کانال رسمی دکتر عبدالغفار بدیع*dr.abdoulgaffarebadie

شنبه:۱۴۰۳/۱۱/۰۶
السبت:۲۴رجب ۱۴۴۶
شنبه لر:
قرآنین تورکجه ترجمه سی ایکی الفبادا:

دکتر عبدالغفار بدیع

79.Ən naziat surəsi,
46 ayə
Məkkə surəsi
30-46
۷۹. النّازعات سوره سی،
۴۶آیه
مکّه سوره سی
۳۰-۴۶
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla


وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا(۳۰)
بوندان سونرا یئری دؤشه ییب
30.Bundan sonra yeri döşəyib.


أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا(۳۱)
اوندان سویونو و اوتلاغینی چیخارتدی.
31. Ondan suyunu və otlağını çıxartdı.


وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا(۳۲)
داغلاری (یئر اوزونده) محکم یئرلشدیردی.
32.Dağları (yer üzündə) möhkəm yerləşdirdi.


مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ(۳۳)
(بوتون بونلار) سیزین و حیوانلارینیزین ایستیفاده سی اوچوندور.
33.(Bütün bunlar) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür.



فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَىٰ(۳۴)
ان بؤیوک بلا(قیامت) گلنده
34.O böyük bəla (qiyamət) gələndə,



يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ مَا سَعَىٰ(۳۵)
او گون اینسان(دونیادا) ائتدیکله رینی یادینا سالاجاقدیر.
35.O gün insan (dünyada) etdiklərini yadına salacaqdır.

وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرَىٰ(۳۶)
گؤره بیلن هر کسه جهنّم گؤستریله جکدیر
36.Görə bilən hər kəsə cəhənnəm göstəriləcəkdir.


فَأَمَّا مَنْ طَغَىٰ(۳۷)
کیم آزقینلیق ائتمیشسه،
37.Kim azğınlıq etmişsə,


وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا(۳۸)
و دونیا حیاتینی اوستون توتموشسا،
38.Və dünya həyatını üstün tutmuşsa,


فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَىٰ(۳۹)
شوبهه سیز جهننم اونون سیغیناجاغی اولاجاقدیر.
39.Şübhəsiz cəhənnəm onun sığınacağı olacaqdır.


وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ(۴۰)
آنجاق کیم رببینین مقامیندان قورخار و نفسینی پیس آرزولاردان اوزاق توتارسا
40.Ancaq kim Rəbbinin məqamından qorxar və nəfsini (pis) arzulardan uzaq tutarsa,


فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَىٰ(۴۱)
حقیقتا، اونون یوردو جننتدیر.
41.Həqiqətən, onun yurdu Cənnətdir.

يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا(۴۲)
سندن قیامت حاققیندا سؤروشورلار: او نه زامان قوپاجاغدیر؟!.
42.Səndən qiyamət haqqında soruşurlar."O nə zaman qopacaqdır"؟.



فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا(۴۳)
سن اونو هارادان بیله جکسن؟!
43.Sən onu haradan biləcəksən?!


إِلَىٰ رَبِّكَ مُنْتَهَاهَا(۴۴)
اونو سؤنونا قدر بیلمک آنجاق سنین رببینه مخصوصدور.
44.Onu sonuna qədər bilmək ancaq sənin Rəbbinə məxsusdur.


إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا(۴۵)
سن آنجاق قیامتدن قؤرخانلاری خبردار ائدنسن
45.Sən ancaq qiyamətdən qorxanları xəbərdar edənsən.



كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا(۴۶)
اونلار قیامتی گؤردوكله ری گون سانکی (دونیادا) بیر آخشام، یاخود بیر گوندور واختی قدر قالدیقلارینی ساناجاقلار.
46.Onlar qiyaməti gördükləri gün sanki (dünyada) bir axşam, yaxud bir gündüz vaxtı qədər qaldıqlarını sanacaqlar.

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه:۱۴۰۳/۱۱/۰۲
الثلاثاء:۲۰رجب۱۴۴۶
Tuesday, 21Jan 2025
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی)۴۵
میللی حکمدارلیق
۱.قاجاریّه
ناصرالدّین شاه قاجارتبریزی،حکیم مدرن اندیش، روشنفکر ملّی،چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریه ۲۸

ناصرالدین شاه یک تورک مسلمان واقعی

دکتر عبدالغفار بدیع

۱
✍"خطاست تصوّرشود ناصرالدین شاه در مسائل روزمره زندگی، فاقد جهان بینی علمی بود". (عباس امانت قبله عالم ص۵۶۴) ترکیب اعتقاد به تقدیر ازلی و واقع بینی سیاسی با مسلمانی شاه همسو بود. وی تمام عمر، شیفته امیرمومنان علی ع بود و آیین اخلاص به مرتضی علی ع و سایر ائمه و شهدای شیعه را رونق می داد.

۲

✍حمایت از نگارش کتاب ناسخ التواریخِ لسان الملک سپهر که نگارش آن از زمان محمدشاه قاجارتبریزی آغازشده بود ملّی گرایی مبتنی بر سلطنت را در شاه به عیان نشان می داد به همین سبب وی به سلطان شیعیان که مظهر اقتدار مذهبی وی بود ملقّب شد.

۳

✍اگر فقهای شیعی(علی الاغلب) خویشتن را نوّاب عام امام غایب می دانستند و اقتدارشان را در حوزه قضا بدان سبب مشروع می شمردند ناصرالدین شاه هم چون پدربزرگش عباس میرزا، خودش را نایب امام در حیطه حکومت و قوّه مجریّه می انگاشت.

۴

اصولا برخی فقهای شیعه معتقدبودند در حکومتداری غیرفقیه در دوران غیبت دو نوع ظلم می رود یکی به فقیهان و دیگری به مردم. اگر سلطان به مردم عدالت ورزی کند ما هم از حقوق خویش می گذریم.

۵

✍فقهای زمان در مسائل شرعی چنان خشک و پیچیده بودند که حتی روایت ساده شده هم از فراز منابر مساجد نیز شنوندگان عادی را کمتر به هیجان می آورد. بنابراین تصادفی نبود که دولت از عهدصفویه و در طول دوره قاجاریه با جدیّت از روضه خوانی و ذکر مصایب و مراثی ائمه اطهار بر فراز منبر طرف داری کند. تعزیه دنباله منطقی و ضروری روضه خوانی بود که در جریان آن شاه و دولت را مقیّد به شرع اطهر و شهدای مذهب شیعه به معرض تماشای خلق می گذاشت.

۶

✍در بنای زیبای تکیه قاجار، اخلاص و ایمان دولت قاجار را می توان پیدا کرد.آنجا امکان بسیار مهمّی برای ابراز ارادت و ایثار ملوکانه بود. تکیه دولت که بعدها در ضمن نوسازیهای دورانِ رضاشاه بعمد با خاک یکسان شد تا از طنز روزگار جا برای گسترش دستگاه اداری دولت باز شود یکی از بزرگترین بناهای ساخته در عصر قاجار و زاییده فکر خود ناصرالدین شاه بود الهام بخش شاه در ساختن این بنای مدور و گنبدنیمه پوشیده آن شاید تالارهای کنسرت اروپایی بود که خود او یا مشاور فرانسوی اش، ریشار و نیز معیرالممالک برای اجرای تعزیه مناسب دانست.

۷

✍سفر زیارتی شاه به عتبات عالیات در عراق عرب در ۱۲۸۸ ه.ق که اولین سفر او به خارج و نیز نگاه نخست او به مساعی تجددطلبی عثمانی در عصر تنظیمات بود نمایش آگاهانه ای از این ابراز مسلمانی همایونی و تحقّق آرزوی او برای زیارت مزار امام حامی اش بود در حرم امیرالمؤمنین در نجف، شاه همچون سلطان شیعیان عمل کرد و به همین عنوان نیز از طرف رجال شهر، علمای عظام شیعه حتی مقاماتِ عثمانی استقبال شد به امر شاه، خزانه خصوصی اميرالمؤمنین که از زمان فتح عتبات توسّط نادرشاه در سال ۱۱۴۶ هـ ق بسته مانده بود گشوده شد و در حضور او بازرسی و شمارش شد. همچنین به دستور شاه تزیین و مرمت مفصّل و گزافی در حرم حضرت علی در نجف، در حرم امام حسین در کربلا و در سایر عتبات عالیات به عمل آمد و تمامی مخارج آن از کیسه خود شاه پرداخته شد. در ملاقات با مجتهدین عظام هر دو شهر و در زیر گنبد مرقد ائمه شهید وی گوییا در ملک خویش بود در ضریح اميرالمؤمنين ناصرالدین «سلطان شیعیان»، جقه پادشاهی اش را یعنی سنجاق الماس بزرگی را که شاهان قاجاریه به نشان اقتدار ملوکانه بر کلاه می زدند پیشکش «شاه نجف نمود تا بر فراز مقبره امام آویخته شود. جلوه این عمل شاهانه از نظر کسانی که این منظره را به چشم دیدند و یا شرح آن را اندکی بعد از بازگشت ناصرالدین در سفرنامه اش که اندکی بعد به چاپ رسید خواندند نمی توانست پنهان بماند.
۸

✍این ابراز شریعت مداری شاه، گذشته از ادای مرتب فریضه نماز که به دقت در خاطرات تمام سفرهایش آمده است شامل حمایت مجدّانه او از برقراری تعزیه و عزاداری برای شهادت امام حسين و ذکر مصیبت اهل بیت هم بود مراسم تعزیه در دهۀ اولِ محرم الحرام یکی از جنبه های محبوب مذهب عامۀ مردمان در زمان قاجار بود که به طرزی حزن انگیز با بکارگرفتن نقاره و شیپور به اجرا درمی آمد. دلبستگی شاه به مراسم تعزیه را نمی توان صرفاً به علاقه او به نمایش یا به اشتیاق غریبش به نگریستن با دوربین شکاری به جماعت اشراف بخصوص به زنان در جایگاههای ويژه طبقه ممتاز، نسبت داد. علّت مهمّتر برای حمایت پایدار شاه از تعزیه، تمایل آگاهانه او به حفظ و رواج تورک شیعه چیلیک بود که مخالفت برخی علمای شعوبی را برمی انگیخت. فقاهت در مذهب شیعه حریمی بود که شاه مایل به ورود در آن نبود.

🍎🏃📚✏️
👆👆👆
دوکتور عبدالغفار بدیع
ترسه قهرمانلار
۵

✍️ ایسرائیل ضیددی دوْنون گئین اسد دؤورانینداکی سوریه ایسرائیل نؤکرایدی. ایسرائیل ایله ساواش یالنیز قودرت و حؤکومتی ساخلاماق ایدی. روسیا نئچه اوْن ایل سوره یه ده ارخاایدی ایسرائیلی ده دستکله ییردی. دوغوشداندا ایسرائیل اورتودوکس و کاتولیک توتالغاسی(ابزار) ایدی. و هر ایکی طرف ایستر موسلمانلار ایستر جووودلر ترسه لر(مسیحی) توتالقاسی اولموشدولار.

۶
✍️ تورکلرین گوجله نمه سییله اوچونجو جیزغینین شاهیدییک. بیز گرک چاغداش تورکییه نی دوْغو و باتی قودرتلرینین رقیبی بیلک. اگر قودرت و گوج رقیبی اولماسایدی قویمازدیلار تکلیکده سوریه نی اله آلسین. دوْغوشداندا موسلمانلار ایسرائیل ایله ترسه ساواشیرلار. چین چاغداش اوردو ساواشینین یئرینه اقتصادی ساواش قویوبدور. یوزلر ساواش واردیر بئله نچی ساواش بوتونلوگو (تمامیّت خواهی )قوْروماق اوٌچوندور. موسلمانلار تورک بایراغی آلتیندا بیر گون بیرلیگه چاتاجاقلار و ایسرائیله قارشی دوٌزگون ساواشی تاپاجاقلار. نییه کی یالنیز تورک ایسلام مکتبی صلیبی لرله ساواشماغا باشاریلاری واردیر. غیر ایسلامی ناسیونالیسم و غیرمیللی ایسلام مئیدان فاتحی اوْلا بیلمز.

۷

✍️ ماسون ایله وارلیق تاپان بعضی ضد ایسلامی ناسیونالیسمی اوْلان قوْنشو اؤلکه لر دوْغوشداندا ظاهیرده انقلابچی گؤرسه نیلن و باطینده شئیطانچی اوْلان ماسونلارین استحمار توتالغالاریدیلار. بونا گؤره بیز میللی ایسلامسیز دیش آلیملیق(وارداتی) ناسیونالیزمله بوتونلوکده قارشی قارشییا ییق. دوٌزونه باخساق میللّی فلسفه، میللّی عیرفان، میللّی حئکمت، میللّی اخلاق و میللّی هوٌنرین اولماماسییلا بئله قوندارما ناسیونالیسم اوزه چیخیبدیر. پانفارسیسم و ایرانشهری بو قوماشلاردان بیریسیدیر.

۸
✍️ دوکتور پیزیشکییانین سئچیلمه سین گرگ بیر جور ایسلام میللی بیرلیکه قاییتماق بیلَک. بوٌتون محروسه اؤلکه لرینین بودونلاری و اولوسلاری توٌرکلرین اؤندرلیگینده اوْلان مودئرن محروسه اؤلکه لرینه قاییتماقدان راضیدیلار. نییه راضیدیلار؟ ایلیمان(اعتدال اندیش) عاغیلا اییه اولدوغو سببینه گوره راضیدیلار. دوٌزدور ایندی تورک قاجار محروسه ممالیکی جور به جور سیاسی، اداری و اقتصادی چتینلیکلری واردیر آنجاق پیزیشکییانین گلمه سییله نه قدر ده آز اولسا توپلوم نیسبی دینجلیگه یئتیشیبدیر. بو نیسبی دینجلیک و قونشولارلا یاخچی قونشولوق ائتمک، FATF چؤزمه یینه جیددی چالیشقانلیق گؤرستمک شعوبیه و ایرانشهریلری ضعیفلتمکدیر. دوزدور پیزیشکییانین تاجیکیستان سفری ایرانشهریلره بیر هدیه دیر آنجاق بیز اصلا راحاتسیز ده ییلیک چون اعتدالی و متسامح و متساهل تورکلوک عاغیللیغی بونو سئندیرمه یه گوجو واردیر.

۹
✍️ تورکلر حاکمیته و سیاسی مودیریته فیکیر وئرمه سینلردئیه قاجارلیلاری کورلاماق باشلاندی. آجیناجیقلا(تأسف) هله چوخلو آیدینلاریمیز بیلمیرلر قاجار نییه کورلانیر! آذربایجان اصیل دؤولتی مکتبی مشروطه ایله قوندارما اصیلسیز و غیر مکتبی مشروطه آراسیندا گیجه لیب و بیلمیر محمد شاه و ناصیرالدینشاهی سئچسین یوخسا ستارخانلا باغیر خانی. علی میسیونو سئچسین یوخسا مظفرالدینشاهی. حیدرخان عمواوغلونو یا محمدعلی شاهی، شیخ خیابانینی یا احمدشاهی.

چئویریجی : چاووش
@chgrmn

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۱۱/۰۱
الاثنین:۱۹رجب۱۴۴۶
Monday, 20 jan2025
دوشنبه ها:
اسلام ملّی( تورکی)۶۰
احیاگران و مصلحان اسلام تورکی

۱۶. یوسف آقچورا ۲
(بنیان هرگونه حاکمیّت در نهاد ملّت است)

دکتر عبدالغفار بدیع
۲۰ یانوار ۱۹۹۰(قارا یانوار) یادآور مقاومتِ تورکان مسلمان شیعه جمهوری آذربایجان در جهت استقلال خواهی در برابر شعوبیه روسی ارتدوکسی

۱

✍سه طرز سیاست، نوعی آسیب شناسی گفتمانهای مسلط سیاسی در قرن۱۹ و ابتدای قرن۲۰جهت ارائه راهکاری برای جلوگیری از اضمحلال امپراطوری عثمانی و تداوم حیات آن در عصر جدید بود. مواجهه عثمانی با تحوّلات اروپا، تحقّق مدرنیزاسیون را در ساختار سیاسی امپراطوری عثمانی ایجاب می نمود. سلطان محموددوم و دولتمردان تنظیمات، تلاشی وافر برای تبدیل عثمانی از نظام سلطنتی به دولت-ملّت مدرن آغازکرده بودند.

۲
✍سه طرز سیاست عبارت بود از:
۱.عثمانی گرایی
۲.پان اسلامیسم
۳. تورک گرایی(توحید الاتراک)

ناسیونالیسم قومی(آلمانی)وقتی ناسیونالیسم مدنی(فرانسوی) را در جنگ پروس(۱۸۷۰-۱۸۷۱) شکست داد دیواره ملّت سازی عثمانی هم ترکهای خود را نشان داد.پروژه ملّت عثمانی مثل پروژه ملّت ایرانی ورشکسته شد ایده جدید تحت عنوان پان اسلامیسم(وحدت جهان اسلام) پدیدآمد.در دوره حکومت عبدالحمید دوم(۱۸۷۶-۱۹۰۹)این طرز سیاست رسما در دستور کار دولت عثمانی قرارگرفت.استفاده از عنوان خلیفه توسط عبدالحمید، افزایش دروس اسلامی در مدارس،گماردن روحانیّون در برخی مناصب کشوری،اعزام هیاتهای تبلیغی به مناطق مسلمان نشین سرزمینهای دور و نزدیک و احداث راه آهن حجاز گوشه ای از فعالیّتهای صورت گرفته بود. آقچورا معتقدبود دوره تنظیمات می کوشید دولتی سکولار را بنانهد دوره هویّت اسلامی(عبدالحمید دوم) دولتی تئوکراتیک را بنامی نهاد. چنین سیاست پان اسلامیستی از منظر وی منجر به نابرابری میان اتباع عثمانی و نارضایتی میان مسیحیان عثمانی و تشدید خصومت با دول اروپایی می شد. آقچورا هر دو طرز سیاست ورزی(عثمانی گرایی و پان اسلامیسم) را ناکام دید و برای نگهداشت عثمانی و مدرن نمودن وی نقشه راه سوم را پیش کشید و آن عبارت بود از:

برساختن دولت-ملّت مدرن با تکیه بر مفهوم و عنصری به نام تورک.

۳

✍به نظر می رسد آقچورا اندیشه وحدت تورکان را از تورکان مسلمان قفقاز، تاتار و داغستان آموخته باشد و آن را در استانبول می خواست پیاده کند. محافل علمی جوان در استانبول هم به اندیشه وی کمک می کرد. وی امکان ایجاد یک ملّت عثمانی را بر اساس الگوی ایالات متحده آمریکا ردّکرد تنها رویکردهای پان اسلامیستی و تورک گرایانه را قابل اجرا و تحقّق می دانست. وحدت در اسلام، مانعش دول اروپایی بودند وحدت در تورک بودن تنها مانعش روسیه تزاری بود بسا مخالفان روس، وحدتِ تورکان را هم دامن می زدند. اینجا بود که وی ایده تورک گرایی را مقرون به درستی و راستی دانست و اعلام نمود:
بنیان اصلی تاریخِ عصرِ ما ملّتها هستند نه ملّت.

۴
✍آقچورا می دانست آنچه به ناسیونالیسم غربی کمک کرده مسیحیّت مدرن بوده لذا دنبال یک اسلام متجدّد می گشت تا بتواند وحدت میان اقوامِ تورک را ایجادنماید و هویّتِ مدرن ملّی را بسازد. لذا پاره ای از مطبوعات را به باد انتقادمی گرفت که چرا تنها به وضعیّت تورکانِ تابعِ دولتِ عثمانی می پردازید به تمامی تورکان خان بالیغ(پکن) تا قره داغ(مونته نگرو)نمی پردازید چرا تنها به سلاطین، شعراء و ادبای عثمانی می پردازید و توجهی به اوغوزها، چنگیزها،تیمورها،الغ بیگها،فارابیها،ابن سیناها، تفتازانیها و نواییها نمی کنید؟!.

۵
✍مقاله(ملّیت فکری و ملّت محاربه لری)فکر ملّیّت و محاربات ملّت که در سال۱۹۱۳م در نشریه تورک یوردی به چاپ رسید یکی از امّهات فکر وی بود. در این مقاله اقتصاد را زیر بنای اندیشه می دانست.اگر فرانسویان مفهوم ملّت را پدیده ای تاریخی و مبتنی بر انتخاب می دانستند و اگر آلمانیها مفهوم ملّت را پدیده ای طبیعی و مبتنی بر نژاد قلمدادمی کردند کم کم درک انتزاعی از ملّت جای خود را به درک واقعی داد. آقچورا در کتاب(معاصر آوروپاده سیاسی و اجتماعی فکرلر و فکری جریانلر) اندیشه های سیاسی و اجتماعی و جریانهای فکری در اروپای معاصر به شکلی مفصّلتر به بحث درباره ملّی گرایی و نقل آرای اندیشمندان و نویسندگان اروپایی پرداخت.

۶
✍آقچورا با توجّه به اندیشه های امیل بورژوا (۱۹۳۴-۱۸۶۵م)ریشه شکل گیری ملّتهای جدید در اروپا را در تحولاتِ رنسانس و نهضت رفرمیسم دانست زیرا در جریان رفرمیسم، زبانهای محلّی به جای زبان لاتین بعنوان زبان دین پذیرفته شدند رخدادی بس مهمّ در فرایند تکامل ملّتها بود زیرا استوارترین اساس ملیّت، زبان بود.وی تصریح نمود اقوام اسلاو(چکها،اسلواکها، اسلووناییها،کرواتها،صربها،لهستانیها و روسها) و همچنین مجارها،رومانیاییها،ایتالیاییها و یونانیها جملگی را متاثّر از قرائت آلمانی یعنی، ملّی گرایی نژادی می دانست...

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۱۰/۲۷
الخمیس: ۱۵ رجب ۱۴۴۶
Wednesday,16 Jan 2025
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۴۳)
میللی مکتب
ترسه قهرمانلار۲

دکتر عبدالغفار بدیع

۱
✍اگر شمس تبریزی می گفت من خطّ سوم هستم این خطّ سوم در جهان معاصر و مدرن خطّ بازگشت به هویّت تورکی است. تورک بدون اسلام و اسلام بدون تورک قابل تحلیل و تفسیر نیست. تورک بودن و مسلمان بودن یک شرافت و منزلت است.

۲
✍پس از  شکست قاجار و عثمانی یک خلاء قدرتی را در جهان تورکی اسلامی پدیدآوردند در این صدسال، مهمترین علّت شکست جهان تورک، فقر فلسفه و فقر روشنفکردینی و عدم تحلیل درست از تورکیّت و اسلامیّت در مقابل مکتب مسیحیّت بود. مثلا:رهبر حزب اول انگلستان،پل گلدینگ، که نمی توانست تبدیل ایاصوفیه به مسجد را بپذیرد، تصویری را به اشتراک گذاشت که پرچم یونان را بر فراز مسجد ایاصوفیه نصب شده نشان می داد.

۳

✍مکتب تبریز در طول تاریخ سعی کرده اسلام را ملّی و بومی و اصلاح کند در واقع ربع رشیدی بعنوان نخستین دانشگاه جهان، کانون اندیشه و روشنگری اسلامی و مبارزه با شعوبیّه بود. مکتب و عرفان ملّی تبریز مبارزه با شعوبیّه، ریا، خدعه و تقیّه بود.


۴

✍چرا ملّی؟ چون تمام متفکّران و هنرمندان محصول فرهنگ جامعه خویش هستند. این تراوش فکری، هنری به جهان بینی آنان برمی گردد همین جهان بینی هم محصول و معلول جامعه ای است که متفکّر یا هنرمند در آن می زید حتا احساسات و ادراکات و عواطف و اسطوره ها و نمادها و سمبلها و در یک کلام فلسفه هم محصول همان جامعه است. مکتب مارکسیسم هم انسانها را محصول محیط می دانست. جوامع باهم فرق دارند چون تفرّق در جوامع و میان ملّتها حاکم است پس تعدد در فلسفه آنها و مکتب آنها پدیدمی آید و این فلسفه و مکتب با اینکه خود محصول و معلول جامعه اند در یک دیالوگ معرفتی آن زمان می تواند در جامعه تاثیر نهد که ملّی شود یعنی، صبغه شاکله ها و مولفه های آن ملّت را به خود گیرد‌. اگر مارکسیسم ملّی نشده بود تنها کتابهایی بود در قفسه کتابخانه ها‌.


۵

✍سوریه دوران اسد در قالب مخالفت و دشمنی با اسرائیل خادمان اصلی اسرائیل بودند. جنگ با اسرائیل بهانه ای برای حفظ قدرت شده بود روسیه چندین دهه است که هم پشتیبان سوریه است هم طرفدار سرسخت اسرائیل. در واقع اسرائیل هم ابزار مسیحیّت ارتدکس و کاتولیک است. هر دو طرف مسلمانان و یهودیها ابزار مسیحیّت گشته اند.

۶
✍با رشد قدرت تورکان، شاهد زایش قدرت و خطّ سوّم هستیم. ما امروز باید تورکیه را یک قدرتی بشماریم که رقیب قدرتهای شرق و غرب است اگر تورکیه قدرت و رقیب نبود نمی گذاشتند به تنهایی سرنوشت سوریه را بدست بگیرد در واقع مسلمانان با اسرائیل ترسه مبارزه می کنند مثلا چین مبارزه نظامی را به مبارزه اقتصادی تبدیل کرده است صدها راه برای مبارزه وجود دارد این نوع مبارزه تنها برای حفظ تمامیّت خواهی است. مسلمانان در بیرق تورکان روزی به اتحاد خواهندرسید و راه مبارزه درست را با اسرائیل پیداخواهند کرد. زیرا تنها مکتب تورکی اسلامی توان مقابله با صلیبیون را دارد. ناسیونالیسم غیراسلامی و اسلام غیر ملّی نمی‌تواند فاتح این میدان شود.

۷

✍برخی کشورهای همجوار با ناسیونالیسمهای ضدّاسلامی که بر مبنای موجودیّت قلاّبی ماسونی تعریف شده ابزار استحماری ماسونهای به ظاهر انقلابی و در باطن شیطانی هستند به همین سبب است  که ما با ناسیونالیسم وارداتی بدون اسلام ملّی شدیدا مخالف هستیم البته نبود فلسفه و عرفان و حکمت و اخلاق و هنر ملّی عامل دوام و بقای ناسیونالیسمهای قلّابی شده است. پانفارسیسم و ایرانشهری یکی از همین قماشها است.

۸
✍انتخاب دکتر پزشکیان را باید نوعی رجعت به اتّحاد ملّی اسلامی دوران عثمانی دانست. ملل و طوائف و اقوام ممالک محروسه همه از برگشت به ممالک محروسه مدرن به رهبری تورکان راضی هستند زیرا دارای عقلانیّت اعتدال اندیش دیگرپذیرند. هرچند امروز ممالک محروسه تورکان قاجار انواع مشکلات سیاسی، اداری و اقتصادی دارند اما با آمدن پزشکیان هر چند کم، جامعه تقریبا به آرامش نسبی رسیده است. همین آرامش نسبی، همسایگی خوب با همسایگان و اهتمام جدّی به حلّFATF ...می رود قدرت شعوبیّه و ایرانشهری را تضعیف کند. هر چند سفر به تاجیکستان یک هدیه پرزدینتی به ایرانشهریان است ما هرگز ناراحت نیستیم چون عقلانیّت تورکی اعتدالی و متسامح و متساهل قدرت هضم آنرا دارد.

۹
✍تخریب قاجار بخاطر این بود که تورکان به حاکمیّت و اداره سیاسی فکرنکنند مع الاسف هنوز هم بیشتر روشنفکران تورک نمی دانند چرا قاجار تخریب می شود!.آذربایجان در انتخاب میان مشروطه دولتی مکتبی اصیل با مشروطه غیرمکتبی غیراصیل و قلّابی گیج و منگ است نمی داند محمدشاه و ناصرالدین شاه قاجارتبریزی را برگزیند یا ستارخان و باقرخان را. علی مسیو را برگزیند یا مظفرالدین شاه را، حیدرخان عمواوغلو را یا محمدعلی شاه را، شیخ خیابانی را یا احمدشاه را.

مجموعه مباحث خدمات متقابل تورکان و اسلام ( فلسفه، حکمت، اخلاق، عرفان، ادبیات و ...تورکان مسلمان ) را به صورت صوت می توانید در این کانال دنبال کنید.
https://t.me/drbadiesotiyat

کانال جدید صوتیات
مجموعه مباحث خدمات متقابل تورکان و اسلام به صورت فایل صوتی ارائه می گردد در صورت صلاحدید به کانال ما بپیوندید

https://youtu.be/Tr74qnTpVuI?si=OGPnBaaukRTUXan8

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه: ۱۴۰۳/۱۰/۲۴
الثلاثاء: ۱۲رجب۱۴۴۶
Tursday, 13 Jan2025
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی)۴۴
۱. قاجاریّه
ترسه تاریخچیلیک

دکتر عبدالغفار بدیع

میلاد مولای متقین علی ع مبارک باد

۱

✍آذربایجان و ممالک محروسه ایران گرفتار یک ترسه دوشونجه و ترجیح بلا مرجح میان ستار و قاجار است. ستار دلال اسب و بزن‌بهادری شیخی مذهب که مقابل پادشاه ممالک محروسه ایستاد و در جریان اختلاف شاه و مجلس از دستورات طهران تبعیّت نکرد. در جریان مشروطه، با بی‌سوادی تمام، آلت فعل مارکسیستهایی مانند علی مسیو در تبریز شد و عملاً موجبات اشغال آذربایجان توسّط روسها گشت. ادوارد براون از باج‌گیری‌های او در اردبیل مفصل نوشته است. ایستادگی او مقابل قشون عین‌الدوله، موجب سقوط طهران گشت. فرقه‌های سیاسی هر کدام به امامزاده او دخیل بستند و از او که هیچ خدمتی به مملکت نکرد بت تراشیدند. حتی فرقه دموکرات و مجاهدین و فرقه ضالّه طاغوتی ایرانشهری. پس از عزل محمدعلی‌شاه قاجارتبریزی، دولت سپهدار ستارخان را به طهران کشاند و مشروطه‌خواهان چندی بعد، او و قماش تحت فرمانش را زخمی، خلع‌سلاح و گوشه‌نشین کردند. چندی بعد هم به حال ذلت‌باری از دنیا رفت.هیچ کسی در آذربایجان و تبریز برای او گریه نکرد دل نسوزاند. ستارخان فقط مقابل شاه شاخ بود و الا زمانی که روسها آذربایجان را شخم می‌زدند در طهران نشسته و با صدنوکر خود قلیان می‌کشید. او را هم باید در لیست طولانی ترسه قهرمانانی همچون امیر صغیر، کسروی، تقی زاده، میرزاکوچک جنگلی، یپرم ارمنی، حیدرعمواوغلو،پسیان،رضاخان،مصدّق و... قرارداد‌.

۲

✍قاجار را به ما ترسه شناسانده اند مرتجع و مستبد جلوه نموده اند حالیا که تمام زیر ساختهای علمی و صنعتی و حرکت از جامعه دهقانی بسوی جامعه‌ مدرنیته در دوران قاجاریه اتفاق افتاده است. در حکومتهای قاجاریه که مظفرالدین شاه قاجارتبریزی شاید از ضعیف‌ترین های ان سلسله باشد یک تومن قاجاریه با دو دلار امریکا برابری می کرد و ابراهیم صحاف باشی در سفرنامه‌اش به این نکته در اقتصاد تهاتری اشاره کرده است و حالا دلار دارد به مرزهای یکصدهزار تومانی و شاید هم بالاتر برسد.

🖋️برخی از عمده خدمات قاجار به شهادت تاریخ با متد هویّت اندیشی:
✍ ایجاد وزارتخانه برای اولین بار در تاریخ کشور برای ارتباط با کشورهای غربی
✍ وزارت علوم و وزارت دول خارجه در سال1239
✍ تشکیل هیات دولت مرکزی (داخله‌،مالیه،عامه و دول خارجه)در سال 1239
✍ اولین اندیشه‌های اصلاح طلبانه
✍ پذیرش آرام اندیشه های مدرن
✍ مدارس مدرن برای بار اول در کشور و تاسیس دارالفنون در سال 1268مبدا تحول دوره جدید در فرهنگ و علوم ایران
✍ تاسیس چاپخانه سنگی 1245
✍ انتشار اولین روزنامه از جمله وقایع اتفاقیه و ...
✍ تعلیم زبانهای خارجی برای اولین بار در کشور از جمله فرانسه و انگلیسی
✍استفاده از مساجد بعنوان مدرسه
✍کشیدن راه آهن تهران به حرم عبدالعظیم و شروع پروژه راهسازی
✍کارخانه چراغ گاز و چراغ برق برای بار اول در کشور
✍تلگراف خانه
✍خط تراموا
✍پلیس، وزارت چلیه پلیس
✍ شیوه نوین اداره امور شهری:
ایجاد شهربانی و بلدیه از جمله ایجاد ضوابط احداث مستغلات و ساختمانها
✍ اعزام دانشجو به فرانسه برای تحصیل طب و نظام و فنون و نقاشی
✍ تاسیس مدرسه مشیریه برای زبانهای خارجی
✍ ایجاد مجمع نخبگان و دانشمندان و مترجمان
✍ ایجاد کارخانه‌های مختلف برای بار اول در کشور نظیر ریسمان ریسی
✍ ایجاد ضراب خانه و کارخانه تفنگ سازی و مخزن تدارکات حربیه
✍ گسترش وسایل حمل و نقل عمومی با عنوان کرایه ساعتی
✍ تاسیس کارخانه کاغذسازی، چلوارسازی‌،  بلور سازی و  چینی سازی و...
✍ کارخانه کبریت سازی
✍ کارخانه قند
✍ واگن سازی
✍ ایجاد بانکهای شاهنشاهی و استقراضی
✍ ایجاد مدارس جدید مظفریه، افتتاحیه ابتداییه و مدرسه ادب و ...
✍ تشکیل اولین قشون نظامی مدرن
✍ آسفالت ریزی اولین بار توسط قاجار
✍ انیستیتوی پاستور طهران
✍ ایجاد و تاسیس دانشگاه خوارزمی
✍تاسیس دارالفنون
✍تاسیس مدارس جدید
✍تاسیس بلدیه شهرداری
✍تاسیس وزارت امورخارجه
✍تاسیس قراول خانه(شهربانی)
✍تاسیس اولین رسانه دولتی
✍تاسیس عدلیه(دادگستری)
✍تاسیس اولین کارخانه برق
✍تاسیس تلگرافخانه
✍احداث اولین خط اهن
✍احداث اولین کاخ موزه در عمارت کاخ گلستان
✍تاسیس اولین بانک شاهی
✍اصلاح چاپارخانه و تبدیل ان به پست
✍اصلاح ساختار ارتش
✍احیای صنایع نظامی
✍اصلاح سیستم مالیاتی و دو برابر کردن عواید مالیاتی ظرف سه سال
✍برانداختن رسوم غلط مثل بست نشینی
✍اعزام دانشجو به اورپا برای اولین بار
✍کاهش حقوق خودشان و حذف القاب و عناوین اضافی
✍حذف اوراق بهادار بی‌اعتبار
✍ممنوعیت قمه‌کشی و لوطی‌گری
  ✍تحولات و اصلاحات عصر ناصری آنقدر چشم گیر بوده که پاره ای تحلیل گران آن را مبدا تاریخ دانسته اند یعنی حوادث مملکت قبل از ناصرالدین شاه و بعد از آن.

آتالار گونو موبارک اولسون

کانال رسمی دکتر عبدالغفار بدیع*dr.abdoulgaffarebadie pinned «بسم الله الرحمن الرحیم دوشنبه:۱۴۰۳/۱۰/۲۴ الاثنین:۱۲رجب۱۴۴۶ Monday, 13 Jan 2025 دوشنبه ها: اسلام‌ ملّی(تورکی)۵۹ احیاگران و مصلحان اسلام تورکی ۱۶. یوسف آقچورا ۱ دکتر عبدالغفار بدیع Ağlama, Təbrizim, ağlama... Nüsrət Kəsəmənli Demə, yollar uzaqdır Araya…»

xudaferin رنگی233خدافرین.pdf

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۱۰/۲۴
الاثنین:۱۲رجب۱۴۴۶
Monday, 13 Jan 2025
دوشنبه ها:
اسلام‌ ملّی(تورکی)۵۹
احیاگران و مصلحان اسلام تورکی
۱۶. یوسف آقچورا ۱

دکتر عبدالغفار بدیع

Ağlama, Təbrizim, ağlama...
Nüsrət Kəsəmənli

Demə, yollar uzaqdır
Araya bir çay düşüb
Vüsal kimin qisməti
Bizə həsrət pay düşüb.
Birimizə göz yaşi
Birimizə toy düşüb
Danış, ucadan danış
Sən dilini bağlama
Ağı dediyin bəsdir
Ağlama, Təbrizim, ağlama...

Çoxu dil pəhləvanı,
Sözdə aşıb-daşırıq,
Bu günahsız Araza
Neçə günah qoşuruq,
Vətənin ortasında
Məftilə dolaşırıq,
Bir də bax dünəninə,
Kimsəyə bel bağlama.
Dur ayağa, "Vətən" de,
Ağlama, Təbrizim, ağlama!..


