ALRISALAH | ibratli kanal

Тик турган ҳолатда пойабзал кийиш

(Пайғамбар алайҳиссалом) «Киши тик турган ҳолатда ковушини кийишидан қайтардилар ва: «Мен ўшандай одамда давоси бўлмайдиган касаллик пайдо бўлишидан қўрқаман», - дедилар. Расулуллоҳнинг ўзлари бундаги сабабни баён қилиб бердилар. Демак, танангнинг сенда ҳаққи бор, агар сен танангга тоқатидан ташқари нарсани юкласанг, унда бир касаллик пайдо бўлиши мумкин, демак сен унга зулм қилган бўласан. Чунки тана иккита оёқ устида турадиган қилинди. Агар сен тик туриб ковуш кийсанг, иложсиз битта оёғингни (ковуш кийиш учун) кўтарасан. Бу ҳолда баданинг битта оёққа бор юкини ташлашига тўғри келади. Томирларинг изтиробга тушади. Томирлар изтиробга тушса бирон-бир касаллик пайдо бўлишидан қочиб бўлмайди, яъни томирлар изтиробга тушса касаллик пайдо бўлиш хавфи кучаяди. Чунки томирлар қон ва ҳаво юрадиган йўллардир. Агар изтироб вақтида, яъни қийналган вақтида томирлар торайса, қон босими кўтарилса ва томирлардаги ўша ҳаволар қўзғалиб қолса, бир умр қутулмайдиган касалликка чалиниш мумкин. Агар томирлар бўғилиб, уларда сиқилиш пайдо бўлса, баъзида қон томирдан чиқиб кетиши мумкин. Натижада қон қотиши кузатилади. Қон қотиб қолса оқмай қўяди ва қон бузилади. Баъзида томирлардаги бод-ҳаво қисилади. Натижада сокин турган танадаги ҳаволар қўзғалиб қолади. Бу ҳам катта муаммоларни келтириб чиқариши мумкин. Аллоҳ таоло нафс борасида бандаларига қуйидагиларни тавсия қилиб бундай деган: «Ва ўз қўлларингиз (бахиллигингиз) билан ўзларингизни ҳалокатга ташламангиз!» (Бақара сураси 195-оят). Бошқа оятда бундай марҳамат қилган: «Шунингдек, ўзларингизни (бир-бирингизни ноҳақ) ўлдирмангиз! Албатта, Аллох сизларга раҳм-шафқатлидир» (Нисо сураси, 29-оят). Кейинги ояти каримада эса қаттиқ танбеҳ берилган: «Кимда-ким шу (қотиллик)ни адоват ва зулм юзасидан қилса, албатта, Биз уни дўзахда куйдирамиз. Бу (эса) Аллоҳга осондир» (Нисо сураси, 30-оят). Бу қандай хам ёмон қўрқитув, таҳдид эканлигига назар сол! Киши ўзига зулм қилмоғи худди бошқа бандаларга зулм қилиши кабидир. Санаб ўтилган ишлар майда-чуйдалар бўлиб, кўпчилик бундай енгил-елпи нарсалардан нафсга катта зарар келишидан бехабардир. Аллоҳ таоло буни махфий қилганлиги учун улар парда ортида туради; биз сенга уларнинг пардасини кўтариб равшан қилиб берамиз, сени (кўзингни) тўсмаймиз. Парда бошқа нарса, ўраниб олиш эса бошқа бир нарсадир. Бундан ташқари бошқа бир гап ҳам бор - жину шайтонлар инсоннинг авратига қараб масхара қилиб куладилар. Бишр ибн Холид ал-Басрийни Саъид ибн Маслама ибн Ҳишом ибн Абдулмаликдан, у ал-Аъмашдан, у Зайд ал -Аммийдан, у Анас ибн Моликдан (розияллоху анху), у зот Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан хабар қилган ҳадисда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бундай дедилар: «Одам боласининг аврати билан жиннинг кўзлари ўртасида бир парда бор. Қачонки киши кийимини ечадиган бўлса, «бисмиллоҳ» десин». Шунингдек, таҳоратхонада тўсатдан жин инсонга бир нарса отиб қолиш (ёмон назар қилиш) эҳтимоли ҳам бор. Шунинг учун ҳам Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) таҳорат ушатиладиган жойда инсон чизиқ чизиб ўзининг атрофини девор қилиб олмасдан ғусл қилишидан қайтарганлар. Чунки бу чизиқ инсон учун ҳимоя девори ўрнида бўлади. Жин шунда қўққисдан чизиқдан ўтиб кета олмайди ва унга зиён етказа олмайди. Бизга Кутайба Ибн Лаҳийъадан, у Уқайлдан, у Ибн Шиҳобдан ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Агар бирортангиз таҳорат қилинадиган ерда ғусл қиладиган бўлса ва ўзини ўраб оладиган бирор нарса топмаса, ўзининг атрофига бир чизиқ чизиб олсин-да ўша чизиқнинг ичида ғусл қилсин», - деганлари зикр қилинган.

