✬💡✬
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
@to1ki
﷽
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝ (Kurdish)
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝ is a Telegram channel that celebrates individuality and self-expression. With the username @to1ki, this channel is a platform for like-minded individuals to share their thoughts, ideas, and creativity in a safe and supportive environment. Whether you are an artist, writer, musician, or simply someone who wants to connect with others who appreciate uniqueness, ❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝ is the perfect place for you. Join us in celebrating diversity and embracing all that makes us beautifully different. Be part of a community that values authenticity and encourages self-discovery. Connect with fellow members who understand the importance of being true to oneself. Join ❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝ today and let your unique voice be heard!
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
10 Jan, 21:40
✬💡 ✬
بلا چ کەس گرنگیێ
ب تە نەدەت توو گرنگی
بخوو بدەی بوو تە دونیایەکە
🥺🤍 🧸
بلا چ کەس گرنگیێ
ب تە نەدەت توو گرنگی
بخوو بدەی بوو تە دونیایەکە
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
10 Jan, 21:38
✬💡 ✬
نەفس ئەگەر سەرقاڵی نەکەیت ، سەرقاڵت ئەکات بە شتانێکەوە کە سوودی بۆت نییە.!
🥺🤍 🧸
نەفس ئەگەر سەرقاڵی نەکەیت ، سەرقاڵت ئەکات بە شتانێکەوە کە سوودی بۆت نییە.!
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
10 Jan, 21:37
✬💡 ✬
خەڵک دەڵێن ئیسلام قورسە
بەڵام ئیسلام:
• بەخشینی دەنکە خورمایەک پاداشتی هەیە
• زەردەخەنەیەک سونەتە
• خزمەتکرنی دایک و باوک پاداشتی هەیە
• لابردنی بەردێکی بچوک لەسەر ڕێگا پاداشتی هەیە.
🥺🤍 🧸
خەڵک دەڵێن ئیسلام قورسە
بەڵام ئیسلام:
• بەخشینی دەنکە خورمایەک پاداشتی هەیە
• زەردەخەنەیەک سونەتە
• خزمەتکرنی دایک و باوک پاداشتی هەیە
• لابردنی بەردێکی بچوک لەسەر ڕێگا پاداشتی هەیە.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
09 Jan, 17:57
✬💡 ✬
"ئەفه زوورا ب زەحمەتە" ئەف هەڤرڪېە دێ من ب هێزتر ڪەت
🥺🤍 🧸
"ئەفه زوورا ب زەحمەتە" ئەف هەڤرڪېە دێ من ب هێزتر ڪەت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
09 Jan, 17:57
✬💡 ✬
"من دەست ژێ بەردان" بێهنا خو ڤەدەم و رێڪەڪا جێواز دێ هەلبژێرم
🥺🤍 🧸
"من دەست ژێ بەردان" بێهنا خو ڤەدەم و رێڪەڪا جێواز دێ هەلبژێرم
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
09 Jan, 17:57
✬💡 ✬
➖ بوچې ئەفە بسەړێ من دهێت ❓
➖ ئەفە دێ من فێرې چ ڪەت❓
🥺🤍 🧸
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 18:15
✬💡✬
پاشەروژا مە پێدفې ب هندێېە ڪادێ ئەفرو چڪەېن
🥺🤍🧸
پاشەروژا مە پێدفې ب هندێېە ڪادێ ئەفرو چڪەېن
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 16:40
✬💡 ✬
بیرا من دهێت..
دەمێ بابێ من ئەز فێری شوفێریێ دکرم
دگوتە من : کورێ من بلا هەردەم بوشاییەک
ناڤبەرا تە و وی کەسیدا هەبیت
یێل بەرامبەری تە ،
ئەگەر هاتوو جارەکێ وی
خەلەتیەک ژی کر دا توو نە ئێشی!
( و نوکە دزانم مەرەما بابێ من تنێ شوفێری نەبوو )
🥺🤍 🧸
بیرا من دهێت..
دەمێ بابێ من ئەز فێری شوفێریێ دکرم
دگوتە من : کورێ من بلا هەردەم بوشاییەک
ناڤبەرا تە و وی کەسیدا هەبیت
یێل بەرامبەری تە ،
ئەگەر هاتوو جارەکێ وی
خەلەتیەک ژی کر دا توو نە ئێشی!
( و نوکە دزانم مەرەما بابێ من تنێ شوفێری نەبوو )
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 16:34
✬💡 ✬
وەســا یــا بــهــێــز بــە..
ئەگەر بوو جارا هزارێ ژی بکەڤی
توو ڕاڤەبە بەردەوام بە
بلا هێزا بەردەوام بوونێ
دناڤ دەمارێت لەشێ تەدا بزڤریت
پەیڤێت تە بریندار دکەن پشت گوهـ بهاڤێژە
و کەسێن شکێنەر ژخوو دویر بکە
د ناخێ خودا یا ئارام بە
و هێزا خوو نیشا وان بدە
🥺🤍 🧸
وەســا یــا بــهــێــز بــە..
ئەگەر بوو جارا هزارێ ژی بکەڤی
توو ڕاڤەبە بەردەوام بە
بلا هێزا بەردەوام بوونێ
دناڤ دەمارێت لەشێ تەدا بزڤریت
پەیڤێت تە بریندار دکەن پشت گوهـ بهاڤێژە
و کەسێن شکێنەر ژخوو دویر بکە
د ناخێ خودا یا ئارام بە
و هێزا خوو نیشا وان بدە
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 16:31
✬💡 ✬
ئــەگــەر تـە بـهـایـێ خـوو زانـی
کـەسـێ بـەرامـبـەری تـەژی
دێ بـهـایـێ تـە زانـیـت
🥺🤍 🧸
ئــەگــەر تـە بـهـایـێ خـوو زانـی
کـەسـێ بـەرامـبـەری تـەژی
دێ بـهـایـێ تـە زانـیـت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 16:30
✬💡 ✬
وەستیانێ ژبیرکە
تنێ بلا سەرکەفتن لبیراتە بیت📌
🥺🤍 🧸
وەستیانێ ژبیرکە
تنێ بلا سەرکەفتن لبیراتە بیت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 16:28
✬💡 ✬
ھندەك جارا ئەم وەستیانا خۆ یا ڕۆژێ ھەمییێ ب ھەستکرنا تشتەکێ خۆش ژبیردکەین، یانژی ب دیتنا دیمەنەکێ جوان، یانژی ب ھزرەکــا خۆش، یانژی ب ئومێدا ڕۆژەکا گەش!
🥺🤍 🧸
ھندەك جارا ئەم وەستیانا خۆ یا ڕۆژێ ھەمییێ ب ھەستکرنا تشتەکێ خۆش ژبیردکەین، یانژی ب دیتنا دیمەنەکێ جوان، یانژی ب ھزرەکــا خۆش، یانژی ب ئومێدا ڕۆژەکا گەش!
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Jan, 15:16
https://t.me/Lionsapp_bot/LIONS?startapp=r_1897983317
Roooarr! Gather the LION Fam to roar together and earn more $LIONS and reward!🦁
Roooarr! Gather the LION Fam to roar together and earn more $LIONS and reward!🦁
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
07 Jan, 18:37
جۆانترین کەناڵێن ل ناڤ بادینان ❤️🔥
ژ سەرنجڕاکێشیێ بێ بەهر نەبـــــە 🔥
جۆین بکە ب 1 کلیک جۆانیێ ببینە ♥️
@imze8are- بەژداڕبۆن 💌
تـــ❣︎ــوٓ پتر حہ ش كيشكئ دكه ى🖤
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
ژ سەرنجڕاکێشیێ بێ بەهر نەبـــــە 🔥
جۆین بکە ب 1 کلیک جۆانیێ ببینە ♥️
@imze8are- بەژداڕبۆن 💌
تـــ❣︎ــوٓ پتر حہ ش كيشكئ دكه ى🖤
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
07 Jan, 07:43
https://t.me/TVerse?startapp=galaxy-00025dcc65000194712b00049c5f71
Look at my galaxy!
Look at my galaxy!
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
06 Jan, 11:59
https://t.me/telemonapp_bot/app?startapp=4G91V
🔥 Open your legendary packs, upgrade your team, defeat epic bosses, and earn the real rewards – all in Telemon.
👉 Are you ready? - Start now!
🔥 Open your legendary packs, upgrade your team, defeat epic bosses, and earn the real rewards – all in Telemon.
👉 Are you ready? - Start now!
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
04 Jan, 22:55
✬💡✬
تو بكەفى ئەو ريدانەكه بەلێ تو ب مينى كەفتى ئەو هەلبژارتناته يه..!
🥺🤍🧸
تو بكەفى ئەو ريدانەكه بەلێ تو ب مينى كەفتى ئەو هەلبژارتناته يه..!
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
04 Jan, 22:51
✬💡✬
ئەز بو خو هەول ددەم دێ ژ چ تشتى پەشيمان بم؟!!
🥺🤍🧸
ئەز بو خو هەول ددەم دێ ژ چ تشتى پەشيمان بم؟!!
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
03 Jan, 12:49
فەلسەفا دیالکتیکی یا فەیلەسوفێ ئەلمانی ( هێگلی) دبێژیت: بۆ هەر هزرەکێ(تێز) هزرەکا دی یا هەڤدژی وێ هەیە دبێژنێ ( ئەنتیتێز)، هەڤڕکی دناڤبەرا ئەڤان هەردوو هزراندا ب درێژاهیا مێژوویێ هزرەکا نوی و یا گونجای ژ هزرێ و هەڤدژێ هزرێ بەرهەم دهێت دبێژنێ ئەنجام(سێنتێز)، ئەڤ ئەنجامە نە ڕاستیەکا بەردەوامە، بەلێ ئەوژی ڕۆژەکێ ژ ڕۆژان دێ بیتە هزر(تێز) و هەڤدژەک دێ ل بەرانبەری وێ پەیدابیت.
ئەوا (هێگلی) ڤیای بێژیت ئەڤەیە، کۆ چ هزرێت جێگیر و هەرو هەر نینن بکێر هەمی جهـ و دەمان بهێن، بەلکو هزر ب درێژاهیا مێژوویێ درۆست دبن، بۆ نموونە: هەڤڕکیەکا فەلسەفی دناڤبەرا فەلسەفا ئەزموونگەری و ئەقلانیدا هەبوو ل دۆر چەوانیا گەهشتنا مەعریفێ، پاشی فەیلەسوفێ ئەلمانی (ئیمانویل کانت) هات فەلسەفەکا ڕەخنەیی ئینا و جورەکێ پێککرنێ ئێخستە دناڤبەرا هەردوو قوتابخانەیێن ئەزموونگەری و ئەقلانیدا، بەلێ فەلسەفا (کانتی) ژی ئەنجامێ دوماهیێ نەبوو، بەلێ پشتی وێ فەلسەفا هەبوونگەری و غەیرێ وێ هاتن. ئەڤە کورتیا ناڤەڕووکا دیالکتیکا فەلسەفا هێگلی بوو.
ئەوا (هێگلی) ڤیای بێژیت ئەڤەیە، کۆ چ هزرێت جێگیر و هەرو هەر نینن بکێر هەمی جهـ و دەمان بهێن، بەلکو هزر ب درێژاهیا مێژوویێ درۆست دبن، بۆ نموونە: هەڤڕکیەکا فەلسەفی دناڤبەرا فەلسەفا ئەزموونگەری و ئەقلانیدا هەبوو ل دۆر چەوانیا گەهشتنا مەعریفێ، پاشی فەیلەسوفێ ئەلمانی (ئیمانویل کانت) هات فەلسەفەکا ڕەخنەیی ئینا و جورەکێ پێککرنێ ئێخستە دناڤبەرا هەردوو قوتابخانەیێن ئەزموونگەری و ئەقلانیدا، بەلێ فەلسەفا (کانتی) ژی ئەنجامێ دوماهیێ نەبوو، بەلێ پشتی وێ فەلسەفا هەبوونگەری و غەیرێ وێ هاتن. ئەڤە کورتیا ناڤەڕووکا دیالکتیکا فەلسەفا هێگلی بوو.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
31 Dec, 13:16
فەلسەفا زمانی
مرۆڤ یێ د هەڤرکیەکا ڕۆژانەدا دگەل زمانی.
هێگل دبێژیت:"هەر ل وی دەمێ ئەم تێدا ئاخفتین ئەم یێ ب هیلاکچووین".
ل وی دەمێ مرۆڤ دەڤێ خۆ ڤەدکەت و دەست ب ئاخفتنێ دکەت، مەرەم و مەبەستێن خۆیێن خراب ڤەدشێریت، ئەوا بەری هینگێ د دل و مێشکێ ویدا هەی مەحالە بینتە سەر ئەزمانێ خۆ، بڤێ شێوەی زمان یێ هاتیە دیزاینکرن.
هەر گوتنەکا تۆ دکەی یێن دی دێ بشاشی تێگەهن، لەورا پێدڤیە هەر گوتنەکا تۆ دکەی ب باشی مەبەستا وێ ڕوون زەلال بکەی، داکو هەوەسا ڤەکیانێ لدویڤ پێکولێن مەبەستاتە نەدەنە دویڤک.
زمان پروسەکا بازنەیی یا تبعەت سیزیفیە.
لەورا جان لاکانی دگوتی" زمان زیندانا مرۆڤیە".
ئەڤە وەک بەرسڤەک بۆ بۆ هایدگەری دەمێ دگوتی" زمان مالا مرۆڤیە".
ڕاستە ژ لایەکیڤە زمان ئامرازێ پەیوەندیێیە دناڤبەرا خەلکیدا، بەلێ ژلایەکێ دیڤە ڕێکەکا نەچاریێیە تێگەهشتن ب شاشی ب دوماهی دهێت.
جاک لاکان دبێژیت" مرۆڤ بوونەوەرەکێ بەندکریە بزمانیڤە و پێ دهێتە ئەشکەنجەدان".
هەروەسا هیمنگوا دبێژیت" نیڤا ئارێشێت من ئەز گەلەک نا‌ئاخڤم، نیڤادی، وەکو ئەز دئاخڤم وەسا دەرناکەڤیت وەکو وێ یا من دڤیا بێژم".
مرۆڤ یێ د هەڤرکیەکا ڕۆژانەدا دگەل زمانی.
هێگل دبێژیت:"هەر ل وی دەمێ ئەم تێدا ئاخفتین ئەم یێ ب هیلاکچووین".
ل وی دەمێ مرۆڤ دەڤێ خۆ ڤەدکەت و دەست ب ئاخفتنێ دکەت، مەرەم و مەبەستێن خۆیێن خراب ڤەدشێریت، ئەوا بەری هینگێ د دل و مێشکێ ویدا هەی مەحالە بینتە سەر ئەزمانێ خۆ، بڤێ شێوەی زمان یێ هاتیە دیزاینکرن.
هەر گوتنەکا تۆ دکەی یێن دی دێ بشاشی تێگەهن، لەورا پێدڤیە هەر گوتنەکا تۆ دکەی ب باشی مەبەستا وێ ڕوون زەلال بکەی، داکو هەوەسا ڤەکیانێ لدویڤ پێکولێن مەبەستاتە نەدەنە دویڤک.
زمان پروسەکا بازنەیی یا تبعەت سیزیفیە.
لەورا جان لاکانی دگوتی" زمان زیندانا مرۆڤیە".
ئەڤە وەک بەرسڤەک بۆ بۆ هایدگەری دەمێ دگوتی" زمان مالا مرۆڤیە".
ڕاستە ژ لایەکیڤە زمان ئامرازێ پەیوەندیێیە دناڤبەرا خەلکیدا، بەلێ ژلایەکێ دیڤە ڕێکەکا نەچاریێیە تێگەهشتن ب شاشی ب دوماهی دهێت.
جاک لاکان دبێژیت" مرۆڤ بوونەوەرەکێ بەندکریە بزمانیڤە و پێ دهێتە ئەشکەنجەدان".
هەروەسا هیمنگوا دبێژیت" نیڤا ئارێشێت من ئەز گەلەک نا‌ئاخڤم، نیڤادی، وەکو ئەز دئاخڤم وەسا دەرناکەڤیت وەکو وێ یا من دڤیا بێژم".
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Dec, 15:32
فەلسەفا و علم الکلام
علم الکلام جیە
زوور ل موسلمانان ب مخابنی ڤە ب نەزانیا خو و ب دیڤ نەجونا خو و ترسیان ژ میتود و منهەجێ خو ئەڤ زانستە حەرام کریە.
ل دەسپێکێ پێناسەکێ بدەینە علم کلام؟
پێکهاتیە وەلام دانا بەرامبەر ب بەلگێن وی باوەر پێ هەی.
ئانکو ئەو زانستە بەلگێن بەرامبەر بکەیە بەلگە ل سەر وی بخو.
....ئەوە تو مناقشا کەسەکێ بکەی ل سەر بابەتەکێ وی باوەری پێ هەبیت و بکەیە خالا هاوبەش و یا دەسپێکێ دناڤبەرا خو و ئەوی دا و تو خەلەتیا وی بو دیار بکەی هەتا بزانیت کو یێ خەلەتە.
نمونە: علم الکلام
ل ئیبراهیم( علیەسلام)هاتیە دەمێ ب میتودەکێ کەلامی دگەل مللەتێ خو ئاخفتی و تەنازول و نزم بوون کریە بو بەلگێ بەرامبەر دەمێ گوتی(هذا ربی) ئانکو وەسا دانین روژ خودێ یە. هەتا یاسایەك هەیە دبێژیت( اذا ارد ان تبطل شئ ففترق وجوە) ئەگەر تەڤیا تشتەکێ پیج و باطل بکەی دەسپێکێ راست دانە پاشی پیج بکە. ابراهیم(علیە سلام) ل سەر ڤی ئەساسی دگوت(هذا ربی) و گوتێ خودایێن وە گورانکاری ل سەر دا دهێن و هەر تشتەکێ گورانکاری ل سەر دا بهێن حادثە....جونکی نابیت خودێ ل جهەکێ بیت کو حادث یان دروستکراو بیت. و ئەو جسمە! نابیت خودێ جسم بیت، ئەڤە ل جوزئیاتان پێکهاتیە و جسم پێتڤی ب جوزئیاتانە و ئەڤە هەمی محتاجیە نابیت خودێ محتاجی تشتەکێ ببیت، خودێ یێ رەها و کامل و مطلەقە. ( واللە غنی عن العالمین) ، دەمێ ئیبراهیمی گوتیە مللەتێ خو روژ رەبێ منە ئانکو وەسا دانین خودێ یە و روژ ئاڤا دبیت و بەرزە دبیت ل مخلوقان و خودێ دڤێت های ژ مخلوقێن خو هەبیت دەمێ روژ ئاڤا بوو کی دێ وجودا ڤان هەبوویان راگریت، مادەم روژ ئاڤا بوو و کەون ژ ناڤ نەجو ئانکو روژ خودێ نینە و خودێ یەكێ دی روژێ و کەونی ب رێڤە دبەت.
ابراهیم علیە سلام هاتە خوار بو دەلیلێ وان و گریمان کر کو روژ خودێ یە و دەلیلێ وان ژناڤبر، د زمانێ عەرەبی دبێژنێ( الزام الخصم بلوازمها) بێ دەنگکرنا بەرامبەر ب بەلگێن بەرامبەر.
ئەڤە یە علم الکلام کو ل میتودێ بەرامبەر شارەزا ببم و بزانم و بخوینم و ل دەمێ مناقشان دا وان بەلگێن وی بکەمە بەلگە ل سەر وی.
جەند نمونە ل قورئانێ دا بکارئینانا علم الکلام.
ئێك : خودایێ مەزن دەمێ دگەل کریستیانان(اهل الکتاب)دا دئاخڤیت.
ئەگەر بێژیه کریستیانان بوجی یسوع عیسا خودێ یە ؟ دێ بێژن جونکی بێ باب ژ دەیک بوویە و ب روحا خودێ هاتیە دناڤ مالبجیکێ مەریەمێ دا.
مادەم بێ بابە ئانکو خودێ یە.
خودێ نابێژیت درەوە بەلکو دێ تشتەکێ ئینیت کو باوەری و میتودێ وان شکێنیت. دەمێ دبێژیتێ( ان مثل عیسی عند اللە کمثل ادم خلقە من تراب.....)
وە باوەری ب ئادەم هەیە. ل پەرتوکێن وانێن پیروز دا هاتیە. ئانکو ئادەم ژی بێ بابە، ل ڤێرە ادم ل دیڤ شێوازێ کریستیانان پتر خودێ یە جونکی بێ دەیک و باب مەزن بوویە. عیسی بەس بێ باب. ل ڤێرە بوجی ادم مروڤە و عیسی خودێ یە و هەم کورێ خودێ یە.
دوو: ل دەمێ دگەل جوهیان علم الکلام بکار دئینیت، دەمێ یهودی دبێژن دەربارەی پێغەمبەریا محمدی سلاڤ لێبن مروڤەکێ بجیک و لاواز و بێ قەدر و خودایەکێ مەزن و ب قەدر و ب هێز جاوا دگەل مروڤان د ئاخڤیت ئانکو خودێ دگەل ج مروڤان نە ئاخفتیە قورائان و پێغەمبەریا محمد سلاڤ لێبن راست نابێت.
خودایێ مەزن وەلام ددەت، پێغەمبەرایەتی ئانکو ئاخفتنا خودێ دگەل مروڤان. خودێ بەحسا موسای دکەت وە باوەری ب موسای علیە سلام هەیە کو پێغەمبەرە؟ یهودی بەلێ..... ئەرێ ئەو مروڤە.... بەلێ..... ئەگەر مروڤ نەشێت دگەل خودێ پاخڤیت موسا مروڤە جاوا پێغەمبەرە و دگەل خودێ ئاخفتیە.
بکار ئینانا علم الکلام .
ل دەمێ زەمانێ دەستهەلاتا مئمونی فەلسەفا یونانی ژلایێ فارابی و ابن رشدی ڤە هاتبو وەرگێران دگەل دا زوور گومان هاتن. زانایێن مە رابون ب خواندن و بکار ئینانا ئەڤێ زانستی داکو وەلاما ڤان گومانان بدەن.
نوکە مەدرەسا سەلەفی و تێکس سەنتەر ب زانستەکێ بێ مفا و دەم کوشتن ناڤکریە. بەس زانایێن ئەڤێ مەزهەبی کو ابن تیمیە(رحمە اللە)وەلاما صوفی و باطنی و شیعان دایە و ب کارئینانا علم الکلام بەرگری ژ قۆرئانێ و فەرموودێ کریە،
ئانکو هەتا ڤی زەمانی ژی ماموستایێن ڤێ مەزهەبی ب ڤێ رێکێ خزمەتەکا باشکریە ژبو وەلام دانا مولحیدان.
بەس زوور کەس ب حەرام و خراب و بێ مفا دبینن.
علم الکلام دوو جورە.
