来自 تاوان | پژوهش‌های حدیثی (@tavanerejal) 的最新 Telegram 贴文

تاوان | پژوهش‌های حدیثی Telegram 帖子

تاوان | پژوهش‌های حدیثی
تاوان: جبران خسارت|
تلاشی برای جبران کم‌کاری و خسارتمان در حدیث‌پژوهی|
مصطفی قناعتگر
2,460 订阅者
104 张照片
14 个视频
最后更新于 28.02.2025 15:37

تاوان | پژوهش‌های حدیثی 在 Telegram 上分享的最新内容


🔻فرصتی نمانده

عبد السّلام بن صالح هروى گويد:
در آخرین جمعه ماه شعبان خدمت امام رضا عليه السّلام رسیدم. فرمود: يا اباصلت! بيشترِ ماه شعبان گذشت و اين جمعه آخر است. هرچه از عبادت در اين ماه كوتاهى كرده‌اى در باقى آن تلافى كن. بر تو باد اهتمام نمودن در امور مهم و ترک آن‌چه مهم نباشد. زياد دعا و استغفار كن و قرآن را تلاوت كن و از گناهان توبه كن تا اين‌ كه ماه خدا به تو رو كند و تو از مخلصينِ خدا باشى. امانتى در گردن خود مگذار مگر آن‌كه ادا كنى. در قلب خود كينه بر مؤمنى جاى نده مگر آن‌كه بيرون برى. از گناهانی که تاکنون انجام می‌دادی جدا شو. از خدا پرهيز كن و در امور پوشيده و آشكار خود بر او توكل كن. "همانا آن كه بر خدا توكل كند، خداوند او را كافى است، خداوند امر خويش را به پايان خواهد برد، همانا خداوند براى هر امرى زمانى قرار داده است".
در باقى‌مانده اين ماه بسيار بگو: «اللّهمّ‌ إن لم تكن قد غفرت لنا في ما مضى من شعبان فاغفر لنا فيما بقي منه» [خدایا! اگر ما را در طول ماه شعبان تاکنون نبخشیده‌ای، در مدت باقی‌مانده از آن ما را ببخش]. همانا خداوند تبارک و تعالى در اين ماه شعبان، بسيارى را به حرمت ماه رمضان از آتش جهنم آزاد مى‌كند.

حَدَّثَنَا تَمِيمُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ تَمِيمٍ اَلْقُرَشِيُّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ عَلِيٍّ اَلْأَنْصَارِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلسَّلاَمِ بْنِ صَالِحٍ اَلْهَرَوِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي اَلْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَعْبَانَ فَقَالَ لِي يَا أَبَا اَلصَّلْتِ إِنَّ شَعْبَانَ قَدْ مَضَى أَكْثَرُهُ وَ هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْهُ فَتَدَارَكْ فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ تَقْصِيرَكَ فِيمَا مَضَى مِنْهُ وَ عَلَيْكَ بِالْإِقْبَالِ عَلَى مَا يَعْنِيكَ وَ تَرْكِ مَا لاَ يَعْنِيكَ وَ أَكْثِرْ مِنَ اَلدُّعَاءِ وَ اَلاِسْتِغْفَارِ وَ تِلاَوَةِ اَلْقُرْآنِ وَ تُبْ إِلَى اَللَّهِ مِنْ ذُنُوبِكَ لِيُقْبِلَ شَهْرُ اَللَّهِ إِلَيْكَ وَ أَنْتَ مُخْلِصٌ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لاَ تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِي عُنُقِكَ إِلاَّ أَدَّيْتَهَا وَ لاَ فِي قَلْبِكَ حِقْداً عَلَى مُؤْمِنٍ إِلاَّ نَزَعْتَهُ وَ لاَ ذَنْباً أَنْتَ مُرْتَكِبُهُ إِلاَّ قَلَعْتَ عَنْهُ وَ اِتَّقِ اَللَّهَ وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ فِي سِرِّ أَمْرِكَ وَ عَلاَنِيَتِكَ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اَللّٰهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اَللّٰهَ بٰالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اَللّٰهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْراً  وَ أَكْثِرْ مِنْ أَنْ تَقُولَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ هَذَا اَلشَّهْرِ اَللَّهُمَّ إِنْ لَمْ تَكُنْ قَدْ غَفَرْتَ لَنَا فِي مَا مَضَى مِنْ شَعْبَانَ فَاغْفِرْ لَنَا فِيمَا بَقِيَ مِنْهُ فَإِنَّ اَللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يُعْتِقُ فِي هَذَا اَلشَّهْرِ رِقَاباً مِنَ اَلنَّارِ لِحُرْمَةِ شَهْرِ رَمَضَانَ.

