بەنجســــتـان

✍کۆرسی چوارەم
ناوی کۆرس
fundamental of anesthesia for technician

💮بۆ کێ بەسوودە ؟
- فێرخوازانی تازە وەرگیراو لە پەیمانگا و زانکۆی بێهۆشکاری .
- دەرچووانی بەشی بێهۆشکاری زانکۆ و پەیمانگا
- کارمەندانی بێهۆشکاری .
- ئەو پەرستاران و کارمەندانەی بەرکەوتنیان لەگەڵ دەرمان یاخود کەرەستەکانی بێهۆشکاریدا هەیە .

🔆 بابەتەکانی کۆرس :

✅ بەشی یەکەم
- مێژووی بێهۆشکاری و گۆڕانکارییەکان ( بەکارهێنانی گەڵا و گووڵ تاوەک دەگاتە بە گاز و دەرمان و ڤیاڵ ) .
- ناساندنی بێهۆشکاری و جۆرەکانی بێهۆشکردن ( گشتی و شوێنی و لۆکاڵی ) .
- چوار ئاستەکەی بێهۆشکردن

✅بەشی دووهەم
- دابەزینی ئۆکسجین و سلندەر و هۆشیاری سلندەرەکان و شێوازی تەعامولکردن لەگەڵیان .
- سیستمی سەلامەتی سلندەر و ناساندنی بەشەکانی فلۆمیتەر .
- دابەشکاری دابەشبوونی پەستانی پۆزەتڤ و نێگەتڤی ناو نەخۆشخانەکان .

✅بەشی سێهەم
- ناساندنی ڤێنتیلەیتەر و عەرەبەی تەخدیر و جیاکاری نێوان و شێوازی بەکارهێنانیان .
- خراپییەکان و ماکەکانی ڤێنتیلەیتەر و هۆشیارییەکانی بەکارهێنان و مۆنیتەرینگکردنی ڤێنتیلەیتەر .

✅بەشی چوارەم
- pre operative assestment ( history of pt ,ASA classification ,
- pre operative investigation ( cbc , rft , RBS ........ ) .
-preoperative examination ( general , face , mouth , neck , malampti score .....
- LEMON ASSESTMENT

✅بەشی پێنجەم
- ئامێری لارینگۆسکۆپ بەکارهێنان و جۆرەکانی و مێژوو
و کردەی سۆندەدانی دەستکرد و بەستنی فیکسی تیوب .
- سۆندەی ETT مێژوو و بەکارهێنان و ناساندنی کۆدەکانی سەر تیوب و بەستنی تیپسی فیکس و خەمڵاندنی ژمارەکان لە گەوران و بچوکاندا و ناساندنی ١٢ جۆەرەکەی یەک بە یەک .
- سۆندەی LMA شێوازیدانان و بەکارهێنانەکانی و ٦ جۆرە جیاوازەکەی .
- ئێروەی و ناساندنی و باسکردنی ٨ جۆرەکەی.

✅بەشی شەشەم
- ئەمبووباگ و شێوازی ئیشکردن و بەکارهێنان و جۆرەکانی و پشکنینی ئیشکردنی .
- ئارتریال لاین و شێوازی ئامادەکردنی سێت و بەستن و مۆنیتەرینگکردنی و شوێنی دانانی
- گواستنەوەی نەخۆشی ئاسایی و تیوب لە نەخۆشخانەیەکەوە بۆ نەخۆشخانەیەکی کە و ووردەکاری شێوازەکەی و جانتای ئیمرجنسی
- کردەی ئینتیوبەیشن و شێوازی و ئەو کەرەستانەی لە کردەکە پێویستن

✅بەشی حەوتەم
- دەرمانەکانی ماسولکە خاوکەرەوەکان ( سەرجەمیان و دەرمانەکانی ئەنتیدۆد )
- دەرمانەکانی دەستپێک induction .
- دەرمانەکانی گازەمژراوەکان ( سەرجەمیان ) .
- بەهۆشهێنانەوەی نەخۆش ( ڕیکۆڤەری ) .

- ژمارەی وانەی تۆمارکراو
٢٠ وانەی تۆمارکراو + بڕوانامەی بەشداربوونیشی لەگەڵدایە
⭕ بۆ بەشداربوون ڕاستەوخۆ نامە بۆ پەیج بنێرن یاخود پەیوەندیمان پێوە بکەن
07728604841
07511599162

بەشداربوون بە گرووپ داشکاندنی لەسەرە ....

