انجمن نجوم آماتوری ایران のテレグラム投稿

#سیارک

مشاهده علائم حیات در سیارک Bennu !

بتازگی دانشمندان با تحلیل نمونه‌های بازگردانده‌ از سیارک Bennu (تصویر سمت چپ) توسط فضاپیمای OSIRIS-REx در سال ۲۰۲۳ به گنجینه‌ای از بلوک‌های سازنده مولکولی حیات دست یافته‌اند که تمام ۵ نوکلئوباز که DNA و RNA را در زمین تشکیل می‌دهند و همچنین ۱۴ تا از ۲۰ اسید آمینه موجود در پروتئین‌های شناخته‌شده زمینی را در خود دارند!
این یافته‌ها نشان می‌دهد که شرایط لازم برای ظهور حیات در منظومه ما وجود داشته، اما تفاوت‌های شیمیایی توضیح می‌دهد که چرا حیات در Bennu شکل نگرفته است. 
علاوه بر این، شواهدی از وجود آب شور در گذشته‌ دور در Bennu یا سیاره مادر آن یافت شده که می‌توانسته تعاملات شیمیایی برای تشکیل مولکول‌های پیچیده را تسهیل کند.
نکته جالب اینست که اسیدهای آمینه موجود در Bennu تقریباً بطور مساوی از دو گونه تشکیل شده‌اند، در حالیکه اسیدهای آمینه در موجودات زنده زمینی عمدتاً یک گونه‌اند. این تفاوت می‌تواند به درک ما از چگونگی شکل‌گیری حیات کمک کند.
شرح تصویر راست: کربنات سدیم به شکل سوزن‌های میکروسکوپی در نمونه سیارک Bennu.اعتبار تصویر از ناسا/دانشگاه آریزونا

@iranastronomy

#کمربند_دنباله‌دار

کمربند دنباله‌دارها در اطراف ستارگان دیگر نیز وجود دارد !

اخترشناس هلندی Jan Oort ابری را در اطراف سیستم خورشیدی پیش‌بینی کرد که می‌تواند منشا دنباله‌دارهایی باشد که به گرد خورشید ما در گردشند.
در یک مطالعه‌ جدید، ستاره‌شناسان کالج Trinity دوبلین در ایرلند با استفاده از داده‌های آرایه میلی‌متری/زیرمیلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA) و آرایه زیرمیلی‌متری (SMA) موفق به شناسایی ۷۴ کمربند دنباله‌دار فراخورشیدی در اطراف ستارگان نزدیک به منظومه ما شدند!
این کمربندها که دور از ستارگان میزبان خود قرار دارند، حاوی ذرات یخ و سنگی هستند که می‌توانند به تشکیل دنباله‌دارها منجر شوند. برخی از این ستارگان دارای چندین کمربندند که ممکن است نشاندهنده تشکیل سیارات جدید باشد.
این تصاویر به اخترشناسان کمک می‌کند تا ویژگی‌ها و روند کلی چنین کمربندهای فراخورشیدی را مشاهده کنند.
این مطالعه پایه‌ای برای تحقیقات آینده فراهم می‌کند تا درک بهتری از کمربندهای فراخورشیدی به دست آید.
شرح تصویر: نمایی از تمامی کمربند دنباله‌دارها در اطراف ۷۴ ستاره. اعتبار تصویر از L. Matra و همکاران/ Astronomy & Astrophysics 

