تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی

💢بازگشت هشتگ #ظریف به توئیتر فارسی: حملات کاربران برانداز شدیدتر از کاربران انقلابی و اصولگرا

🔹حضور محمد جواد ظریف در نشست داووس و سخنان وی راجع به سیاست خارجی و ترامپ، سعید جلیلی، حجاب و ... باعث شد تا نام او پس مدت‌ها مجددا به یکی از ترندهای اصلی توئیتر فارسی تبدیل شود و بیش از ۲۶ هزار توئیت و ریتوئیت با ۶.۳ میلیون بازدید در رابطه با این نشست منتشر شود.

🔸داده‌ها نشان می‌دهد که یک سه‌قطبی در رابطه با این نشست در توئیتر شکل گرفته است. بطور کلی فضای توئیتر فارسی بشدت علیه ظریف بوده است؛ در این میان کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی بیشترین محتوا را علیه او منتشر کرده‌اند.

🔹بر اساس شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع (گراف زیر) که در آن ۵۶۲۰ کاربر حضور دارند، کاربران سلطنت‌طلب ۳۷٪ از شبکه و کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی (غیر سلطنت طلب) ۲۱٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده. همچنین طرفداران سازمان مجاهدین خلق نیز ۴٪ از شبکه را تشکیل داده‌اند. در مجموع حدود دو سوم شبکه بازنشرها، توسط طیف‌های مختلفی از کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی بوده که همگی علیه ظریف نوشته‌اند.

🔸کاربران انقلابی و اصولگرا هم که با رویکردی متفاوت از منتقدان ظریف بوده‌اند، ۲۷٪ از شبکه را تشکیل داده‌اند. علی‌رغم حملات طیف خاصی از این جریان به ظریف، به‌نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از از کاربران انقلاب در رابطه با حضور ظریف در نشست داووس سکوت کرده و علیه او محتوای انتقادی منتشر نکرده‌اند.

🔹در سوی دیگر، کاربران میانه‌رو، اصلاح‌طلب و حامیان ظریف تنها ۱۱٪ از شبکه را شکل داده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد فضای شکل گرفته در توئیتر فارسی، کاملا علیه ظریف بوده است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢به بهانه رفع محدودیت تیک‌تاک در آمریکا: درس‌های تیک‌تاک برای سیاستگذار ایرانی
✍🏻محمد رهبری|منتشر شده در روزنامه هم‌میهن

🔹بیش از ۱۵۰ میلیون آمریکایی از تیک‌تاک که مالکیت آن در اختیار چینی‌هاست، استفاده می‌کنند و همین مسئله آن را به یکی از مسائل سیاستگذاران و سیاستمداران آمریکایی تبدیل کرده است. محدود شدن دسترسی به پلتفرم تیک‌تاک در آمریکا، به مسئله «داده» برمی‌گردد؛ از سال ۲۰۲۰ این نگرانی در آمریکا وجود دارد که چینی‌ها از داده‌های کاربران آمریکایی در این پلتفرم استفاده کنند.

🔸به‌‌رغم این نگرانی، و با وجود توان و قدرت فناورانه آمریکا، پس از گذشت بیش از چهار سال، هنوز ممنوعیت کامل بر روی این پلتفرم اعمال نشده است. بنابراین، پرسش اینجاست که چه عواملی مانع از این شده تا آمریکا، به‌‌رغم آنکه نگرانی درستی در خصوص حفظ داده‌های شهروندانش دارد، هنوز دست به محدودسازی کامل این پلتفرم نزند.

🔹پاسخ به این پرسش از آن جهت ضروری است که ما در ایران نیز با چنین مسئله‌ای مواجه هستیم؛ توجیهی که بخشی از حامیان فیلترینگ پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی در ایران می‌آورند، ریشه در همین مسئله، یعنی «امنیت داده» و دسترسی سایر کشورها به آن دارد و برخی از آن‌ها، برای توجیه اقداماتشان به همین محدودیت تیک‌تاک استناد می‌کنند.

🔸یکی از مهم‌ترین موانع بسته‌شدن تیک‌تاک در آمریکا، رضایت عمومی است. قطع دسترسی بیش از ۱۵۰ میلیون آمریکایی به این پلتفرم، حتماً موجبات نارضایتی آن‌ها را فراهم خواهد آورد؛ این مسئله آنچنان جدی است که گفته می‌شود ترامپ برای کسب رضایت و محبوبیت، جلوی بسته شدن این پلتفرم را، لااقل تا زمان نگارش این یادداشت، گرفته است.

🔹عامل دوم اما، به سازوکارهای قانونی در آمریکا بازمی‌گردد. بر اساس این سازوکارها، این‌طور نیست که یک شخص یا یک نهاد به‌راحتی بتواند دستور به ممنوعیت استفاده از یک پلتفرم بدهد و فرایند قانونی طولانی باید برای آن طی بشود؛ حتی اگر مجلس نمایندگان و سنا، که تا حدی نمایندگی مردم را دارند، چنین چیزی را مصوب کند، باز هم راه شکایت از آن قانون باز است؛ ابزاری که مالکان پلتفرم تیک‌تاک از آن استفاده کردند تا بسته‌شدن این پلتفرم را به تعویق بیندازند.

🔸توجه به هر دو عامل برای سیاستگذاری در حوزه فناوری و شبکه‌های اجتماعی در ایران اهمیت دارد. اینکه مجلس نمایندگان، و نه یک کارگروه که لزوماً نمایندگی از مردم ندارد، در این خصوص ابراز نظر کند یک موضوع تعیین‌کننده است؛ همچنین در نظر گرفتن رضایت مردم نیز در این راستا مهم است و در نهایت، امکان شکایت از مصوبات آن نهاد قانونگذار نیز این احساس را در میان شهروندان به‌وجود می‌آورد که لااقل امکان جلوگیری از یک تصمیم غلط از طرق قانونی باز است.

🔹نکته دیگر، مذاکره میان دولت آمریکا و مالکان پلتفرم تیک‌تاک است. به این دلیل که ۱۵۰ میلیون آمریکایی از این پلتفرم استفاده می‌کنند، حفظ آنها به طور طبیعی برای آنها اهمیت دارد. این را مقایسه کنید با رویکرد برخی از حامیان فیلترینگ که انتظار دارند یک پلتفرم خارجی برای حفظ تعداد معدودی از کاربران ایرانی با دولت مذاکره کند؛ درحالی‌که توئیتر یا اینستاگرام، سال‌هاست در ایران فیلتر هستند و به‌همین جهت نه تعداد کاربران ایرانی آنها (نسبت به جمعیت کل کاربرانش) آنچنان زیاد است و نه مالک آن انگیزه‌ای برای مذاکره دارد (چراکه همین حالا آن پلتفرم فیلتر است).

🔸حتی اگر تعداد کاربران ایرانی در یک پلتفرم، مانند اینستاگرام، زیاد باشد، این پلتفرم، به دلیل تحریم‌ها، امکان درآمدزایی از آن ندارد و همین عامل دیگری است که انگیزه مذاکره مالکان آن پلتفرم با دولت در ایران را کاهش می‌دهد. بنابراین، اگر میان مالکان تیک‌تاک و دولت آمریکا مذاکره‌ای در حال انجام است، شرایطی که زمینه این مذاکره را فراهم کرده نیز باید در نظر گرفت. این شرایط عبارتند از:

۱- میلیون‌ها کاربر ساکن آن کشور که از این پلتفرم استفاده می‌کنند.
۲- فیلتر نبودن آن در شرایط حاضر. اساساً اینکه این پلتفرم به‌طور دائمی در آمریکا تاکنون فیلتر نبوده، خود به‌عنوان اهرم فشاری در دست دولت آمریکاست؛ حال آنکه فیلترینگ دائمی آن پلتفرم، می‌تواند دست دولت را از چنین اهرمی هم خالی کند.

🔹سرنوشت پلتفرم تیک‌تاک در آمریکا مشخص نیست؛ شاید این پلتفرم در نهایت آنجا بسته شود و شاید هم با دولت آمریکا به توافقاتی برسد که بخشی از مالکیت خود را منتقل کند. آنچه در این میان روشن است، آن است که فیلترینگ یک پلتفرم، حتی در آمریکا با تمام تنوع دسترسی به شبکه‌های اجتماعی، یک چالش جدی است و مواجهه با مسائلی نظیر امنیت داده، پیچیدگی بیشتری از راه‌حل‌های یک خطی دارد. توجه به این پیچیدگی‌ها در کشور، می‌تواند برای سیاستگذاران ایرانی و حکمرانی در فضای مجازی مفید باشد.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢نفی مذاکره، دغدغه افزایش نرخ ارز و امید به فشار حداکثری و استقبال از سیاست‌های ضد چپ: جستجوهای گوگل و داده‌های توئیتر راجع به ترامپ چه چیزی را نشان می‌دهد؟

🔹دور دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، امروز اول بهمن (۲۰ ژانویه) به‌طور رسمی آغاز می‌شود. از زمان انتخاب او به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا تاکنون، ایرانیان، راجع به او بحث کرده و دیدگاه‌های خود را منتشر کرده‌اند. پرسش اینجاست که ایرانیان چه دیدگاهی راجع به ترامپ داشته و راجع به او چه گفته‌اند؟

🔸اگر محتوای منتشر شده در روزهای ابتدایی انتخاب او را، که مرتبط با انتخابات آمریکاست، کنار بگذاریم، بررسی داده‌های منتشر شده حاوی کلیدواژه ترامپ در دو ماه اخیر، یعنی ماه‌های آذر و دی، می‌تواند تصویری از رویکرد و نگاه ایرانیان به ترامپ بدست دهد.