فێرخوازان بەمزوانە کۆرسی
fundamental of anesthesia

تان بۆ دا ئەگرین ، کە بابەتگەلێکی زۆر ناوازەی تێدایە بۆ فێرخوازان و کارمەندانی بەشە تەندروستییەکان ئەمشەو بابەتەکانی کۆرسەکە دادەنرێت و لە یەک دوو هەفتەی داهاتوو ئامادەئەبێت .........

سوپاس

پرسیار ........


سوودی به‌كارهێنانی ده‌رمانی هایدرۆكۆرتیزۆن چییه‌ له‌و نه‌خۆشانه‌ی كه‌ ده‌بنه‌ شۆك یاخود شێوازی ئیشكردنه‌كه‌ی چۆنه‌ له‌م كه‌یسانه‌دا ؟؟؟؟

بفه‌رموون له‌ كۆمێنتی ئێره

خۆشه‌ویستان له‌مانگی یانزه‌ كۆرسی
fundamental of anesthesia
ئاماده‌ ئه‌بێت كه‌ له‌ مێژووی ته‌شه‌نه‌سه‌ندی به‌نجه‌وه‌ ده‌ستپێده‌كات و جۆره‌كانی و ئاسته‌كانی و ده‌رمانه‌كان ........ ...و گازه‌مژراوه‌كان و به‌ ڕیكۆڤه‌ری نه‌خۆش به به‌كۆتادێت

⭕⭕ داشکاندن لە ئۆفەری پاکێجی پەرستاری پێشکەوتوو

ناوی کۆرسەکان .....

1. advanced lessons for icu technician ...
16 recorded vedio lessons .

2. fundamentals working of ventilator for technician ........ 20+6 recorded vedio lessons .

3. cannulation and types of injection ( advanced and details ) 15 recorded lessons .

سەرجەم وانەکان تۆمارکراو و ئامادەن , مەنهەج و بڕوانامەیان لەگەڵدایە .....

بۆ بەشداریکردن لەم پاکێجە نامە بۆ پەیج بنێرن یا ڕاستەوخۆ پەیوەندی بکەن
0772 860 48 41

فێرخوازان ئەو کۆرسانە بەردەستن ......

نامە بنێرن بۆ زانیاری زیاتر

برینی جێگا : بریتییە لەو بەشەی پێست کە پەستانێکی لەسەر دروستبووە و بوەتە هۆی کەمبوونەوەی وروژمی خوێن بۆی ، ئەکرێت بەچەند دەستەواژەیەک ئاماژەی پێبدرێت لەوانە
bedsore , pressure sore , pressure ulcer
ئەکرێ پێستی شوێنەکە لابچێت یاخود بمرێت و بەشێکی برینی کراوە دروستبکات .

کەمبوونەوەی وروژمی خوێن و خراپبوونی پێستەکە بەهۆی بوونی پەستانێک لەسەری ، پەستانەکە بەهۆی دروستکردنی تەڕی و لێکخشاندن و پەستانەوە کاریگەری هەیە لەسەر گۆڕینی وروژمی خوێن لەو بەشەی پێست و برینداری ئەکات و پێستەکە خراپەکات ، ئەو برینانە زوربەی جار لە بەشە ئێسقانەییەکانی جەستە ڕوودەدەن کە بە پێستێکی تەنک ڕووپۆشە وەک بەشەکانی
hips , base of the spine , shoulder baldes , the backs and sides of the knees ,
كلۆت و بەشی خوارەوەی سمت و نێوان دەفەی شان و سەرشانەکان و بەشی پشتەوەی سەر و دەوروبەری بەشی دواوەی قاچ و بەشی پێشەوەی ئەژنۆکان .

