига қизиқиш катталигининг яна бир исботи дейиш мумкин.

#савол_жавоб

ТИЖОРАТ МОЛЛАРИ ВА ЗАКОТ

❓CАВОЛ: Закот чиқаришда тижорат моллари ҳам ҳисобланар экан. Айтингчи тижорат моллари деганда қандай моллар тушунилади?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Тижорат моллари деганда киши олаётган пайтида қатъий равишда тижоратни, яъни, олиб сотишни қасд қилган моллар тушунилади. Демак, қуйидаги кўринишларда олинган моллар тижорат моллари ҳисобланмайди:

1. Бир молни сотиб олаётганда тижорат нияти йўқ бўлиб, кейинчалик сотиш нияти пайдо бўлса.
2. Аввалдан ўзининг моли бўлиб, кейинчалик уни сотишни ният қилса.
3. Бир молни сотиб олаётганда тижорат нияти йўқ. Лекин, яхши фойда бўлса сотиш нияти ҳам бор бўлса.

Юқоридаги уч суратда олинган моллар тижорат моллари дейилмайди.
Албатта, буни билиш закот ва қурбонлик масалаларида эътиборлидир.
Валлоҳу аълам.

Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

✅ @IslomMoliyasi канали

#мақола

НОРВЕГИЯ: ИҚТИСОДИЁТНИНГ САМАРАЛИ БОШҚАРУВИ НАМУНАСИ

🇳🇴 Норвегия, дунёдаги энг фаровон давлатлардан бири бўлиб, ўзига хос иқтисодий модели билан кўплаб мамлакатларда ҳавас уйғотади ва табиий захираларга бой бўлган бошқа давлатлар учун намуна сифатида кўрсатилади. Ушбу давлатнинг ялпи ички маҳсулоти (ЯИМ) дунёдаги энг юқори кўрсаткичлардан бири бўлиб, киши бошига 90 минг доллардан ошади, ишсизлик даражаси эса доимий равишда паст даражада сақланиб келмоқда. Амалда, ҳар бир норвегиялик, унинг улкан давлат пенсия фондидаги улушини ҳисобга олсак, бой одам ҳисобланади — бу тахминан ҳар бир фуқаро учун 300 минг долларни ташкил этади. Бундан ташқари, ушбу фонд туфайли 5 миллион аҳолиси бўлган кичик давлат ҳукумати ўзи эгалик қилаётган акциялари орқали йирик трансмиллий корпорациялар стратегиясига таъсир кўрсата олади.


❓Хўш, қандай қилиб мамлакат бундай кўрсаткичларга эришди?

🌐 Батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/7896-2/

✅ @IslomMoliyasi канали

#савол_жавоб

БУ КЕЛИШУВ ШАРЪАН ЖОИЗМИ?

❓CАВОЛ: Бир танишимни ғишт заводи бор. Менга ўн миллион сўм берсанг, мен ғишт ишлаб чиқариб сотаман ва ҳар бир дона ғишт учун 10 сўмдан фойда бераман, деяпти. Шу иш шаръан жоизми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бунда музораба кўзланган, лекин келишув ножоиз шаклда тузилмоқда. Келишув шаръан тўғри бўлиши учун кўрилган фойдадан улуш тақсимланиши кўзда тутилиши зарур. Улушлар тенг бўлиши шарт эмас, бу ўзаро розилик билан ҳал бўладиган масала. Масалан, иккига тенг тақсимлаб ҳар икки тараф тенг олиши ёки учдан иккисини бир тараф, учдан бирини бошқа тараф олишини шарт қилиш лозим ва ҳоказо.

Бу келишувда ҳар битта ғиштдан 10 сўм ёки ундан камроқ фойда чиқиши ва пул берувчи тараф ҳар битта ғиштдан 10 сўмдан олса ғишт ишлаб чиқарувчига фойдадан ҳеч нарса тегмай қолиши мумкин. Бу эса музораба келишуви моҳиятига зид ҳисобланади. Бу хусусда Бурҳонуддин Марғиноний

"( وَمِنْ شَرْطِهَا أَنْ يَكُونَ الرِّبْحُ بَيْنَهُمَا مُشَاعًا لَا يَسْتَحِقُّ أَحَدُهُمَا دَرَاهِمَ مُسَمَّاةً ) مِنْ الرِّبْحِ لِأَنَّ شَرْطَ ذَلِكَ يَقْطَعُ الشَّرِكَةَ بَيْنَهُمَا وَلَا بُدَّ مِنْهَا"

Яъни: “Фойда ҳар икки шерик орасида тарқайдиган бўлиши музораба шартларидан биридир. Улардан бири фойдадан маълум белгилаб қўйилган дирҳамларга эга бўлмаслиги керак. Чунки бундай шарт қўйиш фойдада шерик бўлиш имконини чеклайди”. (Ҳидоя, Музораба китоби).

Демак, келишув тўғри бўлиши учун, чиққан фойдадан улуш тақсимланиши шарт қилиниши лозим. Валлоҳу аълам.

📖 Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази жавоби асосида тайёрланди.

✅@IslomMoliyasi канали

Bu darslikni tadbirkorlar uzoq kutishdi!

✅ 20 yillik tajribaga asoslangan "Biznesdan chiqishning 10 ta bosqichi" darsligi endi BEPUL formatda.

- Kompaniyani qanday tizimlashtirish kerak?

- Biznes jarayonlarini o'z mutaxassislariga qanday qilib to'g'ri topshirish mumkin?

- Operatsion jarayonlarni qanday qilib soatdek ishlaydigan tizimga solish mumkin?

- Biznes egasining biznesdan chiqishi qanday bosqichlardan iborat bo'lishi kerak?

🎞 Barchasi haqida video darslik orqali batafsil va aniq javoblar olishingiz mumkin.

✅ Darslikni quyidagi havola orqali ko'ring va do'stlaringizga ham ulashishni unutmang.

https://youtu.be/0AOvo4-zvaw?si=F2aK9k5B-5hFAhet

Ассалому алайкум!

🇧🇩 Бангладешда ислом банк фаолиятига оид "Islami Bank Company Act-2024" қонун лойиҳаси муҳокамага қўйилди. Қонун лойиҳасидаги асосий масала – бир банк доирасида анъанавий ва ислом банк фаолияти ўртасида "чегара ўрнатиш". Қонун лойиҳасида банклар бир вақтнинг ўзида ҳам анъанавий, ҳам ислом банк фаолиятини амалга оширишини чеклаш кўзда тутилмоқда. Агар ушбу қонун лойиҳаси маъқулланса ва қабул қилинса, у ҳолда анъанавий банклар ихтисослаштирилган шуъба банклар ташкил этиш орқали ислом банки хизматларини кўрсатишлари ёки тўлиқ ислом банк фаолиятига ўтишлари керак бўлади.

Батафсил ўқиш учун қуйидаги ҳаволага босинг:
🟢 https://islommoliyasi.uz/uz/7886/

✅@IslomMoliyasi канали

#мулоҳаза

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

"Ажаб эмаски, ёқтирмаган нарсангиз сиз учун яхши бўлса. Ва ажаб эмаски, ёқтирган нарсангиз сиз учун ёмон бўлса. Аллоҳ биладир, сиз эса билмассиз".
(Бақара сураси 216 оят)

Аллоҳ таоло бандаларининг ҳамма ҳолатларини яхши билади. Улар нимани ёқтирмасликларини ҳам билади. Инсоннинг табиати шундай: машаққатни, қийинчиликни ёқтирмайди. Лекин Ислом одамларга ёқадиган нарсаларни эмас, балки уларга фойда бўладиган, икки дунёда бахт-саодат келтирадиган амалларни таклиф қилади.

Ушбу оятни ўқиб, ўзимизни ота-онамиз, устозларимиз ва фарзандларимиз муносабатларини ҳам кўришимиз мумкин. Болалигимизда ота-она ва устозлар бирор нимага бизни буюришса ёки маслаҳат/далолат қилишса у нарса бизни нафсимизга ёқмагани сабабли (яъни у ишда бироз машаққат борлиги учун) у ишни қилмаганмиз ёки бирозгина машғул бўлиб тарк қилганмиз. Ваҳоланки, кейинчалик ўша буюрилган иш (агар биз уни қилганимизда) биз учун жуда манфаатли бўлиши мумкинлигига кўп маротаба амин бўлганмиз. Фарзандларимиз ҳам аксарият ҳолларда ўзларини ҳудди шундай тутишади.

Бугун нафсимизга унчалик ёқмайдиган иш, эртага шу нафсимизнинг айнан ўзига ёқадиган натижага эришишга сабаб бўлади, фақат буни яхши тушунишимиз ва керак бўлганда ўзимизни бироз қийнашимиз керак холос. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони карим оятларида шундай марҳамат қилади (Шарҳ сураси 5-6 отялар):
5. Бас, албатта бир қийинчилик билан осончилик бордир.
6. Албатта, бир қийинчилик билан осончилик бордир.
Араб тили қоидасига биноан, ушбу икки оятнинг умумий маьноси «бир қийинчиликдан сўнг икки осончилик бор», дегани экан. Бу маьнода ҳадиси шарифлар ҳам бор. Буларнинг ҳаммаси мўмин кишини қийинчилик пайтида ўзини йўқотиб қўймасдан, балки жидду-жаҳд, ақл-фаросат билан ҳаракат қилишга ва Аллоҳдан енгиллик кутишга ундайди.
Кўпинча бизнес фаолият бошлаган тадбиркорлар биринчи кичкина қийинчиликни ўзидаёқ динимиз қатъий тақиқлаган/шариатга зид ишларни қилиб, масалан кимларгадир пора бериб иш битирмоқчи бўлишади. Ваҳоланки, бироз миясини ишлатса, масалага фаросат кўзи билан қараса ўша муаммони ҳаром аралаштирмасдан (масалан тегишли соҳа мутахассисларини жалб қилган ҳолда ёки ўша муаммо бўлиб кўринган масалага чуқурроқ қириб, уни яхшироқ ўрганиб) хал қилиши ҳам мумкин. Агар шундай қилинса, ўзи ва жамият учун яна бир қанча манфаат чиқиши мумкин:
1. Пора каби гуноҳи кабира саналувчи ишни қилмасдан охиратини сақлайди (“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам пора берувчи, пора олувчи ва уларнинг ўртасидаги воситачини лаънатладилар”. (Имом Аҳмад, Термизий, Ибн Можа ривояти);
2. Муаммони ҳал қилиш тажрибаси пайдо бўлади ва кейинги сафар ўзи ёки яқинларида яна шундай ҳолат юзага келса, бемалол муаммони хал қилишда ўзига ҳам уларга ҳам ёрдам бериши мумкин бўлади;
3. Бошига муаммо тушганда ўзини йўқотиб қўймасдан, масалага соғлом ақл билан ёндашиш кўникмаси хосил бўлади ёки шу хусусияти кучаяди;
4. Ўзининг руҳий ҳолати яхшиланади, ходимларининг унга бўлган ҳурмати ошади, жамосидаги умумий муҳит яхшиланади, ўзаро бирдамлик кучаяди;
5. Муаммони ўзи хал қилиб маблағини тежайди ёки бирорта мутахассисни ёллаб (масалан ҳуқуқшуносни), уни ҳалол пул топишига сабаб бўлади;
6. Бошқа тадбиркорларга ҳам ибрат бўлади (яъни уларнинг миясига, “бу қилган ишни биз ҳам қила оламиз”, деган фикр ўрнашади).
Валлоҳу аълам.