«Қайтарилган амаллар» китобидан.

👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ

Ожизона кузатишлардан 16-қисм

Мубашшир Аҳмад
Олим, Одам ва Олам
•┈•┈•┈•┈•❁✿❁•┈•┈•┈•┈•
#Odam_va_Olam

👉 @ALRISALAH_UZ

#muftiy_minbari

📹 ДЎСТЛИКДА ИБРАТ ЗОТЛАР
🎤 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Ҳидоят_таваллуди

Жобир ибн Самура разияллоҳу анҳу айтадилар:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни ойдин кечада кўрдим. Бир Расулуллоҳга, бир ойга назар солдим. У зотнинг устиларида қизил либос бор эди. Қарасам У зот ойданда чиройли эканлар».

📚Имом Термизий ривоят қилган.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

ШИРИНЛИККА ВИНО ҚЎШСАМ ГУНОҲКОР САНАЛМАЙМАНМИ?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Мен ширинликлар пишириладиган ерда ишлайман. Талабга биноан биз ширинликлар тайёрлашда оз миқдорда вино ҳам ишлатамиз. Табиийки ҳеч ким тайёрлаган ширинликларимиздан маст бўлмайди. Бу холатда мен гуноҳкор саналмайманми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Албатта, ҳалол таомларга маст қилувчи ичимлик қўшувчилар гуноҳкор бўладилар. Бунинг устига ҳалол пулига, маст қилувчи моддаси борлигини билмай сотиб олиб еган кишиларнинг гуноҳи ҳам сизларнинг зиммангизга тушади. Бундай хиёнаткорона ишни дарҳол тўхтатиш керак. Ўтган ишларга тавба қилиб, ҳалол пок ишлашга ўтинглар, винонинг ўрнини босувчи ҳалол қўшимчалардан фойдаланиш керак. Ана шунда барака топасиз. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

"ҚАРИНДОШЛАРИНГ КЕЧИРИМ СЎРАШМАСА, ТАЛОҚСАН"
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Турмуш ўртоғимнинг қариндошлари билан жанжаллашиб қолдим ва маст ҳолда уйга келиб аламимдан: "Агар қариндошларинг келиб кечирим сўрашмаса, талоқсан дедим. Эртасига қариндошлари келиб кечирим сўрашди. Энди хотиним менга ҳалолми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Кечирим сўрашган бўлса, талоқ тушмайди. Лекин бундай гаплардан эҳтиёт бўлинг, бир кун келиб кечирим сўрамайдиганларга дуч келиб, хотинингиздан ажралиб қолишингиз мумкин. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Диний_савол_жавоб

Сафарда намозларни жамлаб ўқиса
бўладими?

Муҳаммад Айюб домла ҲОМИДОВ

👇👇
@ALRISALAH_UZ

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Halqa

Акром Малик – Ҳалқа. 14-боб
•┈•┈•┈•┈•❁✿❁•┈•┈•┈•┈•

👉 @ALRISALAH_UZ

Энг қиммат неъмат...