ـــ علم الکلام ممدوح اهل السنە. ئەوە کو زانایێن سەلەف رابوینە ب بەرگری کرنا باوەریێ ئیسلامێ ب بەلگێن ئەقلی.
ـــ علم الکلام مذموم معتزیلیە: ئەوە کو رەوتەکا کەلامی کو پێ بەرگیریێ ب بیروباوەرێن خو دکەن.
دڤێت بزانین کو علم الکلام بابەتەک گرنگە بو تاکێ موسلمان و هەر مروڤەکێ.
علم الکلام جیە
زوور ل موسلمانان ب مخابنی ڤە ب نەزانیا خو و ب دیڤ نەجونا خو و ترسیان ژ میتود و منهەجێ خو ئەڤ زانستە حەرام کریە.
ل دەسپێکێ پێناسەکێ بدەینە علم کلام؟
پێکهاتیە وەلام دانا بەرامبەر ب بەلگێن وی باوەر پێ هەی.
ئانکو ئەو زانستە بەلگێن بەرامبەر بکەیە بەلگە ل سەر وی بخو.
....ئەوە تو مناقشا کەسەکێ بکەی ل سەر بابەتەکێ وی باوەری پێ هەبیت و بکەیە خالا هاوبەش و یا دەسپێکێ دناڤبەرا خو و ئەوی دا و تو خەلەتیا وی بو دیار بکەی هەتا بزانیت کو یێ خەلەتە.
نمونە: علم الکلام
ل ئیبراهیم( علیەسلام)هاتیە دەمێ ب میتودەکێ کەلامی دگەل مللەتێ خو ئاخفتی و تەنازول و نزم بوون کریە بو بەلگێ بەرامبەر دەمێ گوتی(هذا ربی) ئانکو وەسا دانین روژ خودێ یە. هەتا یاسایەك هەیە دبێژیت( اذا ارد ان تبطل شئ ففترق وجوە) ئەگەر تەڤیا تشتەکێ پیج و باطل بکەی دەسپێکێ راست دانە پاشی پیج بکە. ابراهیم(علیە سلام) ل سەر ڤی ئەساسی دگوت(هذا ربی) و گوتێ خودایێن وە گورانکاری ل سەر دا دهێن و هەر تشتەکێ گورانکاری ل سەر دا بهێن حادثە....جونکی نابیت خودێ ل جهەکێ بیت کو حادث یان دروستکراو بیت. و ئەو جسمە! نابیت خودێ جسم بیت، ئەڤە ل جوزئیاتان پێکهاتیە و جسم پێتڤی ب جوزئیاتانە و ئەڤە هەمی محتاجیە نابیت خودێ محتاجی تشتەکێ ببیت، خودێ یێ رەها و کامل و مطلەقە. ( واللە غنی عن العالمین) ، دەمێ ئیبراهیمی گوتیە مللەتێ خو روژ رەبێ منە ئانکو وەسا دانین خودێ یە و روژ ئاڤا دبیت و بەرزە دبیت ل مخلوقان و خودێ دڤێت های ژ مخلوقێن خو هەبیت دەمێ روژ ئاڤا بوو کی دێ وجودا ڤان هەبوویان راگریت، مادەم روژ ئاڤا بوو و کەون ژ ناڤ نەجو ئانکو روژ خودێ نینە و خودێ یەكێ دی روژێ و کەونی ب رێڤە دبەت.
ابراهیم علیە سلام هاتە خوار بو دەلیلێ وان و گریمان کر کو روژ خودێ یە و دەلیلێ وان ژناڤبر، د زمانێ عەرەبی دبێژنێ( الزام الخصم بلوازمها) بێ دەنگکرنا بەرامبەر ب بەلگێن بەرامبەر.
ئەڤە یە علم الکلام کو ل میتودێ بەرامبەر شارەزا ببم و بزانم و بخوینم و ل دەمێ مناقشان دا وان بەلگێن وی بکەمە بەلگە ل سەر وی.
جەند نمونە ل قورئانێ دا بکارئینانا علم الکلام.
ئێك : خودایێ مەزن دەمێ دگەل کریستیانان(اهل الکتاب)دا دئاخڤیت.
ئەگەر بێژیه کریستیانان بوجی یسوع عیسا خودێ یە ؟ دێ بێژن جونکی بێ باب ژ دەیک بوویە و ب روحا خودێ هاتیە دناڤ مالبجیکێ مەریەمێ دا.
مادەم بێ بابە ئانکو خودێ یە.
خودێ نابێژیت درەوە بەلکو دێ تشتەکێ ئینیت کو باوەری و میتودێ وان شکێنیت. دەمێ دبێژیتێ( ان مثل عیسی عند اللە کمثل ادم خلقە من تراب.....)
وە باوەری ب ئادەم هەیە. ل پەرتوکێن وانێن پیروز دا هاتیە. ئانکو ئادەم ژی بێ بابە، ل ڤێرە ادم ل دیڤ شێوازێ کریستیانان پتر خودێ یە جونکی بێ دەیک و باب مەزن بوویە. عیسی بەس بێ باب. ل ڤێرە بوجی ادم مروڤە و عیسی خودێ یە و هەم کورێ خودێ یە.
دوو: ل دەمێ دگەل جوهیان علم الکلام بکار دئینیت، دەمێ یهودی دبێژن دەربارەی پێغەمبەریا محمدی سلاڤ لێبن مروڤەکێ بجیک و لاواز و بێ قەدر و خودایەکێ مەزن و ب قەدر و ب هێز جاوا دگەل مروڤان د ئاخڤیت ئانکو خودێ دگەل ج مروڤان نە ئاخفتیە قورائان و پێغەمبەریا محمد سلاڤ لێبن راست نابێت.
خودایێ مەزن وەلام ددەت، پێغەمبەرایەتی ئانکو ئاخفتنا خودێ دگەل مروڤان. خودێ بەحسا موسای دکەت وە باوەری ب موسای علیە سلام هەیە کو پێغەمبەرە؟ یهودی بەلێ..... ئەرێ ئەو مروڤە.... بەلێ..... ئەگەر مروڤ نەشێت دگەل خودێ پاخڤیت موسا مروڤە جاوا پێغەمبەرە و دگەل خودێ ئاخفتیە.
بکار ئینانا علم الکلام .
ل دەمێ زەمانێ دەستهەلاتا مئمونی فەلسەفا یونانی ژلایێ فارابی و ابن رشدی ڤە هاتبو وەرگێران دگەل دا زوور گومان هاتن. زانایێن مە رابون ب خواندن و بکار ئینانا ئەڤێ زانستی داکو وەلاما ڤان گومانان بدەن.
نوکە مەدرەسا سەلەفی و تێکس سەنتەر ب زانستەکێ بێ مفا و دەم کوشتن ناڤکریە. بەس زانایێن ئەڤێ مەزهەبی کو ابن تیمیە(رحمە اللە)وەلاما صوفی و باطنی و شیعان دایە و ب کارئینانا علم الکلام بەرگری ژ قۆرئانێ و فەرموودێ کریە،
ئانکو هەتا ڤی زەمانی ژی ماموستایێن ڤێ مەزهەبی ب ڤێ رێکێ خزمەتەکا باشکریە ژبو وەلام دانا مولحیدان.
بەس زوور کەس ب حەرام و خراب و بێ مفا دبینن.
علم الکلام دوو جورە.
ـــ علم الکلام ممدوح اهل السنە. ئەوە کو زانایێن سەلەف رابوینە ب بەرگری کرنا باوەریێ ئیسلامێ ب بەلگێن ئەقلی.
ـــ علم الکلام مذموم معتزیلیە: ئەوە کو رەوتەکا کەلامی کو پێ بەرگیریێ ب بیروباوەرێن خو دکەن.
دڤێت بزانین کو علم الکلام بابەتەک گرنگە بو تاکێ موسلمان و هەر مروڤەکێ.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Dec, 10:56
هونەرێ خواندنا ئەقلان
ئەرێ چەوا دێ شێین تێگەهین و کارتێکرنێ ل خەلکەکێ دی کەین بێی کۆ ئەو تێبینییا ڤێ چەندێ بکەن؟
دەربارەی ئەڤی بابەتی دێ هێین چەند خاڵەکا ئێخینە بەرچاڤ:
🔸" خاندنا باش بۆ ئەقلان پشتبەستنێ دکەتە سەر شیانێت تێبینیکرنا ئەوان ئاماژەیێن نەئیننە سەر زمان و شرۆڤەکرنا وان، تێگەهشتنا زمانێ جەستەیی و نیاسینا تەرزێن ڕەفتارا مرۆڤی"
🔸" پەیوەندیەکا کاریگەر پێدڤی ب گوهدانەکا باش هەیە، هەروەسا کارلێکێ دگەل کەسانێن دی، جەختیکرن ل سەر ئەوان ئاماژەیێن نە ئیننە سەرزمان ئەوێن ئەو دهنێرن"
🔸" شیانێن پێشبینیکرنا ڕەفتارێن کەسانێن دیتر پشتبەستنێ دکەتە سەر تەرزێ ڕەفتارێ و ئەو ئاماژەیێن نەئیننە سەرزمان و ئەوێن ئەو دهنێرن"
🔸"تەکنیکا گوهدانا کاریگەر ئەوە بنیات بۆ تێگەهشتنا کەسانێن دیتر و شرۆڤەکرنا ڕەفتارێن وان، ئەڤ تەکنیکە گوهدانەکا باش و ب هویری تێبینیکرنا بۆ ئەوان ئاماژەیێن نەئیننە سەر زمان"
🔸" خواندنەکا باش بۆ ئەقلان پشتبەستنێ دکەتە سەر شیانێن شرۆڤەکرنێ و ئەوان ئاماژەیێن نەئێننە سەرزمان و تێگەهشتنا وان، هەروەسا نیاسینا تەرزێن ڕەفتارا مرۆڤی ئەوا پێشبینی دهێتەکرن د پاشەرۆژێدا ڕویبدەت
🔸" پەیوەندیا کاریگەر پێدڤی شیانێن تێبینیکرنێنە بۆ ئەوان ئاماژایێن نەئیننە سەرزمان و تێگەهشتنا وان، ئەڤەژی زمانێ جەستەیی و دەربڕین و لڤینێن سەرۆچاڤان بخۆڤەدگریت"
ئەرێ چەوا دێ شێین تێگەهین و کارتێکرنێ ل خەلکەکێ دی کەین بێی کۆ ئەو تێبینییا ڤێ چەندێ بکەن؟
دەربارەی ئەڤی بابەتی دێ هێین چەند خاڵەکا ئێخینە بەرچاڤ:
🔸" خاندنا باش بۆ ئەقلان پشتبەستنێ دکەتە سەر شیانێت تێبینیکرنا ئەوان ئاماژەیێن نەئیننە سەر زمان و شرۆڤەکرنا وان، تێگەهشتنا زمانێ جەستەیی و نیاسینا تەرزێن ڕەفتارا مرۆڤی"
🔸" پەیوەندیەکا کاریگەر پێدڤی ب گوهدانەکا باش هەیە، هەروەسا کارلێکێ دگەل کەسانێن دی، جەختیکرن ل سەر ئەوان ئاماژەیێن نە ئیننە سەرزمان ئەوێن ئەو دهنێرن"
🔸" شیانێن پێشبینیکرنا ڕەفتارێن کەسانێن دیتر پشتبەستنێ دکەتە سەر تەرزێ ڕەفتارێ و ئەو ئاماژەیێن نەئیننە سەرزمان و ئەوێن ئەو دهنێرن"
🔸"تەکنیکا گوهدانا کاریگەر ئەوە بنیات بۆ تێگەهشتنا کەسانێن دیتر و شرۆڤەکرنا ڕەفتارێن وان، ئەڤ تەکنیکە گوهدانەکا باش و ب هویری تێبینیکرنا بۆ ئەوان ئاماژەیێن نەئیننە سەر زمان"
🔸" خواندنەکا باش بۆ ئەقلان پشتبەستنێ دکەتە سەر شیانێن شرۆڤەکرنێ و ئەوان ئاماژەیێن نەئێننە سەرزمان و تێگەهشتنا وان، هەروەسا نیاسینا تەرزێن ڕەفتارا مرۆڤی ئەوا پێشبینی دهێتەکرن د پاشەرۆژێدا ڕویبدەت
🔸" پەیوەندیا کاریگەر پێدڤی شیانێن تێبینیکرنێنە بۆ ئەوان ئاماژایێن نەئیننە سەرزمان و تێگەهشتنا وان، ئەڤەژی زمانێ جەستەیی و دەربڕین و لڤینێن سەرۆچاڤان بخۆڤەدگریت"
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
28 Dec, 17:22
t.me/seed_coin_bot/app?startapp=1897983317
SEED App – Meme Telegram app backed by top investors.
🔥 Burning SEED for inactive users after more than 30 days.
🚀 20M users in just 1 month!
🏆 Top-tier listing this December.
Don’t miss out — now’s the perfect time to join! 🎉
SEED App – Meme Telegram app backed by top investors.
🔥 Burning SEED for inactive users after more than 30 days.
🚀 20M users in just 1 month!
🏆 Top-tier listing this December.
Don’t miss out — now’s the perfect time to join! 🎉
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
28 Dec, 17:19
ب دیتنا "#ئەبیقوری" هەر خۆشیەکا نەخوشیێ دیفخۆدا دئینیت پێدڤیە خۆ ژێ دویربکەین، خارن و ڤەخارنا زێدە دبنە ئەگەر د پاشەرۆژێدا نساخیان پەیداکەت، ئەڤ نساخیە دبنە ئەگەر ژان و ئازاران پەیداکەت، ئەڤ ژان و ئازارە دبنە ئەگەر خەمگینیێ لدەڤ مرۆڤی پەیداکەت. بەختەوەریا مرۆڤی ب پێچەوانەی وێ بڕا ژان و ئازارا جەستەیی و دەروونییا مرۆڤییە، لەوڕا ئەبیقوری حەز دکر ل ناڤ باخچەیێ خویێ بناڤودەنگدا فەلسەفێ بکەت، دگەل ژمارەکا کێم یا هەڤال و شاگردێن خۆ پێکڤە خارنەکا سادە و سڤک بخۆن بەلێ یا تام خۆش، داخازا دیڤچوونێ دکەت ل چەوانیا هەمی تشتەکی ــ چەوانیا پەیوەندیەکا گەرم، چەوانیا خارن و ڤەخارنێ ــ چەوانیا جورێ ژیانێ ــ نە ل چەنداتیا وێ. پێدڤییە دیڤچوونێ ل خۆشیێ بکەی، بەلێ خۆشیەکا سادە، دشیاندایە بگەهیە چەوانیەکا ئاست بلند.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
28 Dec, 12:37
"جون لوک" دبێژیت:
"ئەم هەمی کورت بینین، زۆربەیا جاران بتنێ ئەم لایەکێ پرسێ دبینین، تێبینیا ئەوان هەمی تشتا ناکەین یێن پەیوەندی پێڤەهەی، ب دیتنا من چ مرۆڤ ژ ئەڤێ کێم و کورتیێ دوویرنینن، ئەم بەشەکێ تشتان دبینین و ب ڕێژەیی تێدگەهین، ژبەر هندێ یا سەیر نینە ئەو دەرئەنجامێن ئەم ژێ دەردئێخینین درۆست نەبن ژ ئەگەرێ دیتن و تێگەهشتنا مەیا بەشەکی و ڕێژەیی. دبیت ئەو کەس بهێتە فێرکرن یێ ڕێزێ ل ڤێ ڕاستیێ دگریت، ئەوێ دزانیت کا چەندا گرنگە دگەل یێن دی باخڤیت و ڕاوێژگاریا وان چەندە ب مفایە هەکەر شیانێت وان یێت مەعریفی دکێمتر ژی بن و لەزاتییا بەدیهییەتا وی ژ یا وان یا کویرتر ژی بیت. چونکو کەسەک نینە هەمی تشتان ببینیت، هەر ئێکێ ژمە نێرینا خۆیا تایبەت هەیە بۆ هەمان تشتی و گرێدایە ب جهێ مەڤە، هەروەسا ئەز دشێم بێژم، یا نەگونجای نینە هەکەر مرۆڤ بیربکەت یان هەوڵبدەت یان تاقیبکەت، ئەڤجا چ ئەوی هزرەک دەربارەی ئەوان تشتان هەبیت یان چ هزر ل سەر نەبیت، بۆ هندێ ئەقلێ وی بشێت بکاربینیت هەکەر هاتنە ناڤ مێشکێ وی".
"ئەم هەمی کورت بینین، زۆربەیا جاران بتنێ ئەم لایەکێ پرسێ دبینین، تێبینیا ئەوان هەمی تشتا ناکەین یێن پەیوەندی پێڤەهەی، ب دیتنا من چ مرۆڤ ژ ئەڤێ کێم و کورتیێ دوویرنینن، ئەم بەشەکێ تشتان دبینین و ب ڕێژەیی تێدگەهین، ژبەر هندێ یا سەیر نینە ئەو دەرئەنجامێن ئەم ژێ دەردئێخینین درۆست نەبن ژ ئەگەرێ دیتن و تێگەهشتنا مەیا بەشەکی و ڕێژەیی. دبیت ئەو کەس بهێتە فێرکرن یێ ڕێزێ ل ڤێ ڕاستیێ دگریت، ئەوێ دزانیت کا چەندا گرنگە دگەل یێن دی باخڤیت و ڕاوێژگاریا وان چەندە ب مفایە هەکەر شیانێت وان یێت مەعریفی دکێمتر ژی بن و لەزاتییا بەدیهییەتا وی ژ یا وان یا کویرتر ژی بیت. چونکو کەسەک نینە هەمی تشتان ببینیت، هەر ئێکێ ژمە نێرینا خۆیا تایبەت هەیە بۆ هەمان تشتی و گرێدایە ب جهێ مەڤە، هەروەسا ئەز دشێم بێژم، یا نەگونجای نینە هەکەر مرۆڤ بیربکەت یان هەوڵبدەت یان تاقیبکەت، ئەڤجا چ ئەوی هزرەک دەربارەی ئەوان تشتان هەبیت یان چ هزر ل سەر نەبیت، بۆ هندێ ئەقلێ وی بشێت بکاربینیت هەکەر هاتنە ناڤ مێشکێ وی".
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 21:15
جـوانـتـریـن ڪـنـال بـادیـنـان جـويـن بـکـه
🫧لـیـسـت 12 شه ف تا 3 دمـیـنـت
𓄂 @jeko0o20👈🏻داخل بوونا ليستي
كـه نـالـه كـ پـري جـواني 👈🏻 @hezbo0on
🫧لـیـسـت 12 شه ف تا 3 دمـیـنـت
𓄂 @jeko0o20👈🏻داخل بوونا ليستي
كـه نـالـه كـ پـري جـواني 👈🏻 @hezbo0on
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 20:08
ئــەگـەر تـە بـفێـت دەمـەکـئ خوش ل تـلـگرامی ببەی جوینی فان کەنالا ببە💛👇
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 20:04
خـۆ تێڪەلـی دەسـت نـڤـیـسیـێـن ڤـان
🪐ڕۆپەڵێن پڕی سەڕنجڕاڪێشی بکە♥️
💌╌بـەژدِاࢪبـوُن ⨴╌⨵ ʙᴇᴊᴅᴀʀʙᴜɴ╌ ☑️
《 《 @vx_list 》 》
@sozamn ئێك ژ جۆانتڕین ڪەنال
🪐ڕۆپەڵێن پڕی سەڕنجڕاڪێشی بکە♥️
💌╌بـەژدِاࢪبـوُن ⨴╌⨵ ʙᴇᴊᴅᴀʀʙᴜɴ╌ ☑️
《 《 @vx_list 》 》
@sozamn ئێك ژ جۆانتڕین ڪەنال
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 18:09
تـــ❣︎ــوٓ پتر حہ ش كيشكئ دكه ى🖤
#جوانترين كنال ل فئرئ يه..💜
#كارئ وان ب چاف ببينه..❤️🔥
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
#جوانترين كنال ل فئرئ يه..💜
#كارئ وان ب چاف ببينه..❤️🔥
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 17:12
کەنالەکێ 9k هەی بو فروتنئ یە
اکتیفا وی یا خوشە و بێ فەیکە
بو کرینئ نامەکێ فرێکە
خاسئ من👇
@s1do_0
اکتیفا وی یا خوشە و بێ فەیکە
بو کرینئ نامەکێ فرێکە
خاسئ من👇
@s1do_0
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 11:42
عه مري ته جه نده .؟
ديف عه مري خو دياريا خو وه ر گره🛍️🎁😁 @hamarang98
ديف عه مري خو دياريا خو وه ر گره🛍️🎁😁 @hamarang98
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Dec, 10:28
ئــەگـەر تـە بـفێـت دەمـەکـئ خوش ل تـلـگرامی ببەی جوینی فان کەنالا ببە💛👇
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
26 Dec, 21:40
﴿ واذكُر ربَّكَ إِذا نَسيتَ ﴾🤍 :
- سُبحان الله
- الحَمد لله
- لا إله إلَّا الله
- الله أكبر
- أستغفرُ الله
- لا حَول و لا قوة إلَّا بالله
- سُبحان الله و بحمده
- سُبحان الله العَظيم
- اللهم صلِّ و سلم على نبينا محمد
- سُبحان الله
- الحَمد لله
- لا إله إلَّا الله
- الله أكبر
- أستغفرُ الله
- لا حَول و لا قوة إلَّا بالله
- سُبحان الله و بحمده
- سُبحان الله العَظيم
- اللهم صلِّ و سلم على نبينا محمد
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
24 Dec, 18:18
https://t.me/claytoncoinbot/game?startapp=1897983317
Join the Clayton Game!
Join the Clayton Game!
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
23 Dec, 21:54
✬💡 ✬
ژېان🌎 گەلەڪا جوانە ،روژەڪـ ، ئێڪـ دەمژمێر، ئێڪـ خولەڪـ ، جارەڪادې نا زفرېتەفە ژبەر هندێ هەمی ئارېشا ژ بېربڪە و دلخوشبە
🥺🤍 🧸
ژېان
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
23 Dec, 21:45
✬💡 ✬
هەردەم ژبەر ڪەسانێن خراپ
دەستا ژ ڪەسێن باش بەرنەدە
🥺🤍 🧸
هەردەم ژبەر ڪەسانێن خراپ
دەستا ژ ڪەسێن باش بەرنەدە
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
23 Dec, 21:38
✬💡 ✬
دەرفەتێ بدە هەر روژەکا ژیانا خوو
کو ببیتە خوشترین روژ
🥺🤍 🧸
دەرفەتێ بدە هەر روژەکا ژیانا خوو
کو ببیتە خوشترین روژ
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
23 Dec, 21:37
✬💡 ✬
شانازیێ ببە
ب وان ئاستەنگێن دهێنە رێکا تە
چونکی ئاستەنگ بتنێ
ژبوو مروڤێت بهێز دروست دبن
🥺🤍 🧸
شانازیێ ببە
ب وان ئاستەنگێن دهێنە رێکا تە
چونکی ئاستەنگ بتنێ
ژبوو مروڤێت بهێز دروست دبن
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 22:05
✬💡 ✬
ڕۆژن زەحمەت بێي خودێ دێ مه شكێنن
، بەلێ دگەل خودێ ڕۆژێن زەحمەت
مه دروست دكه ن.
