Hayitov ELT

📣JOB VACANCY: APPLY NOW! 📣

💼 The British Embassy in Tashkent is looking for a Corporate Services Assistant to support the Corporate Services team with the procurement requests of services and goods. The successful candidate will be responsible for the day-to-day admin work of the Corporate Services team and will work closely with Corporate Services Officer.

💻 Responsibilities:
- Procurement
- Inventory Management
- Other broader duties

Required skills and qualifications:
🗣Proficiency in English (C1) and Russian (B2);
✍️Previous relevant background and minimum one (1) year of experience.
🛒Ability to handle procurement processes.
👩‍💻Good IT skills.

🔎 Apply here

🗓 APPLICATION DEADLINE: 23 February 2025, 23:55 local time

A non-interventionist approach to language learning is based on the idea that explicit instruction is unnecessary for language acquisition. Instead of actively teaching grammar rules, this approach emphasizes natural exposure to the language, where learners acquire grammar and vocabulary implicitly through meaningful communication.


But
But
There may be some disadvantages as well

Language teachers can you comment on the disadvantages?

Murabbiy "Twilight zone" degandi, lekin tarjimon...)))

Yaqinda Torquayga aylanib kelgandim. Torquay Britaniyadagi dengizga yaqin shaharcha bo'lib, ko'p turistlarni jalb qiladi. Yana bir qiziq ma'lumotni o'qib qoldim, Mashxur yozuvchi Agata Kristi ham Torquayga tug'ilgan ekan.

Kristi xonim shu dengizlarni atrofida yurib, ilhomlanib yoki soatni tagida xayol surib, shunaqa katta asarlarni yozgan bo'lsalar kerak.

70-yillarda “International language” (“xalqaro til”) atamasini ilmiy muomalaga kiritgan Smith ismli olim uchta jihatni alohida ta’kidlagan:

1 Xalqaro til (katta ehtimollik bilan ingliz tili nazarda tutilgan) o‘rganuvchilari til egalarining (inglizlarning) madaniyatini qabul qilishlari shart emas.

2 Xalqaro til alohida bitta millatga tegishli bo‘lmaydi

3 Xalqaro tilni o‘rganishning asosiy maqsadi – til o‘rganuvchilar boshqa madaniyat vakillari bilan muloqot qila olishidir.

Shundan kelib chiqsak, til o‘rganishning asosiy maqsadlaridan biri ingliz tilida so‘zlashiladigan davlatlarning madaniyatini o‘rganish emas, balki xalqaro til orqali o‘z madaniyatingizni boshqa davlat vakillariga targ‘ib qilish bo‘lishi kerak, deb hisoblanadi.

Meni o‘ylantirgani shuki, uzoq yillar davomida davlat maktablari, o‘quv markazlari va universitetlardagi darsliklarning mazmuni asosan talabalar orasida g‘arb davlatlari madaniyatiga nisbatan simpatiya uyg‘otib, hatto o‘z madaniyatini undan pastroq qo‘yish darajasiga olib keldi.

Matndagi 85% so'zni tushunish, matnni ma'nosini 85% tushunish degani emas. Qo'shilasizmi shu fikrga?

Xitoy tili ingliz tilidan o‘tib ketadimi?

Yaqinda bir O‘zbekistonlik IELTS instruktoridan: "Yaqin orada biror boshqa til ingliz tilidan o‘tib ketishi mumkinmi?" degan savolga:
"Hozirda Xitoy iqtisodiyoti juda rivojlanayapti va hozirgi geosiyosiy vaziyatni hisobga olsak, Xitoy tili dominant tilga aylanishi mumkin," degan javobni berganini eshitdim.

Bu haqiqattan ancha yiroq bashorat. Xitoyda aholi soni ko‘pligi va iqtisodiyotining ta’siri oshib borayotgani Xitoy tilini dominant tilga aylantiradi deb o‘ylamayman. Xitoyliklarning o‘zlari to’da-to’da bo‘lib Britaniya va AQSh universitetlariga maxsus ingliz tili hamda ingliz tilida o‘tiladigan boshqa sohalardagi kurslarni o‘qishga kelishayapti. Buyuk Britaniyaga kelib o‘qiyotgan Xitoyliklar soni tobora ortib bormoqda.

Xitoyliklar uchun xitoy tilini rivojlantirish qandaydir milliy dastur yoki strategiya sifatida ularning madaniy merosi va o‘zligini saqlash uchun muhim bo‘lishi mumkin. Lekin Xitoy tilini global tilga aylantirishni imkonsiz deb hisoblayman. Eng katta sabablaridan biri bu Xitoy tilining ingliz tiliga nisbatan ancha murakkabligi. Xitoy tilini o‘rganish ingliz tilidan farqli ravishda juda ko‘p vaqt va resurslar talab qiladi.

Ingliz tilini o‘rganish va o‘rgatish bo‘yicha esa global industriya shakllanib bo‘lgan va bu industriya yildan-yilga rivojlanmoqda. Xitoyliklarning o‘zlari ham Xitoy tilini global tilga aylantirish uchun sarflanadigan resurslarni ingliz tilini rivojlantirishga qaratishsa ma’qulroq ish bo‘lishini yaxshi tushunsalar kerak.

