دکتر محمد شاکر استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآن
به #دلایل_قرآنی زیر می توان فهمید که نوشتن امر مرسومی بین مردم بوده و قاعدتا امور و رویدادهای مهم به روال معمول توسط افرادی نوشته می شده و لزومی به دستور پیامبر در قرآن برای نوشتن آیات نبوده است:
1️⃣ #آیاتی که دلالت #غیر_مستقیم بر این امر دارند:
• سوره علق
اولین سوره نازل شده بر پیامبر با #آیه_اقرا شروع می شود و سپس سخن از تعلیم با قلم 1می کند که این نشان دهنده مرسوم بودن کتابت و قلم و .. بین مردم آن عصر دارد.
• سوره قلم
دومین سوره نازل شده بر پیامبر به نام قلم است که #سوگند به قلم و آنچه می نویسد می خورد و سپس از مردم می پرسد که آیا شما را #کتابی است که در آن #میخوانید؟ و نیز مجددا می پرسد که آیا غیب نزد آنهاست و آنها #مینویسند؟ 2
و همه اینها دلالت بر این دارد که مردم مکه هم به قلم و کتابت آشنایی داشته اند و هم متون مهم( بخصوص مقدس) را می نوشته و تدریس می کرده و یا می خوانده اند.
• آیه دین
يا ايها الذين آمنوا اذا تداينتم بدين الى اجل مسمى #فاكتبوه و #ليكتب بينكم كاتب بالعدل ولا يأب كاتب أن #يكتب كما علمه الله #فليكتب
در #آیه_دین که بزرگترین آیه قرآن است، به صراحت در سه فرمان دستور می دهد که هر نوع قرضی به کسی می دهید حتی اگر کم باشد را برای جلوگیری از اختلافات بعدی، حتما باید بنویسید(فاکتبوه) و کسی هم از زیر آن شانه خالی نکند3.
حال سوال اینست که آیا اولویت برای کتابت، نوشتن همین آیه و آیات دیگر نیست که بعدا دچار تحریف و یا فراموشی نشوند؟
2️⃣ #آیاتی که #مستقیم بر نگارش قرآن در زمان پیامبر دلالت دارند:
• و قالوا اساطیر الاولین اکتبها - فرقان 5
آیه صراحت دارد که مخالفان در اعتراض و تخریب پیامبر مدعی بودند که آنچه او می گوید همان #اساطیر پیشینیان است که برایش #مکتوب کرده اند و صبح و شب بر او املا می شود .4
• رسول من الله یتلوا صحفا مطهره فیها کتب قیمه – بینه 2 و 3
در این آیه سخن از صحف می کند که بیانگر مکتوباتی است که روی نوشت افزارهای فراوری شده آن روز ( #کاغذ یا #چرم) ضبط شده اند.5
• کلا انها تذکره .. فی صحف مکرمه ... بایدی سفره – عبس 11 الی 15
#آیات اشاره به ماهیت آگاهی بخشی قرآن دارد که توسط #کاتبانی نوشته شده و نگهداری می شود.6
☄️بحث تکمیلی در مورد #نوشت افزارهای آن عصر
بدلیل قرآنی زیر #کاغذ یکی از احتمالات قوی در نوشت افزارهای شناخته شده عصر پیامبر بوده است.
در آیه 7 سوره انعام می فرماید:
و لو انزلنا علیک الکتاب کتبنا فی قرصاس فلمسوه بایدیهم لقال ...
آیه صراحتا می گوید که اگر ما کتابی را در #صفحات_کاغذی بر تو نازل می کردیم که بتوانند با دستان خود آن را لمس کنند باز مخالفان تو می گفتند ....
و یکی از #مصادیق مشهور قرطاس #کاغذ می باشد و شاید یکی از دلایلی که کمتر کتابی از آن زمان بدست رسیده است کاغذی بودن آن بوده که ماندگاری کمتری از چرم داشته و از بین رفته است.
زیرنویسها:
1- اقرا(1) ... الذی علم بالقلم(4) - سوره علق
2- ن والقلم و مایسطرون(1) ... ام لکم کتاب فیه تدرسون(37) ... ام عندهم الغیب فهم یکتبون(47) – سوره قلم
3- بقره 282
4- ... فهی تملی علیه بکره و اصیلا
5- توجه شود که کتاب در زبان قرآن به معنای مصحف و مجلد امروزی نیست بلکه به معنای نوشته شده است.
6- سفره جمع سافر است که در اینجا به معنای کاتب می باشد. و شاهد آن آیه یحملون اسفارا است که اسفار به معنای مکتوبات می باشد.
تقطیع و تلحیص: محمد صالحی – 10/8/1403
https://t.me/beshnofekrkon/2739
اصل سخنرانی👇👇
https://t.me/quranicfragments/351