Набавий иқтисодиёт – ислом иқтисодиёти қандай вужудга келган?

Исломга биринчи кирган саҳобалар 13 йил давомида Макка шаҳрида турли тазйиқларга учраб яшадилар ва Аллоҳ таолонинг амри билан Маккадан шимолроқда жойлашган, ўша вақтларда Ясриб номи билан танилган кичик бир шаҳарчага кўчиб ўтдилар (Ибн Касир, ал-Бидоя ва ан-Ниҳоя). Натижада кам сонли мусулмонлар жамоаси бирор азиятларсиз, бемалол Аллоҳ таолога ибодат қилиш имконига эга бўлдилар.

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага ҳижрат қилишлари муҳожир (Маккадан борган мусулмонлар) ва ансорлар (Мадина шаҳридан бўлган ва исломни қабул қилган саҳобалар)ни жуда севинтирди ва ислом иқтисодиётининг ривожланишига туртки бўлди.

Аслида, Мадина шаҳри илк мусулмонлар учун пойтахт бўлиши замирида бир қанча иқтисодий омиллар ҳам ётар эди. Масалан, Мадина шимол ва жанубдан келадиган барча савдо карвонлари учун чорраҳа бўлган, шунингдек шаҳар соҳилдан унчалик узоқда жойлашмаган ва шаҳарда Маккада бўлмаган нарса – ривожланаётган агроиқтисодиёт мавжуд эди.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам, дастлаб, учта масжид – Қубо, Бану Салим ва Масжиду Набавийга асос солишлари билан ислом иқтисодиёти ҳам шаклланишни бошлади (Ибн Касир, ал-Бидоя ва ан-Ниҳоя).

Ҳар қандай иқтисодиёт сиёсий барқарорликсиз таназзулга юз тутиши мумкин, шунинг учун Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам биринчи навбатда Мадинадаги асосий жамоалар билан сулҳ туздилар ҳамда муҳожир ва ансорлар ўртасида биродарлик алоқаларини ўрнатдилар (Ибн ал-Қаййим, Заад ал-Маъад Фи Хадий Хайр ал-Ибод).

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ислом иқтисодиётининг ривожи бозорларга чамбарчас боғлиқлигини ва ўша вақтда мавжуд бўлган бозорлар адолатсизликларга тўла эканлигини яхши билар эдилар. Шу сабаб Набий алайҳиссалом зудлик билан янги бозор ташкил этишга киришдилар.

Пайғамбаримиз алайҳиссолату вассалам давлат хазинасидаги маблағларнинг катта қисмини муҳтожларга ва қийналиб кун кўраётганларга ёрдам беришга ажратганлар. Ушбу манбалар Закот, Садақа, Луқта (йўқолган ва топилган нарсалар), Хирож (ер солиғи), Жизя (ғайридинлардан уларни ҳимояси учун олинадиган тўлов), Ғанима ва Файъ (уруш ва сарияларда олинган ўлжалар) ҳисобидан шакллантирилган (Ал-Косоний, Бадоиъус Саноий).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам инфратузилмани шакллантириш ва яхши ҳолатда ушлаб туриш учун давлат хазинасидан маблағ ажратардилар. Набий алайҳиссалом бу ишлари орқали иқтисодиётни ривожлантириш учун яхши инфратузилма муҳимлигини амалда кўрсатиб берганлар.

✅ Батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/nabaviy-iqtisodiyot-qanday-vujudga-kelgan/

Ислом молияси саҳифалари:
Telegram | Telegram Rus | Facebook | Web-site | YouTube

#мулоҳаза

Биткоин ҳақида мулоҳазалар

Биткоин ҳақида одамларда саволлар кўп… “у ислом молияси нуқтаи назаридан пул бирлиги ҳисобланадими ёки у облигацияга ўхшаган қимматбаҳо қоғозми, унинг олди-сотдиси шариат нуқтаи назаридан ҳалолми ёки йўқми, баъзи уламолар ножоиз, қайсидир уламолар уни пул бирлиги деган фикрни билдиришибди, уларни қайси бирини гапини олиш керак, бизни уламолар бу ҳақда нима дейишади” ва ҳ.к.з…. Бизга ҳам гоҳида бу ҳақда савол бериб туришади.

Шу баҳона биткоин ҳақидаги баъзи мулоҳазаларимизни сизлар билан бўлишишга қарор қилдик. Маълумки, динимизда нафақат ҳаромдан, балки шубҳали нарсалардан ҳам узоқ бўлиш буюрилган (шу ўринда динимизнинг мадори бўлган машҳур ҳадисни ёдга оламиз). Биткоин эса бизнинг назаримизда анча шубҳали нарса. Хусусан...

Батафсил ўқиб чиқиш учун қуйидаги ҳаволага босинг:
✅ https://islommoliyasi.uz/uz/bitcoin-11-24/

✅@IslomMoliyasi канали

Ижарадаги мулкни сотиш масаласи

Кўчмас мулк эгаси шу мулкни бирор бир шахсга ижарага бериши мумкин, шу билан бирга, мулк эгаси сифатида шу мулкни бошқа бировга сотиб юбориш ҳуқуқига ҳам эга. Бундай ҳолатда кўчмас мулкни сотиб олган томон мулк ижарага берилганлиги ҳақида огоҳлантирилса ва у бунга эътироз билдирмаган бўлса, у ҳолда ижара муддати охирига етгунча ижрачини чиқариб юбориши мумкин эмас (албатта шу муддат учун ижара тўловларини мулкнинг янги эгаси олади). Бироқ, у бу ҳақда огоҳлантирилмаган бўлса, у ҳолда ижарачини чиқариб юбориши мумкин.

Асос: AAOIFI 9 сонли Шаръий меъёри, 7.1.2 банди.

“Ислом молияси” изоҳи: Албатта, мулк эгаси ўз мулкини сотаётганда ижарачининг бунга розилигини олиши талаб этилмайди. Бироқ, ижарачи билан тузилган шартнома ҳам ҳуқуқий кучга эга ва шу сабабли ижарага берувчи ижарачи олдида зиммасига олган мажбуриятларни бажариши талаб этилади. Шу сабабли:
1. ижрачи мулкни ижара битимини ёзма равишда қилиши;
2. мулк эгаси мулкни сотиш пайтида ижарага берилган мулк ҳақида харидорни ва ижарачини ёзма равишда огоҳлантириши, яъни бу масалани ёзма равишда хал қилиб қўйиши;
3. харидор мулкни сотиб олишда ижарачи борлигини инобатга олиши ва бу масалани сотувчи ва ижарачи билан хал қилиб олиши, келиб чиқиши мумкин бўлган муаммоларни олдини олади.
Валлоҳу аълам.

Ижара мулкига ижарачининг айби билан зарар етиши масаласи

🏠 Кўчмас мулк ижарага берилганда ижарачининг айби билан уйга талафот етса (масалан, сувни ўчирмаганлиги оқибатида уйни сув босган ҳолатда), у ҳолда ижарачи уйга етган зарарни қоплаб беради (масалан, уни таъмирлаш ёки таъмирлаш харажатларини ижара берувчига тақдим этиш орқали). Шу билан бирга, уй тўлиқ таъмирланиб яна аввалгидек ҳолатга етгунча бўлган муддатда ижара қийматини тўлаб бораверади. Таъмирлаш ишлари якунига етгач ва уй эгасига топширилгач икки томон келишувига қараб ижара шартномаси давом эттирилиши ёки тўхталиши ва ижара берувчи томонидан кўчмас мулк бошқа (3 чи) томонга ижарага берилиши мумкин. Албатта, бунда биринчи ижара битими шартларига қаралади, агар битимда ижара берувчининг айби билан ижарадаги мулкка зарар етса, таъмирлаш харажатлари қоплангандан кейин ўша ижарачи билан шартнома тугатилади дейилган бўлса, у ҳолда шартнома тугатилади. Агар ундай ёзилмаган бўлса, у ҳолда томонлар шунга кўра иш қилишади.

Ижарадаги мулк ижарага берувчи - мулк эгаси томонидан, унинг ўз маблағлари ҳисобидан суғурта қилиниши керак. Бунда, ислом суғурта тизими – такофулдан фойдаланилади (бугунги кунда Ўзбекистонда такофул хизмати бир нечта суғурта компаниялари томонидан таклиф қилинмоқда).

❗️Демак, юқоридагилардан келиб чиққан ҳолда:

1️⃣ Ижара шартномасида ижарачининг айби билан мулкка талафот етса нима қилиниши кўрсатилмаган бўлса ҳам мулк ижарачи томонидан таъмирланади ёки бундай харажатлар қопланади;
2️⃣ Ижара шартномасида ижара берувчининг айби билан ижарага берилган мулкка зарар етса, у ҳолда ижара мулкига етган зарар қоплангандан кейин ижарачи билан ижара шартномаси бекор қилиниши мумкинлиги ҳақида банд киритиш мумкин (ижарачи ишончни оқламагани сабабли);
3️⃣ Агар мулкка ижарачининг айби билан етган зарар қоплангандан кейин ижара шартномаси ижарачи билан давом этиши ёки давом этмаслиги ҳақида ҳеч нима ёзилмаган бўлса, у ҳолда ижарачи ижара шартномасини давом эттириш ҳуқуқига эга бўлади;
4️⃣ Мулкка етган зарар суғурта компанияси томонидан қопланиши ижарачининг зиммасидан етган зарарни қоплаш мажбуриятини соқит қилади. Бироқ, суғурта компанияси барча зарарни тўлиқ қопламаган ҳолатда, зарарни қоплашга етмаган қисми ижарачи ҳисобидан қопланади.

✅ @IslomMoliyasi канали

Тўққиз ойда Ўзбекистонга пул ўтказмалари ҳажми 11,3 млрд долларга ошди

2024 йилнинг январь-сентябрь ойларида Ўзбекистонга трансчегаравий пул ўтказмалари ҳажми 34,8 фоизга ошди. Бу ҳақда 31 октябрь куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Марказий банк раиси Мамаризо Нурмуратов маълум қилган.

Бу даврда пул ўтказмалари ҳажми 11,62 миллиард долларни ташкил этди (2023 йилнинг тўққиз ойида бу кўрсаткич 8,4 миллиард долларни кўрсатган). Ўзбекистонга энг кўп жўнатилган пул июлда келиб тушган — 1,78 миллиард доллар. 10 ой ичида бу сумма 12,5 миллиард долларни ташкил этди.