📚شیخ صدوق، عیون اخبارالرضا، ج۲، ص۵۱

بهترین‌ها را از پروردگار برای اهل تاوان خواستارم

شب نیمه شعبان ۱۴۴۶
مشهد علی بن موسی علیه السلام

🔶️حزن و عید
🔹️نیمه‌ی شعبان، آغاز حیرت

معروف است که علی بن محمد سمری، آخرین نائب خاص امام عصر علیه السلام است. حکمت پروردگار چه بود که باید وی روز نیمه‌ی شعبان از دنیا رود، خود آگاه‌تر است.
جناب سمری، شش روز قبل از فوت خویش به وسیله‌ی نامه‌ای از سوی امام عصر، از زمان مرگش آگاه شد و به سامان‌دهی امورش پرداخت.
نقل است که در روز نیمه‌ی شعبان در بستر احتضار بود. شیعیان نزدش گرد آمدند که: ای بزرگوار! قرار است پس از تو چه کسی بین ما و اماممان رفت‌وآمد کند؟ چه کسی پرسش‌های ما را به وی منتقل کند و پاسخ آن امام را به جان ما بنوشاند؟
علی در حالی که به چشمان منتظرِپاسخِ شیعیان می‌نگریست به سختی پاسخ داد: لله امر هو بالغه، سپس جان داد.

‌نویسنده‌ی این سطور وقتی خویش را جای شیعیانی می‌گذارد که نعش بی‌جان سمری را دیدند و فهمیدند که دیگر امامِ ظاهر ندارند، حیرت و غم را عجیب حس می‌کند.

الهی، امر خود را برسان ...

🔸️کمال الدین، ج۲، ص۵۰۳و۵۱۶

https://t.me/tavanerejal

⚡️حوزه علمیه قم، درگذشت «کریم شاه الحسینی» امام چهل‌و‌نهم اسماعیلیه را تسلیت گفت

📜 بسم الله الرحمن الرحیم


◾️ درگذشت شخصیت برجسته جهان اسلام، شاه کریم الحسینی، امام چهل‌ونهم شیعیان اسماعیلی نزاری آقاخانی، موجب تألم و اندوه گردید.

▪️ خدمات گسترده و ارزنده ایشان در ارتقای سطح علمی و بهداشتی در جهان اسلام با تأسیس دانشگاه‌ها و موسسات علمی متعدد و حفظ میراث تاریخ و فرهنگ اسلامی- شیعی با راه‌اندازی جایزه معماری اسلامی، همواره در یادها باقی خواهد ماند.

◾️ انتشار کتاب آیت الله جعفر سبحانی از سوی موسسه مطالعات اسماعیلیه لندن نشان از نگاه مثبت این موسسه به آثار این مرجع شیعه و شیوه تعاملی اسماعیلیان نزاری با شیعیان اثناعشری است.

◾️اسماعیلیان نزاری در عین پذیرش امامت اسماعیل بن جعفر، احترام خاصی برای امامان شیعه بعد از امام صادق (ع) قائل بوده و در آثار علمی خود از امام موسی کاظم (ع) به عنوان «امام مستودع» یاد کرده و در بارگاه امام رضا (ع) به صورت مداوم حضور یافته و از ایشان به عظمت یاد می کنند.

◾️ مصیبت ارتحال ایشان را به اسماعیلیان جهان تسلیت عرض کرده و امیدواریم در دوره جدید امام پنجاهم اسماعیلیان نزاری تعاملات و مراودات میان این دو مذهب شیعه هر چه بیشتر و بهتر گردد.

مهدی فرمانیان
رئیس انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم
۱۸ بهمن ۱۴۰۳

🔻 سلسله‌نشست‌های وبیناری «زیارت در جهان»

🎙 نشست اول: ارائه پروفسور جان اید (استاد دانشگاه روهمپتون)

🗓 زمان برگزاری: پنجشنبه ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ ساعت ۱۳:۳۰


🔹شرکت در این نشست، برای تمامی علاقه‌مندان آزاد و رایگان است.

🌐لینک اتاق ترجمه همزمان
https://meet.razavi.ir/ch/pil_stu_fa
🌐لینک اتاق زبان اصلی
https://meet.razavi.ir/ch/pil_stu_en

امکان حضور همزمان در هر دو اتاق فراهم است

••• زیارت به‌مثابتِ زبان مشترک

@tavanerejal

بر اساس روایتی کهن، مزار جناب عباس بن علی در زمان امام صادق علیه السلام دارای بنا بوده است. ابن قولویه در کامل الزیارت به سند خود از امام صادق، مفید در المزار و طوسی در مصباح المتهجد آن را نقل کرده‌اند:
قَالَ الصَّادِقُ علیه السلام: إِذَا أَرَدْتَ زِيَارَةَ قَبْرِ الْعَبَّاسِ بْنِ عَلِيٍّ وَ هُوَ عَلَى شَطِّ الْفُرَاتِ بِحِذَاءِ الْحَائِرِ 👈فَقِفْ عَلَى بَابِ السَّقِيفَةِ👉 وَ قُلْ سَلَامُ اللَّهِ وَ سَلَامُ مَلَائِكَتِهِ الْمُقَرَّبِينَ ... ثُمَّ 👈ادْخُلْ👉 وَ انْكَبَّ عَلَى الْقَبْرِ وَ قُلِ السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا الْعَبْدُ الصَّالِحُ الْمُطِيعُ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْن‏ ... .
سقیفه، به مکانی گویند که سقف دارد. امر به داخل‌شدن هم حکایت از وجود بنا دارد.

