ترانه‌بازی

عبارات «موسیقی همه‌پسند»، «موسیقی مردم‌پسند» و … خطا هستند؛
خطای «همه‌پسند» که شفاف است، «مردم‌پسند» هم چنان است که گویی یک موسیقی «حیوان‌پسند» یا «اجنه‌پسند» هم وجود دارد که «مردم‌پسند» مقابل آن می‌ایستد.

به گمان من بهترین ترجمه برای «پاپیولار»، ترکیب «عموم‌پسند» است، و نه «عامه‌پسند»؛
چون «عامه» در ژرف‌ساخت نقطه‌ی مقابل «خواص» قرار می‌گیرد و این‌چنین به شکل پیش‌فرض «عامه‌پسند»، واجد صفت «کم‌ارزش» می‌شود. در حالی‌که «عموم‌پسند» بیش و پیش از هر چیز ذهن را به سمت «کمیت» و «گستردگیِ توجه» می‌گرداند.

@Taranehbazzii

پنج‌شنبه‌ در «بوک‌لند‌ِ سعادت‌آباد»

دوره‌ی پاییزی کارگاه درک موسیقی و ترانه؛
با موضوع یافت معیارهایی برای درک و ارزیابی «کلام ترانه»

*در صورت تمایل در اینستاگرام به من پیام دهید.

‏مطلبی درباره‌ی ترانه‌ی «برای…» نوشته‌ام که در سایتم ارائه شده است.
‏شاید مطالعه‌اش ضرر نداشته باشد.

https://www.hoseinassaran.com/2153-2/

@Taranehbazzii

https://www.hoseinassaran.com/2138-2/

متن کامل گفت‌وگویم با ماه‌‌نامه‌ی «اندیشه‌ی پویا» درباره‌ی فرامرز اصلانی را در سایت خودم گذاشته‌ام.

- ننه غصه دار -
اِتود

آهنگ و صدای بابک بیات
کلمات ایرج جنتی عطایی

نسخه از نوار کاست ضبط خانگی
تبدیل و پالایش پارسا غروی زاد

پ.ن: این ترانه از ساخته های دهه 50 می باشد
که برای سالیان منتشر نشده بود تا حدود سال 1395
به خوانندگی توکا و تنظیم باربد بیات منتشر شد

@DistantEchoes

میلاد بابک بیات مبارک

…
بخشی از گفت‌وگو:

جدا از این، یکی دیگر از مؤلفه‌های جذابیت آلبوم «دل‌مشغولی‌ها» تنظیم‌های آرمیک است. آرمیک مؤلفه‌ای را به آفرینش‌های اصلانی اضافه کرده که به گمان من در کنار جهان هنرمندانه‌ی فرامرز اصلانی، شانس بزرگ ِ ناشی از انتخاب درست او شده است.

این مسئله را می‌توان با مقایسه‌ی کل مجموعه‌ی «به یاد حافظ» با آلبوم «دل‌مشغولی‌ها» درک کرد. اجرای قطعات «به یاد حافظ» نقش گیتار در حد همراهی به شکل آرپژ با زمزمه‌های اتوودوار اصلانی باقی مانده، و به همان نسبت هم، اصلانی در تراز همان خنیاگری هنرمند که جهان شخصی خود را در سطح آفرینش کلام و نغمه می‌نوازند و می‌خواند، متوقف شده. اما در مجموعه‌ی «دل‌مشغولی‌ها»– به جز ترانه‌ی «پرستوهای خسته»– آرمیک فراتر از مهارت نوازندگی، به آفریده‌های اصلانی «ساختار» داده است. مخاطب در اجراهای خودِ اصلانی هیچ ملودی‌ای جز ملودیِ کلام نمی‌شنود که شاید دلیل آن کم‌توانی اصلانی در نوازندگی گیتار باشد؛ اما در «دل‌مشغولی‌ها» جدا از ملودی کلام، مخاطب، ملودی اورتور، ملودی میانی و چندین فیگور گیتار را هم زیر صدای خواننده می‌شنود.

شما مقدمه‌ی ترانه‌ی «اگه یه روز...» و یا «دل اسیره» یا «دیوار» را به یاد بیاورید. یا «آهوی وحشی» را که آرمیک تنظیم کرده با کل مجموعه‌ی «به یاد حافظ» مقایسه کنید. حتما پاسخ گیتار آرمیک به کشش اصلانی روی واژه‌ی «کجایی» در خط اول این ترانه، در جذابیت شنیداری ترانه و در نتیجه درک آن موثر است.