Leksiya o'tadigan zallardan biri. Bu xonani bitta yaxshi tomoni bor. Oynalaridan tashqaridagi tabiat oz moz ko'rinib turadi. Darsdan zerikib ketganingizda ozgina tashqariga qarab xayol surib olsangiz bo'ladi.

PhD bo'yicha men qatnashgan sessiondagi prezentatsiyani menga univerdan jo'natishdi. Buni siz bilan bo'lishgim kelayabti. Lekin rasmiy tashkilotning, rasmiy materialini norasmiy kanalda tarqatib yuborishim unchalik to'g'ri ish emas deb o'ylayman. Shuning uchun materialni kanalda taqdim eta olmayman. Ammo shu bilan bir qatorda haqiqatan PhD ga qiziqayotgan, yoki hozirda PhD qilayotgan va bu yo'nalish haqida qo'shimcha ma'lumotlarga ega bo'lmoqchi bo'lgan talabalar va ustozlarga bu prezentatsiyani bo'lishmoqchiman. Shuning uchun agar haqiqattan PhD sizni qiziqtirsa email orqali [email protected] ga yozib yuboring va men prezentatsiyani sizga jo'nataman.

Channel name was changed to «Hayitov ELT»

Shu sessionga registrasiya qildim. Qiziqqanlar bo'lsa, foydali ma'lumotlarni note qilib share qilaman.

1 raqamini qoldirganlarga ofarin👏 2 yoki 0 raqamini qoldirganlar xafa bo‘lmang, o‘zim ham yaqinda bildim buni tarjimasini. Bu postdan maqsad siz bilan til o‘rganish davridagi bir kichik jarayon bilan bo‘lishmoqchiman.

Do‘kondan grechka sotib olganimda, mahsulot qadoqlangan paketda buckwheat deb yozilganini ko‘rdim. Qizig‘i, oldin umuman grechkani ingliz tilida qanday aytilishiga ishim tushmagan ekan. Uyga olib kelib, 2 marta ovqat tayyorladim, shu jarayonda paketga ko‘zim tushdi, grechkani inglizchasini ko‘rdim. Lekin oxirgi safar taom tayyorlayotganimda, xorijlik do‘stlarimizdan biri nima tayyorlayotganimni so‘radi. Buni qarangki, shunda grechkani inglizchasi esimga kelmadi. Borib paketga qarab, keyin “It’s buckwheat” dedim. Shundan keyin qandaydir xotiramda yaxshi saqlanib qoldi shu so‘z.


Bu jarayon bilan nima demoqchiman? Men paketdagi buckwheat yozuvini ko‘rganimda, miyani receiptive (qabul qiluvchi) funksiyasi orqali bu so‘zni xotiramga joylagan bo‘lsam kerak. Yana 2-3 marta ko‘zim tushganda, bu xotira mustahkamlangan. Bu degani, agar bu so‘z reading yoki listeningda uchrasa, bu so’zni tushunish imkoniyatlarim yaxshi degani. Lekin mendan nima ekanini so‘rashganida, birdan ayta olmadim va bu so‘zni og‘zaki ifodalashni vaziyat talab qilgani uchun yana bir bor manbaaga (paketga) qarashga majbur bo‘ldim.

Passive lug‘at zahiramiz aktiv lug‘atdan ko‘ra har doim tezroq rivojlanishi va passive so‘z zahirasining kattaroq bo‘lishini ko‘pchiligimiz bilamiz. Mendagi jarayon ham so‘zni shunchaki yodlab xotirada saqlash, undan xohlagan paytingizda foydalana olasiz degani emas, degan bir nazariyani bir kichkina isboti bo’lsa kerak. Buning uchun yana bitta maxsus jarayon yoki vaziyatdan o‘tishingiz kerak. Bu jarayon sizdan shu so‘zni og‘zaki ifodalashni talab qilishi kerak.

Siz rasmda ko'rayotgan mahsulot grechka. Agar shuni inglizchasi tarjimasini lug'atga qaramasdan bilsangiz 1⃣ lug'atga qarab topgan bo'lsangiz 2⃣ raqamini qoldiringchi kommentda.

Abduqodirga qancha aytdim, boraver Angliyaga, men ham boraman yaqinda deb, aka oldin siz kelvoling, keyin boraman podderjka bo'ladi deb kelmay yurdi. Mana shu kunlarga nasib qilgan ekan. Manchesterga Yana bir o'tib kelishga sabablar ko'payib ketdi.

Mana o'sha inglizlar butun dunyoga maqtab yuradigan, kitoblarda uchrab turadigan afsonaviy "Fish and chips" - inglizlarning yarimta balig'i bilan to'rtta kartoshkasi. Noshukurlikka yo'ymanglarku, bir lagan choyxona palov bo'lgandami shuni o'rniga!

Ancha bo‘libdi, kanalda post qo’ymaganimga. Bu videoni  1-yanvar kuni olgandim: kimlardir yangi yilni nishonlayotgan paytda, ayrim talabalar, shular qatorida o‘zim ham, yozma ishlar bilan band edik. Yozma ishimning qoralama variantini ko‘rib chiqish uchun kutubxonaga kelgandim. 5100 so‘zdan iborat “Test anxiety in EFL students” mavzusidagi insho deyarli tayyor. Qizig‘i, hali O‘zbekistonda o’quvchilarni IELTS imtixoniga tayyorlab yurganimda, 250-300 ta so‘z yozishga erinmasliklarini,  xalqaro universitetlarda o‘qisangiz, katta masshtabdagi akademik writing yozishingizga to‘g‘ri keladi, deb aytardim, shu qismat o‘zimning boshimga tushdi. Albatta “qismat” deb hazillashayapman, bu orzu va reja edi.

https://youtu.be/OkFPKJdNXz0?si=csmqLF1Yr3IKgFYL

Ajoyib sunset bo'ldi!