به گمان قریب به یقین بر اساس گزارشات تاریخی، مختار بوده که این بارگاه را روی قبر ایشان ساخته است (با آجر و گچ).

پ.ن: عکس، تزئینی است.

@tavanerejal

🔻در کتاب الکافی به سند صحیح از امام موسی الکاظم (علیه السلام) نقل شده است:

إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يُحَرِّمِ اَلْخَمْرَ لاِسْمِهَا وَ لَكِنَّهُ حَرَّمَهَا لِعَاقِبَتِهَا فَمَا كَانَ عَاقِبَتُهُ عَاقِبَةَ اَلْخَمْرِ فَهُوَ خَمْرٌ.
همانا خداوند بلندمرتبه، شراب را نه به خاطر اینکه نامش شراب است حرام کرده است؛ بلکه آن را به خاطر پیامدش حرام کرده است؛ پس هر چیزی که پیامدش پیامدِ شراب باشد، [در حکمِ] شراب است.
#مقاصد

📚الکافي، جلد: ۶، صفحه: ۴۱۲

@tavanerejal

🔻امام هادی، فرهیخته‌ای در دوران وحشی‌گریِ وایکینگی
مصطفی قناعتگر
روزنامه شهرآرا، ۲۵ دی ۱۴۰۲

وایکینگ‌ها یا همان غارتگران دریایی، در جنوب اسکاندیناوی زندگی می‌کردند و برای گذران زندگی به سرزمین‌های مجاور هجوم می‌بردند؛ از سال ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ میلادی. تولد غارت وایکینگی که در رسانه‌های عصر ما سعی در تحریف و تطهیر آن است، همزمان بود با تولدِ فرهیختگیِ اسلامی با ولادت امام صادق. اما امام علی النقی ملقّب به هادی از نوادگان امام صادق، در اوج بربریت و شورش  وایکینگ‌ها به سراسر اروپا به دنیا آمدند. این شخصیت فرهنگی و ادامه جریان فرهیختگی و علم و اخلاق، در شهر پادگانی و تازه‌تاسیس سامرا حبس خانگی بود. برای همین هم هست که سخنان اندکی از ایشان به ما رسیده است؛ مثلا در کتاب «الکافی» که مهم‌ترین کتاب حدیثی ما هست، ۱۲۴۷۱ سندِ روایی به امام صادق علیه السلام منتهی می‌شود و حال آنکه تنها ۱۶۳ سند روایی به امام هادی علیه السلام منتهی شده است. طبیعی است بزرگی که اجازه دیدار با پیروان خود را ندارد و در یک شهر نظامی تحت نظر حکومت ستمگر است، نمی‌تواند سخنان زیادی را به دوستانش منتقل کند. امام هادی هفته‌ای یک بار باید نزد دستگاه خلافت اعلام حضور می‌کرد و ‏شیعیان در این فرصت کوتاه در دو طرف مسیر می‌ایستادند تا حضرت را ملاقات کنند. ایشان می‌گفت: « ‏به من حتی اشاره هم نکنید؛ چون شناسایی می‌شوید و برایتان مشکل ایجاد می‌شود».
اما مفهوم «برکت» اینجا خود را نمایان می‌کند. در میان آن روایات اندک از امامِ هادی که از لابلای ملاقات‌های محدود ایشان با شیعیان درز کرده، چند روایت کلیدی داریم که فرهنگ‌ساز، هویتی و ‏ماندگار شدند. شاید گل سرسبد این روایات، روایتی معروف به «زیارت جامعه کبیره» باشد. این زیارت، در کتب روایی قدیمی مانند «من لا یحضره الفقیه»، «عیون اخبار الرضا» و «تهذیب الاحکام» نقل شده است. جامعه‌بودنش به دلیل این است که جامعیت دارد و زیارت‌نامه‌ای برای تمام امامان است و به امام خاصی مربوط نمی‌شود. کبیره‌نامیدنش نیز به این دلیل است که در میان سایر زیارات جامعه، مفصل‌تر و بزرگ‌تر است. این متن از یک بخش مقدماتی کوتاه و بدنه اصلی زیارت‌نامه تشکیل شده است. موسى بن عمران‏ نخعى می‌گوید از حضرت هادى علیه السّلام درخواست نمودم كه زیارتى کامل به من بیاموزند تا بتوانم هرکدام از امامان را با آن زیارت كنم. امام نیز این زیارت را به او آموزش دادند. به جرأت می‌توان گفت