- چی ئەبێتە هۆی دروستبوونی برینی جێگا ؟
کاتێک نەخۆشەکە لەشوێنێک پاڵکەوتووە و بەڕێکی و لەکاتی دیاریکراو گۆڕینی شوێنی بۆ ناکرێت change position ، کاتێک نەخۆشەکە ناجوڵێت ، وروژمی خوێن سنووردارەبێت بۆ پشت و مل و باڵ و قاچەکان و ئەم کەمڕۆشتنەی خوێنو کەمبوونەوەی وروژمی خوێنە ئەبێتە هۆی دروستبوونی برینی جێگە ، کاتێک کەرەستەکانی نیشانەزیندەگییەکان دەکەونە ژێر نەخۆشەکەوە یاخود کەرەستەکانی کانۆلا و دەرمان و IV set

- کێن ئەو کەسانەی مەترسی ڕوودانی برینی جێگەیان لەسەرە ؟
- ئەو نەخۆشانەی کە بەدرێژای ڕۆژ لەسەر عارەبانەن یاخود بەدرێژای ڕۆژ لەسەر جێگەن ، مەترسی ڕوودانی دروستبوونی برینیان لێئەکرێت گەر زوو زوو شوێنیان پێنەگۆڕدرێت ، برینەکە لەو شوێنە ڕووئەیات کە پەستانەکەی تێدا دروستبووە لەنێوان ئێسقان و جێگەکە ، برینی جێگە زۆر بەخێرایی دەرەکەوێ و دروستەبێ ، ئەکرێ لەماوەی چەند سەعاتێکدا دروستببێت گەر نەخۆشەکە نەجوڵێنرا .

سەرکۆ ئاکۆ
بەشی یەکەم ، برینی جێگا

ئەمەیان بۆ دایەبیتیک فوود ....... ☝☝☝

بەشی دووهەم
برینی شەکرە

- شێوازی چارەسەرکاری لەنەخۆشانی شەکرە ؟

١. وەستاندنی تووشبوون بە ئیلتیهابات و ژەهراویبوونی خوێن .
٢. لابردنی پەستان لەسەر ناوچەی برینەکە بە کردەی off loading .
٣. لابردنی پێستە مردووەکان dead skin کە پێی ئەوترێت
debridement .
٤. لێدانی دەرمان و تەداوی لەشوێنی برینەکە .
٥. کۆنتڕۆڵکردنی شەکرە و کێشە تەندروستییەکانی تری نەخۆشەکە کە بەهۆی شەکرەوە تووشی بووە .

- ئەکرێت هەندێک لە برینەکان پێویست بکات کە چارەسەر بکرێن لەژێر چاودێری دکتۆر و نەخۆشەکە تەداوی ڕۆژانەی بووێت و داغڵی نەخۆشخانە بکرێت .

- شێوازی ڕێگریکردن لەتووشبوونی نەخۆش بە گەشەسەندی بەکتریا و ڤایرۆس لە جەستەیدا ( infection ) :
1. ڕاگرتنی شەکرەی خوێن لە ئاستی ئاسایی خۆی .
٢. برینەکە بەپاکوخاوێنی ڕابگیرێت و باندجی لێدرابێت .
٣. پاقژکردنەوەی ڕۆژانەی برینەکە .
٤. بەهیچ شێوەیەک بە پێی بێخاوشەوە ڕێنەکات .

- کردەی off-loading : ئەو نەخۆشانەی شەکرە کە برینی قاچەکە لەشوێنێکی حەساس و بنی پێدایە کە بەردەوام پەستانه بەهێزی لەسەرە ، ئەو نەخۆشانە ڕێنمای ئەکرێن بە لەپێکردنی جۆری تایبەتی پێڵاو ، یاخود گۆچان و دارشەق تاوەک پەستان لەسەر ئەو شوێنی برینەکەی تێدادروستبووە کەمبێتەوە و هاریکاربێت لەزوو چاکبوونەوە .

- بەکارهێنانی تەداوی و دەرمانی تایبەت :
بەکارهێنانی تەداوی تایبەت و پاقژکارییەکی ناوازە کە لە نۆرمال سەلاینەوە دەسپێئەکات تاوەک بەرهەمە پێشکەوتووەکان و تەداوی برینەکە و ئاگالێبوونی پێستەکە ، هۆکارە بۆ زوو چاکبوونەوەی برینەکە ، زۆر گرنگە ئەو برینەی دروستبووە پیاڕۆشتنی خوێن و ورووژمی خوێن بۆ ئەو ناوچەیە باشبێت و لەم کاتەش بۆ باشترکردنی وورووژمی خوێن لەو سایت و شوێنە ئەتوانرێ کە ڕاوێژ بە دکتۆری لوولە خوێن بکرێت و چارەسەرێکی بۆ بدۆزرێتەوە .