یا به کار گرفتن گیتار بیس و از آن مهم‌تر استفاده‌ی موجز و بسیار باسلیقه از پرکاشن‌ها که به فرکانس‌های حجم شنیداری ترانه تنوع و تعادل می‌دهد و در فرآیند تداوم توجه شنونده بسیار موثر است. برای درک مساله من اجراهای خود اصلانی را شبیه یک متن تایپ شده بدون نقطه‌گذاری می‌دانم که توسط آرمیک، به درستی و دقت، سجاوندی و پاراگراف‌بندی و صفحه‌آرایی شده است. یعنی متن ساختار و فرم گرفته است.

این‌ها مؤلفه‌هایی است که بر مبنای «معرفی»، «تنوع» و «تضاد» در چیدن ایده‌های موسیقایی، مخاطب را با یک حجم موسیقایی ساختارمند مواجه می‌کند، نه یک پهنه زمین که شکلی را برای تثبیت، دریافت و در نتیجه درک فرم در ذهن نمی‌سازد.

@Taranehbazzii

گفت‌وگو درباره‌ی فرامرز اصلانی:
مجله‌ی «اندیشه پویا» (شماره‌ی ۹۰، خرداد ۱۴۰۳)

@Taranehbazzii

با درود

درباره‌ی ترانه‌ای که این روزها با عنوان (ترانه‌ی ناشنیده‌ی «رنگ شب») با صدای مهستی ، با آهنگ منتسب به محمد حیدری و شعر منتسب به شهین حنانه دست به دست می‌شود:

۱- آهنگ و تنظیم این ترانه ساخته‌ی اسفندیار منفردزاده است که سال ۱۳۵۶ بر روی شعر «اسب چوبی» سروده‌ی فرهاد شیبانی ساخته، و برای اجرا با صدای حمیرا تنظیم و ضبط کرده بود.

۲- بعد از ضبط موسیقی ترانه، به دلیل وقفه‌هایی که در ضبط صدای حمیرا پیش آمده بوده، به سرانجام رسیدن پروژه متوقف شده بوده است.

۳- آقای منفردزاده پس از شنیدن این نسخه‌ی کنونی‌ با صدای مهستی -که در حال دست به دست شدن در فضای مجازی است- ضمن ابراز بی‌اطلاعی کامل از دلیل قرار گرفتن این کلامِ منتسب به شهین حنانه روی آهنگ خود و سپس ضبط آن با صدای مهستی، هم از کلام سروده شده روی آهنگ خود، هم کیفیت اجرای مهستی و از همه مهمتر از عاملین انجام این کار غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای -چه عاملین انجام این کار و چه منتشرکنندگان آن- ابراز نارضایتی کردند.

۴- امیدوارم روزی دوستداران «ترانه» -چنان که خود می‌نمایند- به موارد دیگری جز پرداختن به شهوت مرض‌آلود «انتشار زیرخاکی» هم توجه کنند.

@Taranehbazzii

در پاسخ به پرسش چندین‌باره‌ی دوستان:
صدابردار و صداپردازِ ترانه‌ی «نماز» آقای بابک افشار بوده‌اند.

این مطلب روزنامه‌ی «کیهان» مؤید همان گفته‌‌ است که پیش از سیستم صدابرداری و صداپردازی «هشت‌تراک» استودیو «پاپ» که سال ۱۳۵۳ وارد، نصب و راه‌اندازی شده بود، استودیو «بل» دارای سیستم «چند باندی» (۴ باندی) بوده و پیش از تجهیز استودیو «پاپ» به این تجهیز، آهنگ‌سازان با این سیستم آشنا بوده‌اند.
فن‌آوری‌ای‌ که تاکنون نقطه‌ی آغاز آن، بنا به تکرار برخی روایت‌ها، به همان سیستم «۸ تراک» استودیو «پاپ» پیوند می‌خورد و هم‌اینک می‌توان با اطمینان آن را رد
کرد.

@Taranehbazzii

روزنامه‌ی «کیهان»؛
۲۰ مرداد ۱۳۵۰، ص ۱۳

بر حسب خواست دوستان؛
این مجموعه سال ۱۳۵۴ منتشر شده است.
هر چند که بنا به گفته‌ی آقای فریبرز لاچینی ایشان حق انتشار این مجموعه را به آقای بی‌بیان («آرگامان») واگذار کرده بوده‌اند، اما نسخه‌ی منتشر شده با نشان‌نمای «استریو دیسکو» کامل‌تر از نسخه‌ی «آرگامان» است.