Батафсил маълумот учун қуйидаги ҳаволага босинг:
🌐 https://islommoliyasi.uz/uz/7868-2/

✅@IslomMoliyasi канали

#мулоҳаза

Турли тиллардан ўзбек тилига таржима қилинган ислом иқтисодиёти ва молияси, тадбиркорлик (бизнес) ва бошқа диний мавзулардаги китобларни кўриб, шундай китобларни тайёрлаётган олимлар, олимликка даъвогарлар, тадқиқотчилар ва бошқа ҳаваскор таржимонлар билан ўзим муҳим деб ҳисоблаган бир фикрни ўртоқлашмоқчиман (агар сизларнинг шунақа китоб тайёрлаётганлар ёки тайёрлаш/ёзиш мақсадида юрган таниш билишинглар бўлса, бу фикрни уларга етказиб қўйиш фойдадан холи бўлмайди деб ўйлайман).
Хуллас, ёзилаётган ва айниқса таржима қилинаётган баъзи китобларнинг савияси талабга жавоб бермаса, бошқалари оддий ўқувчига тушунарли эмас, чунки муаллиф бу ҳақда умуман ўйламаган бўлади. Ваҳоланки, ўша китобларнинг аксарияти мутахассислар учун эмас, балки оддий ўқувчилар учун мўлжалланган (яъни оммабоп) аслида. Бу эса оддий ўқувчиларни ўша китоб (ёки мақола)ни ўқишдан қайтаради, чунки аксарият инсонлар ўзлари тушунмаётган нарсаларни ўқишмайди. Натижада одамлар, хусусан ёшлар манфаатли билим олиш имкониятидан маҳрум бўлишади (ўзи шундоқ ҳам кўпчилигимиз “тик-ток”чи бўлиб кетяпмиз).

❗️Демак, агар сиз оммабоп китоб ёки мақола тайёрлаётган бўлсангиз, у ҳолда ўша китоб / мақолани тайёрлаб бўлганингиздан кейин:

1. ўзингиз овоз чиқариб ўқиб чиқинг. Биринчи хато/камчиликлар ва турли ғализликлар шу жараённи ўзида чиқиб келади;
2. яқинларингиздан ёзган нарсангизни овоз чиқариб ўқиб беришларини илтимос қилинг, чунки ташқаридан эшитилганда ҳам бир қанча хато ва камчиликлар аниқланади;
3. шу соҳани бироз бўлса ҳам тушунадиган шогирдлар, шу соҳада таҳсил олаётган талабалар, оддий таниш-билишларга беринг ва имкон бўлса ўзингизни олдингизда (чунки сиз кетгандан кейин улар ўз юмушлари билан чалғиб кетишлари мумкин) ўқиб фикр билдиришларини, хусусан китобнинг/мақоланинг моҳияти нима эканлигини (яъни уларнинг тушунчасини), қайси жумлалар ёки сўзлар тушунарсиз эканлигини айтишларини илтимос қилинг. Шу босқичда сиз ўзингиз кутмаган жавобларни олишингиз, кўрмасдан ўтказиб юборган хато ва камчиликларни аниқлашингиз мумкин;
4. устозларга беринг ва уларни фикрини олинг;
5. муҳаррир ва мусаҳҳиҳга (корректор)га топширинг.

Китоб ёки мақола тайёрлашдан мақсад шуҳрат/машҳурликка эришиш эмас, балки манфаатли илм ва маълумотларни одамларга уларга тушунарли шаклда етказиш ва шу орқали савобга эришиш бўлиши керак. Валлоҳу аълам.

Жаҳонгир Имамназаров
Иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)

✅@IslomMoliyasi канали

👋 Assalomu alaykum, sizni vebinarga muvaffaqiyatli ro’yhatdan o’tganingiz bilan tabriklayman!

Ushbu kanalda 5-noyabr kuni soat 20:00 da “Moliyaviy formulalar orqali korxonani xarajatlarini kamaytirish va sof foydani oshirish” nomli vebinar bo’lib o’tadi. 📅🕗

🚀 Vebinarda siz xarajatlarni kamaytirish strategiyalari, sof foydani oshirish sirlari va real biznes holatlari bilan ishlash usullarini o’rganasiz. 🔥💡

❗️ Xabarlarni va vebinarni o’tkazib yubormaslik uchun hoziroq kanalni “закрепить”📌 qilib qo’ying.

📌 5-noyabr 20:00 da vebinar uchun havola shu kanalda beriladi.

🎥 Vebinarda ko’rishguncha!

Jonli efir ushbu kanalda bo’lib o’tadi 👇🏻

https://t.me/moliyaviymenejer

#мақола

Ҳиба (ҳадя) нима?

Ҳиба (ҳадя) деб бир шахснинг бошқа бир шахсга муайян мол-мулкни ўз хоҳиш иродаси билан эвазсиз мулк қилиб бериши (ҳадя қилиши)га айтилади.

Агар ҳадя Аллоҳ розилигини топиш мақсадида бирор тақводор инсон, мискин ёки қариндошга қилинса, у ҳолда бу таҳсинга лойиқ/ маъқул амаллардан ҳисобланади.

↗️ батафсил: https://islommoliyasi.uz/uz/hiba-hadya/

✅@IslomMoliyasi канали

#эслатма

Ислом молиясида шартнома турлари

Қиймат алмашинуви жиҳатдан битимлар 2 хил бўлади

1. Эвазли (яъни ҳақ/тўлов олиш мумкин бўлган).
Бундай шартномаларга муробаҳа, мусавама, ижара, салам каби битимлар мисол бўла олади;

2. Эвазсиз (яъни ҳақ/тўлов олиш мумкин бўлмаган).
Бундай шартномаларга қарз, кафолат, вақф, ҳадя/совға/ҳиба, ория/ароя (яъни бирор нимани вақтинча фойдаланиш учун бепул бериб туриш) мисол бўла олади.

✅ @IslomMoliyasi канали

#мақола

БАНГЛАДЕШДА ИСЛОМ БАНК-МОЛИЯ ТИЗИМИНИНГ ИНҚИРОЗИ: САБАБ ВА ОҚИБАТЛАР

🇧🇩 Аҳолисининг 90 фоизи мусулмон бўлган Бангладешда ислом банк-молия тизими анча йиллардан бери аҳолининг диний қадриятларига жавоб берувчи тизим сифатида унинг эътирофига эга бўлиб келаётган эди. Бироқ, яқинда бўлиб ўтган жанжаллар ва аниқланган бошбошдоқлик (яъни, бетартиб, тизимли ёндашувсиз нотўғри бошқарув) ушбу тизим инсон омили туфайли жиддий муаммоларга дуч келиши мумкинлигини кўрсатди. Бангладеш ислом молия тизимидаги ушбу муаммолар пировард натижада мамлакатнинг умумий банк-молия тизими учун жиддий муаммога айланди...

Мақолани тўлиқ ўқиб чиқиш учун қуйидаги ҳаволага босинг:
🌐https://islommoliyasi.uz/uz/7859/

✅ @IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум.
Халироқ ислом молиясининг баъзи мамлакатлардаги нотўғри қўлланиши ва бунинг оқибатлари ҳақида бир каттароқ мақола қўямиз.
Хозирча эса лирик танаффус:

ЎЗИМГА САВОЛ

Умринг ўтадир, сен не хаёллар сурадирсан,
Беғам юрадирсан?
Мақсад не, фароғат куйига йўл бурадирсан,
Кимга жўрадирсан?

Очилгали кўз шартми экан тошга бош урмак,
Сўнг кўзни яшурмак,
Не ўй билан нодон тошига бош урадирсан,
Не наф кўрадирсан?

Йиллар кўпи кетди, ози қолди, не қилолдинг,
Ким бўла олдинг?
Қум устига сен бўйла иморат қурадирсан,
Ҳам айш сурадирсан.

Ҳаддингни билиб чек қўй ўйин, базм, ўтириш
Кўз оч, ўтир ишга.
Кўрсатмай ул кунники, сен оҳ урадирсан,
Ҳайрон турадирсан.

...

Ўзбекистон Қаҳрамони, Ўзбекистон халқ шоири Эркин Воҳидов, 1983 йил

#мулоҳаза

Ислом банк-молия тизими қандай бўлиши керак

1. Ислом ҳуқуқи – шариатга зид бўлмаслиги!
2. Аҳоли ва тадбиркорлар учун қулай ва содда ечимлар тақдим этиш орқали уларнинг иқтисодий-молиявий эхтиёжларини қондириши ва имкон қадар уларни бойишига кўмаклашиши керак.

📣 Диққат-диққат: Декабр ойидаги AAOIFI имтиҳонлари учун рўйхатдан ўтиш муддати якунланмоқда! Рўйхатдан ўтишни унутманг!

Ҳурматли мутахассислар,

Сизларга шуни маълум қиламизки, AAOIFI имтиҳонлари учун рўйхатдан ўтиш 🗓 муддати тез орада якунланади.

📌 2 ноябр - имтиҳонлар учун рўйхатдан ўтишнинг охирги куни:

✅ Certified Islamic Professional Accountant (CIPA)
2-4 декабр 2024
✅ Certified Shariah Adviser and Auditor (CSAA)
4 декабр 2024
✅ Certificate of Proficiency in Financial Standards (CPFAS)
2 декабр 2024

Агар сиз ушбу имтиҳонларни топширмоқчи бўлсангиз, тезда рўйхатдан ўтишни тавсия қиламиз.

Қўшимча маълумот ва рўйхатдан ўтиш учун расмий ботимизга: @AAOIFI_bot мурожаат қилинг.

Малкангизни тасдиқлаш ва профессионал 💼 карьерангизда муҳим қадам қўйиш имкониятини қўлдан бой берманг.

Ҳурмат билан,
AAOIFI тест маркази
@AAOIFI_Uzbekistan

Ассалому алайкум!

Бизнес фаолиятни бошлаган кўпчилик тадбиркорлар бизга мушорака ёки музораба шартномасининг намунаси бўлса бизга ташлаб беринг, деб мурожаат қилишади. Айнан шундай тадбиркорлар учун яхши янгилик бор. Кеча бир учрашувга таклиф қилингандим, ўша ерда мени INSAN лойиҳаси асосчиси Бобур Мусабоев билан таништиришди. Ушбу лойиҳа доирасида жуда бир яхши иш қилинган экан, яъни мушорака (бизнес шерикчилик) шартномаси бўйича қўлланма ва ушбу битимнинг намунаси тайёрланиб чоп этилган экан. Мени қувонтирган томони, тайёрланган қўлланма ҳам шариат бўйича экспертлар, ҳам замонавий ҳуқуқшунослар таҳриридан ўтганлиги бўлди (лекин шахсан ўзим ҳали тўлиқ кўриб чиқишга вақтим бўлгани йўқ).

Ушбу қўлланма бугунги кунда кўп жойларда, хусусан “Илдиз” китоб дўконларида сотилаётган экан.

✅@IslomMoliyasi канали

Мусулмон инсон ҳар қандай тадбиркорлик фаолиятига киришишдан олдин албатта шаръий ҳукмларини ўрганиши лозим. Чунки замон ва тадбиркорлик фаолияти ривожланган сари бизнесдаги жараёнлар, йўналишлар ҳам ўзгариб бормоқда.

📚 Бироқ, ҳозирги кундаги замонавий бизнес учун шаръий ҳукмларни ўзида жамлаган ўзбек тилидаги қўлланма ва китоблар кўп эмас, шу сабабли "Баракот" ва "Олтин китоб" нашриёти томонидан чоп этилган — 📖 "Замонавий бизнес, Ислом наздида" китоби айни муддао бўлди дейиш мумкин.

Ушбу китоб Ислом фиқҳи ва молияси бўйича мутахассис Муҳаммад Одил Ҳамид томонидан нашрга тайёрланди!

👉 Китобни "Баракот" тармоқларидан улгуржи ва чакана нархларда харид қилишингиз мумкин!⠀

✅@IslomMoliyasi канали

БОТИЛ ШАРТНОМАЛАР

Савдо битими тўғри бўлиши учун унда савдонинг 4 рукни (шарти) топилиши керак, ушбу рукнлар қуйидагилардан иборат:

1. Ийжоб ва қабул (таклиф ва розилик).
2. Сотувчи ва харидор (яъни уларнинг бор бўлиши).
3. Ўзаро келишилган нарх (араб тилида саман – ثمن).
4. Савдога қўйилаётган нарса (араб тилида мабеъ).