Tilang tilagingizni

Love location

Tomosha qilamiz, zavqlanamiz. Yaratgan egamning mo'jizasini qarang!

Britaniyaning oxirgi chegarasi.

Time to travel

Qo'shiq ham kayfiyatga mos tushdi. It's a long, long way from... Happy new year!

HAPPY NEW YEAR!

Student’s reactions to IELTS mock exams vs real ones.

“... you do an old paper before the mocks and there is no pressure on whatsoever to get a good mark in that, and it just, like, gives you the feel of it, but that doesn’t really help because it doesn’t help you to relax in the real exam because there’s pressure and there isn’t in the mock" Putwain (2009, p 66).

The following manifestation above from a student helps me understand the attitude towards mock exams, real exams and the ones students do independently at home. While I was preparing the students for the IELTS test, a common response that the students present is a mismatch between the scores they get while practising at home and exams in the class. They often say they have higher results when they practice at home and cannot replicate that result during the classroom exams or real IELTS exams. The excerpt above from Putwain puts forward an opinion or theory that students perform better when they know that they are not evaluated or (assessed). Practicing the IELTS test at home also offers non-evaluative and a relaxing condition which is highly likely to lead to better results compared to classroom conditions where students feel more pressure because of the evaluative situation.

Students' reaction to mock tests and real ones.

Ingliz tili o'rganishda eng muhimi bu "grammatika" deydigan ustozlarga jo'natib qo'yamiz.

Qizlar, yigitlardan o’rganinglar ozgina befarqlikni!

Kurs ishlarimdan bittasiga test anxiety mavzusini tanlaganman. Mavzu bo‘yicha materiallarni o‘qiyotganingizda, albatta, imposter phenomenon va perfectionism faktorlariga duch kelasiz.

Imposter phenomenon – Shaxsning erishgan yutuqlari va qobiliyatlariga qaramay, muvaffaqiyatini his qila olmasligi, shaxsning o‘ziga ishonmasligi va o‘ziga bo‘lgan shubhalarini anglatadi.

Perfectionism – Nuqsonsiz, mukammal bo‘lishga intilish va o‘ziga doimiy yuqori standartlarni qo‘yish.

Eng qizig‘i, o‘rganishlar shuni ko‘rsatmoqdaki, barcha bosqichlarda – maktab, universitet va karyera misolida – qizlarda yigitlarga nisbatan perfectionism va imposter phenomenon darajasi yuqori ekan. Buning bir qator sabablari bor, masalan, bittasi “cultural values”, ya’ni mentalitet bilan bog‘liq bo‘lgan faktorlar. Misol uchun “Ota-onamning yuzini yorug‘ qilishim kerak” yoki “Mendan ustozlarim va do‘stlarim kutayotgan natijalarni ololmasam nima bo‘ladi?” degan tashvishlar perfectionism va imposter phenomenonga olib kelishi mumkin.

Bu sifatlarning mavjudligi ko‘proq insonni xavotirda yurishga yoki o‘ziga ishonchini kamaytirishga olib kelishi, shu bilan birga, ruhiy holati va akademik faoliyatga salbiy ta’sir qilishi mumkin.

Nima ham derdik, qizlar, biz sizga ishonamiz! Faqat atrofdagilarni natijalarim bilan xursand qilaman deb haddan tashqari depressiyaga tushmang.

Bizdan o‘rganing ozgina befarqlikni!

Muammoni Muammolashtiring va O'z Hikoyangizni Yarating!

Men shu paytgacha kuzatganlarim va hozirda Britaniyada akademia faoliyatni kuzatib turib, ilm-fan sohasidagi insonlar ya yaxshigina hikoyanavis (storyteller) bo'lishlari kerak deb hisoblayman. Masalan, bizning soha — ingliz tili o'qitish — juda ko'p yo'nalishlarni o'z ichiga oladi. Ulardan hammasidan oz-moz xabardor bo'lish muhim. Ammo eng muhimi, bir yoki ikki yo'nalishni mahkam ushlab, o'sha maydonda yetuk mutaxassis bo'la olish.

O'zingiz qiziqqan va ustida ishlayotgan yo'nalishni esa "sota" olishingiz kerak. Bu yerda sotish deganda, men Instagram yoki Telegramda mahsulot yoki kurs reklama qilishni emas, balki xalqaro konferensiyalar yoki grantlar uchun loyihalarda g'oyangizni sotishni nazarda tutyapman. Suhbatlar, muhokamalar va intervyularda g'oyangizning muhimligini hamda unga e'tibor berilishi kerakligini asoslab, tushuntira olish juda muhimdir. Buni chuqur bilim va o'zingiz egallagan puxta bilimni ingliz tilida aniq va ta'sirli tarzda ifoda etish ko'nikmalarisiz amalga oshirishning iloji yo'q.