🔹 جستجوهای گوگل در این بازه زمانی نشان می‌دهد که در این مدت مباحثی مانند، ایران و «نحوه مواجهه پزشکیان با او»، «نرخ ارز»، «سوریه و به قدرت رسیدن جولانی» و «تحلیف ترامپ» از جمله موضوعاتی است که راجع به ترامپ جستجو شده است. اما داده‌های توئیتر، که در آن کنشگران سیاسی و فعالان رسانه‌ای دیدگاه خود را ابراز می‌کنند نیز می‌تواند به کامل شدن این تصویر کمک نماید.

🔸در توئیتر، و از ابتدای آذر ماه، حدود ۴۸۵ هزار توییت و ریتوئیت با کلیدواژه ترامپ منتشر شده است که این توئیت‌ها حدود ۴ میلیون لایک و ۱۲۸ میلیون بازدید دریافت کرده است و بیش از ۴۰ هزار کاربر در تولید این محتوا مشارکت داشته‌اند.

🔹بررسی شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع (گراف زیر) بیانگر آن است که کاربران برانداز و سلطنت‌طلب، بیشترین محتوا را در این خصوص تولید کرده‌اند. این کاربران که ۴۱٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند مطالبی حاوی تشکر از ترامپ بابت اقداماتش در دوره اول خود در مورد ایران، خوشحالی بابت سقوط دولت بشار اسد با بازگشت ترامپ، ابراز امیدواری بابت برخورد سخت ترامپ با ایران و خوشحالی بابت رویکرد ضد چپ و دردسری که برای کانادا و کشورهای اروپایی ایجاد کرده، دیده می‌شود.

🔸البته مواضع کاربران برانداز محدود به سلطنت‌طلبان نبوده و کاربرانی از موضع چپ و رسانه‌های نزدیک به آن (مانند بی‌بی‌فارسی و ایران‌اینترنشنال) که ۷٪ از شبکه را تشکیل داده‌اند نیز، راجع به ترامپ تولید محتوا کرده‌اند. نکته عجیب و متفاوت آن است که مواضع این کاربران در کنار مواضع کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق قرار گرفته است (هرچند همان‌طور که در گراف نیز مشخص است میان این دو گروه فاصله معناداری وجود دارد. بطور مثال به جایگاه سیما ثابت و عبدالله مهتدی و اکانت PMOIRAN در قسمت پایین گراف توجه کنید).

🔹بخشی از این کاربران که به خوشه اصلی کاربران برانداز نزدیک‌تر هستند (مانند سیما ثابت)، با انتشار مطالبی ابراز به استقبال سیاست فشار حداکثری ترامپ رفته‌اند. برخی دیگر از این کاربران (نظیر اکانت بی‌بی‌سی فارسی) نیز مواضع ترامپ راجع به ترنس‌ها را منتشر کرده‌اند. این مواضع که مورد انتقاد برخی از کاربران مخالف جمهوری اسلامی بوده، باعث شده تا این دسته از کاربران از خوشه اصلی کاربران برانداز جدا دیده شوند.

🔸در سوی دیگر گراف، کاربران انقلابی و اصولگرا مشاهده می‌شوند که ۳۰٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کاربران ضمن تحلیل مواضع و رویکردهای ترامپ، از جمله سیاست‌های او در قبال کانادا، در نفی هر گونه مذاکره با ترامپ توئیت زده‌اند.در میان توئیت‌های این کاربران، چندان به آتش‌بس در غزه و نسبت آن با بازگشت ترامپ به قدرت پرداخته نشده است.

🔹کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب نیز که ۱۷٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند، طیف متنوعی از مواضع را راجع به ترامپ داشته‌اند. آن‌ها در توئیت‌هایشان ضمن هشدار بابت بازگشت ترامپ، از پیگیری موضوعاتی نظیر لایحه عفاف‌وحجاب انتقاد کرده‌اند، تحلیل‌هایی راجع به سقوط دولت بشار اسد و بازگشت ترامپ نوشته، به افزایش نرخ ارز با بازگشت ترامپ اشاره کرده و بر موضوع مذاکره با آمریکا تأکید کرده‌اند.

🔸نکته قابل توجه دیگر در این گراف، حضور فعالان حوزه رمز ارز است که به تحلیل وضعیت رمزارزها با حضور ترامپ در قدرت پرداخته‌اند. این کاربران ۳٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. کاربران طرفدار جنبش ری‌استارت نیز، ۲٪ از شبکه را تشکیل داده‌اند.

🔹مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد که نگاه کاربران توئیتر و فعالان سیاسی نسبت به بازگشت ترامپ به قدرت، بسیار متنوع است؛ در این میان موضوع نرخ ارز و افزایش قیمت دلار، تحولات سوریه، رویکرد سختگیرانه ترامپ علیه ایران و امیدواری براندازان به آن، رویکرد ترامپ در مواجهه با کانادا و کشورهای اروپایی و مسأله مذاکره، از جمله مضامین اصلی در توئیت‌ها و جستجوهای گوگل است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های آنلاین به ترور دو قاضی دیوان عالی کشور: حساسیت به ترور قاضی مقیسه بیش از ترور قاضی رازینی

🔹ترور دو قاضی دیوان عالی کشور، مهم‌ترین خبر روز گذشته بود؛ این را می‌توان از ترندهای توئیتر و جستجوهای مردم در گوگل متوجه شد. همان‌گونه که در نمودار فوق مشخص است، در گوگل، مردم برای ساعاتی راجع به این ترورها بیش از موضوعاتی نظیر قیمت «دلار» یا «خودرو» جستجو کرده‌اند و دست کم جستجو راجع به ترور این دو قاضی برجسته برای حدود سه ساعت بیش از قیمت دلار بوده است.

🔸نکته مهم در این یافته‌ها آن است که جستجوی حاوی کلیدواژه «مقیسه»، بیش از جستجوی حاوی کلیدواژه «رازینی» بوده است؛ امری که در فضای توئیتر نیز مشهود است و در آنجا نیز محتوای منتشر شده راجع به سوابق قاضی مقیسه، به‌مراتب بیش از محتوای مربوط به سوابق قاضی رازینی بوده است.

🔹بطور کلی راجع به این ترور این دو قاضی در توئیتر، از روز گذشته تاکنون، بیش از ۱۳۵ هزار توئیت و ریتوئیت منتشر شده که این توئیت‌ها بیش از ۲۰ میلیون بازدید و ۱.۱ میلیون لایک دریافت کرده است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢رفتار مردم در فضای آنلاین در مواجهه با تغییر قیمت دلار چگونه است؟

🔹قیمت دلار در ماه‌های اخیر دچار تلاطم‌های فراوانی بوده و شیب صعودی داشته است؛ با این حال، داده‌های شبکه‌های اجتماعی و جستجوی گوگل نشان می‌دهد که جستجو راجع به این موضوع و محتوای راجع به آن، لزوما همراستا با این شیب نیست.

🔸همان‌گونه که در نمودار بالا (تصویر اول) مشخص است، بیشترین جستجو راجع به قیمت دلار، در روزهای ۴ و ۵ آبان ماه بوده؛ زمانی که قیمت دلار ناگهان با کاهش روبرو شده است؛ قله دوم نیز در تاریخ ۱۶ آبان ماه بوده است که اتفاق ویژه‌ای در خصوص قیمت دلار نیفتاده است.

🔹اما در شبکه‌های اجتماعی (تلگرام، اینستاگرام و توئیتر)، مطالب منتشر شده راجع به دلار همراستا با تغییرات قیمتی آن بوده است؛ این امر خصوصا در تلگرام و توئیتر مشهودتر است و به‌همین جهت، با اوج‌گیری قیمت دلار در هفته گذشته، محتوای منتشر شده در رابطه با دلار در این پلتفرم‌ها نیز به اوج رسیده است.

🔸جزئیات محتوای منتشر شده راجع در هر پلتفرم در نمودارهای فوق قابل بررسی است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢به‌بهانه رفع فیلتر واتس‌اپ: ۲۰ میلیون ایرانی از واتس‌اپ استفاده می‌کنند

🔹رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتس‌اپ در روز گذشته، مهمترین خبر هفته اخیر بوده است. اما آیا این اقدام تأثیری بر مصرف شبکه‌های اجتماعی خواهد داشت؟ مصرف‌کنندگان واتس‌اپ چه‌کسانی هستند؟

🔸بر اساس آخرین نظرسنجی منتشر شده در ایران توسط ایسپا در شهریور سال جاری، ۳۳.۳ درصد از افراد بالای ۱۸ سال، یعنی بالغ بر ۲۰ میلیون ایرانی از واتس‌اپ استفاده می‌کنند.

🔹در میان این افراد، میان‌سالان و افراد بالای ۵۰ سال و همچنین افراد زیر دیپلم، بیش از آن که از تلگرام استفاده کنند، از واتس‌اپ استفاده می‌کنند. همچنین ساکنان روستا نیز تقریبا به یک اندازه از تلگرام و واتس‌اپ استفاده می‌کنند. این در حالی است ۴۴ درصد از افراد با تحصیلات دانشگاهی و همچنین ۳۹ درصد از افراد ۱۸ تا ۲۹ سال نیز از واتس‌اپ استفاده می‌کنند.