👇👇
@ALRISALAH_UZ

Ҳажга боравериб, ночорларни унутиб қўйганлар ҳақида йиғлатадиган ривоят...

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Ҳадис

Муҳаммад ибн Башшор Яҳёдан, у киши Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан, у киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилиб айтади: “Етти (тоифа киши) бор. Аллоҳ уларни соя бўлмаган кунда (қиёмат кунида) ўз соясида соялантиради: одил имом; Роббининг ибодатида ўсган йигит; қалби масжидга боғлиқ бўлган киши; Аллоҳ йўлида бир-бирини яхши кўрган, жам бўлган ва ажрашган икки киши; мансабдор ва чиройли аёл бир эркакни талаб қилганда (зино қилишга даъват қилганда) мен Аллоҳдан қўрқаман, деб жавоб берган киши; яширинча садақа қилган киши, ҳатто унинг чап қўли ўнг қўли инфоқ қилганлигини билмайдиган киши; Аллоҳни якка зикр қилганда кўзлари намланган киши”.
Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилганлар.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

"РОЗИМАН" ДЕСА НИКОҲ БОҒЛАНАДИМИ?
#никоҳ

❓688-CАВОЛ: Никоҳ пайтида киёвга "Фалончини қизи пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, киёв "розиман" деса ва қиз томонга "Фалончини ўғли пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, келин "розиман" деса никоҳ боғланадими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Саволда сўралган ҳолатда никоҳ боғланади. Бу ҳақда машҳур ҳанафий аллома Мулла Али Қори раҳматуллоҳи алайҳ шундай деганлар:

يرتبط عقد النكاح بنَكَحت، أو قَبِلتُ، أو رَضِيت.

яъни: "Никоҳ ақди "никоҳландим", "қабул қилдим", "рози бўлдим", "розиман" деган лафзларнинг бири билан боғланади" ("Фатҳу бобил иноя" китоби).

Шундай экан, киёвга "Фалончини қизи пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, киёв "розиман" деса ва қиз томонга "Фалончини ўғли пистончи билан никоҳ боғлашга розимисиз" дейилса, келин "розиман" деса никоҳ боғланади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

ТИЖОРАТДА АЛЛОҲНИ ШЕРИК ҚИЛИШ МУМКИНМИ?
#савдо #назр #шерикчилик

❓687-CАВОЛ: Бир киши билан тижоратда шерик бўлмоқчи эдим. У киши агар шерик бўлсак, учинчимиз Аллоҳ бўлади, яъни фойдани учдан бирини Аллоҳ учун ажратамиз, деди. Шундай деб, шерикчиликни бошлаш мумкинми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Шундай шарт билан шерикчиликни бошлаш жоиз. Лекин бу ҳолатда билиш керак бўлган нозик нуқталар бор:
- Бир киши шариатимизда ибодат ҳисобланган, лекин зиммасида бўлмаган амални ўзига вожиб қилиб олиши, назр дейилади. Назр ният ва лафз билан бўлади, фақат ниятнинг ўзи билан назр бўлмайди. Ҳанафий мазҳабига кўра, сўзда “назр” калимаси ишлатилмаса ҳам назр юзага чиқади. Масалан, “Аллоҳ учун менинг зиммамда фалон нарса бор”, дегани каби. (Имом Мавсилий, “Ал-Ихтиёр” китоби, “Кувайт фиқҳ энцеклопедияси”)

Назр қилгандан кейин унга амал қилиш вожибдир. Қуръони каримда аҳдига вафо қилиш ва сўзида туришга буюрилади ва назрларни бажариш талаб қилинади (Моида-1, Исро-34, Наҳл-91).

Кўпчилик уламолар назр қилишни зарари йўқ дейдилар. Лекин Имом Шофеъий, Имом Аҳмад ва бошқа фақиҳлар назр қилишни макруҳ, деб билганлар. (Имом Нававий, “Ал-Мажмуъ” китоби).