۱

✍اسلام ملّی جمع اسلام با ناسیونالیسم یا جمع امّت با ملّت است به عبارتی اسلامی است که از منشور مفکوره یک ملّت عبور می کند و صبغه آن ملّت را در عقلانیّت و عواطف و آرمان ها و اهداف و اغراض و ...به خود می گیرد ملّت ها هم متعددند هم متفاوت می اندیشند پس اسلامشان، عرفانشان، اخلاقشان و... هم متفاوت است یکی اسلام ارتجاع را برمی گزیند دیگری اسلام ارتقاء و ارتفاع را. یکی با حبل اسلام به ته چاه می رود و آنجا می ماند چون اسلام شعوبی مجوسی در جهل و ظلمت چاه، دانشکده ریسمان شناسی راه می اندازد دیگری حبل را گرفته نه تنها از ته چاه بیرون می آید بلکه با آن به آسمانها و افقها عروج می کند.
به تعبیر مولانا:
زان که از قرآن بسی گمره شدند
زین رسن قومی درون چه شدند
مر رسن را نیست جرمی ای عنود
چون تو را سودای سربالا نبود
اگر اسلام فارسی شعوبی زرتشتی اسلام ارتجاع باشد اسلام تورکی شمنی، اسلام ارتقاء و رفعت است. کثیری از محییان و متفکران اسلام تورکی دغدغه عزّت اسلام و‌ مسلمین را داشتند. یکی دیگر از شخصیّت ها و متفکّران اسلام تورکی را به نام یوسف آقچورا با شما عزیزان در میان می گذاریم:

۲

✍یوسف آقچورا( ۱۸۷۶- ۱۹۳۵م/ ۱۲۹۳- ۱۳۵۳ق) یک احیاگر و مصلح اسلامی تجدداندیش و مدرن گرای جهان تورکی اسلامی است. محققانی چون "بیرکس"(Niyazi Berkes: 1908-1988) و کامال کارپات( Kemal Karpat) از وی بعنوان انسان فراموش شده یادکرده اند یعنی در میراث فکری کمتر به وی پرداخت شده است. برخی چون سیدحسن تقی زاده وی را در زمره پدران فکری پان تورکیسم دانسته اند. درباره وی یک عثمانی پژوه فرانسوی معروف به نام ژرژون کتابی درباره حیات فکری وی نگاشته است. در تورکیه نیز کتاب های محرم فیضی طوغای، احمد تمیر، آرمان چاکماک، آتیلا یوجل، مقالات باارزش کوران، حامد گوش آی، نادیر دولت، ارجمند برک در پنجاهمین سالگرد درگذشت یوسف آقچورا (آنکارا ۱۹۸۵) قابل عنایت است. نوشته های مغرضانه کاوه بیات و نادر انتخابی را هم به فارسی در این باره می توان از نظر گذراند. مهم ترین اثر وی کتاب سه طرز سیاست است که آقای رسول عربخانی در ۱۱۸ ص به فارسی برگردانده است. مقاله علی کالیراد با عنوان مروری بر زندگی، فعالیت های سیاسی و فکری و بخشی از اندیشه های آقچورا هم دراین باره خواندنی است. یوسف آقچورا در سال ۱۸۷۶م در روسیه زاده شد. خانواده وی از تاجران تورکان مسلمان تاتار بودند بیماری مادر و از دست دادن پدر در دوسالگی حیات وی را پاک دگرگون ساخت ابتدا به جنوب روسیه سپس به استانبول ۱۸۸۳م کوچ کردند. استانبول فضای حیاتی دوباره را برای مادر و فرزند فراهم کرد مادر با مردی داغستانی ازدواج کرد و یوسف برای تحصیل وارد مدارس نظامی شد. ارتباط با روسیه قطع نشد رفت و آمد میان روسیه و استانبول محملی برای قیاس شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تورکان مسلمان روسیه و عثمانی بود. کوچه های تنگ و تاریک با تماشاخانه های محقّر استانبول چگونه می توانست با خیابان های عریض و تمیز و پارک های بزرگ و تماشاخانه های بزرگ  قازان برابری نماید؟!. آقچورا پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در ۱۸۹۴م وارد مکتب حربیّه شد و دیری نپایید به اتهام فعالیت های ضدّ حکومتی به لیبی تبعید شد سپس به فرانسه گریخت‌ و محضر اساتیدی چون امیل دورکیم و آناتول لروآ بولیو و آلبر سورِل را درک کرد. با محافل تورکان در فرانسه آشناشد. سرانجام با پایان تحصیلات سال ۱۹۰۳م عازم روسیه و قازان شد در سنّ ۲۸ سالگی مقاله مبسوط ۳ طرز سیاست را در قاهره به چاپ رساند. پس از انقلاب ۱۹۰۵م آقچورا به جمع فعالان سیاسی مسلمان اتفاق المسلمین پیوست. انقلاب تورکان جوان در ۱۹۰۸م وی را عازم استانبول کرد. در جریان جنبش آتاتورک به صفوف ملّی گرایان پیوست و به عضویّت مجلس ملّی ترکیه درآمد. مدت ۱۲ سال صاحب کرسی نمایندگی بود. در سیاست گذاری فرهنگی  کمالیسم نقشی نقیش ایفاکرد. وی معمار تاریخ نگاری رسمی در جمهوری تورکیه بود. نخستین کنگره تاریخ تورک را در سال ۱۹۳۲م وی برگزار کرد و سرانجام سال ۱۹۳۵م در استانبول درگذشت‌. در نوبت آتی به سه طرز سیاست خواهیم پرداخت.

https://youtu.be/W4u4WOo-ZbE?si=WCW0GlK4ZfRWMFb_

https://youtu.be/rYj9dyZyM9k?si=C5m0LNfvKhg7pOO5

79.Ən naziat surəsi,
46 ayə
Məkkə surəsi
21-30
۷۹. النّازعات سوره سی،
۴۶آیه
مکّه سوره سی
۲۱-۳۰
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla



فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ(۲۱)
آنجاق او( فرعون) موسانی یالانلادی و اونا قارشی چیخدی.
21.Ancaq o ( firon) Musanı yalanladı və ona qarşı çıxdı.


ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَىٰ(۲۲)
سونرا آرخاسینی چئویریب ایشه باشلادی.
22.Sonra arxasını çevirib işə başladı.



فَحَشَرَ فَنَادَىٰ(۲۳)
او ( اؤز آداملارینی) بیر یئره ییغیب سسلندی.
23.O, (öz adamlarını) bir yerə yığıb səsləndi.


فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَىٰ(۲۴)
دئدی: "من سیزین ان اوجا رببینیزم".
24.O dedi: “Mən sizin ən uca Rəbbinizəm!”.


فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَىٰ(۲۵)
بونا گؤره ده الله اونو آخیرت و دونیا عذابی ایله یاخالادی.
25.Buna görə də Allah onu axirət və dünya əzabı ilə yaxaladı.



إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشَىٰ(۲۶)
حقیقتا، بوندا ( اللاهدان) قؤرخانلار اوچون عیبرت درسی واردیر.
26.Həqiqətən, bunda (Allahdan) qorxanlar üçün ibrət dərsi vardır.



أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ ۚ بَنَاهَا(۲۷)
سیزی یاراتماق داها چتیندیر، یوخسا گؤيو؟! الله اؤنو قوردو،
27.Sizi yaratmaq daha çətindir, yoxsa göyü?! Allah onu gordu,


رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا(۲۸)
قوببه سینی یوکسلتدی و اؤنو نیظاملادی.
28.Qübbəsini yüksəltdi və onu nizamladı.


وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا(۲۹)
گئجه سینی قارانلیق، گوندوزونو ایسه آیدینلیق ائتدی
29.Gecəsini qaranlıq, gündüzünü isə aydınlıq etdi.


وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا(۳۰)
بوندان سونرا یئری دؤشه ییب
30.Bundan sonra yeri döşəyib.

https://youtu.be/ocYHL-l1xok?si=GCAi7DjHvYxwTLq-

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۱۰/۱۷
الاثنین:۵رجب۱۴۴۶
Monday.6Jan,2025

دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۵۸
اصلاح تورکی و عربی۱

دکتر عبدالغفاربدیع

۱

✍قرآن و اسلام یک حرکت انقلابی و اصلاحی بود.اصلاح در قرآن در برابر افساد می نشست اصلاح در چه چیزی؟ در هویّت یابی، دوشونجه و اینانج. اصلاح در نگرشها، باورها، مناسبات فردی و اجتماعی، اصلاح نهادها با توصیه به عدل و قسط(حدید:۲۵)(جمعه:۲).
۲

✍بیت الحکمه یکی از عمیق ترین جریانهای اصلاح طلبانه در اسلام بود. برخوردی خردگرایانه با مسائل، رویکردی اعتزالی با معماهای فکری. راز تعدد فِرق در اسلام هم به عقل گرایی و حریّت در اسلام برمی گشت.
۳

✍جریانهایی چون اخوان الصفا، شخصیّتهای چون ابن حزم اندلسی، ابوحامد غزالی در باز اندیشی اسلامی نقش داشتند زنجیره ای از مدارس نظامیه در بغداد و نیشابور در دوره تورکان مسلمان سلجوقی، حرکت تورکان ممالیک فاطمی در مصر در تاسیس الازهر برای کسی پوشیده نیست. مولانا مرید شمس تبریزی بعنوان یک حکیم عارف تورک مسلمان در سده های بعدی نه چون غزالی در احیاءعلوم دین بلکه اصلاح را در هویّت یابی آدمی و رهایی از آموزه های مجعول شعوبیه با عقل متسامح و متساهل و عشق وفاجو جست و جو می کرد.

۴
✍در جهان عربی اسلامی اتفاق دیگری رخ می داد اصلاح طلبی اسلامی رویکردی مصلحت اندیشانه در فقه را برگرفت. شخصیت هایی چون ابن عبدالسلام( ۱۲۶۲م) مانند متفکران تورک مسلمان راه را در نفی تقلید و تمسّک به عقلانیّت جست و جو کردند. شافعی و مالکی را هم در این راستا باید دید. یک عالم حیرت انگیز حنبلی سلفی اندیش به نام ابن تیمیه در برابر عقلانیّت متسامح و متساهل نشست و دروازه هر نوع نوآوری را بربست. همو بود که بر محمّد بن عبدالوهاب ساخته شعوبیّه وقت تاثیر نهاد. از اصلاحات عربی اسلامی حاکمیتی؛ حرکت امام حسین ع و عمر بن عبدالعزیز و هارون الرشید را می توان در اسلام عربی نام برد.

۵
✍توجه به قانون در اسلام در سده دوم هجری و تدوین شیوه های قضایی در قالب حکم، تعیین قاضی ابویوسف به عنوان نخستین قاضی القضاه خلافت عباسی از سوی هارون و تقاضای هارون برای تدوین قوانین مالی یک رویکرد اصلاح طلبانه به شمار می رفت. ورود توره و یاسا به مفکوره اسلامی توسّط تورکان مسلمان خصوصا در عصر غازان خان و وزیر دانشمندش خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی بعنوان یک تورک مسلمان در جامع التواریخ نقطه عطف در حاکمیّت قانون و رواج و نشر اصلاحات فراخ اجتماعی، اداری و مالی در اسلام تورکی به شمار می آمد. محور اصلاح طلبی تورکی اسلامی در اندیشه فضل الله همدانی عبارت بود از: قانون گرایی، از میان بردن ناامنی، تامین آزادیهای فردی، جلوگیری از اختلاس و مظالم مالیاتی و فعالیّت های عمرانی.
۶

✍به تدریج با انقلاب اطلس یعنی کشف راه دریایی اروپا به هند (۱۴۹۸م)، امپراطوری صفوی و عثمانی و تبدیل عثمانی به خلافت مهم ترین اصلاح طلبی تورکانه در اسلام رخ داد. اروپای جدید پس از انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹م بمثابه یک رقیب در برابر اسلام عربی و اسلام تورکی به میدان آمد.
۷

✍اسلامِ سلفی، مقاومتی در برابر اندیشه های تحوّل گرایانه و استعمارگرایانه غرب بود. تکیه بر جهاد و امر به معروف در این منظومه طرح می شد. چرا محمدبن عبدالوهاب به جای رویارویی با اندیشه های غربی به حرکت ضدّعثمانی پیوست. فقیهی چون شوکانی البته معتدل تر از عبدالوهاب بود وی نیز بمثابه کثیری از مصلحان تورک مسلمان باب اجتهاد را در اسلام مفتوح می دانست.
۸

✍نقشبندیه در قفقاز خود را در قالب مریدیسم نشان داد تنها هدفش در برابر استیلای شعوبیه روسی ارتدوکسی، تشکیل حکومت اسلامی بود. در نقشبندی شریعت حذف نمی شد. در دهه ۱۸۲۰م جهادی فراگیر در قفقاز و داغستان آغاز شد حکومتی اسلامی با عنوان امامت در داغستان پدید آمد که به ترتیب قاضی محمّد و حمزه بیگ و شیخ شامل جانشینان آن گشتند اسلام بمثابه یک حرکت جهادی در مبارزه با ظلم و استیلای اغیار و اجانب یک اندیشه تورکانه در مفکوره اصلاح اندیشی اسلامی تورکی بود. البته نقشبندی تنها در قفقاز نبود در چین هم عالمی به نام کانسو همین برداشت جهادی از اسلام را داشت.

۹

✍یکی از رویکردهای مصلحان اسلامی از میان برداشتن اختلافات قومی بود. اگر سلطان سلیم بعنوان نخستین خلیفه تورک پا به عرصه نهاد تنها هدفش وحدت جهان اسلام بود. حتا وی برای تحقق این امر زبان عربی را در کنار زبان تورکی زبان رسمی دربار کرد. دوران کوتاه نادرشاه افشار(۱۷۳۵ تا ۱۷۴۷م) در تحکیم و تقریب و ترغیب روابط شیعه و سنّی یک نقطه عطف بود در واقع نادرشاه بعنوان یک حاکم تورک مسلمان و یک مصلح اسلامی پراتیک بود. با این که اقتدار لازم را در حمله به عثمانی داشت نه تنها حمله نکرد بلکه اصل خلافت اسلامی در عثمانی را خدشه دار نکرد. نخستین حکمران تورکی اسلامی در تثبیت مذهب جعفری در کنار مذاهب اربعه نادر شاه است.

79.Ən naziat surəsi,
46 ayə
Məkkə surəsi
۷۹. النّازعات سوره سی،
۴۶آیه
مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla

وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا(۱)
آند اولسون (کافیرله رین جانلارینی) زورلا چکیب آلانلارا!
1. And olsun (kafirlərin canlarını) zorla çəkib alanlara!


وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا(۲)
آند اولسون ( مؤمین له رین جانلارینی) آسانلیقلا آلانلارا!
2. And olsun (möminlərin canlarını) asanlıqla alanlara!


وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا(۳)
آند اولسون( گؤيده) اوزوب گئدن ملک له ره!
3.And olsun (göydə) üzüb gedən mələklərə!


فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا(۴)
آند اولسون اوتوب کئچن له ره!
4.And olsun ötüb keçənlərə!


فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا(۵)
آند اولسون ایشله ری نیظاملایانلارا!
5. And olsun işləri nizamlayanlara!

يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ(۶)
او گون سارسیلان ( سوردان) سارسیلاجاق.
6O gün sarsılan (surdan) sarsılacaq.


تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ(۷)
اونون آردیجا(ایکینجی دفه سورون اوفورولمه سی ایله) بیر گورولتو قوپاجاق.
7.Onun ardınca (ikinci dəfə surun üfürülməsi ilə) bir gurultu qopacaq.


قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ(۸)
او گون اوره ک لر قؤرخودان تیتره یه جک
8.O gün ürəklər qorxudan titrəyəcək.


أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ(۹)
گؤزلر(قؤرخودان) یئره زیل له نه جک
9.Gözlər(qorxudan)yerə zillənəcək.


يَقُولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ(۱۰)
اونلار دئییرلر:بیز(یئنیدن)بوندان قاباقکی حالیمیزا قایتاریلاجاغیق؟!

10.Onlar deyirlər: biz (yenidən) bundan qabaqkı halımıza qaytarılacağıq؟!.

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

https://youtu.be/IlpkUPeJMSo?si=VAQxNQqvj1bm0oGy

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۱۰/۳
الاثنین:۲۱جمادی الثانی۱۴۴۶
Monday,23 December2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۵۷
احیاگران و اصلاح طلبان اسلام تورکی
۱۵.رضاالدّین بن فخرالدّین
دکتر عبدالغفار بدیع

Özümlə söhbət
Məmməd Araz
Hara tələsirsən?
Bilmirəm hara!
Bir onu bilirəm: sürət gərəkdir!
Atını at getməz qayalıqlara,
Quşqonmaz zirvəyə sürmək gərəkdir!.
Zirvədə nə var ki?
Birincilik var!
Ordan aşağıya baxmaq şöhrəti...
Bəs ora tələsik qalxmaq şöhrəti?
Yorular, büdrərsən!
Dartan tapılar!
Dartılar yabılar!
Görmüşəm yedəkdə qalxan çox atı..
Yəqin, gönməmisən bu zarafatı:
Qırır yüyənini Qəfil bir tufan,
Baxır gülə-gülə:
Bir daş sayağı,
Üzüaşağı
Necə də sürətlə yuvarlanırsan.
1967

۱

✍رضاء الدین بن فخرالدین(۱۹۳۶ - ۱۸۵۸) در روستایی در ولایت سامارا به دنیا آمد و مانند بیشتر علمای معاصر خود در مکاتب و مدارس تحصیل کرد و پیش نماز و مدرس و از سال۱۸۹۰ تا ۱۸۹۱ قاضی اداره امور دینی(مفتیگری اورنبورغ) شد و در اوفا به خدمت مشغول گردید. بر اثر مطالعۀ آثار مرجانی و خواندن روزنامه ترجمان گاسپیرالی و آشنایی شخصی با سیدجمال الدین اسدآبادی و مطالعه آثار محمدعبده به اصلاحگری دینی گرایش یافت.(Rorlich, pp.54-57)

۲

✍پس از انقلاب ۱۹۰۵م روسیه از مقام قضاوت استعفا و از اوفا به اورنبورغ نقل مکان کرد در آنجا با روزنامه وقت به همکاری پرداخت روزنامه ای که با سرمایه برادران رمی یف و سردبیری خواهرزاده شان فاتح کریمی، از فوریهٔ ۱۹۰۶ شروع به انتشار کرده بود و به مهمترین روزنامه تورکان مسلمان تاتارهای قازانی تبدیل شده بود(Devlet, p. 168)رضا الدّین مقالات خود را در روزنامه ها و مجلات دیگر تورکان مسلمان تاتار نیز به چاپ می رساند برادران رمی ریف دو سال بعد از آغاز انتشار، امکانات مالی نشر آن را بعنوان مهمترین و پایدارترین مجله تورکان تاتار از ژانویه ۱۹۰۸ در اورنبورغ فراهم آوردند و وی را که در عرصه های دین، فلسفه، تاریخ و زبان و ادبیات از سرآمدان روزگار خود در تاتارستان بود در رأس آن مجله قرار دادند.
۳

✍شورا با رهبری وی و همکاری نویسندگان اصلاحگر و یئنی جی لر به یکی از عمده ترین ارگانهای مطبوعاتی جریان اصلاح طلبی و نهضت جدیدیه(یئنی جی لر)تبدیل شد و سهم مهمی در فرایند رشد و تکامل جریان روشنفکری تورکان مسلمان تاتار و حتی تا حدودی در آسیای مرکزی(تورکستان) که در آنجا نیز خوانندگانی داشت تا اوایل سال ۱۹۱۸م ایفا کرد. در همین سال با استقرار و تحکیم اقتدار بلشویکها تعطیل شد.( lbid,p.170 ) رضاالدّین در جریان برگزاری کنگرهٔ ۱۹۱۷م مسلمانان روسیه دوباره به مقام قضاوت انتخاب شد و پس از مرگ عالم جان بارودی در ۱۹۲۲م به جای او به مقام مفتیگری برگزیده گردید و تا هنگام مرگ در ۱۹۳۶م در همین مقام باقی ماند.( Devlet, p.171 )

۴

✍رضاالدّین مجددی دینی و اصلاحگری اسلامی بود که لبّ اندیشه وی؛ تساهل و رواداری و احترام به افکار و عقاید ملل و نحل دیگر بود که با گذشت زمان توسعه می یافت وی بر آن بود که ترقّی آتی اسلام در گرو رویکرد غیرجزم اندیشانه به مسائل است.( Rorlich,pp.55-56 ) در کتابها و مقالات خود از اصلاح نهاد اداره امور دینی و مدارس دفاع می کرد و بیانیه ای معتدل تهیه کرد و در کنگره علماء، که از ۱۰ تا ۱۵ آوریل ۱۹۰۵ در اوفا برگزار گردید مطرح کرد.

۵

✍رئوس مطالب گزارش مذکور عبارت بودند از:
۱. لزوم اصلاح اداره امور دینیه

۲. تغییر رهبری دینی و انتخابی شدن مفتی ها به جای انتصابی بودن آنها

۳. اصلاح در فقه با توجه به توره و عرف و مصالح مردم و پاسخگویی به نیازهای آنها.

در انتخاب مفتی نیز می بایست شرط صلاحیّت وی در حل و فصل مسائل مذهبی و نیز احاطه اش بر علوم دنیوی به دیگر شرایط انتخاب افزوده می شد.

درباره اصلاح مدارس نیز پیشنهاد کرده بود که برنامه ای واحد از طرف شورای دینی ضمن جلب موافقت وزارت کشور برای تمامی مدارس تدوین و تصویب شود و به منظور بالابردن میزان کیفیت آموزش و اعتبار مدارس اصل امتحان گرفتن از طلاب معمول شود.

۶

✍رضاالدّین علاوه بر مقالات بسیاری که در مطبوعات به چاپ رساند، کتابهای بسیاری نیز تألیف کرده است که اهمّ آنها به این قرار است: کتاب چهارجلدی با عنوان آثار که درباره علمای تورک مسلمان تاتارستان است جلدهای اول و دوم این اثر بزرگ که بایگانی اداره امور دینیۀ اورنبورغ (مفتیات) عمده ترین منبعش بود. وی از ۱۹۰۰ تا ۱۹۰۸ جزوه چاپ و منتشر کرد. احتياجات مسلمانان روسیه و انتقاد از آنها مکتب و زکات... و تدابیر حکومت درباره اسلام هر سه در نیمه دوم دهه اول قرن ۲۰ چاپ شد. چند کتاب نیز درباره احوال و آثار متفکّران اسلامی تالیف کرده است؛ از جمله ابن رشد اندلسی،ابوالعلای معرّی،امام غزالی،ابن تیمیه، ابن عربی و احمدمدحت افندی(م ۱۹۱۲/۱۳۳۰).(نقل از کتاب جنبش جدیدیه در تاتارستان).

بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه: ۱۴۰۳/۰۹/۳۰
الجمعه: ۱۸جمادی الثانی۱۴۴۶
Friday, 21 December 2024

جمعه ها:
زبان و ادبیات ملّی(تورکی اسلامی)۳۳
قاضی برهان الدّین۱

دکتر عبدالغفار بدیع
۱
✍این که تورکان تنها در میدان و کارزار و شمشیر زدن سرآمد بوده اند و امور دیوان سالاری را دیگر ملّتها برایشان انجام می دادند یک ترسه دوشونجه و اندیشه شعوبی است زیرا تورکان هم در قلم و هم در قدم هم در کتابت هم در نضالت هم در دیوان سالاری هم در دیو کشی، مجاهدان فی سبیل الله بودند جهادشان هم قلمی هم سیفی بوده است از این حیث قرابت ویژه ای با ادب عربی دارند.

۲

✍در ادبیات عرب هم کثیری از شاعران هم درگیر تاج و تخت بودند هم گرفتار قلم و کتابت و شعر و شاعری مثل امرء القیس که ملک الضلیل نام دارد و مولا علی ع در نهج البلاغه  گفته است اگر قرار باشد من شاعری برگزینم الملک الضلیل است یعنی امرء القیس. پاره ای از شاعران صعلوک عرب پیش از اسلام این گونه بودند از این حیث ادبیات تورکی نیز شاعرانی حکیم چون امیر علی شیر نوایی و قاضی برهان الدین و شاه اسماعیل ختایی و ناصر الدین شاه قاجار تبریزی و ...را دارد که یک دست در سیاست و سلطنت داشتند یک دست در شاعریّت و لطافت و عشق ورزی.

۳

✍قاضی احمد برهان­ الدین، یکی از برجسته ­ترین نمایندگان تاریخ ادبیات مشرق زمین است که در برپائی ادبیات کلاسیک آذربایجان نقش بسزائی داشته و در حالی که شاعری بزرگ و دارای خلاقیت شعری شگرفی است، سلطانی توانمند و مقتدر، همچنین فقیهی عالم و مسلط بر علوم اسلامی بوده است و نقش بسیار ارزشمندی در حوزه­ ی ادبی، فقهی و تاریخی ایفا کرده است. قاضی برهان­ الدین شاعر سه زبانه­­ آذربایجان و یکی از نوابغ مشرق زمین است. با این حال، ادیبان ما بررسی اشعار و خدمات علمی – ادبی این اعجوبه­ دهر، بسیار سهل انگاری کرده ­اند؛ بویژه آنکه برخی او را نخستین شاعرِ کلاسیکِ آذربایجان می­ شمارند و فراموش می کنند که پیش از او شاعران بزرگی چون: شیخ عزّالدین حسن اوغلو، خواجه احمد فقیه، یوسف مدّاح، خواجه علی خوارزمی، خواجه دهّانی و دیگران وجود داشته اند. هر چند که آثار آنان بیشتر مثنوی بوده و برهان الدین غزل سراست، اما نام نبردن از آنان، غفلتی نابخشودنی است.

۴

✍برهان­ الدین برای تحصیل علوم زمان تمام سرزمینهای اسلامی را زیر پا نهاده و در علوم مختلفی همچون فقه، طب، نجوم، هیئت، الهیات، ریاضیات و غیره سرآمد زمان گشته است. او بعد از تحصیلات کامل به شهر خود باز می­ گردد و بر مسند قضاوت قیصریه تکیه می­ زند. در این اثنا، محمد بیگ حاکم قیصریه می­میرد و فرزندش به دلیل صغر سنی نمی­ تواند زمامِ امورِ حکومتی را در دست بگیرد و در سال 736 به عنوان وزیر وی، اداره­ کشوری به گردن می­ گیرد. در نبردهای سختی مشارکت کرده و شهامت­ها نشان می­ دهد و شهرت می­ یابد و به وزارت می­ رسد و در نهایت در سال 759 بر تخت سلطنت می­ نشیند.

۵

✍برهان الدین با داشتن قلمروی بزرگ شامل قیصریه، سیواس، قونیه و شهرهای همجوار آن، برای برپائی عدالت تلاش می­ کند و 17 سال تمام با اقتدار کامل حکمرانی کرده و بخش بزرگی از عمرش را صرف آبادانی و امور سیاسی سرزمینهای آناتولی می­ کند. در عین حال با آغاز یورشهای امیرتیمور، سعی می­ کند حکومتهای کوچک را به اتحاد در برابر امیرتیمور فرا خواند و در این راه از هوش و فراست بالای خود بهره می­ گیرد. بطوری که سلطان مراد دوم، حاکم قیزیل اوردو – سلطان توختامیش را نزد او می­ فرستد. این امر نشان می­ دهد که سلطان بزرگی چون او، به رای و تدبیر و لیاقت برهان­ الدین باور داشته است. او تمام همّت خود را در برابر امیرتیمور به کار برده و او را به دور کردن از سرزمینهای خویش وادار می­ کند.

۶

 ✍سلطان احمد برهان­ الدین، در جنگ سال 776 / 1398م با عثمانیان در میدان جنگ کشته شده است. تذکره های فراوان از زندگی و آثار قاضی برهان الدین نوشته اند و چندین تاریخ مستقل همچون رزم و بزم در باب زندگی، حکومت و اندیشه ها و آثار وی نوشته شده است. در 150 سال گذشته، دیوان برهان­ الدین نظر بسیاری از مستشرقین را به خود جلب کرده و در ترجمه­ نمونه اشعار وی به رقابت برخاسته­ اند. این تلاشها در اواخر قرن 19 شدت بیشتری یافته و چندین مقاله و نوشتن ترجمه حال و بررسی غرلهای او مطرح گشته است. پ. مئلورنسکی، ا. کریمسکی، پروفسور گیب، م. استابلوا، جناب شهاب­ الدین، پروفسور فواد کؤپرولو، ف. گودسل، پرفسور ل. لئدویان، وصفی قوجا ماهر تورک، احمد کاباکلی ، علی نهاد ترلان، سلیمان نزهت، محرم ارگین، ح. مازی اوغلو، نهاد سامی بانارلی، ع. آلپ ارسلان، م. قلیزاده، و دیگران به بررسی آثار و زندگی وی همت گماشته اند.
از شعرهای وی در وصف شجاعت و فتوت:

اؤزونو الشیخ گؤرَن سردار بولور،  
اناالحق دعوي قيلان بردار بولور.      
ار اولدور حاقّ يولونا باش اوينايا،  
دؤشکده اؤلن ييگيت مُردار بولور.  

بسم الله الرحمن الرحیم
چهارشنبه:۱۴۰۳/۰۹/۲۸
الاربعاء: ۱۷جمادی الثانی۱۴۴۶
Wednesday, 18 December 2024
چهارشنبه ها:
عرفان ملّی(تورکی اسلامی)۳۳
از فلسفه به عرفان

دکتر عبدالغفار بدیع
۱

✍ از فلسفه باید به عرفان رسید:
گر دخان او را دلیل آتش است *
بی دخان ما را در این آتش خوش است
خیلی ها با ادا در آوردن، خودشان را عارف می دانند حالیا که یک خطّ از عرفان نمی توانند تعریف بدهند عرفانی که نتواند در سازندگی و بالندگی انسان کمک کند به چه درد می خورد؟!. عرفانِ تورکی بالنده فرد و سازنده جامعه است. عرفان تورکی انسانی را پرورش می دهد که در جامعه؛ معتمد، معتبر، صادق و صالح و امین و ...باشد بتواند مشکلات جامعه و مصائب همنوع خویش را درک کند بویی از انسانیّت و تعاون به مفهوم واقعی آن برده باشد در مقابلِ عرفانِ شعوبی هندی می نشیند که جز گدایی و کلاّشی و دروغ و ریا و تقیه و تزویر  و انزوا و فال و شعبده و ...چیزی در آستین ندارد.

۲

✍خیلی ها اتفاق آشنایی شمس و مولانا را  شرح داده اند و همه تقریبا مشابه هم از روی هم نوشته اند. بصورت کلیشه ای برخورد اوّلین لحظه و سئوال شمس از مولانا و از خود بیخود شدن مولانا را تشریح می کنند حالیا که ماجرا به رهایی از ترسه دوشونجه برمی گردد شمس تبریزی، مولانا را از ترسه دوشونجه رهایی بخشید.
۳

✍مکتب و ایدئولوژی غالب آن دوران اندیشه عرفانی بود و اکثریت شخصیّتها به عرفان، گرایش داشتند و عرفان یک مکتب و یک جریان عدالت طلبانه مطرح بود در دوران دهقانی بیشتر کلّی گرایی بود و برداشتهای شخصی از عرفان داشتند و عدالت دوران دهقانی،  سیستماتیک نبود چون ابزار پیاده کردن عدالت و تقسیم عدالت خیلی ضعیف بود. اما همه می دانستند که عدالت اجتماعی باعث رضایت و رفاه و حریّت و عزّت همه می شود.

۴

✍مَباحث و مُباحثات شمس با مولانا تنها می توانست در عرفان ملّی هویّتی که ریشه در خودشناسی داشت تعریف و تبیین گردد خودشناسی یعنی، توان تجزیه و تحلیل خود و شرایط خود و اجتماع و پیرامون خود. بیشتر داستانهای آشنایی مولانا و شمس تحریف و آلوده به شعوبیات و مجعولات و توهمیّات است. این داستانهای دروغ و کذایی ما را از واقعیّت عرفان ملّی تورکی اسلامی، دور نگه می دارد. داستان همه مولاناشناسها کلیشه ای است. آن همه روابط عظیم و ملّی و انسان ساز  شمس و مولانا را در یک کلام  بنام عرفان مبهم خلاصه می کنند شنونده اصلا نمی داند که منظور از بیهوشی مولانا و حرفهای تند و تیز وی علیه هندوها و تمجید از تورکان و تبریز به چه معناست؟! این موضع گیری مولانا در برابر اندیشه هندی و هندیگری نشان می دهد که مباحث و روابط اصلی شمس و مولانا کاملا مبتنی بر عرفان هویّتی و ملّی و علیه نژاد پرستی و تقویت روح ملّی هویّتی به سرکردگی و لیدری و زعامت تبریز  و مکتب تبریز بوده است.

۵

✍ما می توانیم عرفان ملّی و عرفان غیرملّی داشته باشیم یعنی عرفان برخاسته از زبان و عقلانیّت و مکتب و مشرب یک ملّت. عرفان غیرملّی یعنی، عرفان وارداتی وابسته به غیر و برخاسته از غیر. ما تمام معرفتها و مقوله های علوم انسانی را من جمله؛ فلسفه، حکمت، اخلاق، تاریخ و سیاست را می توانیم و می بایست به ملّی و غیرملّی؛ هویّتی و غیرهویّتی تقسیم کنیم: آغاجی بولمه سن یارا بیلمسسن.

۶

✍مثلا اگر مشروطه را به ملّی تورکی قاجاری  و فارسی ماسونی غیرملّی تقسیم نکنیم  نخواهیم توانست ملّی هویّتی تحلیل کنیم و مجددا در دام متد لیبرالی و کمونیستی که هر دو ضدّ هویّتی و ملّی هستند خواهیم افتاد‌ یا تاریخ و یا سیاست امروز در کشور سیاست فارسی است سیاست تورک و تورکی حاکم نیست صدسال است منافع انسان تورک زیر پا گذاشته شده و ما هم ابزار شده ایم.

۷

✍عرفان زمانی ملّی و عملی می شود که فرد فرد جامعه در جریان زندگی عملی و اخلاقی و رفتاری و انسانی و سیاسی و اجتماعی خود از آن استفاده کنند و نهادینه شود مانند دین بدان متعهد باشد اداهایی که در این چند قرن بنام عارف در جامعه جا انداخته اند ضدّ عرفان بوده. پایه اصلی دین، شامانیزم و عرفان عملی طبیعت گرای دارای اصول بوده به گونه ای که در تمام جریان زندگی، این اصول را بکار می بستند شمس هم همین کار را کرد هویّت و مکتب ملّی را از طریق عرفان مطرح کرد بدون عرفان اصلا سخنانش فاقد اعتبار بود چون در یک سمتِ عرفان؛ اعتقاد، ایمان، صداقت و عدالت و و امانت داری و نوع دوستی بود  طبیعی است مکمل رسیدن به این مقام، فلسفه از نوع ملّی آن بود اگر اسمی از فلسفه برده نشده نه این که عرفان ملّی، فلسفی نبوده اتفاقا از فلسفه باید به عرفان رسید و شمس اینگونه بود توانست اوّل خود را تعریف کند. سخت است یک انسان بدون فلسفه به عرفان برسد اما آنقدر تعریف و تحلیل و تحریفهای جعلی از عرفان ارائه داده اند که همه را گیج کرده اند وقتی ما به فلسفه ملّی برسیم طبیعی است که خیلی از اصطلاحات ما تعریفش، متفاوت باشد.

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه:۱۴۰۳/۰۹/۲۸
الثلاثاء:۱۵جمادی الثانی۱۴۴۶
Tuesday, 17December2024
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی)۴۲
میللی حکمدارلیق
۱. قاجاریّه
ناصرالدین شاه قاجارتبریزی،حکیم مدرن اندیش،روشنفکر ملّی،چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریّه ۲۵

تعیین ولیعهد
قصّه شعوبیان از ملیجک
برکات سفرهای خارجی

دکتر عبدالغفار بدیع

گل عشقه اویاق، قوْی بیزه دیوانه دئسینلر
ظۆلمت دیله‌ین لر، گۆنه بیگانه دئسینلر

آچ قوْللارینی آل منی نیسگیل بوداغیندان
قوْی قوْینووا، قوْی قوْینون ایچین لانه دئسینلر

سئودالره سیغماز باشیمی آل دؤشون اۆسته
گلمکده بو کافر قیزی ایمانه دئسینلر
سحر خانیم
۱


✍ناصرالدین شاه قاجارتبریزی در سال ۱۲۸۱ ه.ق در راستای انجام اصلاحات و رهایی از محافظه کاران با ایجاد صندوقِ عدالت، سدّ دیوان سالاری را در هم شکست. پس از مرگ نوری صدراعظم سابق و عزل صدراعظم محمدخان در سال ۱۲۸۳ه.ق فرصتی پدید آورد تا چند وزیر دیگر را شاه به هیات دولت اضافه گرداند شاه حتا به قیمت هرج و مرج در دولت مایل نبود قدرت در دست یک وزیر یا خودش متجمّع و متراکم باشد. هرچند به حقوقِ ملوکانه خویش نیز نیم نظری داشت‌. هر قسمت از دولت حالت خودمختاری گرفت. همپای دگرگونی در دولت مرکزی به پیروی از عهد جدّش فتحعلی شاه، حکومتِ ولایاتِ دارای اهمیّت را به پسرانش سپرد مظفرالدین میرزا به آذربایجان و مسعودمیرزا به فارس گسیل شدند تا حکم رانی ولایت های مهمّ را عهده دار گردند.حکمرانی فرزندان در ولایات مهم چون فارس و اصفهان توسط مسعودمیرزا، آذربایجان توسّط مظفّرالدین میرزا صفحه ای جدید از حکمرانی را به تصویر می کشید‌.
۲

✍منصبِ کهن صدارت از بین رفت زیرا برای حقوقِ ملوکانه مشروطه قاجاری و شخص شخیص ناصرالدین شاه قاجار تبریزی محدودیت قایل شد.نخبگانِ قاجار، ترکیبی از دیوانیانِ محافظه کار، شاهزادگان و درباریان نسل جدید، در بازی بغرنج التفات و امتیاز که تشخیص برنده و بازنده در آن سخت بود قدرت را با سیّاسی هر چه تمام تر مدیریت می کردند ضرورتِ حفظ مقام سلطنت در ولایات از جمله موجباتی بود که شاه را واداشت به مشکل ولایت عهدی بیندیشد مظفرالدین میرزا، کامران میرزا، و دو پسر از زنان کنیز مسعودمیرزا و حسین میرزا نامزدهای جدّی ولیعهدی بودند. مظفرالدین میرزا چون مادر قاجار داشت بیش ترین شرایط را واجد بود.
۳

✍در شوّال ۱۲۷۷ ه. ق مظفّرالدین میرزا به حکومت آذربایجان رسید همه جا به معنی پیش درآمد و مقدمه ولی عهدی اش تعبیر شد(قبله عالم، عباس امانت ص ۵۲۵) حکومتی که ۳۵ سال بعد عائدش شد. انتظار بیش از ۳۰ سال برای ولیعهد. صرف نظر از مناقشه های پدرانه و پسرانه مابین این دو با انتخاب مظفرالدین میرزا به ولیعهدی، تکلیف بهمن میرزای دوست دار روس و عباس میرزای دوست دار انگلیس با این انتخاب و با این تفویض وکالت ولایتعهدی به وی در یکم ذیقعده ۱۲۷۸ در اردوی نظامی دشت اوجان یکسره شد. تصمیم شاه در تاکید بر پسر ارشد از تبار دوگانه قاجار به ولایت عهدی در پیروی از توره تورکان بی شکّ مایه خرسندی مهدعلیا و بزرگان قاجار شد.

