پست‌های تلگرام انجمن نجوم آماتوری ایران

#سیاره_سرخ

شواهد جدیدی از اقیانوس گمشده مریخی !

در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ میلادی دانشمندان چینی اعلام کردند که کاوشگر Zhurong چین با استفاده از رادار نفوذی خود، لایه‌های زیرسطحی مشابه خطوط ساحلی بر روی زمین را در سیاره سرخ شناسایی کرده است.
پژوهشگران نیز در سال‌های اخیر شواهدی مبنی بر وجود اقیانوسی باستانی در نیمکره شمالی سیاره بهرام یافته‌اند و بتازگی یک تیم بین‌المللی با همراهی دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا در امریکا، اعلام نمودند که در گذشته‌های بسیار دور احتمالا اقیانوسی عظیم در نیمکره شمالی بهرام وجود داشته است.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاره سرخ بهرام، میلیاردها سال پیش دارای اقیانوسی وسیع با سواحل شنی بوده است. این اکتشافات و یافته‌ها، احتمال وجود حیات در گذشته این سیاره اسرارآمیز را بیش از پیش تقویت می‌کند.
اکنون می‌توانید سیاره بهرام را با اقیانوسی وسیع و سواحل شنی و آفتابی در چند میلیارد سال پیش تصور کنید!
شرح تصویر: تصویر ذهنی هنرمند از ساحلی در اقیانوس مریخی که اکنون گمشده است. اعتبار تصویر از SciTechDaily

@iranastronomy

#سامانه_خورشیدی

عبور سیستم خورشیدی از شکارچی

مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که منظومه خورشیدی ما ممکن است حدود ۱۴ میلیون سال پیش، از میان بخشی از ساختار گازی موسوم به موج Radcliffe در بازوی Orion در کهکشان راه‌شیری عبور کرده باشد. این یافته‌ها بر اساس بررسی حرکت ستارگان و توزیع غبار کیهانی بدست آمده‌اند.
موج "رادکلیف" در ساختاری خاص در درون این ابرهای غول‌پیکر در فضا قرار داشته و این موج از صورت فلکی شکارچی تا ماکیان امتداد دارد؛ کشیدگی موج رادکلیف حدود ۸۸۰۰ سال نوری است و در امتداد آن، تعداد زیادی مهدکودک ستاره‌ای به هم پیوسته از تجمع‌ گازی متراکمی وجود دارد که در آن ستارگان در حال شکل‌گیری هستند.
پژوهشگران معتقدند که چنین عبوری می‌تواند تأثیراتی بر زمین، از جمله تغییرات آب‌وهوایی و رویداد انقراض‌ها، داشته باشد.
این مطالعه می‌تواند درک بهتری از تاریخ سامانه خورشیدی و تعامل آن با محیط کهکشان ارائه دهد.
شرح تصویر: تصویری با نوردهی طولانی از صورت فلکی معروف شکارچی که ابرهای بین ستاره‌ای گسترده‌ای را نشان می‌دهد؛ این ناحیه به مجموعه ابر مولکولی Orion معروف است. اعتبار تصویر از Rogelio Bernal Andreo

@iranastronomy

@iranastronomy

مادر نجوم ایران؛ ستاره‌ای که خاموش نمی‌شود

۱۴ اسفند یادآور غروب غم‌انگیز استاد فقید دکتر آلینوش طریان است؛ انگار همین دیروز بود که در میانه دهه ۸۰خورشیدی با وجود اعضای خوب انجمن نجوم آماتوری ایران متوجه شدیم سرکار خانم دکتر طریان در نزدیکی‌ انجمن و در آسایشگاه سالمندان بستری شده‌اند و چه پرستاران صمیمی که از استاد مهربانانه پذیرایی می‌کردند.
منجمان آماتور انجمن نیز محفل عشقی برای دیدار این استاد بلندمرتبه یافته بودند و به ملاقاتشان می‌رفتند تا از خاطرات و تجارب ایشان که خوشبختانه از سالهای دور بخوبی در حافظه داشتند، بهره‌مند گردند.
و گاهی اعضای خوب انجمن، در مناسبت‌های مختلف از جمله روز جهانی ستاره‌شناسی، برنامه رصدی برای سالمندان و پرستاران خوب آن آسایشگاه به افتخار استاد طریان به اجرا در میاوردند.
با درگذشت دکتر طريان عزیز نیز اعضای صمیمی انجمن در مراسم یادبودشان در كليساى مريم مقدس حضور يافتند.