Inglizlarda bir idioma bor: “Jumping on the bandwagon” — bu iborani “oqimga qarab suzish” yoki “trendga ergashish” deb tushunish mumkin. Masalan, IELTS testiga tayyorlanish yoki tayyorlash bizda ayni "bandwagon". Ko'pchilik aynan shu bilan mashg'ul.

Ko'pincha mana shu "bandwagon" ichidagi ko'pchilik e'tibor bermayotgan, lekin salbiy ta'sirlari sezilayotgan muammolarni ko'tarib chiqish mumkin. Masalan, IELTS testiga tayyorlanish jarayonida o'qituvchilar o'quvchilarining critical thinking, critical reading, va critical writing ko'nikmalarini oshirishga qanchalik e'tibor berishyapti? IELTSdan yuqori ball olish, yuqorida aytilgan uchta ko'nikmaning puxta egallanganini bildiradimi? Yoki, ingliz tili o'qituvchilarining obro'si va darajasi ham aynan ushbu test natijalariga bog'liq bo'lib qolayotgani qanchalik to'g'ri?

Vaholanki, o'qituvchilar uchun birinchi o'rinda emotional intelligence, communication, interpersonal, visionary, yoki leadership ko'nikmalarining yuqori bo'lishi til ko'nikmalaridan ham muhimroq emasmi? Lekin bu jihatlar inobatga olinmay, faqatgina til sertifikatlari asosida baho berilishi va o'qituvchilar asosan shu mezonga qarab ishga olinishi qanchalik to'g'ri?

Mana shunga o'xshash yoki boshqa muammolarni ko'rganingizdan so'ng, bu mavzuda ko'proq o'qib-o'rganishingiz va o'z hikoyangizni yaratishingiz kerak. Bu jiddiy muammo ekanligi, bunga e'tibor qaratish va zarurat tug'ilganda o'zgarishlar qilish kerakligiga boshqalarni ishontirish aynan sizning hikoyangizga bog'liq. Nufuzli grantlar va loyihalar uchun mablag'lar asosan shu tarzda qo'lga kiritiladi.

P.S. Muammoni shunchaki ko'rsatib qo'ymang. Muammoni muammolashtiring!

©Bekzod Khayitov

O'qishi kerak bo'lgan materiallardan birinchisini tugatibdi.) "Qani yana qaytib kelsa 18 yoshim" )

Ozgina kech qolibmiz. University of Exeter, HASS - the Faculty of Arts, Humanities and Social Sciences, 2023-2024 o'quv yili, talabalarining graduation ceremony ( bitiruv marosimi) bo'lib o'tdi. Yetib kelganimda deyarli tugab bo'lgan ekan. Asosiysi mana bu do'mboq yigit do'stim Leonardoni tabriklab estalikka suratga tushdim. O'zi niyat ham shu edi.Leo Braziliyalik, ochiq ko'ngilligi va bag'rikengligi do'mboqqina qomatini bezab turadigan yaxshi inson.) Barcha Magistraturada o'qiyotgan talabalarga, shu qatorda o'zimga ham ;) universitetlarni muvaffaqiyatli tugatib, xursandchilik bilan mana shunday estalik suratlarga tushishlarini tilab qolaman.

2025 Hornby Trust Scholarship at University of Exeter UK | Fully Funded
https://www.scholarshipregion.com/hornby-trust-scholarship/

Host Country: United Kingdom 🇬🇧

Scholarship For:
* Postgraduate
* Masters

Eligible Country: Low-and-Middle-Income Countries

Benefits:
- Full Scholarship with £15,500 stipends
- Covers Travel costs and Accommodation

Deadline: February 26, 2025

⚡Share this update with your friends

🎙️SOURCE: Scholarship Region

Janob Ilan Pappe bilan suhbat jarayonida meni ba'zi narsalar hayron qoldirdi. Avvalambor, ko'proq ta'limiy va siyosiy ahamiyatga ega uchrashuvning diniy maskanda tashkil qilingani. Suhbat davomida o'zimdan boshqa biror kishining videoga yoki rasmga olayotganini ko'rmadim. Tadbir ohirida yig'ilganlar kelib professor bilan rasmga tusharmikan, deb o'yladim, ammo hech kim bunday qilmadi. Sababi, yig'ilganlar Isroil va Falastin muammosiga haqiqatan befarq bo'lmagan, professor kitoblarini o'qib chiqqan oddiy insonlar, shu bilan birga intellektual qatlam vakillari ekanligi ko'rindi. Yig'ilganlarning haqiqatan professorning fikrlari va o'z savollariga oladigan javoblari ijtimoiy tarmoqlarga rasm va video joylashdan ko'ra ko'proq qiziqtirishi sezildi.

Oldinroq “In My Mosque” kitobini kanalda tanishtirgan edim. Hozirgi qisqa videoni Exeterdagi Islamic Centre (masjid)da oldim. Bu joy menga xuddi o‘sha “In My Mosque” kitobidagi holatni eslatdi. Bu yerda yoshlar va qariyalar, ayollar va bolalar, boshqa din vakillari va musulmonlarni birga ko‘rishingiz mumkin. Mahalliy xalq bu yerga suhbat uchun yig‘ilgan. Mehmon – Ilan Pappe, Exeter universiteti professori. U Isroil va Falastin mavzusida ko‘plab maqolalar va kitoblar muallifi bo‘lib, Isroilning Falastinga uyushtirayotgan genotsidlariga qarshi yetakchi faollardan biri hisoblanadi.