۴

✍برخلاف تاریخ نویسان شعوبی ملیجک ها(در کردی به معنی گنجشک کوچک) جای فرزندان دردانه پادشاه را به نمایندگی از همه فرزندان مردم و ممالک محروسه بازی می کردند. ملیجک نخست را امینه اقدس به دربار آورد تا جای خالی امیرقاسم فرزند جیران را به گونه ای پر کند در سالیان بعد ملیجک دوم، ۱غلام علی عزیز السّلطان پسر ملیجک اول بر جای پدر نشست.(برای ملیجک می توان رجوع کرد به:Elr, Aziz al- Soltan" A.amanat)
۵
✍ناصرالدین شاه در سفرهای بین المللی آگاهانه در پی ایجاد توازن و تعادل و احترام و احتشام برای مملکت بود بدین منظور در سن پترزبورگ شانه به شانه تزار روس راه پیمود و با امپراتور اتریش در وین شام خورد و ولیعهد انگلیس را که طبق برنامه در ایستگاه راه آهن لندن که به استقبالش آمده بود پذیرفت در هر دو سفرش به انگلستان در سالهای۱۸۷۳ و ۱۸۸۹ میلادی دوبار به کاخ وینزر دعوت شد و با ملکه ویکتوریای گوشه گیر به گفت وگوی دوستانه نشست. طی سفرهای خود همچنین با رؤسای جمهور نخست وزیران و سیاست مداران مذاکره کرد با صاحبان صنایع و اشخاصی که دنبال امتیاز بودند معامله انجام داد با چهره های سرشناس، هنرپیشگان خوانندگان معشوقگان درباری به گفت و شنود و با دوستان فرنگی به تبادل خاطرات پرداخت. با مردم عادی در آمیخت. این سفرهای شاهانه بین المللی فراوان برای ممالک محروسه قاجار حیثیّت و وجاهت ملّی به ارمغان می آورد.در چشم غربیان پادشاه سرزمین های افسانه ای بود که نمونه و نظیره اش را تنها می توانستند در سفرنامه ها بجویند و بیابند.به تعبیر عباس امانت در ص۵۵۵کتاب قبله عالم "پس از ملاقات شاه با تزارِ روسیه یا ملکه انگلیس، دیگر این دول جهان جوی به سهولت نمی توانستند مملکت را مهره آسان کشته دیگری در شطرنج جهان گشایی خود محسوب دارند".

https://youtu.be/7yGbTxvCKkg?si=oRRHlS3UBJxzJwLF

‍ بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه: ۱۴۰۳/۰۹/۲۶
الاثنین: ۱۴ جمادی الثانی۱۴۴۶
Monday,16 December 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی( تورکی) ۵۶
احیاگران و اصلاح طلبان اسلام تورکی
۱۴.قیّوم ناصری ۲
دکتر عبدالغفار بدیع

Ana dili
Bəxtiyar Vahabzadə

Dil açanda ilk dəfə ana söyləyərik biz,
"Ana dili" adlanır bizim ilk dərsliyimiz.
İlk mahnımız laylanı anamız öz südüylə
İçirir ruhumuza bu dildə gilə-gilə.

Bu dil, - bizim ruhumuz, eşqimiz, canımızdır,
Bu dil, - bir-birimizlə əhdi-peymanımızdır.
Bu dil, - tanıtmış bizə bu dünyada hər şeyi.
Bu dil, - əcdadımızın bizə qoyub getdiyi
Ən qiymətli mirasdır, onu gözlərimiz tək
Qoruyub, nəsillərə biz də hədiyyə verək...

Ey öz doğma dilində danışmağı ar bilən,
Bunu iftixar bilən
Modalı ədəbazlar
Qəlbinizi oxşamır qoşmalar, telli sazlar.
Qoy bunlar mənim olsun.
Ancaq Vətən çörəyi,
Bir də ana ürəyi
Sizlərə qənim olsun.
Noyabr 1954

۱
✍ آن چه اسلام تورکی را در عقلانیّت و مفکوره با اسلام غیرتورکی شعوبی ممتاز و متمایز می کند به خیزشگاهها و جغرافیا و اینترومنتالها و اهداف و غایات این دو مفکوره معرفتی برمی گردد. اسلام تورکی از منشورِ مشربِ شامانیزم و ناتورالیسم عبورمی کند حالیا که منشور و خیزشگاه اسلام شعوبی فارسی هندی مجوسی به زرتشتیگری و مغان گرایی برمی گردد. غایت اسلام تورکی، صلح در خویش و در بیرون است:

من که صلحم دائما با این پدر
این جهان چون جنت استم در نظر

غایتِ اسلام شعوبی، تفرقه و ستیز با خود و دیگران است: ( فرّق تسد) اسلام تورکی، اسلام توحیدی است زیرا اندیشه تانگریسم را در پس پشت دارد اسلام فارسی، اسلام غیرتوحیدی است زیرا قائل به طبقه است. اسلام تورکی، اسلام تحقیق و استقلال است اسلام فارسی اسلامِ تقلید و وابستگی است:

آن مقلّد صد دلیل و صد بیان
بر زبان دارد ندارد هیچ جان

شاغول در اسلام تورکی، عدالت و تفرّق است زیرا تفرّق راه را بر بسط استحقاق باز می کند شاغول در اسلام فارسی تبعیض و تفرقه است اسلام تورکی، اسلام حقّ مدار و استحقاقگرا و مدرن است اسلام فارسی، اسلام تکلیف مدار و ارتجاعی و غیرمدرن است در اسلام تورکی غلبه با عقل و حکمت و توره است در اسلام فارسی غلبه با نقل و فقاهت‌ و شعوبیّات. اسلام تورکی، اسلام لائیک است یعنی فاصله یکسان با تمام افکار و نگرش ها دارد زیرا لائیک را به عدالت نزدیک می داند اسلام فارسی، اسلام غیرلائیک و جهت گرا نسبت به افکار متنوّع و نگرشهای متعدد است لذا غیرعادلانه است. اسلام تورکی، اسلامِ معرفت و اختیار و اختبار است اسلام فارسی، اسلامِ ایدولوژیک و اجبار و تسلیم است و .... اقلیمهای معرفتی این دو نوع اسلام متفاوت و متغایر است البته صدها فرق دیگر را هم می توان میان این دو درافکند.

۲

✍از متفکّران و احیاگران و مصلحان اسلام تورکی، قیّوم ناصروف(ناصری) را در نوبت پیشین اندکی شناساندیم قیّوم ناصری متجاوز از ۴۰ کتاب و صدها مقاله نگاشت. تنوّع تحقیقاتِ وی که عموما حول محور زبان تورکی تاتاری و آموزش اسلام به آن زبان می چرخید و می چربید وی را با لومونوسوف روسی که در تکوین زبان روسی نقشی شگرف داشت قابل قیاس می کرد.

۳

✍در سال ۱۸۷۶ قیّوم ناصری مجبور شد شغل معلّمی خود را ترک کند. تنهایی و زندگی آرام در آپارتمانی در نزدیکی مسجد گالیفسکایا در خیابان سنایا به قیّوم بازنشسته کمک کرد تا به کار علمی جدّی‌تر بپردازد. در این سالها بود که شاخص ترین آثارش را در زمینه زبان‌شناسی، آموزش، روش تدریس، تاریخ و ادبیات تورکان مسلمان تاتار خلق کرد. ناصری در جامعه علمی قازان از احترام زیادی برخوردار شد. نتایج تحقیقاتِ قوم‌نگاری و تاریخی او با علاقه فراوان در جلساتِ انجمن باستان‌شناسی و مردم‌نگاری دانشگاه قازان شنیده شد و او برای مدّت طولانی عضوی از این انجمن بود.

۴

✍مجلّد حجیم خطبه‌ها و دستورهای اوّلیه او که با عنوان «ثمره مصاحبه» در سال ۱۸۸۴ در چاپخانه دانشگاه منتشر شد، را می‌توان مهم‌ّترین اثر کلّ زندگی قیّوم نامید. این اثر بیانی از کلّ ایدئولوژی آموزشی زبان تورکی تاتاری است و مطالعه آن ارزش تاریخی زیادی دارد.

۵

✍قیّوم ناصری به بُت واقعی روشنفکران تورک مسلمان تاتار در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بدل شده بود. افرادی چون عبدالله توکای، فاتح امیرخان، عالم جان ابراهیموف، علی اصغر کمال و دیگران که در خاستگاه ادبیات حرفه ای ملّی، تئاتر، هنر و علم ایستاده بودند، از او سرمشق گرفتند. ناصری که در پایان روزگارش فلج شده بود، در ۲۰ اوت ۱۹۰۲ درگذشت و توسّط شاگردان مدرسه محمّدیه در قبرستان نووتاتارسکایا اسلوبودا در قازان به خاک سپرده شد روحش شاد باد.

ایسلاملیق، تورکلوک و معاصرلیق ۱۰۱

میللی ایسلام ۱۳

دکتر عبدالغفار بدیع

✍سخنرانی به زبان تورکی در خانقاه باغ تبریز ۱۴۰۳/۰۹/۲۳

✍شرح و تفسیر آیات ۶۴ تا ۷۵ سوره انبیاء

✍ترجمه تورکی آیات

✍فرق فارق اسلام تورکی و فارسی( شعوبی)

✍متفکران اسلام تورکی چه کسانی بودند و چه می خواستند.

✍ترسه کلمات، ترسه مصطلحات، ترسه عبارات و ترسه دوشونجه در معیشت

✍اتیمولوژی ابراهیم و آذر و سارا

✍نقد روشنفکران فارسی در اقتباس از روشنفکران عربی

✍۲۱ آذر ۱۳۲۴ و ۲۵ آذر ۱۳۲۵ خدمات فرقه و مقایسه با جنبش جنگل

✍امامان هدایت و امامان ضلالت در قرآن

✍داستانی از مثنوی در نقد تقلید

✍شرح ابیاتی از غزل دیوان شمس در نسبت با مکتب تبریز و قرآن

https://youtu.be/ayqEHY4JH2E?si=CW24m8dcPkhUZBjl

https://youtu.be/6jXQM2YNXS0?si=70bXkeVT3_vewq2y

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه:۱۴۰۳/۰۹/۲۰
الثلاثاء: ۸جمادی الثانی ۱۴۴۶
Tuesday, 10 December 2024
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی) ۴۱
میللی حکمدارلیق
۱. قاجاریّه
ناصرالدین شاه قاجارتبریزی، حکیم مدرن اندیش، روشنفکر ملّی، چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریّه ۲۴

آغاز اصلاحات۳ (اعدام کلانتر)

دکتر عبدالغفار بدیع

۱

✍سلطان صاحب قِران، لقب ناصرالدین شاه قاجار تبریزی بود زیرا به مشیّت الهی متوکّل بود گرچه صاحب قران، لقبی متداول برای برخی شاهان و سلاطین بود ولی نیّت دفع بلیّات در این لقب بی تاثیر نبود. در ماجرای شورش زنان به خاطر قحطی نان و آرد شاه با دیدن رفتارِ خشنِ کلانتر با زنان در خطاب به وی می گوید: اگر تو در پیش چشم من با رعایایم این چنین بی ترحّمی می کنی در غیاب من مرتکب چه سوء رفتار و اعمالی می شوی؟ آنگاه فرمان داد کلانتر را فلک کردند و ریشش را از بیخ تراشیدند آتش غضب ملوکانه آنی برافروخت و لفظ هولناک طناب را بر زبان آورد پس از هلاکت کلانتر، کدخدایان تمام محلاّتِ شهر نیز که همکار او بودند چوب و فلک شدند.(قبله عالم عباس امانت ص ۵۰۰) اعدامِ آنی کلانترِ مقتدرِ طهران عملی کاملا بی اختیار و خود به خود نبود زیرا کلانتر به واسطه همکاری با لوطیهای طهران جهت قبضه کردن آذوقه پایتخت بدنام شده بود و یکی از مسئولان احتکار و افزایش قیمتها بود.
وقتی سیاستمدار دستی در تجارت و سودی در اقتصاد داشته باشد مفسده ای برپاکند مثل فیلترشکن فروش شورای عالی فضای مجازی که هرگز به رفع فیلترینگ رای نخواهدداد.

۲

✍حکمداری ملّی قاجار یک حاکمیّتِ مکتبی مبتنی بر عرفانِ ملّی تبریز(تورک) بود که پروژه تربیتِ شاهان تبریز را در آن مکتب در اجرا داشت تا بتواند به جامعه و توده، صداقتِ سیاسی، اخلاق، رفتارهای انسانی عرفانی و فلسفی و مدنیّت و کرامت و ارزشهای ملّی و هویّت و آزادی و احترام  به همدیگر را تزریق کند و آنان را از این فضیلتها سر ریز گرداند. مع الاسف، فقر و فقدان فلسفه ملّی از یک سو و کوششِ استحماری و جوششِ استعماری ماسونهای شعوبی ارتدوکسی از سویی دیگر  مانع شناختِ خویشتنِ خویش و هویّت حکمداری ملّی قاجار شد.

۳

✍مشروطه ماسونی پیوسته بت و معبود روشنفکر شعوبی بوده است! از امضای فرمان مشروطه توسّط محمدعلی شاه قاجارتبریزی تا کودتای سیدضیاء و آغاز قدرت گرفتن رضامیرپنج تمام شعارهای آزادی‌خواهی و قانون‌طلبی این روشنفکرانِ قلاّبی بدل به آرزویی برای به قدرت رساندن یک دیکتاتور منوّر گشت تا ایرانی‌ جماعت را آدم کند! از حکومت مشروطه سلطنتی احمدشاهی که هزار و یک محدودیّت ساختاری را در اعمال قدرت نهادینه نموده بود به یک دیکتاتوری کامل که هیچ محدودیّتی در قدرت نمی‌شناخت و به هیچ قانونی پایبند نبود رسیدند. مشروطه قاجاری، تغییرات و اصلاحات خیلی آرام و تدریجی را در حوزه های دیوان سالاری، قشون و بهداشت و ...جهت ورود جامعه دهقانی به جامعه مدرن و صنعتی ایفاء و اجراء می نمود عملکرد روشنفکران قلّابی، ما را واردِ امواجِ مفاهیمی غیرقابل کنترل چون دنیای انقلابات و تغییرات شدید کرد. نظم پایدار برخاسته از قانون بخاطر عملکرد این روشنفکران از این دیار رخت بربست و آنچه دیدیم به برکت اینان آشوب در آشوب بود بر همین اساس ما در این برهه به متفکّران نه روشنفکران نیاز داریم.

۴

✍روشنفکر شعوبی، مزوّر، نابکار و خیلی فرصت‌طلب بود زیرا مشروطه برایش ابزارِ بازی بود و الّا چه کسی است که نداند همین جماعت، کارگزاران دیکتاتوری منوّر بوده‌اند. همانها که دم از «حقوق اساسی» می‌زدند پایه‌های یک نظم آهنین و بی‌ثبات را فراهم آوردند. اینان هیچگاه در پی آزادی معقول و ثبات سیاسی نبودند بلکه به دنبال قائدی توانا، زورگو و نامحدود در قدرت می‌گشتند تا آرمانهای مصنوع و آرزوهای مضحک خود را اجرایی کنند. اینها در پی برهم زدن تمام توره و رسومات مفید و جانشینی مهملات انتزاعی خودشان بودند. این روشنفکران در عقد با مخوف‌ترین دیکتاتورها و مروّجِ کریه‌ترین ایدئولوژیها سهیم بوده‌اند.

۵

✍فریدریش فون هایک فیلسوف و اقتصاددان معروف آدمها را به سه دسته تقسیم می‌کرد. یک دسته آدمهای باهوش و اینتلیگنت، دسته‌ دوم متخصصان (Fachleute) که اغلب جزو دانشمندان برجسته به شمار می آمدند و دسته‌ سوم روشنفکران و اینتلکتوالها. روشنفکران، از نظر هایک، استادان تکنیک ابلاغ دانش (Wissen vermitteln) اند اما خودشان هیچ چیز نمی‌فهمند یا دست کم درباره‌ هیچ موضوعی دانش تخصّصی ندارند. آنها منزلت خود را نه بر حسب دستاوردهای فکری که بر مبنای تلاش برای متقاعدکردن جهان در پذیرفتن ایده‌هایی می دانند که از دیگران گرفته‌اند. به همین دلیل است که روشنفکران را دلالان ایده‌های دست دوم و بنجل‌فروشان ایده (second hand dealers in ideas) می‌نامید.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه: ۱۴۰۳/۰۹/۱۹
الاثنین: ۷ جمادی الثانی ۱۴۴۶
Monday, 9 December 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی( تورکی) ۵۵
احیاگران و اصلاح طلبان اسلام تورکی
۱۳.قیّوم ناصری ۱
دکتر عبدالغفار بدیع

کؤنول! عاشیقی‌سن، دولان، یورولما،
هئی باشینا، آیاغینا وطنین!
بو جنّتدن غئیری یانا وورولما،
ایسین ایستی اوجاغینا وطنین!

آتا یولو ساخلایارمی هر اوغول؟
اؤز یوردونون قوربانیدی نر اوغول.
او بیر آنا، من ده اونا بیر اوغول،
سیغینمیشام قوجاغینا وطنین.

یولدان آزان ساتقینلارا اویمارام،
گؤزل یئرین لذّتیندن دویمارام‌.
یاخشیلیقدان باشقا بیر سؤز قویمارام-
گلیب چاتا قولاغینا وطنین.

«مرد آتا، مرد اوغول» ائل میثالی‌دی،
ایگیدین اوره‌یی اؤز ماحالی‌دی.
کیشینین عزاسی قاریشمالی‌دی-
اؤلن گونو تورپاغینا وطنین.

قوی گوللـه خایینین گؤزونه دَیسین،
«شمشیر»ین سؤز اوخو اوزونه دَیسین!
داش آتانین داشی اؤزونه دَیسین،
توخونماسین دیرناغینا وطنین...!

دده‌شمشیر

۱


✍در ۲ فوریه ۱۸۲۵ در روستای ورخینیه الشیردانی، ناحیه سیویاژسکی، استان قازان در خانوادهٔ متکلّم مشهور و استاد خوشنویسی، عبدالناصر بن حسین، زاده شد. جدّ او «بیرش بابا» در روزگار خانان قازان در ساحل راست ولگا ساکن بود. از آن زمان، برای چندین قرن، بسیاری از نوادگان او به عنوان رهبر تورکان مسلمانان محلّی شناخته می‌شدند و به عنوان بزرگان روستا و ملاّهای محلّی عمل می‌کردند.

۲

✍پدربزرگ قیّوم، در شیردان علیا امام جماعت و مشغول تدریس و فعالیت علمی بود. از وی دست نوشته‌هایی در صرف و نحو عربی بجا مانده‌است که در میان طلاّب آن زمان رواج داشت. پسرش عبدالنّاصر، با وجود تحصیلات الهیاتی که در قازان دریافت کرد، هرگز واعظ نشد گرچه مسلّط به زبان عربی، خواندن و نوشتن حرفه‌ای کتب شرقی بود.


۳

✍سرنوشت قیّوم ناصری تا حدّ زیادی توسط تاریخچه و سنّت‌های خانوادگی وی از پیش تعیین شده بود. وی پس از تسلّط بر مبانی سواد و ایمان در مکتب روستایی، به توصیه پدرش، در سال ۱۸۵۵، در مدرسه ای در مسجد جامع روستا عازم شهر قازان شد، جایی که دوست قدیمی آنها احمد بن سعید الشیردانی تدریس می‌کرد. این روحانی یک امام جماعت مترقّی و از حامیان سرسخت اصلاحات بود و به قیّوم کمک کرد کنجکاوی و تفکّر انتقادیش را توسعه دهد. قیّوم در مدت کوتاهی به زبانهای تورکی، عربی، فارسی، مبانی فلسفه و حقوق اسلامی تسلّط یافت. وی به مطالعه زبان روسی هم علاقه  نشان داد. احتمالاً در جستجوی ارتباط با روشنفکران روسی و مبلّغان ارتدوکس بود. این افراد به زودی به قیّوم پیشنهاد کردند که موقعیّت معلّمی زبان تورکی تاتاری را در مدرسه الهیّات قازان بعهده بگیرد.

۴

✍در سال ۱۸۵۵، قیّوم ناصری شروع به تدریس برای روحانیون مسیحی کرد برای یک تورک مسلمان، این اقدام واقعاً جسورانه بود. افکار عمومی تورکان مسلمان تاتار در قازان در آن زمان به قطعیّت، همکاری مسلمانان سنتّی با دولت ارتدوکس روسیه در حوزه آموزشی را تأیید نمی‌کردند. تعصبّات دیرینه مرتبط با ترس از مسیحیّت، معلّم جوان را از میان هم ایمانان خود راند. دایره ارتباط او به اساتید و طلاّب حوزه و دانشگاه محدود شد. اتاق کوچکی در اتاق زیر شیروانی ساختمان حوزه علمیّه به او اختصاص داده شد و او تا پاسی از شب بر روی دست نوشته‌های شرقی، ادبیات روسی و اروپایی، یادداشت‌ها و طرح‌های نخستین تصنیفاتش بیدار بود.

۵

✍مرحله جدید و شاید مهم‌ترین مرحله در زندگی این معلّم در دهه هفتاد قرن ۱۹ آغاز شد، زمانی که دولت که نگران استقلال آموزش مذهبی مسلمانان بود، اقداماتی را برای ادغام آن در سیستم آموزشی دولتی روسیه انجام داد. مهم‌ترین کار در آن زمان معرّفی آموزش اجباری شاگردان مکتب و مدارس به زبان روسی و ایجاد گسترده مدارس سکولار روسی-تاتاری بود. اجرای این تصمیمات با مقاومت روحانیّون و جمعیّت مسلمان بسیار دشوار بود. وضعیت دشوارتر از قبل با کمبود کادر معلّمان محلّی با تجربه حرفه‌ای و دانش زبان روسی تشدید می‌شد.

۶

✍احتمالاً تنها مسلمانی که در قازان قادر به انجام کارهای آموزشی پربار در مؤسسات آموزشی جدید تاتار بود، قیّوم ناصری بود. او با شور و شوق شروع به سازماندهی چنین مدرسه‌ای در بخش زابولاچنایای، نه چندان دور از مسجد مرجانی کرد. اما، همان‌طور که معمولاً در مورد پیشگامان اتفاق می‌افتد، مشکلات بسیاری جلوی پای او قرار داشت. برای اکثریت تورکان مسلمان تاتار، او «اوریس کایوم» یا «قیوم روسی» بود و برای مقامات وزارت آموزش عمومی - معلمی بیش از حدّ مستقلّ بود که نمی‌خواست در فعالیت تبلیغی-اسلامی صریح شرکت کند. ناصری تا آخر تلاش کرد تا مدرسه اش را نجات دهد و از حقوق ناچیزش هم برای اجاره محلّ و هم برای کتاب‌های درسی پرداخت و حتی آخرین پول را به دانش آموزان فقیر برای خوراک و پوشاک می‌داد...

80.Əbəs surəsi,
42 ayə Məkkə surəsi
۸۰. عبس سوره سی،
۴۲ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla



فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ(۳۳)
قولاقلاری کار ائدن گلدییی چاغ(سورون ایکینجی دفه چالینما واختی)
33.Qulaqları kar edən gəldiyi çağ.
(surun ikinci dəfə çalınma vaxtı).



يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ(۳۴)
او گون اینسان قاچاجاق اؤز قارداشیندان
34.O gün insan qaçacaq öz qardaşından.



وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ(۳۵)
آناسیندان، آتاسیندان،
35.Anasından, atasından,



وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ(۳۶)
آروادیندان و اوشاقلاریندان.
36. Arvadından və uşaqlarından.



لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ(۳۷)
او گون اونلاردان هر بیرینین یئته رینجه ایشی اولاجاق.
37.O gün onlardan hər birinin yetərincə işi olacaq.



وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ(۳۸)
او گون ائله اوزلر واردیر پارلایاجاق
38.O gün elə üzlər vardır parlayacaq,



ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ(۳۹)
گوله جک و سئوینه جکدیر.
39.Güləcək və sevinəcəkdir.



وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ(۴۰)
او گون ائله اوزلر واردیر تؤز- توپراق بولاناجاق.
40.O gün elə üzlər də vardır toz-torpağa bulanacaq.



تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ(۴۱)
اونلاری قارانلیق بورویه جک.
41.Onları qaranlıq bürüyəcək.



أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ(۴۱)
اونلار کافیرلر و گوناهکارلاردیر.
42.Onlar kafirlər və günahkarlardır.

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه: ۱۴۰۳/۰۹/۱۵
الخمیس: ۳ جمادی الثانی ۱۴۴۶
Wednesday, 5 December 2024
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز۴۲
(تبریز مکتبی،میللی مکتب)
ترسه قهرمان

دکتر عبدالغفار بدیع
۱

✍پیروزیهای جهان تورکی اسلامی در قره باغ و سوریه نشان می دهد که هیچ قدرتی قادر نیست در مقابل مکتب، فلسفه، حکمت، عرفان، اخلاق و اسلام ملّی تورکان ایستادگی کند این مکتب اینک به بار می نشیند. هر دو طرف جنگ در اورتادوغو ادّعای پیروزی می کنند البته از این ادّعاها پیوسته وجودداشته اما مع الاسف  هردو ضرر کردند و بیشتر مسلمانان. تنها پیروز این جنگ صلیبیون هستند ملّت یهود دیگر هیچ وقت در جهان، احساس امنیّت نخواهندکرد مسلمانان با تاسّف هم با خودشان و هم با غیرمسلمانان در جنگ هستند، تورکان مسلمان هم با روسها هم با ارمنیها هم با کردهای تروریست در نبرد هستند.


۲

✍استالین  گرجی بود برای اینکه خودش را در میانِ حزب، پاک و سالم نشان دهد از ترس همفکران خود بیشترین سختیها و محرومیّتها را به گرجیها تحمیل می کرد تا به همه بگوید برای تحقق پرولتاریا حتی به هموطنان خود هم رحم نمی کند. قصّه الینگی ما در این صدسال بدینگونه بود.

۳

✍حاکمیّت ملّی تورکانِ مسلمانِ قاجار با تاریخ و فرهنگ هزاران ساله تورکان و نظم و انتظام ممالک محروسه که منبثق و منبعث از مکتب تبریز بود با توطئه و با کودتای ماسونها و ایرانشهری شعوبی آنتی تورک و آنتی اسلام و غفلت ما سرنگون شد نه با انقلاب مردمی. بنابر این ما هم حقّ داریم هم تکلیف با تمام قدرت از قاجار دفاع کنیم.
۴

✍ دفاع از قاجار دفاع از تورکیّت، اسلامیّت و تبریز است. مع الاسف قاجار در خواب و غفلت ما توسّط شعوبیان طوری تخریب شده و می شود به گونه ای که حتی در کلّ ایران یک مغازه بنام قاجار وجودندارد حتی در زادگاهشان تبریز یک خیابان به نام شاهان قاجار وجود ندارد یعنی این بیچارگی و نگون ساری و آسیمیلگی و الینگی ما نشان از ذلّت ما می دهد ما هنوز در خواب زمستانی هستیم.

۵

✍علوم انسانی قوم فارس با ادبیّات مسموم و نژادپرستانه و تبعیض گر سیاسی و فرهنگی با باورهای دینی و اجتماعی و اخلاقی که بیشتر از شاهنامه فردوسی شعوبی الهام می گرفت صدسال است پس از سرنگونی حاکمیّت ملّی تورکی اسلامی قاجار توسّط ماسونها به ممالک محروسه ایران بدست مزدوران ماسونها به سرکردگی رضامیرپنج پنهانی و آشکارا حاکم شده و اداره سیاسی با الهام گرفتن از این ادبیات مسموم ایرانشهری شعوبی ماسونیها مهندسی و علیه اقوام و ملل و مردم ایران اجرا می شود.

۶

✍شاهنامه ای که جایش در قهوه خانه های افغانستان باید باشد در دانشگاههای ایران درصدر می نشیند دانشگاهی که باید محل تدریس کوانتوم و اتم و هسته و نور و علوم مدرن باشد به تدریس این کتاب مشغول و مشعوف می گردد. این ادبیات شعوبی فارس با کمک ماسونها و لابیهای پیدا و پنهانش در خارج و داخل در مراکز دانشگاهی وابسته به خودشان تدریس و تعلیم می شود لذا اغلب سیاسی کاران و دست اندرکاران کشور بدست اینها اداره و ناخواسته بدست این جریان شیطانی تربیت می شوند.

۷

✍پزشکیان که با رای تورکان و با رای جریانهای سالم آزادی خواه و عدالت طلب ضدّتبعیض روی کار آمده با فلسفه و عرفان و ادبیات ملّی و مدنی و اسلامی تورک تربیت شده هیچ وقت نمی تواند کارهای ارتجاعی سیاست مداران ایرانشهری را ادامه دهد نمونه آن مقاومت در برابر لایحه پولی حجاب و عفاف و بازگرداندن اخراجیان دانشگاهی است.

۸

✍ژست روشنفکری روشنفکران خودشیفته مهندسی شده توسّط ماسونها و تعریف روشنفکری از جانب آنها باعث شده که هنوز هم کسی از اسلام و از مکتب فلسفی اسلامی صفوی و از مکتب ملّی فلسفی عرفانی اسلامی  قاجار صحبت کند عقب مانده محسوب می شود.

۹


✍دیگر دوران تک زبانی که ابزار شونیزم  و استحمار است با اختراعات و تراشه های جهان مدرن به پایان می رسد دیگر بهانه ایرانشهریها که اگر ایران چندزبانه گردد تجزیه می شود سالبه به انتفاء موضوع است. استارلینگ هم سرانجام فیلترینگ را خلع ید خواهدکرد.

۱۰

✍فقر فلسفه مخصوصا فلسفه ملّی و علوم غیردقیقه ملّی، عامل اصلی شکست جهان تورک شده متاسفانه ستارخان بازی در تبریز مانع رسیدن به تاریخ ملّی است، زیرا وی بمثابه هفت تیرکش انجمن غیبی بازیچه شعوبیان ماسونی ایرانشهری قرارگرفت توسّط آنها هم تیرخورد و کسی از مرگش در تبریز شیون نکرد وی نماد مبارزه با امپراطوری ملّی تورک قاجار و سرنگونی و ویرانی و نابودی قرنها اندوخته فرهنگ و تاریخ و معماری و عرفان و مکتب و ادبیات ملّی تورکان در ممالک محروسه گشت با شوربختی این جریان ستارخان بازی ضدّتورک و ضدّقاجار را شعوبیان ایرانشهری مهندسی و رهبری و هدایت می کنند، این ترسه دوشونجه که ستارخان قهرمان است و محمدعلی شاه قاجارتبریزی مستبدّ هنوز ذهنیّت تورکان را تسخیر کرده است. تا این مخروط فکری وارونه نگردد رسیدن به تاریخ ملّی غیرشعوبی، غیرممکن است.

🌺 سلام و عرض ادب خدمت دوستان  (برنامه جلسه قرآن و مثنوی )
         👥👤👥 🌸🌸🌸🌸
برنامه جلسه قرآن و مثنوی واعظ  جمعه مورخ ۲۳ آذر ‌۱۴۰۳  از ساعت ۸ صبح در باغ دکتر شربیانلو واقع در کوچه دوم بعد از سه راهی اهر (کوچه آلمینیوم حکمت) به شرح زیر برگزارخواهد شد. انشاالله  
         👥👤👥 🌸🌸🌸🌸
برنامه ها
یوگای صبحگاهی از ساعت ۶ الی ۷/۳۰

🌸۱_ از ساعت ۸ الی۹ برنامه قرآن ، قرائت   صحیح آیات 5 دقیقه و شرح  توسط جناب آقای استاد بدیع  سوره انبیا( آیات ۶۵ الی۷۵)
زمان ارائه ۳۵ دقیقه و پرسش و پاسخ دوستان ۲۰ دقیقه

🌸۲_ آنتراکت نیم ساعته با صرف چای و کیک

🌸۳_از ساعت۹/۳۰ الی۱۰/۳۰ برنامه مثنوی به ترتیب روخوانی ابیات ۱۰ دقیقه،
شرح ابیات  جتاب طاهر هنویی حدود ۴۰ دقیقه  از بیت ۲۹۴۸ دفتر سوم  و سپس ۱۰ دقیقه پرسش و پاسخ  دوستان  .
🌸۴ -برنامه نهایی برنامه ای شعری و هنری خواهد بود  بمدت ۳۰ دقیقه.

🎺🎺داشتن لیوان شخصی ضروریست.🎺🎺
اقتصاد کلامی همراه بحث درباره خود آیات و ابیات ، موجب بهره وری بیشتر از کلاسمان خواهد بود. مدیران تعیین شده برای جلسه برآیند نظرات هیئت امنا می باشند ،لذا از هرگونه بحثهای غیر مرتبط می‌توانند جلوگیری کنند.
🙏🙏

https://youtu.be/aT7pCIza2kE?si=E1fcNLu1Uz2bKJyQ

بسم الله الرحمن الرحیم
چهارشنبه:۱۴۰۳/۰۹/۱۴
الاربعاء:۲جمادی الاوّل۱۴۴۶
Wednesday, 4December2024
چهارشنبه ها:
عرفان ملّی(تورکی اسلامی)۳۴
عرفان تورکی، عرفان اجتماعی
۱. بکتاشیه

دکتر عبدالغفار بدیع

۱

✍عرفان و اسلام تورکی، مانند تصوّف و  اسلام شعوبی مجوسی زرتشتی هندی فارسی، مقوله و معرفتی انحصاری نیست یعنی برای طبقه خاصّی برخاسته و منبعث از طبقه معیّنی نیست بلکه عرفان و اسلام تورکی یک پدیدار اجتماعی عجین با توره است این عرفان و اسلام در قالب طریقتها و جماعات، طیفهای مختلف انسانها را در خود جای داده است. اختلاف نظر و تنوّع اندیشه در این گروهها به اندازه‌‏ای است که بعضا عدّه‌‏ای از آنها را در مقابل دیگران قرارمی‌‏دهد.

۲

✍فروپاشی امپراطوری عثمانی، فروپاشی تنوّع اندیشی و تسامح و تساهل تورکانه در اسلام و عرفان و اخلاق تورکی بود که با اضمحلال آن ضربه شدیدی به این طریقتها واردشد و حیات آنان را به زندگی مخفیانه و خائفانه بدل نمود. اسلام و عرفان تورکی سنّی دو طریقت بسیارمعروف را در دل خویش پرورش داده است یکی از آنها نورچی و دیگری نقشبندی است. در بین جوانان تورک مسلمان نورچیها نفوذ بیشتری دارند ولی عوام‌الناس متمایل به طریقت نقشبندی‌اند.گروههای دیگری هم در بین تورکان مسلمان سنّی مذهب وجود دارد که از جمله آنها یازجیلار، کایلانجیلار، گروه سامی افندی و محمودافندی است که البته پیروان چندانی ندارند.

۳

✍یکی از مهمترین طریقتهای عرفان و اسلام تورکی بکتاشیّه است طریقتی که خود را منسوب به حاجی بکتاش ولی می‌دانند. طریقت وی مذهب نیست نوعی مشرب است بسیاری پیدایش این مشرب را به بالم سلطان نسبت می‌دهند. این طریقت از آنادولو شروع شد و بر اثر حمایت رسمی دولت تورکان مسلمان عثمانی و در پی کشورگشاییهای آنان، به شبه جزیره بالکان و از آنجا به آلبانی راه یافت و بعدها خانقاههای بکتاشیّه در آنجا ساخته شد.

۴

✍راهیابی بکتاشیان به شبه جزیره بالکان، در اسلام آوردن ساکنان آنجا سهم عمده‌ای داشت. امروزه بکتاشیه علاوه بر آلبانی و به طور محدود در تورکیه، سوریه، مصر، تورکهای مقیم اروپا و نیز مناطق آلبانیایی‌نشین و مسلمان مقدونیه و کوزوو رواج دارد. پایه‌گذار این مشرب عرفانی حاجی بکتاش ولیّ(م.669) است که زندگی وی در منابع مختلف با افسانه‌ها و حکایتهای اغراق‌آمیز آمیخته است. اجمالا می‌توان گفت که وی از عارفان تورکمن خراسانی، معروف به بابا بود که از پیروان پیر تورکستان خواجه احمدیسوی(م.562 ق) بودند. احتمالا وی در سده 6ق همراه با موج مهاجران تورکمن از شرق به آسیای صغیر آمده باشد.

۵

✍صرفنظر از این که پاره ای محققان حاجی بکتاش را همان بالیم سلطان دانسته اند در باب عقاید وی گفته‏‌اند که مشرب توحید و تجرید بر وی غالب بوده و اغلب اوقات مغلوب حال می‌شده و چون به هوش می‌آمده به طعن مخالفان می‌پرداخته و با وجود کثرت و ازدحام مطلقاً عقیده خودش را استتار نمی‌کرده است.

۶

✍با توجه به محتوای کتاب المقالات حاجی بکتاش که در اصل به زبان عربی نگاشته شده، مراسم سرّی و آموزه‌های بکتاشی مشخصاً ذکر نشده است. حاجی بکتاش هم روزگار اورخان پسر عثمان دومین فرمانروای عثمانی بوده و نزد او تقرّبی و منزلتی داشته است.