«عروسک»؛
کلام‌پرداز: اردلان سرفراز
آهنگساز: فریبرز لاچینی
خواننده: ستار
به همراه شعرخوانی دو شعر «باد می‌آید» و «دریا» با صدای اردلان

*چنین به یاد می‌آورم که آقای ستار در صفحه‌ی فیس‌بوک خود تنظیم‌کننده‌ی این ترانه را آقای مارسل استپانیانی(نه؛ استپانیان) معرفی کردند. آقای شهیار قنبری هم در کتاب «دریا در من» اریک را تنظیم‌کننده‌ ترانه‌ی «هنوز» (از همین مجموعه) معرفی کرده‌اند و آقای لاچینی هم در مقابل پرسش من، گفتند که خود ایشان تنظیم‌کننده‌ی این مجموعه بوده‌اند.
@Taranehbazzii

کاست آگهی‌شده که بدون ترانه‌ی کویر دل منتشر شده است

این آگهی انتشار ترانه‌های مرجان (روزنامه‌ی «کیهان» . ۱۲ مرداد ۱۳۵۷) نشان‌گر این است که ترانه‌ی «کویر دل» بنا بوده در این مجموعه قرار داشته باشد که بنا به همان بحث حقوقی از مجموعه حذف شده است.
@Taranehbazzii

یادآوری یک نوشته
https://www.hoseinassaran.com/%D8%A8%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86/

…
«…عبووووور… عبووووور…»

اوایلِ «فیس‌بوک» یک نظرسنجی برگزار کردم که «ده‌ترانه‌ای را که آن‌چنان فراگیر نیست، اما شما گمان می‌کنید ویژه‌ی جهان خصوصی شماست، نام ببرید.»
و برای خودم یکی از آن‌ها «عبور» بود.
بی‌نظیر! ناب!
یک ترانه، برای توصیف یک لحظه و یک چشم به هم زدن!

ترانه‌سُرا روی بام ایستاده، چلچله‌ها از بالای سرش عبور می‌کنند، و ترانه‌سرا از «تو»ی غایب پرس‌وجو می‌کند.
خبری نیست، و حالا ترانه‌سرا از «تو»ی غایب می‌گوید، با دیده‌ای از اشک تَر شده!

ترانه از انتها آغاز می‌شود و مدام زمان را می‌شکند و با تکرار تصویر کش‌آمده‌ی «عبور» پرندگان، قطعه‌بندی می‌شود؛ «عبوووووور…عبووووور»

همین یک ترانه بس است.

وسط «کرونا» پروژه‌ای را در ذهنم پروراندم که یک جایِ آن همین مجموعه‌ی شنیداری «دلمشغولی‌ها» بود و است و خواهد بود.

چند کار آن پروژه را که تمام کردم، پارسال به «دلمشغولی‌ها» رسیدم.
با فرامرز اصلانی مکاتبه کردم، از ایده‌ و پرسش‌ها راضی بود و بنا شد گفت‌وگو کنیم.
یک تک‌نگاری تنها درباره‌ی آلبوم «دلمشغولی‌ها».
اما وعده‌ی ما مدام به عقب می‌افتاد و من حتی کمی هم دلگیر شدم.
«دلمشغولی‌ها» را «فعلاً بایگانی کردم» تا سرِ فرصت.
و امروز که خبرِ این خبرِ تلخ را شنیدم، از آن رنجش شرم کردم.

فرامرز اصلانی
با ساختارشکنی‌اش در «دلمشغولی‌ها»
با جایگاه تاریخی کم‌نظیر «دلمشغولی‌ها»
با آن تصویر نجیب
با آن لبخند ملیح
با انتشار نشریات ادبی نوگرای دهه‌ی ۴۰
و با ترانه‌ی «عبور»
جان را از نو می‌سازد.

آن مهمان ناخوانده به زودی در آن تن و جان نجیب، مهربان خواهد شد و همه‌ی ابهت خرابکارانه‌اش را با یک‌بار شنیدن زمزمه‌‌ی صاحبخانه از ترانه‌ی «عبور» تاخت خواهد زد.
@Taranehbazzii

یک انسان میتواند

آهنگساز : علیرضا خواجه نوری
تنظیم کننده : واروژان

*این قطعه با همین مشخصات برای من ارسال شده و من گمان می‌کنم همان قطعه‌ی «تخت جمشید» باشد.

@Taranehbazzii

بریده‌ای از کتاب «واروژان» که در آن به این قطعه اشاره شده است.

@Taranehbazzii