در سال۱۳۹۸ روزنامه شهروند گفتگویی با مهندس عتیقی مدیر انجمن، بمناسبت روز جهانی حضور زنان در علم، انجام و به چاپ رساند که متن کامل آن تقدیم‌ شما مخاطبان عزیز می‌شود:👇
http://iaas.ir/news/3112/981124

#کوتوله_سفید

احتمال وجود حیات در سیارات اطراف کوتوله‌های سفید

در یک مطالعه‌ جدید، دانشمندان دانشگاه UC Irvine کالیفرنیا، به رهبری خانم Aomawa Shields بررسی را به انجام رساندند که سیاره‌هایی که به گرد ستاره‌های کوتوله‌های سفید می‌چرخند، برخلاف تصور قبلی، ممکن است شرایط مناسبی برای وجود حیات داشته باشند.
پیش از این انتظار می‌رفت که ستارگان کوتوله‌ سفید با هسته‌های داغ و متراکم که در مراحل پایانی عمر هستند، سیاره‌های اطراف آنها سرد و غیرمناسب برای وجود حیات باشند؛ اما مدل‌های اقلیمی سه‌بعدی جدید نشان دادند که سیاره‌ای در نزدیکی یک کوتوله سفید با دوره‌ مداری تنها ۱۰ ساعت، که بسیار سریعتر از سیاره تیزپای تیر حرکت می‌کند! نسبت به سیاره‌ای که در اطراف ستاره‌ای شبیه خورشید ما به نام Kepler-62، با ۱۵۵ روز زمینی دوره مداری؛ گرما و تعادل جوی بهتری دارد.
در سیارات با گردش مداری سریع‌، گردش ابرها کمتر بوده و اثر گلخانه‌ای قوی‌تری در سمت شب بوجود آمده که به حفظ حرارت کمک می‌کند. به این ترتیب، محیط اطراف کوتوله‌های سفید، که پیش‌تر غیرقابل حیات تصور می‌شد، ممکن است دنیای جدیدی برای وجود حیات محسوب شود.

@iranastronomy

#مقصد_ماه

فرود دومین کاوشگر بخش خصوصی ایالات متحده بر روی کره ماه

کاوشگر شرکت Firefly Aerospace امریکا با نام Blue Ghost (شبح آبی) ساعت ۱۲:۰۴ ظهر امروز یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ بوقت ایران، در ۱۰۰ متری منطقه هدف در ماه و در نزدیکی دریای بحران‌ها (Mare Crisium) فرود آمد.
این فضاپیما که ۴.۵ میلیون کیلومتر را طی بیش از ۴۵ روز پیمود، پس از مانور اجتناب از برخورد با موانع، مه‌نشین با حدود ۳ متر ارتفاع و ۳.۵ متر عرض را در نزدیکی آتشفشان Mons Latreille در سطح ماه فرود آورد.
این مأموریت ۱۴ روزه که تصاویر جالب زمین از ماه را ارسال کرد و در آن کره زمین بصورت نقطه آبی کم‌رنگ در پس‌زمینه دیده می‌شود؛ طی یکسری عملیات در روز جمعه ۲۴ اسفندماه جاری، تصاویر با وضوح بالا از یک خورشیدگرفتگی کامل اما اینبار از دید ماه را ثبت می‌کند.
همچنین در ۲۶ اسفند امسال، غروب خورشید در ماه مستندسازی شده و رفتار گرد و غبار معلق مرتبط با فعالیت‌های خورشیدی مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
شرح تصویر: نمایی از کره زمین بر فراز ماه، توسط فرودگر شبح آبی پس از فرود. سایه مه‌نشین در مرکز تصویر قابل مشاهده است. اعتبار تصویر از Firefly Aerospace