۷

✍با وجود آنکه علویان و بکتاشیان مستقلّ از هم هستند، اما امروزه از لحاظ تاریخی و اجتماعی، مطرح کردن استقلال آنها از یکدیگر ممکن نیست. اعتقادات علویان با بکتاشیان تقریبا یکی است. آنها از لحاظ ادبیّات، مبانی اخلاقی و عقیده، تفاوت بنیادینی با یکدیگر ندارند و اصولشان نیز مشترک است ــ تفاوت اساسی آنها یک فرق اجتماعی است و آن اینکه؛ بکتاشیان غالباً در شهر زندگی می‌کرده‌اند و علویان، زندگی کوچ‌نشینی و نیمه کوچ‌نشینی داشته‌اند. ازاینرو بکتاشیان گروهی سازمان یافته‌اند، اما علویان که در روستاها زندگی می‌کنند، هنوز کم و بیش غیر سازمان یافته‌اند ــ بکتاشیان پیرو آیین لایتغیّری‌اند، اما علویان به اسطوره‌هایی معتقدند که در آنها افسانه‌هایی با فرهنگ محلّی آمیخته شده است. ورود به طریقت بکتاشی برای همه افراد ممکن است، اما جامعه علویان، جامعه‌ای نیمه بسته است و غیرعلویان را به سختی می پذیرند. به عبارت دیگر، علوی شدن چون یهودی شدن امری ارثی است و اگر کسی علوی متولّد نشود، نمی‌تواند علوی باشد. اما بکتاشی شدن اکتسابی(اختیاری) است و هر کسی که بخواهد، می‌تواند بکتاشی شود. سیّدبودن «دَده» در میان علویان شرط است، اما در بکتاشیّه برای «بابا» شدن نیازی به سیّد بودن نیست. امروزه در تورکیه واژه‌های «علوی» و «بکتاشی» با یکدیگر بسیار گره خورده‌اند و به صورت «علوی ـ بکتاشی» به کار می‌روند. بکتاشیان به الله، محمّد، علی، خدیجه، فاطمه، حسن و حسین باور دارند. آنان ضمن باور به دوازده امام، حاج بکتاش ولی را از فرزندان امام موسی کاظم می دانند.بکتاشیان برای امام حسین (ع) و شهدای کربلا ماتم می‌گیرند.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه: ۱۴۰۳/۰۸/۰۵
الاثنین: ۲۳ جمادی الاولی ۱۴۴۶
Monday, 25 November 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۵۳
احیاگران و اصلاح طلبان اسلام تورکی

حامیان اصلاحات در اسلام تورکی:
۹. شمس الدین محمد کولته سی
۱۰. محمد نجیب تونتری
۱۱. ضیاء الدّین کمالی

دکتر عبدالغفار بدیع

هئچ بیر قورخویا بنزه‌مز،
خالقینی ساتانین قورخوسو.
ناظیم حکمت
۱
تورکان مسلمان، اسلام را از آن خود می دانسته اند زیرا در بسط و نشر آن هم قلما هم قدما هم سیفا کوشیده بودند. از سر غیرت و فرط حبّ به آن هرگز نمی خواستند بر قامت آن جامه رخوت و رکود و جمود و تقلید ببینند لذا در پیرایش آن متفکرانش چه جهدها و مجاهدتها که نکردند در واقع اصلاحات اسلامی در میان تورکان نوعی انتقال از مکتب(بخارا) به آموزش نوین(دانشگاه قازان) بود.

۲

✍شمس الدّین محمّد کولته سی (kültesi) (۱۹۳۰-۱۸۵۶) در روستای کولتس قازان به دنیا آمد. پدرش ملّا نورمحمّد بود در مدارس گوناگون تحصیل کرد و زبان روسی آموخت و پیش نماز و مدرّس زادگاهش شد. سپس به اصلاحگری و اصول جدید تمایل یافت در آثارش به آشتی دادن علوم دنیوی و دینی همئت گماشته و گاهی کوشیده است دین را با علوم جدید تطبیق و مسائل دینی را با دانشهای نوین توضیح دهد؛ به همین سبب مورد انتقاد جدیدیهای دیگر قرارگرفته است. از آثار اوست: تطبیق اصول هیئت جدیده با نصوص شرعیّه (هیئت جدیده اصولونو نصوص شرعیه یه تطبیق، قازان،۱۸۹۶م)حکمت جدیده (قازان، ۱۸۹۹م) محاکمات( قازان، ۱۹۰۰م) (maraş ,p 79)


۳

✍محمد نجیب تونتری در روستای تونتر در خانواده ای اهل علم به دنیا آمد و تحصیل کرد و دانش خود را با مطالعه مستمر وسعت بخشید مطبوعات و کتابهای عربی و فارسی و تورکی منتشر شده در مصر و استانبول را مطالعه می کرد در ۱۹۳۰ در ۶۸ سالگی درگذشت از آثار اوست نظری به حدوث عالم از جهت اعتقادی (حدوث عالم اعتقاد جهتیندن بیر نظر، قازان (۱۹۰۰)؛ حقوق زنان در اسلام (اوفا ) (۱۹۱۷)؛ كتاب ذكر العاقل و تنبيه الغافل (قازان ۱۹۰۰). اثر اخیر به زبان عربی و پاسخ به ردیّه هایی است که بر حكمت البالغه اثر مرجانی نوشته شده بود. وی کتاب سفیر الاسلام الى سائر الاقوامِ فريد وجدی را به زبان تورکی تاتاری ترجمه کرد نسخه دست نویس تاریخ قريه تونتر( تونتر قريه سینین تاریخی) او موجود است.(Ibid, pp 79-81)


۴


✍ضیاء الدین کمالی (۱۹۲۴-۱۸۷۳) در یکی از روستاهای اطراف اوفا به دنیا آمد. پس از تحصیلات ابتدایی در مدرسهٔ عثمانیه اوفا که آخوند خیرالله عثمانی آن را تأسیس کرده بود تحصیل و تدریس کرد مدّتی بعد جمعیّت خیریّه اوفا او را برای ادامه تحصیل به الازهر در مصر فرستاد. در آنجا در محضر استادان به ویژه محمدعبده(۱۹۰۵-۱۸۴۹) تلمّذ کرد و تحت تأثیر وی قرارگرفت پس از بازگشت به اوفا در ۱۹۰۴، دوباره در مدرسه عثمانیه به تدریس پرداخت در مه ۱۹۰۶ انتشار روزنامه العالم الاسلامی را آغاز کرد که در ژانویه ۱۹۰۷ تعطیل گردید. سرانجام با بنیان نهادن مدرسه عالیه دینیه در رمضان ۱۳۲۴/اکتبر ۱۹۰۶ در اوفا به آرزویی که سالها در دل پرورده بود، تحقّق بخشید او ضمن ادارهٔ مدرسه دروس تفسیر حدیث سیر و روان شناسی را تدریس می کرد. از ۱۹۰۹ به بعد نیز امامت و مدرّسی مسجد دوم اوفا را بر عهده گرفت در ۱۹۱۴ مدرسه ای دخترانه در اوفا تأسیس کرد در ۱۹۲۳ به قضاوت مفتیگری اورنبورغ انتخاب شد. با آرمنیوس وامبری (۱۹۱۳-۱۸۳۲) خاورشناس مجاری مبدع تئوری پان تورکیسم مناسبات دوستانه و مکاتبه داشت(اندیشه پان‌تورکیسم یعنی یکی کردن همه سرزمین‌هایی که ساکنان آن به یکی از زبانهایی که ریشه آنها به زبانهای آلتایی می‌رسد نخستین بار از سوی آرمینیوس وامبری در دهه ۱۸۶۰ ساخته و مطرح گشت. وامبری رایزن سلطان عثمانی شده بود ولی در نهان برای لرد پالمرستون و دفتر امورخارجه بریتانیا کار می‌کرد. این فیلسوف مجاری یهودی مثل خیلی از شاهزادگان قاجاری و عثمانی در دام ماسونها بود و این اندیشه پان تورکیسم را آن زمان جهت فروپاشی خلافت عثمانی طرّاحی کرده بود پانتورکیسم اصولا اندیشه ای زاده در بستر یهودیّت جهت ضربه به تورک و اسلام بود) از ۱۹۰۵ در مطبوعاتی که در منطقه ولگا ـ اورال انتشار می یافتند و مجلۀ اسلام (اسلام مجلّه سی) که از ۱۹۲۴ تا ۱۹۲۷ در اوفا منتشرمی شد مقالاتی به چاپ رساند. گفته می شود نظام حاکم در سال ۱۹۴۳ او را به قتل رساند.
از آثار: اوست فلسفۀ اسلامیه در ۴ جلد؛ جلد اول فلسفۀ اعتقاديه (اوفا، ۱۹۱۰)؛ جلد دوم فلسفه اعتقاديه (اوفا، ۱۹۱۱)؛ جلد سوم فلسفۀ عبادت (اوفا، ۱۹۰۹)؛ جلد چهارم فلسفه عبادت (اوفا ۱۹۱۱) گذشته از کتابهای چاپ شده اش نسخ خطی بعضی از آثار او چون ترجمه قرآن کریم و هدایتهای قرآن و مکاتب و مدارس دینیمان( قرآن هدایتلری و دینی مکتب و مدرسه له ریمیز) موجود است.(maraş,pp. 81-83)نقل با تصرّف از کتاب جنبش جدیدیه در تاتارستان (رحیم رییس نیا صص۵۸،۵۹،۶۰).

https://youtu.be/aU6gmVZ6qZ0?si=7-kss6tqvBSw63k2

مقاله چاپ شده در مجله آذربایجان پست کانادا☝️☝️☝️☝️☝️

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۹/۰۱
الخمیس:۱۹جمادی الاول۱۴۴۶
Wednesday, 21November2024
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز ۴۱
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)
مکتب شاه ختایی در مکتب تبریز

دکتر عبدالغفار بدیع

بیر نفر اهل وفا  مین بی وفادن
یاخجیدیر
بیرصداقت اهلی مین اهل ریادن
یاخجیدیر
جاهیله تبلیغ عرفان ایله مک
آسان دگیل
دیده خفاش ایچون  ظلمت ضیادن
یاخجیدیر
(علی آقا واحید)

۱

✍دکترپزشکیان در این مقطع تاریخی مرکزگریز که تورکان را به نفع سلطنت طلبها سوق می داد توسّط حاکمیّت و تورکان انتخاب شد. ما تورکان مسلمان نیز در این مقطع تاریخی و با توجّه به تحولات سیاسی و نظامی باید به رای خود اهمیت بدهیم. در واقع ملّت تورک بعد از صدسال در حال مشقِ سیاسی ملّی هویّتی خود هستند. پزشکیان با محمدعلی موحدتبریزی تورکی صحبت می کند او فارسی جواب می دهد و صدا و سیما هم هر دو را سانسورمی کند. با این که بنده مکررا دیداری با دکتر موحّد داشته ام حتا در منزل ایشان در کاشانک مع الاسف فقر فلسفه ملّی مانع از دیدن شرافت و منزلت تورکانه می شود.هنوز هم که هنوز است با روی کارآمدن پزشکیان، کوچکترین تغییر در نگاه امنیتی به تورکان انجام نگرفته است و آن ترس نهادینه شده از شعوبیسم است که نمی تواند از قدرت حیات بخش و برابری طلب و مساوات خواه اسلام استفاده کند فقر فلسفه و اسلام و تاریخ و سیاست و ادبیات ملّی و... باعث فقر جسارت در مقابل ایرانشهریهای تجزیه گرا شده حتا مانع رفتن پزشکیان به آذربایجان می شوند ولی پزشکیان خیلی راحت می تواند از قدرت اسلام و نهج البلاغه بهره برده و از اندیشه شعوبی و از فرهنگ سیاسی پس مانده از طاغوت انتقادکند.


۲

✍آیا عباس لسانی از فلسفه ملّی، حکمت ملّی و عرفان ملّی، اخلاق ملّی، مکتب ملّی و...خبر دارد؟! آیا زندان رفتن، ملاک آگاهی و سیاسی ملّی است؟! اگر چنین است در رژیم پهلوی(شعوبیه نئومدرن) اکثریت زندانیان سیاسی از تورکان بودند نتیجه چه شد؟! پتانسیل و منزلت و مکانت تورکان مسلمان ایران موجب موافقتِ حاکمیّت با کانداتوری پزشکیان بوده است.


۳

✍مکتب تبریز مکتب شاه ختایی را در دل خویش دارد که زبان تورکی را رسمی کرد مکتب تبریز مدرن می طلبد که در سرتاسر ایران عزیز سه زبان فارسی و تورکی و عربی رسمی و برابر تدریس شود البته با پیشرفت اینترنت و هوش مصنوعی و آموزش راحت زبانها و ترجمه آنها به هم توسّط هوش مصنوعی دیگر دوران تحمیل تک زبانی سپری شده و در خیلی کشورها معنی و کاربرد خود را از دست داده است. دیگر این که اسلام به استناد آیه ۲۲ سوره روم  ۱۴۰۰ سال پیش این برابری را مطرح کرده یعنی ۱۴۰۰ سال به برکت شعوبیان و شعوبیّات و ترسه دوشونجه از اسلام عقب هستیم. وجود این آیه حیات بخش، خاتم هر نوع تک زبانی است این آیه در ذات خود تبلیغ و ارزش و فلسفه خود را دارد چون ۹۹ ٪ ملل ایرانی مسلمان هستند از طریق اعتقاد به مکتب اسلام آنی حیات بخشی این آیه را درک خواهندکرد حتی اگر در این صدسال به این آیه در مقابل ایرانشهریها تکیه می شد ما این همه مشکل نداشتیم.

۴

✍امروز با اینکه زبان تورکی در ایران یاساق است و هر تورکی را پانتورک می بینند اما هزاران غیرتورک بخصوص فارس زبانها با یادگرفتن زبان تورکی و گرفتن مدرک تومر تورکی،در دانشگاههای تورک درس می خوانند و حتی صدها فارس زبان در تورکیه استاد دانشگاه شده اند دیگر اصل ۱۵ ق.ا با وجود ارتباطات و انفجار اطلاعات کاربردی ندارد قرآن راه را در این آیه برای ما بازکرده است چه زمانی ما مسلمان هستیم وقتی به قرآن و اسلام عمل کنیم که متاسفانه نمی کنیم یاساق بودن زبانها در ایران عامل عقب ماندگی ایران و قدرت گرفتن شعوبیسم است به خاطر این که صلیبیون و چپها اسلام را عامل عقب ماندگی تبلیغ می کردند و این ذهنیّت شیطانی هنوز هم در اقشار به اصطلاح روشنفکر  وجود دارد.

۵

✍شرکتهای چند ملّیتی امپریالیسم را شکل می دهند و تا حالا شرکتها پشت پرده حکومت آمریکا را هدایت و اداره می کردند امروز دیگر با آمدن ترامپ و ایلان ماسک و دکتر آز و ...شرکتها مستقیما اداره حاکمیتهای سیاسی را هم بدست خواهندگرفت شاید این شرکتها بهتر از دولتها اداره کنند چون رقابت بین شرکتها مانع حیف میل و تبذیر و باعث کشیدن مو از ماست خواهدبود البته آمریکا تا حدودی غیرمستقیم با وجودNon-Governmental Organization تا حدودی اداره اش عقلایی بوده و توسّط اطاقهای فکری شرکتها اداره می شد اما این کار ترامپ واقعا دنیا را در ۵ سال آینده به شدّت متاثر و متحوّل خواهد کرد تمام دولتهای خودکامه را تحت تاثیر خواهدداد و مدل و الگوی جدیدی برای مدیریت کشورها ارائه خواهدکرد و این همان انقلاب بزرگ درون بورژوایی است: انتقال از دولتها به شرکتها.
👇👇👇👇👇

https://t.me/dr_abdoulgaffarebadie

https://t.me/azhekmat

https://www.instagram.com/dr_abdoulgaffarebadie/

https://youtube.com/@dr.abdoulgaffarebadie8378

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه:۱۴۰۳/۰۸/۲۹
الثلاثاء:۱۷جمادی الاولی۱۴۴۶
Tuesday,19November,2024
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی)۳۹
میللی حکمدارلیق
۱. قاجاریّه
ناصرالدین شاه قاجارتبریزی،حکیم مدرن اندیش، روشنفکر ملّی،چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریّه ۲۲

آغاز اصلاحات۱

دکتر عبدالغفار بدیع

۱

✍ناصرالدین شاه قاجار تبریزی ده سال پس از جلوس بر تخت رفته رفته از قالب یک شهریار نوجوان طبیعت دوست و شکاردوست بدرآمد و چهره فرمانروایی مقتدر و مصمّم بخود گرفت از چنان اعتماد به نفسی برخوردارگشت که مقام کهنه نهاد صدارت را برچید و دولت تشکیل داد زیرا به اهمیّت دولت مقتدرمرکزی و قشون قوی جهت برخورد با منازعات داخلی و خارجی برای حفظ تمامیّت ارضی مملکت پی برده بود.نرم نرمک حکومت مستقلّ مقتدر را در جذب اندیشه های متکثّر و متعدّد و تاسیس نهادهای جدید و موازنه میان کهنه و جدید می دید زیرا به تعبیر ناپلئون رهیابی به تمدّن با حفظ مواریث ماضیه هیچ منافاتی نداشت. شعوبیه مدرن خلا از دست رفتن هرات را در بدست آوردن عراق پس از کمک به سقوط عثمانی در دربار می پرواند ولی شاه زیر بار نرفت. همسایگانی چون روسیه الغای نظام ارباب رعیتی روسیه را پیش گرفته بودند ( ۱۸۶۱م) صدرارت بیسمارک در آلمان، عصرجدیدی از حکومت استبدادی در لفافه نظام پارلمانی را در دولت پروس پیش می برد دولت عثمانی تنظیمات و اصلاحات را آغاز کرده بود آن چه بیشتر از همه از شاه دلربایی می کرد تنظیمات و اصلاحات عثمانی بود. فرمان معروف سلطان عثمانی در فوریه ۱۸۵۶م به عنوان دولت تورک مسلمان همسایه در تساوی حقوق اتباع مسلمان و غیرمسلمان عمیقا شاه را در اجرای اصلاحات مصمم تر کرد.
۲

✍تبدیل صدارت به وزارت از اصلاحات ناصری در حاکمیّت بود. در شماره ۲۳ محرم ۱۲۷۵ روزنامه وقائع الاتفاقیه می خوانیم شاهنشاه برای ترقّی آیین سلطنت وظایف حکومت را در میان وزارت خانه های داخله، امورخارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و فواید عامه تقسیم نمودند‌ کابینه ای با ۶ وزارت خانه. رای عالم آرای همایون بر این قرارگرفت که منصب صدارت عظما و لوازم آن به کلّی از دولت علّیه ممالک محروسه قاجار منسوخ گردد. علاوه بر شورای دولتی، شاه شورای مشورتی هم به نام مجلس مشورت به وجود آورد.( قبله عالم، عباس امانت ص ۴۷۱)

۳

✍مجلس مشورت ۲۵ نفر عضو داشت می توانست عرایض عامّه مردم را بشنود در خصوص ترویج تجارت و تکثیر زراعت به بحث پردازد حتا اختبار وضع قوانین ممدوحه را نیز داشت از جمله رفع عادات مذمومه و انتشار علوم و اختراع صنایع و اجرای قنوات و انهار و غرس باغات اشجار و راه انداختن معادن و ساختن راهها و توفیر مداخل و تقلیل مخارج و اشاعه دلایل عدل و انصاف و رفع بواعث ظلم و اجحاف و ازدیاد نفوس خلایق و حفظ صحت آنها که همه تصمیمات مجلس مشورت به رای اکثریت بود که برای تصویب تقدیم شاه می شد و مصوبات را شورای دولتی یعنی همان ۶ وزارت خانه اجرامی کرد‌.( فریدون آدمیّت، اندیشه ترقّی، حکومت قانون، عصر سپهسالار، تهران ۱۳۵۱، صص ۵۳ - ۵۷ و نیز S.Bakhash,Iran: Monarchy, Bureaucracy and Reform Under the Qajars, London 1978, 76-83)

۴

✍"شباهت این نهاد نوبنیاد به مجلس عمومی فرانسه، مجلس لردان انگلیس یا مجلس تنظیمات عثمانی تصادفی نبود"(حضور افرادی چون عبداللطیف طسوجی، مترجم هزار ویک شب و مصاحب ناصرالدین شاه جوان در تبریز، رضا قلی خان هدایت، رییس وقت دارالفنون، محمد تقی سپهر مورخ دربار، محمد ابراهیم بدایع نگار، ادیب منور الفکر، میرزارضا مهندس باشی، مترجم شماری از آثار اروپایی به فرمان شاه،حسین خان نظام الدوله، و شاید هم ملکم خان ترکیبی از اندیشه متسامح و متساهل تورکانه در جمع محافظه کاران و اصلاح طلبان بود؛ مراجعه به فریدون آدمیت اندیشه ترقّی صص۶۰-۶۲ ) اصلاحات ناصری بی شک متاثّر از دولت تورکان مسلمان عثمانی بود زیرا وزیر دربار فرخ خان امین الملک که بعدها به مقام وزارت داخله با عنوان امین الدوله ارتقایافت تربیت یافته استانبول بود.

۵

✍در این میان از کتابچه غیبی ملکم خان که تقلیدی از غرب در فنون حکمرانی بود و از ناصرالدین شاه قاجارتبریزی در آن مقطع، بعنوان پترکبیر ممالک محروسه نام می برد نباید چشم پوشی کرد. زیرا اندکی پس از انتشار این کتابچه، نام فراموشخانه یا فراماسونری بر زبانها افتاد انجمنی سرّی که هاله ای از رمز و افسون را در اذهان منتقل می ساخت و منبعی نامرئی برای کسب علم بود و سرسپردگانش را با رموز ترقّی آشنا می ساخت. نوعی انجمن سیاسی نیمه مخفی بود که می کوشید با تبلیغ یک پیام غیرمذهبی و لیبرالیسمی آمیخته به شعائر، پایگاه مردمی وسیعتری برای خود فراهم آورد. عنوان «فراموش خانه» احتمالاً به معنای کنارنهادنِ پای بندیهای اجتماعی دینی و موروثی بود و یا احتمالا فراماسونری را نمی توانستند تلفظ کنند فراموش خانه گفتند باید کتب اسماعیل رایین را درباره فراماسونری خواند....

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۲۸
الاثنین:۱۶جمادی الاولی۱۴۴۶
Monday,18 November,2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۵۲
احیاگران واصلاح طلبان اسلام تورکی۸
عالم جان بارودی:

۱.غرب گرایی آفت ایسلاملیق و تورکلوک
۲. ملّی گرایی بدون اسلام یک آفت است.
۳. لزوم تدریس علوم اسلامی به تورکی

دکتر عبدالغفار بدیع
۱

✍بارودی، عالم جان، مفتی تورکان مسلمان روسیه، معلم و روزنامه نگار و شیخ طریقه نقشبندیه. در ۱۲۷۳/۱۸۵۷ در حومه بارودی از ولایت قازان زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در ولگا اورال گذراند سپس برای تحصیلات عالی به بخارا رفت و هفت سال در آنجا ماند. تحت تأثیر متفکران اسلامی چون سیدجمال، محمدعبده و مرجانی، به امر تعلیم توجّه خاصّ کرد.
۲

✍اسماعیل گاسپیرالی سنگ نشان وی بود همو که با تأسیس دبستان «اصول جدید»(۱۳۰۱/۱۸۸۴) برای بالابردن سطح تعلّم و تعلیم تورکان مسلمان روسیه توفیق یافته بود، بارودی نیز مدرسه «محمدیه» را پایه گذاری کرد (۱۳۱۹/۱۹۰۱) و خود در آنجا علاوه بر مدیریت، به تدریس پرداخت. این مؤسسه که دارای دوره های ابتدایی، متوسطه و عالی بود و بهترین مدرسان در آنجا تدریس می کردند، در جنبش بیداری تورکان قازان و همه مسلمانان روسیه سهم بزرگی داشت. بارودی معتقد بود که تدریس علوم اسلامی اگر علاوه بر عربی به زبان مردم آنجا، یعنی تورکی، صورت گیرد در پیشرفت امور آموزشی مفیدتر خواهدبود. بدین منظور، چند کتاب درسی ، اذکار الصلوه و بَدْءُالمعارف و معاملات دینیّه، به تورکی تألیف کرد.

۳

✍ بارودی همراه این کوششها، در جنبشهای سیاسی و اجتماعی ولگا ـ اورال فعالانه شرکت جست. در تشکیل گردهماییهای دوم (۱۶ ـ ۲۶ ذیقعده ۱۳۲۳/۱۳ـ۲۳ ژانویه ۱۹۰۶) و سوم(۲۴ جمادی الاخره ـاول رجب ۱۳۲۴/۱۶ـ اوت ۱۹۰۶) تورکان مسلمان روسیه نقش مهمی داشت. بویژه در گردهمایی سوم، ریاست هیأت اصلاح نهادهای دینی روحانی را برعهده گرفت. مجله الدین والادب را که کانون نشر آثار طرفداران اصول جدید بود انتشارداد (۱۳۲۴/۱۹۰۶)؛ ولی به علّت ناراحتی مقامات روسی از این فعّالیتها و نیز مخالفت طرفداران «اصول قدیم» که هیچ گونه فعالیت تجددخواهانه را نمی پذیرفتند، به مدت دو سال به ولوگدا(Vologda) تبعیدشد. (۱۳۲۶/۱۹۰۸).

۴

✍عالم جان بارودی در گردهمایی تورکان مسلمان روسیه که به قصد بهره برداری از جوّ آزادی موقت بعد از انقلاب فوریه ۱۹۱۷ روسیه، از اول تا ۱۱مه در مسکو تشکیل شده بود شرکت جست و در آن در انتخاب مفتی، که برای اداره امور دینی تورکان مسلمان روسیه داخلی و سیبری و قزاقستان صورت می گرفت با بیشترین رأی«مفتی تورکان مسلمان روسیه» شد.

۵

✍یکی از فعّالیتهای قابل توجّه او در این گردهمایی که موجب کشمکشهای سخت شد، درباره حقوق زنان بود. او و موسی جارالله بر آن بودند که برابری حقوق زنان و مردان را در تمام شئون زندگی برقرارکنند. ولی این نظر به سبب اعتراض شدید اکثریت قاطع به دلیل ناسازگاری آن با شریعت، از حدّ توصیه تجاوز نکرد. بارودی سپس در مجلس ملّی تورکان تاتار روسیه داخلی و سیبری که در شهر اوفا تأسیس شده بود شرکت کرد و پس از آنکه بلشویکها قدرت را بدست گرفتند، باز تا مدّتی مأموریت خود را ادامه داد و به دفاع از حقوق تورکان مسلمانان پرداخت.

۶

✍بارودی با غالب کمالی سُویْلَمَز اوغلی سفیر عثمانی که تا ذیقعده ۱۳۳۶/ اوت ۱۹۱۸ در مسکو بود بارها ملاقات کرد و کوشید تا توجّه او را به امور تورکان مسلمان روسیه جلب کند و برای حفظ حقوق آنها از یاری او بهره جوید؛ ولی به جرم همین کوششها پس از مدّتی به دست بلشویکها دستگیر شد و چندماه به زندان افتاد. در آن سالها قحطی شدیدی در روسیه بارودی روزهای سختی را گذراند سرانجام در سن ۶۴ سالگی در سال ۱۳۳۹/۱۹۲۱ در مسکو درگذشت.

۷

✍بارودی، در سایه شخصیّت علمی خود، در تعمیم «اصول جدید» به حوزه آموزش و در ترویج افکار متجددان در میان مسلمانان روسیه و همچنین در بیدارساختن و بالا بردن سطح فکری و فرهنگی مسلمانان سهم مهمّی داشت. با اینحال، هر چند در زمره متجددان( یئنی جی لر) شمرده می شد، معتقد بود همچنانکه ملّی گرایی بدون اسلام ضربه به اسلام است غربگرایی نیز آفت اسلام و ملّی گرایی است.

۸

✍عالم جان بارودی به استانبول و شام و مکه و مدینه و قاهره، یعنی مراکز فرهنگ اسلامی آن روزگار، سفر کرد و با رجال مشهور علمی آن نواحی دیدار نمود. خدمت دیگر او تأسیس کتابخانه ای با نسخ خطی گرانبها بود. دانشمندانی چون بطّال تایماس و زکی ولیدی طوغان و عبدالقادر اینان از این کتابخانه استفاده کرده اند.قصد بارودی این بود که آموزش به زبان تورکی صورت گیرد، لذا کتابهای درسی متعددی به این زبان نوشت که در مدارس آن زمان خوانده می شد. مهمترین این آثار کتاب معارف اسلامی است که در ۱۳۰۷/۱۸۹۰ نوشته شده و از آن به بعد بارها به چاپ رسیده و در جنبش بیداری تورکان مسلمان روسیه تأثیر مهمی داشته است.(نقل از دانشنامه جهان اسلام ج۱)

80.Əbəs surəsi,
42 ayə Məkkə surəsi
۸۰. عبس سوره سی،
۴۲ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla



ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ(۲۱)
سونرا اونو اولدوروب قبیره یئرلشدیردی.
21.Sonra onu öldürüb qəbirə yerləşdirdi.



ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنْشَرَهُ(۲۲)
سونرا ایسته دییی واخت اونو دیریلده جکدیر.
22.Sonra istədiyi vaxt onu dirildəcəkdir.



كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ(۲۳)
خئیر! او، اللاهین امرینی هله یئرینه یئتیرمه میشدیر.
23.Xeyr! O, Allahın əmrini hələ yerinə yetirməmişdir.




فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ(۲۴)
ائله ایسه اینسان یئدیکله رینه بیر نظر سالسین.
24.Elə isə insan yediklərinə bir nəzər salsın!.



أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا(۲۵)
گرچکدن بیز (گؤيدن) بؤل بؤل سو ياغديرديق.
25.Gerçəkdən Biz (göydən) bol-bol su yağdırdıq.



ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا(۲۶)
سونرا یئری چات چات یاردیق.
26.Sonra yeri çat-çat yardıq.




فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا(۲۷)
بئله جه اوردا دنلی بیتکیلر بیتیردیک.
27.Beləcə orada dənli bitkilər bitirdik.



وَعِنَبًا وَقَضْبًا(۲۸)
اوزوم و یونجا،
28.Üzüm və yonca,




وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا(۲۹)
زیتون و خورما آغاجلاری،
29.Zeytun və xurma ağacları,



وَحَدَائِقَ غُلْبًا(۳۰)
سیخ آغاجلی باغلار
30.Sıx ağaclı bağlar,



وَفَاكِهَةً وَأَبًّا(۳۱)
مئیوه لر و اوتلار(بیتیردیک).
31.Meyvələr və otlar( bitirdik).



مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ(۳۲)
بونلار هم سیزین، هم ده حئیوانلارینیزین فایدالانماسی اوچوندور.
32.Bunlar həm sizin, həm də heyvanlarınızın faydalanması üçündür.

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه: ۱۴۰۳/۰۸/۲۴
سیاست ورزی ملّی(تورکانه)۶
اندر حکایت آفات سیاست ورزی شعوبیان

دکتر عبدالغفار بدیع

۱

✍اگر مسلمانانِ آمریکا به ترامپ رای نمی دادند هرگز او برنده انتخابات نبود آن گونه که دوره پیش به وی رای ندادند و وی برنده نشد. هم چنان که اگر تورکان به پزشکیان رای نمی دادند پزشکیان برنده انتخابات نبود ترامپ آشکارا خود را مدیون مسلمانان می داند بی شکّ از این منظر که یهودیان به سولچولار رای دادند و مسلمانان به ساغچیلار و ملی گرایان راست، تحوّلی در مدیریت عالم اتفاق خواهدافتاد. دست کم منافع مسلمانان حفظ و جنگ غزه تمام خواهد شد. غزه، دموکراتها را در آمریکا ساقط کرد. دموکراتها (سولچولار) که با پنبه سر بریده اند آتش افروزان اورتادوغو (خاورمیانه) بوده اند تورکان مسلمان هیچ خیری از آنان ندیده اند. گفت و گوی مستقیم با ترامپ برای دولت تورکان(وفاق ملّی) در ایران یک فرصت و فراست است. ما هیچ چیزی را در گفت و گو از دست نمی دهیم جز این که چیزهایی را بدست خواهیم آورد:
مگر ملاّی تورک روم نمی گفت:
گفت و گو کن گفت و گو کن گفت و گو
جست و جو کن جست و جو کن جست و جو

۲

✍اگر فعّالان تورکِ مسلمانِ ایران که در به رقص آوردن صندوق آراء مالا، جانا، قلما و قدما و ...کوشیدند یعنی بر تمامیّت و یکپارچگی ایران و جمهوریّت رنج افزون بردند با رییس جمهورشان دیداری داشته اند و رییس جمهورشان به پاس جانفشانی اینان در انتخابات آنان را به حضور پذیرفته و قدردانشان گشته شعوبیان تجزیه طلبِ طاغوتی و باستان گرایانِ کج اندیش متوهّم را چه جای اعتراض؟!.

گر یکی شاخی شکستم من ز گلزاری چه شد
ور ز سرمستی کشیدم زلف دلداری چه شد

فارابی یکی از دشمنان مدینه فاضله را جامعه متبدّله می دانست یعنی مانقوردان یعنی کسانی که از هویّت خویش بیگانه اند و تبدّل و تحوّل شخصیّت یافته اند و کس دیگر و انسان دیگری گشته اند که از خویشتن خویش دور گشته اند و آخوندی و سیدجواد طباطبایی و غنی زاده مع الاسف در جامعه متبدّله فارابی قرارمی گیرند نه در جامعه فاضله آن.

۳

✍ایران پنجمین کشور جهان از حیث ثروت و منابع طبیعی و از منظر پتانسیل توسعه و ترقی در جرگه ده کشور اقتصاد جهانی است اما ناکارامدی و فساد در مدیریت ما را از بسیاری از کشورهای جهان و همسایه چون عربستان، کویت، قطر، امارات، تورکیه، آذربایجان و ...عقب رانده است کدامین اندیشه و تئوری مسئولیت این خسران را می پذیرد. مگر غیر از این است که اندیشه شیطانی تبعیض افکن و غیر عادلانه شعوبیان طاغوتی آنتی اسلام و آنتی عرب و آنتی تورک، مسبب و محرّض و محرّ‌ک چنین سیاست ورزی بوده است. در داخل با انبوه انرژی به کاهش درآمد و فزونی گرانی و قطعی برق و مازوت سوزی و...کشانده است. قدر و منزلت آدمیان را پایین کشانده معلمانی که اوایل انقلاب می توانستند با حقوق یک ماهه خویش ۳ سکه را بخرند اینک حقوق ۳ معلم یک سکه نمی شود. در بیرون سیاست ورزی شعوبی ما را در لبنان و سوریه بعضا با غیر شیعیان متحد نموده با روسیه ارتدوکس و چین کنفوسیوسی و ارمنستان آنتی تورک و صرب های آنتی اسلام همعنان و هم سفره کرده این ناسیونالیسم پارسی که در داخل مستبدانه به هیچ زبان و مدنیتی غیر از خود رخصت حیات نمی دهد در بیرون نیز سیاستی مذبذبانه و مشوشانه را پیش می برد به جای التجاء به مکتب فلاح بخش اسلام و تقرّب به کانونهای قدرت تورکی و عربی و دیدن ایران موزائیکی رنگارنگ با ملتها و اقوام و اتنیکهای گونه گون و دادن سهم هرکدام از آنان در تاریخشان و فرهنگشان و زبانشان و مدنیتشان به کانونهای استعمار و استثمار و استحمار نزدیک می شوند و ما را در منجلاب بردگی و باتلاق وابستگی فرو می برند. اللهمّ خلّصنا من هذه الفکره.


۴

✍مکتب تبریز و آذربایجان به دلیل حمل مفکوره تورکی و عقلانیّت متسامح و متساهل و صلح اندیش و دیگر پذیر برای مهمانان مهاجر محلّی امن بوده حالیا که آنان جز اندیشه تروریستی و تجزیه مرز و بوم اندیشه و پیشه ای دیگر را در سر و سرّ ندارند. مکتب تبریز و مکتب آذربایجان و توره تورکان آستانه صبر و تحمّل معیّنی دارد. کسانی که با ۱۲ هزار رای وارد مجلس شده اند نمی توانند نماینده حقیقی ایران و آذربایجان و مهمانان مهاجر باشند. هرکسی به جای عنوان رسمی و قانونی آذربایجان غربی از واژه اورمیه به عمد استفاده می کند تجزیه طلب و زمینه ساز آشوب داخلی و خصمِ تورکانِ مسلمانِ ایران است.

xudaferin 231خدافرین.pdf
سایین دوکتور شرقی جنابیندان بیزیم مقالاتی یایماق اوچون یاپماق اوچون درین تشککورله ریمی بیلدیر مک‌ ایستیرم🙏🌷

‍ بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۲۱
الاثنین:۷جمادی الاولی۱۴۴۶
Monday, 11November,2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۵۱
احیاگران و اصلاح‌طلبان اسلام تورکی۷
موسی جارالله۳
لوترِ تورکانِ مسلمانِ تاتار

دکتر عبدالغفار بدیع


دوست عارف مسلک شمن گرای من می گفت:
✍یک ویدئو از یک روحانی ای دیدم که داشت  شعوبیاتی را بالای منبر تحویل خلائق می داد که گویا یک ملکی هزار دست و هر دست دارای هزار انگشت داشت که برای من مشخصّات کامل یک شیوا یا یکی از خدایان هندی بود. واقعا که این تاثیر زرتشتیان هندی در انتقال این نوع افکار هندو بنام اسلام بسیار جالب است...این نشان می دهد که وقتی هندیان مسلمان می شوند کلی از خدایان هندی را  بصورت و سیرت ملک اسلامی تبدیل می کنند که البته حق دارند ولی نباید زوربزنند که ما تورکان و یا اعراب، اسلام را به سلیقه آنان ببینند ...اسلام تورکی با شامانیزم مخلوط و معجون است که کلا با هندوئیسم فرق می کند یعنی، اسلام تورکی و اسلام عربی هر دو اراده گرا و اختیارگرا است ولی اسلام هندی-پارسی پسیو و تسلیم گرا و جبرگرا است و شاهنامه ها هم همین ذهنیت ارثی طبقاتی و دنیای تسلیم در برابر تقسیم کاستی و تقدیر طبقاتی را به تصویر می کشند که البته در کنارش خدایان هزاردست و هزارانگشت هندوی قدیم هم ظاهر می شود.


۲
از این مقدمه می گذریم تا به حلقه ای دیگر از موسی جارالله با مروری بر کتاب جنبش جدیدیه اثر استاد رییس نیا بپردازیم:

✍جارالله اصلاحات دینی را تعبیری درست نمی دانست زیرا شائبه ای پدیدمی آورد که دین دستخوش بیماری است حالیا که می گفت ما مسلمانان دستخوش بیماری هستیم که می توانیم با داروی اسلام خود را معالجه کنیم. اصلاحات در جهان اسلام لازم و واجب است نه در خود اسلام. لذا در جواب روزنامه نگاری که وی را متهم به اصلاح طلبی کرده بود نوشته بود: " من نمی توانم شرف اسلام را فدای القابی چون اصلاح طلبی کنم...انسانی که از فیض پیامبری حضرت محمدص بهره مند گشته دست تکدی به سوی کمال لوتر دراز نمی کند ( kanlidere, OP.cit, pp.83) "با این همه خیلیها او را لوتر تورکان تاتار نامیدند."( kanlidere, OP.cit, pp.117)

الف)نقد سکولاریسم

✍جارالله به جدایی امور دینی از دنیوی آنگونه که در مسیحیّت اتفاق افتاده بود در اسلام اعتقادی نداشت وی قرآن را کتابی دینی، اجتماعی و سیاسی می دانست. وی می گفت: اگر قرآن،قریب به ۱۰۰ آیه مربوط به عبادت و احکام داشته باشد پس یک کتاب دینی است ولی قرآن متجاوز از ۲۰۰ آیه مربوط به شیوه زندگی اجتماعی دارد پس یک کتاب اجتماعی و سیاسی است. از منظر وی دوگانگی اسلام و زندگی وجودندارد زیرا اسلام علی الاصول دین زندگی است. جداانگاشتن عرصه زندگی از عرصه اسلام مخالفت با ذات و روح اسلام دارد. از این منظر وی به نقد ابن خلدون هم می پردازد. اهمیت جارالله در این است که او نه از منظر یک شکاک ناظر بلکه چون مومنی صادق و مسلمان سخن می گوید. او در میان روشنفکران معاصر روس مدافعانی پرشور یافت.(kanlidere,OP.cit, pp206)

ب)نقد تصوف و عرفان:

✍وی بمثابه دیگر متفکران تورک مسلمان چون مرجانی،بارودی،رضا الدین،زین الله رسولی، محمد نجیب تونتری،هادی اطلسی تحت تاثیر افکار ابن عربی و مولانا بود وسعت نظر و آزاداندیشی و خوش بینی عرفان را می ستود و با اندیشه تقلید کورکورانه از شیوخِ مدّعی کرامت مخالفت می ورزید.