- کۆنتڕۆڵکردنێکی باشی بڕی گلوکۆز لەناو خوێندا ، هۆکارە بۆ کەمکردنەوەی تووشبوونی شوێنی برینەکە بە ئیلتیهابات و زوو چاکبوونەوەی برینەکە .
- ئەکرێ لەهەندێک جاردا بەناچاری پەناببرێتە بەر نەشتەرگەری و پشت بە نەشتەرگەری ببەسترێت بۆ چاکردنەوەی برینەکە .

- چەند شتێکی وەک شوێنی برین و قەبارەی برین و پەستان لەسەر برین لەکاتی جوڵان و وەستان لەسەر پێ و هەڵاوسان و بوونی باشی ورووژمی خوێن و ئاستی شەکرەی خوێن و ئاستی چارەسەرکاری ، کاریگەرن لەسەر زوو یاخود درەنگ چاکبوونەوەی برین .

بەشی دووەم و کۆتایی

✍ Diabetec foor ulcer
برینی شەکرە ( لە قاچدا ) بە ئینگلیزی پێی دەوترێت
diabetic foot ulcer :
بریتییە لەو برینەی کە رووئەدات لەبەشی خوارەوەی قاچدا لەو کەسانەی کە نەخۆشی شەکرەیان هەیە ، ڕێژەی لە سەدا ١٥% ی ئەو کەسانەی تووشی نەخۆشی شەکرە ئەبن لە قاچیاندا برینی شەکرە دروستەبێت و لەو ڕێژەش لەسەدا ٦% یان بەهۆی پیسبوونی برینەکەوە داغڵی نەخۆشخانە ئەکرێن ، بەهۆی کراوەی برینەکە و خراپبوونییەوە و دوورنییە بەڕێژەیەک لەم نەخۆشانە تووشی بڕینەوەی بێئازاری قاچببن non-traumatic amputation .

- ئەو نەخۆشانەی شەکرە کە لەسەر دەرزی ئەنسۆلینن و ڕۆژانە بەڕێژەیەک بەکاری ئەهێنن بەڕێژەیەک مەترسی تووشبوونی برینی قاچیان لەسەرە ، وە گەر نەخۆشی شەکرەکە قەڵەو بوو یاخود شەکرەکەی بەشێوەیەک بوو کە کاریگەری لەسەر ئەندامە گرنگەکانی جەستە دروستکردبوو وەک چاو و دڵ و گورچیلە ، مەترسی ڕوودانەکە زیاددە لەم نەخۆشانە .

- هۆکاری ڕوودانی برینی قاچ لەنەخۆشانی شەکرە ئەگەڕێتەوە بۆ ، کەمبوونەوەی هەستکردن بە بنی پێیەکان لەو نەخۆشانە ، خراپبوونی وورووژمی خوێن بۆ بنی پێ لەنەخۆشانی شەکرە ، یاخود بوونی پەستانێک لەسەریان و کەمهەستپێکردنیان ، وە زیادبوونی ماوەی تووشبوون بە شەکرە و ئەو نەخۆشانەی کە ماوەی چەند ساڵێکی زۆرە بەهۆی نەخۆشی شەکرەوە ئەناڵێنن ، ئەو دەمارانەی کە سیگناڵی ئازاری قاچ ئەگەیەنن بەسەرەوە لاوازەبن بەهۆی بەردەوامی بەرزی ڕێژەی گلوکۆزی خوێنەوە ، وە بە تێپەڕبوونی کات ئەو دەمارانە بەرەو خراپی ئەڕۆن ، بۆیە زۆر گرنگە نەخۆشانی شەکرە سەردانی دکتۆر بکەن بۆ خەمڵاندنی neuropathy ییان لەڕێگەی ئامێری monofilament ەوە .

- بوونی نەخۆشییەکانی لوولەخوێنەکان vascular و بوونی شەکرە پێکەوە مەترسیدارە و بەرزی ڕێژەی گلوکۆز لەخوێندا هۆکارە بۆ خاوکردنەوەی پرۆسەی چاکردنەوەی برین healing wound .

- گرنگە کە برینی شەکرە چارەبکرێت لەبەرەوەی :
١. هۆکارە بۆ بۆ کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە بەکتریا و ڤایرۆس و ژەهراویبوونی خوێن و بڕینەوەی قاچ .

٢. بۆ باشترئیشکردنی قاچەکە و باشتر بەکارهێنانی .

٣. کەمکردنەوی سەرفیاتی نەخۆشخانە لە تووشبوونی بە کاریگەرییە لاوەکییەکان .