تقویت و دفاع از اصول «توحید» و «امامت»، هدف اصلی آموزش این متن مقدس است. این زیارت با صد تکبیر آغاز می‌شود و خواننده از همان ابتدا متذکر به اصل توحید می‌شود تا مبادا تبلیغات غالیان درباره جایگاه امامان شیعه سبب تضعیف اصل محوری توحید شود. کل کلمات این زیارت‌نامه حدود ۱۶۸۲ است و اسم «الله»  ۵۷ بار در آن تکرار شده است (به غیر از آن ۱۰۰ الله اکبر ابتدایی). همچنین ضمیرهایی که به خدا برمی‌گردد نیز بیش از ۹۰ مورد است و در مجموع، کل اشاره به خدا و توحید بالغ بر ۲۴۷ بار است. یعنی در واقع نزدیک به یک سوم زیارت‌نامه‌ای که برای تعظیم و تقدیس امامان شیعه است، به اصل توحید می‌پردازد. بنابراین یکی از هدف‌های صدور این زیارت و بیان این مقامات، مبارزه با جریان غلو و این نوع کفرِ در پوششِ دین بوده است. این می‌تواند بطلانی بر این ادعا باشد که زیارت جامعه را غالیان جعل کرده و به امام دهم منسوب کرده‌اند.
زیارت دیگر، زیارت ناحیه مقدسه است که خود روضه‌ای مجسّم از فاجعه کربلاست. آری، زیارت ناحیه مقدسه، از امام زمان نیست؛ از امام هادی است. تاریخ روایت اینگونه است: «سال ۲۵۲ از منطقه ناحیه». مقصود از ناحیه، سامراء است؛ چون رفتن به آنجا ممنوع بود به آن ناحیه (کناره) گفتند. این تاریخ مربوط به دوره امامت امام هادی و دو سال پیش از شهادت وی است؛ در نتیجه معنا ندارد زیارت ناحیه مقدسه از امام مهدی باشد. این زیارت‌نامه نیز جای خود را در فرهنگ زیارت شیعی به خوبی باز کرده است.
سخنان جالب دیگری نیز از ایشان به ما رسیده است. اینکه حضرت زهرا در خانه خودشان دفن شدند و نه در بقیع؛ یا اینکه زیارت عبدالعظیم حسنی مانند زیارت سید الشهدا علیه السلام پاداش دارد. زیارت غدیریه ایشان نیز جای بحث جداگانه دارد.
دومین ابن الرضا، حدود ۴۲ سال بیشتر عمر نکرد؛ گرچه عمر فرهنگیِ او هیچ‌گاه به اتمام نرسیده است. درود خدا بر ایشان، یادشان گرامی.

@tavanerejal

📚دومین ترجمه کامل الکافی به فارسی، تدوین و چاپ شد. اولین‌بار در دوره صفوی و به قلم پرتوان ملاخلیل قزوینی، الکافی به طور کامل به فارسی ترجمه شده بود.

🔻این ترجمه جدید، نوید نشر عمومی مهمترین کتاب حدیثی شیعه را میان خوانندگان فارسی‌زبان می‌دهد؛ به ویژه با اطلاعی که از توانایی مترجمان و اعتبار انتشاراتش دارم.
اگر بشود خواند (۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال) دقیق‌تر می‌توان نظر داد.

@tavanerejal

📎مقاله
🔻بررسی صحت انتساب شعرخوانی به امام هادی (ع) نزد متوکل عباسی
🔹دوفصلنامه علمی‌پژوهشی آموزه‌های حدیثی
✍🏼محمدمهدی دخانی
✍🏼مصطفی قناعتگر

ماجرای شعرخوانیِ امام هادی (ع) در مجلس متوکل را برخی محدثان و مورخان گزارش کرده‌اند. مقالۀ پیشِ‌رو در پی آن است که با ارائۀ قراین و شواهدی نشان دهد کسی که در مجلس متوکل شعر خوانده، امام علی بن محمد هادی، امام دهم امامیه نبوده، بلکه علی بن محمد علوی حِمّانی، شاعر مشهور و نقیب شیعه در عصر متوکل بوده است. توجه به شواهد درون‌متنی و برون‌متنی، بررسی‌های رجالی و تراجمی، یافته‌های حدیثی و تاریخی مرتبط، دقت در نسخه‌های خطی و بررسی برخی کتب ادبی، نشان می‌دهد که تطبیق رایج و مشهورِ داستان این شعرخوانی بر امام هادی (ع) نادرست بوده است.

دریافت مقاله

@tavanerejal