О падежах. Всего и 8. Некоторые ученые считают, что 12. Но сегодня мы говорим о 8 основных падежах:
именительный падеж:
сӗтел — стол
тус — друг
пичче — (мой) старший брат
родительный падеж (-н, -ӑн, -ӗн):
отвечает на вопрос: У кого? У чего? Чей?
ҫавра сӗтелӗн программи — программа круглого стола (сӗтел + ӗн = сӗтелӗн)
ку манӑн тусӑн кӗнеки — это книга моего друга (тус + ӑн = тусӑн)
пиччен ачи ултӑ ҫулта — ребенку (моего) старшего брата 6 лет (пичче + н = пиччен)
дательно-винительный падеж (раньше это были два разных падежа) (-а, -е, -на, -не):
отвечает на вопросы: Кому? Чему? Кого? Что? Куда?
аннӳне кала — скажи (своей) матери (аннӳ (твоя мама) + не — скажи своей маме)
йытта ҫитер — покормить собаку (йытӑ + а = йытта)
ҫак кӗнекене пар-ха — дай, пожалуйста, эту книгу (кӗнеке + не = кӗнекене)
шыва чӑм — пригнуть в воду
местный падеж (-ра, -ре, -та, -те, -нче):
отвечает на вопросы: Где? Во сколько?
хулара — в городе (хула + ра = хулара)
ӗҫре — на работе (ӗҫ + ре = ӗҫре)
вӑрманта — в лесу (вӑрман + та = вӑрманта)
килте — дома (кил + те = дома)
хула варринче — в центре города (хула варри + нче = хула варринче)
икӗ сехетре — в два часа (сехет + ре = сехетре)
исходный падеж (-ран, -рне, -тан, -тен, -нчен):
отвечает на вопросы: Откуда? От кого? От чего? Через какое время? и др.
урамран — с улицы (урам + ран = урамран)
кӳршӗрен — от соседа (кӳршӗ + рен = кӳршӗрен)
Шупашкартан — из Чебоксар? (Шупашкар + тан = Шупашкартан)
ик сехетрен — через два часа. (сехет + рен = сехетрен)
совместный падеж (-па, -пе, -пала, -пеле):
отвечает на вопросы: С кем? С чем? С помощью чего? На чем (транспорт)?
тӑвансемпе — с родственниками (тӑвансем + пе = тӑвансемпе)
тӳрӗ ҫулпа — по прямой дороге (ҫул + па = ҫулпа)
ҫӗҫӗпе кас — отрезать ножом (ҫӗҫӗ + пе = ҫӗҫӗпе)
пуйӑспа кил — приехать на поезде (пуйӑс + па = пуйӑспа)
лишительный падеж (-сӑр, -сӗр):
отвечает на вопрос: Без кого? Без чего?
килсӗр — без дома, бездомный (кил + сӗр = килсӗр)
укҫасӑр — безе денег (укҫа + сӑр = укҫасӑр)
причинно-целевой падеж (-шӑн, -шӗн):
отвечает на вопрос: Для кого? Для чего? Из-за кого? Из-за чего?
канашшӑн тав — спасибо за совет (канаш + шӑн = канашшӑн)
хӗршӗн савӑн — радоваться за дочку (хӗр + шӗн = хӗршӗн)