ج)تقدیر از گاسپیرالی:

✍بیشترین تاثیر را در جارالله، گاسپیرالی و مرجانی نهاده است زیرا گاسپیرالی اگر نبود زبان تورکی بی شک در روسیه محو شده بود:

۱. طرح تقریب تمام گویشهای تورکی در جهان
۲. رهبری تورکان مسلمان روس
۳. نشر ترجمان
۴. نشر مجله مصور عالم نسوان نخستین مجله نسوان مسلمان روسیه که مسائل حقوق و تعلیم و تربیت آنان و علایق خانوادگی آنان را نشرمی داد.
۵. اصلاح مدارس و توسعه آموزش و پرورش با ابداع شیوه جدید.

✍از سخنان جارالله درباره گاسپیرالی است:
استاداسماعیل افندی به ما الفبای جدید یادداد. مکاتب ابتدایی تاسیس و آنها را اصلاح کرد طریق اصلاحات مدارسمان را گشود و جمعیّتهای خیریه بنیادنهاد نمونه های ادبی چون نامه های فرنگستان و ملاعباس فرانسوی را نوشت و جانی نو در کالبدمان دمید و از هر جهت سرمشقمان شد. کاتبان و ادیبان و خادمان معاصر همگی شاگردان این استاد محترم هستند استاد محترم در نهضتهای سیاسی و اصلاح طلبی،رهبری به غایت دوراندیش بود. او ما را بیدارکرد و روانه زندگی و راههای رهایی کرد. زمانی بود که ما در روسیه از تورک بودن و مسلمان بودن خود خجالت می کشیدیم استاداسماعیل افندی افتخار تورک بودن و قدر و منزلت مسلمان بودن را به ما فهماند و ما را به دیگر ملتها شناساند‌.( درباره جنبش اصلاح طلاب، مدارسی چون محمدیه قازان و حسینیه اورنبوغ در جریان انقلاب ۱۹۰۵ روسیه: (Devlet,pp.124-126)

 بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه:۱۴۰۳/۰۸/۱۸
الجمعه:۶جمادی الاولی۱۴۴۶
Friday,11November2024
جمعه ها:
زبان و ادبیات ملّی(تورکی اسلامی)۳۲
امیرعلیشیرنوایی۱

دکتر عبدالغفار بدیع

۱

✍امير‌عليشيرنوايی(17رمضان 844 ه.ق./9 فوريه 1441م -12جمادی الثانی۹۰۶ه.ق./1501م در هرات) حکیم و عارف و ادیب تورک مسلمان، وزير، مشاور، مُهردار سلطان حسین بایقرا، شاعرذواللسانين، منتقد اجتماعی، مترجم، تذكره نویس، سیاستمدار و بانی مراكز خيريّه فراوان و ...بود. وی از ستارگان مشعشع ادب تورکی بود که اشعار بسياری به دو زبان تورکی و دری دارد. در تورکی به نوایی در دری به فانی یا فنایی تخلّص می کرد. وی سال۸۴۴ه‍. ق. در هرات متولّدشد و تحصيلات اوّليه را نزد پدرش آموخت سپس برای ادامۀ تحصيل به سمرقند رفت... امير‌عليشير با وجود مشاغل از مطالعات علمی و تأليفات مختلف دست برنداشت و مجلس او مجمع علماء و فضلای آن روزگار بود. اميرعليشير پيرو فرقه نقشبنديّه و مفسّر قرآن بود و جارالله زمخشری، مفسّر و ادیب و بلیغ تورک مسلمان را استاد خود ناميده است. وی صبح روز يکشنبه 11جمادی الاخری سال۹۰۶ در شهر هرات درگذشت.

۲

✍نوايی چون فارابی و ابن سینا با علم موسيقی آشنايی زيادی داشته است. قطعاتی را بر اساس صدای پرندگان تصنيف کرده که در بين تورکان خصوصا تورکمنهای ايرانی، تورکان ازبک فرغانه، خوارزم، شمال قفقاز و استانبول رواج دارد. آهنگ گلزار يکی از کاملترين آهنگهای تورکمنها ساختۀ امير‌عليشير نوايی است که در آن ظهور طبيعت بهاری را استادانه بيان می کند. اميرعليشير حامی هنرمندانی چون کمال الدين شاه حسين کافی(شاعر)، خواجه ميرک (نقّاش و خطّاط)، خواجه عمادالدّين معروف به مولانازاده، خواجه آصفی، استادکمال الدّين (نقّاش) و ...بود. تأثير امير‌عليشير نوايی بر شعرای بعد از او سعيدخان کاشغری در تورکی خاوری، حکيم ملامحمدفضولی در تورکی غرب و عراق عرب و آذربايجان تحت تأثير سبک و زبان و وزن و قافيۀ نوايی بوده‌اند. کاظم سالک، نشاط، حجّت در آذربايجان و احمدپاشا، شيخ غالب، نديم و ميرعليشير ثانی (کاتبی) در آنادولو به زبان تورکی شعر سروده و تأثير ادبی تورکی جغتايی در اين مناطق مشهود است. بيشتر فرمانروايان آسيای مرکزی علاوه بر حمايت مادی و معنوی شعرا، خود به زبان تورکی شعر گفته‌اند. نور محمّد عندليب شاعر تورکمن، در ليلی مجنون خود از نوايی تأثير پذيرفته است.

۳
✍نوایی قریب به ۳۰ اثر فاخر دارد:
۱.خمسۀ نوايی که به تقليد از خمسۀ نظامی به زبان تورکی سروده شده است:
حيره الابرار: در اخلاق و تصوّف
لیلی و مجنون
فرهاد و شيرين
سبعۀ سيّاره
سدّ اسکندری يا اسکندرنامه.
۲.خمسه المتحيّرين: رساله‌ای به زبان تورکی در شرح حال عبدالرّحمان جامی.
۳.ديوان دری شامل 6000 بيت غزل.
۴.ترجمة اللغه الترکيه بالفارسيه که يک نسخۀ آن در کتابخانۀ آستان قدس رضوی موجود است.
۵.اربعين منظوم: ديوان تورکی غزلّيات،
۶.چهار ديوان به نام‌های غرائب‌الصغر (يا غرائب‌النوائب)، نوادرالشّباب، بدايع الوسط و فوائدالکبر.
(که دوست عزیزم مهندس رزمی محققانه و عالمانه با شرح آنها را به زیور طبع آراسته است)
.
۷.سراج‌المسلمين: در موضوع فقه حنفی
۸.مثنوی لسان‌الطّير: 7000 بيت به سبك منطق الطّير به زبان تورکی
۹.تذكرۀ مجالس النّفائس: به تورکی در شرح حال قريب به سيصد و پنجاه تن از بزرگان و شعرای معاصر وی همراه با نظر انتقادی دربارۀ شعراء.
۱۰.محاکمه اللغتين: رساله‌ای علمی-زبان شناختی در مقايسۀ دو زبان تورکی و دری و ترجيح تورکی بر دری.
۱۱.محبوب‌القلوب: اثری اخلاقی اجتماعی و شبيه اطواق الذّهب زمخشری دربارۀ اصناف مختلف به شعر و نثر.
۱۲.نظم الجواهر: ترجمۀ منظوم نثراللآلی منسوب به حضرت علی(ع).
۱۳. الاربعين: ترجمۀ منظوم 40 حديث از حضرت رسول (ص).
۱۴.نسائم المحبّه که ترجمه تورکی جامی است با افزودن احوال خلفا و مشايخ توركستان.
۱۵. تاريخ انبيا: به تورکی.
۱۶. تاريخ ملوک عجم: به تورکی.
۱۷. مفردات در معمّا
۱۸.منشآت تورکی
۱۹.منشآت فارسی
۲۰.خزائن المعانی
۲۱.حالات پهلوان اسد
۲۲.حالات سيد حسن اردشير
۲۳.قصّۀ شيخ صنعان
۲۴.مناجات نامه
۲۵.ميزان الاوزان
۲۶.رسالۀ عروضيّه (تورکی) ...
در دورۀ قاجار شرح نويسی بر آثار نوايی رواج پيدا کرد و لغتنامه‌های تورکی مثل فرهنگ سنگلاخ استرآبادی و اللغات النوائيه و الاستشهادات الجغتائيه برای فهم آسان شعر نوايی تدوين شد.


۴

✍اميرعليشير علاوه بر مقام علمی، شخصی خيّر و نيکوکار بود. خدمات فرهنگی اميرعليشيرنوايی در ايران و بويژه مشهد چشمگير است: بنای ايوان جنوبی صحن عتيق و مدخل اصلی حرم امام رضا (ع)، آب نهر خيابان مشهد از چشمه گيلاس تا صحن عتيق، مقبرۀ عطار در نیشابور، بقعۀ قاسم الانوار در قريۀ لنگر ، رباط سنگ بست و ديز آباد. امير‌عليشير در ساختن مدارس و مراکز علمی نيز اهتمام داشته: مدرسۀ اخلاصيّه، خانقاه اخلاصيّه، مدرسۀ شفاييه، نظاميّۀ هرات، مدارس خسرويه در مرو.

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۱۷
الخمیس: ۵ جمادی الاول ۱۴۴۶
Tuesday, 7 November 2024
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۴۰)
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)
اصلاح طلبی تورکی و فارسی
دکتر عبدالغفار بدیع

ایتیردیک آلقیشی، تاپیلدی قارغیش
بولبولون یئرینه بانلادی بایقوش
ایستی یای قالاجاق، بوْرانلی بیر قیش
پاییزی اونودساق، یازی اونودساق
*
ساپی اوْزوموزدن بالتالاریق‌سا
کیمسه‌یه قارشی‌ایق، کیمه یاریق‌سا
ائله دایاناریق ، نئجه واریق‌سا
طاماحی اونودساق، آزی اونودساق
*
من سیدجلیل‌م آی شئح‌لی نرگیز
یاللی‌نین آدینا، یاد اوْلموشوق بیز
بو ائل‌دن نه قالار؟ دومانلی تبریز
زورنانی اونودساق، سازی اونودساق؟
میرجلیل حسینی سید
۱
✍پس از انتخاب دکتر پزشکیان، اصلاح طلبی به تورکی و فارسی منقسم گردیده اصلاح طلبی فارسی از فقدان تئوری و وجود ترسه دوشونجه رنج می برد چون به حلقه مفقوده ای بنام هویّت( بازگشت به خویشتن زبانی، دینی، تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی) اعتقاد ندارد با بار ایرانشهری به تفکّر طاغوت و شعوبیه نئومدرن( پهلوی) نزدیک است گرچه در بین شهرهای فارس نشین طرفدار ندارد ولی در دولت تا دلتون بخواهد آدم دارد و به جدایی دین از سیاست معتقد است اما اصلاح طلبی تورکی واجد تئوری و اندیشه و دوشونجه است در کنار اسلام متسامح و متساهل و صلح اندیش حرکت می کند به هویّت و اتحاد ملل ایرانی معتقد است اما در دولت آدم ندارد. آیا این گسست دو نوع اصلاح طلبی را می توان پیوند داد؟!.

۲

✍جهان غرب هرگز تغییر حاکمیّتها را در اورتا دوغو(خاورمیانه) در برنامه ندارد بلکه هدف غایی آنها جنگ با ملّتها است. تحریم ترامپ و خارج شدن از برجام، ملّتهای ممالک محروسه را فلج کرد نه سیستم و دولت را. بازگشت ترامپ قطعا برای جهان تورکی اسلامی و دولت پزشکیان بهتر از دموکراتها خواهدبود که با پنبه سر می بریدند و اغلب جنگهای خاورمیانه را اینها آغاز کرده بودند. حمله آمریکا به عراق حمله به ملل عراقی بود چون صدام همه جوره می خواست با غرب کنار بیاید. مثلا در ماجرای لیبی و قذافی منظورشان قذافی نبود ملّت لیبی و تصرّف ثروت لیبی بود در خاورمیانه به جز تورکیه، دولت مقتدر مستقل اندیش به معنای دقیق وجود ندارد. این اقتدار و استقلال فکری و مکتبی را تورکیه مدیون اردوغان است نه آتاتورک. تغییر انا یاسا و مقدمات انتخاب بعدی وی در قانون اساسی سپاس اندکی است از این لیدر جهانی. در خاورمیانه حاکمان برای حفظ خود جنگ می کنند همه این جنگها  درون بورژوازی است به سود ضعفا نیست به نفع بورژوازی و به ضرر ملتهاست.

۳

✍کارخانه ادبیات ماسونهای استحمارگر ضدّ تورک و ضدّعرب و ضدّاسلام در همه زمینه ها با ابعاد گسترده خیلی ماهرانه، خودشان الگوها را تعریف کرده اند و در قالب قرارداده اند یک روشنفکر جهان سومی چه مخالف و چه موافق با الگوهای آنها نظریه پردازی می کند  و قلم می زند فکرمی کند که اگر از این چهارچوب خارج بشوند روشنفکر نمی شوند. تمام احزاب و سازمانهای سیاسی چپ و راست حتّی ملّی چون دارای فلسفه ملّی نیستند و فلسفه ملّی را نمی شناسند جبرا با تعریف و با الگوهای ماسونها کارمی کنند تمام واژه ها، مصطلحات، عبارات و گزاره های علمی و فلسفی و سیاسی و دینی و نظامهای اجتماعی را ماسونها تعریف کرده اند چنانچه ما به فلسفه و مکتب ملّی برسیم تمام این تعریفهای هدفمند ماسونهای استحماری از هم خواهد گسست.

۴

✍ممکن است تمام فرقه های مسیحیّت باهم اختلاف داشته باشند ولی در مواجه با اسلام به سرعت برق و باد متحدّمی شوند. ارمنستان پرچم جنگهای صلیبی را بر مرز خویش نصب می کند تا به همه بگوید که در قره باغ و زنگه زور ادامه جنگهای صلیبی را شاهد هستیم. چرا تمام ملت ها و فرقه های اسلامی در برابر دشمن واحد متحد نمی شوند؟ این فرهنگ شعوبیه و فقر فلسفه ملّی است که متاسفانه چنان در ذهنیئت ما رسوخ و نفوذ و نهادینه شده که یا باید نوکر غرب باشیم یا نوکر شرق چون فاقد استقلال مکتبی و فلسفی هستیم فقدان مکتب و فلسفه ملّی جبرا ما را در خدمت فلسفه و مکاتب بیگانه و مسیحیّت قرارمی دهد و ما نجات و قرار و فلاح و سعادت را از آنها می خواستیم و حدود و خطوط و ثغور و الگوی مبارزات و مجاهدات خود را با فلسفه و مکاتب بیگانه سنجیدیم  و تنظیم کردیم حتی با اینکه اسلام خود واجد فلسفه و مکتب مستقل بوده و است آن را هم با ایسمها و نظریه های روشنفکری برخاسته از مسیحیت که روحش با اسلام متفاوت است اخته نمودیم با همان اصطلاحات وارداتی شروع به تجزیه و تحلیل و حلّ معماها کردیم.

۵


✍یکی از مهم ترین علل عقب ماندگی ما در ورود به مدرنیسم، گرفتار و وابسته بودن به شعوبیه و فلسفه و مکاتب غربی بوده که کم ترین نتیحه و محصول معاصرش مشروطه ماسونی ضدّ تورک و از میان رفتن حاکمیّت ملّی تورکی اسلامی قاجار و فروپاشی بنیان های نظری مکتب تبریز بوده است.

https://youtu.be/q_D4pB68_w4?si=JOT8Gj3FiLw2hjTC

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه:۱۴۰۳/۰۸/۱۵
الثلاثاء: ۳جمادی الاولی۱۴۴۶
Tuesday,5 November,2024
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی(تورکی اسلامی)۳۸
میللی حکمدارلیق
۱. قاجاریّه
ناصرالدین شاه قاجارتبریزی،حکیم مدرن اندیش، روشنفکر ملّی،چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریّه ۲۱
جیران بانوی سیاست ورز

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱
✍جیران(فروغ السلطنه) واژه ای تورکی به معنای غزال است. دختر تورک مسلمانی از روستای تجریش و نخستین همسر ناصرالدین شاه که بیرون از دودمان قاجار بود و به خاطر دل باختگی شدید شاه توانست نفوذی شایان در دربار بدست آورد این اسم را برای چشمان شهلایش گذاشته بودند جیران را ابتدا جهت فراگرفتن رقص و آواز به حرم شاهی آورده بودند و اولین بار ظاهراً در سال ۱۲۶۸ هـ.ق شاید اندکی پس از هلاکت امیرکبیر در جمع ملازمان مهدعلیا نظر شاه را به خود ربود آوازخوان جوان با دلبریهای خود به سبک قصه های هزار و یک شب که محبوب شاه بود و با تشویق مهدعلیا به قلب شاه راه پیداکرد.

۲

✍پس از سوءقصد بابیه به جان شاه که روابط نوری و مهدعلیا به سردی گرایید وی احتمالاً حربه مشابهی را علیه صدراعظم جدید لازم دید ولی جیران بسیار هوشمندتر از یک دختر تازه بال و پر درآورده و معشوقه زودگذر از آب درآمد. جيران وجيه و صريح اللهجه شيفته شکار و اسب سواری بود. موقع سواری چکمه و لباس مردانه می پوشید و روی بندش را دور پیشانی می پیچید در مقایسه با بانوان خاموش کم رو و اکثراً وزين حرم سرا موجودی کاملاً استثنائی بود همه می دانستند که شاه اسیر و شیفته چشمهای آهویش شده است جیران به زودی پرنفوذترین زن اندرونِ شاهی شد و حتی خود مهدعلیا را هم پشت سر گذاشت روزی هنگام شکار همراه با تنی چند نوکر و قوشچی و تفنگدار جیران سوار بر اسب کهرش «آهو» و در حالی که قوش مخصوص خودش «غزال» بر مچ دستش نشسته بود جسورانه جلو افتاد و چهارنعل در جهت مخالف شاه تاخت شاید نوظهوری منظر زنی شکارچی و احياناً بدون روبنده و یا شاید جذبۀ سکه های طلای امپریال روس که وی به عنوانِ انعام به نخجیربانان می بخشید هر چه بود ملازمان شاهی را به همراهش کشاند شاه دفعتاً متوجه شد کسی دور و برش نیست پس بی آن که ذره ای دغدغه به خود راه دهد خود نیز رکاب زده به جیران پیوست شاه از محبوبیت سوگلی اش بسیار خرسند بود.


آیا عاشق و معشوق می توانند خونریز و مستبدّ باشند؟!

۳


✍دل بستگی شاه به جیران به روال عشقهای عصر نوین و برعکس زندگانی حرم سرا فردی و خصوصی بود علاقه جیران به طبیعت و حیات وحش او را در نزد شاه عزیزتر می کرد جیران به شکاری گریز پا می مانست دشوار به دام می افتاد و مشكل رام می شد غزالی کمیاب که شاه مشتاقانه در تنگه ها و گردنه های البرز در جست و جویش بود ولی در روستایی در حول و حوش کوهسار او را یافته بود. مهر جیران برای شاه شاید تجسم نوع دیگری از خانواده، همسر و فرزند بود که در پس صورت ظاهر شاهانه قرینه ای از زندگی عادی به او عرضه می داشت. جيران حدود یک سال صیغه ناصرالدین بود اما پسرش امیرقاسم میرزا به دنیا آمد علاقه شاه به جیران فزونی گرفت و پس از مرگ ولی عهدپیشین از همسری دیگر به اوج رسید جیران در مقطع زمانی حساس بحران جانشینی و جنگ ایران و انگلیس پا به صحنه نهاد.( قبله عالم، عباس امانت صص۴۲۲ و۴۲۳).


۴

✍شاه به غیر از یادداشت تأثرانگیزی که در حاشیه کتاب ناپلئون نگاشت به نظر نمی آید که از مرگ ولی عهدش معین الدین چندان سوگوار شده باشد به زودی به پسر جیران دل بستگی شدید» پیدا کرد تا آنجا که او را یگانه ولی عهد واقعی خود خواند. یاکوب پولاک، طبیب اتریشی مستخدم دولت ممالک محروسه می نویسد:" ناصرالدین که با بقیه فرزندان خود بی اعتنا و بر سر بی مهری بود امیر قاسم را می پرستید و محرمانه به پولاک گفت در نظر دارد به محض آن که قاسم خان به هفده سالگی برسد به نفع وی از تاج و تخت کناره گیری کند و سفری به فرنگستان برود".( پولاک،سفرنامه ترجمه فارسی ص۲۹۰ )

۵


✍تعجیل شاه در انتصاب ولیعهد جدید چشم گیر بود. شاه نگران بود انگلیسیها حین جنگ، دعوی ولایت عهدی عباس میرزای دوم و روسها بهمن میرزا را باز پیش بکشند. هرچند انگلیسیها عباس میرزای دوم را دو رویی خشک مغز و ناپخته در سیاست می دیدند که مزه خون و قدرت را نچشیده لذا نمی توانست در سودای خون و قدرت اصیل از آب در آید.

۶

✍در حقیقت شاه می خواست در حق امیرقاسم همان کاری را بکند که پدرش قصدداشت در حق عباس میرزا، برادر ناتنی ناصرالدین بکند. شاه علاوه بر امیرقاسم و نیز مسعود میرزای هشت ساله (بعدها ظلّ السلطان) که از همسر صیغه ای دیگری بود، پسر چهارساله مریض احوالی به نام مظفرالدین هم از همسری قاجار داشت که بنا بر وجوب قانونی به خاطر نسب مادری قاجار، تنها پسر واجد الشرایط برای جانشینی بود.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه: ۱۴۰۳/۰۸/۱۴
الاثنین: ۳۱ ربیع الثانی ۱۴۴۶
Monday, 4 November, 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی( تورکی) ۵۰
احیاگران و اصلاحگران اسلام تورکی۷
موسی جارالله ۲
لوترِ تورکان مسلمان تاتار

دکتر عبدالغفار بدیع

بو گوزگویه بیر واخت قوشا باخاردیق
بو گوزگوده یئرین ایندی بوش قالیب
بلكه سندن بو گوزگونون جانیندا
دوداق قالیب، كیرپیك قالیب، قاش قالیب.
رامیز روشن
۱

✍موسی جارالله در محضر شیخ محمدعبده(پدرش تورکمن مادرش عرب) نيز تلمّذکرده بود. سال ۱۹۱۲م قرآن‌ را به زبان تورکی تاتاری ترجمه کرد. (Devlet, p.127; Hadanov, p.175) شخص پرکاری بود کتابها و رسائل مختلفی در این خصوص نگاشت:
۱.تاریخ القرآن و مصاحف(در مقدمه آشفتگی حاکم بر تعلیم مدرسه ای را نقدمی کند)که بعدها در مجله المنار مصر چاپ شد.
۲.فقه القرآن(۱۹۱۵ پترزبورگ) در ۳۲ص
۳.صرف القرآن الکریم(۱۹۴۴) در ۱۰۴ص
۴.حروف اوایل السور(۱۹۴۴) در ۲۳۵ص
۵.ترتیب السور الکریمه و تناسبها فی النزول(۱۹۴۴) در ۳۴۴ص
۶.ادبیات عربیه و علوم الاسلامیّه در ۷۲ص
۷.قواعد فقهیه(قازان ۱۹۱۰) در ۲۳۲ص
۸.اوزون گونلرده روزه(قازان ۱۹۱۲)۲۰۴ص
۹.خلق نظرینه بیر نئچه مسئله(قازان ۱۹۱۲)۲۰۴ص
۱۰.ترجمه دیوان حافظ به تورکی تاتاری(قازان، ۱۹۱۲) ۱۴۵ص
۱۱.بؤيوك موضوع  لرده اوفاق فکر(پترزبورگ، ۱۹۱۴)
۱۲.شریعت اساسلاری( پترزبورگ،۱۹۱۷) ۷۲ص
۱۳.اسلام ملتلرینه(برلین،۱۹۲۳)۱۱۰ص در نقد کمونیسم
۱۴. خاتون( برلین،۱۹۳۳) ۱۱۲ ص درباره حقوق زنان.
۱۵. البانک فی الاسلام( بهوپال،۱۹۴۶) مسائل گوناگون راجع به بانک در اسلام( kanlidere, op.cit, pp.185-187)

۲

✍در مقابل صهیونیسم:
✍موسی جارالله سلسله مقالاتی درباره صهیونیسم نگاشته است وی برای جلب موضع واحد در برابر صهیونیسم اوایل قرن ۲۰ جهت دیدار و جست و جوی علماء به تورکستان، هندوستان، عربستان، مصر، شام، تورکیه سفر کرد با پای پیاده در فلسطین سیاحت کرد. وی ۳مقاله در این باره نوشت. در مقاله نخست، کلنیهای یهودیان را در فلسطین سنگ بنای دولت یهود در فلسطین فردا دانست. در دومین مقاله به قدرت مالی رهبران صهیون و استمداد از مراکز سیاسی اروپا اشاره می کند که از سال ۱۸۴۰ تا ۱۸۹۶ با خرید اراضی مسلمانان ۱۵ کلنی خریدکردند. چنان می نماید که یهودیان تنها به سرزمین فلسطین بسنده نخواهند کرد. تاسیس دولت یهود با منافع دول اروپایی سازگار با منافع دول اسلامی ناسازگار است. در مقاله سوم با دیدن کثرت مسلمانان اما عقب ماندگی آنها قلّت یهودیان اما ترقّی یهودیان به این نتیجه می رسد که مسلمانان به جای متهم کردن دیگران عیب خویش را بجویند. او ترقّی یهود را ناشی از کار و ایمان می دانست و می گفت:" اگر ملّتی به هدفی مقدّس ایمان بیاورد و برای رسیدن به آن بتواند راحتی خود را فدانماید، می تواند نیرومند و پیروز شود."(kanlidere,op.cit, pp.75-77)
۳

✍در مقابل شوروی(شعوبیه روسی ارتدوکسی):
✍موسی جارالله یک متفکّر مجاهد مبارز تورک مسلمان در دوره حکومت شوروی در تاتارستان بود. وی به آینده تور‌کان مسلمان امیدوار بود. در نشریه المنبر که مجلّه ای ناسیونالیستی و پان اسلامی(اتحاد اسلامی) بود نقدهایی صریح و جسورانه بر ضدّ رژیم شوروی در آنجا چاپ می کرد. در کنگره نیمه دوم سپتامبر ۱۹۲۰ تورکان مسلمان روس، با شرکت هزاران مرد و زن در اوفا جهت اتحاد با مجلس نوبنیاد تورکیه و خلیفه مسلمانان برگزار شد کوشش وی ایجاد تفاهم میان جهان تورک با جهان روس بود. در سفر به بخارا سال ۱۹۲۰ با دیدن تبدیل پاره ای مکتب خانه به اصطبل آشفته خاطر می گردد. در لنینگراد امامت مسجد بزرگ آنجا را بر عهده می گیرد به علت اعمال محدودیت ها در چاپ آثار حق التالیفش کم شد در سختی معیشت به خرید و فروش آرد و نمک پرداخت. زکی ولیدی طوغان که وزیر جنگ جمهوری باشقیرستان بود او را مشاور خویش کرد کتاب الفبای اسلام وی در سال ۱۹۲۰م اجازه نشر در روسیه پیدا نکرد. کتاب در برلین سه سال بعد منتشر شد ولی او در روسیه دستگیر شد و۳ سال را در زندان مسکو گذراند. سرانجام آزاد شد و مستقیما تحت نظارت استالین قرارگرفت وی در سال ۱۹۳۰ از راه تورکستان روس و چین از شوروی فرار و از آنجا به هندوستان، مصر و اروپا سفرکرد نهایت در ۳ آبان ۱۳۲۸/ ۲۵اکتبر۱۹۴۹ در قاهره درگذشت به ایران هم مسافرتی سال ۱۳۱۳ش نمود و با علمایی چون محمد الحسینی و محسن العالمی دیدار و با دیدگاه شیعه پیرامون جهاد و تقیه و متعه و ...آشنا گردید که در کتاب الوشیعه فی نقد عقاید الشیعه(چ.قاهره ۱۹۳۵) کتابی جنجالی رویایی دو اسلام تورکی و شعوبی را می توان دید.(kanlidere, op.cit, pp.124-127)

80.Əbəs surəsi,
42 ayə Məkkə surəsi
۸۰. عبس سوره سی،
۴۲ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla

فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ(۱۲)
ایستیین هر کس اونو(قورآنی) یاد ائلر.
12.İstəyən hər kəs onu(quranı) yad elər.


فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ(۱۳)
او (قرآن) شرفلی صحیفه لر ده دی،
13.O (Quran) şərəfli səhifələrdədir,


مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ(۱۴)
یوکسک، پاک ( صحیفه لر ده)
14.Yüksək, pak (səhifələrdə)!


بِأَيْدِي سَفَرَةٍ(۱۵)
کاتیبله رین(ملکله رین) اللرینده دیر
15.O, katiblərin (mələklərin) əllərindədir,


كِرَامٍ بَرَرَةٍ(۱۶)
شرفلی یاخشی( ملک له رین الینده)
16.Şərəfli və yaxşı (mələklərin əllərində)!


قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ(۱۷)
اؤلسون (اینکار ائدن) اینسان! او نئجه ده نانکوردور!
17.Ölsün (inkar edən) insan! O necə də nankordur!



مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ(۱۸)
الله اؤنو ندن یاراتدی؟!
18.Allah onu nədən yaratdı?!


مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ(۱۹)
اؤنو نوطفه دن یاراتدی و اؤنا صورت وئردی.
19.Onu nütfədən yaratdı və ona surət verdi.

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ(۲۰)
سونرا اونون اوچون یؤلو آسانلاشدیردی.
20.Sonra onun üçün yolu asanlaşdırdı....

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۱۰
الخمیس:۲۷ربیع الثانی۱۴۴۶
Thursday, 31Oktobre, 2024
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۳۹)
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)
تبریز محتشم و سقوطی نامحتشم
دکتر عبدالغفار بدیع

دینله‌یین، دینله‌یین،من بیر کامانام
شرقین سینه‌سیندن قوپان فغانام
اوزاق عصیرلرین درینلیییندن،
صاباحا اوز توتان،سونسوز کروانام

اووجو قابار-قابار،جییَری تشنه
گونشی آردیمجا چکن ساربانام
بو قوجا دونیانین تن اورتاسیندا
بولبولی سوسمویان بیر گولوستانام

سوقاتی بخششی آچیق سینی‌ده
آغزینین سونونجو تیکه‌سینده
دوسدا باغیشلایان،دوشمنه وئرن
دومانلی تبریزم،چنلی زنجانام

هر شئیی آلینیب،توکَنسه بئله
عشقی توکَنمه‌ین،آزربایجانام
دینله‌یین،دینله‌یین،من بیر کامانام
داغ داشی یاندیران،آهام آمانام
تکجه اوز دیبینه ایشیق ساچمایان
هامیا نور وئرن،شامام شامدانام
دینله-دینله قوجا دونیا،ای منیم آنام

مین یول اؤلدورولن،یئنه اؤلمه‌ین
ازلی،ابدی،آزربایجانام
مین یول اؤلدورولن،یئنه اؤلمه‌ین
ازلی،ابدی،آزربایجانام.
خلیل رضا اولوتورک

۱


✍تبریز  دوران قاجار، دوران ناصرالدین شاه سال ۱۲۹۷ه.ق تبریزی محتشم بود:تعداد باغ:۳۰۱ مورد/کارخانه بدل چینی:۴/مسجد:۲۱۷/آسیاب:۱۶/کاروانسرا:۱۱۵/خانه بزرگ:۱۴۱/ یخچال:۱۵/ پل: ۱۴/حمام:۷۰/ بازارچه:۱۳/قبرستان:۵۰/ میدان: ۱۲/قرارول خانه:۱۵/زمین های مخروبه و بایر:۱۴/ بقعه و امام زاده: ۸/کوره آجرپزی و آهک پزی: ۱۲/ مدرسه دینی:۹/جمعیّت:۲۰۰۰۰۰/ دروازه:۹/ قنسولگری:۵(روس،انگلیس،عثمانی،فرانسه، بلجیک)/داد و ستدهای شهر در یک سال ۲۰ کرور تومان (۱۰میلیون)دکانهای واقع در بازار ۵ هزار باب/دکانهای واقع در گذرهای محلات و در دروازه ها ۱۵۰۰ باب/مکانهای دولتی ۷ مورد: ۱. ارک سرکاری ۲ -ارک علیشاه ۳-باغ شمال۴- سربازخانه و میدان مشق ۵ -قورخانه۶-شاهگلی۷-خلعت پوشان.
۲


✍مع الاسف پس از سقوط قاجار، تبریز سقوط کرد. در دو قرن اخیر در کشورهای مختلف جهان بنام انقلاب، بیشترین جنایتها و بیشترین منافع به سود سرمایه داران و جهان کاپیتالیسم شده است. جریانهای افراطی چپ و راست بهانه ای برای سرکوب ملّتها شده اند مانند انقلاب روسیه که بنام انقلاب چه جنایتها که نشد یا انقلاب چین و کره شمالی و .... نظام کاپیتالیسم برای توجیه غارتهای خود و سرکوب ملتها توسّط افراطی گرایان از افراطیان مستقیم و غیرمستقیم حمایت و سوء استفاده کرده به خاطر این که ملّتها در فلسفه بیگانه استحماری و استعماری هضم شده بودند به نام و به کام بورژوازی انقلاب کرده بودند و چون هسته اصلی انقلابات با هر گرایشی در اصل انقلابات گذر از فئودالی (نظام رعیّتی/دهقانی) به سرمایه داری و درون بورژوازی بودند هیچ کدام از انقلابات به سوسیالیسم و یا به عدالت منتهی نشدند البته عدّه ای به نان و نوا و صفا رسیدند. مثلا در روسیه، استالینها به قدرت رسیدند و چه جنایتها که نکردند؟!.
۳


✍فلسفه ماسونی غرب هر طوری بخواهد هم انقلابات هم هویّتها را تعریف و  تربیت و هدایت می کند. مارکسیسم و کمونیسم و یا همین مشروطه ضدّ تورک و ضدّ قاجار هر دو فلسفه و مکاتب وارداتی بودند و هر دو بهانه جنایت شدند.
۴

✍وقتی جنبشهای فرمایشی کمونیستی به ظاهر در سراسر جهان قدرت گرفتند این کسب قدرت با حمایت کاپیتالیسم بود. کمونیزم را اجازه نشو و نما در خاک اروپا ندادند در روسیه و تورکستان به بار نشاندند تا عدالت تورکانه را خودشان جهت بدهند و کاپیتالیسم در زمان ممکن برای بالانس و بی اثرکردن جنبشهای کارگری و فریب دادن ملّتهای مظلوم با شونیزم ارتدکس روسیه وارد مذاکره و سازش می شد که سرانجام با رشد تکنولوژی و صنعت و... دیگر پرولتاریا تعریف خود را از دست داد و کاپیتالیسم دوباره با سازش توانست سیستم کمونیزم روسیه را راحت و مهندسی شده و بدون درگیری تغییر داد.
۵


✍امروز جنگهای فرقه ای و قومی توسّط مسیحیّت به سرکردگی آمریکا کاملا کنترل و مهندسی می شود مسیحیّت بطور کلّی از اتّحاد اسلام و ملّی گرایی تورک می ترسید و می ترسد امّا این اتّحاد در قاجار و عثمانی، معمول و سنّتی بود که این اتّحاد سنّتی از طرفی با رشد صنعت و بورژوازی و تعریف مدرن از ناسیونالیسم با فلسفه ضدّتورک و ضدّاسلام توسّط مسیحیّت، کاربرد سیاسی خود را از دست داد و از طرف دیگر فلسفه ملّی و حکمت و سیاست ملّی زیر فشار شعارهای تجددطلبی  محو و نابود شد اقوام غیرفارس با کمک ماسونها حول محور تجددطلبی و مشروطه  خواهی قلاّبی، سرنگونی قاجار را رقم زدند.

۶


✍هیچ جنگی به نفع بشریّت نیست. مگر جنگی برای صلح مگر جنگی برای دفاع از جان و وطن مگر جنگ طبقاتی ضعیف علیه غنیّ بی کفایت و سرمایه دار بی خاصیّت. آیا طبقه ضعیف بعد از پیروزی توان اداره جامعه را می تواند داشته باشد؟!
مع الاسف در قرن اخیر جنگهایی که به ظاهر علیه آمریکا است خود آمریکا اداره می کند مگر جنگ اعراب و اسراییل و یا جنگ اسراییل و ایران را آمریکا مهندسی نمی کند؟!.

صحبت های بنده حول جریان نوین باستان‌گرایی افراطی و تقابل قرار دادن تاریخ کوروش با اسلام و قوم ستیزی

🎙️مروان پاشا

@tamadone_islami
@tamadone_arab

بسم الله الرحمن الرحیم
سه شنبه: ۱۴۰۳/۰۸/۰۸
الثلاثاء: ۲۵ ربیع الثانی۱۴۴۶
Tuesday, 29 Oktobre 2023
سه شنبه ها:
حکمداری ملّی( تورکی اسلامی) ۳۷
میللی حکمدارلیق
۱. قاجاریّه
ناصرالدین شاه قاجار تبریزی، حکیم مدرن اندیش، روشنفکر ملّی، چهارمین شاه سلسله تورکی اسلامی قاجاریّه۲۰

ویکتوریا و حضرت محمدّ(ص)

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱

✍از منظر ناصرالدین شاه قاجارتبریزی کش مکش سیاسی با بریتانیا دورنمای روابط ممالک محروسه قاجار را به نبرد با آن کشور سوق می داد لذا شاه به سمت اتحاد سیاسی با روسها حرکت کرد جنگ روس و عثمانی در اکتبر ۱۸۵۳ اروپا را در قطب مخالف روس قرار می داد مانند ماجرای اوکراین و روسیه در زمانه معاصر در آن وقت نیز انگلیس و فرانسه در ستیز با روسها از در حمایت عثمانیها درآمدند. ناصر الدین شاه، باهوش تر از آنی بود که با عثمانی درافتد. عقلانیّت تورکی مشترک، مفکوره متسامح و متساهل تورکانه هرگز اینان را رودرروی هم ننهاد. همچنان که در ماجرای اجلاس بریکس ۲۰۲۴ قازان شعوبیان می کوشیدند در ماجرای مصافحه، پزشکیان را مقابل اردوغان نهند که با محکومیّت حمله اسراییل توسّط اردوغان و تبریک روز جمهوریّت توسط پزشکیان به ایشان دسیسه آنان سخت سست گشت. مع الوصف علی رغم هشدار به شاه در لزوم عدم همکاری با روسها در آستانه جنگ، شاه جوان وقعی بدان ننهاد و تعادل میان روس و عثمانی و غرب را ایجادنمود.