🥺🤍 🧸
ڕۆژن زەحمەت بێي خودێ دێ مه شكێنن
، بەلێ دگەل خودێ ڕۆژێن زەحمەت
مه دروست دكه ن.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 22:04
✬💡 ✬
Hard days without God tear us down,
but with God hard days build us up.
🥺🤍 🧸
Hard days without God tear us down,
but with God hard days build us up.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 22:03
✬💡✬
الأيام الصعبة بدون الله تهدمنا،
ولكن مع الله الأيام الصعبة تبنينا.
🥺🤍🧸
الأيام الصعبة بدون الله تهدمنا،
ولكن مع الله الأيام الصعبة تبنينا.
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 22:01
✬💡✬
پێشکەفتنا بەختي...
ڕێکەفتنا ب دەست تەڤه نا ئينيت،
بەلێ ب کارکرنێ ل سەر خو
ڕوژانە دێ ب دەست خوڤه ئيني.
🥺🤍🧸
پێشکەفتنا بەختي...
ڕێکەفتنا ب دەست تەڤه نا ئينيت،
بەلێ ب کارکرنێ ل سەر خو
ڕوژانە دێ ب دەست خوڤه ئيني.
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:59
✬💡✬
التقدم لا يتحقق
بالحظ أو الصدفة،
بل بالعمل على نفسك كل يوم.
🥺🤍🧸
التقدم لا يتحقق
بالحظ أو الصدفة،
بل بالعمل على نفسك كل يوم.
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:59
✬💡✬
Progress is not achieved by luck or accident, But by working on
yourself daily will achieve.
🥺🤍🧸
Progress is not achieved by luck or accident, But by working on
yourself daily will achieve.
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:55
✬💡 ✬
دەمئ کەسەک خەلەتيەكئ دکەت،
وان هەمي کارئن باش ژبیر نەکە کو كرين
🥺🤍 🧸
دەمئ کەسەک خەلەتيەكئ دکەت،
وان هەمي کارئن باش ژبیر نەکە کو كرين
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:55
✬💡 ✬
When someone makes a mistake
don’t forget all the good things
That they have done
🥺🤍 🧸
When someone makes a mistake
don’t forget all the good things
That they have done
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:37
✬💡 ✬
عندما يخطئ شخص ما لا تنسى
كل الأشياء الجيدة التي فعلها
🥺🤍 🧸
عندما يخطئ شخص ما لا تنسى
كل الأشياء الجيدة التي فعلها
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:36
✬💡 ✬
هەژاری هەر ئەوە نییە پارەت نەبێت نەبوون و کەمی شعور و ڕەوشت بەشێکە لە هەژاری
🥺🤍 🧸
هەژاری هەر ئەوە نییە پارەت نەبێت نەبوون و کەمی شعور و ڕەوشت بەشێکە لە هەژاری
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 21:34
✬💡 ✬
Poverty is not just not having money. Lack of consciousness and morality is part of poverty.
🥺🤍 🧸
Poverty is not just not having money. Lack of consciousness and morality is part of poverty.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 20:11
https://t.me/claytoncoinbot/game?startapp=1897983317
Join the Clayton Game!
Join the Clayton Game!
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Dec, 09:38
سلاڤ ئالایێ کوردستانێ ....👑 🌞
ئەز دزانم تو یێ د خەمادا دمری تویێ دمری کو لبەر تە بەرزەبویە تو نیشانا چی ..❓
تو نیشانا مێرخازای یان مەلاقا...❓
تو نیشانا باشییێی یان خرابیێ ...❓
تو نیشانا هەژاری یان زەنگینا ...❓
توژی نزانی تو ئالایێ کێی ..❓
تونزانی ..
تو ئالایێ وەلاتەکێ ئازادی یان بندەستی .❓
🥺🤍 🧸
ئەز دزانم تو یێ د خەمادا دمری تویێ دمری کو لبەر تە بەرزەبویە تو نیشانا چی ..
تو نیشانا مێرخازای یان مەلاقا...
تو نیشانا باشییێی یان خرابیێ ...
تو نیشانا هەژاری یان زەنگینا ...
توژی نزانی تو ئالایێ کێی ..
تونزانی ..
تو ئالایێ وەلاتەکێ ئازادی یان بندەستی .
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
18 Nov, 08:26
https://t.me/CashTycoon_bot/cashtycoon?startapp=r_1897983317
💸 25k $CASH as a first-time gift
💸💸 100k $CASH if you have Telegram Premium
💸 25k $CASH as a first-time gift
💸💸 100k $CASH if you have Telegram Premium
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 21:34
✬💡✬
دوودليا ته نيشانا لاوازيا كه سينيا ته يه
🥺🤍🧸
دوودليا ته نيشانا لاوازيا كه سينيا ته يه
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 21:32
✬💡✬
ئیهمال ژی بکە دێ هەر گرنگی ب تە دەت، بەحسا دەیکێ دکەم قوربان...
🥺🤍🧸
ئیهمال ژی بکە دێ هەر گرنگی ب تە دەت، بەحسا دەیکێ دکەم قوربان...
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 21:30
✬💡✬
سەختە بەڵام لەوە ڕاهاتم کە
کەس نەیەوێم و تەنها بم
🥺🤍🧸
سەختە بەڵام لەوە ڕاهاتم کە
کەس نەیەوێم و تەنها بم
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 14:42
✬💡✬
تنێ بگرنژە و بێژە "ئەزێ باشم" چونڪې، د راستې دا ڪەس گرنگېێ ب تە نادەت
🥺🤍🧸
تنێ بگرنژە و بێژە "ئەزێ باشم" چونڪې، د راستې دا ڪەس گرنگېێ ب تە نادەت
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 13:53
کورتیا ڤی بەشی:
• ئیبن تەیمیە: هزر گرنگە، لێ دڤێت ل دویڤ قورئانێ بیت
• ئیبن سینا: هزر دو جۆرە - کریار و تیۆری
• فارابی: هزر رۆناهیا گیانی یە
• غەزالی: هزر دیاریا خودێ یە، لێ دڤێت کۆنترۆل بیت
• ئیبن روشد: هزر و ئایین هەردو راستن
• کیندی: هزر رێکا سەرەکی یا زانینێ یە
• ئیبن توفەیل: هزر هێزا سروشتی یە
• ئیخوان ئەل-سەفا: هزر رۆناهیا خودێ یە
• جاحز: هزر مرۆڤی ژ گیانەوەران جودا دکەت
• ئیبن خەلدوون: هزر ب پەروەردێ گەشە دکەت
بیرمەندێن وەک ئیبن توفەیل، کیندی، ئیخوان ئەل-سەفا، جاحز، ئیبن خەلدوون، و یێن دی هەمیان گرنگی دا هزرێ و دیتن ئەو وەک ئامرازەکێ گرنگ بۆ تێگەهشتنا هەبوونێ و گەهشتنا راستیێ.
سەرەرای جوداهیێن د دیتنێن وان دا، هەمیان باوەر کر کو هزر تایبەتمەندیەکا بنگەهین یا مرۆڤی یە و رۆلەکێ گرنگ د ژیانا مرۆڤی دا دلیزیت.
مفایێن ڤی بەشی:
1. دیتنا گشتی یا هزرێ: پرانیا وان هزرێ وەک دیاریەکا خودایی دبینن، هزر وەک تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا مرۆڤی هاتیە دیتن، هزر ژ مرۆڤی جودا ناکەڤیت و بەشەکە ژ سروشتا وی
2. پەیوەندیا هزر و ئایینی:،«ئیبن تەیمیە: هزر و ئایین ناکەڤنە د دژایەتیێ دا، ئیبن روشد: هزر و وەحی دو رێکێن گەهشتنا راستیێ نە، غەزالی: هزر ئامرازێ نیاسینا خودێ یە، لێ دڤێت د بن کۆنترۆلا ئایینی دا بیت
3. ئەرکێن هزرێ:فامکرنا راستیێ و جوداکرنا راست ژ شاش، گەهشتن ب زانینێ، پێشخستنا ژیانا مرۆڤایەتیێ، تێگەهشتنا سروشت و گەردوونی
4. گرنگترین تایبەتمەندیێن هزرێ ل دەف وان:
- هێزەکا گیانی یە (ئیبن سینا)
- رۆناهیەکە د گیانێ مرۆڤی دا (فارابی)
- شیانەکا سروشتی یە (ئیبن توفەیل)
- ب رێیا پەروەردە و ژینگەهێ گەشە دکەت (ئیبن خەلدوون)
5. ئارمانجێن هزرێ:گەهشتن ب راستیێ، باشکرنا ژیانا مرۆڤی، تێگەهشتنا هەبوونێ، پێشخستنا زانستی و شارستانیەتێ
ئەی ژیرکارێ هێژا ب هزرا تە تە زێدەتر دگەل کیژان بوچوونێی؟
• ئیبن تەیمیە: هزر گرنگە، لێ دڤێت ل دویڤ قورئانێ بیت
• ئیبن سینا: هزر دو جۆرە - کریار و تیۆری
• فارابی: هزر رۆناهیا گیانی یە
• غەزالی: هزر دیاریا خودێ یە، لێ دڤێت کۆنترۆل بیت
• ئیبن روشد: هزر و ئایین هەردو راستن
• کیندی: هزر رێکا سەرەکی یا زانینێ یە
• ئیبن توفەیل: هزر هێزا سروشتی یە
• ئیخوان ئەل-سەفا: هزر رۆناهیا خودێ یە
• جاحز: هزر مرۆڤی ژ گیانەوەران جودا دکەت
• ئیبن خەلدوون: هزر ب پەروەردێ گەشە دکەت
بیرمەندێن وەک ئیبن توفەیل، کیندی، ئیخوان ئەل-سەفا، جاحز، ئیبن خەلدوون، و یێن دی هەمیان گرنگی دا هزرێ و دیتن ئەو وەک ئامرازەکێ گرنگ بۆ تێگەهشتنا هەبوونێ و گەهشتنا راستیێ.
سەرەرای جوداهیێن د دیتنێن وان دا، هەمیان باوەر کر کو هزر تایبەتمەندیەکا بنگەهین یا مرۆڤی یە و رۆلەکێ گرنگ د ژیانا مرۆڤی دا دلیزیت.
مفایێن ڤی بەشی:
1. دیتنا گشتی یا هزرێ: پرانیا وان هزرێ وەک دیاریەکا خودایی دبینن، هزر وەک تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا مرۆڤی هاتیە دیتن، هزر ژ مرۆڤی جودا ناکەڤیت و بەشەکە ژ سروشتا وی
2. پەیوەندیا هزر و ئایینی:،«ئیبن تەیمیە: هزر و ئایین ناکەڤنە د دژایەتیێ دا، ئیبن روشد: هزر و وەحی دو رێکێن گەهشتنا راستیێ نە، غەزالی: هزر ئامرازێ نیاسینا خودێ یە، لێ دڤێت د بن کۆنترۆلا ئایینی دا بیت
3. ئەرکێن هزرێ:فامکرنا راستیێ و جوداکرنا راست ژ شاش، گەهشتن ب زانینێ، پێشخستنا ژیانا مرۆڤایەتیێ، تێگەهشتنا سروشت و گەردوونی
4. گرنگترین تایبەتمەندیێن هزرێ ل دەف وان:
- هێزەکا گیانی یە (ئیبن سینا)
- رۆناهیەکە د گیانێ مرۆڤی دا (فارابی)
- شیانەکا سروشتی یە (ئیبن توفەیل)
- ب رێیا پەروەردە و ژینگەهێ گەشە دکەت (ئیبن خەلدوون)
5. ئارمانجێن هزرێ:گەهشتن ب راستیێ، باشکرنا ژیانا مرۆڤی، تێگەهشتنا هەبوونێ، پێشخستنا زانستی و شارستانیەتێ
ئەی ژیرکارێ هێژا ب هزرا تە تە زێدەتر دگەل کیژان بوچوونێی؟
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 13:51
٧٢-٧٥)، ئیبن توفەیل دبێژیت کو هزر رێکەکا سەرەکی یە بۆ نیاسینا خودێ و تێگەهشتنا هەبوونێ.
٤. ئەو دبێژیت کو هزر و وەحی (ئایین) هەردو دگەهنە ئێک راستیێ، لێ ب رێکێن جودا. ئەڤە د بەشێ داویێ یێ پەرتووکێ دا (ل. ٨٥) هاتیە دیارکرن.
٥. د پەرتووکا "رسالة في النفس" (ل. ٢٣) دا، ئیبن توفەیل دبێژیت کو هزر شیانەکا تایبەت یا گیانی یە کو مرۆڤ پێ دشێت ژ گیانەوەران بلندتر ببیت.
ئیخوان ئەل-سەفا د پەرتووکا "رسائل إخوان الصفا" (بەرگێ ٣، ل. ٤٢١) دا دبێژن کو هزر رۆناهیەکە ژ رۆناهیا خودێ و رێکەکە بۆ تێگەهشتنا سروشتێ و گەردوونی. ئەو هزرێ وەک ئامرازەکێ گرنگ دبینن بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ راستیا هەبوونێ.
جاحز:
جاحز (٧٧٦-٨٦٨ز) د پەرتووکا "الحیوان" (بەرگێ ١، ل. ٢٠٦) دا باس ژ هزرێ دکەت وەک شیانەکا تایبەت کو مرۆڤ پێ ژ گیانەوەران جودا دبیت. ئەو دبێژیت کو هزر نیشانا مەزناهیا خودێ یە د ئافراندنا مرۆڤی دا.
ئیبن خەلدوون :
ئیبن خەلدوون (١٣٣٢-١٤٠٦ز) ب دیتنا خۆ یا جڤاکی، د "المقدمة" (ل. ٥٤٥) دا، هزرێ ب شێوەیەکێ جڤاکی شرۆڤە دکەت. ئەو دبێژیت کو هزر ب رێیا پەروەردە و ژینگەهێ پێش دکەڤیت و گەشە دکەت. هەروەسا، ئەو گرنگیێ ددە پەیوەندیا د ناڤبەرا هزر و پێشکەفتنا شارستانیەتێ دا.
ئەل-رازی:
ئەل-رازی (٨٦٤-٩٢٥ز) د پەرتووکا "الطب الروحاني" (ل. ٣٢) دا دبێژیت کو هزر بەخشینەکا خودایی یە و دڤێت مرۆڤ وێ بکاربینیت بۆ باشکرنا ژیانا خۆ و یێن دۆر خۆ. ئەو هزرێ وەک رێبەرەک دبینیت بۆ ژیانەکا باش و دروست.
ئەبو حەیان ئەل-تەوحیدی:
ئەبو حەیان ئەل-تەوحیدی (٩٢٣-١٠٢٣ز) د پەرتووکا "المقابسات" (ل. ١٧٨) دا، هزرێ وەک هێزەکا ناڤخۆیی یا مرۆڤی دبینیت کو دشێت راستیێ ژ نەراستیێ جودا بکەت. ئەو باوەر دکەت کو هزر دڤێت ب زانست و ئەزموونان بهێتە خورتکرن.
ئەل-ئامیری:
ئەل-ئامیری (٩١٢-٩٩٢ز) د پەرتووکا "الإعلام بمناقب الإسلام" (ل. ١٤٣) دا، دبێژیت کو هزر رۆلەکێ دووانە دلیزیت: یێ ئێکێ وەک رێبەرەک بۆ تێگەهشتنا ئایینی، و یێ دووێ وەک ئامرازەک بۆ پێشخستنا زانستی.
مەولانا جەلالەدین رۆمی:
مەولانا جەلالەدین رۆمی (١٢٠٧-١٢٧٣ز) د "مثنوي معنوي" (بەرگێ ٤، ل. ٣٢٤) دا، هزرێ ب شێوەیەکێ سۆفیگەری شرۆڤە دکەت. ئەو دبێژیت کو هزر تەنێ رێکەک نینە بۆ تێگەهشتنا جیهانا دەرڤە، لێ هەروەسا کلیلەکە بۆ نیاسینا جیهانا ناڤخۆیی یا مرۆڤی.
ئیمام جورجانی:
ئیمام جورجانی (١٣٣٩-١٤١٣ز) د پەرتووکا "التعریفات" (ل. ٨٧) دا، پێناسەیەکا گشتی یا هزرێ پێشکێش دکەت و دبێژیت کو هزر هێزەکە کو مرۆڤ پێ دشێت تشتان تێبگەهیت و وان ژێک جودا بکەت، و هەروەسا پەیوەندیێن د ناڤبەرا وان دا دیار بکەت.
ئەڤ هەمی فەیلەسۆف و زانا، سەرەرای جوداهیێن د دیتن و باوەریێن وان دا، هەمی د ئێک خالێ دا هەڤبەش بوون: وان هزر دیت وەک هێزەکا مەزن کو دشێت رێیا راست نیشانی مرۆڤی بدەت. وان باوەری پێ هەبوو کو هزر کلیلا ڤەکرنا دەرگەهێن زانین و راستیێ یە، و رێکەکە بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ بلندترین پلەیێن کەمالێ.
ئەڤرۆ ژی، پشتی سەدان سالان، هزرێن ڤان زانایان هێشتا زیندی نە و کارتێکرنەکا مەزن ل سەر هزرا ئیسلامی ب تایبەیی و جیهانێ ب گشتی هەیە. ئەو وەک چرایێن رۆناهیێ نە کو رێیا پێشکەفتن و گەشەکرنێ نیشانی مە ددەن، و دبنە سەرچاوەیێن ئیلهامێ بۆ نفشێن نوی.
٤. ئەو دبێژیت کو هزر و وەحی (ئایین) هەردو دگەهنە ئێک راستیێ، لێ ب رێکێن جودا. ئەڤە د بەشێ داویێ یێ پەرتووکێ دا (ل. ٨٥) هاتیە دیارکرن.
٥. د پەرتووکا "رسالة في النفس" (ل. ٢٣) دا، ئیبن توفەیل دبێژیت کو هزر شیانەکا تایبەت یا گیانی یە کو مرۆڤ پێ دشێت ژ گیانەوەران بلندتر ببیت.
ئیخوان ئەل-سەفا د پەرتووکا "رسائل إخوان الصفا" (بەرگێ ٣، ل. ٤٢١) دا دبێژن کو هزر رۆناهیەکە ژ رۆناهیا خودێ و رێکەکە بۆ تێگەهشتنا سروشتێ و گەردوونی. ئەو هزرێ وەک ئامرازەکێ گرنگ دبینن بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ راستیا هەبوونێ.
جاحز:
جاحز (٧٧٦-٨٦٨ز) د پەرتووکا "الحیوان" (بەرگێ ١، ل. ٢٠٦) دا باس ژ هزرێ دکەت وەک شیانەکا تایبەت کو مرۆڤ پێ ژ گیانەوەران جودا دبیت. ئەو دبێژیت کو هزر نیشانا مەزناهیا خودێ یە د ئافراندنا مرۆڤی دا.
ئیبن خەلدوون :
ئیبن خەلدوون (١٣٣٢-١٤٠٦ز) ب دیتنا خۆ یا جڤاکی، د "المقدمة" (ل. ٥٤٥) دا، هزرێ ب شێوەیەکێ جڤاکی شرۆڤە دکەت. ئەو دبێژیت کو هزر ب رێیا پەروەردە و ژینگەهێ پێش دکەڤیت و گەشە دکەت. هەروەسا، ئەو گرنگیێ ددە پەیوەندیا د ناڤبەرا هزر و پێشکەفتنا شارستانیەتێ دا.
ئەل-رازی:
ئەل-رازی (٨٦٤-٩٢٥ز) د پەرتووکا "الطب الروحاني" (ل. ٣٢) دا دبێژیت کو هزر بەخشینەکا خودایی یە و دڤێت مرۆڤ وێ بکاربینیت بۆ باشکرنا ژیانا خۆ و یێن دۆر خۆ. ئەو هزرێ وەک رێبەرەک دبینیت بۆ ژیانەکا باش و دروست.
ئەبو حەیان ئەل-تەوحیدی:
ئەبو حەیان ئەل-تەوحیدی (٩٢٣-١٠٢٣ز) د پەرتووکا "المقابسات" (ل. ١٧٨) دا، هزرێ وەک هێزەکا ناڤخۆیی یا مرۆڤی دبینیت کو دشێت راستیێ ژ نەراستیێ جودا بکەت. ئەو باوەر دکەت کو هزر دڤێت ب زانست و ئەزموونان بهێتە خورتکرن.
ئەل-ئامیری:
ئەل-ئامیری (٩١٢-٩٩٢ز) د پەرتووکا "الإعلام بمناقب الإسلام" (ل. ١٤٣) دا، دبێژیت کو هزر رۆلەکێ دووانە دلیزیت: یێ ئێکێ وەک رێبەرەک بۆ تێگەهشتنا ئایینی، و یێ دووێ وەک ئامرازەک بۆ پێشخستنا زانستی.
مەولانا جەلالەدین رۆمی:
مەولانا جەلالەدین رۆمی (١٢٠٧-١٢٧٣ز) د "مثنوي معنوي" (بەرگێ ٤، ل. ٣٢٤) دا، هزرێ ب شێوەیەکێ سۆفیگەری شرۆڤە دکەت. ئەو دبێژیت کو هزر تەنێ رێکەک نینە بۆ تێگەهشتنا جیهانا دەرڤە، لێ هەروەسا کلیلەکە بۆ نیاسینا جیهانا ناڤخۆیی یا مرۆڤی.
ئیمام جورجانی:
ئیمام جورجانی (١٣٣٩-١٤١٣ز) د پەرتووکا "التعریفات" (ل. ٨٧) دا، پێناسەیەکا گشتی یا هزرێ پێشکێش دکەت و دبێژیت کو هزر هێزەکە کو مرۆڤ پێ دشێت تشتان تێبگەهیت و وان ژێک جودا بکەت، و هەروەسا پەیوەندیێن د ناڤبەرا وان دا دیار بکەت.
ئەڤ هەمی فەیلەسۆف و زانا، سەرەرای جوداهیێن د دیتن و باوەریێن وان دا، هەمی د ئێک خالێ دا هەڤبەش بوون: وان هزر دیت وەک هێزەکا مەزن کو دشێت رێیا راست نیشانی مرۆڤی بدەت. وان باوەری پێ هەبوو کو هزر کلیلا ڤەکرنا دەرگەهێن زانین و راستیێ یە، و رێکەکە بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ بلندترین پلەیێن کەمالێ.