@iranastronomy

#دیدار_نزدیک

پرواز کاوشگر Europa Clipper ناسا از نزدیکی سیاره بهرام

فضاپیما " اروپا کلیپر " ناسا امروز از نزدیکی سیاره سرخ بهرام عبور می‌کند و در فاصله‌ای حدود ۸۸۴ کیلومتری از سطح این سیاره قرار می‌گیرد.
این مانور به منظور تنظیم مسیر پروازی و آماده‌سازی برای سفر ۲.۹ میلیارد کیلومتری به سمت سیستم برجیسی (غول گازی برجیس) انجام می‌شود.
مقصد ماموریت، ماه پوشیده از یخ اروپا در اطراف سیاره برجیس است که احتمال وجود اقیانوسی شور زیر سطح یخی آن، امکان‌پذیری حیات را افزایش می‌دهد.
این ماموریت با هزینه‌ای بالغ بر ۵.۲ میلیارد دلار، نخستین ماموریت ناسا برای بررسی اجرام دارای اقیانوس به‌شمار می‌رود.
پس از پرتاب در اکتبر ۲۰۲۴ از مرکز فضایی کندی، اروپا کلیپر چندین مانور دقیق را پشت سر گذاشته و حالا با استفاده از دریافت کمک گرانشی از سیاره سرخ، سرعت و مسیر خود را تنظیم می‌کند؛ همچنین در حین این عبور، آزمایش‌های علمی از جمله فعال‌سازی تصویرگر حرارتی و رادار انجام می‌شود.

@iranastronomy

#ابر_اورت

تمایل کائنات به ساختار مارپیچی !

دانشمندان با استفاده از اَبَر رایانه نوآوری شده ناسا به نام Pleiades دریافتند که در بخش داخلی ابر اورت، میلیاردها دنباله‌دار به صورت یک ساختار مارپیچی پایدار سازماندهی شده‌اند.
بر این اساس، محققان میلیاردها دنباله‌داری را یافته‌‌اند که شکل راه‌شیری را تقلید کرده و به نظر می‌رسد جهان به ساختارهای مارپیچی علاقمند است!
این مارپیچ که به طول حدود ۱۵۰۰۰ واحد نجومی و عمود بر صفحه کهکشان راه‌شیری، تنها شامل کسری از کل دنباله‌داران است، اما هنوز میلیاردها جرم یخی را شامل می‌شود.
یافته‌های حاصل از شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای، گرچه رصد مستقیم این اجرام بدلیل روشنایی کم‌ بسیار دشوار می‌باشد، سرنخ‌های مهمی درباره ساختار ابر Oort ارائه داده است.
پژوهشگران امیدوارند که پروژه‌های بعدی همچون بررسی آثار فضا و زمان (LSST)، بتوانند این ساختار را از طریق تابش حرارتی غبار کشف کنند.
ابر اورت پوسته‌ای کروی از دنباله‌دارها و اجرام یخی است که بین ۱۰۰۰ تا ۱۰ هزار واحد نجومی خورشید قرار دارد.
شرح تصویر: نمودار ساختار منظومه خورشیدی و پوسته اجرام یخی آن. اعتبار تصویر از Robert Lea

@iranastronomy

#عجایب_فضا

کشف‌های شگفت‌انگیز نجومی

۱۵ اکتشاف نجومی که ممکن است دید شما به جهان را تغییر دهد.

۱۵. یک شبانه‌روز در سیاره ناهید از سال آن بیشتر است

در حالی که گردش وضعی نجومی زمین ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴.۱ ثانیه است؛ چرخش کامل سیاره ناهید حول محورش، بسیار بیشتر طول کشیده و دوره‌ای حدود ۲۴۳.۰۲۵ شبانه‌روز زمینی دارد.
در مقایسه، سیاره ناهید فقط ۲۲۴.۷ شبانه‌روز زمینی طول می‌کشد تا به دور خورشید بچرخد؛ بنابراین یک شبانه‌روز در سیاره ناهید، از یک سال در این سیاره طولانی‌تر است.
جالب است بدانید در حالیکه سیاره ناهید و یا آناهیتا (زهره - Venus) نزد ایرانیان باستان به عنوان الهه نگهبان آب‌ها شناخته می‌شد و اطراف این سیاره را به طور کامل ابر فرا گرفته است؛ به دلیل اندازه‌ها و ترکیبات مشابه، اما آب و هوای بسیار متفاوت، در غرب آن را «همزاد شیطانی» زمین نامیده‌اند!
در ضمن شاید به علت درخشندگی بالای ناهید، رومیان باستان به این سیاره لقب الهه عشق و زیبایی داده‌ بودند.