@iranastronomy

#سیاره_سرخ

زلزله‌ها مریخی علت احتمالی تفاوت‌های نیمکره شمالی و جنوبی این سیاره

سیاره سرخ بهرام دارای تفاوت‌های قابل‌توجهی بین نیمکره‌های شمالی و جنوبی است، پدیده‌ای که بعنوان «دوگانگی مریخی» شناخته می‌شود؛ نیمکره جنوبی سیاره با ارتفاعات بلند و دهانه‌های برخوردی فراوان مشخص می‌شود، در حالیکه نیمکره شمالی عمدتاً از دشت‌های صاف و کم‌ ارتفاع تشکیل شده است.
ارتفاعات جنوبی بهرام تا ۶کیلومتر از ارتفاعات شمالی بلندترند؛ بنحوی که در هیچ کجای منظومه‌مان چنین تفاوت شدیدی را نمی‌بینیم.
علت این تفاوت‌ها مدت‌ها مورد بحث بوده و نظریه‌های مختلفی از جمله برخورد یک سیارک عظیم، یا فرآیندهای داخلی سیاره بهرام مطرح شده‌اند.
تحقیقات جدید با استفاده از داده‌های لرزه‌ای جمع‌آوری‌شده توسط فرودگر InSight ناسا نشان می‌دهد که این دوگانگی ممکن است ناشی از الگوهای همرفت درونی سیاره سرخ باشد. مطالعه امواج لرزه‌ای (مریخ لرزه‌ها) نشان می‌دهد که جریان‌های حرارتی درون سیاره می‌توانند مسئول این تفاوت‌های ساختاری بین نیمکره‌های سیاره بهرام باشند.
این یافته‌ها به درک بهتر تاریخچه زمین‌شناختی و تکامل حرارتی سیاره سرخ کمک می‌کنند.

@iranastronomy

#عجایب_فضا

کشف‌های شگفت‌انگیز نجومی

۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد.

۱۱. نخستین جرم میان‌ستاره‌ای شناخته‌شده

در سال ۲۰۱۷، اخترشناسی به نام Robert Weryk در هاوایی، جرمی عجیب در حال عبور از منظومه ما شناسایی کرد. این جرم Oumuamua نام گرفت که در زبان هاوایی بمعنای پیام رسان می‌باشد، زیرا مشاهدات تأیید کردند که منشأ آن خارج از سیستم خورشیدی است.
این جرم سیگار‌شکل غیرعادی، که تاکنون مشابه آن دیده نشده؛ در بازدید موقت از سامانه ما، بحث‌های شدیدی درباره منشأ آن ایجاد شد که ادامه دارد.
از آنجا که Oumuamua تنها برای مدت کوتاهی از منظومه خورشیدی عبور می‌کرد، دانشمندان مجبور بودند بسرعت عمل کرده و تا حد امکان داده‌های بیشتری جمع‌آوری کنند.
آنها از انواع تلسکوپ‌ها و ابزارهای دیگر برای بررسی اندازه، شکل، ترکیب و مسیر حرکت این جرم استفاده کردند، اما بدلیل فاصله گرفتن سریع، اطلاعات کمی درباره آن موجود است که زمینه را برای گمانه‌زنی‌های مختلف فراهم نمود.
سال۲۰۱۹، جرم میان‌ستاره‌ای دیگری به نام 2I/Borisov کشف شد که یک دنباله‌دار سرگردان است و توسط یک ستاره‌شناس آماتور مشاهده گردید.

@iranastronomy

#سیارات_فراخورشیدی

وزش بادهای مافوق صوت بر روی یک سیاره فراخورشیدی !

اخترشناسان طوفان‌های بسیار قدرتمندی را در سیاره فراخورشیدی WASP-127b کشف کردند که سرعتشان در اطراف استوای سیاره به ۳۲٬۰۰۰ کیلومتر در ساعت می‌رسد!
این بادهای مافوق صوت، سریع‌ترین جریانی هستند که تاکنون در یک سیاره اندازه‌گیری شده‌اند. این کشف با استفاده از تلسکوپ بسیار بزرگVLT رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) در شیلی انجام شد.
سیاره WASP-127b سیاره‌ای گازی و غول‌پیکر، با فاصله حدود ۵۰۰سال نوری از ما؛ کمی بزرگ‌تر از سیاره برجیس (Jupiter)، اما کسری از جرم آنرا دارد!
تیم بین‌المللی اخترشناسان با استفاده از ابزار CRIRES+ تلسکوپ VLT، جو WASP-127b را مورد بررسی قرار دادند.
در مقایسه، سریع‌ترین بادهای اندازه‌گیری شده در منظومه خورشیدی ما، در نپتون با سرعت ۱۸۰۰ کیلومتر در ساعت مشاهده شده‌اند.
این مطالعه همچنین بخار آب و مونوکسید کربن را در جو این سیاره تأیید کرده و نشان می‌دهد که این سیاره دارای الگوهای آب و هوایی پیچیده‌ای مشابه زمین و سایر سیارات سیستم خورشیدی است.

توصیه می‌کنیم مشاهده ویدئو جذاب بالا، مرتبط با این کشف را از دست ندهید.