Мазкур рукнлардан бирортаси топилмаса ёки жиддий равишда бузилса, савдо ботил ҳисобланади.

Қуйида, шартномани ботил/бекор қилувчи мисолларни келтириб ўтамиз:
▪️ савдо шартномаси шариатда тақиқланган маҳсулотнинг олди-сотдиси, ижараси, ишлаб чиқилиши, етиштирилишини кўзда тутиши (масалан, ароқ ёки чўчқа олди-сотдиси, қиморхона/казино қуриш ёки ижарага беришни кўзда тутувчи битимлар);
▪️ шартнома тузувчи томонлардан бири вояга етмаган бола ёки яхши-ёмонни фарқига бормайдиган ғайриоқил одам бўлиши;
▪️ шартнома қиймати кўрсатилмаган бўлиши ёки икки хил нарх кўрсатилиши (масалан бир пайтни ўзида долларда ва сўмда);
▪️ савдо қилинаётган мол эгалиги сотувчига тегишли бўлмаслиги ёки у мулкни тасарруф қилиш ҳуқуқи/ваколати бўлмаслиги;
▪️ бир шартномада икки мақсад кўзда тутилиши (масалан, олди-сотди ва вакиллик (ёки кафиллик ёки гаров) битимини биттага бирлаштириш);
▪️ битта шартномада бир молни икки шахсга сотиш кўзда тутилиши (масалан, ушбу дастгоҳ фалончининг буюртмаси асосида ишлаб чиқилади ва агар у тайёр дастгоҳни 30 кун ичида сотиб олмаса фалончи (2-шахс) сотиб олади, деган маънодаги битим тузиш);
▪️ рибовий маҳсулотларни ножоиз шартлар асосида олди-сотди қилишни кўзда тутилиши (масалан, долларни хозир бериш, унга айирбошланаётган сўмни эса 3 кундан кейин тўлаш шартини ёки насияга тилла буюм сотишни кўзда тутувчи битимлар).

❗️Бундай шартларни кўзда тутувчи битимлар ботил ҳисобланади ва уларни имзолаш/амалга ошириш мумкин бўлмайди.

✅ @IslomMoliyasi канали

​​Халқаро молия корпорацияси Ўзбекистонда ACWA Power томонидан яшил энергетика объектлари қурилишини қарз билан қўллаб-қувватлади

Халқаро молия корпорацияси Ўзбекистондаги ACWA Power лойиҳалари, жумладан, 1 ГВт қувватга эга ГEС, 668 МВт қувватли энергия сақлаш тизими ва 500 км узунликдаги юқори вольтли электр узатиш линиялари қурилиши учун 240 млн доллар оралиқ кредити ажратди.

Халқаро молия корпорацияси (IFC) 30-октабр куни Саудия Арабистонининг Ар-Риёд шаҳрида бўлиб ўтган “Бўлажак инвестиция ташаббуслари институти” (Future Investment Institute) конференциясида Ўзбекистоннинг қайта тикланадиган энергия соҳасини ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш мақсадида ACWA Power компаниясига 240 миллион долларлик оралиқ капитал кредити ажратилишини эълон қилди. Бу ҳақда IFC матбуот хизмати “Gazeta.uz"га маълум қилди.

Маблағлар ислом молияси (Islamic Equity Bridge Loan) тамойилларига мувофиқ ажратилган, дейилади ҳисоботда.

IFC маблағлари иккита лойиҳани, жумладан, 1 ГВт қувватга эга қуёш фотоэлектр станциясини, 668 МВт қувватга эга энергия сақлаш тизимини ва тахминан 500 км узунликдаги юқори вольтли электр узатиш линияларини қуриш ва фойдаланишни қўллаб-қувватлайди.

Лойиҳа Ўзбекистонда иссиқхона газлари чиқиндиларини йилига тахминан 1,3 миллион тонна CО2 га камайтириши кутилмоқда. Ушбу лойиҳалар ишга туширилгач, йилига тахминан 2400 гигаватт-соат электр энергияси ишлаб чиқарилади.

“IFCнинг ACWA Power билан стратегик ҳамкорлиги кўп томонлама ривожланиш молия институтларининг бизнинг кредитга лаёқатлилигимизга ва умуман Саудия Арабистони корпорацияларига ишончини таъкидлайди. Ушбу муҳим битим ACWA Power компаниясининг Ўзбекистон каби муҳим бозорларда қайта тикланадиган энергияга ўтиш бўйича давом этаётган садоқатини оширади, шунингдек, барқарор энергия соҳасида жаҳон етакчиси сифатидаги мақомини мустаҳкамлайди”, — деди ACWA Power компаниясининг молиявий директори Абдулҳамид Ал Муҳайдиб.

“Лойиҳа IFCнинг иқлим ўзгаришига қарши курашиш, ривожланаётган бозорларда тоза энергияга ўтишни тезлаштириш ҳамда Саудия Арабистони давлат ва хусусий сектор корхоналарини минтақада ва ундан ташқарида инновацион инвестициялар билан қўллаб-қувватлаш борасидаги мажбуриятини акс эттиради”, — деди ИФCънинг Яқин Шарқ, Марказий Осиё, Туркия, Афғонистон ва Покистондаги инфратузилма ва табиий ресурслар бўйича минтақавий менежери Лаура Ветсвагаре.

Бундан ташқари, лойиҳа ACWA Powerда аёллар улушини ошириш ва гендерни қамраб олувчи иш жойларини яратиш орқали гендер тенглигига ҳисса қўшиши кутилмоқда.

✅ @IslomMoliyasi канали

ЯНА БИР БОР ЗАНЖИРЛИ ЯЪНИ ТАРМОҚЛИ МАРКЕТИНГ ҲАҚИДА

CАВОЛ: Айрим фирмалар уларнинг маҳсулотини сотиб олганингиз учун сизга бошқа харидор олиб келиш ҳуқуқини тақдим этади. Улар қўйган шартларга кўра ва улар айтган миқдорда харидор олиб келсангиз сизга маълум миқдорда маблағ ёки биронта қимматбаҳо буюм берадилар. Бу иш жоизми?

ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бугунги кунда бу иш турли кўринишларда ва турли шартларга кўра амалга оширилмоқда. Лекин уларнинг барчасида топиладиган ҳолат яъни уларни жамлаб турувчи нарса маҳсулот сотиб олган шахс занжир қаторига қўшилади ва бошқа харидорлар излашга киришади. Гоҳида муваффақиятга эришиб маълум маблағларга эга бўлиши мумкин.

Бу ишларнинг шаръий ҳукми келишув шартлари ва ҳолатларига қараб ўзгариб боради:

1. Агар маҳсулотни сотиб олишда савдо занжирига қўшилиш яъни бошқа харидор олиб келиш шарт қилинса бу бай фосид ҳисобланади. Масалан, бир пачка дорини 100 долларга бошқа харидор олиб келиш шартига кўра сотилса жоиз эмас.

2. Агар маҳсулотни сотиб олишда савдо занжирига қўшилиш шарт қилинмаса ва сотиб олувчи унга қўшилмаса бу бошқа оддий байлар каби жоиз ҳисобланади.

3. Агар маҳсулотни сотиб олишда савдо занжирига қўшилиш шарт қилинмаса, лекин маҳсулот ўзинининг бозордаги ҳақиқий қийматидан юқори нархга сотилса савдо занжирига қўшилиш учун уни сотиб олиш жоиз эмас. Масалан, баъзи фирмалар 200 долларлик дорини 500 долларга сотади ва сотиб олувчига "Хоҳласангиз занжирга қўшилинг ва даромад олинг, хоҳласангиз йўқ, шарт эмас" деб айтади. Сотиб олувчининг асл мақсади дори эмас, балки ана шу занжирга қўшилиб олиш бўлса бай жоиз эмас.

4. Агар маҳсулот ўз нархида сотилаётган бўлса ва уни сотишда занжирга қўшилиш шарт қилинмаса, лекин уни сотиб олувчи занжирга қўшилиб даромад топиш учун сотиб олса ва унга қўшилса бу олдинги байдан алоҳида иш ҳисобланади. Фиқҳий қоидаларга кўра у воситачи ёки даллол ҳисобланади. Бунда воситачига ҳақ бериш масаласи асосида ҳукм чиқарилади. Одатда бу шаклда юритиладиган келишувларда воситачи бир нечта, масалан иккита харидор топсагина бериладиган маблағга ҳақли бўлади. Бу тариқа келишув ҳам жоиз эмас.

Бундан ташқари у ўзи топган харидорлар орқали топилган одамлар ҳисобидан ҳам маблағ олиш ҳуқуқига эга бўлади. Бу хусусда Муҳаммад Тақий Усмоний ҳафизаҳуллоҳ қуйидагиларни айтади: "Тажриба шуни кўрсатдики, ушбу ҳолатларда сотилаётган маҳсулот қимматбаҳо, гоҳида бозорлардан топилмайдиган нарса бўлади. Одамлар уни савдо занжирига қўшилиш учунгина сотиб оладилар. Бундан олдинроқ фирмалар маҳсулотни сотмасдан ҳам бу ишни амалга оширганлар. Улар одамлардан яхшигина пул олиб уларнинг қўлига биргина карточка берганлар. Карточкани олган одам занжирга қўшилган ва бошқа одамларни унга қўшиб маълум миқдорга етганда маълум маблағларни қўлга киритган. Бу айни қиморнинг ўзгинаси ҳисобланади. Бу "Пирамида.." деб аталади. Кўп давлатлар бу шаклдаги савдо амалиётини қонун билан таъқиқлаб қўйдилар. Шундан кейин улар карточка ўрнига баъзи маҳсулотларни нархидан баландроқ нарх эвазига сота бошладилар. Лекин, мазмун ва мақсад пирамида системасининг айни ўзи. Буни кўп давлатлар ҳали таъқиқламади. Лекин шариат ҳукмига кўра бу жоиз эмас. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати

ИСЛОМДА БОТИЛ (ХАРОМ, ТАҚИҚЛАНГАН, НОЖОИЗ) ЙЎЛЛАР БИЛАН ПУЛ ТОПИШ ТАҚИҚЛАНГАН

Ҳаром йўл билан пул топиш ва бировнинг молини рози қилмасдан олиш/ейиш мусулмонларнинг бир-бирларини ака-укадек кўришлари лозимлиги ҳақидаги тушунча билан боғлиқ бўлиб, унга ҳудди ўз молига қарагандай муносабатда бўлиш тақозо этилади (“Албатта, мўминлар биродардирлар” (Ҳужурот сураси, 10 оят). Бунда бир мусулмон бошқа бир мусулмоннинг молини ҳимоя қилиши, исроф қилмаслиги ва албатта ботил йўл билан емоқликдан сақланиши лозим бўлади. Ботил йўл билан мол топиш, бировнинг ҳаққини ейиш масаласи жамиятдаги энг катта муаммолардан биридир.