Assalomu alaykum guys

yana voice chat qilamizmi ?
vaqtini aytib yuboringlar😊

"Ovqatni yaxshi ko'raman, lekin isrofni yomon ko'raman."
Bu maxsus non sotiladigan paketdagi yozuv. Bu nonni tayyorlash uchun bug'doyning 10 oy davomida o'stirilishini ham eslatishgan.
IELTS testida Consumerism (istemolchilik) mavzusi uchun yaxshi authentic ( real hayotdan olingan) material ekan. Ayniqsa isrofgarchilikning oldini olish uchun kompaniyalar shunday kichik (educational yoki moral) postlardan foydalanishi mumkinligini isrofgarchilik muammosiga yechim sifatida ko'rsatsa bo'ladi. Keyingi argument esa shunday kichik ko'lamdagi targ'ibotlarning ta'sir doirasi haqida bo'lishi mumkin. Masalan odamlar o'zi qanchalik shunday paketlardagi yozuvlarni o'qishadi, bu ularga qanchalik ta'sir qiladi va hokazo.

Ingliz tili yoki IELTS ustozi bo'lsangiz, bu materialdan consumerism yoki advertising kabi topiclarda foydalanishingiz mumkin.

Research deb nomlangan katta bir okeanga sho'ng'ish vaqtlari yaqinlashmoqda!

Live stream finished (1 hour)

Guys, I think today's a great day to start a speaking challenge!

we will meet at 22:30 pm

is it goood ?

Good afternoon guys
Speakingdan chat qilsam qo'shiladiganlar bormi ?
ustozni shogirdlariman speakingim 7.5😊

Orzu qilish tekin va buning aybi yo'q. O'zbekistonda to'g'risi avtomobilga qiziqmaganman. Negadir zerikarli tuyulgan O'zbekistonni mashinalari. Lekin UK da zavq bilan "inomarkalarni" tomosha qilayabman. Yaxshi niyat yarim mol, siz ham havas bilan birortasini mo'ljallab qo'ying.

Xo’sh endi farqlarni o’rganib olgan bo’lsangiz

Comment da yozingchi oramizda ESP o’rganishni xohlovchilar bormikan?!

EAP (English for Academic Purposes) va
ESP (English for Specific Purposes)
ingliz tilida o‘qitishning ikki asosiy sohasi bo‘lib, ular maqsad, mazmun va kontekst bo‘yicha bir-biridan farq qiladi. Quyida asosiy farqlari va jihatlari keltirilgan:

1. Maqsad

• EAP: Akademik maqsadlarda ingliz tilini o‘rgatishga qaratilgan. Bu talabalarni akademik yozuvlar yozish, ma’ruzalarni tinglash, ilmiy maqolalarni tushunish va taqdimotlar qilish kabi ko‘nikmalarga tayyorlaydi.
• Misol: IELTS yoki universitet darslari uchun tayyorgarlik.


• ESP: Muayyan kasb yoki soha uchun zarur bo‘lgan ingliz tilini o‘rgatishga qaratilgan. Bu tibbiyot, muhandislik, huquq, turizm kabi sohalar uchun maxsus til va terminologiyani o‘z ichiga oladi.
• Misol: Tibbiyot xodimlari uchun “Medical English” yoki biznes sohasida “Business English”.

2. Auditoriya

• EAP: Akademik maqsadlarda o‘qish yoki tadqiqot qilishni rejalashtirgan talabalar uchun.
• Misol: Universitetga qabul qilinadigan talabalar.


• ESP: Kasbiy faoliyatda foydalanish uchun ingliz tilini o‘rganuvchilar uchun.
• Misol: Ishlayotgan mutaxassislar yoki soha bo‘yicha kurs ishtirokchilari.

Misol bilan farq:

• EAP: Talaba dissertatsiya uchun annotatsiya yozishni o‘rganadi.

• ESP: Menejer mijoz bilan biznes muzokaralari uchun savdo kelishuvlari haqida gapirishni o‘rganadi.

“Ingliz tilida gaplashiladigan davlatlarda oʻqisam, ingliz tilim zoʻr boʻlib ketadi”.

Bu fikr qanchalik toʻgʻri? Hech bir xorijiy davlatda oʻqigan yoki ishlagan, lekin til koʻnikmasi juda aʼlo darajada rivojlanmagan odamlarni uchratganmisiz? Men uchratganman. Ayrim odamlar xorijda oʻqishgan yoki ishlashgan boʻlsa-da, ularning til koʻnikmalari kutilgan darajada rivojlanmagan. Bu holatning sabablari koʻp, va barchasini bitta postda batafsil yoritib berishning imkoni yoʻq. Xorijiy davlatlarga oʻqishga kelgan talabalarning til koʻnikmalari ular kutgandek rivojlanmagani haqida tadqiqotlar ham mavjud. Bugungi postda oʻzimning Buyuk Britaniyada oʻqish jarayonidagi shaxsiy tajribalarim va qarashlarim bilan oʻrtoqlashmoqchiman.