Демак, саволдаги кўринишда шерикчиликни бошлаган кишилар фойдани учдан бирини садақа қилишни назр қилган бўладилар ва токи шерикчилик тугагунча фойдани учдан бирини фақирларга садақа қилиб туришлари шарт. Баъзи сабаблар билан назр қилинган миқдорни чиқармасалар ёки ўзларига ишлатсалар хиёнат ва гуноҳ бўлади.

- Шерикчилик қилувчиларнинг: “Фойдамизнинг учдан бирига Аллоҳ шерик” ёки “Учинчимиз Аллоҳ бўлади”, деган гапидан мақсадлари аниқ бўлсада, бу жумлалар ўтган улуғларимизнинг сўзларида учрамайди. Бу жумлалар Аллоҳ таолога нисбатан одобсизлик ҳисобланади.

Тавсия шуки, шерикчилик қилаётганлар фойдаларидан фақирларга улуш ажратишни назр қилмасдан, масалан: “Фойдани учдан бирини фақирларга ажратамиз, иншааллоҳ”, деб ният қилсинлар. Шунда мабодо фойдадан улуш ажратолмай қолсалар ҳам гуноҳкор бўлмайдилар. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Ҳадис_350

📚Расулуллоҳ ﷺ дедилар: «Осон қилинглар, қийин қилиб қўйманглар. Хурсандлик хабарини беринглар, қочириб юборманглар»

✍Бухорий ва Муслим ривояти
(Анас розияллоҳу анҳудан)

👇👇
@ALRISALAH_UZ

Иззатталабликнинг давоси

Инсондаги нафси аммора ўзининг азалий табиатига кўра дунёни яхши кўради, ўзини юқори санаб, буйруқ ва фармон беришга ўч бўлади. Шунинг учун у барча одамларга ўз ҳукмини ўтказиб, унга муҳтож бўлишларини истайди. Лекин айни пайтда унинг ўзи ҳеч ҳам бировга муҳтож бўлишни хоҳламайди. Бу эса Яратган билан илоҳликни талашиш ва шерикликни даъво қилишдир. Шунинг учун ҳам нафснинг хоҳишлари тўхтатилмаса, йўлида дуч келганни тишловчи қутурган итга ўхшаб қолади. Биз доимо афтодаҳол ва камтарин бўлишимиз, бошқаларни ўзимиздан яхши деб билишимиз, Аллоҳнинг ҳомийлигига муҳтож ҳолда Ундан паноҳ исташимиз ва излашимиз, амрларига итоаткор бўлиб, бандалик бурчимизни бажаришимиз зарур. Шариат белгилаган ҳалолу ҳаромни фарқлашимиз, Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам суннатларини маҳкам тутишимиз, яхши амалларни адо этишда ниятни тўғрилаб, мўлжални аниқ олишимиз, ички дунёмизни поклашга қаттиқ интилишимиз, одоб-ахлоқимизни яхшилашга ҳаракат қилишимиз, ўз хато-камчиликларимизни пайқашимиз, ўзимизда гуноҳлар ҳукмрон эканлигини сезишимиз, шунингдек, шуҳрат, обрў, ном ва мақтовлардан қатъиян қочишимиз лозим. Зеро, Аллоҳнинг Расули соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: "Диний ёки дунёвий ҳаёти туфайли одамларни бармоғи билан кўрсатиши ўша инсоннинг ёмонлигига кифоядир. Магарам Аллоҳ сақлаган киши бундан мустасно” (Анас ибн Моликдан ривоят қилинган, Термизий ривояти). Жанобимиз Имом ибн Машиш қуддиса сирруҳу дейдилар: “Кўнглингни дунёвий бойликка, аёлларга, иззатталабликка ва кучли нафсоний ҳис-туйғуларга ҳаддан ташқари муҳаббат қўйишидан сақла. Аллоҳнинг берганига рози бўл!" Нафсимизнинг "сенинг тўплаётган молу дунёнг аслида диннинг ривожига, мусулмонларга ёрдам бериш учундир" қабилидаги макру хийласи хам бизни алдаб қўймасин. Чунончи, дин иши - Аллоҳнинг ишидир. Унинг ўзигина дин ва шариатга ривож бериб, эътиборини оширади. Қолаверса, чексиз қудрат эгаси бўлган Аллоҳ мазкур динни ҳимоя қилиш ишини ҳам Ўз зиммасига олгандир. Аллоҳ марҳамат қилади: "Аллоҳнинг нурини оғизлари билан ўчирмоқни ирода қилурлар. Аллоҳ эса, гарчи кофирлар ёқтирмаса ҳам, Ўз нурини батамом қилишдан бошқага кўнмас” (Тавба сураси 32-оят). Бу "золим ва адолатсиз кимсалар ўзларининг гап-сўзлари билан Аллоҳ қудратининг ифодаси бўлган шариатни йўқ қилмоқчилар", деганидир. Бироқ улар бунга ҳар қанча уринмасинлар, Аллоҳ таоло ҳикматлар хазинаси бўлган шариати нурини Ўзи ҳимоя қилади.