🔴 Ботил йўл билан мол топишнинг баъзи замонавий кўринишлари

1️⃣ Пора олиш ёки бериш (хусусан, пора берувчининг ўзи рози бўлиб беряпти деган баҳона билан).
2️⃣ Пора бериш ёки олишда ўртада туриб ёрдам бериш (бу ҳатто бепул/холис “ёрдам” бўлса ҳам).
3️⃣ Кам таъминланган аҳоли ёки муайян қатламларга (ногиронлар, қариялар, уруш иштирокчилари каби) махсус давлат дастурлари доирасида имтиёзли нархларда сотилиши керак бўлган маҳсулот ёки дори дармонларни, давлат томонидан тасдиқланган нархларда сотмасдан, балки “устига қўйиб” (ҳатто озгина бўлса ҳам) сотиш;
4️⃣ Давлат мулки ёки хизматлари устидан пул ишлаш (турли аукционларни ҳақ/пора эвазига соҳталаштириш, аҳоли ёки тадбиркорларга навбат билан берилиши керак бўлган турли хизмат ёки имтиёзларни ҳақ/пора эвазига таниш-билишларга навбатдан ташқари “тўғрилаб” бериш;
5️⃣ Мансабидан фойдаланиб турли “совға-саломлар” олиш ва улардан фойдаланиш;
6️⃣ Давлат мулкини устига ўз шахсий устамасини қўйиб сотишни ташкиллаштириш ва/ёки бу жараёнда иштирок этиш;
7️⃣ Коммунал ёки бошқа турдаги мужбурий тўловлар бўйича кимлардир томонидан ёпилмаган қарзларни аҳолига ёки тадбиркорларга “сочиб” юбориш, яъни бошқаларни “емаган сомсасига пул тўлатиш” жараёнини ташкил қилиш ёки унда иштирок этиш.

Бундай ботил йўллар билан пул топишнинг аянчли оқибати қуйидаги ҳадисда аниқ қилиб айтилган:
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам “Ҳаром еб ўсган вужуд жаннатга кирмайди”, деганлар (Имом Ибн Ҳиббон ривояти).

✅ @IslomMoliyasi канали

#савол_жавоб

ИЖАРАЧИ УЙДАН ОЙНИНГ ЎРТАСИДА ЧИҚИБ КЕТИШИ

❓CАВОЛ: Мен ижарада тураман. Ойлик тўлов пулини келишганман. Яқинда янги уйим таъмири тугаб чиқиб кетадиган бўлдим. Янги ойдан 10 кун ўтиб қолди. Мен ижарани ўн кунга тўлайманми ёки бир ойгами?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аслида ижара битимида фойдаланиш муддати аниқ қилиб олиниши керак. Масалан, бир уйни ижара олишда ундан фойдаланиш муддати ва унга бериладиган ижара ҳақини аниқ белгилаб олиш лозим. Ижара ҳақини бир бутун қилиб ёки ҳар ойда бўлиб бериш мумкин. Аммо бир уйни яшаш учун ижарага олинганда қанча туриш айтилмаса, лекин ҳар ойига шунчадан ижара ҳақи тўлайман деса, ижара биринчи ой учун тузилган бўлади. Агар ой тугаганда чиқиб кетмай, кейинги ойнинг аввалида ҳам уйда тураверса шу ойга ҳам ижара битими тузилган бўлади. Бу хусусда “Мухтасарул виқоя” китобида:

إجَارَةُ دَارٍ كُلَّ شَهرٍ بِكَذَا بِلَا بَيَانِ المُدَّةِ في وَاحِدٍ فَقَط، وفِي كُلِّ شَهرٍ يَسكُنُ فِي أَوَّلِهِ،

“Уйни ижара муддати айтилмасдан ҳар ой учун шунча ҳақ эвазига ижарага бериш аввалги бир ой учун, шунингдек, аввалги кунларида турилган кейинги ҳар бир ой учун ҳам ижара дуруст бўлади”.

Сизнинг ҳолатингизда бир ой тугагандан кейин, кейинги ойнинг аввалида туриб қўйган ой учун ҳам ижара битими тузган ҳисобланасиз ва бир ойлик ижара ҳақи тўлайсиз. Бироқ, уй эгаси ўзи рози бўлиб турмаган кунларингиз учун ижара ҳақидан кечса ва сиз турган кунингиз учун ҳақ тўласангиз жоиз бўлади. Валлоҳу аълам.

📖Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.

✅ @IslomMoliyasi канали

👍👌😎🫡

Диққат фейк, фирибгарлардан огоҳ бўлинг!

⏺Бугунги кунда фирибгарлар мессенжерлар орқали фуқароларга Марказий банкнинг рамзий белгилари туширилган сохта ҳужжатлар юбориб, уларнинг мобиль қурилмаларига зарарли иловаларни ўрнатишга уринишмоқда.
Мазкур сохта ҳужжатларда гўёки фуқаронинг маблағлари хавфсизлигини таъминлаш учун “молиявий хавфсизлик бўйича мутахассис” томонидан айрим амаллар бажарилиши тўғрисидаги ёлғон ахборот кўрсатилган.

⏺Бу орқали “мутахассис” ниқоби остидаги фирибгар фуқаронинг мобиль қурилмасига зарарли иловани (хусусан, “Безопасность” номли) ўрнатиш орқали ушбу қурилмадаги расм ва ҳужжатлар, SMS-хабарлар ва қўнғироқлар ҳақидаги маълумотларни яширин тарзда қўлга киритади.

⏺Юқоридаги каби ҳолатларга дуч келсангиз, фирибгарларнинг алдовларига асло ишонманг, иловаларни эса мессенжерлар орқали эмас, балки расмий Google Play ва App Store дўконларидан ўрнатинг.

———

Внимание фейк, остерегайтесь мошенников!

⏺В настоящее время мошенники рассылают гражданам поддельные документы с символикой Центрального банка через мессенджеры и пытаются установить вредоносные приложения на их мобильные устройства.

⏺В поддельных документах содержится ложная информация о том, что якобы «специалист по финансовой безопасности» будет выполнять определенные действия для обеспечения сохранности денежных средств гражданина.

⏺Таким образом, мошенник под видом «специалиста» тайно устанавливает вредоносное приложение (в частности, под названием «Безопасность») и получает доступ к данным об изображениях, документах, SMS-сообщениях и звонках на мобильном устройстве гражданина.

⏺Если вы столкнетесь с подобной ситуацией, не поддавайтесь уловкам мошенников. Устанавливайте приложения только из официальных интернет-магазинов Google Play и App Store.

#kiberxavfsizlik #кибербезопасность

🌐Web 🔝 Telegram 🔝 Twitter 🔝 Facebook 🔝 Instagram 🔝 Youtube 🔝 Linkedin

✅ @IslomMoliyasi канали

Ислом молиясида пулнинг таърифи:

Пулнинг моҳиятидан келиб чиққан ҳолда, уни маҳсулот ва хизматларнинг қийматини ифодаловчи ҳамда уларни айирбошлаш учун хизмат қилувчи восита дейиш мумкин.

Шунингдек, пулдан бойлик жамғариш воситаси сифатида ҳам фойдаланиш мумкин. Пулнинг ушбу вазифаси унинг юқори ликвидлиги, яъни қисқа муддатда бошқа актив (мол-мулк ёки хизмат)га айирбошлаш/ўзгартириш салоҳияти билан боғлиқ. Бойлик жамғариш учун фойдаланиладиган бошқа активлар, масалан кўчмас мулк юқори ликвидликка эга эмас ва шу сабабли уни қисқа муддатларда бошқа активга айирбошлаш қийин.

Демак, пул мустақил маҳсулот эмас балки восита эканлигини унутмаслигимиз керак экан!

✅ @IslomMoliyasi канали

ҚАРЗ УСТИГА САВДО ҚИЛИШ

"Сунан" эгалари келтирган ривоятда:
"Қарз устига савдо ҳалол эмас, бир савдода икки шарт ҳам, зомин бўлмаган нарсанинг фойдаси ҳам, ҳузурингда бўлмаган нарсани сотиш ҳам", дейилган.

Қарз устига савдо қилишда бир одам иккинчисига бир нарсани қарзга беради. Кейин эса ўша нарсанинг устига нарх қўйиб , унга сотади. Рибо шубҳаси борлиги учун бундай савдога рухсат йўқ. Чунки Исломда қарздан фойда олиш мумкин эмас, бу рибохўрлик бўлади. Қарзнинг устига фойда қўйиб савдо қилинганда ҳам шундай бўлгани учун бу ман қилинган.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳнинг "Қарз ва унга боғлиқ масалалар" китобидан
___________________________________________________
* Зомин бўлмаган нарсанинг фойдаси деганда сотиб олган, лекин ҳали қўлига олмаган, эгалигига ўтмаган нарсани сотиш тушунилади. Токи қўлига олмагунча бундай маҳсулотларни сотиш жоиз эмас.

** Ҳузурингда бўлмаган нарсани сотиш деганда эса йўқолиб қолган туя ёки шу каби ҳозир қўлида бўлмаган нарсани сотиш назарда тутилмоқда.

Манба: Ад-дурур Ас-сунния

✅@IslomMoliyasi канали

Қадим замонларда араблар тўйларда меҳмонларни ясси нонга ўралган гўшт билан сийлашар экан. Агар тўйга меҳмонлар кўпроқ келиб гўшт етмай қоладиган бўлса, улар қариндошлари ва ўзларига яқин инсонларга ичига гўшт солинмаган нонлардан беришар экан. Улар ҳам ўз навбатида нонни ичи бўш эканлигини бошқаларга билдирмасдан ер эканлар.

Бир куни қўлига шундай гўштсиз нон теккан меҳмонлардан бири, ҳаммани олдида: “Ие..., менга гўштсиз, қуруқ нон бериб юборибсизлар”, деб бақирибди. Тўй эгаси унинг олдига келиб: "Узр, мен сизни ўзимизники деб ўйлаган эканман", деган экан.

Ҳозирги пайтда биз ишонган, дўст деб билган, "бу ўзимизни одам" деб юрганларимиз қанча...аммо уларнинг қай бири "гўштсиз нон" синовидан ўта олади ёлғиз Аллоҳга аён..

Хуллас, "гўшти йўқ нонни" кимга бераётганингизга яхшилаб қаранг...

Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва баракатуҳ!

✅@IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум.
Биздан, бу телеграм саҳифа обуначилари ислом қадриятларига риоя қилувчи ҳалол ва диёнатли инсонлар бўлиши керак, қуйидаги эълонни қўйсанглар, ажабмас шундай инсонлардан бирини ишга қабул қилиш насиб этса, деб илтимос қилишди.

Савдо соҳасида катта тажрибага эга бўлган сотув ходимлари учун MEGAVAN вакансия эълон қилади!
Фаолиятимиз юк ва махсус техникалар савдоси.
Талаблар:
Ёши: 18-35 ёш (бу қатъий чегара эмас)
Чет тилларини билиши: ўзбек ва рус тилларида равон сўзлаша олиш.
Иш ҳақи: KPI асосида (тажриба ва маҳоратига қараб юқори даромад олиш имкониятлари бор)
Ишга кириш истаги бўлган номзодлардан қуйидаги рақамларга маълумотнома (резюме) юборишларини сўраймиз:
+998770598800

O‘zbekistonda Islomiy bank xizmatlarini rivojlantirish trendlari va istiqbollari: sohani nima kutmoqda?

UZCARD FORUM 2024da Islomiy bank xizmatlariga bag‘ishlangan muhim muhokama bo‘lib o‘tadi — bu dunyo bo‘ylab faol rivojlanayotgan moliyaviy yo‘nalish. Sessiyada ekspertlar global trendlarni, qo‘shni mamlakatlar tajribasini va O‘zbekistonda Islomiy bank xizmatlarini joriy etish istiqbollarini muhokama qiladilar.