Xorijda oʻqish til koʻnikmalaringizni avtomatik ravishda rivojlantirmaydi. Bu jarayon muvaffaqiyatli boʻlishi uchun siz “pro-active” boʻlishingiz kerak. Pro-active degani nima? Bu shunchaki vaziyatlarning oʻzidan oʻzi paydo boʻlishini kutmaslik, balki ularni aktiv ravishda izlash va yaratishdir. Masalan:

- Turli tadbirlar va uchrashuvlarga qatnashish,

- Klublarga aʼzo boʻlish,

-Til egalari bilan muloqotni oʻzingiz boshlab, tashabbus koʻrsatish.

Ayniqsa Angliyada bu juda muhim. Inglizlar odatda biroz “reserved” (ichimdagini top deydigan) boʻlishadi. Bu bilan til egalari bilan gaplashish juda qiyin demoqchi emasman. Aksincha, bir suhbatga kirishsangiz, koʻplab insonlar bilan tanishib, turli mavzularda gaplasha olishingiz mumkin. Faqat eslatib oʻtmoqchimanki, xorijda oʻqish davomida til koʻnikmalaringiz avtomatik tarzda siz bu davlatga kelganingiz uchun o’zidan o’zi oshib qolmaydi. Potensial toʻsiqlar bor va ular sizdan pro-aktiv yondashuv talab qiladi. Pro-active talabalar nafaqat ko’p do’stlar orttirish yoki boshqa ijtimoiy munosabatlarda, balki o’qishlarida ham yaxshi natijalarga erishadilar.

Ingliz tili o'qituvchilari uchun Buyuk Britaniyada magistraturada o'qish imkoniyatini beradigan A.S. Hornby Educational Trust Scholarship uchun application jarayonlari boshlandi. Grantni yutgan ustozlar 2025-26 akademik yilida The University of Exeterda MEd TESOL yo'nalishi bo'yicha magistraturani o'qish imkoniyatiga ega bo'lishadi.
Rasmiy havola: https://www.exeter.ac.uk/study/funding/award/?id=5436

"Smart Readers" nomli ingliz tilida kitobxonlik musobaqasini bir necha bor tashkil qilganimizni eslasangiz kerak. Kanalda ushbu tadbirlarning fotolavhalari va tafsilotlarini doimiy ravishda ulashib kelganman. Smart Readersni ingliz tili o‘qituvchilari o‘rtasida ham o‘tkazganmiz. Bu tadbirda ustozlarimiz Charlotte Brontening "Jane Eyre" asarini o‘qigan edilar. Ayni paytda, ushbu asarning turli nashrlari va Charlotte Brontening boshqa asarlar to‘plamini University of Exeter kutubxonasida ko‘rishingiz mumkin.

📈 🌟 Ingliz tilini zavq bilan, yangi usullarda o‘rganishni xohlaysizmi?

🎉 Unda kanalimga xush kelibsiz! Men – Xo‘jamurodova To‘lg‘anoy, 4️⃣ yillik tajribaga ega, xalqaro TESOL sertifikatiga va IELTS 7+ ballga ega o‘qituvchingiz! 💯 Kanalimda siz uchun ingliz tilidagi darajangizni tez va samarali oshirishga qaratilgan bepul darslar tashkil qilaman. 📚 Har bir dars o‘quvchilarni yangi bilimlar bilan boyitib, natijalarga erishishiga yordam beradi.

⏳ O‘rganishni orqaga surmang! Kanalimizga qo‘shiling va ingliz tilini birga o‘rganaylik! 💬✨https://t.me/EnglishwithGorlok

'Motivation' bo'yicha tadqiqot qilmoqchi bo'lgan 'demotivated' olimlar ekan)

Ba’zi ingliz tili o‘qituvchilari yoki o'quv markazlari tomonidan “Mukammal metodika”, “Yangi innovatsion metod”, “Bunaqasi hali bo‘lmagan” degan da’volarning aytilishi qanchalik to‘g‘ri?

UK universitetlaridagi lingvistika, language education yoki TESOL bo‘yicha dars beradigan professorlar talabalarda, ya'ni bo'lajak ingliz tili ustozlarida ko‘rishni xohlaydigan jihat – bu nimadir yangi narsa yaratish yoki hali hech kim o‘ylab topmagan “innovatsion” g‘oyalarni topishdan ko‘ra, shu sohada allaqachon yozilgan, yaratilgan va ommaga taqdim qilingan resurslarni tahlil qilish va keraklisini qo‘llay olish ko‘nikmalarini shakllantirishdir. Bu mening UK universitetlari ustozlari talablariga shaxsiy qarashim. Balki kimningdir qarashi boshqachadir.

Ammo O‘zbekistonda, ayniqsa til o‘rgatish industriyasida “innovatsion metodlar bilan o‘rganing” yoki “Hali birorta ustoz o‘rgatmagan metodika bilan o‘rgatamiz” degan da’volarni eshitib qolasiz. Agar UKdagi birorta professorning oldiga borib: “Men ingliz tili o‘rgatishda hali birorta ustoz qo‘llamagan ‘innovatsion’ va ‘mukammal’ metod topdim”, desangiz, professorning nafasi og‘irlashib, yuragini ushlab qolishi mumkin. Chunki bu haddan tashqari katta da’vo (too big a claim).