🔸با توجه به آن که پیش از فیلترینگ واتس‌اپ، بیش از ۷۰ درصد مردم از این اپلیکیشن استفاده می‌کنند، این احتمال وجود دارد که با رفع فیلتر آن مجددا مصرف آن در میان ایرانیان افزایش یابد.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش گروه‌های سیاسی به سقوط دولت بشار اسد به روایت کلان‌داده‌های توئیتر فارسی: از امیدواری تا عبرت‌گیری

🔹به‌دنبال انتشار خبر سقوط دولت بشار اسد در صبح روز یکشنبه ۱۸ آذر ماه، کاربران توئیتر واکنش گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که توئیت‌های منتشر شده در این مقطع، ۵.۳میلیون لایک و ۱۶۵میلیون بازدید دریافت کرد.

🔸بر اساس تحلیل شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر)، کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی، بیشترین فعالیت را در واکنش به این موضوع داشته و در مجموع ۵۷ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص دادند (کاربران سلطنت‌طلب ۳۱٪، براندازان غیر سلطنت‌طلب ۲۱٪ و طرفداران سازمان مجاهدین خلق ۵٪). توئیت‌های منتشر شده توسط این کاربران عمدتا به ابراز شادمانی بابت سقوط دولت اسد، ابراز امیدواری برای امکان براندازی، انتشار مطالبی راجع به زندان صیدنایا و ... بوده است.

🔹در سوی دیگر، کاربران انقلابی و اصولگرا، ۲۹درصد از شبکه بازنشرهای را به‌خود اختصاص داده‌اند. آن‌ها در توئیت‌هایشان به دلایل سقوط اسد از جمله امید بستن به غرب، هشدار بابت فریب رسانه‌ای و اخبار جعلی راجع به دولت اسد، نقد رویکرد اصلاح‌طلبان و مخالفان جمهوری اسلامی، نتایج سقوط دولت اسد و ...پرداخته‌اند.

🔸کاربران اصلاح‌طلب نیز ۱۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. آن‌ها در توئیت‌هایشان به بی‌توجهی دولت اسد به مردم و خواسته‌های آن‌ها، دلایل سقوط دولت اسد و درس‌های آن برای ایران، تحلیل اثرات سقوط دولت اسد بر خاورمیانه و ... نوشته‌اند.

🔹لازم به ذکر است که این توئیت‌ها صرفا از سمت کاربران سیاسی‌نویس نبوده و تعدادی از کاربران روزمره‌نویس نیز راجع به این موضوع توئیت‌هایی عمدتا با مضمون طنز نوشته‌اند. این کاربران اما به یک خوشه خاص تعلق ندارند و عمدتا در نقطه تلاقی سه‌خوش اصلاح‌طلبان، سلطنت‌طلبان و براندازان (غیر سلطنت‌طلب) حضور دارند. توئیت‌های این کاربران عمدتا در زمره پرلایک‌ترین توئیت‌ها قرار دارد و عمدتا توسط هر سه گرایش مذکور بازنشر شده و به همین‌خاطر این کاربران در نقطه یاد شده، قرار گرفته‌اند.

🔸این داده‌ها نشان می‌دهد که پس از سقوط دولت بشار اسد در میان براندازان نوعی امیدواری و شادمانی و در سوی دیگر شبکه، یعنی در میان اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نوعی عبرت‌گیری دیده می‌شود؛ هرچند نوع نگاه و تفسیر و عبرت‌گیری در میان این دو گروه کاملا متفاوت است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢سقوط دولت بشار اسد در سوریه، مهم‌تر از قیمت طلا و دلار

🔹انتشار خبر سقوط دولت بشار اسد در سوریه در صبح روز یکشنبه ۱۸آذر ماه، توجه عموم مردم را به‌دنبال داشته است.بررسی داده‌های منتشر شده شبکه‌های اجتماعی از ۱۸آذر تا ظهر روز ۲۰آذر نشان می‌دهد که توجه گسترده‌ای به این موضوع شده است:

🔻در تلگرام،حدود ۳۰۰هزار پست راجع به این موضوع منتشر شده که این مطالب در مجموع حدود ۱میلیارد بازدید داشته است.

🔻در توئیتر، حدود ۵۵۰هزلر توئیت و ریتوئیت با ۵.۳میلیون لایک و ۱۶۵میلیون بازدید منتشر شده است.

🔻در اینستاگرام،بررسی حدود هزار صفحه عمومی نشان می‌دهد که اخبار و ویدئوهای مربوط به سقوط دولت اسد بیش از ۷۰میلیون بازدید داشته و این غیر از مطالب صفحات بسته است.

🔸نکته مهم اما داده‌های گوگل ترندز است که واقعیت جامعه را بهتر نمایان می‌کند؛ در حالی که جستجو راجع به طلا و دلار یکی از جستجوهای پرتکرار است، در روز سقوط دولت بشار اسد، این موضوع حتی از جستجو راجع به قیمت طلا و دلار بیشتر بوده است.

🔹مجموع این داده‌ها به‌خوبی بیانگر حساسیت جامعه ایران به وقایع سوریه است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توئیتری به انتشار قانون عفاف و حجاب: حتی کاربران اصولگرا و انقلابی نیز از این قانون دفاع نمی‌کنند

🔹انتشار قانون حجاب و عفاف در روزهای اخیر، واکنش‌های بسیار زیادی را به‌دنبال است؛ به‌نحوی که در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر، بیش از ۵۰هزار توئیت و ریتوئیت با ۸۳۳ هزار لایک و ۱۷.۵ میلیون بازدید منتشر شده است. در تلگرام نیز مطالب و اخبار مربوط به این موضوع در روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر، بیش از ۶۲ میلیون بار دیده شده است.

🔸داده‌های مربوط به این موضوع به‌خوبی تصویری از میزان موافقان و مخالفان این قانون نشان می‌دهد. بر اساس شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع که در آن ۱۰۲۴۱ کاربر حضور دارد (گراف زیر)، ۳۴٪ از شبکه ریتوئیت‌ها را کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی تشکیل داده‌اند که در آن از سلطنت‌طلبان تا بخشی از براندازان مخالفان سلطنت در کنار یکدیگر دیده می‌شوند. با این حال، در این بخش از شبکه بسیاری از کاربران نشان‌دار و برانداز واکنشی به موضوع نداشته‌اند و در این شبکه دیده نمی‌شوند. مجموعه این کاربران به انتقاد از صدور مجوز به اتباع بیگانه، انتقاد از سکوت و انفعال دولت و رئیس‌جمهور و همچنین شادمانی بابت تأثیر منفی آن بر کلیت نظام سیاسی پرداخته‌اند.

🔹پس از آن کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب دیده می‌شوند که ۲۸ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کاربران نیز ضمن نقد این قانون، انتقاداتی را به صدور مجوز به اتباع بیگانه بیان کرده و از مجلس و در رأس آن محمد باقر قالیباف انتقاد کرده‌اند.

🔸کاربران روزمره‌نویس نیز به این قانون واکنش داشته و انتقاداتی را نسب به آن طرح کرده‌اند. این کاربران، در کنار منتقدان و کاربران تحول‌خواه، ۱۹ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و نسبت به این قانون انتقاداتی را بیان داشته‌اند. حضور کاربران روزمره‌نویس در گراف نشان می‌دهد که موضوع از کاربران سیاسی‌نویس فراتر رفته و جامعه را به‌خود درگیر کرده است

🔹حامیان لایحه عفاف و حجاب، که همان کاربران انقلابی و اصولگرا هستند نیز، ۱۳ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. این عدد نشان می‌دهد که این خوشه از کاربران در ۲ روز اول طرح این قانون، تقریبا در شبکه‌های اجتماعی سکوت کرده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد این قانون حتی در میان کاربران انقلابی و اصولگرا نیز مدافعی ندارد.

🔸در نهایت حامیان سازمان مجاهدین خلق در شبکه دیده می‌شود که این گروه نیز فقط ۶ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹این داده‌ها نشان می‌دهد که فضای مخالفت با این قانون تا حدی پررنگ است که حتی کاربران انقلابی نیز به دفاع از آن نپرداخته‌اند؛ این امر در شرایطی است که بسیاری از کاربران اثرگذار در توئیتر راجع به این موضوع نظر نداده‌اند. حضور کاربران روزمره‌نویس نیز نشان می‌دهد که جامعه‌، فراتر از نیروهای سیاسی به این موضوع حساسیت پیدا کرده است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢صد روز اول دولت پزشکیان در فضای توئیتر: کاربران انقلابی و ارزشی اصلی‌ترین مخالفان دولت در میانه تنش‌های منطقه‌ای

🔹صد روز از آغاز بکار دولت مسعود پزشکیان گذشته است؛ در این مدت اتفاقات مختلفی در کشور و در منطقه رخ داده که واکنش‌های متفاوتی را به‌دنبال داشته است. در این میان، توئیتر به‌عنوان بستری برای واکنش سریع، پلتفرمی است که به‌خوبی نوع مواجهه کنشگران سیاسی و مدنی با دولت را نشان می‌دهد. در این مدت راجع به پزشکیان، ظریف و سایر معاونان و وزرای او، حدود ۲ میلیون توئیت و ریتوئیت منتشر شده است که این توئیت‌های ۱۳.۲ میلیون لایک و ۴۲۵ میلیون بازدید گرفته است.

🔸بررسی شبکه بازنشرهای توئیت‌های منتشر شده راجع به پزشکیان، ظریف وبرخی از وزرای دولت بیانگر فضای انتقادی کاربران، خصوصا کاربران اصولگرا و انقلابی است. در این گراف که ۶۲ هزار و ۹۶۸ کاربر در آن حضور دارند (برای دیدن اسامی روی تصویر زیر زوم کنید)، ۴۱ درصد از شبکه را مخالفان انقلابی و اصولگرای دولت تشکیل داده‌اند که در میان آن‌ها اسامی نظیر حمید رسایی، علی علیزاده، مالک شریعتی، امیرحسین ثابتی، علی اکبر رائفی‌پور، ابن حوا، صدرا، عبدالله گنجی و ... دیده می‌شود. انتصابات دولت، موضوع بکارگیری محمد جواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور و همچنین نقد عملکرد دولت در موضوعاتی نظیر قطعی برق، از جمله مضامینی است که توسط این گروه تکرار شده است.