📹 Jonli efir: https://uzcard-events.webex.com/uzcard-events-ru/j.php?MTID=m678071b5c0757f827e68364b6587c62b

Ассалому алайкум!
Бугун Тошкент шаҳридаги Интерконтиненталь меҳмонхонасида финтех соҳасига бағишланган UZKARD FORUM 2024 анжумани бўлиб ўтмоқда. Ушбу анжуман доирасида турли масалалар, шу жумладан Ўзбекистонда ойлик иш ҳақи тўлаш масаласидаги ўзгаришлар ҳамда молия бозорида Ислом молиясининг ривожланиш истиқболлари муҳокама қилинади.
Албатта, бундай анжуманлар доирасида ислом молияси соҳасининг ривожланиши масаласининг муҳокама қилиниши ушбу соҳага эътибор кучайганлигидан далолат беради.
Тез орада мамлакатимизда ислом молиясига оид тегишли қонунлар қабул қилинади деб умид қиламиз.

Бир киши ўзига тегишли меҳмонхонани вақф қилди, деганда нимани тушунамиз? деган савол-жавобнинг қисқача шарҳи

Авввало, вақф қандай бўлишини эслаб оламиз.
«Вақф» сўзи луғатда «тўхтатиш», «тутиб қолиш» маъносини англатади. Шариатда эса молнинг аслини ушлаб туриб, фойдасини Аллоҳга қурбат (яқинлик) ҳосил қилиш учун сарфлашга айтилади. Вақф қилинган нарсадан келадиган фойда вақф қилувчи белгилаган/кўрсатган шаръий мақсад учун сарф қилинади ва савоби вақф қилувчига бўлади. Вақф қилинган нарса сотилмайди, ҳадя қилинмайди, мерос қолдирилмайди.

❗️Мана энди бевосита савол-жавоб шарҳига ўтамиз:
Меҳмонхонадан тушган ялпи даромад тўлиғича хайрияга йўналтирилса ёки у барча мусофирларга текин хизмат кўрсатиши мақсад қилинса, у ҳолда меҳмонхонанинг жорий харажатлари (масалан, хизматчилар маоши, коммунал тўловлар, майда таъмирлаш ишлари ва ҳ.к.з.) ҳамда унинг капитал таъмири ва бошқа шу каби харажатлар учун бошқа жойдан маблағ жалб қилиш керак бўлади. Албатта, меҳмонхонани вақф қилган шахс унинг барча харажатларини бошқа даромадлари ҳисобидан ёпиши мумкин, лекин воқеъликда ўша вақф қилинган мулкдан олинган даромад унинг харажатларини ёпишга кетади ва қолган соф фойда хайрияга йўналтирилади. Шунда, вақф қилинган мулк уни бошқараётган, парвариш қилаётган ва ривожлантираётган шахслар сабабли узоқ йиллар давомида (ўз-ўзини қоплаб) фаолият кўрсатиб боради, унда хизмат қилаётган одамлар ҳам иш билан таъминланади ҳамда ушбу мулкни вақф қилишдан кўзланган асосий мақсад – савобга эришилади. Валлоҳу аълам.

✅ @IslomMoliyasi канали

​​#янгилик

Тадбиркорлар учун бепул ўқув курси!

❗️“Бизнесни ривожлантириш банки” АТБ тадбиркорларга бепул онлайн ўқув курсларини таклиф этмоқда.

Банк тадбиркорларнинг салоҳияти ва дунёқарашини ошириш мақсадида янги лойиҳа ишга туширгани ҳақида ушбу банк матбуот хизмати маълум қилган. Ўзбекистонда илк бор 🇯🇵 Япониянинг таниқли ва етакчи менторлари (устозлари) билан биргаликда ташкил этилаётган ўқув курсларида бизнесни самарали бошқариш ва ривожлантириш сирлари ўргатилади. Ўқув курслари Yamagata университети мутахассислари томонидан олиб борилади.

Иштирокчилар Япониянинг ривожланган бизнес моделлари, жумладан, Lean Management ва Kaydzen услубларини бевосита япон устозларидан ўрганиш имкониятига эга бўлишади. Бу нафақат назарий билимлар, балки амалий маслаҳатлар, вақтни бошқариш ва бизнесни режалаштириш каби муҳим жиҳатларни ҳам қамраб олади.

Мазкур лойиҳа бизнесини бошламоқчи бўлганлар, фаолиятини ривожлантиришни кўзлаган кичик ва ўрта бизнес эгалари, шунингдек, фаолиятини янада юқори босқичга олиб чиқишни истаган тадбиркорлар учун мўлжалланган.

Курсларни тамомлаган ва тест синовидан муваффақиятли ўтган тадбиркорларга Yamagata университети ва “Бизнесни ривожлантириш банки” АТБнинг халқаро сертификати тақдим этилади. Бу эса тадбиркорларга халқаро даражадаги таянч яратиб, янги бизнес эшикларини очади.

Яна бир ўзига хос жиҳати, ўқув курслари иштирокчиларни ва уларнинг бизнесини Япония каби ривожланган мамлакат билан боғлайди, халқаро даражадаги ҳамкорликни йўлга қўяди.

Албатта, бу тадбиркорлар учун қулай имконият деб ўйлаймиз!

Ўқув курсларини YouTube тармоғи орқали кўришингиз мумкин.

☎️ Мурожаат учун: 1254, +99878 150-00-55

Манба

✅ @IslomMoliyasi канали

​​#янгилик

Alif Uzbekistan Британиянинг Cur8 Capital ислом молияси жамғармасидан 5 млн. доллар миқдорида сармоя жалб қилди

Жалб қилинган маблағларни Alif Nasiya дастурига йўналтириш режалаштирилган.

Бу ҳақда компания ахборот хизмати хабар берган.

«Бу, сармоя жалб қилиш бўйича амалга оширилаётган келишувнинг биринчи қисмидир. Яқин вақт ичида Alif Uzbekistan янги келишувлар ҳақида хабар беради”, дейди Alif Uzbekistanнинг бошқарувчи директори Нуриддин Лафизов.

Бундан ташқари, узоқ муддатли ривожланиш дастури доирасида Alif компанияси умумий қиймати 50 млн.АҚШ долларига тенг бўлган ислом қимматли қоғозлари – сукук чиқаришни режалаштирилган. Сукук чиқариш орқали жалб қилинган маблағлар компаниянинг молия бозоридаги мавқеъини мустаҳкамлашга хизмат қилиши керак.

✅ @IslomMoliyasi канали

Ассалому алайкум!

13 октябрь куни, 2024 йилда дунёдаги энг яхши ислом молия муассасалари номига сазовор бўлган молия муассасалари ҳақида маълумот берган эдик, энди ушбу рўйхатга кирган яна бир нечта муассаса ҳақида маълумотни сизларнинг эътиборингизга ҳавола қилмоқчимиз.

🌐 Дунёдаги энг яхши ислом молия муассасалари – 2024 (II қисм)

✅ @IslomMoliyasi канали

​​Малайзия Ўзбекистон исломий банкинг бозорига биринчилардан бўлиб кириши мумкин

Ўзбекистон элчихонаси раҳбарияти 🇲🇾 Малайзиянинг Export-Import Bank of Malaysia (Эксимбанк) президенти ва бош ижрочи директори Нурбаю бинти Касим Чанг билан учрашди.

Учрашувда Малайзия Эксимбанки раҳбарияти билан Ўзбекистон тижорат банкларига молиявий ресурсларни ажратиш ва ўзаро манфаатли ҳамкорликни ўрнатиш истиқболлари муҳокама қилинди.

Малайзия томони билан Ўзбекистондаги халқаро рейтинглар ва стандартларга жавоб берадиган молиявий барқарор бўлган давлат ва хусусий банклар билан ҳамкорлик қилиш тўғрисида фикр алмашилди.

Эксимбанкнинг ўтган йиллар давомида исломий банкинг йўналишида эришган улкан тажрибасини инобатга олиб, Малайзия томонига Ўзбекистон молиявий секторига исломий банкинг ва суғурта (такафул) бозорига биринчилардан бўлиб кириш таклифи билдирилди.

Эксимбанки президенти Ўзбекистонга инвестиция киритишни режалаштираётган Малайзия компаниялари билан алоҳида учрашув ўтказиш, ҳар бир компания лойиҳаларини батафсил таҳлил қилган ҳолда, уларни қулай шартлардаги молиявий ресурслар билан таъминлаш масаласини ўрганиб чиқишга тайёрлигини билдирди.

✅ @IslomMoliyasi канали

​​Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг қанчалик нозик дид эгаси бўлганлари

🔹Қўриқхоналар ташкил қилиш

Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу халқнинг камбағал тоифаси манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида жамият ихтиёрида бўладиган қўриқхоналарга кўплаб ер ажратишни йўлга қўйдилар. Шу тариқа ерларга бой-бадавлат кишилар эга чиқиб олишлари тартибга солинди.

🔹Масжидларни хушбўй қилиш

Авваллари масжидларни хушбўй қилиш эҳтиёжи бўлмагани учун бу нарса ҳеч кимнинг ёдига келмаган эди. Ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг даврларида одамларнинг кўпайгани, уларнинг табиатлари ҳам ўзгаргани эътиборга олиниб, масжидларни турли нохуш ҳидлардан асраш учун «халуқ» номли хушбўй модда сочиб туриш йўлга қўйилди. Бу эса ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг қанчалик нозик дид эгаси бўлганларини кўрсатади.

🔹Муаззинларга маош белгилаш

Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу даврларигача муаззинларга маош белгиланмаган эди. Ўша пайтдаги ҳаётнинг соддалигидан, муаззинларга ажратилган ишнинг озлигидан бунга эҳтиёж ҳам йўқ эди. Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг даврларига келиб, масжидлар катталашди, жамоатлар cони ниҳоятда ортди. Бинобарин, муаззинларнинг хизмати ҳам кўпайди. Энди муаззинлар ажралиб чиқиб, муаззинлик қилишлари лозим бўлиб қолди. Фақат муаззинлик билан машғул бўлган одам эса маош билан таъминланиши зарур эди. Шунинг учун ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу кенг Ислом жамиятининг барча жойларида муаззинларга маош беришни жорий қилдилар.

🔹Миршабликни жорий қилиш

Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳунинг даврларига келиб, барча шароитлар ўзгарган. Ўзгарганда ҳам, салбий маънода ўзгарган эди. Ҳар бирлари «тирик Қуръон» бўлган улуғ саҳобийларнинг кўпчилиги шаҳид бўлган, вафот этган ва турли юртларга тарқаб кетган эдилар. Жамиятда турли-туман халқ, миллат ва элатларнинг турли одамлари ҳам кўпайган эди. Уларнинг ичида одоблилари ҳам, бошқачалари ҳам бор эди. Бунинг устига, мусулмон бўлмаганлар ҳам, Исломни ғаразгўйлик билан қабул қилганлар ҳам оз эмасди. Бу ва шунга ўхшаш омиллар миршабликни жорий этишни талаб қилар эди. Шунинг учун ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу миршабликни йўлга қўйдилар.