Ammo siz mavjud nazariyalar va metodlardan foydalanib: “O‘quvchilarim (siz bilgan, siz tanigan, sizning kontekstingizdagi) o‘rganishga qiynalayotgan qaysidir ko‘nikmalarni samaraliroq egallashga yordam beradigan bir strategiya yoki metodikam bor”, desangiz, bu professorlarda ko‘proq qiziqish uyg‘otadi.

Masalan, Booknomy bo‘yicha ko‘p muhokamalar bo‘ladi. Bu kitobni “innovatsion” deb atash to‘g‘rimi? Albatta yo‘q. Lekin bu bilan Booknomy umuman kerak emas, deyish ham noto‘g‘ri. Bu uchun yetarli asosimiz bo‘lishi kerak va bu ancha qiyin ish. Booknomy oldingi metodlarga asoslanib shakllantirilgan, va uning qaysidir elementlaridan o‘quvchilar uchun foydalanish mumkin.

UKdagi professorlar bu yerda sizdan kutadigan narsa – qanday qilib bu kitobni (balki boshqa resurslar qatorida) o‘quvchilaringiz til o‘rganishi jarayoniga samarali integratsiya qilishingizdir. Masalan, ingliz tili ustozi “Booknomy orqali intermediate darajadagi o‘quvchilarning extensive listening ko‘nikmalarini oshirish strategiyalari” degan dastur yaratishi, Booknomy reklamasida keladigan “6 oyda ingliz tilini mukammal o‘rganing” degan da’vodan ko‘ra ishonarliroq ko‘rinadi.

Lekin kitobni o‘zimizning kontekstimizga moslashtirib qo‘yish bilan ish bitmaydi. Endi nega aynan “intermediate” darajani tanlaganingizni, nega aynan extensive listening ko‘nikmalariga urg‘u berayotganingizni asoslab berishingiz kerak (rationale). Tasavvur qiling, kitobdan foydalanish maqsadingizni shunchalik toraytirganingizda (narrowing down topic) ham hali javob kutadigan ko‘p savollar paydo bo‘ladi.

Xulosa qilib aytganda, biror metod, nazariya, dastur yoki kitobni to‘liq oq (mukammal) yoki qora (umuman foydalanmaslik kerak) deb baholash, menimcha, til o‘rgatish sohasida ancha qiyin. Shuning uchun ustozlar “Bunaqasi hali bo‘lmagan”, “Innovatsion dastur” yoki “Mukammal metod” degan da’volarni aytishda ehtiyotkor bo‘lishlari kerak.

Aslida shu paytgacha mutaxassislar tomonidan yaratilgan tavsiya va qo‘llanmalardan to‘g‘ri va samarali foydalana olish orqali ustozlar o‘quvchilarga til o‘rganishda ancha yordam bera olishadi.

Umrida birinchi marta qor ko'rayotgan xalqaro talabalar bor)

Bu joy Forum deyiladi. Doim talabalar bilan gavjum joy. Anchagina katta kutubxonasi bor.

"Serbulut hur o'lkam elga baxt najot."

Shu binoni ichiga kirishga 'Dux' yetmayabdi.

The path through language acquisition is not necessarily smooth and even. Learners have bursts of progress, then reach a plateau for a while before something stimulates further progress. (Lightbown& Spada, 2021, p. 58)

“Til o‘rganish jarayoni har doim ham tekis va oson kechmaydi. O‘rganuvchilarda dastlab ‘bursts of progress’ - tez o‘sish kuzatiladi, lekin keyinchalik bir muddat ‘plateau’- turg‘unlik davri keladi. Turg’unlik xolati vaqtinchalik, toki qandaydir omil yana o‘sishga turtki bermaguncha.”

Shu o‘sishga turtki beradigan “narsa” yoki “omil” aslida nima ekan?

Mening fikrimcha, biz ko‘pincha beginner (boshlang‘ich) darajadan intermediate (o‘rta) darajagacha bo‘lgan o‘quvchilarda tez o‘sish (bursts of progress) kuzatamiz. Intermediate darajadan boshlab esa “turg‘unlik” (plateau) holati yuzaga keladi. Bu turg‘unlikdan chiqib, yana dinamik o‘sishga erishish, eng avvalo, motivatsiyaga bog‘liq bo‘lsa kerak. Motivatsiya manbalari esa har xil bo‘lishi mumkin: ota-onadan, ustozdan, do‘stlardan va bugungi kunda turli media yoki "influencer"lardan. Motivatsiya o‘z-o‘zidan shakllanib qolmaydi deb o‘ylayman. Albatta aytib o‘tilgan manbalardan qaysidir biri tomonidan shakllanadi.

Misol uchun, ingliz tilini katta motivatsiya bilan boshlagan va IELTSdan 8.0 ball olishni maqsad qilgan o‘quvchi turg‘unlik davrida va qiyinchiliklarga duch kelganda, dastlabki motivatsiyasini yo‘qotishi ham mumkin. Yoki boshida aniq maqsad qo‘ymagan o‘rganuvchilar til o‘rganish jarayonida o‘zlarida IELTSdan yuqori ball olish istagini keyinchalik shakllantirishlari ham mumkin.

Xullas, qizig’i ‘something stimulates further progress’ (yana o‘sishga turtki bo‘ladigan narsa) iborasidagi ‘something’ ni o‘rniga yana nimalar qo’ysak bo’lar ekan? Nima stimulate qiladi further progressni?