@iranastronomy

#تلسکوپ_هابل

تصویر بی‌نظیر کهکشان آندرومدا

از زمان پرتاب تلسکوپ هابل، حدود یک تریلیون کهکشان در کائنات تخمین زده شده است!
بتازگی باکیفیت‌ترین تصویر موزاییکی کهکشان آندرومدا M31 که تلسکوپ فضایی هابل طی ۱۰ سال ثبت کرده، منتشر گردید. این تصویر گسترده که از ۶۰۰عکس تشکیل شده، شامل بیش از ۲۰۰میلیون ستاره می‌باشد.
هدف بررسی نحوه تشکیل ستارگان، خوشه‌های ستاره‌ای و تعاملات دینامیکی درون کهکشان‌های مارپیچی مشابه راه‌شیری است تا به دانشمندان امکان مقایسه ساختارهای مشابه کهکشان آندرومدا و راه شیری را بدهد.
شرح تصویر: مناطق مهم تصویرM31 (بخش بالای عکس):
بخش A: خوشه‌هایی از ستارگان آبی درخشان، کهکشان‌های پس‌زمینه بسیار دور و چند ستاره پر نور در پیش‌زمینه که در راه‌شیری ما قرار دارند.
بخش B: برجسته‌ترین ابر ستاره‌ای در آندرومدا (NGC 206) را می‌بینیم.
بخش C، یک خوشه جوان از ستاره‌های تازه متولد شده آبی رنگ.
بخش D: کهکشان اقماریM31 که شاید هسته باقیمانده کهکشانی باشد و زمانی با آندرومدا برخورد کرده است.
بخش E: رد گرد و غبار تاریک در میان ستاره‌های بیشمار. اعتبار تصویر از NASA/ESA/B.Williams (دانشگاه واشنگتن)

@iranastronomy

#سیاره_سرخ

دریاچه‌های موّاج مریخی در گذشته‌های دور !

بتازگی دانشمندان با بررسی داده‌های مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity)، شواهدی از موج‌های ناشی از باد در لایه‌های سنگی دهانه Gale سیاره سرخ بهرام یافته‌اند که نشان می‌دهد دریاچه‌هایی با آب مایع و بدون پوشش یخ، روی سطح این سیاره وجود داشته‌اند.
این یافته‌ها، به دوران مریخی حدود ۳.۷میلیارد سال پیش باز می‌گردد و حاکی از شرایط آب‌وهوایی گرم‌تر در گذشته بهرام است و نشان می‌دهد این سیاره مدت طولانی‌تری می‌توانسته میزبان آب مایع و شاید حیات میکروبی باشد و شرایط مناسب برای رشد حیات میکروبی را گسترش میداده است.
این تحقیق ساختار لایه‌های رسوبی خاصی را توضیح می‌دهد که توسط باد و آب ایجاد گردیده‌اند و حداقل برخی از دریاچه‌های مریخی، عاری از یخ بوده و موج‌های کوچکی توسط باد در آنها ایجاد میشده است!
احتمالاً این امواج، حدود ۶میلیمتر ارتفاع و کمتر از ۴ تا ۵سانتیمتر از یکدیگر فاصله داشته‌اند؛ که نشان می‌دهد دریاچه کم عمق و با عمق کمتر از ۲متر بوده است.
شرح تصویر: تصور ذهنی هنرمند از یک دریاچه باستانی در دهانه Gale در سیاره سرخ بهرام. اعتبار تصویر از Kevin Gill 

@iranastronomy

#تلسکوپ_وب

سیستم حلقه ستاره دوتایی در نور فروسرخ Webb !