@iranastronomy

#هدف_سیارکها

هدف جدید فضاپیمای Lucy

فضاپیمای Lucy که بخاطر کشف فسیل اسکلت معروفی در سال۱۹۷۴ در آفریقا، نامگذاری گردید و در سال۲۰۲۱ به فضا پرتاب شد؛ در حال انجام سفری ۶میلیارد کیلومتری برای بررسی سیارک‌های تروجان سیاره برجیس در سال۲۰۲۷ است.
لوسی در طول سفر، از گرانش زمین برای کمک به حرکت خود استفاده می‌کند و اولین پرواز نزدیک به زمین را یکشنبه ۲۴مهر ۱۴۰۱ انجام داد.
نزدیک‌ترین عبور این فضاپیما در فاصله ۳۵۲کیلومتری از سطح زمین اتفاق افتاد و عبورهای نزدیک آن، این امکان را به ناظران برخی مناطق می‌دهد تا عبورش را در آسمان مشاهده کنند.
این اولین بار است که یک فضاپیما از نواحی بیرونی سیستم خورشیدی بسمت زمین باز می‌گردد.
سیارک‌ها بعنوان بقایای اولیه تشکیل سیستم خورشیدی شناخته می‌شوند و هدف از این ماموریت، کشف سرنخ‌هایی در مورد منشأ سامانه خورشیدی ما ست.
شرح تصویر: فضاپیمای Lucy در مسیر خود بسمت سیاره برجیس، ابتدا جابجایی سیارک ۳.۲کیلومتری کمربند اصلی سیارکها بنام Donaldjohanson را از فاصله ۹۶۰کیلومتری دید و ناسا دیروز سه‌شنبه ۷ اسفند آنرا منتشر کرد. اعتبار تصویر از NASA/Goddard/SwRI/Johns Hopkins APL

@iranastronomy

#سیاهچاله

شناسایی هزاران سیاه‌چاله جدید !

تیمی از دانشمندان به سرپرستی دانشگاه یوتا آمریکا و با استفاده از داده‌های بدست‌آمده از مرکز ابزارهای طیف‌سنجی انرژی تاریک (DESI)؛ توسط تلسکوپ ۴ متری Mayall در رصدخانه ملی NSF Kitt Peak آریزونا، هزاران سیاه‌چاله جدید را شناسایی کرده‌اند.
یک سیاهچاله غول‌پیکر در مرکز کهکشان راه‌شیری ما قرار دارد؛ اما یافته‌های بدست آمده از تحلیل دقیق طیف اجرامی که سیاه‌چاله‌ها در آن‌ها حضور دارند، تعداد سیاه‌چاله‌های شناخته‌شده در کهکشان‌های کوتوله را بصورت قابل‌توجهی افزایش و بیش از ۳ برابر کرده است.
با تحقیقات بعدی، بررسی‌های بیشتر صورت گرفته تا صحت این کشف تأیید و ویژگی‌های دقیق‌تر مورد مطالعه قرار گیرد.
این کشف می‌تواند به بهبود درک ما از فرآیندهای تکاملی ستاره‌ای و چگونگی شکل‌گیری سیاهچاله‌ها کمک کند.
شرح تصویر: برخی از کهکشان‌هایی که میزبان سیاهچاله‌های با جرم متوسطند.
تلسکوپ Subaru این تصاویر را ثبت و بترتیب افزایش جرم ستاره‌ای، مرتب نموده است. اعتبار تصویر از Legacy Surveys/D. Lang (موسسه Perimeter)/ NAOJ/HSC Collaboration/D. de Martin & M. Zamani (NSF NOIRLab)

@iranastronomy