«Ахлоқус солиҳийн» китобидан.

👇🏾👇🏾
@ALRISALAH_UZ

Ожизона кузатишлардан 15-қисм

Мубашшир Аҳмад
Олим, Одам ва Олам

#Odam_va_Olam

👉 @ALRISALAH_UZ

#Ҳикмат

ОНА МАДРАСАДИР

Имом Абул Ҳасан Надвий роҳимаҳуллоҳ айтади:

"Онам менга жуда меҳрибон, шафқатли эдилар. Аммо икки ишда қаттиқ турганлар:
1. Намозда. Қанчалар қаттиқ ухламай бомдодга уйғотар эдилар.
2. Ходимнинг ёки бирор фақирнинг боласига шафқатсизлик қилсам дарров ундан кечирим сўрашга буюрар, унинг олдида ўзимни хор тутишга амр қилар эдилар.
Шунинг натижасида мен улғайгач ужбдан ва зулмдан қўрқадиган бўлдим. Хатойимни эътироф қилишим осонлашди!".

👇👇
@ALRISALAH_UZ

#Ҳидоят_таваллуди

Ҳассан ибн Собит разияллоҳу анҳу Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни васфлаб айтадилар: «Сизданда чиройлисини кўзларим ҳеч кўрмаган, Сизданда гўзалроғини аёллар дунёга келтирмаган».

📚Имом Термизий ривоят қилган.

👇👇
@ALRISALAH_UZ

НИМА МАСЛАҲАТ БЕРАСИЗЛАР?
#қисқа_савол_жавоблар

❓CАВОЛ: Иккита аммам бор. Катта аммамни ўз уйи бор, кичигини эса иккита уйи ва иккита машинаси бор. Дадамнинг оналари биз яшаб турган ҳовлини қизининг номига ўтказиб бермоқчи. Катта аммамни гапига кириб бизни уйдан ҳайдамоқчи. Бу вазиятни бувим юмшатишни, яраштиришни хоҳламаяпти. Нима маслаҳат берасизлар?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Бу ерда фарзандларга насиҳат, мулк кимники бўлса, ўзи хоҳлагандек тасарруф қилишга ҳаққи бор. Бу борада ота-онанинг мол-мулкига кўз тикиб, улар билан талашиб тортишмасин. Ўзлари ҳаракат қилиб, ўзларига уй-жой шароит қилишга ҳаракат қилишсин.

Ота оналарга насиҳат шуки, болаларга хоҳ катта, хоҳ кичик ҳадялар қилишда адолат қилсинлар. Зеро Пайғамбаримиз алайҳиссалом: "Аллоҳдан қўрқинглар, фарзандларингиз ўртасида адолат қилинглар", деб буюрганлар (Имом Бухорий ривоятлари). Адолат қилинмаса унинг зидди бўлган зулм юзага чиқади. Зулм эса қиёмат куни эгасига зулмат бўлади, унинг азоби бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво ҳайъати.

👇👇
@ALRISALAH_UZ