🔹تراکم کاربران در این خوشه بیانگر نوعی رفتار هماهنگ و سازمندهی‌شده در میان آن‌هاست؛ به عبارت دیگر، درصد قابل توجهی از این کاربران توسط افراد مشترکی ریتوئیت شده‌اند و همین امر منجر به تراکم کاربران این خوشه شده است.

🔸پس از آن کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی قرار دارند؛ در میان این کاربران طیف متنوعی از گروه‌ها دیده می‌شود: از برخی از کاربران روزمره‌نویس، تا برخی کاربران تحول‌خواه تا سلطنت‌طلبان و براندازان مخالف سلطنت، همه در این خوشه با فاصله معنادار از یکدیگر مشاهده می‌شوند. اکثر توئیت‌های این دسته از کاربران، مرتبط به حملات اسرائیل، ترور سید حسن نصرالله، وعده صادق و ... بوده است؛ با این حال برخی از کاربران در میان آن‌ها، نظیر «آمینو اسید»، «ممدپوری» و «هدیه کیمیایی» عمدتا علیه پزشکیان و اصلاح‌طلبان توئیت زده‌اند. این خوشه از کاربران ۳۲ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده است.

🔹کاربران اصلاح‌طلب، میانه‌رو و اصولگرایان حامی پزشکیان نیز دسته سوم تشکیل داده‌اند که ۲۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ در میان آن‌ها از اکانت‌های نزدیک به مسعود پزشکیان و وزرای دولت نظیر ظریف و عراقچی گرفته تا شخصیت‌هایی نظیر شریفی‌زارچی و پدرام سلطانی، تا امیر تنها و عبدالرضا داوری دیده می‌شود. نکته جالب توجه اما، حضور اکانت مهدی فضائلی، از اعضای دفتر رهبری، در این خوشه است. حضور او به دلیل تأیید سخنان مجید انصاری راجع به تابعیت قهری است که مورد حمایت حامیان دولت قرار گرفت. داده‌ها نشان می‌دهد که این موضع توسط مخالفان اصولگرا و انقلابی دولت تأیید و حمایت نشده است.

🔸مقایسه میزان پراکندگی کاربران در این خوشه با خوشه کاربران انقلابی به‌خوبی بیانگر تنوع دیدگاه و نگرش‌ها در میان اصلاح‌طلبان و کاربران میانه‌رو و همچنین رفتارهای غیرسازمان‌یافته است؛ آنچنان که حتی ریتوئیت‌کنندگان ظریف و عراقچی آنچنان اشتراک زیادی با هم ندارند.

🔹کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق نیز در جزیره‌ای جدا از سایر کاربران، تنها ۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔸مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد که براندازان، خصوصا طیف سلطنت‌طلب آن، آنچنان کاری به دولت نداشته‌اند؛ در سوی دیگر اما، کاربران انقلابی و اصولگرا به دولت حتی اجازه ندادند که ۱۰۰ روز ابتدای خود را بگذارند و از همان ابتدا با سوژه‌های مختلف علیه دولت تولید محتوا کرده‌اند. در میان اصلاح‌طلبان نیز نگرش‌های مختلف حمایتی و انتقادی دیده می‌شود؛ اما انتقادات اصلی آن‌ها عمدتا مشفقانه و از منظر نقد کارشناسی تصمیمات دولت است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توئیتری به شایعه دیدار ایلان ماسک با نماینده ایران در سازمان ملل: سلطنت‌طلب‌ها حساس‌تر از همه!

🔹بامداد صبح جمعه ۲۵ آبان‌ماه شایعه‌ای توسط روزنامه نیویورک‌تایمز منتشر شد که ایلان ماسک دیدار با ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل داشته است؛ موضوعی که مورد توجه رسانه‌ها و فعالان سیاسی مختلف قرار گرفت؛ در توییتر نیز در روزهای ۲۵ و ۲۶ آبان، راجع به این موضوع بیش ۲۲ هزار تویییت با ۲۲۰ هزار لایک و حدود ۸ میلیون بازدید منتشر شد.

🔸بررسی شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر) نشان می‌دهد که کاربران سلطنت‌طلب، بیشترین حساسیت را نسبت به این موضوع نشان داده‌اند. این کاربران که ۶۱ درصد از شبکه بازنشرها را به‌خود اختصاص داده‌اند در توییت‌های خود اصل خبر را جعلی دانسته‌اند.

🔹پس از آن کابران میانه‌رو و اصلاح‌طلب که از خبر این دیدار استقبال کرده‌اند، ۱۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ کاربران برانداز، اما غیر سلطنت‌طلب که به تحلیل این شایعه پرداخته‌اند نیز ۱۲ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ طرفداران سازمان مجاهدین خلق نیز فقط ۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند.

🔸اما نکته قابل توجه، سکوت نسبی کاربران انقلابی و اصولگراست که فقط ۱۰ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. امری که نشان می‌دهد درصد قابل توجهی از آن‌ها نسبت به این موضوع سکوت کرده و ترجیح داده‌اند موضعی نگیرند؛ هرچند آن دسته از کاربرانی که به این موضوع واکنش داشته‌اند، از این دیدار انتقاد کرده‌اند.

🔹این داده‌ها به‌خوبی گویای آن است که کاربران سلطنت‌طلب، بیشترین نگرانی و حساسیت را نسبت به شایعه دیدار نماینده ایران در سازمان ملل با ایلان ماسک داشته‌اند؛ بر اساس تصویری که آن‌ها از دولت ترامپ ارائه کرده‌اند، این دیدار منطقی بنظر نمی‌رسد و به‌همین خاطر از همان ابتدا آن را یک شایعه بی‌اساس خواندند. سکوت کاربران انقلابی و اصولگرا نیز نشان می‌دهد که پس از انتشار این خبر، سیاست واحدی در خصوص آن وجود نداشته است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

⭕️ نشست رونمایی از کتاب «توئیتری‌شدنِ سیاست» برگزار می‌شود

🔹نشست رونمایی از کتابِ «توئیتری‌شدنِ سیاست» توسط نشر اگر با همکاری پلتفرم اجتماعی کارزار، انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، خانه اندیشمندان علوم انسانی، برگزار می‌شود.

با حضور:
🔻دکتر محمدجواد ظریف
🔻دکتر هادی خانیکی
🔻دکتر محمد فاضلی
🔻دکتر محمد رهبری (نویسنده‌ی کتاب)

📍 مکان: خیابان نجات‌اللهی (ویلا)، نبش ورشو،
خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی

📅 زمان: دوشنبه، ۲۸ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۱۷

🔹حضور برای عموم آزاد و رایگان است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

⭕️توئیتری‌شدنِ سیاست

🔹رسانه‌های اجتماعی مانند توئیتر، بر روند جامعه‌پذیری نسل جدید و بر نوع کنشگری فعالان مدنی و سیاسی تأثیر به‌سزایی گذاشته است. با این‌حال، تاکنون مطالعه منسجمی راجع به این موضوع در جامعه ایران انجام نشده است.

🔸کتاب «توئیتری‌شدن سیاست» به مطالعه این پدیده پرداخته است. این کتاب با ترکیب نظریات مربوط به شبکه‌های اجتماعی و داده‌های توئیتر فارسی، منبع غنی برای مطالعه نظریات شبکه‌های اجتماعی به زبان فارسی است و اطلاعات مفیدی از اثرات توییتر بر جامعه و سیاست در ایران بدست می‌دهد. این کتاب به موضوعات زیر پرداخته است:

🔻جامعه شبکه‌ای، جامعه پلتفرمی و سیاست رسوایی
🔻وسط‌باز خفه‌شو: روایت حذف صداهای میانه در توئیتر فارسی
🔻روایت کلان‌داده‌ها از نفرت‌پراکنی آنلاین و قطبیت سیاسی: آیا توییتر بستر مناسبی برای فعالیت دموکراسی‌خواهانه است؟
🔻رادیکالیسم، فردگرایی و چندپارگی: سیاست و جامعه تحت تأثیر توییتر چه ویژگی‌هایی دارد؟

🔹کتاب توئیتری‌شدن سیاست توسط محمد رهبری و با مقدمه دکتر هادی خانیکی توسط انتشارات «اگر» منتشر شده است.

#پیشنهاد_کتاب

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های آنلاین به اخبار تعرفه واردات آیفون: تعرفه ۹۶درصدی بیشتر جلب توجه کرد

🔹در یک هفته اخیر دو خبر راجع به تعرفه واردات #آیفون منتشر شده است. نخست شایعه‌ای در روز ۹ آبان‌ماه منتشر شد که تعرفه واردات آیفون ۹۶٪ خواهد بود؛امری که اصل خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون را به حاشیه برد.این خبر توسط سخنگوی دولت تکذیب شد و در نهایت در روز ۱۲آبان‌ماه اعلام شد که تعرفه واردات آیفون ۱۵٪ خواهد بود.

🔸با این‌حال داده‌های گوگل ترندز، توییتر و تلگرام (نمودارهای فوق)نشان می‌دهد که خبر تعرفه ۹۶درصدی به‌مراتب بیش از خبر تعرفه ۱۵درصدی مورد توجه قرار گرفته است.بر اساس جستجوهای گوگل، تعرفه ۱۵درصدی چندان منجر به افزایش جستجوها راجع به تعرفه آیفون نشد درحالی که تعرفه ۹۶درصدی بسیار مورد توجه قرار گرفت؛امری که در توییتر نیز مشخص است.