ئەڤرۆ ژی، پشتی سەدان سالان، هزرێن ڤان زانایان هێشتا زیندی نە و کارتێکرنەکا مەزن ل سەر هزرا ئیسلامی ب تایبەیی و جیهانێ ب گشتی هەیە. ئەو وەک چرایێن رۆناهیێ نە کو رێیا پێشکەفتن و گەشەکرنێ نیشانی مە ددەن، و دبنە سەرچاوەیێن ئیلهامێ بۆ نفشێن نوی.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
17 Nov, 13:51
بەشێ سێیێ:
ل گورەی فەیلەسۆفێن ئیسلامی و ڕۆژهەلات، هزر چییە ؟
نڤیسین: محسن اسماعیل
د رۆژهەلاتا ناڤین دا، ل سەردەمێن زێرین یێن شارستانیەتا ئیسلامی، کۆمەکا فەیلەسۆف و زانایێن مەزن دەرکەفتن و هزرێن وان وەک چرایێن رۆناهیێ رێ نیشانی مرۆڤایەتیێ دان. ئەڤ زانا، ب هزرێن خۆ یێن کویر و دیتنێن خۆ یێن بەرفرەه، شیان پەیوەندیەکێ د ناڤبەرا ئایین و هزرێ دا چێبکەن، و رێکەکا نوی بۆ تێگەهشتنا هەبوونێ ڤەکەن.
ئیبن تەیمیە:
ئیبن تەیمیە زانایەکێ مەزنێ ئیسلامێ بوو و ل سالا ١٢٦٣ێ هاتیە دنیایێ و ل سالا ١٣٢٨ێ کۆچا دویماهیێ کریە. ئەو زانایێ کو ب هزرێن خۆ یێن رەسەن ناڤدار بوو، هزر و ئایین وەک دو بالێن باز دیتن کو پێکڤە دفرن. ئەو ل دۆر هزرێ د پەرتووکا "درء تعارض العقل والنقل" (بەرگێ ١، لاپەر ٨٧-٩٠) دا دبێژیت هزر و قورئان و حەدیس ناکەڤنە د ناڤ دژایەتیێ دا، و خودێ هزر دایە مرۆڤی دا قورئان و حەدیسا باش تێبگەهیت.
د پەرتووکا "الرد على المنطقيين" (لاپەر ١٤٥) دا، وی گۆتیە هزر ب تنێ بەسی نینە و بێی قورئان و حەدیسا دشێت مرۆڤی ببەتە رێکێت شاش. هەروەسا د "مجموع الفتاوى" (بەرگێ ٣، لاپەر ٣٣٨) دا دیار دکەت کو هزر رێکەکە بۆ زانینێ، لێ نە تنێ رێکە، و دڤێت مرۆڤ گوهـ بدەتە تجرۆبە و دیتنێت خۆ ژی.
د پەرتووکا "نقض المنطق" (لاپەر ٦٧) دا، وی رەخنە ل فەیلەسۆفێت یۆنانی گرتن کو پتر پشتا خۆ ب هزرێ گرێددەن و گۆتیە مەنتقا یۆنانی نە پێتڤییە بۆ گەهشتنا راستیێ. هەروەسا د پەرتووکا "الاستقامة" (بەرگێ ١، لاپەر ٨٩) دا دیار دکەت کو هزر دڤێت د خزمەتا فامکرنا دینی دا بیت.
ل دۆر ئیجتیهادێ، د "مجموع الفتاوى" (بەرگێ ٢٠، لاپەر ٢١٠) دا دبێژیت هزر گەلەک گرنگە، لێ دڤێت د ناڤ سنوورێت شەریعەتێ دا بیت و دڤێت مرۆڤ هزرێ بکاربینیت بۆ فامکرنا حوکمێت شەرعی. د پەرتووکا "العبودية" (لاپەر ٤٤) دا، وی باوەری پێ هەبوو کو هزرا دروست دێ بیتە ئەگەرێ رەوشتێت باش و هزرا خراب دێ بیتە ئەگەرێ رەوشتێت خراب.
ب کورتی، ئیبن تەیمیە دبێژیت هزر گرنگە، لێ دڤێت ل دویڤ قورئان و حەدیسێ بیت. ل دەف وی، دڤێت مرۆڤ هزر و دین پێکڤە بکاربینیت دا بگەهیتە راستیێ. ئەڤ دیتنە یا وی هێشتا ژی کارتێکرنەکا مەزن ل سەر هزرا ئیسلامی هەیە، و گەلەک زانایێت ئیسلامێ پشتەڤانیا دیتنێت وی دکەن.
ئیبن سینا:
ئیبن سینا (٩٨٠-١٠٣٧ز) د پەرتووکا خۆ یا "کتاب الشفاء" (بەرگێ ٢، ل. ١٨٧) دا دبێژیت کو هزر هێزەکا گیانی یە و تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا مرۆڤی یە. ئەو هزرێ دابەشی دو بەشان دکەت: هزرا کریار کو رێنیشاندەرا کریار و رەفتارێن مرۆڤی یە، و هزرا تیۆری کو رێکا گەهشتنا راستیێ یە. ب دیتنا وی، هزر وەک چرایەکە کو رێیا راست نیشانی مرۆڤی ددەت.
فارابی:
فارابی (٨٧٢-٩٥٠ز) ئەو فەیلەسۆفێ کو ب "مامۆستایێ دووێ" دهاتە ناسین، د پەرتووکا "آراء أهل المدینة الفاضلة" (ل. ٢٣٤) دا، هزرێ وەک رۆناهیەک دبینیت کو د گیانێ مرۆڤی دا هەیە. ب باوەریا وی، هزر نە تەنێ شیانا جوداکرنا باش و خرابێ یە، لێ هەروەسا رێکەکە بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ کەمالێ. فارابی دبێژیت کو هزر دکارە مرۆڤی بگەهینیتە بلندترین ئاستێن زانین و فامکرنێ.
غەزالی:
غەزالی (١٠٥٨-١١١١ز) د پەرتووکا "إحیاء علوم الدین" (بەرگێ ١، ل. ٨٩) دا دیارترین شرۆڤە ل سەر هزرێ پێشکێش دکەت. ئەو هزرێ وەک دیاریەکا خودایی دبینیت و دبێژیت کو هزر ئامرازێ نیاسینا خودێ یە. لێ د هەمان دەم دا، غەزالی تەئکید دکەت کو هزر دڤێت ل ژێر کۆنترۆلا باوەری و ئایینی دا بیت، دا کو نەکەڤیتە د شاشیێ دا.
ئیبن روشد:
ئیبن روشد (١١٢٦-١١٩٨ز) د پەرتووکا "فصل المقال" (ل. ١٥٦) دا، هەولا لێکنێزیککرنا هزر و ئایینی ددەت. ئەو دبێژیت کو هزر و وەحی (ئایین) ناکەڤنە د ناکۆکیێ دا، بەلکو هەردو رێکێن گەهشتنا راستیێ نە. ب دیتنا وی، هزر دکارە ببیتە رێکەک بۆ راڤەکرنا راستیێن ئایینی و تێگەهشتنا هەبوونێ.
کیندی:
کیندی (٨٠١-٨٧٣ز) د پەرتووکا "رسائل الکندي الفلسفیة" (ل. ٩٧) دا، هزرێ وەک هێزەکا سروشتی یا مرۆڤی دبینیت. ئەو باوەر دکەت کو هزر رێکا سەرەکی یە بۆ گەهشتنا زانینێ و دڤێت د لێکۆلینێن خۆ دا سەربەست بیت. کیندی هەروەسا گرنگیەکا تایبەت ددە پەروەردەکرن و گەشەپێدانا هزرێ.
ئیبن توفەیل:
ئیبن توفەیل (١١٠٥-١١٨٥ز) د پەرتووکا خۆ یا ناڤدار "حي بن یقظان" (ل. ٤٥-٨٩) دا، دیتنەکا تایبەت و بەرفرەه ل سەر هزرێ پێشکێش دکەت. د ڤێ پەرتووکێ دا، ئەو ب رێیا چیرۆکا زارۆکەکێ کو ل سەر گزیرتەیەکا دوور ب تنێ مەزن دبیت، شرۆڤە دکەت کا چاوا هزر دشێت بێی فێرکرن و کارتێکرنا جڤاکی گەشە بکەت.
ب دیتنا ئیبن توفەیل:
١. هزر هێزەکا سروشتی یە د ناڤ مرۆڤی دا هەیە و نە گرێدایی چ فێرکرن یان پەروەردەیەکا دەرەکی یە.
٢. د پەرتووکا "حي بن یقظان" (ل. ٦٧) دا، ئەو دیار دکەت کو مرۆڤ دکارە ب تنێ ب کارئینانا هزرا خۆ بگەهیتە راستیێن گەردوونی و خودایی.
٣. د بەشێ سێیێ یێ پەرتووکێ دا (ل.
ل گورەی فەیلەسۆفێن ئیسلامی و ڕۆژهەلات، هزر چییە ؟
نڤیسین: محسن اسماعیل
د رۆژهەلاتا ناڤین دا، ل سەردەمێن زێرین یێن شارستانیەتا ئیسلامی، کۆمەکا فەیلەسۆف و زانایێن مەزن دەرکەفتن و هزرێن وان وەک چرایێن رۆناهیێ رێ نیشانی مرۆڤایەتیێ دان. ئەڤ زانا، ب هزرێن خۆ یێن کویر و دیتنێن خۆ یێن بەرفرەه، شیان پەیوەندیەکێ د ناڤبەرا ئایین و هزرێ دا چێبکەن، و رێکەکا نوی بۆ تێگەهشتنا هەبوونێ ڤەکەن.
ئیبن تەیمیە:
ئیبن تەیمیە زانایەکێ مەزنێ ئیسلامێ بوو و ل سالا ١٢٦٣ێ هاتیە دنیایێ و ل سالا ١٣٢٨ێ کۆچا دویماهیێ کریە. ئەو زانایێ کو ب هزرێن خۆ یێن رەسەن ناڤدار بوو، هزر و ئایین وەک دو بالێن باز دیتن کو پێکڤە دفرن. ئەو ل دۆر هزرێ د پەرتووکا "درء تعارض العقل والنقل" (بەرگێ ١، لاپەر ٨٧-٩٠) دا دبێژیت هزر و قورئان و حەدیس ناکەڤنە د ناڤ دژایەتیێ دا، و خودێ هزر دایە مرۆڤی دا قورئان و حەدیسا باش تێبگەهیت.
د پەرتووکا "الرد على المنطقيين" (لاپەر ١٤٥) دا، وی گۆتیە هزر ب تنێ بەسی نینە و بێی قورئان و حەدیسا دشێت مرۆڤی ببەتە رێکێت شاش. هەروەسا د "مجموع الفتاوى" (بەرگێ ٣، لاپەر ٣٣٨) دا دیار دکەت کو هزر رێکەکە بۆ زانینێ، لێ نە تنێ رێکە، و دڤێت مرۆڤ گوهـ بدەتە تجرۆبە و دیتنێت خۆ ژی.
د پەرتووکا "نقض المنطق" (لاپەر ٦٧) دا، وی رەخنە ل فەیلەسۆفێت یۆنانی گرتن کو پتر پشتا خۆ ب هزرێ گرێددەن و گۆتیە مەنتقا یۆنانی نە پێتڤییە بۆ گەهشتنا راستیێ. هەروەسا د پەرتووکا "الاستقامة" (بەرگێ ١، لاپەر ٨٩) دا دیار دکەت کو هزر دڤێت د خزمەتا فامکرنا دینی دا بیت.
ل دۆر ئیجتیهادێ، د "مجموع الفتاوى" (بەرگێ ٢٠، لاپەر ٢١٠) دا دبێژیت هزر گەلەک گرنگە، لێ دڤێت د ناڤ سنوورێت شەریعەتێ دا بیت و دڤێت مرۆڤ هزرێ بکاربینیت بۆ فامکرنا حوکمێت شەرعی. د پەرتووکا "العبودية" (لاپەر ٤٤) دا، وی باوەری پێ هەبوو کو هزرا دروست دێ بیتە ئەگەرێ رەوشتێت باش و هزرا خراب دێ بیتە ئەگەرێ رەوشتێت خراب.
ب کورتی، ئیبن تەیمیە دبێژیت هزر گرنگە، لێ دڤێت ل دویڤ قورئان و حەدیسێ بیت. ل دەف وی، دڤێت مرۆڤ هزر و دین پێکڤە بکاربینیت دا بگەهیتە راستیێ. ئەڤ دیتنە یا وی هێشتا ژی کارتێکرنەکا مەزن ل سەر هزرا ئیسلامی هەیە، و گەلەک زانایێت ئیسلامێ پشتەڤانیا دیتنێت وی دکەن.
ئیبن سینا:
ئیبن سینا (٩٨٠-١٠٣٧ز) د پەرتووکا خۆ یا "کتاب الشفاء" (بەرگێ ٢، ل. ١٨٧) دا دبێژیت کو هزر هێزەکا گیانی یە و تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا مرۆڤی یە. ئەو هزرێ دابەشی دو بەشان دکەت: هزرا کریار کو رێنیشاندەرا کریار و رەفتارێن مرۆڤی یە، و هزرا تیۆری کو رێکا گەهشتنا راستیێ یە. ب دیتنا وی، هزر وەک چرایەکە کو رێیا راست نیشانی مرۆڤی ددەت.
فارابی:
فارابی (٨٧٢-٩٥٠ز) ئەو فەیلەسۆفێ کو ب "مامۆستایێ دووێ" دهاتە ناسین، د پەرتووکا "آراء أهل المدینة الفاضلة" (ل. ٢٣٤) دا، هزرێ وەک رۆناهیەک دبینیت کو د گیانێ مرۆڤی دا هەیە. ب باوەریا وی، هزر نە تەنێ شیانا جوداکرنا باش و خرابێ یە، لێ هەروەسا رێکەکە بۆ گەهشتنا مرۆڤی بۆ کەمالێ. فارابی دبێژیت کو هزر دکارە مرۆڤی بگەهینیتە بلندترین ئاستێن زانین و فامکرنێ.
غەزالی:
غەزالی (١٠٥٨-١١١١ز) د پەرتووکا "إحیاء علوم الدین" (بەرگێ ١، ل. ٨٩) دا دیارترین شرۆڤە ل سەر هزرێ پێشکێش دکەت. ئەو هزرێ وەک دیاریەکا خودایی دبینیت و دبێژیت کو هزر ئامرازێ نیاسینا خودێ یە. لێ د هەمان دەم دا، غەزالی تەئکید دکەت کو هزر دڤێت ل ژێر کۆنترۆلا باوەری و ئایینی دا بیت، دا کو نەکەڤیتە د شاشیێ دا.
ئیبن روشد:
ئیبن روشد (١١٢٦-١١٩٨ز) د پەرتووکا "فصل المقال" (ل. ١٥٦) دا، هەولا لێکنێزیککرنا هزر و ئایینی ددەت. ئەو دبێژیت کو هزر و وەحی (ئایین) ناکەڤنە د ناکۆکیێ دا، بەلکو هەردو رێکێن گەهشتنا راستیێ نە. ب دیتنا وی، هزر دکارە ببیتە رێکەک بۆ راڤەکرنا راستیێن ئایینی و تێگەهشتنا هەبوونێ.
کیندی:
کیندی (٨٠١-٨٧٣ز) د پەرتووکا "رسائل الکندي الفلسفیة" (ل. ٩٧) دا، هزرێ وەک هێزەکا سروشتی یا مرۆڤی دبینیت. ئەو باوەر دکەت کو هزر رێکا سەرەکی یە بۆ گەهشتنا زانینێ و دڤێت د لێکۆلینێن خۆ دا سەربەست بیت. کیندی هەروەسا گرنگیەکا تایبەت ددە پەروەردەکرن و گەشەپێدانا هزرێ.
ئیبن توفەیل:
ئیبن توفەیل (١١٠٥-١١٨٥ز) د پەرتووکا خۆ یا ناڤدار "حي بن یقظان" (ل. ٤٥-٨٩) دا، دیتنەکا تایبەت و بەرفرەه ل سەر هزرێ پێشکێش دکەت. د ڤێ پەرتووکێ دا، ئەو ب رێیا چیرۆکا زارۆکەکێ کو ل سەر گزیرتەیەکا دوور ب تنێ مەزن دبیت، شرۆڤە دکەت کا چاوا هزر دشێت بێی فێرکرن و کارتێکرنا جڤاکی گەشە بکەت.
ب دیتنا ئیبن توفەیل:
١. هزر هێزەکا سروشتی یە د ناڤ مرۆڤی دا هەیە و نە گرێدایی چ فێرکرن یان پەروەردەیەکا دەرەکی یە.
٢. د پەرتووکا "حي بن یقظان" (ل. ٦٧) دا، ئەو دیار دکەت کو مرۆڤ دکارە ب تنێ ب کارئینانا هزرا خۆ بگەهیتە راستیێن گەردوونی و خودایی.
٣. د بەشێ سێیێ یێ پەرتووکێ دا (ل.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
16 Nov, 22:53
✬💡✬
+ژیانت چۆن تێپەڕی؟
_صەبر لە دوای صەبر....
🥺🤍🧸
+ژیانت چۆن تێپەڕی؟
_صەبر لە دوای صەبر....
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
16 Nov, 07:15
✬💡✬
ھەستێن خوە ژبیربکە، و ئێدی بتنێ تو وێ چەندێ ل بیراخوە بینە یا کو تو ژ ھەژی.
🥺🤍🧸
ھەستێن خوە ژبیربکە، و ئێدی بتنێ تو وێ چەندێ ل بیراخوە بینە یا کو تو ژ ھەژی.
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 22:48
✬💡✬
بئ هيڤى بون د چيروكامه دا نه هاتيه نفيسين, تشته كى باش بجيت دئ تشته كئ باشتر هيت
🥺🤍🧸
بئ هيڤى بون د چيروكامه دا نه هاتيه نفيسين, تشته كى باش بجيت دئ تشته كئ باشتر هيت
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 21:25
5. پەیوەندیێن جڤاکی: فێمکرنا پەیوەندیا ناڤبەرا هێز و زانینێ (فۆکۆ)، تێگەهشتنا رۆلا زمانی د پەیوەندیێن مە دا (ویتگنشتاین)، هاریکاری دکەت کو ئەم جڤاکێ باشتر فێم بکەین
6. ئازادی و بەرپرسیاری: تێگەهشتنا ئازادیا مرۆڤی (سارتەر)، ناسکرنا بەرپرسیاریا مە یا ژ بۆ بریارێن خۆ، گرنگیا ئافراندنا واتەیا ژیانێ.
7. پێشڤەچوونا کەسایەتی: گرنگیا پێشڤەچوونا بەردەوام (هێگل)، تێگەهشتنا رۆلا مە د ئافراندنا خۆ دا، هینبوونا کا ئەم چاوا دشێین خۆ باشتر بکەین.
8. زانست و تەکنۆلۆژی: هاریکاری دکەت د فێمکرنا سنوورێن زانینێ دا، گرنگیا بالانسکرنا زانست و ئەخلاقێ، تێگەهشتنا رۆلا تەکنۆلۆژیێ د ژیانا مە دا
9. ئەخلاق و بریاردان: هاریکاری دکەت د بریاردانێن ئەخلاقی دا، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین نرخێن خۆ بئافرینین، گرنگیا بەرپرسیاریا جڤاکی.
10. پاشەرۆژ و تێگەهشتن: هاریکاری دکەت د فێمکرنا گوهۆرینێن جڤاکی دا، پەرسپەکتیف ددەت سەر پرسگرێکێن نوی، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین ب گوهۆرینان ڕا بهێنە گرێدان.
11. رێبەریا ژیانێ: هاریکاری دکەت د دیتنا واتەیا ژیانێ دا، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین ب سترەسێ رە مژویل ببین، پەرسپەکتیفێن جودا ژ بۆ ژیانا باش پێشکێش دکەت
12. چاندا رەخنەیی: فێری مە دکەت کو ئەم چاوا رەخنێ بگرین، هاریکاری دکەت کو ئەم پرۆپاگاندایێ بناسین، گرنگیا پرسکرنا بەردەوام نیشا ددەت.
6. ئازادی و بەرپرسیاری: تێگەهشتنا ئازادیا مرۆڤی (سارتەر)، ناسکرنا بەرپرسیاریا مە یا ژ بۆ بریارێن خۆ، گرنگیا ئافراندنا واتەیا ژیانێ.
7. پێشڤەچوونا کەسایەتی: گرنگیا پێشڤەچوونا بەردەوام (هێگل)، تێگەهشتنا رۆلا مە د ئافراندنا خۆ دا، هینبوونا کا ئەم چاوا دشێین خۆ باشتر بکەین.
8. زانست و تەکنۆلۆژی: هاریکاری دکەت د فێمکرنا سنوورێن زانینێ دا، گرنگیا بالانسکرنا زانست و ئەخلاقێ، تێگەهشتنا رۆلا تەکنۆلۆژیێ د ژیانا مە دا
9. ئەخلاق و بریاردان: هاریکاری دکەت د بریاردانێن ئەخلاقی دا، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین نرخێن خۆ بئافرینین، گرنگیا بەرپرسیاریا جڤاکی.
10. پاشەرۆژ و تێگەهشتن: هاریکاری دکەت د فێمکرنا گوهۆرینێن جڤاکی دا، پەرسپەکتیف ددەت سەر پرسگرێکێن نوی، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین ب گوهۆرینان ڕا بهێنە گرێدان.
11. رێبەریا ژیانێ: هاریکاری دکەت د دیتنا واتەیا ژیانێ دا، رێ نیشا ددەت کا ئەم چاوا دشێین ب سترەسێ رە مژویل ببین، پەرسپەکتیفێن جودا ژ بۆ ژیانا باش پێشکێش دکەت
12. چاندا رەخنەیی: فێری مە دکەت کو ئەم چاوا رەخنێ بگرین، هاریکاری دکەت کو ئەم پرۆپاگاندایێ بناسین، گرنگیا پرسکرنا بەردەوام نیشا ددەت.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 21:24
ل دویڤ وی، هزر د ناڤ ئەزموونا مە یا لەشی دا جهـ دگریت.
فۆکۆ:
فۆکۆ (د پەرتووکا "نیزاما تشتان"، ل. ١٨٩) هزرێ د چارچۆڤەیا دەسهەلاتێ دا دبینیت و دبێژیت هزر ب رێکا گۆتار و پراکتیکێن جڤاکی پێک دهێت و گرێدایی سیستەمێن دەسهەلاتێیە.
فۆکۆ گرنگیەکا تایبەت دا پەیوەندیا د ناڤبەرا زانین و هێزێ دا. وی دیت کو هەر سەردەمەک خودان "رێژیما راستیێ" یا خوەیە کو دیار دکەت کا چ راستە و چ شاشە، و ئەڤە ب رێکا دەزگەهێن جڤاکی و سیاسی تێ سەپاندن.