۲

✍روسها از انتصاب صدراعظمی غرب گرا چون نوری خرسند نبودند. (قبله عالم، عباس امانت، ص ۳۴۱) یکی از شگردهای شعوبیه مدرن بریتانیای وقت کشاندن بست نشینی و تحصن ها از اماکن مذهبی به سفارت خانه ها بود و این حساسیّت حاکمیّت را برمی انگیخت. شاه انتقادمی کرد که سفارت انگلیس پناهگاهی شده است:" این نوع پناهگاه ممکن نیست با حقوق لازمه اطمینان سلطانی جمع آید".(ناصرالدین شاه به نوری، ربیع الثانی سال ۱۲۷۱ در محدث، مکاتبات، صص۳۶-۳۸) البته پناهندگی فرهادمیرزا برادر شاه و رقیب مورد حمایت از جانب بریتانیا در سفارت انگلیس بی تاثیر در مواضع شاهانه نبود. نوری صدراعظم به پشتوانه شاه تمام دست نشاندگان انگلیس را که خطری بر وی بودند منزوی ساخت. قضیه فرهادمیرزا عجالتا به نفع نوری صدراعظم تمام گشت زیرا یا باید مانند دیگر شاهزادگان از صدراعظم تبعیّت می نمود و به تبعید داخلی می رفت و یا اگر تحت الحمایگی انگلستان را می خواست بجوید لاجرم مملکت را ترک و خطر مصادره اموال را به جان می خرید.( قبله عالم عباس امانت ص ۳۵۶)

۳

✍شاه جراید فرانسوی زبان منتشره در استانبول و بیروت را می خواند و از موفقیّت های فرانسویان در جنگ متاثّر بود.

۴

✍روز دوشنبه ۱۸ربیع الاول ۱۲۷۲ شاه در دست خطی خصوصی به نوری نوشت:"دیشب که شب یکشنبه هفدهم ربیع الاوّل است یعنی، شب عید مولود پیغمبر صلوات الله علیه و آله بود در خواب دیدم باغی است که یک درخت کاج قوی هیکل بلندی در باغچه است من از دور تماشا می کنم و اسم این درخت ویکتوریاست و در حقیقت آن درخت مملکت و پادشاه انگلیس است من گفتم آمدند این کاج را که اسمش ویکتوریا بود از ریشه کندند و بردند باغچه دیگر کاشتند و گفتم اسمش را محمّد بگذارید ویکتوریا بد است"(مکاتبات ناصرالدین شاه، شماره ۱۴، شاه به نوری، ۱۸ ربیع الاوّل ۱۲۷۲)
سمبولیسم بی پرده شاه چنان جامع و کامل بود که نمی توانست ناآگاهانه باشد زیرا در نهایت ممالک محروسه را در جنگی رودرروی بریتانیا به تصویر می کشید. آنچه رویای وی را در به هم‌زدن روابط مملکت با انگلیس سبب گشت هاشم خان باجناق شاه بود که روابط بسی صمیمانه با انگلیس داشت و فرمانده قشون بود و قصدداشت به عنوان خبرنویس بریتانیا در شیراز استخدام گردد و شاه مخالفت می نمود‌.


۵


✍ناصرالدین‌شاه قاجار تبریزی با رعیّتی که کمتر از یک‌دهم جمعیّت فعلی ایران بود و با نیروی نظامی بسیار محدود و بودجه‌ ناچیز، نه تنها توانست با قدرتهای بزرگ روسیه و انگلیس و عثمانی با آن سابقه طولانی تنش و جنگ، رابطه ای نیکو و بدون جنگ برقرارکند و منافع ایران (صلح) را تضمین کند، بلکه به همه این کشورها مسافرت کرد و از نهایت احترام هم برخوردار شد. کلّ دستگاه روابط خارجی شاه با همه این دیپلماسی عالی بیش از پانزده بیست نفر مستخدم نداشت. شاه دستگاه‌های کشور را هم نه با دخالت مستقیم و هرروزه چون پهلویین) و نه با روش هیاتی- مافیایی بدون پول نفت و تورم و با مالیات ناچیز به نحو رضایت بخشی اداره و مدیریت کرد. اگر شهرداری یکی از بزرگترین خیابانهای شهری را در کنار دیگر شهداء و صلحاء و مجاهدان وطن و اسلام به نام منصف ترین شاه دویست سال اخیر یعنی ناصرالدین قاجار تبریزی بکند چه باک؟!.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۰۷
الاثنین:۲۴ربیع الثانی۱۴۴۶
Monday,28 Oktobre 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۴۹
احیاگران و اصلاحگران اسلام تورکی۷

موسی جارالله ۱
لوترِ تورکان تاتار

دکتر عبدالغفار بدیع


دونیا اؤزو بو اویونا چاش قالیب
حیدربابا بیرجه قورو داش قالیب
اوره‌ییمین بیر یئری وار بوش قالیب
بو دونیانین آراز غمی داشینماز
ممد آراز

۱

✍موسی جارالله هفتمین متفکّر تورک مسلمان(شیخ شامل، گتزویی،کورساوی، مرجانی، گاسپیرالی و ضیاءگوک آلپ) است که در اسلام تورکی و اصلاح و احیاء اندیشه دینی به نظریه پردازی دست یازید و اینک مقصد ماست تا با نگاه تورکانه به اسلام که از منشور عقلانیّت اعتدالی، صلح اندیش، معرفت اندیش، حقیقت اندیش، تحقیق گرا، متسامح، متساهل، مدبرالبقاء و انسان گرا... برمی خاست آشنایی فزون تری بدست دهیم و فرق فارق اسلام تورکی را با اسلام شعوبی مجوسی که منبعث از تحریف حقیقت و جعل واقعیّت است بیشتر بازنماییم:

۲

✍موسی جارالله بیگی یف (۱۸۷۵-۱۹۴۹) تورک تاتارِ مسلمانِ زاده قازان است. زکی ولیدی طوغان از سال ۱۹۰۷تا۱۹۰۹ در قازان نزد وی عربی آموخته است. گرچه بعدها در مقاله ای که مورد تقدیر آتاتورک واقع شد به نقد وی و محمدعبده و محموداسد پرداخت.(Z.V.Toğan, op.cit,p.123)محمدمرادمکی، از مخالفان موسی جارالله وی را متهم به تاثیرپذیری از وهابیها و رابطه با فراماسونها نموده و محمدعبده را دومین پیامبر وی می داند.(A. Kanlidere, op.cit, p.205) مهمترین دغدغه وی واردنمودن عقل به کتب درسی زمانه بود کتاب لزومیات ابوالعلای معرّی که مجسمه عقل و وجدان و اخلاق عربی بود به تورکی تاتاری ترجمه کرد.
وی عقل را تنها رهبر انسان برای رسیدن به حقیقت می دانست.
۳

✍تقاضای نشر روزنامه تورکی به نام بحارالاخبار داشت که شعوبیّه ارتدوکسی روسی وقت نپذیرفت لذا مجوز نداد. گرچه پس از انقلاب ۱۹۱۷ روسیه اندکی فضا برای نشر روزنامه های تورکی چون اتفاق برای مدتی بازشد. موسی جارالله در تشکیل کنگره تورکان مسلمان روسیه سهمی عظیم داشت و در آن کنگره ها می گفت: "اگر اوضاع دینی اصلاح شود مسائل دیگر هم اصلاح خواهدشد"(A. Kanlidere, op.cit, p.221, 90) علی مردان بیگ توپچوباشی که بعدا به وی خواهیم پرداخت (۱۸۶۲-۱۹۳۴) روشنفکر تورک قفقازی از گردانندگان اصلی این کنگره ها بود وی در سخنرانی خود خواهان آزادی دینی کامل برای تورکان مسلمان روسیه بود و از سیاست روسی گردانی حکومت روسیه انتقادمی کرد.(A. Kanlidere, op.cit, p.220) کنگره ای که سال ۱۹۱۷ در ساختمانی که میلیونر تورک آذربایجانی شمسی اسدالله به مسلمانان مسکو اعطاء کرده بود با شرکت بیش از۹۰۰نماینده به ریاست احمد صالحوف از روشنفکران قفقازشمالی تشکیل شد نقشی اساسی در سرنوشت تورکان مسلمان روسیه بازی کرد زیرا موسی جارالله سخنرانی آتشینی کرد و با آیه واعتصموا بحبل الله جمیعا سخنرانی را شروع کرد و از نسبت حریّت و اسلام سخن گفت:"حریّت را ارج نهید و به حکم ایمانتان با ثبات شوید نابود باد ترس".سرانجام خروجی کنگره که بر تعلیم و تربیت استوار بود ۲۴ مادّه بود که اهمّ آنها عبارتند از:

۱.معارف و مدنیّت هر ملّت باید تحت اداره آن ملّت باشد.

۲.زبان آموزشی در مدارس ابتدایی باید به زبان مادری باشد آموزش زبان تورکی عمومی در مدارس متوسطه اجباری است. در مدارس عالی آموزش به زبان تورکی مشترک قابل فهم بین تورکان تاتار و قازان و چاووش باشد.

۳.آموزش ابتدایی باید اجباری، رایگان و یکسان باشد و به دینی و دنیوی تقسیم نگردد.

۴.زبان روسی زبان دوم تدریس گردد.

۵.متعلّمان و معلّمان تمامی ملّتها در روسیه باید حقوق برابر داشته باشند‌.

۶.دانش آموزان دختر و پسر می توانند در یک مکان تحصیل کنند.

۷.مدارس دینی زیر نظر ادارات امور دینی خواهدبود.

۸.به منظور تربیت معلم برای آموزش پیش از دبستان و خارج از مدرسه و نیز برای مؤسسات ملی باید مدارس تربیت معلم دخترانه و پسرانه و دوره های آموزشی خاص گشوده شود.

۹.مدارس تربیت معلم و دانشسراهای روس تأسیس شده برای مسلمانان و بودجه های اختصاص یافته به آنها و مالکیت بناهای آنها باید به تورکان مسلمان محلی واگذارشود.

۱۰.برای تربیت فوری معلم برای مدارس متوسطه باید دوره های تحصیلی عالی فوق العاده در مدارس عالی روس گشوده شود.

۱۱.برای تدریس اتباع کشورهای دیگر در مدارس مسلمانان به هیچ وجه نباید منعی در کار باشد.

۱۲.معلمانی که در خط حمله می جنگند یا پشت جبهه آماده باشند باید فوراً ترخیص شوند.
۴
✍موسى جارالله در جلسۀ هشتم ۹مه ۱۹۱۷خطابه ای با استناد به آیات و احادیث دربارهٔ مساوات زن و مرد، برابری آنان در شهادت و بی مانع بودن شرکت زنان در انتخابات ایرادکرد این خطابه با استقبال بسیاری از نمایندگان مواجه شد گرچه اعتراض شماری از علما را برانگیخت. نهایتا کنگره برابری حقوق زن و مرد تصویب کرد.(رییس نیا، جنبش جدیدیه در تاتارستان صص۶۷ -۹۰)

بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه:۱۴۰۳/۰۸/۰۵
السّبت:۲۲ربیع الثانی۱۴۴۶
Saturday,26Oktobre2024
شنبه ها:
فلسفه ملّی(تورکی اسلامی)۸۱
شیخ شهاب الدین سهره وِردی
فیلسوف ملّی آذربایجان ۵

ساحتهای نور

دکتر عبدالغفار بدیع

من ایسته‌ییرم بولودلار آغلاسین
اوشاقلار آغلاماسین
آنالی یا آناسیز
من ایسته‌ییرم گۆل‌لر آچیلسین
گول له لر آچیلماسین
آمانلی یا آمانسیز
رسول رضا

۱

✍فیلسوف ملّی آذربایجان، عمر کوتاه با برکتی داشت که به تحصیل فلسفه، حکمت، تجربه ریاضت و تمرینِ تذوّق گذراند. سهره وِردی سفرهای زیادی به شامات داشت و در آنجا از محضر علمای زیادی بهره برد. او در مدّتی کوتاه، شهرت زیادی کسب کرد و از بسیاری علمای وقت، در زمینه علم و فلسفه پیش افتاد. سهره وِردی با ارائه حکمت اشراق، پس از مرگش پیروانی بدست آورد که مکتب او را دنبال کردند. او نه شیخ مقتول است نه شیخ شهید بلکه شیخ اشراق است. در نوجوانی از مکتب مراغه نزد استاد مجدالدین عبدالرزاق حکمت و فقه را آموخت.

۲

✍سهره وِردی سال ۵۷۷ ه.ق قبل از اینکه ۳۰ ساله شود، به دیاربکر رفت. دیاربکر جزو قلمرو سلجوقیان در آسیای صغیر بود. سهره وِردی وقتی وارد دیاربکر شد، با استقبال حاکم سلجوقی آنجا مواجه شد و در آن شهر ماند. سهره وِردی مدّتی را در این شهر به عزلت گذراند. او عقیده داشت ریاضت، نوعی حکمت عملی است که راه را برای درک بهتر حکمت نظری بازمی کند. سهره وِردی در دیاربکر با برخی علمای شهر به گفتگو و تبادل نظر پرداخت؛ اما علمای این شهر، مانند سهره وِردی نبودند تنگ نظری آنها سبب شد که افکار سهره وِردی را تحمّل نکنند و او را مورد آزار و اذیّت قراردهند.

۳

✍سهره وِردی بعد از مدّتی دیاربکر را به مقصد آنادولو ترک کرد و از شهر آنادولو به سوریه رفت. در شهر ماردین با فخرالدین ماردینی ملاقات کرد و از دانسته های او بهره برد.در آسیای صغیر گشت و گذار می کرد. تجربه سیاحت آنادولو و جایگاه آفتاب و نور نزد تورکان در حکمه الاشراق خود را به عیان نشان می دهد. سهره وِردی کتاب حکمه الاشراق و الواح عمادیه را در آنادولو نوشت. چگونه می تواند کتابی که در دل آنادولو نزد تورکان نگاشته شود حامل حکمت خسروانی و ایران باستانی باشد آنگونه که شعوبیّه می انگارند؟! او پس از فراغت از این کتابها، به حلب رفت و در مدرسه حلاویه حلب به تدریس مشغول شد. این دوره از زندگی سهره وِردی هم زمان با حکومت پسر صلاح الدین ایّوبی در سوریه بود. ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایّوبی که از عمق دانش سهره وِردی اطلاع داشت، مناظره هایی را برای معرّفی سهره وِردی به علمای آن دیار ترتیب داد. سهره وِردی شخصیّتی شجاع داشت و دارای صراحت بیان بود. بی پردگی او در بیان افکار و اعتقاداتش، دشمنی برخی علمای وقت را با او برانگیخت.
۴

✍سهره وِردی چون فارابی لباس ژنده ای می پوشید و مقیّد به توره و مفکوره و عقلانیّت تورکی بود. وی با تاسیس حکمت اشراقی، منبعث از اندیشه شامانی و قرآن؛ نقش مهمّی در تداوم سنّت فلسفی تورکی اسلامی دارد. تورکان باستان، شعاع خورشيد را واسطه انتقال حيات به جنين انسان از سوی تانگری می دانستند.در افسانه مربوط به مادر اوليه (آلان گوا) که نسل چنگيزخان را بوجود آورده، اعتقاد بر اين است که او از شعاع نوری که از سوراخ سقف دودکش، تابيده نطفه گرفته است.
او اوّلین فیلسوف تورک مسلمان است که نظام فلسفی خود را بر مبنای نور تاسیس می کند و آن را حکمت اشراق می نامد. نور در فلسفه سهره وِردی هم نقش وجودشناختی دارد هم معرفت شناختی. از لحاظ وجودشناختی، سهره وِردی کلّ هستی را به نور و ظلمت تقسیم می کند و بر این عقیده است که نور و ظلمت عناصر اصلی مقوّم جهان هستند. همچو مولانا، ملّای تورک بلخی رومی معتقد بود نور واقعیّتی بدیهی و تعریف ناپذیر دارد:
آفتاب آمد دلیل آفتاب.

۵

✍نکته مهمّ در تقسیم بندی سهره وِردی از نور و ظلمت، در نظرگرفتن رابطه تشکیکی یعنی بهره مندی طبقه بندی شده همه موجودات از حقیقت نور است، یعنی هر اندازه که موجودی مجرّدتر باشد از نور بیشتری بهره مند است و استقلال وجودی بیشتری دارد که در راس این سلسله، خدا بعنوان نورالانوار جای می گیرد. از جهت معرفت شناختی، سهره وِردی بین نور و معرفت اشراقی ارتباط دقیقی برقرارمی سازد. نور عین خودآگاهی و علم حضوری است و با توجه به مراتب مختلف تشکیکی موجودات، رابطه معرفتی آنها را با استفاده از دو واژه اشراق و شهود تبیین می کند. او می گوید معرفت موجودات به انوار مافوق خود با شهود و مشاهده است، درحالیکه معرفت انوار عالی به موجودات پایین تر با اشراق است. در اینجا، اشراق همان پرتوافکنی انوارعالی بر انوار سافل است. پس این نور و روشنایی حاصل از آن است که هم علّت هستی اشیاء و هم علّت شناخته شدن و معروفیّت و مشهوریّت آنهاست و هم علّت حقیقی کلّ نوربخشی وجودی و معرفتی، الله است:
چون به صورت آمد آن نورِ سره
شد عدد چون سایه های کنگره

81.Əbəs surəsi,
42 ayə Məkkə surəsi
۸۰. عبس سوره سی،
۴۲ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla


عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ(۱)
قاشقاباغینی تؤکوب اوزونو چئویردی.
1.qaşqabağını töküb üzünü çevirdi.


أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ(۲)
کور آدام یانینا گلدییینه گؤره.
2.Kor adam yanına gəldiyinə görə.


وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ(۳)
سن نه بیلیرسن، اولمویا او تمیزلنجکدی.
3.Sən nə bilirsən, olmuya o təmizlənəcəkdi.


أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرَىٰ(۴)
یاخود اؤيود آلاجاق و بو اؤيود اونا فايدا وئره جکدی
4.Yaxud öyüd alacaq və bu öyüd ona fayda verəcəkdi.



أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ(۵)
آنجاق احتیاج دویمایانا،
5.Ancaq ehtiyac duymayana,


فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّىٰ(۶)
سن اونا یونه لیرسن.
6.Sən ona yönəlirsən.


وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ(۷)
اونون تمیزلن مه سیندن سنه نه؟!.
7.Onun təmizlənməsindən sənə nə?!.



وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَىٰ(۸)
سنین یانینا قاچا قاچا گلن،
8.Sənin yanına qaça-qaça gələn,


وَهُوَ يَخْشَىٰ(۹)
(اللاهدان) قؤرخان کیمسه یه گلدیکده،
9.(Allahdan) qorxan kimsəyə gəldikdə,



فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ(۱۰)
سن اونونلا ماراقلانمیرسان.
10.Sən onunla maraqlanmırsan.



كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ(۱۱)
خئیر! حقیقتا، بو( آیه لر) بیر اؤيوددور....
11.Xeyr! Həqiqətən, bu (ayələr) bir öyüddür....



آیه له رینن باغلی بیر حکایه:
(ریوایته گوره حضرت پیغمبر قریش باشچیلارینا ایسلامی تبلیغ ائدن زامان عبدالله بن اوممو مکتوم آدیندا کور بیر صحابه اونوگ یانینا گلیب: ای اللاهین رسولو! اللاهین سنه اؤيرتديكله ريرندن منه ده اؤيرت!.دئییر. آنجاق حضرت پیغمبر اونا جاواب وئرمیر چونکو قریشین باشچیلاری حضرت پیغمبرین اؤزله ری ایله خصوصی اولاراق ماراقلانماسینی ایستییردیلر عبدالله بن اوممو مکتوم تکرار سسلندیکدن سونرا حضرت پیغمبر اونا یونه له ره ک قاشقاباغینی تؤکموش و اوزونو تورشوتموشدو.)

.(Rəvayətə görə, Həzrət Peyğəmbər Qüreyş başçılarına İslamı təbliğ edən zaman Abdullah ibn Ümmü Məktum adında kor bir səhabə onun ya­nına gəlib: “Ey Allahın Rəsulu! Allahın sənə öyrətdiklərindən mənə də öyrət!” - deyir. Ancaq Həzrət Peyğəmbər ona cavab vermir. Çünki Qüreyşin başçıları Həzrət Peyğəmbərin özləri ilə xüsusi olaraq maraqlanmasını istəyirdilər. Abdullah ibn Ümmü Məktum təkrar səsləndikdən sonra Həzrət Peyğəmbər ona yönələrək qaşqabağını tökmüş və üzünü turşutmuşdu.)

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۸/۰۳
الخمیس:۲۰ربیع الثانی۱۴۴۶
Thursday,24 Oktobre,2023
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۳۸)
(تبریز مکتبی،میللی مکتب)
مکتب و ماسونها
دکتر عبدالغفار بدیع

مسکین آدام اوْغلانې
   نفسه زبون اوْلموشدور
حیوان جاناوار کیمی
   اوْتلاماغا قالمېشدېر
هرگز اؤلۆمۆن سانماز
   اؤله سی گۆنۆن آنماز
بو دوْنیادان اوسانماز
   غفلت اؤنۆ آلمېشدېر
اوغلانلار اؤڲۆد آلماز
   ایڲیدلر توبه قېلماز
خوْجالار طاعت قېلماز
  سارپ روزگار اوْلموشدور
بڲلر آزدې یوْلوندان
  بیلمز یوْخسول حالېندان
چېخدې رحمت کؤنۆلدن
   نفس گؤلۆنه دالمېشدېر
یونس سوزۆ عالِمدن
  زینهار اوْلما ظالمدن
قوْرخا دورور اؤلۆمدن
 جمله دوْغان اؤلموشدور
(یونس امره)

۱

✍یکی از اساتید معاود عراقی بنده در دانشگاه اصفهان در دوران دانشجویی سی سال پیش صمیمانه به من می گفت: "پس از انقلاب ۵۷ مقرر شده هزینه تمام جنگهای خاورمیانه من جمله جنگ اعراب و اسرائیل را ایران پرداخت کند".

۲

✍ماسونها(معماران آنتی تورک، آنتی عرب و آنتی اسلام جهان) با تبلیغات با نام دمکراسی در رابطه با حکومت ونزوئلا کار را به جایی رساندند که حتی رئیس مجلس را به ریاست جمهوری به رسمیّت شناختند وقتی کارشان را انجام دادند و به هدفشان رسیدند، تبلیغات قطع شد تمام رسانه های جهان دیگر  یک کلمه از ونزوئلا نگفتند. این نشان می دهد که امپراطوری رسانه همه به یک اطاق فکری وابسته هستند، یعنی، هر اتفاقی می افتد چه مخالف و چه موافق، ماسونها دخالت دارند. مسئله فلسطین و جنگ خاورمیانه و یا هر حرکت بحران زا را ماسونها هدایت می کنند ملّتهای مظلوم واقعا جز سیاهی لشکر رسالتی ندارند چون کالا مصرف می شوند. TV ایران اینترنشنال در دوران معاصر یکی از مهمّترین منابع رسانه ای در تورک ستیزی و رواج اندیشه شیطانی ایرانشهری گری است‌.

۳

✍سفیر انگلیس در ایران چندسال پیش در B.B.C در مصاحبه ای گفت که دو ملّت عراق و ایران هر دو ضدّغرب هستند باید توسّط همدیگر تنبیه می شدند صدسال بعد از سرنگونی قاجار و عثمانی، ملّتها توسّط همدیگر با هدایت ماسونها تنبیه می شوند. هر تحلیلی را بدون توجه به قدرت ماسونها و بدون توجه به آنادؤیوش، آنا ساواش(جنگ اسلام و مسیحیّت و تداوم تفکّر صلیبی) ارائه بدهیم، کال و خام است. ماسونها صدسال است کارمی کنند کادر سازی می کنند و در همه جای جهان چشمه ها و چشم های فتنه دارند هر زمان اراده کنند آنها را بازمی کنند فتح الله گولن یکی از آنهابود.

۴

✍حکومت قذافی بهترین حکومت معاصر آفریقا بود آنی برداشتند و پانصد میلیارد$ لیبی را هم خوردند آب از آب تکان نخورد افغانستان، عراق، ایران، سوریه و.... بطور کلّی خاورمیانه و حتی بیشترین جای آسیا پاکستان و هند هم اینگونه است. هند و پاکستان در ماجرای کشمیر، چین و تایوان؛ ایران و طالبان همگی روی باروت نشسته اند هردقیقه می توانند آتش جنگ را بین هند و پاکستان یا بین عربها و حوثیها شعله ور کنند. ماسونها هیچ وقت کاملا حوثیها را سرکوب نمی کنند چون برای ناامنی منطقه خصوصا میان عربستان و امارات بدان احتیاج دارند.

۵

✍نفوذ فلسفه شعوبی ماسونی در علوم انسانی و علوم غیردقیقه تورکان خصوصا تورکان آذربایجان؛ در باورهای دینی، سنتها و در تمام پدیده های اجتماعی به حدّی بوده که مانند کسرویها و فروغیها و محمدحنیف نژادها صدها شخصیّت دیگر را تولید و تربیت کرده است این محصولات، سیاهی لشگر و فدایی ایرانشهری بوده ما هیچ اسلحه ای و ابزار و افزاری در مقابل فلسفه و مکتب شیطانی مجوسی ماسونها بجز فلسفه ملّی، مکتب ملّی، اسلام ملّی، عرفان ملّی، سیاست ملّی، حکمت ملّی، اخلاق ملّی و تاریخ ملّی و...نداریم. زیرا اینان در سطح مکتبی، سیاسی، فلسفی و دینی کارکرده اند بخاطر فقر مکتب در میان ما بالاترین، نخبه ترین شخصیّتهای تورکان را فریب داده اند.

۶

✍در ایران بیشترین قشر کتاب خوان و کتاب نویس تورکان هستند اما کمترین بهره را از نظر ملّی و هویّتی و سیاسی برده اند زیرا آسیمیله، الینه و سیاهی لشکر گشته اند و ماسونها، چه در خارج و چه در داخل مرتّبا و منظّما آثار تاریخی تورکان را علیه جهان تورک، دست کاری و مهندسی و تنظیم می کنند و در بالاترین مراکز به ظاهر علمی تدریس و مشروعیّت داده می شوند تا بیشترین انحرافها را ایجادکنند‌.

۷

✍بیشتر مانقوردها و آسمیله ها در داخل از قشر تحصیل کرده ها دیده می شوند نتیجه این مهندسی، عقب ماندگی اقتصادی و سیاسی  تورکان است که تبریز از اولینها به آخرینها رسیده است. هرچه در نوجوانی و جوانی خوانده ایم احساس می کنیم الان بیشتر منحرف شده ایم خطّ به خطّ آثار شریعتی و سروش و ...را حفظ بودیم چون کاری کرده بودند و کرده اند که ایران در خدمت ماشین استحماری ماسونی و شعوبی ایرانشهریهای ضدّتورک باشد و هست زیرا مغز همه مکاتب خواه چپ خواه راست؛مذهبی و غیرمذهبی را شعوبیّه ماسونی ایرانشهری و ارتدوکسی اداره می‌کرد.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۳۰
الاثنین:۱۷ ربیع الثانی۱۴۴۶
Monday, 21December 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۴۸
احیاگران و اصلاحگران اسلام تورکی۶
اسلام تورکی، اسلام تحقیق و اجتهاد
شهاب الدین مرجانی۲

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

سنین اللرینده گونشین قانی
منیم‌سه اینیمده ایشیق قاراسی
سنین گؤزلرینده بولود سانجیسی
منیم‌سه بئینیمده دولو یاراسی

سنین قییناغیندا کؤرپه اومودلر
منیم‌‌سه سینه‌مده نیفرت توخومو
جوجه‌ریر یئنی من قابیغیم آتدا
یوزاجاق گله‌جک بیر گون یوخومو

چیغیریر-باغیریر ایچیمده بیر سس
سس‌سیزلیک اوروجون آچاجاغام گؤر
بلود آرخاسیندا قالمیشام اما
بیرگون یئنه ایشیق ساچاجاغام گؤر

☝️☝️شعری از فرزین نقی‌یان تقدیم به
روح سترگ مجاهد اسلام یحیی سنوار



۱
اصلاحات دینی مرجانی👇👇:

✍در کتاب نهضت جدیدیه در تاتارستان اثر استاد رحیم رئیس نیا می خوانیم که مرجانی علّت اصلی عقب ماندگی مسلمانان را تفسیر غلط(ترسه تفسیر) از اسلام و تبدیل شدن برداشتهای غلط اخلاف از تفسیرهای اسلاف و بنیادگذاران مذاهب اربعه می دانست از این رو راه رهایی از جزمهای دست و پاگیر را در برداشتن زنجیر از پای علم می دانست.

۲

✍مرجانی، اصلاح در سبک و متد تعلیم و تربیت و تغییر برنامه و کتابهای درسی در مدارس را ضروری می دانست وی ضمن انتقاد از متد تعلیم و تربیت در مدارس بخارا که مبتنی بر تکرار و از برکردن بود بر کلامیون که عقاید صاف و زلال اسلامی را با براهین نظری یونانی آلوده کرده بودند می تاخت و از لزوم فتحِ باب اجتهاد فردی به منظور تفوّق بر انجماد فکری و پاسخگویی به مسائل جدید پیش آمده دفاع می کرد.
۳

✍به عقیده او کتب درسی اسکولاستیک و قرون وسطایی بی فایده باید کنارگذاشته شوند و در کنار دروس قرآن و حدیث و تاریخ اسلام، دروسی دنیوی چون، ریاضیات، تاریخ، جغرافیا و زبان روسی در برنامه درسی گنجانده شوند.

۴

✍مرجانی برخلاف بسیاری از علماء، ترّقی تورکان تاتار را در گرو آموزش زبان روسی در کنار زبان تورکی می دانست زیرا می توانستند از قوانین و نظامات حاکم بر کشور مطلع شوند البته توصیه می کرد تورکان تاتار از پذیرش سنن روسها و مکالمه به زبان روسی در بین خود و واردکردنِ کلمات و عبارات روسی در زبان مادری خویش به شدّت پرهیزکنند و در حفظ هویّت و منلیک و کیملیک خویش کوشا باشند. هدف غایی شیوۀ آموزش و پرورش پیشنهادی مرجانی تربیت تورکان مسلمان با توجه به ریشه های شان بود؛ وی همچنین بر اصل تساهل و پیراستن دین از خرافات تکیه و تاکید داشت.( TDVIA, op. Cit. Pp.170-171: Rorlich, p.52 ).
۵

✍مرجانی عالمی دینی بود که در دوره گذر از اصلاحگری به مدرنیسم می زیست. او با عرضه تفسیرهای نو در خصوص آشتی و تطبیق اصول اسلام با مدرنیسم در دههٔ ۱۸۷۰ به شخصیّتی مهمّ تبدیل شد این تفسیرها با شیوه زندگی تورکان مسلمانان روسیه مناسب می نمود.

۶

دوست عارف مسلک شمن گرایی می گفت:
✍کورساوی - مرجانی، در مقابلِ مبلّغانِ مسیحیّت و تاریخنگاری آنتی تورک و آنتی اسلام روسیه تزاری که مسلمانان و تورکان را ضدّعلم، ضدّ پیشرفت، عقب‌مانده، ضدّزن، خرافاتی و بی منطق نشان می داد، قدعلم کردند و اسلام را با رجوع به تاریخ و فلسفه علم در اسلام و خود قرآن، دینِ"تجدّد" و "دوستدار علم و پیشرفت"، "حقوق و پیشرفت زنان" می دانست و بیشتر معروفیّت و مشهوریّت "جدیدی لر" از اینجا برمی خاست. حکومت تزار هم با تحریک ملّاهای سنتی علیه جدیدیون یا ینی جی لر، تحصیل در مدارس یئنی جی لر را تکفیر و حتی خروج از اسلام معرّفی می کردند. جالب اینجاست این مدارس ینی جی لر، رقیب مدارسی بودند که مسیونرهای مسیحی روسی زبان، اسلام‌ستیزی و تورک ستیزی را تبلیغ می کردند...از شگفتی هاست که مدارس دوران شیخ محمد خیابانی در ایران و سپس پهلوی از این مدارس اسلام ستیزی و تورک ستیز روسیه و اروپا کپی برداری شده بود فی المثل مشروطه خواهان قلّابی، نهضت ایرانشهری خیابانی و به دنبال آن ایرانشهری های پهلوی چی در ایران، مدارس اسلام‌ستیزی و تورک ستیزی را برپاکردند و به معلّمان جوان هم تعلیم و تربیت اسلام‌ستیزی و تورک ستیزی را دادند تا این آموزه ها را بر مغز دانش آموزان فرو کنند...اگر ما به معلّمان سواد قدیم مثل کسروی و محمدعلی تربیت و یا امیرخیزی رجوع کنیم می بینیم که مدارس اصول جدید ایران رسما از مدارس استعماری اسلام‌ستیزی و تورک ستیزی روسی و مبلّغان و مسیونرهای امریکایی و اروپایی الگوبرداری شده نه از مدارس ضدّاستعماری جدیدیون ینی جی لر.... مدارس استعماری مسیونری در نابودی سرخپوستان، مسلمانان و آفریقاییان رول اوّل را بازی کردند و همین مدارس ایرانشهری با معلّمانی با همان ذهنیّت در نابودی زبان و منلیک و کیملیک تورکان ایران نقش نقیش را بازی کردند...آیا می توان صمدبهرنگی را هم از معلّمان آن سیستم دانست؟!.

81.Ət-Təkvir surəsi,
29 ayə Məkkə surəsi
۸۱. التّکویر سوره سی،
۲۹ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahın Adıyla



فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ(۱۵)
آند ایچیرم گؤرونوب گیزله نن اولدوزلارا،
15.And içirəm görünüb gizlənən ulduzlara,



الْجَوَارِ الْكُنَّسِ(۱۶)
اوزوب گئدن قاییدیب گیزله نن سیاره له ره،
16.Üzüb gedən və qayıdıb gizlənən səyyarələrə,



وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ(۱۷)
قارالماغا اوز توتان گئجه یه،
17.Qaralmağa üz tutan gecəyə,



وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ(۱۸)
و آغارماغا اوز توتان دان یئرینه!
18.Və ağarmağa üz tutan dan yerinə!



إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ(۱۹)
او(قورآن) دیرلی بیر ائلچی نین(جبرييل) سؤزودور.
19.O (Quran), dəyərli bir elçinin (Cəbrailin) sözüdür.



ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ(۲۰)
او ائلچی، گوجلودور عرشین ییه سینین یانیندا چوخ یئرلی دیر.
20.O elçi, güclüdür Ərşin yiyəsinın yanında çox yerlidir.



مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ(۲۱)
اوردا ( ملکلر طرفیندن) ایطاعت ائدیلندیر امانتداردی.
2.Orada (mələklər tərəfindən) itaət ediləndir, əlamətdardır.



وَمَا صَاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ(۲۲)
سیزین یولداشینیز (محمّد) دیوانه دئییلدیر.
22.Sizin yoldaşınız (Mühəmməd) divanə deyildir.



وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ(۲۳)
گرچکدن، اونو ( جبرائیلی) آچیق آیدین افوقده گؤرموشدو
23.gerçəkdən, onu (Cəbraili) açıqaydın üfüqdə görmüşdü.



وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ(۲۴)
او غیب خبرله ری باره سینده خسیس دئییلدیر.
24.O, qeyb xəbərləri barəsində xəsis deyildir.



وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ(۲۵)
او ( قورآن) قؤوولموش شیطانین سؤزو دئییلدیر.
25.O (Quran), qovulmuş şeytanın sözü deyildir.



فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ(۲۶)
ائله ایسه ( قوراندان اوز دؤنده ریب) هارا گئدیرسینیز؟.
26.Elə isə (ondan üz döndərib) hara gedirsiniz?.




إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ(۲۷)
او( قورآن)، عالملر اوچون یالنیز بیر اؤيوددور
27.O (Quran), aləmlər üçün yalnız bir öyüddür,



لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ(۲۸)
(قورآن اؤيوددور) سيزدن دوغرو يولدا گئتمک ایستیینلر اوچون.
28.( Quran öyüddür )Sizdən doğru yolda getmək istəyənlər üçün.



وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ(۲۹)
عالمله رین رببی اولان الله ایسته مه دیکجه، سیز ایستیه بیلمزسینیز.
29.Aləmlərin Rəbbi olan Allah istəmədikcə, siz istəyə bilməzsiniz.

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۲۷
الخمیس:۱۳ربیع الثانی۱۴۴۶
Thursday,17Oktobre2023
پنجشنبه ها:
مکتب تبریز(۳۷)
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)
ایرانشهری و وفاق

دکتر عبدالغفار بدیع
۱

✍ایرانشهریهای طاغوتی، کوروش پرستان سلطنت طلب و آذری پنداران ره گم کرده (شعوبیه پسامدرن) می خواهند وفاق ملّی را بین خودشان تشکیل بدهند حالیا که وفاق ملّی واقعی در ایران با تشکیل و اتّحاد ملّتها و اقوام و ایفای حقوق عادلانه آنان ممکن است. دیگر اینکه ما از نگاه اسلام، می توانیم بجای ایران، از ممالک محروسه ایران استفاده کنیم. اسلام مخالف اسم ممالک محروسه نیست اما از نظر اسلام، ایران یک اسم طاغوتی است. انقلاب اسلامی علیه طاغوت بود و ایران کلمه وضع شده توسّط طاغوت برای این جغرافیا بوده چرا تغییری در عنوان مملکت نشد؟! چرا ممالک محروسه برجای آن ننشست؟!.