- ئامانجی سەرەکی لە چارەسەری نەخۆشانی شەکرە ئەوەیە بەزووی نەخۆشەکە لەبرینەکە چاکبێتەوە و تووشی کاریگەری خراپ و ماکەکانی برینەکە نەبێت ، زووتر چاکبوونەوە کەمتر تووشبوونی بە ئیلتیهابات و تووشبوون بە بەکتریا .

چاوەڕوانی بەشی دووهەم بن
ئامادەکردن : سەرکۆ ئاکۆ حمەخالد

- بەشی دووەم
مێژووی ئامێری هەناسەدانی دەستکرد جۆرە هەوای PPV

جۆری دووەمی ئامێری هەناسەدانی دەستکرد ، جۆرە هەوای PPV , کە هەوا ڕاستەوخۆ ئەچێتە ناو سنگی نەخۆشکەوە و وەک فەسلەجەی سییەکان ئیشدەکات ، دوای ئەوەی جۆری NPV تا حەددێک فەشەلی هێنا ، لەبەر گەورەیی ئامێرەکە و زۆری مردنی ڕێژەی نەخۆشەکان و وە بە قورسی خۆگونجاندنی نەخۆش لەگەڵ ئامێرەکە .

- جۆری PP سەرەتایی دەرکەوتنی ئەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1888 کە زۆرکەس تووشی هەوکردنی بەشی سەرەوەی ڕارەوی هەوابوون ، یاخود هەڵاوسانیان هەبوو ، زانایەک بەناوی جۆزێف ئۆدوێر مۆدێلێکی تازەی PP ی ئیختیراع کرد ، کە لە trachea ی نەخۆشەکەوە کونکردنێک ئەکرا و تیوبەکە ئەخراوە ناو سییەکانی نەخۆشەکە و کردەی ventilation ئەنجامەدرا ، وەک tracheostomy ئەم سەردەمە .

- دواتر لەسەرەتایی ساڵەکانی 1900 دا پێشکەوتنێکی باش ڕوویدا لە PPV دا و چەند جۆرێکی تازەی لێدروستکرا وەک جۆری
- helmet ventilator
- rhythmic inflation appratus
کە توانای کۆنتڕۆڵکردنی I:E ratio ی هەبوو
- pulmotor resuscitator
کە ڕاڕەوێکی کراوەشی هەبوو بۆ هەڵگرینی سلندەر و لەکەیسە کتوپڕەکان و ئاگرکەوتنەوەکاندا بەکاردەهات .

- دواتر هەردوو جۆر و چەشنە هەواکە لەسەر نەخۆشەکان بەکارهاتن لەکاتی نەخۆشی جیهانی polioepidemic ، بینرا کە بەکارهێنانی ئامێری NP ڕێژەی مردنی 80% بوو ، وە بەکارهێنانی ئامێرەکانی PP ڕێژەکەی دادەگرت بۆ 19% .

- دواتر ڤێرژنی تازەی ئامێری PP هاتنە مەیدانەوە ، وەک مۆرک و ئیمیرسۆن و ئینگسترۆم .

- لەساڵی 1952 لیژنەیەک پێکهێنرا بۆ ڕووبەڕووبونەوەی ئەو ڕێژە بەرزەی مردن بەهۆی ئامێری NPV و بڕیاردرا هەر نەخۆشێک هەناسەدانی لەئیشبکەوێت ، ڕاستەوخۆ بکرێتە tracheostomy و بخرێتە سەر ئامێری PPV .

- دواتر لەساڵانی دوای 1950 ەوە چەند توێژینەوەیەک کرا لەسەر باشییەکان و سوود و قازانجی ئامێرەکانی PPV و شۆڕشێکی بەربڵاوی ئامێری PPV ی دەستیپێکرد و کە ماوە ماوە ڤێرژنی تازەی بەردەستدەبوو وە سەرجەم ئیبداع و ئیختیراعە تازەکانی ئامێری Ventilator لەسەر هەوای PPV دەکرا ، گەشەسەندنی ئامێری ڤێنتیلەیتەری جۆری PPV بەچوار ماوەدا تێپەڕیوە .

١. ماوەی یەکەم 1940- 1960 : کە تەنها مۆدی VCV ی هەبوو ، PEEPی نەبوو وە نەخۆش نەیدەتوانی trigger ی بکات ، نموونەی ئەو ئامێرانەی لەم ساتووەختەدا هەبوونە وەک :
morch , emerson , engstrom .