وی لێکۆلین ل سەر چەندین بابەتێن وەک نەخوەشخانە، گرتیخانە، و دەزگەهێن دن کر دا نیشان بدەت کا چەوا کۆنترۆل و چاڤدێری د جڤاکێن مۆدێرن دا کار دکەن. ب دیتنا وی، هێز نە تەنێ تشتەکێ نەگەتیڤە کو دچەوسینیت، لێ هەروەها تشتەکێ پۆزەتیڤە کو زانین و ناسنامەیان دئافرینیت.
دێریدا:
دێریدا (د پەرتووکا "دەربارەی گراماتۆلۆژیێ"، ل. 278) هزرێ وەک پرۆسێسەکا هەلوەشاندنێ دبینیت و دبێژیت هزرا راستەقینە ئەوە کو دکاریت دووالیزم و چەمکێن جێگیر هەلوەشینیت.
ئەڤ دیتنە رەخنەیی و هەلوەشینەرە و هەول ددەت کو سنوورێن هزرا کلاسیک دەرباز بکەت.
دەلۆز:
دەلۆز (د پەرتووکا " فەلسەفە چ تشتە؟"، ل. ١٤٥) هزرێ وەک داهێنان دبینیت. ل دویڤ وی، هزر نە تنێ تێگەهشتنا تشتێن هەیییە، بەلکو داهێنانا چەمک و تێگەهێن نوییە.
ئەڤ دیتنە گرنگیێ ددەتە لایەنێ داهێنەر یێ هزرێ و دبێژیت هزرا راستەقینە ئەوە کو تشتێن نوی دئافرینیت.
ئەڤ پێناسە و تێگەهشتنێن جودا یێن فەیلەسووفان بۆ هزرێ نیشان ددەن کو هزر دیاردەیەکا ئاڵۆزە و ناهێتە کورتکرن د پێناسەیەکا تەنگ دا. هەر فەیلەسووفەکی ژ گۆشەیەکی ڤە لێ نێریە و هەوڵ دایە تێبگەهیت کا هزر چییە و چاوا کار دکەت.
ئەڤ هزرێن فەلسەفی کاریگەریەکا مەزن ل سەر چەوانیا تێگەهشتنا مە یا جیهانێ و رۆلا مرۆڤی تێدا کرینە. هەر فەیلەسوفەکی تێگەهشتنەکا نوی پێشکێش کریە و رێکێن نوی یێن هزرکرنێ ڤەکرینە.
* گەشتا مە یا فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤایی یا ل سەر پرسا، هزر چییە ؟ ب دۆماهیک هات و ل بەشێ بهێت دێ باس ژ فەیلەسۆفێن ئیسلامی و ڕۆژهەلاتی کەین کا ئایا ل نک وانا هزر چییە
* کورتیا ڤی بەشی:
١. بیرمەندێن کلاسیک
ئەفلاتوون: هزر وەک رۆناهیەکێ یە د شکەفتا تاری دا، جیهانا مە تەنێ سیبەرە ژ جیهانا راستەقینە، پەروەردە رێکەکە بۆ دەرکەتن ژ تاریاتیێ.
ئەرستۆ: هزر تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانییە، راستی د ناڤ جیهانا هەستیاری دایە، چوار سەدەمێن بنگەهین: مادی، فۆرمی، کارا، داوی.
٢. بیرمەندێن مۆدێرن
دێکارت: "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم"، دووالیزما جەوهەرێ هزری و مادی، چوار گاڤێن مێتۆدی بۆ هزرکرنا درست.
کانت: هزر پرۆسێسەکا ئاڵۆزە بۆ رێکخستنا زانیاریان، جوداهیا "تشت ب خوە" و "دیاردە"، زانین ژ کارلێکا ئەزموون و مێشکی پەیدا دبیت.
٣. بیرمەندێن هەڤچەرخ
هێگل:هزر پرۆسێسەکا دیالێکتیکییە، تێز، ئەنتی-تێز، و سینتێز، پێشکەفتنا بەردەوام بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر
نیچە: رەخنەیا چاندا رۆژئاڤایی، گرنگیا ئیرادەیا هێزێ، چەمکا سوپەرمان و ئافراندنا بەهایێن نوی.
ویتگنشتاین: گرێدانا هزر و زمانی، سنوورێن زمانی سنوورێن هزرێنە، گرنگیا زمانی بۆ تێگەهشتنێ.
٤. بیرمەندێن هەبوونگەرایی
هایدگەر: هزر شێوەیەکێ هەبوونێیە، گرنگیا ئەزموونا راستەوخۆ، تێگەهشتنا هەبوونێ.
سارتەر، گرێدانا هزر و ئازادیێ، مەحکومبوون ب ئازادیێ، بەرپرسیاریا ئافراندنا خوە.
٥. بیرمەندێن نوی
فۆکۆ: هزر د چارچۆڤەیا دەسهەلاتێ دا، پەیوەندیا زانین و هێزێ، کاریگەریا سیستەمێن جڤاکی.
دێریدا: هزر وەک هەلوەشاندن، رەخنەیا دووالیزمێ، دەربازکرنا سنوورێن هزرا کلاسیک
دەلۆز: هزر وەک داهێنان ، گرنگیا ئافراندنا چەمکێن نوی، پێشخستنا دیتنێن نوی.
* مفایێن ڤی بەشی:
1. تێگەهشتنا خۆ و جیهانێ: ئەڤ دیتن هاریکاریا مە دکەن کو ئەم خۆ و جیهانا خۆ باشتر بناسین، هەر فەیلەسوف پەرسپەکتیڤەکا جودا پێشکێش دکەت کو دبیتە هاریکار ژ بۆ دیتنا راستیێ ژ گەلەک ئالیان ڤە، ئەم فێر دبین کا چاوا مرۆڤ د دیرۆکێ دا ل خۆ و جیهانێ نێریایە.
2. پێشڤەبرنا هزرکرنا رەخنەیی: ئەڤ فەلسەفە فێری مە دکەن کو ئەم چاوا بشێین ب ئاوایەکێ رەخنەیی بهزرین، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین پرسێن کویر بکەین، هاریکاریا مە دکەن کو ئەم ژ خاپاندنێن هێسان دویر بکەڤین.
3. چارەسەرکرنا پرسگرێکان: مێتودێن جودا یێن هزرکرنێ پێشکێش دکەن (وەک مێتودا دێکارتی)، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین پرسگرێکێن کۆمپلێکس پارچە بکەین و چارەسەر بکەین، فێری مە دکەن کو ئەم ژ گەلەک پەرسپەکتیڤان ڤە ل پرسگرێکان بنێرین.
4. پەروەردە و فێربوون: وەک ئەفلاتوون دبێژیت، پەروەردە رێیەکە ژ بۆ دەرکەتنا ژ تاریتیێ، گرنگیا فێربوونا بەردەوام نیشا ددەن، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین زانینا خۆ کویرتر بکەین.
فۆکۆ:
فۆکۆ (د پەرتووکا "نیزاما تشتان"، ل. ١٨٩) هزرێ د چارچۆڤەیا دەسهەلاتێ دا دبینیت و دبێژیت هزر ب رێکا گۆتار و پراکتیکێن جڤاکی پێک دهێت و گرێدایی سیستەمێن دەسهەلاتێیە.
فۆکۆ گرنگیەکا تایبەت دا پەیوەندیا د ناڤبەرا زانین و هێزێ دا. وی دیت کو هەر سەردەمەک خودان "رێژیما راستیێ" یا خوەیە کو دیار دکەت کا چ راستە و چ شاشە، و ئەڤە ب رێکا دەزگەهێن جڤاکی و سیاسی تێ سەپاندن.
وی لێکۆلین ل سەر چەندین بابەتێن وەک نەخوەشخانە، گرتیخانە، و دەزگەهێن دن کر دا نیشان بدەت کا چەوا کۆنترۆل و چاڤدێری د جڤاکێن مۆدێرن دا کار دکەن. ب دیتنا وی، هێز نە تەنێ تشتەکێ نەگەتیڤە کو دچەوسینیت، لێ هەروەها تشتەکێ پۆزەتیڤە کو زانین و ناسنامەیان دئافرینیت.
دێریدا:
دێریدا (د پەرتووکا "دەربارەی گراماتۆلۆژیێ"، ل. 278) هزرێ وەک پرۆسێسەکا هەلوەشاندنێ دبینیت و دبێژیت هزرا راستەقینە ئەوە کو دکاریت دووالیزم و چەمکێن جێگیر هەلوەشینیت.
ئەڤ دیتنە رەخنەیی و هەلوەشینەرە و هەول ددەت کو سنوورێن هزرا کلاسیک دەرباز بکەت.
دەلۆز:
دەلۆز (د پەرتووکا " فەلسەفە چ تشتە؟"، ل. ١٤٥) هزرێ وەک داهێنان دبینیت. ل دویڤ وی، هزر نە تنێ تێگەهشتنا تشتێن هەیییە، بەلکو داهێنانا چەمک و تێگەهێن نوییە.
ئەڤ دیتنە گرنگیێ ددەتە لایەنێ داهێنەر یێ هزرێ و دبێژیت هزرا راستەقینە ئەوە کو تشتێن نوی دئافرینیت.
ئەڤ پێناسە و تێگەهشتنێن جودا یێن فەیلەسووفان بۆ هزرێ نیشان ددەن کو هزر دیاردەیەکا ئاڵۆزە و ناهێتە کورتکرن د پێناسەیەکا تەنگ دا. هەر فەیلەسووفەکی ژ گۆشەیەکی ڤە لێ نێریە و هەوڵ دایە تێبگەهیت کا هزر چییە و چاوا کار دکەت.
ئەڤ هزرێن فەلسەفی کاریگەریەکا مەزن ل سەر چەوانیا تێگەهشتنا مە یا جیهانێ و رۆلا مرۆڤی تێدا کرینە. هەر فەیلەسوفەکی تێگەهشتنەکا نوی پێشکێش کریە و رێکێن نوی یێن هزرکرنێ ڤەکرینە.
* گەشتا مە یا فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤایی یا ل سەر پرسا، هزر چییە ؟ ب دۆماهیک هات و ل بەشێ بهێت دێ باس ژ فەیلەسۆفێن ئیسلامی و ڕۆژهەلاتی کەین کا ئایا ل نک وانا هزر چییە
* کورتیا ڤی بەشی:
١. بیرمەندێن کلاسیک
ئەفلاتوون: هزر وەک رۆناهیەکێ یە د شکەفتا تاری دا، جیهانا مە تەنێ سیبەرە ژ جیهانا راستەقینە، پەروەردە رێکەکە بۆ دەرکەتن ژ تاریاتیێ.
ئەرستۆ: هزر تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانییە، راستی د ناڤ جیهانا هەستیاری دایە، چوار سەدەمێن بنگەهین: مادی، فۆرمی، کارا، داوی.
٢. بیرمەندێن مۆدێرن
دێکارت: "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم"، دووالیزما جەوهەرێ هزری و مادی، چوار گاڤێن مێتۆدی بۆ هزرکرنا درست.
کانت: هزر پرۆسێسەکا ئاڵۆزە بۆ رێکخستنا زانیاریان، جوداهیا "تشت ب خوە" و "دیاردە"، زانین ژ کارلێکا ئەزموون و مێشکی پەیدا دبیت.
٣. بیرمەندێن هەڤچەرخ
هێگل:هزر پرۆسێسەکا دیالێکتیکییە، تێز، ئەنتی-تێز، و سینتێز، پێشکەفتنا بەردەوام بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر
نیچە: رەخنەیا چاندا رۆژئاڤایی، گرنگیا ئیرادەیا هێزێ، چەمکا سوپەرمان و ئافراندنا بەهایێن نوی.
ویتگنشتاین: گرێدانا هزر و زمانی، سنوورێن زمانی سنوورێن هزرێنە، گرنگیا زمانی بۆ تێگەهشتنێ.
٤. بیرمەندێن هەبوونگەرایی
هایدگەر: هزر شێوەیەکێ هەبوونێیە، گرنگیا ئەزموونا راستەوخۆ، تێگەهشتنا هەبوونێ.
سارتەر، گرێدانا هزر و ئازادیێ، مەحکومبوون ب ئازادیێ، بەرپرسیاریا ئافراندنا خوە.
٥. بیرمەندێن نوی
فۆکۆ: هزر د چارچۆڤەیا دەسهەلاتێ دا، پەیوەندیا زانین و هێزێ، کاریگەریا سیستەمێن جڤاکی.
دێریدا: هزر وەک هەلوەشاندن، رەخنەیا دووالیزمێ، دەربازکرنا سنوورێن هزرا کلاسیک
دەلۆز: هزر وەک داهێنان ، گرنگیا ئافراندنا چەمکێن نوی، پێشخستنا دیتنێن نوی.
* مفایێن ڤی بەشی:
1. تێگەهشتنا خۆ و جیهانێ: ئەڤ دیتن هاریکاریا مە دکەن کو ئەم خۆ و جیهانا خۆ باشتر بناسین، هەر فەیلەسوف پەرسپەکتیڤەکا جودا پێشکێش دکەت کو دبیتە هاریکار ژ بۆ دیتنا راستیێ ژ گەلەک ئالیان ڤە، ئەم فێر دبین کا چاوا مرۆڤ د دیرۆکێ دا ل خۆ و جیهانێ نێریایە.
2. پێشڤەبرنا هزرکرنا رەخنەیی: ئەڤ فەلسەفە فێری مە دکەن کو ئەم چاوا بشێین ب ئاوایەکێ رەخنەیی بهزرین، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین پرسێن کویر بکەین، هاریکاریا مە دکەن کو ئەم ژ خاپاندنێن هێسان دویر بکەڤین.
3. چارەسەرکرنا پرسگرێکان: مێتودێن جودا یێن هزرکرنێ پێشکێش دکەن (وەک مێتودا دێکارتی)، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین پرسگرێکێن کۆمپلێکس پارچە بکەین و چارەسەر بکەین، فێری مە دکەن کو ئەم ژ گەلەک پەرسپەکتیڤان ڤە ل پرسگرێکان بنێرین.
4. پەروەردە و فێربوون: وەک ئەفلاتوون دبێژیت، پەروەردە رێیەکە ژ بۆ دەرکەتنا ژ تاریتیێ، گرنگیا فێربوونا بەردەوام نیشا ددەن، رێ نیشا ددەن کا ئەم چاوا دشێین زانینا خۆ کویرتر بکەین.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 21:24
هزرێ وەک پرۆسێسەکا ئاڵۆز دبینیت کو تێدا مێشکێ مرۆڤی زانیاریێن هەستیاری ب رێکا کاتێگۆریێن پێشین رێکدئێخیت. ل دویڤ کانتی، هزر نە تنێ کۆمکرنا زانیاریانە، بەلکو پرۆسێسەکا چالاکە کو تێدا مێشک فۆرمێ دئێخیتە سەر زانیاریان.
کانت شۆرەشەکا مەزن د فەلسەفەیێ دا پێک ئینا. وی دیت کو نە تەنێ تشت کاریگەریێ ل سەر مە دکەن، لێ ئەم ژی ب رێکا کاتێگۆریێن خوە یێن هزری کاریگەریێ ل سەر تێگەهشتنا خوە یا تشتان دکەین. ئانکو زانین ئەنجامێ هەڤکاریا دوو لایەنانە: داتایێن کو ژ دەرڤە دهێن و شێوازێ کو مێشکێ مە وان رێک دئێخیت.
کانت دابەشکرنەکا گرنگ کر د ناڤبەرا "تشت ب خوە" و "دیاردە" دا. ئەم تەنێ دکارین دیاردەیان بناسین، ئانکو تشت چەوا بۆ مە دەردکەڤن. لێ "تشت ب خوە"، ئانکو تشت چەوانە سەربخوە ژ تێگەهشتنا مە، ئەم نکارین بناسین.
ئانکو هندەک چارچۆڤەیێن هزری هەنە کو بەری ئەزموونێ د مێشکێ مە دا هەنە. ئەڤە نیشان ددەت کو زانین نە تنێ ژ ئەزموونێ دهێت، بەلکو ژ کارلێکا ناڤبەرا ئەزموون و مێشکی پەیدا دبیت.
هێگل:
هێگل (د پەرتووکا "فێنۆمێنۆلۆژیا گیانی"، ل. ٢٧٨) هزرێ وەک پرۆسێسەکا دیالێکتیکی دبینیت کو تێدا راستی ب رێکا تێز، ئەنتی-تێز و سینتێزێ پێش دکەڤیت. ل دویڤ وی، هزر نە تشتەکێ ستاتیکە، بەلکو پرۆسێسەکا بەردەوامە کو بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر دچیت.
هیگل فەلسەفەیەکا دیالێکتیکی پێشکێش کر. ل دەف وی، راستی پرۆسەسەکا دینامیکیە کو ب رێکا سێ قۆناغان پێش دکەڤیت: ل دویڤ دیالێکتیکا وی، هەر هزرەک (تێز) دبیتە سەدەما پەیدابوونا هزرەکا دژ (ئەنتی-تێز) و پاشی هەردوو پێکڤە دگەهنە هزرەکا نوی (سینتێز).
ل دەف هیگلی، مێژوو پرۆسەسا پێشکەفتنا روحێ جیهانییە بەرەڤ ئازادیێ. هەر سەردەمەک قۆناغەکە د ڤێ رێکێ دا. وی باوەری پێ هەبوو کو فەلسەفە دکاریت ڤێ پرۆسەسێ تێبگەهیت و نیشان بدەت.
ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو هزر پرۆسێسەکا بەردەوامە کو بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر دچیت.
نیچە:
نیچە رەخنەیەکا توند ل کولتور و بەهایێن رۆژئاڤایی گرت. وی دیت کو مرۆڤایەتی کەتیە د قەیرانەکا کویر دا پشتی "مرنا خودێ". ب دیتنا وی، بەهایێن کەڤن یێن ئەخلاقی نەمانە و پێدڤیە مرۆڤ بەهایێن نوی بۆ خوە بئافرینیت.
نیچە گەلەک گرنگی دا هێزا ژیانێ و ئیرادەیا هێزێ. وی باوەری پێ هەبوو کو مرۆڤ دڤێت خوە بگوهۆریت و بگەهیتە قۆناغا "سوپەرمان"، ئانکو مرۆڤێ کو سەروی مرۆڤێ نهۆیە و دکاریت بەهایێن نوی بئافرینیت.
ویتگنشتاین:
ویتگنشتاین (د پەرتووکا "لێکۆلینێن فەلسەفی"، ل. ٣٤٥) گرنگیەکا تایبەت ددەتە پەیوەندیا هزر و زمانی. ئەو دبێژیت هزر بێی زمان ناهێتە تێگەهشتن و سنوورێن زمانی سنوورێن هزرا مەنە.
ویتگنشتاین دبێژیت هزر و زمان گەلەک گرێدایی ئێک و دوونە و نابیت ژ ئێک بهێنە جوداکرن. ل دویڤ وی، سنوورێن هزرا مە یێن گرێدایی سنوورێن زمانێ مەنە، ئانکو ئەم نکارین ل دەرڤەی چارچۆڤەیا زمانی هزر بکەین.
هایدگەر:
هایدگەر (د پەرتووکا "هەبوون و دەم"، ل. ١٥٦) هزرێ وەک شێوەیەکێ هەبوونێ دبینیت. ل دویڤ وی، هزر نە تنێ کریارەکە کو ئەم پێ رادبین، بەلکو هزر رێکەکە کو مرۆڤ پێ هەبوونا خوە و جیهانێ تێدگەهیت.
ئەڤ دیتنە پتر فێنۆمێنۆلۆژیکە و گرنگیێ ددەتە ئەزموونا راستەوخۆ یا هەبوونێ.
سارتەر:
سارتەر (د پەرتووکا "هەبوون و نەبوون"، ل. ٢٨٩) هزرێ ب ئازادیێ ڤە گرێددەت. ئەو دبێژیت هزر شیانا مرۆڤییە کو دکاریت خوە ژ دیاردەیێن دەرڤە ئازاد بکەت و واتەیێ بدەتە جیهانێ.
سارتەر، وەک سەرکێشێ ئێگزیستێنسیالیزمێ ( هەبوونگەرایێ )، دیت کو مرۆڤ "مەحکومێ ئازادیێ"یە. ب دیتنا وی، ناڤەرۆکا مرۆڤی پێشوەخت نەهاتیە دیارکرن و هەر کەسەک بەرپرسیارێ ئافراندنا خوەیە. ئەڤ ئازادیا تەمام دبیتە سەدەما دلتەنگی و دودلیێ.
سارتەر باوەری پێ هەبوو کو "هەبوون بەری ناڤەرۆکێ دهێت". ئانکو مرۆڤ پێشیێ هەیە، پاشێ ناڤەرۆکا خوە ب کریار و هەلبژارتنێن خوە دیار دکەت. ئەڤە بەرپرسیاریەکا مەزنە و گەلەک جاران دبیتە سەدەما ترس و تەنهاتیێ.
سارتەر دبێژیت هزر شیانا مرۆڤییە کو پێ دکاریت خوە ژ دیاردەیێن دەرڤە ئازاد بکەت. ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو هزر نە تنێ رێکەکە بۆ تێگەهشتنا جیهانێ، بەلکو هەروەسا رێکەکە بۆ گوهۆرینا جیهانێ و دانا واتەیێ ب ژیانێ.
هوسێرل:
هوسێرل (د پەرتووکا "رامانێن دێکارتی"، ل. ١٦٧) هزرێ وەک نیەتمەندی دبینیت، ئانکو هەر هزرەک هزرەکە دەربارەی تشتەکی. ل دویڤ وی، هزر هەردەم ئاراستەکریە بەرەڤ تشتەکی یان بابەتەکی.
ئەڤ دیتنا فێنۆمێنۆلۆژی نیشان ددەت کو هزر هەردەم ئاراستەکریە بەرەڤ بابەتەکی و نکاریت بێی بابەت هەبیت. ئەڤە گرنگیێ ددەتە پەیوەندیا هزر و بابەتی.
مێرلۆ-پۆنتی:
مێرلۆ-پۆنتی (د پەرتووکا "فێنۆمێنۆلۆژیا پەرسێپشنێ"، ل. ٢٣٤) هزرێ ب لەشی ڤە گرێددەت و دبێژیت کو هزر نە تشتەکێ جودایە ژ لەشی، بەلکو بەشەکە ژ هەبوونا مە یا لەشی.
ئەڤ دیتنە دژی دووالیزما دێکارتییە و نیشان ددەت کو هزر و لەش نکارن ژ ئێک بهێنە جوداکرن.
کانت شۆرەشەکا مەزن د فەلسەفەیێ دا پێک ئینا. وی دیت کو نە تەنێ تشت کاریگەریێ ل سەر مە دکەن، لێ ئەم ژی ب رێکا کاتێگۆریێن خوە یێن هزری کاریگەریێ ل سەر تێگەهشتنا خوە یا تشتان دکەین. ئانکو زانین ئەنجامێ هەڤکاریا دوو لایەنانە: داتایێن کو ژ دەرڤە دهێن و شێوازێ کو مێشکێ مە وان رێک دئێخیت.