🔹در فضای تلگرام نیز، اگرچه هر دو خبر نسبتا مورد توجه قرار گرفتند اما خبر تعرفه ۹۶درصدی بیشتر از خبر تعرفه ۱۵درصدی دیده شده است.این داده‌ها به‌خوبی نشان می‌دهد که شایعات انتقادی ومنفی به‌مراتب بیشتر از اخبار مثبت مورد توجه قرار می‌گیرند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توییتری به ماجرای #دختر_علوم_تحقیقات: اصلاح‌طلبان سکوت کردند؛ سلطنت‌طلبان پروژه خواندند

🔹به‌دنبال انتشار تصاویر نیمه برهنه دختری در دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه آزاد در بعد از ظهر روز شنبه ۱۲ آبان‌ماه، کاربران توییتر واکنش‎های گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که از ساعت ۱۵ روز ۱۲ آبان تا ساعت ۱۵ روز ۱۳ آبان ماه، بیش از ۱۱۶ هزار توییت و ریتوییت با ۱.۸ میلیون لایک و ۵۱ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شد.

🔸شبکه بازنشرهای توییت‌های این موضوع، نوع واکنش گروه‌های مختلف سیاسی به این موضوع را به‌خوبی نشان می‌دهد. در گراف زیر (که در آن ۱۶۷۹۳ کاربر حضور دارند) کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی که گرایش سلطنت‌طلبی ندارند، ۵۵٪ از شبکه را تشکیل‌داده و بخش غالب واکنش‌ها را شکل داده‌اند. این کاربران عمدتا با این دختر همدلی و همراهی کرده و کنش او را نوعی اعتراض خوانده و از آن تمجید کرده‌اند.

🔹پس از آن، کاربران انقلابی و اصولگرا ۲۳ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند که البته در میان آن‌ها تعداد پراکنده‌ای اکانت اصلاح‌طلب نیز دیده می‌شود. این کاربران عمدتا نگاه انتقادی به ماجرای دختر دانشگاه علوم تحقیقات دانشگاه داشته و تفسیر غیر اعتراضی از آن ارائه می‌کردند.

🔸پس از آن، کاربران سلطنت‌طلب ۱۸ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ عددی که نشان می‌دهد که بسیاری از این کاربران به این ماجرا ورود نکرده و سکوت کرده‌اند. امری که از سکوت اکانت‌های شاخص وابسته به این جریان نیز مشخص است. با این حال آن دسته از کاربران سلطنت‌طلبی که به این موضوع واکنش نشان داده‌اند، آن را یک «پروژه» خوانده‌اند که باید نسبت به آن بی‌تفاوت بود. به‌عنوان مثال کاربری با آی‌دی PersianGW که در بایو اکانت خود نوشته است «زن مرد آزادی شاه میهن آبادی» در رابطه با دختر دانشگاه علوم تحقیقات نوشته است: «فریب پروژه جدید اصلاح‌طلبان جمهوری اسلامی رو نخورید».

🔹مجموعه این داده‌ها نشان می‌دهد که تنها بخشی از گروه‌های سیاسی به ماجرای دختر دانشگاه علوم تحقیقات نشان داده‌اند. اصلاح‌طلبان ترجیح داده‌اند در این خصوص چندان موضع‌گیری فعالانه نداشته باشند و سلطنت‌طلبان نیز یا این موضوع را پروژه تلقی کرده و یا آن را بی‌اهمیت دانسته و نسبت به آن سکوت کرده‌اند. همچنین بر اساس این یافته‌ها، کاربران «روزمره‌نویس» نیز در رابطه با این موضوع فعالیت گسترده‌ای نداشته‌اند.

🔸البته سکوت یا بی‌تفاوتی برخی از گروه‌های سیاسی به این معنی نبوده است که لزوما جامعه نسبت به آن بی‌تفاوت بوده است؛ چنان که بر اساس جستجوهای گوگل، جستجو راجع به این موضوع در عصر روز شنبه، به اندازه جستجو راجع به «فوتبال» بوده و در صبح روز بعد نیز این جستجوها روندی افزایشی داشته است؛ موضوعی که بیانگر کنجکاوی یا حساسیت بخشی از مردم نسبت به این موضوع است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توییتری به رفع ممنوعیت واردات آیفون: شایعه تعرفه ۹۶ درصدی جای خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون را گرفت!

🔹انتشار خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون در روز چهارشنبه ۹ آبان ماه، و به‌دنبال آن انتشار نامه‌ای مبنی بر اعمال تعرفه ۹۶ درصدی برای آن، یکی از ترندهای اصلی توییتر در آن روز بود. بر این اساس، در روزهای ۹ و ۱۰ آبان ماه، بیش از ۳۲ هزار توییت و ریتوییت با ۴۱۰ هزار لایک و ۱۴ میلیون بازدید منتشر شد. علی‌رغم آن که موضوع تعرفه در همان روزها توسط سخنگوی دولت تکذیب شد، اما داده‌ها نشان می‌دهد که در فضای توییتر موضوع تعرفه ۹۶درصدی به‌مراتب بیشتر از اصل خبر رفع ممنوعیت واردات آیفون مورد توجه قرار گرفت.

🔸شبکه بازنشر توییت‌های منتشر شده در این خصوص (تصویر زیر) نشان می‌دهد که واکنش‌ها به حل رجیستری آیفون و تعرفه آن در توییتر، انتقادی بوده است و طیف‌ها و گروه‌های مختلف به آن واکنش نشان داده‌اند. بر همین اساس، ۳۴٪ درصد از شبکه را کاربران انقلابی و اصولگرا تشکیل داده‌اند که توأمان از دستاوردسازی رفع رجیستری و همچنین تعرفه ۹۶ درصدی آیفون انتقاد کرده‌اند.

🔹پس از آن، طیفی از کاربران منتقد (رنگ سبز) با داشتن ۲۹٪ سهم از شبکه، دومین گروهی بوده‌اند که به این موضوع واکنش داده‌اند؛ در میان این کاربران، از اصلاح‌طلب و تحول‌خواه، تا روزمره‌نویس و فعال حوزه فناوری دیده می‌شود. عمده انتقاد مطرح‌شده از سمت این کاربران متوجه تعرفه ۹۶ درصدی آیفون بوده است. کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی نیز ۲۳٪ از شبکه را تشکیل داده و آن‌ها نیز از تعرفه ۹۶ درصدی انتقاد کرده‌اند.

🔸در نهایت حامیان دولت و جریانی که از رفع مشکل آیفون استقبال کرده است، تنها ۱۴٪ از شبکه را شکل داده است؛ اکانت ستار هاشمی نیز در میان این خوشه دیده می‌شود.

🔹این موضوع نشان می‌دهد که در فضای توییتر، مسأله رفع ممنوعیت واردات آیفون جای خود را به انتقاد از تعرفه ۹۶ درصدی آن داده است و عملا در میان فعالان حوزه فناوری و فعالان سیاسی، این تصمیم دولت چندان «دستاورد» تلقی نشده و حتی دستاوردسازی از آن مورد انتقاد قرار گرفته است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢فیلترینگ؛ جراحیِ مغز با آچار
✍🏻علی شاکر|پژوهشگر ارتباطات و هوش مصنوعی

🔹هر وقت یک مکانیک با آچار چرخ توانست جراحی مغز انجام دهد، فیلترینگ کنونی اینترنت نیز می‌تواند به وضعیت کنونی خود ادامه دهد. حامیان وضعیت فیلترینگ موجود، از خطرهای محتوای غیراخلاقی برای کودکان می‌گویند. همچنین بحث امنیت مطرح می‌شود.

🔸حاکمیت‌ها می‌توانند همین‌قدر دغدغه‌مند و خوش‌نیت باشند، ولی راه‌حل‌هایی برای وضعیت موجود ارائه کنند که در عمل باعث از دست رفتن سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

🔹از منظر ترمودینامیک، جامعه یک سیستم پیچیده و پویاست که هر عنصری بر دیگری تأثیر می‌گذارد. به شکلی استعاری وضعیت حیات در جامعه به عنوان یک موجود زنده، شبیه حرکت مداوم پیکسل‌ها روی صفحه‌ی نمایش تلفن همراه است. دریافت اطلاعات به کمک روشن و خاموش شدن الگوهایی از پیکسل‌های روی صفحه صورت می‌گیرد و ما می‌توانیم تغییرات و تفاوت چیزها را از هم تشخیص دهیم.

🔸تصویر این صفحه‌ی نمایش مدام تغییر می‌کند و مشکل اینجاست که این تغییر تدریجی است. کافی است عکس‌های تولد خود را کنار هم تدوین کنیم تا متوجه این تغییر مداوم در بدن خودمان شویم. برخی ما در این وضعیت شبیه گربه‌ای عمل می‌کنیم که می‌خواهد موش روی صفحه نمایش را شکار کند. برخی از تصمیم‌گیرندگان نیز می‌خواهند تصویر منظم از جامعه‌ی خود را حفظ کنند و نگه دارند. چنین چیزی ناممکن است نه از این نظر که رسیدن به نظم کار سختی است از این لحاظ که ما پیوسته در وضعیت بی‌نظمی-تعادل هستیم و تعادل از دل بی‌نظمی و بی‌نظمی از دل تعادل بیرون می‌آید.