۲

✍طهران و مکتب آن، محصول تبریز و مکتب تبریز است. طهران، بزرگترین سازه ایران جزئی از تبریز است؛ هویّت طلبی تورکی اسلامی به طهران چنین می نگرد و نمادِ طهرانِ تورکی اسلامی، برج طغرل در شهر ری است معماری اش تورکی اسلامی است چون جامع دماوند، بنای پیر تورکستان خواجه احمدیسوی، برج نقاره خانه،آرامگاه طغرل بیگ سلجوقی و آلپ ارسلان بوده است. سطح بیرونی آن ۲۴ترک دارد هر ترک،۴نیم دایره دارد که بیانگر ربع ساعت است در واقع برای تاجران ایپک یولو بسان ساعت آفتابی عمل می کرده است برجی که مثل مسجد نقش جهان اصفهان با معماری تورکی اسلامی صفوی می توان پژواک صدا را شنید. شیر حکّ شده بر دیواره آن از اهمیّت این نماد در مفکوره تورکی و پرچم شیر وخورشید تورکان حکایت دارد. زیر برج، سرداب دارد تا استحکام ساختمان را صیانت کند در آن برج علاوه بر پادشاهان سلجوقی تورکِ مسلمان افرادی چون ابن بابویه معروف به شیخ صدوق، دهخدا، میرزاده عشقی و پهلوان تختی در آنجا مدفون است.

۳

✍طهران را جدا و بیرون از تبریز و آذربایجان دیدن یک ترسه دوشونجه آشکار است‌. تصوّر آذربایجان بدون طهران ترسه دوشونجه است "طهران آذربایجاندی"، امروز شعوبیه مجوسی شیطانی صلیبی طاغوتی، قاجار را تخریب می کند تا مانع از اداره کشور بدست تورکان باشد و موفّق هم شده است. تمام حرفشان این است که قاجار و تورکان، ایران را بدبخت کرده اند می گویند که تورکان، قادر به اداره سیاسی مملکت نیستند امروز تخریب دکتر پزشکیان، مصاحبه استادیار بی سواد و کم مایه دانشگاه طهران درباره تورک و تورکان، همگی ادامه همان سیاست است. هویّت طلبی می گوید: ما باید به اندازه جمعیت و تاریخ خود در اداره سیاسی و فرهنگی و اقتصادی کشور سهیم باشیم همانی که اصل ۴۸ و ۲۶ و۱۵ و ۱۹ قانون اساسی می گوید.

۴

✍با وجود پیشرفت هوش مصنوعی و ترجمه زبانها به همدیگر در آینده زبان انگلیسی بی شکّ ارزش امروزین را نخواهدداشت دیگر تک زبانی وجود و معنی نخواهدداشت. آمارهای جدید نشان می دهد که نسل جدید علاقه و وقت صحبت و مکالمه را ندارند و بیشتر دوست دارند با اس ام  اس یا ایموجها ارتباط برقرارکنند اگر تراشه های مغزی هم به بازار بیآید، آیا یادگیری زبانهای دیگر ضرورت خواهد داشت؟!.

۵

✍نقشه و خریطه هویّت طلبی تورکی اسلامی را قرآن تعیین می کند. آیه حیرت انگیز و تامّل آفرین ۲۲ سوره روم: مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِلْعالِمِينَ.

این آیه ۲۲ واجد پیام هایی است:
1- آفرينش آسمانها و زمين، از نشانه‌هاى قدرت بى‌پايان الهى است.وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»(اندیشه توحیدی)
2- تفاوت نژادها و زبانها، راهى براى خودشناسی و خداشناسى است.
3- هر زبانى براى خود ارزش و اصالت دارد و تغيير آن نه كمال است و نه نیاز.(هيچكس حقّ ندارد نژادها و زبانهاى ديگر را تحقيرنمايد.)
4- یکسان سازی شكلی و لونی همه‌ انسانها با ابتكار و بديع بودن خداوند سازگار نيست.
مگر خدا بدیع السّموات و الارض نیست؟!
5- انسان عالم و فهیم، از اختلاف رنگها و زبانها به معرفت الهى مى‌رسد ولى جاهل، رنگ و زبان را وسيله‌ تحقير و تفاخر قرارمى‌دهد.

۶

✍اسلام ظرفیّت و تحمّل همه ملّتها و اقوام را در کنار هم دارد وقتی با عقلانیّت اعتدالی متسامح و متساهل صلح اندیش و معرفت اندیش تورکی عجین گردد به مانیفست حیات طیبه درآید. ایرانشهریهای طاغوتی ضدّ اسلام  باهم دستی ماسونها تحمّل برابری کامل ملّتها و اقوام ایرانی را ندارند و وجود و رشد تمرکزگرایی حاشیه گریز زائیده و نتیجه این نژادپرستی و تنگ نظری است زیرا تمام بودجه و رسانه و هژمونی سیاسی را بدست گرفته اند به هر شکلی می خواهند عمل می کنند و ایران را به این انحطاط و افلاس دچارکرده‌اند اینکه در سیاست خارجه و داخله همه را با خود دشمن کرده اند ایلاف در قلوب و انجذاب در عقولی ایجادنکرده اند، اگر این اضمحلال و انحطاط نیست پس چیست؟!

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۲۳
الاثنین:۱۰ ربیع الثانی۱۴۴۶
Monday, 14 December 2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۴۷
احیاگران و اصلاحگران اسلام تورکی۶
اسلام تورکی، اسلام تحقیق و اجتهاد
شهاب الدین مرجانی۱

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

ازلدن هئچ بئله بیلمزدیم سنی
قلبیمده ایلک آرزو، ایلک هوس اولدون
قیشدا باهار کیمی چوخ گزدیم سنی
یاز گلدی، قار کیمی گؤرونمز اولدون.
نبی خزری

۱

✍جنبشِ اصلاح طلبیِ اسلامیِ تورکانِ تاتار بی شکّ از نوگرایی برخاسته از تنظیماتِ عثمانی به سالهای ۱۸۳۹ و ۱۸۵۶ تاثیر می پذیرفت. اصلاحاتی که اسلام گرایی و غرب گرایی را در تاتمی و رودرروی هم می یافت و نهایتا برای تقویت اسلام در برابر غرب راهی جز تقویت تورکیّت و ملیّت نیافت و به یک تفسیر تورکی گرایانه از اسلام رسید.
۲
✍از اواخر قرن ۱۸ با اصلاحات در اندیشه اسلامی شروع شد و کم کم به اصلاحات در فرهنگ و تعلیم و تعلّم روی آوردند و سرانجام در اوایل قرن ۲۰ به حوزه سیاست ورودکردند که نماینده و نمایاننده جریان نخستین اصلاحگری اسلامی تورکان تاتار عبدالنّصیر کورساوی بود که قدری از وی در مقالات پیشین سخن راندیم او از تفسیر خلاّقانه از قرآن و پویایی اعتقادات اسلامی جانبداری می کرد. تلاشهای وی در جنبش جدیدیون بی تاثیر نبود هر چند محافظه کاران او را به سبب عقایدش انکار می کردند مع الوصف وی یکی از مهمّ ترین مراجع اصلاح طلبان و جدیدیهای تورکان تاتار گشت.(Maraş, pp.51-53;çağla,pp. 31-32; TDVIA, vol. XXVI, p. 447;Hasanov, p.311 Rorliç, p. 49.)
۳

✍یکی از اصلاح طلبان اسلامیِ تورکِ تاتار که از کورساوی متاثّر بود شهاب الدین مرجانی است. پس از مرجانی، متفکران عظیمِ اعظمی از اصلاحگرانِ تورکانِ تاتار پیشه وی را پیش گرفتند و نهضتی را پدیدآوردند که به«نهضت جدیدیها» یا «جدیدیسم»‌ مشهورشد و از مرزهای تاتارستان نیز فراتررفت و نرم نرمک همه جوامع مسلمان روسیه را فراگرفت.

۴
✍مرجانی؛ محقّق، فیلسوف، مورّخ، قوم شناس، باستان شناس،معلم، واعظ بود او در 16 ژانویه 1818در خانواده یک معلم در روستای اپانچینو، ناحیه قازان، استان قازان به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی خود را در خانه گذراند، سپس برای تحصیل به مدرسه روستای تاشکیچو رفت. از سال 1838 تا 1849 در مدارس کوکلتاش و میرعرب در بخارا و مدرسه شیردار در سمرقند تحصیل کرد. از محضر علمای ممتاز درس گرفت و نسخه‌هایی را که در کتابخانه‌های آثار دانشمندان برجسته علوم و ادبیات عرب ـ اسلامی مانند ابن سینا، ابن العربی، ابن رشد، سیوطی نگهداری می‌شد، مطالعه کرد. با اندیشه های ابوحامد غزالی، شهرستانی، ابن خلدون و دیگران آشناشد. او رساله های زیادی نوشته است از جمله: شرح مقدمه الکاتبی الشمسیه فی القواعد الکاتبی، رساله الطریق الطبیعه و افضل العقید فی المنطق و اصول الفقه. مرجانی در بخارا با عرفان تورکی و تصوّف آشنا شد. مرجانی از سال 1860  بر صحّت متون نسخه های قرآن کریم قازان و نشر قرآن در روسیه نظارت داشت. مرجانی در سال 1862 برای منصب مفتی و ریاست اداره دینی مسلمانان نامزد شد، اما دادستان کل وقت از انتصاب او خودداری کرد. او اولین عضو رهبری مذهبی اسلامی بود که در سال‌های 1876 و 1884 به تدریس دین اسلام در مدرسه معلمان تورکان تاتار قازان پرداخت. مرجانی در سال 1876 به عضویت انجمن باستان شناسی، تاریخ و قوم نگاری دانشگاه قازان انتخاب شد. او اولین محقق تورک تاتار بود که در چهارمین کنفرانس باستان شناسی که در سال 1877 برگزار شد شرکت داشت‌.
۵

✍شهاب الدین مرجانی، بزرگترین و موفّق ترین عالم تورکِ تاتار، ‌نقشی مهمّ در هویّت  بخشیدن به تورکان تاتار داشت، او قازانها را قانع ساخت که از تاتارنامیدن خود شرمسار نباشند. همچنین عمر خود را در مبارزه برای رهایی علمای تورک مسلمان از جزم اندیشی، ‌کلام سنّتی و اثبات این نکته صرف کرد که دین اسلام می‌تواند همانند دوران طلایی اسلام، با پیشرفت و علوم جدید همگام باشد. وی اطاعت کورکورانه از مراجع سنتی در قالب تقلید را محکوم می دانست و خواستار گشایش باب «اجتهاد و تحقیق» گردید؛ بدین معنی که هر یک از مسلمانان از طریق بررسی قرآن و احادیث، خود می بایست پاسخ مسائل دینی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خویش را بیابند. مرجانی بر این باور بود که فلاح و رستگاری جهان اسلام در  رجعت به خلوص اولیه اسلام نهفته است ولی او بر خلاف وهابی‌ها که معتقد بودند اسلام می‌تواند صرفاً با عقب بردن عقربه زمان، توان فرهنگی و سیاسی از دست رفته را بازیابد، به نوعی اقتباس مشروط و آگاهانه از غرب، با حفظ تمامیّت معتقدات اسلامی، ‌باور داشت. او تأثیر عمیقی بر اسلام روسیه گذاشت و رهگشای اصلاحات جدید پرتوانی گشت که تا‌ آن زمان از بیم اتهام ارتداد مکتوم مانده بود. (الکساندر بینگسن، مسلمانان شوروی، گذشته، حال و آینده؛ صص ۱۲۲-۱۲۳)

بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه:۱۴۰۳/۰۷/۲۱
السّبت:۸ربیع الثانی۱۴۴۵
         saturday,12Oktobre,2023
شنبه ها:
فلسفه ملّی(تورکی اسلامی)۸۰
سهره وِردی و نور و آفتاب
فیلسوف ملّی آذربایجان

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱
الحُبّ هو أن أحبّك ألف مرّة و في كلّ مرّة أشعر إنّي أحبّك لأوّل مرّة.
نزار قبانی
عشق یانی:
مین یول سئوم سنی
آنجاق هر یول
ایلک دفعه سئودیییم کیمی حیسّ ائدم

۲

✍فیلسوف ملّی آذربایجان، آنتولوژی خود را نور نام نهاده نور یعنی، وجود و «نورالانوار» یعنی، واجب الوجود و خداوند. همان حقیقت الهی که درجه روشنی آن چشم را کور می‌کند. «نورالانوار» یا «نورمطلق» همان وجود مطلق است و تمام موجودات، وجود خود را از این منبع کسب کرده‌اند و جهان هستی چیزی جز مراتب و درجات گوناگون روشنایی و تاریکی نیست. سلسله مراتب موجودات بستگی به درجه نزدیکی آنها با «نورالانوار» دارد، یعنی به میزان درجه «اشراق» و نوری که از نورالانوار به آنها می‌رسد. این استخدام مفهومی از نور در دستگاه فکری سهره وِردی بمثابه فیلسوف تورک مسلمان منبعث از دو منبع است:

۱.نگاه تورکان باستان و شمنها به نور و آفتاب
۲.نگاه قرآن به نور.
۳

✍فیلسوفان بحث را با وجود و عدم و موجود و ...شروع می کنند حتا برای خداوند از تعبیر واجب الوجود استفاده می کنند برای دیگر موجودات از ممکن الوجود یعنی خداوند وجودش واجب و ضروری است نمی شد که وجود نداشته باشد. مگر قرآن خدا را نور نمی دانست اصولا در قرآن بجای وجود از کلمه نور برای خداوند استفاده شده است:
الله نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيها مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَة لَاشَرْقِيَّةٍ ولَاغَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ ولَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَى نُورٍ يَهْدی الله لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ و... (۳۵/نور)
خدا نور آسمانها و زمين است...
این نوع نگاه را در کثیری از حکیمان تورک مسلمان می توان یافت از جمله نگاه ملّای تورک رومی به آفتاب نیز از مفکوره تورکی و قرآنی وی می جوشد تنها به آفتاب بسنده نمی کند گاهی از آفتاب آفتاب حرف می زند وقتی از آفتاب حرف می زند مقصد و منظر شمس الدین تبریزی است که ارتباط شمس با شمن با آفتاب حیرت انگیز است. آفتاب نور دارد و احیاگر، روشنی بخش و ظلمت شکن است. آفتاب آفتاب نزد مولانا الله است که نور السموات و الارض است و تمام نورها بازتابی از او و هو است. آفتاب خودش دلیل است و حاجت به دلیل ندارد:
آفتاب آمد دلیل آفتاب
گر دلیلت باید از وی رو متاب

انبیاء و اولیاء نمادهایی از آفتابند.آدمیان در سایه آفتاب می زیند چون تابش آفتاب بر دیوار. آفتاب سخاوتمندانه بر همه می تابد اما خیلی نباید به او نزدیک شد چون می سوزاند خیلی نباید از وی دور شد چون منجمد گرداند:
آفتابی کز وی این عالم فروخت
اندکی گر بیش تابد جمله سوخت

آفتاب نماد عشق است می تواند همه را پاک کند.
هر که را جامه ز عشقی چاک شد
او ز حرص و جمله عیبی پاک شد

چقدر آدمی باید فرخنده باشد که رویایی بیند که خورشید از دهانش بیرون می آید:

گفت چون باشد خود آن شوریده خواب
که در آید در دهانش آفتاب
۴
✍الهه آفتاب در اسطوره تورکان کویاش نام دارد که با نامهای کویاش آتا،گون آتا، گونش اتا شناخته می شود. در خیلی از فرهنگها آفتاب مذکّر تمثیل شده امّا در اسطوره تورکان مونّث است آن هم در آسمان هفتم.در باور تورکان آفتاب نماد حرارت، دولت،نور و فراوانی است در قوتادغو بیلیک نخستین شخصیّت گوندوغدو است که نماد عدالت و توره است.آفتاب تمثیلگر حرارت ماه تمثیلگر برودت است. در اسطوره اورال باتور الهه آسمان سامراو دو زن است یکی کویاش انا و دیگری آی آنا است. با گون خان یکی نیست. در تنگریسم تورکان آلتای، گون آنا با خورشید در رفیعترین طبقه آسمان یعنی، هفتم نشسته و موجودی قوتسال است. در این مفکوره گون آنا نخستین مادر انسانها و آی ده ده نخستین پدر انسانهاست. نظر ضیاء گوک آلپ هم همین است که در باور تورکان باستان، خاقان و خاتون فرزندان آسمان و زمین بودند گونش انا و آی آتا سمبل آنان بر فراز آسمان هستند تمثیلگر خاقان، آی آتا در طبقه ششم و تمثیلگر خاتون، گون آنا کمی بالاتر در طبقه هفتم آسمان قرار دارد نگاه متعالی تورکان به زن و جنسیّت مونّث را در این اسطوره ها می توان یافت.خورشید سمبل جنوب و ماه سمبل شمال است. نگرشی اسطوره ای تورکان باستان به آفتاب و ماه و ستاره ها بر زندگی امروزین آنان نیز تاثیر گذاشته است. "هونها" و یا چنگیزخان به هنگامی که می خواستند، کاری را آغازکنند، به موقعیت خورشید و ماه نگاه می کردند و به هنگامی که می خواستند تصمیم مهمّی برگیرند، با تفسیر موقعیت ستاره ها تصمیم می گرفتند. در آناتولی و آذربایجان تانری، خورشید را زن و ماه را مرد آفریده است.

https://youtu.be/9ZccOPDBqrU?si=jsVCbCcU2BqY2QgR

81.Ət-Təkvir surəsi,
29 ayə Məkkə surəsi
۸۱. التّکویر سوره سی،
۲۹ آیه مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahin Adila

إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ(۱)
گونش سرینیب بوکوله جه یی (سؤنه جه یی) زامان،
1.Günəş sərınıb büküləcəyi (sönəcəyi )zaman,


وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ(۲)
اولدوزلار سؤنوب توكوله جه يی زامان،
2.Ulduzlar sönüb töküləcəyi zaman,


وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ(۳)
داغلار حرکته گتیریله جه یی زامان،
3.Dağlar hərəkətə gətiriləcəyi zaman,

وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ(۴)
اون آیلیق بوغاز دوه لر باشلی باشینا بوراخیلاجاغی زامان،
4.On aylıq boğaz dəvələr başlı-başına buraxılacağı zaman,


وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ(۵)
وحشی حیوانلار بیر یئره ییغیلاجاغی زامان
5.Vəhşi heyvanlar bir yerə yığılacağı za­man,

وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ(۶)
دنیزلر قایناییب داشاجاغی زامان،
6.Dənizlər qaynayıb daşacağı zaman,

وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ(۷)
روحلار بدنله ره قؤوشاجاغی زامان،
7.Ruhlar bədənlərə qovuşacağı zaman,

وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ(۸)
دیری دیری توپراغا باسدیریلان قیز اوشاغینین سؤروشولاجاغی زامان،
8.Diri-diri torpağa basdırılan qız uşağının soruşulacağı zaman


بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ(۹)
هانسی گوناها گؤره اولدورولدو دییه،
9.Hansı günaha görə öldürüldü deyə.


وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ(۱۰)
عمل دفترله ری آچیلاجاغی زامان،
10.əməl dəftərləri açılacağı zaman,


وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ(۱۱)
گؤی سییریلاراق قوپاردیلاجاغی زامان،
11.Göy sıyrılaraq qopardılacağı zaman,

وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ(۱۲)
جهننم الولادیریلاجاغی زامان،
12.Cəhənnəm alovlandırılacağı zaman,


وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ(۱۳)
و جننت یاخینلاشدیریلاجاغی زامان
13.Və cənnət yaxınlaşdırılacağı z­aman,

عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ(١٤)
کیمسه نه گتیردیینی بیله جکدیر!
14.Kimsə nə gətirdiyini biləcəkdir!

...

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه:۱۴۰۳/۰۷/۲۱
سیاست ورزی ملّی(تورکانه)۵
تجزیه طلبی و اقلیّت
دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie
ومن آیاته خلق السموات و الارض و اختلاف السنتکم و الوانکم...(روم ۲۲)

۱
✍ما هویّت طلبانِ تورکِ مسلمان عدالت خواهِ آذربایجانی،خراسانی،تورکمن،قشقایی و ... که به ایرانی بودنمان می بالیم و در ذرّه ذرّه خاکش شیهه اسبان پدران و حسرت مادرانمان را که از جان خویش گذشتند تا ایران وطن گردد به عیان می شنویم.ما تجزیه طلب،جاسوس میت یا آذربایجان نیستیم اینها القاب نخ نمای تاریخ گذشته اند. من خودم وقتی در دفاع از این خاک ژ۳ برمی داشتم ژ۳ از من بزرگتر بود.تجزیه طلبی از آن اقلیّتهاست یک جمعیّت بالای۴۰میلیون که برای این جغرافیا از پیش از اسلام چون اشکانیان و...پس از اسلام چون غزنویان،خوارزمشاهیان،سلجوقیان، قره قویونها، آق قویونها،صفویان، افشار، قاجار و ...و لشکر عاشورا، باکریها و تجلایی ها و ...خون داده و جغرافیای ایران عزیز را با خون خویش وطن نموده اند تا تمام ملل ایرانی(تورک، عرب و فارس) با تسامح و تساهل و تدبیربقا در ایران کثیرالالسنه و کثیرالمدنیه در کنار هم زندگی کنند و به زبان و دین هم حرمت و احترام نهند چنین القابی لایتچسبک است.
۲
✍تمام ایران برای ما و ما برای ایران هستیم. جای ظالم و مظلوم، شاکی و متشاکی پاک عوض شده قلب واقعیت و جعل حقیقتی رخ داده تجزیه طلبان واقعی این کشور اقلیّت طرفدار اندیشه شیطانیِ طاغوتیِ وابسته ایرانشهری و پان ایرانیستی هستند که ضدیّت با تورک و عرب و اسلام را به بهانه ایران پیش می برند. ما را چه زیبد با ننگ و انگ تجزیه؟! ما در جرگه ترکیب طلبان خاک بر خاک و خشت بر خشت معماری این دیار افزوده ایم. پل خواجو و منارجنبان و پل الله وردی خان و کاخ گلستان و ارک و مسجد کبود و ...شاهدان زنده بر معماری و مهارت حکمرانی تورکانه هستند. بندرعباس با رشادت شاه عباس در بیرون کردن پرتغالیها بندرعباس مانده هنوز هم بهترین معماریها را تورکان در این جغرافیا خلق کرده اند ما تاریخ را خلق کردیم ولی شمایان نوشتید آنهم به جعل و تحریف. غافل از این که تاریخ جهان بدون تورکان قابل خوانش نیست‌. چه رسد به تاریخ ایران.چقدر در کتب درسی تحریفات نمودید که الان دانش آموزی بدان رغبت ندارد.
۳
✍ قاجار را مرتجع و مستبد نشان دادید حالیا که اینان ورود آرام مملکت دهقانی را به کشور مدرن فراهم می کردند با آغوشی باز به سراغ مدرنیته رفتند فرمان دارالشوری و مشروطه را اینان امضانمودند تکیه دولت و تفکیک قدرت داشتند دارالفنون را تاسیس کردند قهرمان مشروطه که محمدعلی شاه قاجارتبریزی بود به جعل و عمد وارونه نمایاندید. مشروطه قلابی ماسونی صلیبی را به نام تجدد بر پیکره ما وارد کردید و ما را از پروسه مشروطه حقیقی که شاهان قاجار به درایت طی می نمودند باز داشتید همه آن عظمت را به استبل داری دادید که همه چیز را نابودکرد.
۴
✍ما فیلسوفان ملّی چون فارابی و ابن سینا و ابوریحان و شیخ شهاب الدین سهره وردی و حکیمان ملّی چون یوسف خراسانی عارفان ملّی چون مولانا و شمس تبریزی داشتیم که به جعل و غصب اینان را ایرانشهری پندارید شما به مدد غرب و کانون شعوبی آن غاصبان حاکمیّت قاجار شدید. دست ماسونها را در این کشور بازکردید. تمام مسبب الاسباب بحرانها و جنگها و فقرها و کینه ها و ...در این دیار این اندیشه تبعیض افکن غیرعادلانه و ظالمانه ایرانشهری و پان ایرانیستی است من نمی دانم چرا شما به خاطر این اندیشه ضدّانسانی و اسلامی در محضر قانون مجازات نمی شوید اما مثل آب خوردن تورکان را به مسلخ پانتورکی و تجزیه طلبی برده و احکامی دلخواه بر قامتشان می دوزید شما بر ضدّ قران و سنت خدا که اختلاف السنه را آیت خدا می داند عمل کردید. طالبان هم در افغانستان چنین نمی کند. تمام زبانها و فرهنگها را در ذیل و ظلّ زبان دری درمی آورید زبانی که نیک می دانید از حیث تولید واژگان عقیم بوده و قدرت حمل حکمت و عرفان و فلسفه و اخلاق و دین را ندارد. اسلام را عاری از اخلاق و فلسفه را تهی از تفکّر و عرفان را برهنه از تعالی نفس نمودید.

۵

✍گستاخی را برخی از این تنگ چشمان و تنگ دلان بدانجا رسانده اند که مهمانداری در هواپیمایی آتا اگر به تورکی خوش آمد گوید تجزیه طلب است و دریغ و درد بر عقب نشینی دست اندرکاران هواپیمایی آتا که از فقر فلسفه و حکمت ملّی و فقر اعتماد به نفس و جهل به وارلیق و تاریخ خود چنین موضع عجولانه ای را گرفتند. عدالت و اسلام اقتضامی کند زبان تورکی هم به خاطر تعداد متکلمانش زبان رسمی ایران عزیز گردد. اگر ما تورک را با واو می نویسیم به خاطر عدم قابلیّت زبان دری است که با تَرَک یا با تَرْك اشتباه گرفته نشود وگرنه واو را چه یارای تجزیه طلبی.

حسن ختام سخن با مولانا جلال الدین در خطاب به ایرنشهریان و پان ایرانیستهای تجزیه طلب:

چون تو خفاشان بسی بینند خواب
که جهان ماند یتیم از آفتاب

‍
بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه: ۱۴۰۳/۰۷/۲۰
الجمعه: ۷ربیع الثانی۱۴۴۶
Friday,11 Oktobre 2024
جمعه ها:
زبان و ادبیات ملّی(تورکی اسلامی)۳۱
شرح غزل ۴۸ از دیوان حکیم فضولی
و شعری از ممد آراز(دونیا هئچ کیمین)

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱
✍شعری از ممد آراز:
اوخويان: نيام‌الدين موسايف

بیر طالعین اویونوندا جوتلنمیش زریک
یوز ایل قوشا آتیلساق دا قوشا دۆشمریک
بیر ذره‌نین ایشیغینا میلیون‌لار شریک

دونیا سنین
دونیا منیم
دونیا هئچ کیمین
 
بو گئت - گل‌لر بازارینا دوه‌ دی دونیا
بو عؤمور گۆن ناخیشیندا هه‌وه‌‌دی دونیا
ابدیت قهقه چکر: «ابدی دونیا»؟

دونیا سنین
دونیا منیم
دونیا هئچ کیمین

چئوره‌سیندن چیخسا اگر سئودا فیرفیران
بیر اۆمودون اَتَییندن توتوب دا فیرلان
ائشیدرسن: پیچیلداییر ییخیلان، دوران

دونیا سنین
دونیا منیم
دونیا هئچ کیمین!

۲

شرح غزل چهل و هشتم از کلیّات دیوان فضولی

۱.صبا اغیاردان پنهان غمیم دلداره اظهار ائت
خبرسيز ياريمي حال خرابیمدان خبردار ائت
ای صبا! پنهان از اغیار غم مرا به دلدار بیان کن
آن محبوبِ بیخبرِ مرا از حالِ خرابم خبردار کن.





۲.گتیر یادیم اونون یانیندا،گؤرسن کی قهر ائیلر
خموش اولما يئنه دشنام طريقيله تكرار ائت
مرا در نزد او به یادآور و اگر دیدی که عتاب و خطاب می کند ساکت مشو باز هم از راه دشنام یاد مرا یادآوری کن.




۳.کونول غم دونلرین تنها کچیرمه ایسته بیر همدم
اجل خوابيندان افغانلار چکیب مجنونو بيدار ائت
ای دل! آنات و لحظات اندوه خود را به تنهایی مگذران و همدمی برای خویشتن طلب کن و آنقدر افغان و ناله سر ده که مجنون را از خوابِ مرگ بیدار کنی.

مولّای تورک بلخی رومی هم می گفت:
اگر تو یار نداری چرا طلب نکنی
وگر به یار رسیدی چرا طرب نکنی
به کاهلی بنشینی که این عجب کاری است
عجب توی که هوای آن عجب نکنی




۴.چو یوخ عشق آتشی بیر شعله چکسه طاقتین ای نی
باش آغريتما دم عشق اورما، آنجاق ناله زار ائت
ای نی! در تو آتش عشق  نیست که نیست زیرا قدرت تو تنها به یک شعله می رسد که کافی برای عشق نیست پس سر مردم را بیهوده به درد میاور و از عشق و عاشقی دم مزن و تنها ناله و زاری کن .(عشق و عاشقی و معشوقی چیز دگری باشد)

ملّای تورک بلخی رومی هم می گفت:

هر چه گویم عشق را شرح و بیان
چون به عشق آیم خجل مانم از آن
شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت
عقل در شرحش چون خر در گل بخفت

هر نه بویدا ائیله سم عشقی بیان
عشقه چاتدیقدا اولار ضعفیم عیان
باتدی شرحینده زیغا عقل ائششگی
عشقی عشق آنلار نه عاغلین کؤششگی





۵.منی رشک اودونا پروانه تک ای شمع یاندیرما
يئتر خورشید رخسارین چراغ بزم اغیار ائت
ای شمع! مرا مانند پروانه در آتش رشک مسوزان
دیگر بس است سیمای آفتاب صفت خویش را دیگر چراغ بزم اغیار قرار دهی.




۶.گرفتار غم عشق اولالی آزاده دهرم
غم عشقه منى بوندان بتر يارب گرفتار انت
با گرفتار شدن در غم عشق آزاد مردترین روزگارانم (رهایی از همه تعلقات و علائق) خدایا مرا بر غم عشقی بدتر از این گرفتارم کن.




۷. فضولی باخماق اولمور اول گونش یادیله خورشیده
نه وجه ايله كيم اولسا گون کئچر فكر شب تار ائت
ای فضولی! با وجود آفتاب صفتی یاد و ذکر وی دیگر نمی توان به آفتاب نظری کرد زیرا که در هر حال روزها بگذرند تو به فکر شب تاریک باش.(آفتاب، یاد معشوق است و آن نیز بگذرد و در روز خود را بنمایاند تو در اندیشه شب تاریک باش زیرا اوقات تو را با خود معشوق و گیسوان و زلفانش به خلوت گذراند.)

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۱۹
الخمیس:۶ربیع الثانی ۱۴۴۶
Wednesday, 10 Oktobre, 2024
پنجشنبه ها:
مکتب ملّی
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)۳۶
مکتب تبریز، مکتب وفاق
شیخ ابوطالب زنجانی

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie
"داش کؤنولده نه بيتر"؟!
یونس امره
١
✍مکتب تبریز هم بدست انسانهای بزرگ ساخته و پرورده شد هم در دل مکتب تبریز، انسانهایی سترگ و عظیم بالنده گشت مثلا وقتی مطبوعات جهان در دهه ۴۰ اعطا دو میلیون متر زمین در اراضی وکیل آباد مشهد را از سوی تاجر تبریزی منتشر کردند نام حاج حسین آقا ملک تبریزی به زبان‌ها افتاد. مطبوعات وقت که معمولاً در دو روزنامه پرتیراژ کیهان و اطلاعات خلاصه می‌شد این تاجر تبریزی مقیم تهران را مرد سال ایران و خاورمیانه خواندند.

۲


✍اردوغان می گوید:"سایکس پیکویی دیگر را اجازه نخواهیم داد." در شکل گیری و پیاده کردن سایکس پیکو، روسیه ارتدوکس و غرب کاتولیک  متّحد بودند امروز هم احساس کنند که جهان اسلام تبدیل به خطر واقعی می شود، ارتدکس و کاتولیک با هم متّحد می شوند تنها با اتّحاد مسلمانان می شود پروژه شیطانی سایکس پیکو را شکست داد.

۳

✍مکتب تبریز مکتب اتّحاد و اتّفاق و وفاق است میان همه تورکان جهان و تورکان مسلمان و جهان اسلام. در جهان مسیحیّت بیشترین اتّحاد و اتّفاق میان کاتولیکها هست زیرا واتیکان را دارند که در مدیریت و مهندسی سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و ...جهان نقش دارند تورکان هم تبریز دارند بی جهت نبود ملّای تورک بلخی رومی تبریز را قبله می دانست. ارتدوکس با از دست دادن ایاصوفیا و بیزانس شرقی، قرنها است له له می زند جنگ اسرائیل و اعراب کاملا یک جنگ مکتبی و دینی و مذهبی است اما غرب، به صراحت اعلام نمی کند جنگ آزربایجان با ارمنستان  هم ادامه همان نگاه صلیبی است و جنگ بی امان بین جهان تورک مسلمان و جهان مسیحیّت در تمام جبهه های سیاسی و فرهنگی و مکتبی و فلسفی و اقتصادی و سیاسی و تبلیغاتی و ...  ادامه دارد و بی پایان است.

۴


✍روحانیان در آذربایجان در منابر از حافظان زبان و ادبیات تورکی بودند.چرا روحانیان روشن بین وقت با تاسّی از روحانیان روشنگری چون محمدحسن ممقانی و ابوطالب زنجانی، هادی نجم آبادی هر سه عالم تورک مسلمان دوران قاجار؛ وحدت جهان اسلام را در ذیل و ظلّ عقلانیّت تورکانه تعریف و تبیین نمی کنند؟! چرا ایران را به عضویّت در سازمان کشورهای تورک تشویق و ترغیب و تهییج نمی کنند؟!.  شیخ ابوطالب زنجانی چنین فردی بود، از آزاداندیش ترین روحانیان شیعی و مردی با اطّلاعات بسیار وسیع مذهبی و سیاسی بود که در خطّ سلطان عبدالحمید عثمانی به عنوان نماینده‌ اتّحاد اسلام کار می‌کرد. او متوجّه شده بود که پروژه‌ اتّحاد اسلام در ذیل و ظلّ سلطان عثمانی، قدرت منافع مسلمانان را در سراسر جهان تقویت خواهدکرد. به همین دلیل سعی می‌کرد با طرح پیشنهاداتی بکر و دادن امتیازاتی چون (گذشت از برخی باورهای شیعی)، به یک پلتفورم مشترک فقهی دست یابد، تا شیعه و سنی بر اساس آن مسئولانه گردهم آیند. وی یکی از پیشگامان و  شخصیّت‌های موثر در ظهور تورک‌گرایی مدرن و روند ملّت‌شوندگی تورک در ایران است.  پروژه‌ اتّحاد اسلام که همگرایی سیاسی-نظامی جوامع مسلمان اعم از سنی و شیعی و علوی و وهابی و ازلی و ... بر اساس تجدد و بر علیه تجاوزات دول استعماری اروپایی در زیر چتر عثمانی تبلیغ می‌کرد از طرفی ابوطالب زنجانی (و دیگر شخصیت‌های تورک مسلمان آن دوره مانند معلم احمدفیضی تبریزی، شیخ الرئیس ابوالحسن قاجار تبریزی، ...) ضربه‌ای کاری به سیاست شعوبیّه مدرن وقت وارد نمود. زیرا شعوبیّه مدرن تفرقه و شکاف جهان اسلام را مدّنظر داشت. پروژه‌ اتّحاد اسلام مانع تاریخی تعصّب مذهبی بود و قرنها سدّی را که در مسیر نزدیکی تورکان شیعی و علوی ایران و منطقه به تورکان عثمانی بود از میان برداشت.پذیرش سیادت سلطان عثمانی از سوی شیخ ابوطالب زنجانی و دیگر معتقدان به پروژه‌ اتّحاد اسلام، دسیسه‌ تبدیل عثمانی‌هراسی و عثمانی‌ستیزی (نوعی از تورک‌هراسی و تورک‌ستیزی) را در این میان تورکان به افلاس کشانید. مانع جدّی را در مسیر نزدیکی تورکان ایران و منطقه به تورکان عثمانی از میان برداشت. علی‌رغم نواندیشی اسلامی و آزاداندیشی و آشنائی عمیق با اندیشه و فلسفه‌ اروپایی، ابوطالب زنجانی به سبب اعتقاد به اتّحاد اسلام و عثمانی‌دوستی، برعکس رهبران مشروطه‌طلب افراطی، دارای تمایلات ضدّاسلامی و باستان‌گرایانه و خصومت با هویّت تورکی و نفرت از دولت تورک قاجاری نبود.به همین دلیل پس از غلبه این گرایشات بر جنبش مشروطیّت و انحراف و تبدیل شدن آن به یک حرکت انگلیسی برای ساقط کردن دولت قاجاری و پایان دادن به حاکمیّت تورک‌ بر ایران، ابوطالب زنجانی به دفاع از دولت تورک قاجاری و مخالفت با مشروطه‌ صلیبی ماسونی قلاّبی انگلیسی برخاست، در نتیجه از این منظر هم موضعی ملّی اتخاذکرد.

بسم الله الرحمن الرحیم
دوشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۱۶
الاثنین:۳ربیع الثانی۱۴۴۶
Monday, 7 December2024
دوشنبه ها:
اسلام ملّی(تورکی)۴۶
احیاگران و اصلاحگران اسلام تورکی۵

عبدالنّصیر کورساوی تاتارستانی۲
اسلام تورکی اسلام تحقیق

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie




گئدن توپراقلاری قایتارماق اوچون
ساواشا بیلمه‌دیک، صولحه اؤیوندوک

آتامیز قورد ایدی، آنجاق بیز بوگون
اللردن اوت یئیه‌ن قوزویا دؤندوک
بختیار وهاب زاده



۱

✍تصوّر شعوبی از تاتار، یغماگری و چپاول را القاء می کند حالیا که تاتارستان و تورکان مسلمان تاتار یکی مراکز و منابع مهمّ معرفتی و مشربی جهان تورکی اسلامی بودند که دعوت به عقلانیّت و ایمان و تسامح و تساهل و تحقیق می کردند.
مگر ملاّی تورک روم نمی گفت:
در غزل ۱۶۰۹:

تو ز تاتار هراسی که خدا را نشناسی
که دوصد رایت ایمان سوی تاتاربرآرم

مولوی، تاتارستان را مرکز ایمان می دانست و یکی از القابی که به شمس تبریز داده بود آهوی تاتار بود:
در غزل ۲۱۸۷:

ز لاف فتنه تاتار کم کن
ز ناف آهوی تاتار بر گو
۲

✍یکی از بزرگترین جنبشهای اصلاح گری و یا احیاگری اسلامی در تاتارستان(تورکان تاتار) نهضت جدیدیه یا اهل التجدید(جدیدیون)بود که بزرگانی
چون شهاب الدین مرجانی،

اسماعیل گاسپیرالی،

شمس الدین محمد کولته سب،

محمد نجیب تونتری،

ضیاءالدین کمالی،

عالم جان بارودی،

موسی جارالله ( لوتر تاتارستان)،

حسین فیض خانوف،

قیّوم ناصری،

رضاء الدین بن فخر الدین و ...