٢. ماوەی دووەم 1970-1980 : ئەم جۆرەیان زۆر جیاوازی لەگەڵ ئەپدەیتە کۆنەکەی ڤێنتیلەیتەر نەبوو ، توانای خوێندنەوەی Vt , RR و مۆنیتەرینگی توانستی سییەکانی هەبوو ، لەم جۆرە نەخۆش ئەیتوانی trigger بکات و هەندێک ئەلارم دانرابوو بۆ زۆربوونی پەستان و قەبارە ، لەم ماوە مۆدی IMV , PS , PC , ئەو ئامێرانەی لەم ساتوودختە دا هەبوونە وەک :
MI1 , siemens servo 900C , ohio-560 .

٣. ماوەی سێیەم 1980-1990 : ئامێرەکانی ڤێنتیلەیتەر لەم وەختە زۆر ناوازەبوون ، بەشێوەیەک توانرا کە کۆمپیوتەر بلکینرێت بە ئامێرەکە و کۆنتڕۆڵی ژمارەکانی هەناسەدان و Vt و هەندێک پارامیتەری تر بکرێت ، وە توانرا شەپۆلەکانی فلۆ و پەستان و ڤۆلیوم بۆ سەر سکرینی ئامێرەکە زیادبکرێت ، ئەو مۆدانەی لەم وەختە توانرا زیادبکرێت ، وەک مۆدەکانی
SIMV+PS , APRV , SIMV
نموونەی ئامێرەکان ئەم ماوەیە وەک :
puritan bennett 7200 , bear 100 , servo 300 .

٤. ماوەی چوارەم 1990- تاوەک ئێستا : لەم ماوەدا ئەپدەیتی ناوازە و تایبەتی ئامێرەکان هات ، وە بەردەوام ئامێری ناوازەی تازەی ڤێنتیلەیتەر دروستەکرێت و بەشی تازە و مۆدی تازە و جۆری تازەی بۆ زیاددەکرێت ، تەنانەت توانراوە چەند چەشنێکی تایبەتی ماڵانیش دروستبکرێت ، وە پەرە بە مۆدی زۆر ناوازە و تازە بدرێت وەک ASV , smart care , PAV . نموونەی ئامێرەکان :
puritan bennett 840 , aveo , servo-i , draeger evita XL .

وەرگێڕان و ئامادەکردن / سەرکۆ ئاکۆ

مێژووی ئامێری هەناسەدان ventilator جۆری NP

مێژووی دەرکەوتنی فیکرەی هەناسەدانی دەستکرد ، ئەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی گالین ( 130-200) ، کاتێک گالین باسی لەوەکرد ، گەر باڵندەیەکی مردارەوەبوو بهێنیت ، وە هەوابکەیتە ناو قوڕگی لەدەمییەوە ، ئەبینی کەوا سییەکانی ئەکشێن و هەوا ئەگات بە قوڵای سییەکانی بەئاسانی .

- بەنزیکی ١٣٠٠ ساڵ تێپەڕی بەسەر ئەو فکرەی گالیندا ، هیچ کەسێک نەبوو بتوانێت ئیسفادەی لێبکات و بیکایە ئامێرێکی کردەیی ، تا ساڵی 1555 ئەندریاس ڤیساڵەس ، کە بەپشت بەستن بەو فکرەی گالینە ، ئاگردانی بەکارهێنا بۆ هەواکردنە ناو سییەکانی سەگ و دەیبینی هەواکە بەئاسانی ئەگاتە ناو سییەکان و سنگی ئاژەڵەکەی بەرزەکردەوە .

- دواتر لەساڵی 1776 دا جۆن هەنتەر ، ئیختیراعی ئاگردانێکی دوو سەری کرد ، بەشێوەیەک هەوای دەکردە سییەکان و پاشان دەرییەکردەوە و ئەویش لەسەر سەگ تاقیکردەوە .

- دواتر لەساڵی 1780 فرانکۆس چەوسیر ، دیزاینێکی تازە و تا ئاستێک باڵای بەکارهێنا ، لەکردەی ventilation دا ، کە بەشێوەیەکبوو ، ماسکێکی بەسەرەوە بوو وە بەسترابوو بە باگێکەوە ، هەوایەکی باشی دەدا بەنەخۆش .