🔹اینجاست که باید گفت آنتروپی سیستم مدام بیشتر و بیشتر می‌شود، ولی در همین حال نیز شاهد نظم-بی‌نظمی‌های بی‌نهایتی هستیم که به نگاه تمرکزگرا و ایستای انسان می‌خندد؛ چون ما به عنوان یک گونه‌ و بخشی از طبیعت نمی‌توانیم سیستم را از تغییرات مداوم باز داریم. هر زمان هم سعی کردیم این نظم را دستکاری کنیم، سیستم به طور سخت‌تری جامعه را به سمت تعادل سوق داده است. در واقع سوژه‌ها و اُبژه‌ها در جامعه مدام در حال تعامل و اندرکنش‌های بی‌نهایتی با هم هستند که هم باعث بی‌نظمی می‌شود و هم نظم‌های نوینی را شکل می‌دهد.

🔸فناوری‌ یک عنصر آنتروپیک در جامعه است. چون می‌تواند سطح بهره‌وری انرژی را افزایش دهد و با تبدیل انرژی به ماده، ادامه‌ی حیات را ممکن می‌سازد. اینترنت نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که شبکه‌های روابط واقعی با شکل‌گیری شبکه‌های مجازی آنتروپیک یا بی‌نظم نشود. این بی‌نظمی قاعده‌ی حیات است. ولی اگر آن را نپذیریم و بر فرض بخواهیم با بهانه‌های مختلف جلو آن را بگیریم، نه‌تنها نظم جدیدی پدید نمی‌آورد بلکه سیستم را مجبور می‌کند که تمام انرژی خود را صرف بازگشت به وضعیت متعادل کند.

🔹به طبع هیچ حاکمیتی در دنیا با امنیت خود شوخی ندارد. تاریخچه‌ی حکومت‌ها هم نشان می‌دهد که ما در سرزمین‌هایی که نخستین تمدن‌های اولیه شکل گرفتند، بخشی از آزادی خود را به کسانی دادیم که از محصولات کشاورزی که انبار کردیم محافظت کنند.

🔸چون انسانی که زندگی شکارگر-جست‌وجوگری خود را کنار گذاشته، حالا هر صبح نمی‌تواند دستش را دراز و گندم، جو و برنج دِرو کند. این محصولات در بخش‌های خاصی از سال رشد می‌کنند پس باید آن را انبار می‌کردیم تا بتوانیم زنده بمانیم و مسئول محافظت و امنیت غذای ما ارتش و حکومت‌های اولیه بودند.

🔹برای چند هزار سال چالش‌های امنیتی علیه حکومت‌ها کم و بیش به هم شباهت داشت. تا اینکه انسان ابزارساز پس از تحولات فکری رنسانس تصمیم می‌گیرد در مرکز عالم بایستد و خودخواهانه همه‌چیز را برای اشرف مخلوقات بخواهد و فناوری در این دوران به کمک آمد.


🔻ادامه این یادداشت را در این لینک بخوانید.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢واکنش‌ها توییتری به حمله اسرائیل به ایران: همگرایی گروه‌های سیاسی در داخل در سایه فعالیت گسترده کاربران سلطنت‌طلب و اکانت‌های اسرائیلی فارسی‌زبان

🔹به‌دنبال حمله هوایی اسرائیل در بامداد روز شنبه ۵ آبان ماه به ایران، کاربران توییتر واکنش‌های گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند. بر این اساس بیش از ۱۵۰ هزار توییت و کامنت با بیش از ۴۷۰ هزار ریتوییت و حدود ۵ میلیون لایک با حدود ۱۸۰ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شده است.

🔸اگرچه پرلایک‌ترین توییت‌ها به توییت‌های کاربران روزمره‌نویس اختصاص داشته اما توییت‌های با بیشترین ریتوییت توسط کاربران سیاسی‌نویس منتشر شده است. بر اساس شبکه بازنشرهای ریتوییت‌ها مربوط به این موضوع (تصویر زیر)، کاربران انقلابی و اصولگرا ۲۹٪، کاربران سلطنت‌طلب و اکانت‌های اسرائیلی فارسی‌زبان ۲۸٪، کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب ۱۴٪، کاربران عرب‌زبانی که اخبار مربوط به این تهاجم را پوشش داده و یا همسو با دولت ایران راجع به آن اظهار نظر کرده‌اند ۱۰٪، کاربران برانداز اما غیر سلطنت‌طلب ۹٪، کاربران روزمره‌نویس ۷٪ و کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق ۴٪ از شبکه به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹نکته مهم و قابل توجه در این شبکه، سهم کم کاربران روزمره‌نویس است؛ در حالی که در جریان عملیات وعده صادق ۲، این کاربران با محتوای طنز خود حدود ۱۷٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده بودند، در جریان حمله اسرائیل سهم آن‌ها بسیار کاهش یافته و توییت‌های کمتری زده‌اند. امری که می‌تواند ناشی از ساعت حمله باشد؛ زمانی که اکثر کاربران ساکن ایران خواب بودند. همچنین احتمالا تهاجم به ایران موضوعی بوده است که کمتر منجر به شوخی کاربران روزمره‌نویس شده است.

🔸در سوی دیگر اما، فعالیت کاربران سلطنت‌طلب و حامیان اسرائیل و اکانت‌های وابسته به اسرائیل نسبت به عملیات وعده صادق ۲ بیشتر بوده و این کاربران سهم بیشتری از شبکه را نسبت به آن مقطع به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹نکته مهم دیگری که در گراف زیر مشخص است فاصله حامیان و مخالفان این تهاجم است؛ جایی که در گراف یال‌های کمتری مشاهده می‌شود و تنها تعداد اکانتی محدود حلقه وصل دو بهش گراف شده‌اند می‌توان این فاصله را دید. سهم کاربران برانداز حامی این تهاجم (با گرایش‌ها متنوع‌شان) در مجموع ۴۱٪ از شبکه بوده است و کاربران مخالف این تهاجم نظامی در مجموع سهم بیشتری از شبکه ریتوییت‌ها داشته‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢اینترنت و رفتار سیاسی در ایران

🔹در مورد اینترنت و شبکه‌های اجتماعی و نسبت آن با سیاست و جامعه تاکنون کتاب‌های متعددی به زبان‌های مختلف در سرتاسر دنیا منتشر شده است؛ اما در ایران این موضوعی است که کمتر به آن توجه شده و جز معدودی اثر، کتاب‌های منتشر شده آنچنان که باید اطلاعات جدیدی به خواننده نمی‌دهد.

🔸کتاب «اینترنت و رفتار سیاسی در ایران» اما، یکی از کتاب‌هایی است که بینش جدیدی در رابطه با اینترنت و سیاست در ایران بدست می‌دهد. در این کتاب راجع به موارد ذیل بحث شده است:
🔻تأثیر اینترنت بر مشارکت سیاسی ایرانیان
🔻اشکال جدید کنش سیاسی و همچنین جنبش‌های اجتماعی تحت تأثیر ظهور اینترنت
🔻قطبی‌شدگی و نسبت آن با اینترنت
🔻و تأثیر اینترنت بر بی‌تفاوتی سیاسی ایرانیان

🔹کتاب «اینترنت و رفتار سیاسی» در ایران نوشته مجتبی قلی‌پور مترجم کتاب تحسین‌شده «شبکه‌های خشم و امید» است. این کتاب توسط پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شده است.

🔸برخی دیگر از کتاب‌های مفید و مرتبط با این حوزه قبلا در این پست معرفی شده است.
#پیشنهاد_کتاب

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲 @socialMediaAnalysis

💢ترور سید حسن نصرالله یا ترور یحیی سنوار؛ کدام یک در ایران و جهان بیشتر مورد توجه قرار گرفت؟

🔹ترور سید حسن نصرالله و یحیی سنوار از فرماندهان مقاومت، از جمله مهم‌ترین اتفاقات ماه اخیر بوده است؛ اما کدام یک بیشتر در ایران و جهان محل توجه قرار گرفت؟ داده‌های جستجوی گوگل (تصویر اول) نشان می‌دهد که ترور سید حسن نصرالله به‌مراتب بیشتر از ترور یحیی سنوار مورد توجه مردم در سرتاسر جهان قرار گرفته است.

🔸علی‌رغم آنکه ویدئوی منتشر شده از آخرین لحظات زندگی یحیی سنوار توجه بسیاری را به‌دنبال داشت و تأثر برانگیز بود، در توییتر فارسی نیز الگوی مشابه با گوگل ترندز مشاهده می‌شود و در مجموع راجع به ترور سید حسن نصرالله به‌مراتب محتوای بیشتری از ترور یحیی سنوار منتشر شده است.

🔹به‌نظر می‌رسد ترور سید حسن نصرالله برای مردم اتفاق مهمتری بوده است و احتمالا آن را بر معادلات سیاسی و نظامی حاکم بر خاورمیانه مؤثرتر می‌دانند و به‌همین جهت راجع به آن بیشتر جستجو کرده و یا نوشته‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
@socialMediaAnalysis

💢قریب به اتفاق دانشجویان دانشگاه‌های دولتی از تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنند/یوتیوب به یک دستیار آموزشی برای دانشجویان تبدیل شده است

🔹بر اساس نظرسنجی اخیر ایسپا، بیش از ۸۵ درصد از دانشجویان دولتی از پلتفرم‌های تلگرام و اینستاگرام استفاده می‌کنند؛ امری که نشان می‌دهد نسل جدید به چه پلتفرم‌هایی گرایش دارد و علی‌رغم فیلترینگ این پلتفرم‌ها، همچنان در سطرح گسترده از آن استفاده می‌کند.

🔸نکته مهم اما میزان استفاده از یوتیوب و توئیتر در میان دانشجویان ایرانی است؛ در حالی این که دو پلتفرم به‌طور میانگین در ایران بسیار کم استفاده می‌شود، درصد قابل توجهی از دانشجویان از این شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.