کانت دابەشکرنەکا گرنگ کر د ناڤبەرا "تشت ب خوە" و "دیاردە" دا. ئەم تەنێ دکارین دیاردەیان بناسین، ئانکو تشت چەوا بۆ مە دەردکەڤن. لێ "تشت ب خوە"، ئانکو تشت چەوانە سەربخوە ژ تێگەهشتنا مە، ئەم نکارین بناسین.
ئانکو هندەک چارچۆڤەیێن هزری هەنە کو بەری ئەزموونێ د مێشکێ مە دا هەنە. ئەڤە نیشان ددەت کو زانین نە تنێ ژ ئەزموونێ دهێت، بەلکو ژ کارلێکا ناڤبەرا ئەزموون و مێشکی پەیدا دبیت.
هێگل:
هێگل (د پەرتووکا "فێنۆمێنۆلۆژیا گیانی"، ل. ٢٧٨) هزرێ وەک پرۆسێسەکا دیالێکتیکی دبینیت کو تێدا راستی ب رێکا تێز، ئەنتی-تێز و سینتێزێ پێش دکەڤیت. ل دویڤ وی، هزر نە تشتەکێ ستاتیکە، بەلکو پرۆسێسەکا بەردەوامە کو بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر دچیت.
هیگل فەلسەفەیەکا دیالێکتیکی پێشکێش کر. ل دەف وی، راستی پرۆسەسەکا دینامیکیە کو ب رێکا سێ قۆناغان پێش دکەڤیت: ل دویڤ دیالێکتیکا وی، هەر هزرەک (تێز) دبیتە سەدەما پەیدابوونا هزرەکا دژ (ئەنتی-تێز) و پاشی هەردوو پێکڤە دگەهنە هزرەکا نوی (سینتێز).
ل دەف هیگلی، مێژوو پرۆسەسا پێشکەفتنا روحێ جیهانییە بەرەڤ ئازادیێ. هەر سەردەمەک قۆناغەکە د ڤێ رێکێ دا. وی باوەری پێ هەبوو کو فەلسەفە دکاریت ڤێ پرۆسەسێ تێبگەهیت و نیشان بدەت.
ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو هزر پرۆسێسەکا بەردەوامە کو بەرەڤ تێگەهشتنەکا کویرتر دچیت.
نیچە:
نیچە رەخنەیەکا توند ل کولتور و بەهایێن رۆژئاڤایی گرت. وی دیت کو مرۆڤایەتی کەتیە د قەیرانەکا کویر دا پشتی "مرنا خودێ". ب دیتنا وی، بەهایێن کەڤن یێن ئەخلاقی نەمانە و پێدڤیە مرۆڤ بەهایێن نوی بۆ خوە بئافرینیت.
نیچە گەلەک گرنگی دا هێزا ژیانێ و ئیرادەیا هێزێ. وی باوەری پێ هەبوو کو مرۆڤ دڤێت خوە بگوهۆریت و بگەهیتە قۆناغا "سوپەرمان"، ئانکو مرۆڤێ کو سەروی مرۆڤێ نهۆیە و دکاریت بەهایێن نوی بئافرینیت.
ویتگنشتاین:
ویتگنشتاین (د پەرتووکا "لێکۆلینێن فەلسەفی"، ل. ٣٤٥) گرنگیەکا تایبەت ددەتە پەیوەندیا هزر و زمانی. ئەو دبێژیت هزر بێی زمان ناهێتە تێگەهشتن و سنوورێن زمانی سنوورێن هزرا مەنە.
ویتگنشتاین دبێژیت هزر و زمان گەلەک گرێدایی ئێک و دوونە و نابیت ژ ئێک بهێنە جوداکرن. ل دویڤ وی، سنوورێن هزرا مە یێن گرێدایی سنوورێن زمانێ مەنە، ئانکو ئەم نکارین ل دەرڤەی چارچۆڤەیا زمانی هزر بکەین.
هایدگەر:
هایدگەر (د پەرتووکا "هەبوون و دەم"، ل. ١٥٦) هزرێ وەک شێوەیەکێ هەبوونێ دبینیت. ل دویڤ وی، هزر نە تنێ کریارەکە کو ئەم پێ رادبین، بەلکو هزر رێکەکە کو مرۆڤ پێ هەبوونا خوە و جیهانێ تێدگەهیت.
ئەڤ دیتنە پتر فێنۆمێنۆلۆژیکە و گرنگیێ ددەتە ئەزموونا راستەوخۆ یا هەبوونێ.
سارتەر:
سارتەر (د پەرتووکا "هەبوون و نەبوون"، ل. ٢٨٩) هزرێ ب ئازادیێ ڤە گرێددەت. ئەو دبێژیت هزر شیانا مرۆڤییە کو دکاریت خوە ژ دیاردەیێن دەرڤە ئازاد بکەت و واتەیێ بدەتە جیهانێ.
سارتەر، وەک سەرکێشێ ئێگزیستێنسیالیزمێ ( هەبوونگەرایێ )، دیت کو مرۆڤ "مەحکومێ ئازادیێ"یە. ب دیتنا وی، ناڤەرۆکا مرۆڤی پێشوەخت نەهاتیە دیارکرن و هەر کەسەک بەرپرسیارێ ئافراندنا خوەیە. ئەڤ ئازادیا تەمام دبیتە سەدەما دلتەنگی و دودلیێ.
سارتەر باوەری پێ هەبوو کو "هەبوون بەری ناڤەرۆکێ دهێت". ئانکو مرۆڤ پێشیێ هەیە، پاشێ ناڤەرۆکا خوە ب کریار و هەلبژارتنێن خوە دیار دکەت. ئەڤە بەرپرسیاریەکا مەزنە و گەلەک جاران دبیتە سەدەما ترس و تەنهاتیێ.
سارتەر دبێژیت هزر شیانا مرۆڤییە کو پێ دکاریت خوە ژ دیاردەیێن دەرڤە ئازاد بکەت. ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو هزر نە تنێ رێکەکە بۆ تێگەهشتنا جیهانێ، بەلکو هەروەسا رێکەکە بۆ گوهۆرینا جیهانێ و دانا واتەیێ ب ژیانێ.
هوسێرل:
هوسێرل (د پەرتووکا "رامانێن دێکارتی"، ل. ١٦٧) هزرێ وەک نیەتمەندی دبینیت، ئانکو هەر هزرەک هزرەکە دەربارەی تشتەکی. ل دویڤ وی، هزر هەردەم ئاراستەکریە بەرەڤ تشتەکی یان بابەتەکی.
ئەڤ دیتنا فێنۆمێنۆلۆژی نیشان ددەت کو هزر هەردەم ئاراستەکریە بەرەڤ بابەتەکی و نکاریت بێی بابەت هەبیت. ئەڤە گرنگیێ ددەتە پەیوەندیا هزر و بابەتی.
مێرلۆ-پۆنتی:
مێرلۆ-پۆنتی (د پەرتووکا "فێنۆمێنۆلۆژیا پەرسێپشنێ"، ل. ٢٣٤) هزرێ ب لەشی ڤە گرێددەت و دبێژیت کو هزر نە تشتەکێ جودایە ژ لەشی، بەلکو بەشەکە ژ هەبوونا مە یا لەشی.
ئەڤ دیتنە دژی دووالیزما دێکارتییە و نیشان ددەت کو هزر و لەش نکارن ژ ئێک بهێنە جوداکرن.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 21:23
بەشێ دوویێ:
ل گورەی فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤا، هزر چییە ؟
نڤیسین: محسن اسماعیل
هزر ئێک ژ گرنگترین تایبەتمەندیێن مرۆڤایەتیێیە کو مرۆڤی ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت. هزر پرۆسێسەکا ئاڵۆزە کو تێدا مێشکێ مرۆڤی زانیاریان وەردگریت، شرۆڤە دکەت، رێکدئێخیت و بریارێن نوی ددەت. هزر دبیتە بنگەهـ بۆ زانست، فەلسەفە، هونەر و هەمی دەستکەفتێن مرۆڤایەتیێ. د دیرۆکا فەلسەفێ دا، گەلەک فەیلەسۆفان هەول دایە کو سروشت و رۆلا هزرێ فێم بکەن و شرۆڤە بکەن، لەورا دێ باس ژ هزر چییە ؟ ل گورەی فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤا کەین، کەرمکەن هەرن دناڤا جیهانا فەیلەسۆفان دا ل سەر ڤێ پرسێ:
ئەفلاتوون:
ل دویڤ ئەفلاتوونی (د پەرتووکا "کۆمار"، بەشێ چارێ، ل. ٢٣٤) هزر پرۆسێسەکە کو گیان پێ رادبیت بۆ گەهشتن ب راستیێ. ئەو دبێژیت هزر وەک ڕۆناهیەکێ یە د شکەفتا تاری دا، کو مرۆڤی بەرەڤ دەرڤەی شکەفتێ دبەت، ئانکو بەرەڤ ڕاستیا رەها.
ئەفلاتوون وەک ئێک ژ مەزنترین فەیلەسوفێن مێژوویێ، جیهان ب شێوەیەکێ تایبەت دیت. ل دەف وی، جیهانا مە یا بەرچاڤ تەنێ سیبەرەکە ژ جیهانا ڕاستەقینە. وی باوەری پێ هەبوو کو جیهانەکا دی یا کاملتر هەیە، جیهانا ئایدیایان یان فۆرمان. ئەڤ جیهانە نەگوهۆرە و هەردەم وەک خوە دمینیت.
د تیۆریا شکەفتێ دا، ئەفلاتوون وێنەیەکێ کاریگەر پێشکێش دکەت. و دبێژیت مرۆڤ وەک زیندانیێن د شکەفتەکێ دانە، پشتا وان بەرەڤ دەرڤەیە و تەنێ سیبەران ل سەر دیوارێ شکەفتێ دبینن. ئەو باوەر دکەن کو ئەڤ سیبەر ڕاستی بخوەنە، لێ ڕاستی د دەرڤەی شکەفتێ دایە. ئەڤە نیشان ددەت کا چەوا ئەم د جیهانا هەستیاری دا ژین و ڕاستیا کامل نابینین.
ئەفلاتوون گرنگیەکا مەزن دا پەروەردەیێ، چونکی ب باوەریا وی، پەروەردە رێکەکە کو دشێت مرۆڤی ژ تاریا نەزانینێ دەرئێخیت و بەرەڤ ڕۆناهیا زانینێ ببەت. وی باوەری پێ هەبوو کو هەر کەسەک خودان جەوهەرەکێ زێرینە، لێ پێدڤی پەروەردەیێیە دا ئەڤ جەوهەر دەرکەڤیت.
ئەفلاتوون هزرێ ب رۆناهیێ دشیبهینیت، کو تاریاتیا نەزانینێ ژناڤ دبەت. تەمسیلا شکەفتێ یا ئەفلاتوونی نیشان ددەت کو هزر رێکەکە بۆ رزگاربوون ژ جیهانا خاپینۆک و گەهشتن ب راستیا رەها. ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو ئەفلاتوون باوەر دکەت هزر شیانەکە کو دشێت مرۆڤی بگەهینیتە راستیێن بلند و نەگوهۆربار. ئەو هزرێ وەک رێکەکا گەهشتنێ دبینیت بۆ جیهانا ئایدیایان کو تێدا راستیا رەها هەیە.
ئەرستۆ:
ئەرستۆ (د پەرتووکا "دەربارەی گیانی"، بەشێ سێیێ، ل. ١٥٧) هزرێ وەک تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانی دبینیت و دبێژیت هزر شیانا فامکرن و تێگەهشتنا فۆرم و ناڤەرۆکا تشتانە، بێی کو ئەم پێدڤی ب مادەیا وان تشتان بین. ئەڤە ژی نیشان ددەت کو هزر شیانەکا ئەبستراکتە.
ئەرستۆ، هەرچەندە شاگردێ ئەفلاتوونی بوو، لێ رێکەکا جودا گرت. وی باوەری ب دوو جیهانان نەبوو. ل جهێ وێ، وی دیت کو راستی د ناڤ جیهانا مە یا هەستیاری دایە و ئەم دشێن بگەهینێ ب رێکا چاڤدێریا هویر و لێکۆلینا زانستی.
ئەرستۆ سیستەمەکێ گشتگیر یێ لۆژیکی ئافراند کو هەتا نهۆ کاریگەریا خوە هەیە. وی یاسایێن هزرکرنا درست دانان و نیشان دا کا چەوا ئەم دکارین ژ زانینێن هەین بگەهین زانینێن نوی. بۆ وی، لۆژیک نە تەنێ ئامرازەکە، لێ هونەرەکە ژی کو دڤێت بهێتە فێرکرن و پراکتیزەکرن.
د دیتنا ئەرستۆیی دا، هەر تشتەک خودان چوار سەدەمانە: سەدەما مادی (ژ چ هاتیە چێکرن)، سەدەما فۆرمی (شکلێ وی)، سەدەما کارا (کێ چێکریە) و سەدەما داوی (بۆ چ هاتیە چێکرن). ئەڤ تێگەهشتنا وی یا ئەگەران کاریگەریەکا مەزن ل سەر هزرا رۆژئاڤایی کر.
دێکارت:
دێکارت (د پەرتووکا "رامان دەربارەی مێتودێ"، ل. ٨٩) دبێژیت: "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم". ئەو هزرێ وەک بنگەهێ هەبوونا مرۆڤی دبینیت و باوەر دکەت کو هزر تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانییە کو مرۆڤی ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت.
دێکارت، ب رێکا گومانا مێتۆدی، هەول دا بگەهیتە بنگەهەکێ نەگوهۆر یێ زانینێ. وی دەست پێکر ب گومانکرن ل هەر تشتی، هەتا گەهشتە باوەریا کو "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم." ئەڤە بوو یەکەم یەقینا وی و ژ وێ دەست پێکر بۆ ئاڤاکرنا سیستەما خوە یا فەلسەفی.
دێکارت باوەری پێ هەبوو کو مرۆڤ ژ دوو جەوهەران پێک دهێت: جەوهەرێ هزری و جەوهەرێ مادی. ئەڤ دوالیزما دێکارتی کاریگەریەکا مەزن ل سەر هزرا رۆژئاڤایی کر و هێشتا ژی دەنگڤەدانێن وێ هەنە.
مێتۆدا دێکارتی یا هزرکرنێ چوار گاڤێن سەرەکی هەنە: یەکەم، نەپەژراندنا چ تشتی وەک راست هەتا یەقین نەبیت؛ دووەم، دابەشکرنا هەر پرسەکێ بۆ بەشێن هەری بچویک؛ سێیەم، دەستپێکرن ژ تشتێن هەری سادە و بەرەڤ یێن ئاڵۆز چوون؛ و چارەم، چێکرنا لیستەکا تەمام و پێداچوونەکا گشتگیر.
دێکارت نیشان ددەت کو تەنێ تشتێ کو ئەم دکارین ژێ گومان نەکەین هزرکرنا مەیە. ئەڤ دیتنە بووە دەستپێکا فەلسەفا مۆدێرن و بنگەهێ دووالیزما دێکارتی کو جیهانێ دکەتە دوو بەش: گیان و مادە.
کانت:
کانت (د پەرتووکا "رەخنەیا ئەقلێ پەتی"، بەشێ یەکێ، ل.١٢٣)
ل گورەی فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤا، هزر چییە ؟
نڤیسین: محسن اسماعیل
هزر ئێک ژ گرنگترین تایبەتمەندیێن مرۆڤایەتیێیە کو مرۆڤی ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت. هزر پرۆسێسەکا ئاڵۆزە کو تێدا مێشکێ مرۆڤی زانیاریان وەردگریت، شرۆڤە دکەت، رێکدئێخیت و بریارێن نوی ددەت. هزر دبیتە بنگەهـ بۆ زانست، فەلسەفە، هونەر و هەمی دەستکەفتێن مرۆڤایەتیێ. د دیرۆکا فەلسەفێ دا، گەلەک فەیلەسۆفان هەول دایە کو سروشت و رۆلا هزرێ فێم بکەن و شرۆڤە بکەن، لەورا دێ باس ژ هزر چییە ؟ ل گورەی فەیلەسۆفێن ڕۆژئاڤا کەین، کەرمکەن هەرن دناڤا جیهانا فەیلەسۆفان دا ل سەر ڤێ پرسێ:
ئەفلاتوون:
ل دویڤ ئەفلاتوونی (د پەرتووکا "کۆمار"، بەشێ چارێ، ل. ٢٣٤) هزر پرۆسێسەکە کو گیان پێ رادبیت بۆ گەهشتن ب راستیێ. ئەو دبێژیت هزر وەک ڕۆناهیەکێ یە د شکەفتا تاری دا، کو مرۆڤی بەرەڤ دەرڤەی شکەفتێ دبەت، ئانکو بەرەڤ ڕاستیا رەها.
ئەفلاتوون وەک ئێک ژ مەزنترین فەیلەسوفێن مێژوویێ، جیهان ب شێوەیەکێ تایبەت دیت. ل دەف وی، جیهانا مە یا بەرچاڤ تەنێ سیبەرەکە ژ جیهانا ڕاستەقینە. وی باوەری پێ هەبوو کو جیهانەکا دی یا کاملتر هەیە، جیهانا ئایدیایان یان فۆرمان. ئەڤ جیهانە نەگوهۆرە و هەردەم وەک خوە دمینیت.
د تیۆریا شکەفتێ دا، ئەفلاتوون وێنەیەکێ کاریگەر پێشکێش دکەت. و دبێژیت مرۆڤ وەک زیندانیێن د شکەفتەکێ دانە، پشتا وان بەرەڤ دەرڤەیە و تەنێ سیبەران ل سەر دیوارێ شکەفتێ دبینن. ئەو باوەر دکەن کو ئەڤ سیبەر ڕاستی بخوەنە، لێ ڕاستی د دەرڤەی شکەفتێ دایە. ئەڤە نیشان ددەت کا چەوا ئەم د جیهانا هەستیاری دا ژین و ڕاستیا کامل نابینین.
ئەفلاتوون گرنگیەکا مەزن دا پەروەردەیێ، چونکی ب باوەریا وی، پەروەردە رێکەکە کو دشێت مرۆڤی ژ تاریا نەزانینێ دەرئێخیت و بەرەڤ ڕۆناهیا زانینێ ببەت. وی باوەری پێ هەبوو کو هەر کەسەک خودان جەوهەرەکێ زێرینە، لێ پێدڤی پەروەردەیێیە دا ئەڤ جەوهەر دەرکەڤیت.
ئەفلاتوون هزرێ ب رۆناهیێ دشیبهینیت، کو تاریاتیا نەزانینێ ژناڤ دبەت. تەمسیلا شکەفتێ یا ئەفلاتوونی نیشان ددەت کو هزر رێکەکە بۆ رزگاربوون ژ جیهانا خاپینۆک و گەهشتن ب راستیا رەها. ئەڤ دیتنە نیشان ددەت کو ئەفلاتوون باوەر دکەت هزر شیانەکە کو دشێت مرۆڤی بگەهینیتە راستیێن بلند و نەگوهۆربار. ئەو هزرێ وەک رێکەکا گەهشتنێ دبینیت بۆ جیهانا ئایدیایان کو تێدا راستیا رەها هەیە.
ئەرستۆ:
ئەرستۆ (د پەرتووکا "دەربارەی گیانی"، بەشێ سێیێ، ل. ١٥٧) هزرێ وەک تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانی دبینیت و دبێژیت هزر شیانا فامکرن و تێگەهشتنا فۆرم و ناڤەرۆکا تشتانە، بێی کو ئەم پێدڤی ب مادەیا وان تشتان بین. ئەڤە ژی نیشان ددەت کو هزر شیانەکا ئەبستراکتە.
ئەرستۆ، هەرچەندە شاگردێ ئەفلاتوونی بوو، لێ رێکەکا جودا گرت. وی باوەری ب دوو جیهانان نەبوو. ل جهێ وێ، وی دیت کو راستی د ناڤ جیهانا مە یا هەستیاری دایە و ئەم دشێن بگەهینێ ب رێکا چاڤدێریا هویر و لێکۆلینا زانستی.
ئەرستۆ سیستەمەکێ گشتگیر یێ لۆژیکی ئافراند کو هەتا نهۆ کاریگەریا خوە هەیە. وی یاسایێن هزرکرنا درست دانان و نیشان دا کا چەوا ئەم دکارین ژ زانینێن هەین بگەهین زانینێن نوی. بۆ وی، لۆژیک نە تەنێ ئامرازەکە، لێ هونەرەکە ژی کو دڤێت بهێتە فێرکرن و پراکتیزەکرن.
د دیتنا ئەرستۆیی دا، هەر تشتەک خودان چوار سەدەمانە: سەدەما مادی (ژ چ هاتیە چێکرن)، سەدەما فۆرمی (شکلێ وی)، سەدەما کارا (کێ چێکریە) و سەدەما داوی (بۆ چ هاتیە چێکرن). ئەڤ تێگەهشتنا وی یا ئەگەران کاریگەریەکا مەزن ل سەر هزرا رۆژئاڤایی کر.
دێکارت:
دێکارت (د پەرتووکا "رامان دەربارەی مێتودێ"، ل. ٨٩) دبێژیت: "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم". ئەو هزرێ وەک بنگەهێ هەبوونا مرۆڤی دبینیت و باوەر دکەت کو هزر تایبەتمەندیەکا سەرەکی یا گیانییە کو مرۆڤی ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت.
دێکارت، ب رێکا گومانا مێتۆدی، هەول دا بگەهیتە بنگەهەکێ نەگوهۆر یێ زانینێ. وی دەست پێکر ب گومانکرن ل هەر تشتی، هەتا گەهشتە باوەریا کو "ئەز هزر دکەم، کەواتە ئەزێ هەیم." ئەڤە بوو یەکەم یەقینا وی و ژ وێ دەست پێکر بۆ ئاڤاکرنا سیستەما خوە یا فەلسەفی.
دێکارت باوەری پێ هەبوو کو مرۆڤ ژ دوو جەوهەران پێک دهێت: جەوهەرێ هزری و جەوهەرێ مادی. ئەڤ دوالیزما دێکارتی کاریگەریەکا مەزن ل سەر هزرا رۆژئاڤایی کر و هێشتا ژی دەنگڤەدانێن وێ هەنە.
مێتۆدا دێکارتی یا هزرکرنێ چوار گاڤێن سەرەکی هەنە: یەکەم، نەپەژراندنا چ تشتی وەک راست هەتا یەقین نەبیت؛ دووەم، دابەشکرنا هەر پرسەکێ بۆ بەشێن هەری بچویک؛ سێیەم، دەستپێکرن ژ تشتێن هەری سادە و بەرەڤ یێن ئاڵۆز چوون؛ و چارەم، چێکرنا لیستەکا تەمام و پێداچوونەکا گشتگیر.