- دواتر لەو سەردەمە بۆ دواوە ماوە ماوە ئەپدەیتی تازەی شێوەی ڤێنتیلەیتەر ئەهات ، بەڵام لە ناوەڕاستی ساڵانی 1800 دا ، بەهۆی ئەوەی چەند ڕاپۆرتێک کرابوو لەسەر ڤێنتیلەیتەر بە ئاگردان ، دەرکەوتبوو کە سیی ئاژەڵەکە یاخود کەسەکە زۆر بە خراپی زیانی پێگەشتووە ، لە بەریتانیا و لە فەرەنسا ئەو ماوەیە قەدەغەکرا و بە شتێکی زیانبەخش ناوزەند کرا .

- دواتر لەسەرەتای سەددەی ٢٠ دا ، هەریەک لە زاناکان جۆن دەیزڵ و ئەلفرێد جۆنس و دکتۆر وەیلز ، هاتن و جیاکاری کردەی تەوژمە هەوای ڤێنتیلەیتەرییان کرد و ئیختیراعێکی باشیان کرد لە بەشی پەستانی نێگەتیڤدا NP .

- جۆن دێزل یەکەم جۆری ڤێنتیلەیتەر NP ی ئیختیراع کرد کە نەخۆشەکە ئەڕۆشتە ناوییەوە دائەنیشت و ئامێرەکە بەرزونزمی بە سییەکانی نەخۆشە ئەکرد و کردەی ڤێنتیلەیشنی بە ئەنجام ئەگەیاند .

- دواتر لەساڵی 1864 ئەلفرێد جۆنس تانکێکی تازەی لە ئەمریکا ئیختیراع کرد ، کە هەندێ گۆڕانکاری بوو لەو شێوازەی کە جۆن دیزڵ ئاماژەی پێدابوو دروستیکردبوو .

- دواتر لەساڵی 1876 دکتۆر وەیڵز ڤێرژنێکی تازەی ئامێری هەناسەدانی دەستکردی ئیختیراعکرد کە پێی ئەوترا iron lung و نەخۆشەکە ئەخرایە ناوییەوە و بەوشێوەیە سوودی لێوەردەگیرا ، بەڵام شێوەیەکی سادەبوو بەباشی ئیشی خۆی نەدەکرد .

- دواتر لەو ٥٠ ساڵەی کۆتاییدا تاوەک ساڵی 1928 چەند مۆدێلی جیاوازی ڤێنتیلەیتەر هاتنە مەیدانەکەوە و بەگۆڕانکاری تازە و شێوەی تازەوە .

- لەساڵی 1928 شێوەیەکی تازە و ناوازەی iron lung هاتە مەیدانەوە و کە هەریەک لە زانایان درینکەر و شۆو دیزاینی ئەم جۆرە ناوازەیان کردبوو ، لە سەردەمی پۆلیۆئێپیدێمکدا سوودی تەواوەتی لێوەرگیرا و چەندەها نەخۆش بوژانەوە و چاکبوونەوە .

- دواتر لەساڵی 1931 جۆرێکی تازەی iron lung بەکارهات و کە بچووکتربوو ئاسانتربوو بۆ گواستنەوە و هەرزانتربوو ، ئەمە کۆتای گەشەسەندی جۆری هەوای NP بوو ، کە بەشێوەیەک هەوا سنگی نەخۆشەکەی لە دەرەوە بەرزەکردەوە و کردەی ئاڵوگۆڕی هەوای پێدەکرا .

- بەڵام جۆری NP چەندەها ڕاپۆرتی لەسەر کرا کە جۆرێکی فاشیلە و نەخۆش کەمتر ئیسفادەی لێئەکات و زیاتر تووشی ماکەکانی ئامێری هەناسەدانەکە ئەبێت و ئەمەش وای کرد کە زاناکان زیاتر ئیش لەسەر جۆری PP بکەن و بەرەو پێشەوەی بەرن .


ئامادەکردن : سەرکۆ ئاکۆ
ی.بێهۆشکاری زانکۆ لە نەخۆشخانەی شار و ن. ئاسیای تایبەت ........

دوو نووسینمان ئامادەکردووە دەربارەی تەشەنەسەندنی جۆرە هەوای PPV وەک کوڕە گەنجەکەی سەر وێنەکە
جۆرە هەوای NPV وەک پیاوی ناو ئاسنەکە