🔹بر این اساس، بیش از نیمی از دانشجویان از یوتیوب استفاده می‌کنند؛ امری که نشان می‌دهد این پلتفرم در امور آموزشی برای دانشجویان بسیار مفید است.

🔸علایق نسل جدید اگرچه ممکن است الان بخش کوچکی از جامعه را شامل شود، اما نشان می‌دهد که در سالیان آتی جامعه به‌چه شکل خواهد بود؛ امری که باید مورد توجه سیاستگذاران و آینده‌پژوهان باشد.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
@socialMediaAnalysis

💢حامیان رئیس‌جمهور جدی‌ترین منتقدان دولت در موضوع فیلترینگ

🔹مواضع رئیس‌جمهور و وزیر ارتباطات راجع به فیلترینگ در هفته اخیر منجر به افزایش انتقادات نسبت به دولت شد؛ آنچنان که در توئیتر در بازه روزهای ۱۱ تا ۱۷ مهر ماه بیش از ۲۵ هزار توئیت و ریتوئیت با ۲۰۷ هزار لایک و ۶ میلیون بازدید منتشر شد.

🔸شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به این موضوع نشان می‌دهد که جدی‌ترین منتقدان دولت، حامیان آن بوده‌اند. بر این اساس کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب ۴۰ درصد از شبکه، کاربران تحول‌خواه و مخالف جمهوری ۲۷ درصد از شبکه کاربران فعال در حوزه اینترنت و فناوری بوده‌اند ۱۳ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. سایر کاربران نیز فقط ۱۰ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند.

🔹نکته قابل توجه در این داده‌ها آن است که کاربران انقلابی و اصولگرا چندان مطالبه‌ای بابت رفع فیلترینگ نداشته و آنچنان نسبت به این موضوع موضع‌گیری نداشته‌اند. حساسیت کاربران حامی دولت به موضوع فیلترینگ نشان می‌دهد که دولت برای جلب نظر حامیانش باید در این زمینه فعالانه‌تر عمل کند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
@socialMediaAnalysis

💢واکنش کاربران توئیتر در سرتاسر جهان به حمله موشکی ایران به اسرائیل: عملیات وعده صادق ۲ بیش از عملیات قبلی توجه جهانیان را به‌خود جلب کرد

🔹به‌دنبال حمله شب گذشته ایران به اسرائیل، کاربران مختلف توئیتر در سرتاسر جهان به این موضوع واکنش دادند. پس از حمله ۲۵ فروردین، این دومین حمله موشکی ایران به اسرائیل است. کاربران توئیتر در کشورهای مختلف به کدام حمله واکنش بیشتری نشان دادند؟ این واکنش‌ها از سمت کدام کشورها بوده است؟

🔸مقایسه داده‌ها با یافته‌های آن زمان (این پست) نشان می‌دهد که حمله شب گذشته نسبت به حمله قبلی واکنش‌های به‌مراتب بیشتری گرفته است. بر اساس این داده‌ها، توئیت‌های منتشر شده به زبان‌های مختلف رشد قابل توجهی نسبت به زمان حمله اول داشته است؛ در این میان، توئیت‌های به زبان عربی بیش از هر زبان دیگری رشد داشته که نشان می‌دهد عرب‌زبانان توجه ویژه‌تری به این حمله داشته‌اند. توئیت‌های منتشر شده به‌زبان فارسی نیز در این مقطع، رشد بیش از ۲ برابری داشته است.

🔹 به‌مانند مقطع گذشته، کاربران روسی کمترین توجه را به حمله ایران به اسرائیل داشته‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
@socialMediaAnalysis

⭕️توجه کم‌سابقه مردم به ترور سید حسن نصرالله: حساسیتی بیش از سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل و ریزش معدن ذغال‌سنگ در طبس

🔹ترور سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان، در غروب روز جمعه ۶ مهر ماه، واکنش گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت. داده‌ها نشان می‌دهد که در بازه ساعت ۱۹ روز ۶مهر ماه تا ساعت ۱۴ روز ۸ مهرماه، در رابطه با این موضوع بیش از ۶۰۰ هزار توییت و ریتوییت با ۷ میلیون لایک و ۲۸۰میلیون بازدید منتشر شده است؛ همچنین در تلگرام نیز ۲۸۲هزار پست منتشر شده در این رابطه ۹۴۸میلیون بار دیده شده است. اعداد حیرت‌انگیزی که میزان توجه به این موضوع را نشان می‌دهد.

🔸این امر کاملا با داده‌های گوگل‌ترندز نیز همخوان است؛ جایی که در آن جستجو راجع به سید حسن نصرالله با اختلاف زیاد بیش از جستجو راجع به معدن طبس و یا سخنرانی پزشکیان در سازمان ملل بوده و حتی از جستجو راجع به عملیات وعده صادق در فروردین ماه و حتی طوفان‌الاقصی نیز، بیشتر بوده است.

🔹این داده‌ها به‌خوبی بیانگر توجه و حساسیت عموم مردم ایران، فارغ از نگرش و گرایش سیاسی آن‌ها، به ترور سید حسن نصرالله است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های آنلاین به حادثه ریزش معدن ذغال‌سنگ در طبس: فعال‌شدن روزمره‌نویس‌های توییتر و حساسیت افکار عمومی

🔹به‌دنبال ریزش معدن ذغا‌سنگ در روز اول مهر ماه، کاربران شبکه‌های اجتماعی واکنش گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که این موضوع، سفر مسعود پزشکیان به نیویورک را در آن روز کاملا تحت‌الشعاع قرار داد. در توییتر بیش از ۱۵ هزار توییت با ۱۵۰ هزار ریتوییت، ۱ میلیون ۱۶۶ هزار لایک و حدود ۲۰ میلیون بازدید منتشر شد؛ در تلگرام نیز ۴۰۴۱ پست با ۱۰۴ میلیون بازدید در رابطه با معدن طبس منتشر نشد که نشان می‌دهد این موضوع کاملا افکار عمومی را درگیر کرده؛ امری که با داده‌های گوگل ترندز و توییتر نیز همخوان است.

🔸شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر) نشان می‌دهد که کاربران روزمره‌نویس در این موضوع فعال شده‌اند؛ در این گراف ۲۱۳۸۵ کاربر حضور دارند. توییت‌های این کاربران (نظیر اکانت TakMesra یا فلات ایران) در کنار کاربران سیاسی‌نویس مانند اصلاح‌طلبان ( مانند الیاس حضرتی در قسمت پایین خوشه سبز رنگ) و تحول‌خواهان، بخش اعظم شبکه را شکل داده و حدود ۴۰ درصد از شبکه به آن اختصاص داشته است.

🔹پس از آن، کاربران برانداز با رویکرد سلطنت‌طلب، بیشترین بخش از شبکه را تشکیل داده‌اند و ۳۴ درصد از شبکه را شکل داده‌اند. کاربران انقلابی و ارزشی نیز ۲۱ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند و طرفداران سازمان مجاهدین خلق نیز تنها ۵ درصد از شبکه را شکل داده‌اند.

🔸این داده‌ها نشان می‌دهد که در شرایطی که عموم کاربران توییتر فعالانه در یک موضوع مشارکت می‌کنند، سهم کاربران انقلابی از شبکه، کمتر از مضوعات دیگر می‌شود و عملا روزمره‌نویس‌ها خوشه اصلی را تشکیل می‌دهند. نکته مهم دیگر در این داده‌ها، در کنار سایر داده‌های آنلاین، این است که افکار عمومی بابت حادثه طبس متأثر شده بود و به همین دلیل مناسب بود بابت این اتفاق حادثه عزای عمومی اعلام می‌شد .

💢سالگرد مهسا امینی، کنفرانس خبری پزشکیان و واکنش کاربران توییتر: رشد عجیب ریتوییت‌ها!

🔹هشتگ‌های #مهسا_امینی و #پزشکیان دو ترند اصلی روزهای اخیر توییتر فارسی بوده است؛ داده‌های مربوط به این دو موضوع نشان می‌دهد که همزمان با سالگرد مرگ مهسا امینی، تعداد بازنشر توییت‌های مربوط به این موضوع رشد عجیبی داشته است.

🔸همان‌طور که در سمت راست نمودار فوق مشخص است، در شرایطی که در روز کنفرانس خبری پزشکیان، تعداد «توییت‌های» مربوط به او بیش از تعداد «توییت‌های» مربوط به سالگرد مرگ مهسا امینی است، اما باز هم تعداد ریتوییت و «بازنشرهای» مربوط به پزشکیان کمتر از تعداد «بازنشرهای» مربوط به این سالگرد است.

🔹بالا بودن نرخ بازنشرها و ریتوییت‌ها در شرایطی که تعداد توییت‌ها رشد چندانی نداشته است و حتی از موضوعات مشابه دیگر کمتر است، بیانگر نوعی فعالیت سازمان‌یافته و هماهنگ در توییتر در سالگرد مهسا امینی است. بنابراین در تحلیل داده‌های سالگرد اعتراضات، تعداد توییت‌ها ارزش تحلیلی بیشتری از تعداد ریتوییت‌ها دارد که این موضوع در نمودار دوم قابل مشاهده است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢پربازدیدترین توییت تاریخ توییتر فارسی؟

🔹در روزهای اخیر کامنت کاربری با نام «جاردینو» در توییتر فارسی مورد توجه قرار گرفته که به‌نظر می‌رسد پربازدیدترین توییت و کامنت در تاریخ توییتر فارسی است.

🔸این توییت تا زمان نگارش این متن حدود ۳۹ میلیون بار دیده شده است که مهم‌ترین دلیل آن، به کوت‌های آن بازمی‌گردد که در آن بسیاری از کاربران تصاویری از دوران کودکی خود منتشر کرده‌اند.