Xohish, ishonch va majburiyat.

Darslardan ozgina chalg'iman deb dam olish kunlarida ‘The Lincoln Lawyer’ serialini ko'rishni boshlagandim. Qarasam, serial ko'rish men o'ylagandan ko'ra ko'proq vaqtimni olib qo'ymoqda, o'qishim kerak bo'lgan paytlarga ham o'z ta'sirini o'tkazayapti. Serialda bosh qahramonning quyidagi gapi muvozanatni topishimda yordam berdi;

‘There are three things you need to know in life – what you desire, what you believe, and what you have to do; they do not always line up together.’

Bu gapning mazmunini tushuntirishga harakat qilaman.

‘Desire’ – bu bizning xohishlarimiz, ko'nglimiz tusaydigan ishlar. Masalan mening vaziyatimda film ko'rish bu desire, ya'ni xohish.

‘Belief’ – bu biz ishonadigan narsalar. Masalan, vaqtdan unumli foydalanish, uni behuda sarflamaslik kerakligiga ishonamiz, shuni to’g’ri deb o’ylaymiz. Agar desirega qo'yib bersa, inson nimalarni xohlamaydi deysiz!

‘Have to do’ – bu biz qilishga majbur bo'lgan ishlar. Hayotingizda yaxshi narsaga erishmoqchi bo'lsangiz, sizda xohish bo'ladimi yoki yo'qmi, harakat qilishga majbursiz. Masalan, o'z sohangizda zo'r mutaxassis bo'lish uchun faqat xohlagan narsalaringizni emas, balki ko'proq narsalarni o'qishga majbursiz.

They do not always line up together – biz yuqorida ta’rif bergan bu 3 ta narsa -‘desire’, ‘belief’ va ‘have to do’ har doim ham yonma-yon bo'la olmaydi.

Biz xohlagan narsalar aslida biz ishongan narsalar bo'lmasligi mumkin. Biz qilishimiz kerak bo'lgan ishlar esa aslida biz xohlagan narsalarimizga nomutanosib bo’lishi ham mumkin.

Angliyaga kelib, yashab turib futbol o'yiniga kirmasam, nafaqat o'zimni o'zim, balki kelajak avlod ham meni kechirmas edi! Shuning uchun futbol tomoshalarini o'zimizni Exeter jamoasi o'yinidan boshladik.

Angliyada o‘qish uchun men avval universitetni emas, grantni tanlaganman. Xarajatlarimni to‘lab bergan tashkilot universitetni ham o‘zi tanlagan. Menda u yoki bu universitetga borishga tanlov qilishga imkoniyat berilmagan. Lekin hozir o‘zingda imkon bo‘lsa, qaysi universitetni tanlarding deb so‘rashsa, menimcha yana The University of Exeterni tanlar edim. Siz rasmlarda ko‘rayotgan manzaralar turar joyimning shundoq yonida. Bu yerlarda 15 daqiqa sayr qilish miyangiz dam olib, kayfiyatingiz yaxshilanishi uchun yetarli. Xullas, universitet sanatoriya ichida joylashgan desa ham bo‘ladi.)

Campus dushanbagacha shu barglarga o‘xshab sarg‘ayib qoladi. Juma — haftaning yakuni. Hamma xayrlashib ketadi, "Enjoy your weekend" yoki "Have a nice weekend" degan phraselar bilan. Weekendga party martylar reja qilganlar "See you" yoki "See you soon" deb qo‘yishadi. Bizda party yoki boshqa tadbirlarga borish yo‘q, shuning uchun hech ikkilanmasdan, qo‘rqmasdan "See you on Monday" deb kelaveramiz. University book donation qismidan ko‘zimga iliq ko‘ringan bir-ikkita kitoblarni weekendga o‘qishga olvoldim. Kinoda aytishadiku, "Buvim professor bo‘lasan dedilarmi, demak albatta professor bo‘laman" deb!

‘Attitude Problems’ with Short Girls 🤨

Yesterday, after our lecture, I was heading home with my Pakistani friend, Ahsan. As we walked, he noticed a tall girl passing by and casually started a conversation. He goes, ‘Did you see that tall girl?’ I hadn’t, so I replied, ‘No,’ because honestly, I didn’t notice. But, just to keep the chat going, I added, ‘You know, I don’t really pay attention to tall girls. I usually notice only the ones shorter than me.)

Then he hit me with this gem: ‘You know short girls always have ‘attitude problems,’ right?’
I asked, ‘What exactly do you mean by ‘attitude problems’?’

He explained: ‘Well, short girls always have something to complain about. They’re stubborn, and they always find problems for you, and if they can’t find an existing problem… oh, they’ll create one for sure. That’s what I call an ‘attitude problem’!’
Honestly, I wish I had met this guy sooner and gotten this life-changing advice earlier! 😅

Good Enough Teacher is good enough!

Small children aside, people who learn foreign languages do not usually achieve native speaker accuracy! and this includes teachers. To pretend the contrast is unrealistic, counterproductive and damaging. There is a marvellously comforting remark about the impossibility of achieving perfection in parenting, attributed both to Bruno Bettlheim and DWWinnecott: “A good parent is good enough”. The same is true of language teaching: high standards are important, but a good enough teacher is good enough, and good enough English is good enough.

Michael Swan,
Does teaching grammar work? 2006.