🔹Масжидда бошлиққа алоҳида жой қилиш

Бу ишни ҳам шароит тақозо қилган эди. Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг бир нобакор шахс қўлида фожиали равишда қатл этилишлари ҳазрати Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу учун катта дарс бўлган эди. Шу боис у киши масжидда ўзларига ана шундай тўсатдан бўлиши мумкин бўлган ҳужум ва суиқасдларнинг олдини олиш учун алоҳида жой қилдилар.

🌐 Манба: https://islom.uz

✅ @IslomMoliyasi канали

"Жумъа" сураси, 9-10 оятлар:

﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ٩ فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَاذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيرًا لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ١٠﴾

9. Эй, иймон келтирганлар! Жума кунида, намозга нидо қилинган пайтда, Аллоҳнинг зикрига шошилинг ва савдони қўйинг. Агар билсангиз, бу ўзингиз учун яхшидир.
10. Бас, намоз тугагандан сўнг ер юзи бўйлаб тарқалинг ва Аллоҳнинг фазлидан талаб қилинг ва Аллоҳни кўп эсланг, шоядки, ютуққа эришсангиз.

Ушбу оятнинг қисқагина шархи қуйидагича:
Аллоҳ таоло бизни жумъа намозига азон айтилганда нафақат қилаётган тижоратимизни, балки харидор билан қилаётган савдомизни, ҳатто унинг қоқ ўртасида бўлса ҳам тўхтатишга чақирмоқда. Аллоҳ таоло, ушбу оят орқали бизга сотаётган молимизга харидор чиқиб турган бўлса ҳам уни тўхтатиб Унинг ибодатида қоим бўлишимиз, биз бу дунёда олишимиз мумкин бўлган наф (фойда)дан яхши эканини, ибодат бизни савдо орқали келадиган ўткинчи эмас, балки абадий манфаат сари етаклашини билдирмоқда.

Кейинги оятда Аллоҳ бизнинг эътиборимизни намоз тугагандан кейин куннинг қолган қисмини бекорчиликда эмас, балки ўз тирикчилигимизни давом эттирган ҳолда ўтказиш лозимлигига қаратмоқда. Бундан биз Аллоҳ таоло бизни сермаҳсул ва ижодкор жамият бўлишимизни хоҳлашини англашимиз мумкин, чунки исломда даромад фақат ҳалол мехнат орқали топилиши кераклиги ва шу орқали жамият фаровонлигига эришилиши, асоссиз/ноҳақ даромаддан қочиш лозимлиги уқтирилади.

@IslomMoliyasi каналига уланинг

Тошкентда ИЛМА, Ислом тараққиёт банки, БМТТД ҳамда Истанбул хусусий секторни ривожлантириш халқаро маркази ҳамкорлигида ташкил этилган Ўзбекистонда ислом молияси ва сукук/яшил сукук бўйича икки кунлик тренинг ўз ишини бошлади.
https://napp.uz/uz/news/islom-moliyasi-va-sukuk-yashil-sukuk-trening
—

В Ташкенте начал работу двухдневный тренинг по исламскому финансированию и сукук/«зеленому» сукук в Узбекистане, организованный НАПП, Исламским банком развития совместно с ПРООН в Узбекистане и Стамбульским международным центром ПРООН по развитию частного сектора.
https://napp.uz/ru/news/islom-moliyasi-va-sukuk-yashil-sukuk-trening

Web | Facebook | Instagram | Youtube | Twitter | LinkedIn

Ассалому алайкум!
Кеча ва бугун Тошкентдаги Экспормарказда “BANKS & BUSINESS EXPO – 2024” деб номланган халқаро анжуман бўлиб ўтмоқда.

❗️Бугун ушбу анжуманниинг “Янги банк воситалари ҳамда бизнес учун янги имкониятлар” номли учинчи муҳокама мавзуси бўлиб ўтди. Унда Европа тикланиш ва тараққиёт банки (EBRD) минтақавий директори Жаҳан Шамсиев, Алоқабанк вакили, “Alif” молиянинг Ўзбекистондаги Ижрочи директори Нуриддин Лафизов, Иман инвест асосчиси Рустам Раҳматов, “Ислом молияси” лойиҳаси ҳамасосчиси Жаҳонгир Имамназаровлар маърузачи сифатида иштирок этишди. Хусусан Ж.Имамназаров “Ўзбекистонда ислом молияси ҳолати, саводхонлик масаласи ва соҳанинг ривожланиш истиқболлари” мавзусида тақдимот қилди.

Асосий мавзу ислом молияси бўлмаган бўлса-да, ушбу мавзу барча иштирокчиларда ката қизиқиш уйғотди дейиш мумкин, чунки айнан ушбу мавзуга доир савол барча маърузачиларга берилди. Маърузачилар ушбу йўналишнинг Ўзбекистонда ривожланиши қуйидаги омиллар билан боғлиқ эканигини эътироф этишди:
1️⃣ Тегишли янги қонун(лар) тезроқ қабул қилиниши ва жорий қонунчиликка тегишли ўзгаришлар киритилиши;
2️⃣ Аҳоли ва тадбиркорларнинг ушбу соҳага оид билим ва кўникмаларини ошириш;
3️⃣ Хусусийлаштириш жараёнларини тезлаштириш орқали банклардаги давлат улушларини қисқартириш ҳамда банк тармоғига ички ва ташқи инвестицияларни фаоллаштириш;
4️⃣ Иқтидорли мутахассисларни хориждан жалб қилиш ва ички иқтидорларни етиштириш.

Банк-молия тизимига ислом молия тизимини татбиқ қилиш ва ривожлантириш тинимсиз жараён дейиш мумкин, чунки IT соҳаси, молия тармоғи ривожланган сари турли янги молиявий воситалар ҳамда уларни амалиётга татбиқ қилиш зарурати пайдо бўлмоқда. Анжуман давомида EBRD вакили таъкидлаганидек бугунги кунда турли финтеклар, хусусан онлайн молиявий дастур ва иловалар банк тизимининг бозордаги улушини жадаллик билан ўзлаштириб бормоқда ва шу сабабли банклар ҳам ривожланиш масаласига жиддий эътибор қаратиши лозим.

✅ @IslomMoliyasi канали

#эслатма

НАСИЯ САВДОДА МУДДАТ БЕЛГИЛАШ

Насияга, яъни пулини нақд эмас, балки кейинчалик бериш шарти билан мол сотиш ва сотиб олиш мумкин. Фақат, насияга олиш/сотишда пулини қачон тўлаш масаласи аниқ келишилган бўлиши керак (масалан, фалон ойнинг фалон кунида пулини берасиз, дейиш каби). Акс ҳолда савдо фосид – бузуқ ҳисобланади. Агар насия савдо муддатли бўладиган бўлса, яъни молнинг пулини бир марта, маълум бир санада эмас, балки бўлиб-бўлиб муайян давр ичида тўлашга келишилган бўлса, у ҳолда бўлиб-бўлиб тўланадиган саналар ҳам аниқ келишилган бўлиши лозим. Агар харидор келишилган саналарнинг бирида тўловни узрли сабабсиз амалга оширмаса, у ҳолда, сотувчи якуний (охирги) тўлов санаси келмасдан туриб молнинг тўлиқ нархини бирданига тўлашни харидордан талаб қилиш ҳуқуқига эга (ушбу ҳуқуқ ҳақидаги бандни шартномага киритиб қўйиш тўғри бўлади). Валлоҳу аълам.

📖 Манба-асос:
- Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати.
- AAOIFI Шариат меъёрларининг 5.1 банди.

🔗@IslomMoliyasi канали

Бугун пойтахтимиздаги «Hilton» меҳмонхона-мажмуасининг анжуманлар залида «Ислом – тинчлик ва эзгулик дини» мавзусидаги халқаро конференция ўз ишини бошлади.

Ушбу халқаро анжуман Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлар идораси, Ўзбекистон Республикаси адлия вазирлиги, Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази ва бошқа давлат ва нодавлат ташкилотлари томонидан, мамлакатимиз раҳбарининг 2023 йил 19 cентябрда БМТ Бош Ассамблеясининг 78-сессиясида Ўзбекистонда «Ислом – тинчлик ва эзгулик дини» мавзусида халқаро конференция ўтказиш ташаббуси доирасида ташкил этилди.

Анжуман ишида Саудия Арабистони, Миср, Туркия, Иордания, Ўмон, Россия, АҚШ, Франция, Озарбайжон, Қозоғистон, Қирғизистон, Туркманистон, Ҳиндистон ва Покистон каби дунёнинг 22 мамлакатидан 70 дан ортиқ нуфузли халқаро ташкилотлар раҳбарлари, дин арбоблари, муфтийлар ва таниқли уламолар иштирок этмоқда. Хусусан, бугунги кунда дунёдаги энг таниқли олимлардан муфтий Муҳаммад Тақий Усмоний, муҳаддис олим Шайх Муҳаммад Аввома ҳафизаҳуллоҳ, Миср бош муфтийси, шайх Назир Муҳаммад Айёд ҳазратлари, Дорулулум Девбанд мадрасаси мудири, Ҳинд уламолари жамияти раиси мавлоно Аршад Маданий ҳазратлари ушбу анжуманда иштирок этаётганлиги эътиборга молик.

✅ @IslomMoliyasi канали

#савол

Пахтани пахтага алмаштириш

Ассалому алайкум!
Биз уйда эски кўрпаларни пахтасини олиб қўйгандик, уни титиб, тозалаб келиб кейин яна қайта ишлатишга. Бугун пахта алмаштирадиганлар келди. Уларда янги тоза кўрпалар учун пахта бор экан, улар бу янги пахталарни бизникига ўхшаган эски ишлатилган пахталарга алмаштиришар экан, 10 кг эски пахтага 6,5 кг тоза янги пахта бераркан. Уйдагилар алмаштиришяпти, мен иккиланиб қолдим бу иш рибо эмасми деб, чунки бир хил жинсдаги нарсани алмаштираётганда бир томон зиёдароқ олаяпти. Шу иш жоизми?
Яна баъзида эски пахталарни олиб янги пахталарни беришади ва биз устига мўл (яъни кўпроқ) берамиз, чунки бизнинг эски пахталар ўрнига янгисини беришаяпти. Бу иш жоизми?
Агар бу ҳолатларда рибо бўлса, рибо бўлмаслиги учун қандай йўл тутиш кераклигини ўргатсангиз, биз сотувчиларга тушунтирардик.

💬 Жавоб:
«Зикр аҳлидан сўранг» ҳайъати жавоби:

Ва алайкум ассалом!
Пахтани пахтага сотганда бирини бошқасидан зиёда қилиш рибо ҳисобланади (чунки улар бир жинсли маҳсулотлар ҳисобланади). Сизлар нави паст пахтани пулга сотиб, сўнгра нави юқорисини пулга сотиб олинглар.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اسْتَعْمَلَ رَجُلًا عَلَى خَيْبَرَ، فَجَاءَهُمْ بِتَمْرٍ جَنِيبٍ، فَقَالَ: أَكُلُّ تَمْرِ خَيْبَرَ هَكَذَا؟ فَقَالَ: إِنَّا لَنَأْخُذُ الصَّاعَ مِنْ هَذَا بِالصَّاعَيْنِ، وَالصَّاعَيْنِ بِالثَّلَاثَةِ، فَقَالَ: لَا تَفْعَلْ، بِعِ الْجَمْعَ بِالدَّرَاهِمِ ثُمَّ ابْتَعْ بِالدَّرَاهِمِ جَنِيبًا

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кишини Хайбарга вакил этиб тайинладилар. Бас, у яхши хурмо келтирди.
«Хайбарнинг ҳамма хурмоси шундайми?» деб сўрадилар.
«Биз бундан бир соъсини икки соъга ва икки соъсини уч соъга оламиз», деди вакил.
«Ундай қилма! Ёмонини дирҳамга сотиб, яхшисини дирҳамга сотиб ол», дедилар у зот».

