Abort [lot. abortus – bola tashlash] – ayollarda homiladorlikning dastlabki 28 haftasida bachadondan homila tushishi. 28 haftadan ilgari tug'ilgan bola yashamaydi.
Abortning erta (homiladorlikning 12 haftasi ichida kerakli davo choralari ko'rilmaganda bola tushishi) va kechikib (13-27 hafta ichida bola tushishi) sodir bo'lishi kuzatiladi.
Abort sun'iy va g'ayriixtiyoriy bo'ladi. Sun'iy bola tushirish ayolning o'z istagi yoki sog'lig'iga qarab homiladorlikning 12-haftasiga qadar, tibbiy sabablarga ko'ra esa bundan kechroq muddatlarda tug'ruqxonalarda amalga oshiriladi
G'ayriixtiyoriy abort (bola tashlash) sabablari:
1) O'tkir va yuqumli kasalliklar, masalan, terlama, bezgak, brusellyoz, zaxm va boshqa(lar);
2) Ona bilan homila qoni rezus faktorining mos kelmasligi (ona qonida rezus faktor manfiy, homilada musbat bo'lishi);
3) Umumiy kasalliklar (yurak, qon tomirlari, o'pka va nafas a'zolari, buyrak, endokrin bez kasalliklari);
4) Jinsiy a'zo kasalliklari (tuxumdon faoliyatining buzilishi); bunda sariq tana gormoni kam ishlanib chiqib, bachadon mushaklarini qisqartiruvchi omillar, jumladan, follikulin kuchayib ketadi, natijada abort ro'y beradi;
5) Ichki jinsiy a'zolarning turli sabablar bilan yallig'lanishi;
6) Ayol tanosil a'zosining yetarli rivojlanmaganligi (infantilizm);
7) Turli shikastlar (homiladorlik vaqtida yiqilish, og'ir yuk ko'tarish, lat yoyish va h. K.);
homiladorning biror narsadan qattiq qo'rqishi, hayajonlanshi. Bola tushishi homilaning bachadondan ko'chish darajasiga qarab turlicha kechadi. Abort xavfi tug'ilganda bel og'rib, jinsiy a'zodan biroz qon keladi, bachadon homila muddatiga nomuvofiq kattalashadi; to'g'ri davo qilinsa, homiladorlikni saqlab qolish ehtimoli ortadi. Bunday holat boshlanayotganida og'riq sezilib, qon keladi, bachadon taranglashadi. Bunda ham homila tirik bo'lsa, homiladorlikni saqlab qolish imkoni mavjud. Bu jarayon jadallashganida laxta-laxta qon keladi, bachadon taranglashadi, qisqaradi. Chala abortda homila butun chiqmay, uning ko'chmagan qismlari bachadon ichida qoladi, ko'p qon ketadi, bachadon homiladorlik muddatiga nisbatan kichik bo'lishi kuzatiladi.
To'liq abortda homila butun tushadi; qon kelishi tez to'xtaydi, bachadon kichrayadi. Agar homila nobud bo'lib, bachadon qisqarishi juda sust kechsa, homilaning ajralishi va tushishi uzoq vaqtga cho'zilishi mumkin (cho'zilgan abort). Bunda bachadondan ancha vaqtgacha qon ketadi, gohida homila bachadon devoridan ko'chadi, biroq bachadon bo'yin kanalining tashqi teshigi yopiq bo'lsa, bo'yin kanalida to'xtab qoladi va bu bachadon bo'yniga bola tushishi deyiladi.
Gohida homila nobud bo'lsa ham (bachadon qisqarmasa), tushmasligi mumkin. Atrofidagi suv shimlib, o'zi bujmayib, mo'miyosimon bo'lib qoladi va u yopilib qolgan abort deyiladi. Bola tushishiga infeksiya sabab bo'lganida, Infeksiya homilani zararlab, bachadon va boshqa(lar) jinsiy a'zolar bilan birgalikda qorin pardasi yallig'lanadi, homiladorning isitmasi ko'tariladi. Septik abortda mikroblar ona organizmiga qon orqali tarqalib, bemorning ahvolini og'irlashtiradi. O'z vaqtida chora ko'rilmasa, ona nobud bo'lishi ehtimoli yuqori bo'ladi.
Respublikamizda kasalxonalardan tashqarida abort qilish – taqiqlanadi va jinoyat hisoblanadi. Ayolni abortga majbur etgan shaxslar ham jinoiy javobgarlikka tortildi.
👉 @tib_toifa