دێکارت نیشان ددەت کو تەنێ تشتێ کو ئەم دکارین ژێ گومان نەکەین هزرکرنا مەیە. ئەڤ دیتنە بووە دەستپێکا فەلسەفا مۆدێرن و بنگەهێ دووالیزما دێکارتی کو جیهانێ دکەتە دوو بەش: گیان و مادە.
کانت:
کانت (د پەرتووکا "رەخنەیا ئەقلێ پەتی"، بەشێ یەکێ، ل.١٢٣)
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
15 Nov, 18:21
✬💡✬
تو دئ من ب هه مى شيوا بينى ، وه ستياى، بئ هيز ،لاواز، به لى ججارا من شكه ستى نابينى~
🥺🤍🧸
تو دئ من ب هه مى شيوا بينى ، وه ستياى، بئ هيز ،لاواز، به لى ججارا من شكه ستى نابينى~
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 21:30
جـوانـتـریـن ڪـنـال بـادیـنـان جـويـن بـکـه
🫧لـیـسـت 12 شه ف تا 3 دمـیـنـت
𓄂 @jeko0o20👈🏻داخل بوونا ليستي
كـه نـالـه كـ پـري جـواني 👈🏻 @hezbo0on
🫧لـیـسـت 12 شه ف تا 3 دمـیـنـت
𓄂 @jeko0o20👈🏻داخل بوونا ليستي
كـه نـالـه كـ پـري جـواني 👈🏻 @hezbo0on
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 19:47
https://t.me/PAWSOG_bot/PAWS?startapp=BKtPphWC
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 17:53
✬💡 ✬
چجار دەستا ژ خەونا خو بەرنەدە تنێ ژبەر ئەو دەمێ ڪو پێدڤېە بۆ بجهئېنانێ
🥺🤍 🧸
چجار دەستا ژ خەونا خو بەرنەدە تنێ ژبەر ئەو دەمێ ڪو پێدڤېە بۆ بجهئېنانێ
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 17:14
✬💡 ✬
نـە ڕێـوی لـە دارسـتـانـە نـە شـەیـتـان لـە جـەهـەنـەم ئـاگـاداری چـواردەوری خـۆتـان بـن الـپـەپـوولـەکـان
🥺🤍 🧸
نـە ڕێـوی لـە دارسـتـانـە نـە شـەیـتـان لـە جـەهـەنـەم ئـاگـاداری چـواردەوری خـۆتـان بـن الـپـەپـوولـەکـان
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 16:23
دەمۆکراسی، مافێن مرۆڤی، وەکهەڤی، ئازادی - هەمی ئەڤ تێگەهە ژ هزرێن فەیلەسۆف و چالاکڤانان هاتنە دەرێ. هەر گوهۆرینەکا مەزن د دیرۆکێ دا، پێشیێ د هزرا کەسەکی یان کۆمەکا کەسان دا دەست پێ کریە.
د سەردەما مە یا نوی دا، ڕۆلێ هزری هێشتا گرنگتر بوویە. د جیهانەکا کو ب لەز دگوهۆریت و هەر رۆژ ئاریشەیێن نوی دەردکەڤن، هزرا ( وەهمی ) داهێنەر و ڕەخنەیی بوویە پێتڤیەکا بنگەهین. گوهۆرینێن کەش و هەوایی، نەوەکهەڤیا ئابووری، ئاریشەیێن تەندروستیێ یێن جیهانی، و گەلەک ئاریشەیێن دی، هەمی پێتڤی ب هزرێن نوی و چارەسەریێن داهێنەر هەنە.
ژ بلی ڤێ چەندێ، هزر د بوارێ پەروەردە و فێرکرنێ دا ژی ڕۆلەکێ سەرەکی دلیزیت. شێوازێن فێربوونێ یێن نوی، میتۆدێن پەروەردەیی یێن نویخواز، و پرۆگرامێن فێرکرنێ یێن داهێنەر، هەمی ل سەر بنگەهێ تێگەهشتنا مە یا هزرێ هاتینە ئاڤاکرن. نوکە، زانا باش دزانن کو فێربوون نە تنێ وەرگرتنا زانیاریانە، بەلکو پرۆسەیەکا چالاک یا هزری یە کو تێدا خواندەڤان ڕۆلەکێ سەرەکی دلیزیت.
هەروەها، هزر د ئاڤاکرنا جڤاکەکێ تەندروست دا ڕۆلەکێ بنگەهین هەیە. دەمێ جڤاک بشێن ب شێوەیەکێ ڕەخنەیی و داهێنەر بهزرن، ئەو دشێن باشتر ئاریشەیێن خۆ چارەسەر بکەن و پێش بکەڤن. جڤاکێن کو گرنگیێ ددەنە پەرەپێدانا هزرا رەخنەیی و داهێنەر، زویتر دشێن خۆ دگەل گوهۆرینان بگونجینن و سەرکەفتیتر بن.
د وارێ هونەر و ئەدەبیاتێ دا ژی، هزر سەرچاوەیا سەرەکی یا داهێنان و ئافراندنێ یە. هونەرمەند و نڤیسکار، ب رێکا هزرێن خۆ یێن داهێنەر، دشێن جیهانێن نوی بئافرینن و هەستێن کویر بگەهینن. هەر بەرهەمەکێ هونەری، چ هەلبەست بیت، چ رۆمان بیت، چ تابلۆ بیت، بەری کو ببیتە تشتەکێ بەرچاڤ، د هزرا هونەرمەندی دا پەیدا دبیت.
د سەردەما دیجیتال دا، هزر شکل و رەنگێن نوی وەردگریت. زیرەکیا دەستکرد (AI)، داتایێن مەزن (Big Data)، و تۆرێن جڤاکی، هەمی هزرکرنا مە گوهۆرینە. نوکە، هزر نە تنێ تشتەکێ تاکەکەسی یە، بەلکو دشێت ببیتە پرۆسەیەکا هەڤبەش د ناڤبەرا مرۆڤ و ئامیرەیان دا.
لێ دگەل هەمی ڤان پێشکەتنان، پرسیارێن بنگەهین ل سەر ماهیەتا هزرێ هێشتا بێ بەرسڤ مانە:
- گەلۆ هزر تنێ پرۆسەیەکا بایۆلۆژی یە؟
- چاوا هزر دشێت تشتێن نوی بئافرینیت؟
- چ پەیوەندی د ناڤبەرا هزر و هشیاریێ دا هەیە؟
- گەلۆ ئامیرە دکارن ب راستی بهزرن؟
ئەڤ پرسیار و گەلەک یێن دی، بوونە میژارا لێکۆلینێن کویر یێن فەیلەسۆفان د درێژاهیا دیرۆکێ دا. هەر فەیلەسۆفەکی هەول دایە کو ب شێوەیەکێ جودا بەرسڤا ڤان پرسیاران بدەت.
لێ دێ د بەشێ بهێت دا، گەشتەکێ دناڤا دیرۆکا هزرا فەیلەسۆفان ل سەر پرسا سەرەکی یا مە ئاماژە پێ کری کەین ئەو ژی، هزر چییە؟ و پاشان دێ باس ژ فەیلەسۆف و نڤیسەر و بیرمەندێن کورد کەین کا وان ل سەر هزر چییە؟ چ هزرییە و چ گۆتییە….هتد
* کورتیا بەشێ ئێکێ:
هزر پرۆسەیەکە کو ژ دەستپێکا مرۆڤایەتیێ ڤە دگەل مە یە. دەمێ مرۆڤی دەستپێکر ل ستێران بنێرە، هزر پەیدا بوو و بوو ئەگەرێ گەلەک گوهۆرینێن مەزن.
هزرێ رۆلەکێ سەرەکی د پێشڤەچوونا مرۆڤایەتیێ دا لیستیە:
- بوویە سەدەما پەیدابوونا زمانی، رێ دا ئافراندنا چاند و هونەرێ، بوویە بنگەهێ زانست و تەکنۆلۆژیێ، کاریگەری ل سەر پێشکەتنێن جڤاکی و سیاسی هەبوویە.
ل رۆژهەلات و رۆژئاڤا، هزر ب شێوەیێن جودا هاتیە دیتن، لێ هەردەم وەک ئامرازەکێ گرنگ بۆ گوهۆرین و پێشکەتنێ هاتیە نیاسین.
* مفایێن بەشێ ئێکێ: پێشەکییەک ژ بۆ هزر چییە
مفایێن هزرا تاکەکەسی:
1. پێشکەتنا کەسایەتی:
-خۆ-نیاسین، پێشبینیکرنا ئەگەران، داهێنەری، دانا بریارێن گۆنجای و دروستتر.
2. پێشکەتنا پیشەیی:
- چارەسەرکرنا پرسگرێکان، هەڤسەنگی، خۆ-گەشەکرن، سەرکەفتن د کاری دا، دەرفەتێن کاری و ئابووری.
مفایێن هزرا جڤاکی:
1. پێشکەتنا جڤاکی:
- ئاڤاکرنا سیستەمێن باشتر، چارەسەرکرنا ئاریشەیێن گشتی، داهێنانێن نوی، پێشکەتنا زانستی، بەرسڤدانا بلەز، دیتنا رێکێن نوی.
2. پێکڤەژیان:
-تێگەهشتنا باشتر، هەڤکاریا بهێز، گوهۆرینا بیروباوەران، ئاشتی و پێکڤەژیان،دانوستاندنا کاریگەر.
3.داهێنان و ئافراندن
- خولقاندنا تشتێن نوی، گوهۆرینا مرۆڤ و جڤاک و جیهانێ، هزرێن نوی و کاریگەر.
ئەی هزرکارێ هێژا و دانا تو چ دهزری ئایا ب هزرا تە، هزر چییە ؟
د سەردەما مە یا نوی دا، ڕۆلێ هزری هێشتا گرنگتر بوویە. د جیهانەکا کو ب لەز دگوهۆریت و هەر رۆژ ئاریشەیێن نوی دەردکەڤن، هزرا ( وەهمی ) داهێنەر و ڕەخنەیی بوویە پێتڤیەکا بنگەهین. گوهۆرینێن کەش و هەوایی، نەوەکهەڤیا ئابووری، ئاریشەیێن تەندروستیێ یێن جیهانی، و گەلەک ئاریشەیێن دی، هەمی پێتڤی ب هزرێن نوی و چارەسەریێن داهێنەر هەنە.
ژ بلی ڤێ چەندێ، هزر د بوارێ پەروەردە و فێرکرنێ دا ژی ڕۆلەکێ سەرەکی دلیزیت. شێوازێن فێربوونێ یێن نوی، میتۆدێن پەروەردەیی یێن نویخواز، و پرۆگرامێن فێرکرنێ یێن داهێنەر، هەمی ل سەر بنگەهێ تێگەهشتنا مە یا هزرێ هاتینە ئاڤاکرن. نوکە، زانا باش دزانن کو فێربوون نە تنێ وەرگرتنا زانیاریانە، بەلکو پرۆسەیەکا چالاک یا هزری یە کو تێدا خواندەڤان ڕۆلەکێ سەرەکی دلیزیت.
هەروەها، هزر د ئاڤاکرنا جڤاکەکێ تەندروست دا ڕۆلەکێ بنگەهین هەیە. دەمێ جڤاک بشێن ب شێوەیەکێ ڕەخنەیی و داهێنەر بهزرن، ئەو دشێن باشتر ئاریشەیێن خۆ چارەسەر بکەن و پێش بکەڤن. جڤاکێن کو گرنگیێ ددەنە پەرەپێدانا هزرا رەخنەیی و داهێنەر، زویتر دشێن خۆ دگەل گوهۆرینان بگونجینن و سەرکەفتیتر بن.
د وارێ هونەر و ئەدەبیاتێ دا ژی، هزر سەرچاوەیا سەرەکی یا داهێنان و ئافراندنێ یە. هونەرمەند و نڤیسکار، ب رێکا هزرێن خۆ یێن داهێنەر، دشێن جیهانێن نوی بئافرینن و هەستێن کویر بگەهینن. هەر بەرهەمەکێ هونەری، چ هەلبەست بیت، چ رۆمان بیت، چ تابلۆ بیت، بەری کو ببیتە تشتەکێ بەرچاڤ، د هزرا هونەرمەندی دا پەیدا دبیت.
د سەردەما دیجیتال دا، هزر شکل و رەنگێن نوی وەردگریت. زیرەکیا دەستکرد (AI)، داتایێن مەزن (Big Data)، و تۆرێن جڤاکی، هەمی هزرکرنا مە گوهۆرینە. نوکە، هزر نە تنێ تشتەکێ تاکەکەسی یە، بەلکو دشێت ببیتە پرۆسەیەکا هەڤبەش د ناڤبەرا مرۆڤ و ئامیرەیان دا.
لێ دگەل هەمی ڤان پێشکەتنان، پرسیارێن بنگەهین ل سەر ماهیەتا هزرێ هێشتا بێ بەرسڤ مانە:
- گەلۆ هزر تنێ پرۆسەیەکا بایۆلۆژی یە؟
- چاوا هزر دشێت تشتێن نوی بئافرینیت؟
- چ پەیوەندی د ناڤبەرا هزر و هشیاریێ دا هەیە؟
- گەلۆ ئامیرە دکارن ب راستی بهزرن؟
ئەڤ پرسیار و گەلەک یێن دی، بوونە میژارا لێکۆلینێن کویر یێن فەیلەسۆفان د درێژاهیا دیرۆکێ دا. هەر فەیلەسۆفەکی هەول دایە کو ب شێوەیەکێ جودا بەرسڤا ڤان پرسیاران بدەت.
لێ دێ د بەشێ بهێت دا، گەشتەکێ دناڤا دیرۆکا هزرا فەیلەسۆفان ل سەر پرسا سەرەکی یا مە ئاماژە پێ کری کەین ئەو ژی، هزر چییە؟ و پاشان دێ باس ژ فەیلەسۆف و نڤیسەر و بیرمەندێن کورد کەین کا وان ل سەر هزر چییە؟ چ هزرییە و چ گۆتییە….هتد
* کورتیا بەشێ ئێکێ:
هزر پرۆسەیەکە کو ژ دەستپێکا مرۆڤایەتیێ ڤە دگەل مە یە. دەمێ مرۆڤی دەستپێکر ل ستێران بنێرە، هزر پەیدا بوو و بوو ئەگەرێ گەلەک گوهۆرینێن مەزن.
هزرێ رۆلەکێ سەرەکی د پێشڤەچوونا مرۆڤایەتیێ دا لیستیە:
- بوویە سەدەما پەیدابوونا زمانی، رێ دا ئافراندنا چاند و هونەرێ، بوویە بنگەهێ زانست و تەکنۆلۆژیێ، کاریگەری ل سەر پێشکەتنێن جڤاکی و سیاسی هەبوویە.
ل رۆژهەلات و رۆژئاڤا، هزر ب شێوەیێن جودا هاتیە دیتن، لێ هەردەم وەک ئامرازەکێ گرنگ بۆ گوهۆرین و پێشکەتنێ هاتیە نیاسین.
* مفایێن بەشێ ئێکێ: پێشەکییەک ژ بۆ هزر چییە
مفایێن هزرا تاکەکەسی:
1. پێشکەتنا کەسایەتی:
-خۆ-نیاسین، پێشبینیکرنا ئەگەران، داهێنەری، دانا بریارێن گۆنجای و دروستتر.
2. پێشکەتنا پیشەیی:
- چارەسەرکرنا پرسگرێکان، هەڤسەنگی، خۆ-گەشەکرن، سەرکەفتن د کاری دا، دەرفەتێن کاری و ئابووری.
مفایێن هزرا جڤاکی:
1. پێشکەتنا جڤاکی:
- ئاڤاکرنا سیستەمێن باشتر، چارەسەرکرنا ئاریشەیێن گشتی، داهێنانێن نوی، پێشکەتنا زانستی، بەرسڤدانا بلەز، دیتنا رێکێن نوی.
2. پێکڤەژیان:
-تێگەهشتنا باشتر، هەڤکاریا بهێز، گوهۆرینا بیروباوەران، ئاشتی و پێکڤەژیان،دانوستاندنا کاریگەر.
3.داهێنان و ئافراندن
- خولقاندنا تشتێن نوی، گوهۆرینا مرۆڤ و جڤاک و جیهانێ، هزرێن نوی و کاریگەر.
ئەی هزرکارێ هێژا و دانا تو چ دهزری ئایا ب هزرا تە، هزر چییە ؟
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
12 Nov, 16:23
هزر چییە؟
- پێشکێشکرنا ناڤ و نیشانێ بابەتی:
هاڤین عومەر
نڤیسین:
محسن اسماعیل
پەشێ ئێکێ: پێشەکییەک ژ بۆ هزر چییە ؟
پێشەکی
د قوناغا دەسپێکێ دا، دەمێ مرۆڤی سەرێ خۆ بلند کر و ل ستێران نێری، د وێ کێلیا هەستیار دا هزر دەستپێکر. هزر، ئەو ڕۆناهیا نەدیارە کو د مێشکێ مرۆڤی دا هەمی دەما دپەیڤیت، دهزریت، دپرسیت و دگەریت. ئەڤ پرۆسەیا سەیر و بێ دەنگ، کو ژ کەڤنترین رۆژێن مرۆڤایەتیێ ڤە دگەل مە یە، مینا چیرۆکەکا بێ داوی یە کو هەر کەس بەشەکێ ژێ دنڤیسیت.
د ناڤ تاریاتیا شکەفتان دا، دەمێ مرۆڤی ئاگر هەلدکر و سیبەرێن خۆ ل سەر دیواران ددیتن، هزر دگەل وی بوو. دەمێ پێشیێن مە یێن کەڤن ل ئاسمانی دنێرین و هەیڤ و رۆژ و ستێر ددیتن، هزرێ ئەو هان ددان کو پرسیاران بکەن: "ئەم کی نە؟ ئەم ژ کیڤە هاتینە؟ ئەم بۆچی ل ڤێرێ نە؟" ئەڤ پرسیارێن سادە و کویر، بوونە دەستپێکا گەریانەکا بێ داوی.
هزر، ئەو هێزا نەدیارە کو مرۆڤ ژ ژیانا سادە یا گیانەوەری دەرباز کر و بر قوناغا ئافراندن و داهێنانێ. ب رێکا هزرێ، مرۆڤی شیا زمانی پەیدا بکەت، چیرۆکان بێژیت، و تێگەهشتنا خۆ بگەهینیتە نفشێن نوی. ئەڤە بوو دەستپێکا شارستانیەتێ - نە ب کەڤر و دار و ئاخێ، لێ ب هزرێن کو د زێنی/ئەقلی دا دهاتن ئافراندن.
هزر وەکی ڕووبارەکێ یە کو ژ کانیەکا بچویک دەست پێ دکەت و هێدی هێدی مەزن دبیت. هەر مرۆڤەک دلۆپەک ژ ئاڤێ دئێخیتە سەر ڤی ڕووباری، و هەر نفشەک چەمەکێ نوی لێ زێدە دکەت. ژ شکەفتان هەتا بالەخانەیێن بلند، ژ قەلەم و کاغەزان هەتا کۆمپیوتەر و مۆبایلێن زیرەک، هزر بەردەوام د گەشەکرن و گوهۆرینێ دا یە.
د دیرۆکا مرۆڤایەتیێ دا، هزر بوویە ئەگەرێ گوهۆرینێن مەزن. دەمێ مرۆڤەکی هزر کر کو دشێت ئاگری کۆنترۆل بکەت، ئەو بوو دەستپێکا شۆرەشەکێ. دەمێ مرۆڤەکی هزر کر کو دشێت ل سەر کاغەزی بنڤیسیت، ئەو بوو دەستپێکا شۆرەشەکا دی. هەر گاڤەکا مەزن د دیرۆکێ دا، ب هزرەکێ دەست پێ دکەت.
لێ هزر نە تنێ ئامرازەکە بۆ گوهۆرینا جیهانا دەرڤە. هزر ڕێکەکە بۆ نیاسین و تێگەهشتنا خۆ ژی. دەمێ مرۆڤ هزر دکەت، ئەو نە تنێ ل سەر تشتێن دەرڤە، لێ ل سەر خۆ ژی دهزریت. ئەڤ تایبەتمەندیا سەیر، کو مرۆڤ دشێت ل سەر هزرێن خۆ بهزریت، کو مە ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت و دکەتە بوونەوەرێن تایبەت.
د سەردەما مە یا نوی دا، هزر ڕۆلەکێ نوی وەردگریت. د جیهانەکا کو هەر تشت ب لەزەکا بلەز دگوهۆریت، هزر دبیتە ئامرازێ مە یێ هەری گرنگ بۆ تێگەهشتن و گونجاندنێ. تەکنۆلۆژیا نوی، زانستێن نوی، و ئاریشێن نوی، هەمی پێتڤی ب هزرەکا نوی هەنە. نوکە، پتر ژ هەر دەمەکی، مرۆڤ پێتڤی ب هزرەکا رەخنەیی، داهێنەر و کویر و ( وەهمی ) هەیە.
لێ دگەل هەمی پێشکەتنێن مە، هزر هێشتا ژی نهێنییەکا مەزنە. ئەم هێشتا نزانین کا چاوا هزر پەیدا دبیت، چاوا کار دکەت، یان چاوا دشێت تشتێن نوی بئافرینیت. هەر رۆژ، زانا و فەیلەسۆف هەول ددەن کو ڤان پرسیاران چارەسەر بکەن، و هەر رۆژ پرسیارێن نوی و دگەل بەرسڤێن پڕی گریمان و تیۆر دەردکەڤن.
هزر، د هەر جڤاک و فەرهەنگەکێ دا، ڕەنگەکێ جودا وەردگریت. ل رۆژهەلاتێ، هزر زێدەتر گرێدایی تێگەهێن ڕوحانی و فەلسەفی یە. ل وێرێ، هزر نە تنێ ئامرازەکە بۆ تێگەهشتنا جیهانێ، بەلکو ڕێکەکە بۆ گەهشتنا ڕاستیا دەروونی و روحانی. فەیلەسۆفێن رۆژهەلاتێ باوەر دکەن کو هزر دشێت مرۆڤی بگەهینیتە قوناغێن بلند یێن مەعریفەتێ، و مرۆڤ دشێت ب رێکا تێهزرینێ و مێدیتەیشنێ بگەهیتە ڕاستیێن کویر.
ل رۆژئاڤا، هزر زێدەتر گرێدایی لۆژیک و زانستی یە. ل وێرێ، هزر وەکی ئامرازەکێ سیستەماتیک و رێکخستی تێ دیتن کو دشێت ئاریشەیان چارەسەر بکەت و ڕاستیێن نوی ڤەببینیت. فەیلەسۆفێن رۆژئاڤایی زێدەتر گرنگیێ ددەنە مێتۆد و رێبازێن زانستی یێن هزرکرنێ.