Шарҳ: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам хурмони хурмога алмаштириш рибо бўлганлиги учун бир навини сотиб, унинг пулига бошқа навдан сотиб олиш кераклигини вакилга уқдирмоқдалар.
("Ҳадис ва Ҳаёт" китобидан). Валлоҳу аълам!

✅@IslomMoliyasi канали

"Korporativ boshqaruv va HR" kursimiz 10-mavsumini muvaffaqiyatli tamomlab oldik.

📑 Bu mavsumda Harvard o'quv metodikasi asosidagi "case study" modelidan foydalandik.

📈 Va bu model o'quvchilarimizda katta qiziqish uyg'otib, kursni o'zlashtirish ko'rsatkichi bir necha barobar oshdi.

✅ Kompaniyangizni xalqaro tajriba asosidagi amaliy bilim va keyslar orqali rivojlantirish va tizimlashtirishni xohlasangiz.

🗓 Navbatdagi 11-mavsum kursimizga ro'yxatdan o'ting (17-oktabrgacha 30% lik chegirma amal qiladi)

Kurs dasturi bilan bu yerda tanishing

Kursga yozilish uchun quyidagi havola orqali ro'yxatdan o'ting.

https://forms.amocrm.ru/rlvvxwc

Yoki ko'rsatilgan raqamlarga murojaat qiling

📞 +998910080509
📞 +998910020509

T.g @TK_konsultant

#мақола


Ассалому алайкум!

Кўпинча биздан ўзларини "шариатга мувофиқ" деб атайдиган ёки ислом молияси соҳасида фаолият юритадиган компаниялар ҳақида сўрашади. Саволлар асосан ушбу компанияларга сармоя киритиш, насияга муддатли тўлов асосида нарса сотиб олиш ёки ижарага олиш ва шу каби масалалар билан боғлиқ. Албатта, бундай саволларга жавоб бериш учун “шариатга риоя қилиб ишлайди” деган мақомга нисбатан қўйиладиган ўзига хос талабларни тушуниш керак.

🔰 ШАРИАТ НАЗОРАТИ, МУВОФИҚЛИК ВА БОШҚАРУВ

Шариатга риоя қилган ҳолда ишлаётганлигини даъво қилаётган компаниялар ҳақида нималарни билишингиз керак?

Шариатга риоя қилган ҳолда фаолият юритиш учун асосий талаблар...

✅ @IslomMoliyasi канали

↗️🇺🇿Biz Network va Global Expo sizni "Banks & Business Expo" xalqaro bank forumiga taklif qilishdan sharafdor.

📆15-17 oktabr kunlari “O‘zko‘rgazmamarkaz”da zamonaviy bank faoliyatiga bag‘ishlangan “Banks&Business Expo 2024” – Toshkent biznes kuzining eng muhim bank tadbiri bo‘lib o‘tadi.

🎤Davlat o'rganlari rahbarlari, banklar va xalqaro moliya institutlari vakillari ishtirokidagi panel muhokamalari dolzarb mavzularga bag‘ishlangan:
✅Xususiylashtirish va banklarga investitsiyalarni jalb qilish;
✅Raqamli transformatsiya va FinTech;
✅Yangi bank vositalari va biznes imkoniyatlari;
✅Sun'iy intellekt
✅Xodimlarni tayyorlash va malakasini oshirish

Ishtirok etishga professionallar taklif etiladi, albatta roʻyxatdan oʻting⬇️
https://forms.gle/ZS4QNU7TAFq2aKfg9

🕕09:00-18:00
📍UzExpoCenter, 4-pavilon

Xalqaro biznes hamjamiyatiga qo'shiling!
http://t.me/BizNetworkEat

Ассаламу алайкум!
Бир неча кун аввал (08.10.24й.), 2024 йилда дунёдаги яхши ислом молия муассасалари номига сазовор бўлган молия муассасалари ҳақида маълумот берган эдик, мана энди ушбу рўйхатга кирган икки пешқадам ташкилот ҳақида маълумотни, аниқроғи улар нима учун ушбу рўйхатга кирганликлари ҳақидаги маълумотни сизларнинг эътиборингизга ҳавола қилмоқчимиз.

Энг яхши ислом молия муассасаси — Қувайт молия уйи (Kuwait Finance House)
Қувайт Молия Уйи (KFH) исломий молиялаштиришдаги инновациялар, кенг географик қамров ва кучли молиявий амалиётлари туфайли дунёда энг яхши ислом молия муассасаси сифатида эътирофга сазовор бўлди.
KFH ўзининг кенг географик қамрови туфайли Яқин Шарқ, Осиё ва Европада мижозларга хизмат кўрсатишни ташкил қилган дунёдаги иккинчи энг йирик ислом банки ҳисобланади. Унинг Қувайт, Туркия, Миср, Баҳрайн, Ироқ, Малайзия, Буюк Британия ва Германияда бўлинмалари мавжуд.
Ўтган йил KFH 2022 йилда Баҳрайннинг Ahli United Bank ини сотиб олганидан кейинги биринчи тўлиқ бирлашув (яъни бирлашувдан кейинги ягона / жамланган ҳисобот тайёрланган) йили бўлди. Жами активлар 2023 йил охирида 124 миллиард АҚШ долларини ташкил этди, соф фойда эса 1,4 миллиард доллардан 2,2 миллиард долларга кўтарилди, активларнинг ўртача даромадлилик кўрсаткичи 1,8 фоизни ташкил этди. Ташкилотнинг умумий молиявий ҳолати мустаҳкамлиги, унинг яхши капиталлашуви ва ликвидлик салоҳияти билан белгиланди дейиш мумкин.
Унинг молиявий маҳсулотлари ва хизматлари ислом молияси тамойилларига мувофиқ бўлган тижорий амалиётлар, чакана ва йирик (корпоратив) мижозларга хизмат кўрсатиш, шунингдек, кўчмас мулкни ҳамда савдони молиялаштириш ва бошқа турли лойиҳаларга сармоя киритиш каби амалиётларни ўз ичига олади.
2023 йилда KFH Қувайтда биринчи бор шариатга мос рақамли банк - Tam Digital Bank ни ишга туширди. Шунингдек, ушбу молиявий муассасаси бир нечта янги рақамли хизматларни, жумладан банкда ҳисоб-рақамларни тезкор равишда очиш имкониятини тақдим қилувчи D-POS қурилмаси каби бир қанча рақамли хизматларни ишга туширишда биринчилардан бўлди.

Энг яхши чакана ислом банки (Best Islamic Retail bank) – Al Rajhi Bank (Саудия Арабистони)
Al Rajhi Bank шариатга мувофиқ чакана банк хизматларини кўрсатишда энг илғор банклардан ҳисобланади ва бу борада катта тажрибага эга. Ушбу банк чакана банк хизматлари кўрсатиш бўйича кучли кўрсаткичлари, бу йўналишда таклиф қилаётган инновациялари ҳамда чакана хизматлар таклиф қилувчи кенг бўлинмалар тармоғи туфайли энг яхши ислом чакана банки деган номга сазовор бўлди.
Al Rajhi Bank дунёдаги энг йирик ислом банки бўлиб, активлари қиймати 216 миллиард долларни ва устав капитали эса 28 миллиард долларни ташкил этади. Саудия Арабистони билан бир қаторда у Иордания, Қувайт ва Малайзияда ҳам фаолият юритади. Бу банк активларининг 2,1% рентабеллиги ва устав капиталининг 16,1% рентабеллиги билан энг яхши фойда кўрсаткичига эга молия ташкилоти бўлиб қолмоқда. У Саудия Арабистонида чакана молиялаштириш бозорининг 41% улушига эга бўлиб, ойига 800 миллиондан ортиқ банк транзакциялари (молиявий амалиётлари)ни ва энг катта пул ўтказмаларини амалга оширади. Бундан ташқари, 2023 йилда Al Rajhi Bank ўзининг мижози бўлмаган шахсларга ҳам рақамли хизматларини таклиф қилувчи янги мобил иловани ишга туширди. Энди банк мижози бўлмаган шахслар ҳам ушбу банкнинг рақамли хизматларидан “меҳмон” сифатида фойдаланиш имкониятига эга бўлдилар.

✅ @IslomMoliyasi канали

#эслатма

Сиз барча бойларнинг битта умумий хусусиятини билсангиз керак.
Улар қиймати ортиб бораётган турли мол-мулкка эга бўлишади, улар акцияларга, компанияларга, корхоналарга эгалик қилишади.

Сиз барча қадриятли бойларда учрайдиган битта умумий хусусиятни ҳам билсангиз керак.
Уларнинг ҳаммаси МУНТАЗАМ РАВИШДА кам таъминлаган, моддий жиҳатдан қийналган инсонларга ҲАЙР-ЭҲСОН ҚИЛИШНИ УНУТИШМАЙДИ.

Энди сиз барча зийрак бойларнинг битта энг муҳим умумий хусусияти нима эканлигини билишингиз керак!
Уларни бошқалардан ажратиб турувчи энг муҳим ҳусусияти - БОШҚАЛАР ТЎСИҚЛАРНИ КЎРГАНДА, УЛАР ЯНГИ ИМКОНИЯТЛАР КЎРАДИЛАР!

Ҳаракатчан, саҳий ва зийрак бўлинг

✅ @IslomMoliyasi канали

Мол-мулк ҳақида

1️⃣ Мол-мулк ҳалолдан топилган бўлиши шарт;

Аллоҳ таоло: «Ва Аллоҳ сизга ризқ қилиб берган ҳалол-пок нарсалардан енглар. Ўзингиз ишонган Аллоҳга тақво қилинг», дейди. (Моида, 88-оятлар).

"Эй иймон келтирганлар! Бир-бирларингизнинг молларингизни ботил йўл билан еманг. Магар ўзаро розилик ила тижорат бўлса, майли" (Нисо, 29-оят).
Бировнинг молини ботил йўл билан ейишга рибо, қимор, порахўрлик, алдамчилик, нархни сунъий равишда кўтариш (эҳтикор), ўғрилик, қиморбозлик, товламачилик ва бошқалар киради. Буларнинг барчаси мол-мулкни ҳаром йўл билан топишдир.

2️⃣ Уни исроф қилмаслик керак;

Аллоҳ таоло: "Енглар, ичинглар, аммо исроф қилманглар. Зеро, У исроф қилгувчиларни севмас”, дейди (Аъроф, 31).

3️⃣ Мол-мулкни тасарруф қилишда хасис-мумсик бўлмаслик лозим.

Аллоҳ таоло: “Аллоҳ Ўз фазлидан берган нарсага бахиллик қилганлар буни ўзларига яхшилик деб ҳисобламасинлар. Аксинча, бу уларга ёмонликдир. Қиёмат куни бахиллик қилган нарсалари ила бўйинлари ўралур. Осмонлару ернинг мероси Аллоҳгадир. Ва Аллоҳ қилаётган амалларингиздан хабардордир”, дейди (Оли Имрон, 180).

✅ @IslomMoliyasi канали