بتازگی سیستم ستاره‌ای دوتایی Wolf-Rayet 140 در فاصله ۵میلیون سال نوری از ما، توسط تلسکوپ وِب مورد مطالعه قرار گرفت. این سیستم شامل ۲ستاره پرجرم است که به یکی از آنها Wolf-Rayet گفته می‌شود.
اینگونه ستاره‌ها، بسیار داغ و پرجرمند که بادهای ستاره‌ای قوی تولید و لایه‌های بیرونی خود را از دست می‌دهند.
در سیستم WR 140، این ستاره در یک مدار ۸ ساله بدور همدمش می‌چرخد. هنگامیکه این دو ستاره در نزدیک‌ترین فاصله از یکدیگرند، بادهای ستاره‌ای آنها با هم برخورد و حلقه‌هایی از غبار را با ۱٪ سرعت نور ایجاد می‌نمایند. این حلقه‌های غبار به شکل متمرکز شبیه حلقه‌های رشد در تنه درخت بوجود می‌آیند!
تلسکوپ وِب توانست این حلقه‌ها را با دقت بسیار بالا مشاهده و نشان دهد که این سیستم بیش از ۱۷ حلقه از غبار ذرات کربن دارد که محصول واکنش‌های هسته‌ای در داخل ستاره هستند.
این پژوهش نشان داد که این سیستم‌ها نقش مهمی در تولید مواد خام جهت تشکیل ستاره‌ها و سیارات جدید در کائنات دارد.
شرح تصویر: تفاوت‌ حلقه‌های WR 140 طی جولای۲۰۲۲ و سپتامبر۲۰۲۳. اعتبار تصویر از تلسکوپ وب

@iranastronomy

#پرتاب_جدید

تحلیل جو سیارات فراخورشیدی با تلسکوپ فضایی جدید ناسا

تلسکوپ فضایی Pandora برای بررسی جو سیارات فراخورشیدی طراحی شده و این مأموریت ناسا، اکنون یک قدم به واقعیت نزدیک‌تر شده و ساختار اصلی آن، شامل سیستم‌های حیاتی مانند ناوبری، جمع‌آوری داده‌ و ارتباط با زمین، تکمیل شده و پرتاب آن برای پاییز سال آینده برنامه‌ریزی شده است.
تیم این مأموریت اعلام کرده که پاندورا در فضا، مطالعه جو حداقل ۲۰ سیاره فراخورشیدی را آغاز خواهد کرد.
در این تلسکوپ اخترشناسان از روشی با عنوان گذر (Transit) بهره می‌گیرند و قادر است سیگنال‌های نور عبوری از جو سیارات را با دقت بیشتری نمونه‌برداری کند. گذر زمانی با عبور یک سیاره از مقابل ستاره‌اش رخ می‌دهد.
انتظار می‌رود این تحلیل، ترکیبات شیمیایی اتمسفر سیارات را نشان دهد که چه گازهایی و یا موادی در جو این سیارات وجود دارند؛ دانشمندان به آن اثر انگشت شیمیایی می‌گویند.
این مأموریت مکمل تلسکوپ جیمز Webb است و با مشاهده ستارگان میزبان سیارات فراخورشیدی، به درک بهترشان کمک می‌کند.
شرح تصویر: تصویر مفهومی پاندورا. اعتبار تصویر از مرکز فضایی Goddard ناسا/دانشگاه آریزونا

@iranastronomy

#عجایب_فضا

کشف‌های شگفت‌انگیز نجومی

۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد.

۱۰. آیا می‌دانید که قادرید وضعیت یک اَبَرنواختر را حدود هزار سال بعد ببینید !

در سال ۱۰۵۴میلادی، اخترشناسان چین یک ستاره مهمان بسیار درخشان را در آسمان ثبت کردند که برای چند هفته قابل مشاهده بود.
نزدیک به هزار سال بعد در همان نقطه، سحابی خرچنگ (Crab Nebula) را می‌بینیم که بقایای یک اَبَرنواختر (Supernova) است و با مرگ فاجعه‌آمیز از هم پاشیدن یک ستاره پرجرم و بزرگ، مواد به فضا پرتاب شده است؛ بر این اساس شما توانسته‌اید شرایط یک اَبَرنواختر را بعد از حدود ۱۰۰۰ سال شاهد باشید.
بعنوان یکی از دیدنی‌ترین بقایای اَبَرنواختر در کهکشان، این تصویر جذاب یک انفجار ستاره‌ای است و به همان اندازه رویدادی که آن را بوجود آورده، آشفته و پیچیده می‌باشد.
بسیاری از ستارگان چون خورشید ما به کوتوله سفید تبدیل می‌شوند و برخی دیگر با جرم بسیار بالا (چندین برابر خورشید)، در پایان عمرشان و در مسیر تکامل، به انفجارهای کیهانی مهیبی موسوم به اَبَرنواختر می‌رسند که مواد با سرعت ۱۵ تا ۴۰هزار کیلومتر بر ثانیه در فضا منتشر می‌شود!

@iranastronomy