لێ د ناڤبەرا ڤان هەردوو دیتنگەهان دا، تشتەکێ هەڤبەش هەیە: باوەریا ب هێزا هزرێ وەکی ئامرازەکێ گوهۆرینێ. چ ل رۆژهەلات و چ ل رۆژئاڤا، مرۆڤی هەمی دەما باوەری ب وێ چەندێ هەبوویە کو هزر دشێت مرۆڤی و جیهانێ باشتر بکەت.
هەروەها، هزر ڕۆلەکێ سەرەکی د ئافراندنا ناسنامە و کەلتوورێ/چاندێ دا دلیزیت. هەر جڤاکەک، ب ڕێکا هزرێن خۆ یێن تایبەت، چیرۆک و ئەفسانەیێن خۆ دئافرینیت. ئەڤ چیرۆک و ئەفسانە دبنە بنگەهێ کەلتوور و شارستانیەتێ. بۆ نموونە، ئەفسانەیا گلگامێش یا سومەریان، ئیلیادا و ئۆدیسەیا یونانیان، شاهنامەیا فیردەوسی یا فارسان، ئەفسانەیا شاهمارانا کوردان، هەمی بەرهەمێن هزرا مرۆڤی نە کو هاتینە ڤەگوهاستن ژ نفشەکی بۆ نفشەکێ دی.
د بوارێ زانستێ دا ژی، هزر ڕۆلەکێ بنگەهین دلیزیت. زانا و تەکنۆلۆژیست، ب ڕێکا هزرێن خۆ یێن داهێنەر، شیانە گەلەک تشتێن نوی ڤەببینن و بئافرینن. ژ تیۆریا رێژەیی یا ئاینشتاین هەتا ڤەدیتنا DNA'یێ، هەمی ب هزرێن نوی و داهێنەر دەست پێ کرن. هەر ڤەدیتنەکا زانستی، بەری کو ببیتە ڕاستیەکا پراکتیکی، پێشیێ د هزرا کەسەکی دا چێ دبیت.
هزر هەروەها بنگەهێ پێشکەتنا جڤاکی و سیاسی یە.
- پێشکێشکرنا ناڤ و نیشانێ بابەتی:
هاڤین عومەر
نڤیسین:
محسن اسماعیل
پەشێ ئێکێ: پێشەکییەک ژ بۆ هزر چییە ؟
پێشەکی
د قوناغا دەسپێکێ دا، دەمێ مرۆڤی سەرێ خۆ بلند کر و ل ستێران نێری، د وێ کێلیا هەستیار دا هزر دەستپێکر. هزر، ئەو ڕۆناهیا نەدیارە کو د مێشکێ مرۆڤی دا هەمی دەما دپەیڤیت، دهزریت، دپرسیت و دگەریت. ئەڤ پرۆسەیا سەیر و بێ دەنگ، کو ژ کەڤنترین رۆژێن مرۆڤایەتیێ ڤە دگەل مە یە، مینا چیرۆکەکا بێ داوی یە کو هەر کەس بەشەکێ ژێ دنڤیسیت.
د ناڤ تاریاتیا شکەفتان دا، دەمێ مرۆڤی ئاگر هەلدکر و سیبەرێن خۆ ل سەر دیواران ددیتن، هزر دگەل وی بوو. دەمێ پێشیێن مە یێن کەڤن ل ئاسمانی دنێرین و هەیڤ و رۆژ و ستێر ددیتن، هزرێ ئەو هان ددان کو پرسیاران بکەن: "ئەم کی نە؟ ئەم ژ کیڤە هاتینە؟ ئەم بۆچی ل ڤێرێ نە؟" ئەڤ پرسیارێن سادە و کویر، بوونە دەستپێکا گەریانەکا بێ داوی.
هزر، ئەو هێزا نەدیارە کو مرۆڤ ژ ژیانا سادە یا گیانەوەری دەرباز کر و بر قوناغا ئافراندن و داهێنانێ. ب رێکا هزرێ، مرۆڤی شیا زمانی پەیدا بکەت، چیرۆکان بێژیت، و تێگەهشتنا خۆ بگەهینیتە نفشێن نوی. ئەڤە بوو دەستپێکا شارستانیەتێ - نە ب کەڤر و دار و ئاخێ، لێ ب هزرێن کو د زێنی/ئەقلی دا دهاتن ئافراندن.
هزر وەکی ڕووبارەکێ یە کو ژ کانیەکا بچویک دەست پێ دکەت و هێدی هێدی مەزن دبیت. هەر مرۆڤەک دلۆپەک ژ ئاڤێ دئێخیتە سەر ڤی ڕووباری، و هەر نفشەک چەمەکێ نوی لێ زێدە دکەت. ژ شکەفتان هەتا بالەخانەیێن بلند، ژ قەلەم و کاغەزان هەتا کۆمپیوتەر و مۆبایلێن زیرەک، هزر بەردەوام د گەشەکرن و گوهۆرینێ دا یە.
د دیرۆکا مرۆڤایەتیێ دا، هزر بوویە ئەگەرێ گوهۆرینێن مەزن. دەمێ مرۆڤەکی هزر کر کو دشێت ئاگری کۆنترۆل بکەت، ئەو بوو دەستپێکا شۆرەشەکێ. دەمێ مرۆڤەکی هزر کر کو دشێت ل سەر کاغەزی بنڤیسیت، ئەو بوو دەستپێکا شۆرەشەکا دی. هەر گاڤەکا مەزن د دیرۆکێ دا، ب هزرەکێ دەست پێ دکەت.
لێ هزر نە تنێ ئامرازەکە بۆ گوهۆرینا جیهانا دەرڤە. هزر ڕێکەکە بۆ نیاسین و تێگەهشتنا خۆ ژی. دەمێ مرۆڤ هزر دکەت، ئەو نە تنێ ل سەر تشتێن دەرڤە، لێ ل سەر خۆ ژی دهزریت. ئەڤ تایبەتمەندیا سەیر، کو مرۆڤ دشێت ل سەر هزرێن خۆ بهزریت، کو مە ژ گیانەوەرێن دی جودا دکەت و دکەتە بوونەوەرێن تایبەت.
د سەردەما مە یا نوی دا، هزر ڕۆلەکێ نوی وەردگریت. د جیهانەکا کو هەر تشت ب لەزەکا بلەز دگوهۆریت، هزر دبیتە ئامرازێ مە یێ هەری گرنگ بۆ تێگەهشتن و گونجاندنێ. تەکنۆلۆژیا نوی، زانستێن نوی، و ئاریشێن نوی، هەمی پێتڤی ب هزرەکا نوی هەنە. نوکە، پتر ژ هەر دەمەکی، مرۆڤ پێتڤی ب هزرەکا رەخنەیی، داهێنەر و کویر و ( وەهمی ) هەیە.
لێ دگەل هەمی پێشکەتنێن مە، هزر هێشتا ژی نهێنییەکا مەزنە. ئەم هێشتا نزانین کا چاوا هزر پەیدا دبیت، چاوا کار دکەت، یان چاوا دشێت تشتێن نوی بئافرینیت. هەر رۆژ، زانا و فەیلەسۆف هەول ددەن کو ڤان پرسیاران چارەسەر بکەن، و هەر رۆژ پرسیارێن نوی و دگەل بەرسڤێن پڕی گریمان و تیۆر دەردکەڤن.
هزر، د هەر جڤاک و فەرهەنگەکێ دا، ڕەنگەکێ جودا وەردگریت. ل رۆژهەلاتێ، هزر زێدەتر گرێدایی تێگەهێن ڕوحانی و فەلسەفی یە. ل وێرێ، هزر نە تنێ ئامرازەکە بۆ تێگەهشتنا جیهانێ، بەلکو ڕێکەکە بۆ گەهشتنا ڕاستیا دەروونی و روحانی. فەیلەسۆفێن رۆژهەلاتێ باوەر دکەن کو هزر دشێت مرۆڤی بگەهینیتە قوناغێن بلند یێن مەعریفەتێ، و مرۆڤ دشێت ب رێکا تێهزرینێ و مێدیتەیشنێ بگەهیتە ڕاستیێن کویر.
ل رۆژئاڤا، هزر زێدەتر گرێدایی لۆژیک و زانستی یە. ل وێرێ، هزر وەکی ئامرازەکێ سیستەماتیک و رێکخستی تێ دیتن کو دشێت ئاریشەیان چارەسەر بکەت و ڕاستیێن نوی ڤەببینیت. فەیلەسۆفێن رۆژئاڤایی زێدەتر گرنگیێ ددەنە مێتۆد و رێبازێن زانستی یێن هزرکرنێ.
لێ د ناڤبەرا ڤان هەردوو دیتنگەهان دا، تشتەکێ هەڤبەش هەیە: باوەریا ب هێزا هزرێ وەکی ئامرازەکێ گوهۆرینێ. چ ل رۆژهەلات و چ ل رۆژئاڤا، مرۆڤی هەمی دەما باوەری ب وێ چەندێ هەبوویە کو هزر دشێت مرۆڤی و جیهانێ باشتر بکەت.
هەروەها، هزر ڕۆلەکێ سەرەکی د ئافراندنا ناسنامە و کەلتوورێ/چاندێ دا دلیزیت. هەر جڤاکەک، ب ڕێکا هزرێن خۆ یێن تایبەت، چیرۆک و ئەفسانەیێن خۆ دئافرینیت. ئەڤ چیرۆک و ئەفسانە دبنە بنگەهێ کەلتوور و شارستانیەتێ. بۆ نموونە، ئەفسانەیا گلگامێش یا سومەریان، ئیلیادا و ئۆدیسەیا یونانیان، شاهنامەیا فیردەوسی یا فارسان، ئەفسانەیا شاهمارانا کوردان، هەمی بەرهەمێن هزرا مرۆڤی نە کو هاتینە ڤەگوهاستن ژ نفشەکی بۆ نفشەکێ دی.
د بوارێ زانستێ دا ژی، هزر ڕۆلەکێ بنگەهین دلیزیت. زانا و تەکنۆلۆژیست، ب ڕێکا هزرێن خۆ یێن داهێنەر، شیانە گەلەک تشتێن نوی ڤەببینن و بئافرینن. ژ تیۆریا رێژەیی یا ئاینشتاین هەتا ڤەدیتنا DNA'یێ، هەمی ب هزرێن نوی و داهێنەر دەست پێ کرن. هەر ڤەدیتنەکا زانستی، بەری کو ببیتە ڕاستیەکا پراکتیکی، پێشیێ د هزرا کەسەکی دا چێ دبیت.
هزر هەروەها بنگەهێ پێشکەتنا جڤاکی و سیاسی یە.
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
11 Nov, 20:56
✬💡✬
- گەر باسی خراپەی
کەسێکیان بۆ کردیت ،
+ بڵێ : خوا لە ئێمە و ئەویش
خۆشبێت هیچی تر مەڵێ !
🥺🤍🧸
- گەر باسی خراپەی
کەسێکیان بۆ کردیت ،
+ بڵێ : خوا لە ئێمە و ئەویش
خۆشبێت هیچی تر مەڵێ !
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
11 Nov, 20:55
✬💡✬
ئامین بۆ هەرشتێڪ ڪەوا لە دڵی من و تۆدایه
🥺🤍🧸
ئامین بۆ هەرشتێڪ ڪەوا لە دڵی من و تۆدایه
🥺🤍🧸
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
11 Nov, 20:50
✬💡 ✬
کات برینەکانمان چاک ناکاتەوە ، تانھا فێرمان دەکات چۆن بەرگەی ئازارەکە بگرین !
🥺🤍 🧸
کات برینەکانمان چاک ناکاتەوە ، تانھا فێرمان دەکات چۆن بەرگەی ئازارەکە بگرین !
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
11 Nov, 20:43
تـــ❣︎ــوٓ پتر حہ ش كيشكئ دكه ى🖤
#جوانترين كنال ل فئرئ يه..💜
#كارئ وان ب چاف ببينه..❤️🔥
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
@berh4atn
@xarebm
@i4mginry
#جوانترين كنال ل فئرئ يه..💜
#كارئ وان ب چاف ببينه..❤️🔥
ده مى ليستئ(1) ده مژمئر دمينيت..☑️
@berh4atn
@xarebm
@i4mginry
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
11 Nov, 14:28
✬💡 ✬
چ خوشی د وێ خوشیێ دا نینە
یا نـەخـوشـی تـێـدا نـەبـیـت
🥺🤍 🧸
چ خوشی د وێ خوشیێ دا نینە
یا نـەخـوشـی تـێـدا نـەبـیـت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Nov, 22:23
https://t.me/PAWSOG_bot/PAWS?startapp=BKtPphWC
⏺️ ⏺️ وەک هاریکاری دا خڸ ببن⬆️ ⬆️
و ئەگەر تە دفێت ب رێکا ئونلاین درافی بدەست خوفە بینی بەشژدار ببە دەم یێ مای هەتا 29\11ـی فێ هەیفێ
و ئەگەر تە دفێت ب رێکا ئونلاین درافی بدەست خوفە بینی بەشژدار ببە دەم یێ مای هەتا 29\11ـی فێ هەیفێ
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Nov, 22:19
✬💡 ✬
هیچ ڪەسێك لە دڵت تێناگات
تەنها ئەوە نەبێت ڪە دروستی ڪردووە
🥺🤍 🧸
هیچ ڪەسێك لە دڵت تێناگات
تەنها ئەوە نەبێت ڪە دروستی ڪردووە
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Nov, 22:04
✬💡 ✬
ڕووناکۍ ژیانۍ خۆتبہ
چونکہ کەس نابێتہ ڕووناکۍ
ژیانۍ کەس
🥺🤍 🧸
ڕووناکۍ ژیانۍ خۆتبہ
چونکہ کەس نابێتہ ڕووناکۍ
ژیانۍ کەس
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
08 Nov, 11:07
✬💡 ✬
نه بێژه ئەز يئ جياوازم بسەلمينه كوو ژ راستا تويئ جياوازى
🥺🤍 🧸
نه بێژه ئەز يئ جياوازم بسەلمينه كوو ژ راستا تويئ جياوازى
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
01 Nov, 21:32
كناله كى پر ب مفا جوين بكه و مفاي ژ في كنالى وه ربگره روژانه پوستين ئاينى ل دوور دينى دهيته به لاف كرن❤️
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
01 Nov, 21:06
✬💡 ✬
دەرگەهێـن رابردوی وپاشەروژێ بگرە و ژیانا خۆ دسنوریـن ڕۆژا خودا دەرباز بکە.
🥺🤍 🧸
دەرگەهێـن رابردوی وپاشەروژێ بگرە و ژیانا خۆ دسنوریـن ڕۆژا خودا دەرباز بکە.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
01 Nov, 21:05
✬💡 ✬
چ تشت مروڤی رزگار ناكه‌ن ئيلا حه‌ژێكرنا مروڤی بو نه‌فسا وی
🥺🤍 🧸
چ تشت مروڤی رزگار ناكه‌ن ئيلا حه‌ژێكرنا مروڤی بو نه‌فسا وی
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
01 Nov, 21:03
✬💡 ✬
البير كامو؛
لا أحد يعلم كيف هي معركتك الخاصة مع الحياة، ما الذي زعزع أمانك وقتل عفويتك، كم كافحت وكم خسرت؛ لا أحد يعلم حقاً من أنت...!
ئالبیر کامۆ؛
کەس نزانیت کا جەنگیێ تە یێ تایبەت یێ چاوایە ل گەل ژیانێ، یان ئەو چ تشتە سلامەتیا تە و بێگونەهیا تە تێکدای، چەند خەباتکرییە و چەند خۆسارەت بووی، براستی ژی کەس نزانیت تووی...!
🥺🤍 🧸
البير كامو؛
لا أحد يعلم كيف هي معركتك الخاصة مع الحياة، ما الذي زعزع أمانك وقتل عفويتك، كم كافحت وكم خسرت؛ لا أحد يعلم حقاً من أنت...!
ئالبیر کامۆ؛
کەس نزانیت کا جەنگیێ تە یێ تایبەت یێ چاوایە ل گەل ژیانێ، یان ئەو چ تشتە سلامەتیا تە و بێگونەهیا تە تێکدای، چەند خەباتکرییە و چەند خۆسارەت بووی، براستی ژی کەس نزانیت تووی...!
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
31 Oct, 18:04
✬💡 ✬
ئـانکــو جیـە . مروفـەک دشێــت مروفەکــی ژ هــەمی مروفــان ســار بکــەت
ژ دەستـــ دانا تـشتـەکی پـشتـی فێــربـونێ گـەلەکــا بــ ێــشە
🥺🤍 🧸
ئـانکــو جیـە . مروفـەک دشێــت مروفەکــی ژ هــەمی مروفــان ســار بکــەت
ژ دەستـــ دانا تـشتـەکی پـشتـی فێــربـونێ گـەلەکــا بــ ێــشە
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
31 Oct, 17:23
🙈🎁ديف هه يفا ژ دايك بونا خو دياريا خو وه رگره🛍️👇❤️@hamarang98
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
31 Oct, 14:53
✬💡 ✬
ئەگەر من باوەریا خوو بخو ئینا
چـــ کــەس نــەشــێــن
من ژمن بێ هیڤی بکەن
🥺🤍 🧸
ئەگەر من باوەریا خوو بخو ئینا
چـــ کــەس نــەشــێــن
من ژمن بێ هیڤی بکەن
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
31 Oct, 10:30
✬💡 ✬
#مروڤە کی باشــــ بە .!
بەلــی #وەختــــی خو بەلاش نە بە بوو سەلماندا خوو .!
🥺🤍 🧸
#مروڤە کی باشــــ بە .!
بەلــی #وەختــــی خو بەلاش نە بە بوو سەلماندا خوو .!
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
30 Oct, 21:59
✬💡 ✬
دەمێ براستې گرنگېێ ب بوې تشتې نەدەې ڪو ڪەسەڪ هزر لتە دڪەت، ئەو وەسا توېێ گەهشتېە ئاستەڪێ ئازد و ترسناڪ و سەرسوڕهێنەر
🥺🤍 🧸
دەمێ براستې گرنگېێ ب بوې تشتې نەدەې ڪو ڪەسەڪ هزر لتە دڪەت، ئەو وەسا توېێ گەهشتېە ئاستەڪێ ئازد و ترسناڪ و سەرسوڕهێنەر
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
30 Oct, 11:50
✬💡 ✬
دەمێ تە ئازار هەبن -چاڤدێرېێ بڪە-ژېان هەولددەت تە فێرې تشتەڪې بڪەت.
🥺🤍 🧸
دەمێ تە ئازار هەبن -چاڤدێرېێ بڪە-ژېان هەولددەت تە فێرې تشتەڪې بڪەت.
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 22:30
✬💡 ✬
”سَیُمَرُ کُلِ مُر"
”تـێ دەپەڕێـت ، هەموو تاڵییەڪ
🥺🤍 🧸
”سَیُمَرُ کُلِ مُر"
”تـێ دەپەڕێـت ، هەموو تاڵییەڪ
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 22:27
✬💡 ✬
ڕاستە بەردەوامی یا گرنگە،
لێ بەردەوامییا ژ نەچاری…
جۆرەکێ ئەشکەنجەدان و تۆشبوونا دەروونییە!
🥺🤍 🧸
ڕاستە بەردەوامی یا گرنگە،
لێ بەردەوامییا ژ نەچاری…
جۆرەکێ ئەشکەنجەدان و تۆشبوونا دەروونییە!
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 22:27
✬💡 ✬
يا ب زه حمه ته دگه ل مئشكه كئ بژى هه مى تشتا دزانيت به لى نا راوستيت ژ هزركرنئ
🥺🤍 🧸
يا ب زه حمه ته دگه ل مئشكه كئ بژى هه مى تشتا دزانيت به لى نا راوستيت ژ هزركرنئ
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 22:15
✬💡 ✬
باخڤن دئ هوين هێنه نياسين ژبەركوو مروڤ ڤەشارتيه دبن ئەزمانئ خوەڤه
🥺🤍 🧸
باخڤن دئ هوين هێنه نياسين ژبەركوو مروڤ ڤەشارتيه دبن ئەزمانئ خوەڤه
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 17:57
✬💡 ✬
چەند مروڤ هەست بكەت مروڤ بەرپرسه ژ كريارێن خوو دئ پتر شێت خوو پەروەردەكەت
🥺🤍 🧸
چەند مروڤ هەست بكەت مروڤ بەرپرسه ژ كريارێن خوو دئ پتر شێت خوو پەروەردەكەت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
29 Oct, 17:09
https://t.me/PAWSOG_bot/PAWS?startapp=BKtPphWC
LFG!
PAWS is the new top dog! 🐾
LFG!
PAWS is the new top dog! 🐾
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
28 Oct, 16:24
✬💡 ✬
راستگوبه ئەگەر ته سەرنه ئێخيت ژى دئ ته سەربلند كەت
🥺🤍 🧸
راستگوبه ئەگەر ته سەرنه ئێخيت ژى دئ ته سەربلند كەت
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Oct, 22:20
✬💡 ✬
نەبه مروڤەكئ كوره جياوازيئ دناڤبەرا ئەلماسى و رەژيئ دا نەكەى
🥺🤍 🧸
نەبه مروڤەكئ كوره جياوازيئ دناڤبەرا ئەلماسى و رەژيئ دا نەكەى
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
27 Oct, 21:53
✬💡 ✬
دەمێ تو سەر رێكا راست بی، وەكي خوبه و نه يا گرنگه كيه دگەلته يان دژي ته ، چونكي خودي يدگەلته
🥺🤍 🧸
دەمێ تو سەر رێكا راست بی، وەكي خوبه و نه يا گرنگه كيه دگەلته يان دژي ته ، چونكي خودي يدگەلته
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
26 Oct, 22:01
✬💡 ✬
بهێزترين كەس ئەون يێن ژ تنێبونئ نه ترسن
🥺🤍 🧸
بهێزترين كەس ئەون يێن ژ تنێبونئ نه ترسن
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
26 Oct, 12:59
✬💡 ✬
من گەلەک ژدەست دا بەلێ پا ل هەر جارەکێ ژی من مەزنیا خوو ب دەست ڤە دئینا
🥺🤍 🧸
من گەلەک ژدەست دا بەلێ پا ل هەر جارەکێ ژی من مەزنیا خوو ب دەست ڤە دئینا
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
26 Oct, 12:54
✬💡 ✬
چ تشت د ژيانئ دا بئ بەرامبەر ناهێن ئانكوو بئ دەنگ به و كار بوو بكه
🥺🤍 🧸
چ تشت د ژيانئ دا بئ بەرامبەر ناهێن ئانكوو بئ دەنگ به و كار بوو بكه
🥺
❝.ئەې مًرٌوَفـ,ـ خۆ بنېـ‘ـُیاسـ,ـە¸❝
25 Oct, 17:03
✬💡 ✬
Take care of yourself and let others
🥺🤍 🧸
Take care of yourself and let others
🥺
1,410
subscribers
861
photos
296
videos