را در آستین پرورش داد.این نهضت تمام همّ و غمّ خویش را در عزتمندی اسلام و فهم درست اسلام و خروج از مدارس اسکولاستیک و مقابله با شعوبیه روسی ارتدوکسی وقت و ...می جستند بزرگانی هم بعدها درباره اهل التجدید قلم زده اند
از آن جمله یوسف آقچورا اوغلو،
عبدالله بطّال تایماس،
زکی ولیدی طوغان،
اقدس نعمت کورات و....

۳

✍سجادطایری در مقاله ای پیرامون نهضت تجدیدیه در تاتارستان عبدالنصیر کورساوی تاتارستانی را پیشاهنگ رهایی از قیمومیّت و صغارتِ تورکان مسلمان می داند و از لزوم فتح باب اجتهاد سخن می گوید. کتاب تلفیق الاخبار محمدمراد رمزی و مستفاد الاخبار شهاب الدین مرجانی که اولی به عربی و دومی به تورکی تاتاری است شرحی از زیست وی را به تصویر می کشاند.

۴

✍عبدالنصیر فرزند ابراهیم فرزند یارمحمّد در روستای ورخنیای کورسا، حوزه ولگا از توابع ولایت قازان سال ۱۷۷۶ متولد می شود.(رمزی، تلفیق الاخبار ج ۲ ص ۴۱۶) وی تحصیلات مقدماتی در روستای مچکره نزد شیخ محمد رحیم پسر یوسف می گذراند.(شهاب الدین مرجانی، مستفاد الاخبار ج ۲ ص ۱۶۸ و تلفیق الاخبار ج ۲ ص ۴۱۶) (Ahmet. Kanlidere, Kazanli Din Alimi Abdunnasir Kursavi( 1776-1812) : Hakkinda yazilanlar, Fikri Gelişimi və Etkileri p 484) سپس بنابر سنّت رایج جهت تکمیل تحصیلات به بخارا می رود و از محضر علمای وقت چون نیاز قلی ترکمانی، شیخ نقشبندیه کسب طریقت می کند‌. (رمزی، تلفیق الاخبار، ج ۲ ص ۴۱۶؛ شهاب الدین مرجانی، ج ۲ ص ۱۶۸ و Allen J . Frank Bukkara and the muslims of Russia: Sufism , education , the paradox of Islamic prestige, p 155) زیرا بخارا صاحب مکتب بود به تعبیر ملّای تورک روم در داستان مرد بخارایی:

این بخارا منبع دانش بود
پس بخارایی است هر که آنش بود

پس از ۴ سال کورساوی موفق به کسب اجازه از شیخ شده و به دیار خویش برمی گردد آنجا مدارسی را بنا و شاگردانی را گرد و به تدریس اشتغال می ورزد وی بی شکّ به آثار غزّالی و مولوی دسترسی داشته است. در نقد خلفیان و ترجیح سلفیان رسائلی نگاشت. از آن جمله کتاب الارشاد للعباد و اللوائح فی عقائد اهل السنه الحقه. وی در سال ۱۸۰۷ جهت ارشاد و نصیحت علماء به بخارا رفت و آنها را منحرف از سلف دانست. کورساوی در مناظرات بر جزمیّات کلام می تاخت و دعوت به اجتهاد می نمود این تفکرات مبدعانه هم واکنش علمای محافظه کار هم امیربخارا را برمی انگیخت زیرا آن مباحث را بدعت شمرده و کمر بر قتل او بستند مگر این که توبه و انابه پیشه می کرد.(شهاب الدین مرجانی، ج۲ ص ۱۶۸؛ رحیم رییس نیا، جنبس جدیدیه تاتارستان ص ۴۸) و یا گفتارهایش را علیه کلام ماتریدی و اشعری انکارمی کرد.(رمزی، تلفیق الاخبار، ج ۲ ص ۴۱۶؛ شهاب الدین مرجانی ، ج۲، ص ۱۶۸) کورساوی به خاطر اندیشه اعتزالی در دل سنت حنفی محکوم به ارتدادگشت گوییا کورساوی تسلیم توبه می گردد و ناگزیر از بخارا به قصد زیارت کعبه خارج می شود اما در استانبول مریض شده و در سال ۱۸۱۲ م در همان شهر روحش به ابدیّت و خلود پیوست.

بسم الله الرحمن الرحیم
یکشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۱۶
الاحد:۴ربیع الثانی ۱۴۴۶
   Sunday, 8 Dekabr, 2024
یکشنبه ها:
حکمت ملّی(تورکی اسلامی)۲۸
قوتادغو بیلیک(حکمت نامه تورکان)۲۷

در بیان اندیشه خیرخواهی در حکمرانی تورکانه

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

١
حکمت تورکی:

isdədiğini söyləyən,
isdəmədiğini eşidir.
آنکه به دلخواه خود سخن می راند،
(سخن) ناخواسته خواهد شنید.

✍از ج نخست قوتادغوبیلیک ص۵۹۷و۵۹۹و ابیات ۲۴۳۵تا۳۴۴۹ اثر دکتر کریمی باغبان راجع به اندیشه خیرخواهی در حکمرانی تورکانه پاره هایی را با شما گرانمایگان در میان می گذاریم:

گفت و گوی اؤیودولموش(سمبل عقل و آگاهی ) با ائلیک(سلطان، سمبل توره و عدالت)

ص۵۹۷

الف)اؤیدولموش ائلیکه اولو خاص حاجیبین نئجه انسان اولماسینی بیان ائدیر

اویدولموش سوزه باشلاییب آچدی دیلینی
ائلیک شاد-خرم مین یاشاسین(۲۴۳۵)
اویدولموش زبان گشود و سخن آغازکرد ائلیک شاد و خرم بادا!!

اولوخاص حاجب ،اعتبارلی، دوزگون، دوغروجول،
اوسته لیک یاخشی و دینی بوتوو شخص اولماليدير.(۲۴۳۶)
خاص حاجب باید فردی ،معتبر درستکار صادق و بیش از همه خوب و دیندار باشد


اصلی–سویو گره ک تر–تمیز اولسون کی
خلقه گونش و آی کیمی دوغسون.(۲۴۳۷)
اصل و نجابتش تمیز باشد تا برای مردم چون آفتاب و ماه طلوع کند


سویلو آداملار خیرخواه اولورلار
خیرخواه خلقه یاخشیلیق ایستر(۲۴۳۸)
افراد نجیب و اصیل خیرخواه می شوند خیرخواهان خوبی مردم را خواهند.

ب)پرسش ائلیک از اؤیدولموش
ص۵۹۹

خیرخواه آداملاردان خیرخواهلیق گلر یئمک، ایچمک گئییم و مینیک خصوصوندا(۲۴۳۹)
از دست خیرخواهان در خوردن و نوشیدن و پوشیدن نکوکاری برآید.

عملی یاخشی اولان سؤزونو اؤلچوب - بیچیب سؤیلر
سؤزونو اؤلچوب - بیچه نین ایشی چوخ تمیز اولار (۲۴۴۰)
خوب کردار همواره سخن خود اندازه گیرد و بیازماید و سپس سخن گوید اندازه نگهدار در گفتار با نزاکت باشد‌.

گوزو توخ آبیرلی نزاکتلی اولمالیدیر
ذکالی و مین جور بیلیگه صاحب اولمالیدیر(۲۴۴۱)
چشم سیر و آبرومند، با نزاکت و باهوش و صاحب هزار فن باید باشد.

گوزو توخ ادام وظیفه باشیندا رشوت الماز
حاجب رشوت، السا بیگ گولونج وضعيته قالار(۲۴۴۲)
چنین آدم چشم سیری رشوت نگیرد چون حاجب رشوه گیرد بیگ به تمسخر گرفته شود.


یولونا دوشن ایشی رشوت پوزار
رشوت بیشمیش ایشی چیی ائده ر.(۲۴۴۳)
کار بسامان را رشوت خراب و کار پخته را خام سازد.


حاجیب، آبیرلی تمیز نزاکتلی اولسا
اوندان ایشده و سوزده خیر گلر(۲۴۴۴)
حاجب که آبرودار و بانزاکت باشد از کار و سخن او خیر برآید.


حیالی آدام پیس ایش توتماز
یارارسیزا یاخینلاشماز، قابالیق ائتمز(۲۴۴۵)
آدم باحیا کار بد نکند به افراد بیفایده نزدیک نشود و پررویی نکند.


نزاکتلی آدام سعادتی هضم ائده ر،
نزاکتلی آدام ثروته لايق دير.(۲۴۴۶)
فرد با نزاکت خوشبختی را هضم کند و لایق ثروت باشد.


انسان ذکالی ،اولسا ثروته محتاج قالماز
بیلیکلی، اولسا ایشینده هیچ وقت یانیلماز (۲۴۴۷)
انسانی باهوش باشد نیازمند ثروت نباشد دانا باشد هرگز در کار اشتباه نکند.


بیلیکلی و بؤیوک آدام چوخ گؤزه ل سؤیله میش
قسمتینه ان چوخ قووشان بیلیکلی آدامدیر
(۲۴۴۸) آدم دانا و بزرگی سخن زیبایی گفته است. این آدم داناست که قسمتش را خود تعیین کند.


بیگلرین ایشینی گؤرمه گه بیلیکلی آدام گره کدیر، بیلیکسیز آدام هئچ بیر شئیه پاراماز (۲۴۴۹)
برای انجام امور بیگها فردی دانا نیاز است آدم نادان به هیچ کاری نشاید.

✍فقره هایی از کتاب قوتادغو بیلیک ( علم سعادت) تورکان را آوردیم همان گونه که دیدید این کتاب هزار سال پیش حتا پیش از کیمیای سعادت غزالی و سیاست نامه خواجه نظام الملک از یک نظم اخلاقی و سامان حقوقی سخن می راند. حقیقتا این همه تکیه و تاکید بر دانایی و کسب فضیلت در این کتاب در قالب توره حیرت انگیز است. قوتادغو بیلیک، اندیشه های خیرخواهانه را در انسانهای خوب و نجیب و دانا جست و جو می کند و اجازه حکمرانی و دیوان سالاری را به آنان می دهد هر کسی را حکمرانی نشاید کسی که خیر کسی را بخواهد یک حکمرانی ایده آل و فاضله را بسازد کسی که خیر کسی را نخواهد چگونه می تواند یک حکمرانی عادلانه و اخلاقی را اجرا کند؟!. انسانهای خیرخواه و باحیا و بانجیب و آبرودار چون فکر بد نکنند کار بد نیز نکنند چون کار بد نکنند حکمرانی بد نیز نکنند.

سلام استاد

بسم الله الرحمن الرحیم
شنبه:۱۴۰۳/۰۷/۱۴
السّبت:۱۴۴۶/۰۴/۰۲
Saturday,2Oktobre2024
شنبه ها:
فلسفه ملّی(تورکی اسلامی)۷۹
شیخ اشراق،
شهاب الدین زنجانی سهره وِردی

فیلسوف ملّی آذربایجان۳
نظری و گذری بر آثار

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie
گؤزدن- گؤزه كؤرپو سالماق نر ایشدی
باخیشلارین مئیلینی تئز دییشدی
تزه آددیم اؤزو تزه دؤيوشدو،
آلدات منی، اونوت منی، آت منی.
(ممدآراز)

١
✍فیلسوف ملّی آذربایجان؛ شیخ شهاب الدین سهره وِردی، مشاور طراز اوّلِ ملک ظاهر ایوبی بود. چیرگی سهره وِردی بر دانش و حکمت، حمل مفکوره تورکی شمنی، توانایی او در حلّ مسائل مختلف و تسلّط او به اسرار و علوم غریبه، سبب حسادت دیگر علماء نسبت به او می شد. به گفته عماداصفهانی، در مجلس مناظره ای که برای سهره وِردی آماده کردند، در مورد اراده خداوند از او پرسیده شد: «آیا خداوند قادر است بعد از رسول خاتم، پیامبر دیگری برگزیند؟ سهره وِردی در پاسخ گفت: «خداوند قادر مطلق است و قدرت او حدّ و شرط نمی پذیرد". پاسخی که هر حکیم و عارف اشعری اندیشی بدان اینگونه پاسخ دهد. زیرا از منظر اشاعره خداوند قدرت لایقف دارد اما معتزلیان قدرت خداوند را با عدالتش محدود می کنند. هر چه آن خسرو کند شیرین بود* چون درخت تین که جمله تین بود سخن ملّای تورک بلخی رومی درباره اشعریان است. باری دو تن از فقهای وقت، پاسخ او را کفر و سندی بر الحاد او دانستند و او را به زندان افکندند.

۲

✍فیلسوف ملّی آذربایجان، علاوه بر حکمه الاشراق که متن متین وی در فلسفه تورکی اسلامی است آثار دیگری نیز دارد پاره ای از رساله های وی فلسفی است از آن جمله، رساله الطیر ابن سینا را ترجمه کرده است و یا بر اشارات و تنبیهات وی شرحی نوشته است و یا فصوص فارابی را شرح داده است و یا بر پاره ای آیات قرآن شرح نوشته است. پاره ای از رساله های وی خیالین و نمادین است.

۳

✍سهره وِردی وجود را امری اعتباری و عقلی می داند و ماهیّت را که اصل است ۴ قسم می داند: نور است یا ظلمت/ هر یک از این دو جوهر است یا عرض. نور جوهری است شامل نفوس و  عقول. نور مراتبی دارد بالاترین مرتبه آن نورالانوار است که نامهایی دیگر چون نور مقدّس، نوراعلی، نوراعظم، نورمحیط دارد. نور الانوار، خالق عالم و مبدا کلّ است‌ از آن نور تنها یک نور پدید آمده و آن نوراقرب است که از آن نور، نورهای دیگر یعنی، افلاک پدیدآمده‌ تا نور نهم و آن زمین است نور زمین در قلب و مغز انسان پرتوافکن است.

۴

✍ من توفیق داشتم همه رسائل شیخ اشراق را بخوانم اخیرا دوستی فاضل می گفت در زنجان تمام رسائل به تورکی ترجمه گشته است و در آستانه اخذ مجوز و نشر است. بی صبرانه ارباب معرفت نشر چنین آثار فاخری را در انتظارند:
رسائل خیالین شیخ شهاب الدین عبارتند از:

۱. آواز پر جبرییل: شرح دو پر جبرییل است یکی راست و آن نور محض است و دیگری پر چپ و آن تاریکی محض است. یگ گفت و گوی خیالین راجع به جبرییل و مصعد کلمات با جماعت پیران در خانقاه پدر که ۶۵۴ ه. ق تمام می شود.

۲.رساله عشق: از داستان آدم و خلقت وی  یعقوب و یوسف و زلیخا و ناقه صالح سخن می گوید.

۳.عقل سرخ: با مالکیّت و ملک بودن ربّ آغاز می شود و موکلان آدمی، گوهر شب افروز، کوه قاف، روشنی کوه قاف از درخت طوبی است. گفت و گوی شیخ با پیر راجع به درخت طوبی:
پس پیر را گفتم درخت طوبی چه چیز است و کجا باشد؟ گفت: درختی عظیم است هر کس که بهشتی بود چون به بهشت رود آن درخت را در بهشت بیند و در میان این یازده کوه که شرح دادیم کوهیست او در آن کوهست و میوه ها و ...
سیمرغ ، پیر زره باف،

۴.روزی با جماعت صوفیان: هر شیخی راجع به پیر خود در خانقاهی حرف می زد و گفت و گوی من با پیر خویش راجع به فلک و...است.

۵.صفیر سیمرغ: کوه قاف و سیمرغ و غذای وی آتش ، فصول مختلف ، راجع به سکینه، تصوف، اوله الله و آخره لا نهایه له،

۶. رساله فی حاله الطفولیه:
صوفیان بعد سماع آب می خورند اگر نخورند و آب بر وی نزنند بسوزنند در شرح احوال پاره ای از صوفیان.

۷.لغت موران:
گفت و گوی یک مور متصوّف که هر چیزی به اصلی که دارد بر می گردد: "کلّ شی یرجع الی اصله"هر چه به ظلمت محض کشد اصلش هم از آن است و در طرف نور الهیّت این قضیه
نور علی نور یهدی الله لنوره من یشاء و یضرب الله الامثال للناس. گفت و گوی سلیمان با عندلیب

۸.رساله العشق: اولین رساله وی بوده داستان حضرت آدم و یوسف و زلیخا و ناقه صالح و ...به طرزی زیبا در این رساله آورده شده است.

۵

✍در هیچ از رسائل نامی از حکمت خسروانی و ایرانی و آریایی و زرتشتی و ...نیامده است از جعلیّات شعوبیّه درباره سهره وردی است. تمام محتوای رسائل، از سفر خیال شمنی وی و از مفکوره تورکی، قرآنی و اسلامی وی منبعث می گردد. پرواز خیال برای سفرهای روحانی و معنوی که منجر به نگارش رسائل فوق گردیده تنها و تنها می تواند از خیالات یک شمن و گرایش شمنی بجوشد و بتراود....

82.Əl- İnfitar surəsi, 19 ayə
Məkkə surəsi

۸۲.الانفطار سوره سی، ۱۹ آیه
مکّه سوره سی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
رحملی رحمان آللاهین آدیلا
Rəhmili Rəhman Allahin Adila


يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ(۶)
ای اینسان! کرم صاحیبی اولان رببینه قارشی سنی آلدادان نه دیر؟
6.Ey insan! Kərəm sahibi olan Rəbbinə qarşı səni aldadan nədir?



الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ(۷)
(او رببین)کی سنی یاراتدی، سنی نیظاما سالدی.
7.O (Rəbbin) ki səni yaratdı, səni nizama saldı.



فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ(۸)
سنی ایسته دییی شکیلده دوزنه چکدی.
8.Səni istədiyi şəkildə düzənə çəkdi.



كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ(۹)
خئیر! عکسینه، سیز حاقّ-حساب گونونو یالانلاییرسینیز.
9.Xeyr! Əksinə, siz haqq-hesab gününü yalanlayırsınız.



وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ(۱۰)
حقیقتا، سیزی قؤرويان(ملكلر) واردير،
10.Həqiqətən, sizi qoruyan (mələklər) vardır,


كِرَامًا كَاتِبِينَ(۱۱)
عملله رینیزی یازان محترم(ملکلر)!
11.Əməllərinizi yazan möhtərəm (mələklər)!


يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ(۱۲)
اونلار سیزین ائتدیکله رینیزی بیلیرلر.
12.Onlar sizin etdiklərinizi bilirlər.



إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ(۱۳)
شوبهه سیز یاخشی اینسانلار نعمتلر ایچینده اولاجاقلار.
13.Şübhəsiz, yaxşı insanlar nemət içində olacaqlar.



وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ(۱۴)
گوناهکارلاردا جهننمده اولاجاقلار.
14.Günahkarlarda cəhənnəmdə olacaqlar.



يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ(۱۵)
حاقّ- حساب گونو اونلار اورا گیره جکلر.
15.Haqq-hesab günü onlar ora girəcəklər.



وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائِبِينَ(۱۶)
اونلار اورادان چیخا بیلمیه جکلر.
16.Onlar oradan çıxa bilməyəcəklər.



وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ(۱۷)
سن هاردان بیله سن حاقّ حساب گونو ندیر؟!
17.Sən hardan biləsən haqq-hesab günü nədir?!



ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ(۱۸)
بئله، سن هاردان بیله سن حاقّ- حساب گونو ندیر؟!
18.Bəli, sən hardan biləsən haqq-hesab günü nədir?!




يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا ۖ وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ(۱۹)
او گون هئچ کیم هئچ کیمه یییه دییل او گون حکم اللاهیندیر.
19.O gün heç kim heç kimə yiyə deyil O gün hökm Allahındır!.

Quranin türkcə tərcüməsi (iki ərəb və latin əlifbasi ilə) müqəddəs kitab və müsəlman türklərdən biri hər şənbə səhər çaği. Ph.d Abdoulgaffar Bədinin əsəri.

قرآنین تورکجه ترجمه سی(ایکی لاتین و عرب الفباسیله) قوتسال کیتاب و مسلمان تورکله رینی آیریجا مسلمانلاریله بیرلشدیرن، هر شنبه صبح سیزیله تلگرام کانالیمیزدا.
دکتر عبدالغفار بدیعین اثری.

ترجمه تورکی قرآن با دو الفبای لاتین و عرب. هر شنبه صبح با شما مخاطبان در کانال تلگرامی
مترجم: دکتر عبدالغفار بدیع
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

بسم الله الرحمن الرحیم
جمعه: ۱۴۰۳/۰۷/۱۳
الجمعه: ۳۰ربیع الاوّل ۱۴۴۶
Friday,4 Oktobre 2024
جمعه ها:
زبان و ادبیات ملّی(تورکی اسلامی)۳۰
شرح غزل ۴۵ از دیوان حکیم فضولی
و شعری از صمد وورغون

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱
✍شعری از صمد وورغون:

ائلیندن-گونوندن آیریلان کؤنول،
آرا-بیر واخت تاپیب آغلاسین گرک!
عزیز کیمسه‌لری قیریلمیش کیمی،
یاس توتوب قارالار باغلاسین گرک؛

دئمیرم اینجیدیب اوزسون اؤزونو،
ال اوزوب دونیادان یومسون گؤزونو.
نه قدر اولسا دا وطن سؤزونو،
دویسون اوره‌یینده، آنلاسین گرک!

بیر شیکسته نئی‌ام، بیر قیریق کامان،
گؤرمه‌دیم بیر بلا حسرتدن یامان.
وورغون، ائل‌لر دئییب آغلار هر زامان،
اونون قایداسیدیر، آغلاسین گرک!
صمد وورغون


۲
✍شرح غزل ۴۵ از دیوان حکیم فضولی:

۱.بحر عشقه دوشدون ای دل
ذوق دونیایی اونوت

بالغ اولدون گل رحمدن
ایچدیگین قانی اونوت

ای دل اگر عاشق شدی علاقه و تعلّق به دنیا را فراموش کن زیرا عشق، تو را به بلوغ رساند پس بیا خونی را که در زمان جنین بودن در شکم مادر از رحم مادر خوردی فراموش کن.



۲. وئردی رحلتدن خبر
موی سفید و روی زرد

چهره خندانی و زلف پریشانی اونوت


زمانی که موی سرت، سفید و رنگ رویت، زرد شد تو دیگر پیر گشته ای و همگی به تو خبرمی دهند که دیگر روی خندان معشوق و زلف پریشان او را باید ترک کنی.


۳.چک ندامتدن گؤیه دود آهین
تؤک قانلی یاش

سرو نازی ترک توت گلبرگ
خندانی اونوت


از روی پشیمانی از کارهایی که تا حال کرده ای دود آهت را به آسمان برسان و خون گریه کن و سرو ناز و گلبرگ خندان را به بوته فراموشی سپار.

۴. گؤر غنیمت فقر ملکونده
گدالیق شیوه سین

اعتبار منصب درگاه ســلطانـی اونـــوت


در مملکت فقر (احساس عدم در برابر ربّ) راه و روش گدایی را برای خود یک غنیمت و نعمت بشمار و اعتبار مقام و منصب دربار پادشاهی را ترک کن.


۵.چکمه عالم قیدینی
ای سربلند فقر اولان

سلطنت تختينه ائردین بند و
زندانی اونوت


ای که در مقام فقر خود را سربلند می دانی قید و زنجیر جهان را از گردن خود دورکن و این را بدان که با انتخاب فقر و گدایی به تخت سلطنت تکیه کردی و ثروت و مقام دنیوی را که بند و زندان است فراموشش کن.


۶.معصيت دئرسن يئتر
تكرار قيل دؤندرورق

أوزگه حرفين مشقين ائت
اوّلكـــی عنــوانـی اونـــوت

اگر تا حال گناه انجام داده ای کافی است تکرار
آن ورق کتاب را برگردانی و مشقی دیگر از
سخن را مورد نظر قراربدهی عنوان اول که جوانی و هوس را در سرداشتی ترک کن



۷. لوح خاطر صورت جانانه
قیل آئینه دار

آنی یاد ائت هرنه کی یادین
دادیر آنی اونوت



صفحه دلت را آیینه صورت جانان قرار بده و جانان را در خاطر جای ده و چیزهایی که تا حال در خاطر مشغول آنها بودی فراموش کن.


۸. اى فضولی چک ملامت
رهگذاريندان قدم

لحظه لحظه چکدیگین
بیهوده افغانی اونوت

ای فضولی از مسیر ملامت رهگذران خود را به کناری بکش و تاکنون لحظاتی که بیهوده و از روی هوس ناله و افغان کرده ای فراموشش کن. منظور از ملامت همان تحقیر مردم است که عشق جوانان را گناه می شمردند نه فرقه ملامتیه که ملالت مردم را یکی از طرق سیر و سلوک می دانستند.

بسم الله الرحمن الرحیم
پنجشنبه:۱۴۰۳/۰۷/۱۲
الخمیس:۲۹ربیع الاوّل۱۴۴۶
Wednesday, 3Oktobre,2024
پنجشنبه ها:
مکتب ملّی
(تبریز مکتبی، میللی مکتب)٣٥

آصلان گونش بایراقی
واکسیلی باشماق

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

١
✍جنگ وقتی طولانی شود تبدیل به تجارت گردد؛ آذربایجان در جنگ ۴۴ روزه قره باغ مانع از تبدیل جنگ به تجارت شد. غرب و مسیحیّت، پشت اسرائیل پنهان شده است اگر اسرائیل نبود جهان عرب و تورک و به تبع جهان اسلام بی شکّ مستقیما با غرب وارد جنگ می شدند یعنی، ۷۰ سال است اسرائیل به نیابت از غرب با جهان اسلام و تورک و عرب در جنگ است.

۲

✍این کاپیتالیسم است که جنگ طبقاتی را به جنگ فرقه ای تبدیل کرده است. کمترین دستاورد جنگ چه در شکست چه در پیروزی ما، احتکار و گرانی به نفع جهان کاپیتال است. جنگ خاورمیانه در نهایت به نفع ماسونهای صلیبی تمام خواهدشد.جهان کاپیتالیسم دارد پوست اندازی می کند و نظم جدیدی را شکل می دهد.این جنگ به نفع کاپیتالیسم به سرکردگی مسیحیت است و هدف تضعیف اسلام و تورکان است.
۳

✍در جنگ هوش مصنوعی،تکنولوژی و اقتصاد صنعتی ما در گود هستیم یا گودال.وقتی موادخام خود را به کاپیتالیسم جهانی می فروشیم و توان تبدیل آنرا نداریم چطور می توانیم با آنان بجنگیم. به تجربه نظمهای نوینی در این ۱۵۰سال اخیر توسط غرب انجام شده با شعارهای فریبنده ای چون تجدد، آزادی، دموکراسی و حقوق بشر و شعار همه ما انسانیم مانند مشروطه ماسونی صلیبی که منتهی به سقوط قاجار گردید. هزینه جنگ را طبقه ضعیف پرداخت می کند تاکنون سرمایه داران مسلمان و یهود نه تنها از خود هزینه نکرده اند بلکه سود و تجارتش را کرده اند. ملّتی که فلسفه ملّی نداشته باشد هر زمان آماده سواری دادن است.

۴

✍اگر فرض کنیم اردوگاه سوسیالیسم بر اردوگاه کاپیتالیسم پیروزمی شد بی شکّ در آن اردوگاه نخستین قربانیان تورکان می شدند. فلسفه ملّی، داشتن و بازنمودن مکتب تبریز اسلحه ای است که با تمام قدرت توان مقابله با  فلسفه های بیگانه استحماری را دارد و مانع جذب و هضم در فلسفه و مکاتب بیگانه می شود. در گذشته جوانان ما کرورکرور در صف جذب و هضم شدن در مکاتب شیطانی ماسونها بودند هنور هم مع الاسف این یاریش ادامه دارد.
۵

✍کوچکترین تغییر در منطقه به قدرت گیری جریان ماسونی صلیبی طاغوتی شیطانی ایرانشهری منجرخواهدشد. اینان در جعل، استاد تمام عیار هستند حتا بایراق آصلان گونش(پرچم شیر و خورشید) این پرچم یک پرچم تورکی اسلامی بود این بیرق بیش از هزار سال بود که در دست سربازان و مسلمان تورک، مقابل قشون تورکان مسلمان بود.این ماسونها بودند که بیرق را به شعوبیه نئومدرن(ایرانشهریها و پان ایرانیستها) تحویل دادند بیرقی که نماد هویّت تورکان بود بیرق آصلان گونش نماد تاریخی و کولتور و فلسفه و عرفان و مکتب و از همه مهمتر نماد مبارزه  ملّت تورک در مقابل اندیشه های شیطانی صلیبی بود و با این کار ملّت تورک را دچار یاس و نسیان نمودند و تمام راههای مبارزه را بستند. اینک ما تورکان که هستیم چه هستیم؟ کجا قرارداریم؟ چه می خواهیم؟ از که می خواهیم؟!.

۶

✍دولت عثمانی و قاجار حکومتهای سنتی اسلامی فاقد فلسفه ملّی بودند که به سهولت در مقابل غرب شکست خوردند زیرا انسان مسلمان مانند انسان مسیحی، فلسفی نبود عالم را از چشم علل و معالیل نمی دید از چشم تقدیر و تسلیم می نگریست و صنعتی هم نشده بود  بلاتکلیف و سرگردان بود با شروع نظام سرمایه داری صنعتی کاملا منگ بود اصلا نمی توانست  تفاوت نظام فئودالی را با سرمایه داری  تشخیص بدهد و از قافله عقب مانده بود و روشنفکران هم برای وابستگی به غرب سر و دست می شکستند و می شکنند نیروهایی وابسته که مصرف اندیشه و کالای غرب را تجدد می دانستند.

۷

✍روشنفکران قلابی، کراوات را سمبل تجدد می دانستند حالیا که کفش تبریز خیلی پیشتر از کراوات ماسونها نماد تجدد بود یعنی کفش تبریز نماد دیپلمات بود‌ حتا پدران و پدربزرگان ما در جاده های خاکی بدون آسفالت بدون واکس با این کفشها راه نمی افتادند. کفشهای واکس زده هم نماد تجدد بودند هم نظافت و نظم.

۸

✍احمقانه ترین اندیشه ای که در ذهنیت روشنفکرهای تورک جا انداخته شده این است که گویا تورکان بر علیه حاکمیت خودی قاجار به نام مشروطه قیام و شورش و یا به اصطلاح انقلاب کرده اند تا ما این اندیشه و ذهنیّت غلط و ترسه دوشونجه را یدک می کشیم هیچ تحلیل و درک واقعی از یک انقلاب ملّی فلسفی مکتبی هویتی نخواهیم داشت،در زمان شعوبیه نئومدرن و پسامدرن با تکیه به فتنه مشروطه ستارخانی با تخریب قاجار طوری جاانداختند که گویا تورکان قادر به حکومت کردن نیستند و متاسفانه در این صدسال خود تورکان هم فتنه مشروطه را انقلاب مترقّی پنداشتند و متقاعدشدند که امپراطوری تورکان خائن بودند لذا خود را از اداره سیاسی کشور کنار کشیدند. ما به پروسه عبور از روشنفکر به متفکّر (دوشونر)حاجت داریم.

بسم الله الرحمن الرحیم
چهارشنبه: ۱۴۰۳/۰۷/۱۱
الاربعاء: ۲۸ ربیع الاول ۱۴۴۶
Wednesday, 2 December 2024
چهارشنبه ها:
عرفان ملّی(تورکی اسلامی)۳۲
نماد گرگ در مفکوره تورکی برخی شاعران

دکتر عبدالغفار بدیع
Ph.d Abdoulgaffar badie

۱

✍ما چرا می گوییم عرفان ملّی تورکان؟! زیرا عرفان برای ساختن، وسعت دادن، انکشاف، گشایش و فتحِ قلاعِ جهانِ درونی آدمیان است و عرفان ملّی برای ساختن و انکشاف جامعه و اجتماع یک ملّت است که شامل تمام انسانها با همه اقشار و طبقات می شود تا همه بتوانند به درمانگری معنوی خویشتن نائل آیند مثلا وقتی علم پزشکی پیشرفت کرد اکثریت جامعه بیماریهای سبک را خودشان درمان می کنند مگر اینکه خیلی حادّ باشد. جامعه تورک بیشتر و پیشتر با توره، اخلاقیات و با عرفان اداره و مدیریت می شده است. پس عرفان، یکی از راهها و ابزارهای ساختن جامعه سالم است وقتی ملّی می گوییم در واقع نوعی دگرگونی مفهومی در مقابل عرفان دهقانی و سنتی و خانقاهی است. عرفان تورکی، شکل دهنده اومانیسم است که ریشه در شامانیزم، آنیمیزم، ناتورالیزم دارد. به تعبیر دوست عارف مسلک شمن گرا: شامانیزم مثل حرف زدن جزء ذات انسان تورک است. یک دین و مشرب ذاتی است شاغول و منشور همه ادیان است. اگر صورتهای مختلف ادیان در دوران معاصر دچار بحران گردد وابستگی انسان به خیال و خلسه او را در تجربه شامانیزم تواناتر می کند. خلاقیّتِ او را بازتر می کند زیرا شامانیزم اختراع بشر نیست احتیاج بشر است. شامانیزم تنظیم ذهن و روان است. سفر در خیالات شمنی و خلسه چون شوکی هم شمن را از نو بیدارمی کند هم مخاطبانش را. تامغاهای شمنها و قامهای مرد و زن بعضا به شصت هزار سال قبل برمی گردد.

۲

از کتاب قوردلارا ساری اثر دوست محقق کهریز میران فقراتی را می آوریم:

تورک و دونیا شاعیرلرینین شئعیرینده قوردلار بیز بورادا گورکملی شاعیر لرله تانینمامیش شاعیرلرین شئعرینه فرق قویمایاراق اورنک لر گوسته ره جه ییک:

۱.نجيب فاضيل قیسا کوره ک تورکیه: (قوردلارا
فلسفی باخیش وئریلیب)

گئجه لر تورپاغا منیمله انمیش
قاسیرغا منیمله قونموش دنیزه
سانیرام وبالی آلیم گزینمیش
چورویهن آغاجدا، خسته بنیزده


جنّت، شوبهه، قورخو، منیم اثریم
سنجاق قلبیمیزده گیزلی دیر یئریم
بیر قور دام ،کی سیزی هپ دیش دیش یئریم
و گزه ریم هر گون آلبیسه نیزده
*
۲.ممد آراز آذربایجان -- قوردلاری بیرلیگینی
گوسته ریر):
قوردلار یاتیشارلار آغیز - آغیزا
قوردلار بیر بیرینین گوزونده یاتار.
*
۳. سرگئی یسنین/روسیه: شئعير قوردلارین ظولم قارشیندا دور دوقلارینی گؤسته ریر):

بولودلار گوگو قینجیقدیر دینی اوچون
قوردلار اولدوزلارا باخاراق اووولداییرلار.
*
۴.فاروق نافیذ چاملی بئل/تورکیه: قورد حئکایه سی سؤیله مک):
بیزدهن اول بورایا ائنهن اوچ دورد آرخاداش
قور موشدولار توتوشان اوجاغا قارشی باغداش
چاتیردایان چالیلار دورد جانا جان قاتیری
کیمی ،هایدود کیمی قورد ماسالی آنلادیری
گوزلریمه چوکرکن آغیر یوخو سسلری
چیچه کله پیر دوواری اوجاغین عکیس لری
*
٥.یارکند بؤده ش اوغلو (Yarken Bödəşuli)قزاقستان شاعری:
Kesilip Qızdin Burımı,
Uldin Sındı Qurığı.
Sarqırap Aqan Özender
Qurdımğa Sinip Quridi.
*
۶. بهاءالدین قارا قوچ تورکیه دوغوم ایلی ۱۹۳۰:

آستاراخان کوکلر کیمی ایدی آلماتادا بوتون گئجه لر.
دوشهن پئلیت یئرده پارتلار آی ایشیغینا باخار کوچه لر
بیر توپ بیاض بولود دونوب دولاشیر گلیر رؤیاما قؤنار
اطرافدا قورد سورولری ،دولاشیر موسم قاراقیش داغ داش قار
*
۷. پروین اعتصامی آذربایجان - قوردلاری قورخماز و غضب لی گؤسته ریب):

سوز گؤنده ردی سوروده کی بیر کؤپگه
گئجه یاری قوردون بیری
قوزو يؤللا سحر ،چاغی قوناغیم وار
حیرصله ندیرمه ،منی بیل کی ده لی سویام
اوره گیم قان و دیشلریم ایتی لی دیر
*
٨.بختیار واهابزاده آذربایجان - قوردلاری قورخماز
جسارتلی، هیچ بیر جانلی وئجینه اولمایان حئیوان کیمی گوسته ریبدیر):
وای از گونه، یاخشی پیسه
ائل مالینی قوربان دئسه
هورمه گینی بیلمه دیسه
ایت اوبایا قورد گتیرر
*
۹. خوشکه ژیلا حوسینی - بو شاعیره اورمودا کورد دیلینده چیخان «سروه» درگی سینده «گرگ = قورد» آدلـی بیـر شعر چاپ ائتدیر میشدیر بو شعرین ساده لیگینه باخمایاراق بعضی
کاراکتئری داشیدیغی اوچون بورادا گتیریریک:
بیر آج قوردام، قورد
دو غرودان دا گوجلویه م
داغلارین دوشونجه لیسی
حئیوانلارین قورخمازی
بوتون چوللر منیم کی دیر
و يؤللاردا ...
شادليقلا سرخوش یاشایارام
سون مقصدیم آزادلیق دیر
بیر کیمسه نین آرتیغینی هیچ واخت یئمه م
یالنیز
آیدین اینسانلار بیلر آدیمی
*
۱۰. آلماس ایلدیریم:
آذربایجانین ۲۰جی یوز ایللیکده سوئت دؤرونده کی ملّی شاعیری آلماس ایلدیریم حسرتله بوز قوردو چاغیریر چونکو وطنینین داردا اولماغی اونون اوره گینی سیخیر:
هارداسان ائی خلاص کار بوز قوردوم چیخ یولوما
هارداسان ائی تئیمورون قدرتی گل قولوما