🔹اگرچه بازدید توییت‌ها از ابتدای دی‌ماه سال ۱۴۰۱ برای عموم کاربران توییتر ممکنه شده است و اطلاعاتی از بازدید توییت‌های پیش از این تاریخ وجود ندارد، اما بعید بنظر می‌رسد که تا پیش از این هیچ توییتی به این اندازه دیده شده باشد.

🔸تا پیش از این، رکورد پربازدیدترین توییت در توییتر فارسی در اختیار کاربری با آی‌دی nargesfi قرار داشت که در توییتی با ۱۷.۴ میلیون بازدید پرسیده بود: «بیشترین ارتباطتون با یه سلبریتی چی بوده؟»

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢واکنش‌ها به رأی اعتماد مجلس به کل کابینه پزشکیان: تغییر مناسبات در سیاست داخلی در سایه‌ی تداوم هژمونی توییتری براندازان؟

🔹نطق مسعود پزشکیان در جلسه رأی اعتماد کابینه، رأی اعتماد مجلس انقلابی به تمام کابینه مسعود پزشکیان و همچنین انتصاب رئیس سازمان محیط‌زیست، واکنش‌های زیادی را در فضای سیاسی به‌دنبال داشت. بر این اساس، حدود ۶۰ هزار توییت و ریتوییت با ۸۵۰ هزار لایک و ۲۳ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شده است.

🔸داده‌ها بیانگر تفاوت رفتار کاربران توییتر در این موضوع نسبت به موضوعات گذشته است؛ آنچنان که از محمد باقر قالیباف تا سیاوش اردلان (خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی) در یک خوشه قرار گرفته‌اند. جایگاه اکانت مسعود پزشکیان و محمد باقر قالیباف در شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به این موضوع (تصویر زیر) حاوی معانی مهمی است؛ از یک سو اکانت پزشکیان در جایی میان کاربران اصلاح‌طلب و کاربران نواصولگرا قرار دارد؛ از سوی دیگر حضور چهره‌هایی نظیر قالیباف، تاجگردون و رشیدی کوچی (قسمت پایین خوشه سبز رنگ) نیز به‌خوبی تغییر مناسبات سیاسی و نزدیکی آن‌ها به کاربران میانه‌رو را نشان می‌دهد.

🔹در واقع به‌نظر می‌رسد یک طیف فراگیر، از اصلاح‌طلبان پیشرو تا نواصولگرایان محافظه‌کار شکل گرفته است که علی‌رغم اختلاف نظر در موضوعات مختلف، از جمله موضوع کابینه، رویکردی متفاوت از دو قطب دیگر در توییتر دارند و به‌همین خاطر به‌صورت اتوماتیک و توسط ماشین در یک خوشه قرار گرفته‌اند.

🔸در این گراف، کاربران برانداز همچنان مهم‌ترین خوشه توییتری هستند و ۳۷ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ در سوی دیگر کاربران انقلابی که در جریان انتخابات از سعید جلیلی حمایت می‌کردند، ۲۸ درصد از شبکه و کاربران اصلاح‌طلب، میانه‌رو و نواصولگرایان نیز ۲۸ درصد از شبکه را تشکیل داده‌اند؛ این واقعیت که کاربران انقلابی مخالف دولت پزشکیان نتوانسته‌اند دست بالاتری نسبت به حامیان و مؤتلفان پزشکیان پیدا کنند، یک اتفاق مهم در فضای توییتر است چرا که معمولا کاربران انقلابی وزن بیشتری در توییتر دارند. کاربران طرفدار سازمان مجاهدین خلق نیز فقط ۷درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹مشخص نیست که این نسبت‌ها در موضوعات سیاسی آتی نیز در فضای توییتر برقرار باشد و باید منتظر ماند و دید که در رویدادهای آتی، واکنش گروه‌های سیاسی چگونه خواهد بود. اما اگر این تغییر پایدار باشد، بیانگر تحولی مهم در فضای توییتر و احتمالا فضای سیاسی کشور است که نشان می‌دهد مناسبات سیاسی میان گروه‌های مختلف در حال تغییر است؛ با این حال ممکن است این داده‌ها بیانگر یک ائتلاف موردی باشد و قابل تعمیم به موارد دیگر نباشد.

🔸با این‌حال، آنچه همچنان روشن است آن است که براندازان و مخالفان جمهوری اسلامی، همچنان بیشترین وزن را در توییتر دارند و ادبیات و گفتمان آن‌ها کاملا بر فضای توییتر اثرگذار است.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢تکنولوژی شبکه‌ها؛ هدایت‌گر یا ابزار
✍🏻 جسیکا کهلر|ترجمه توسط علی نیک‌جو

🔹کریستین لوس لانگه، تاریخ‌نگار نروژی، خردمندانه بیان کرد: "تکنولوژی یک خدمتکار پرفایده، و همینطور کارفرمایی خطرناک است." جمله‌ای که ماهیت دوگانه‌ی شبکه‌های اجتماعی و اهمیت مدیریت آثار آن را بر زندگی‌مان نشان می‌دهد. اخیرا در بعضی خبرها قدرت دستکاری‌کننده‌ی الگوریتم‌ها در شبکه‌های اجتماعی، و نیاز به افزایش آگاهی عمومی درباره آن، مورد بحث قرار گرفته است؛ الگوریتم‌هایی که برای به حداکثر رساندن مشغولیت ذهنی کاربر طراحی شده‌اند، از محرک‌های هیجانی در آنها استفاده شده است و اثرات قابل‌توجهی بر سلامت روان دارند. یک گزارش که اخیرا در وال‌استریت‌ژورنال منتشر شد نشان داد که استفاده از پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک و اینستاگرام با تشدید اضطراب، افسردگی، و تنهایی، در کاربران به خصوص نوجوانان، ارتباط دارد.

🔻دستکاری الگوریتمی(Algorithmic Manipulation)؛ تحلیل دستورالعمل‌های به کار رفته در ساخت شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که یکی از سوگیری‌های موجود در این شبکه‌ها، اولویت دادن به محتواهایی است که واکنش‌های هیجانی شدیدی را برانگیخته می‌کنند. پستهای جنجالی، مهیج یا ترسناک به احتمال بیشتری در معرض دید کاربر قرار می‌گیرند. مواجهه‌ی مداوم با محتواهای برانگیزاننده‌ی هیجانات شدید، و وضعیت‌هایی مانند ترس از جا ماندن(FOMO/نگرانیِ از دست دادن خبرها، بحث‌ها یا فرصت‌هایی در شبکه‌های اجتماعی)، باعث افزایش سطح اضطراب، اختلال خواب، افسردگی و استرس در کاربران جوان می‌شود.

🔻اتاق‌های پژواک(Echo Chambers) و سوگیری تائید(Confirmation Bias)؛ الگوریتم‌های به‌کار رفته در طراحی شبکه‌های اجتماعی، با نمایش دادن محتواهای متناسب با باورهای فعلی کاربر، پیشنهاد دادن مداوم صفحات همخوان با علائق قبلی یا فعلی‌اش، باعث ایجاد اتاق‌های نامرئی در اطراف کاربران می‌شوند که در آنها دائما افکار و علائق فعلی‌اش تایید و تکرار می‌شوند. این پدیده باعث تقویت‌ شدن باورها از جمله باورهای غلط و تفکر تک‌قطبی میشود. در یک گزارش منتشرشده از آکادمی ملّی علوم در امریکا در ارتباط با اتاق‌های پژواک، بر نقش آنها در افزایش انزوا و سوءباورها در بافتار اجتماعی تاکید شده است. به طور مشابه، گزارشی منتشر شده توسط گاردین نشان داد که چطور الگوریتم‌های به کار رفته در فیس‌بوک و توییتر با ایجاد اتاق‌های پژواک باعث تشدید شکاف‌های سیاسی و اجتماعی می‌شوند. محدود شدن مواجهه‌ی کابران با دیدگاه‌های متنوع، باعث دیدگاهی باریک‌ و تک‌بعدی نسبت به جهان میشود.

🔻مقایسه و عزت‌نفس؛ پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام میتوانند در ترویج فرهنگ فکری مقایسه کردن نقش داشته باشند. مواجهه دائمی با تصاویر ایده‌آل از زندگی دیگران میتواند باعث تاثیر منفی بر عزت‌نفس و تصویر ذهنی از خود و بدن شود. نتایج یک مطالعه که توسط مرکز تحقیقات پیو در واشنگتن انجام شد نشان داد که بسیاری از نوجوانان برای نشان دادن یک تصویر بی‌نقص از خودشان در شبکه‌های اجتماعی، احساس فشار میکنند. این فشار، منجر به اضطراب، افسردگی و اختلالات خوردن میشود. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد نوجوانانی که زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی میگذرانند احساس شاد نبودن و نارضایتی بیشتری را از زندگی گزارش می‌کنند.

🔻حواس‌پرتی و بازدهی؛ مطالعات نشان می‌دهند که شبکه‌های اجتماعی باعث حواس‌پرتی قابل‌توجه و تاثیر بر بازدهی و عملکرد شناختی میشوند. نیاز مداوم به چک کردن پیام‌ها و به‌روزرسانی‌ها باعث مختل شدن تمرکز و کاهش توانایی به اتمام رساندن تکالیف و پروژه‌ها می‌شود. قطع شدن مداوم جریان تمرکز، با نوتیفیکیشن‌ها و پرش بین صفحات متعدد در شبکه‌های اجتماعی، باعث بالا رفتن سطح استرس، وارد شدن بار مفرط بر ذهن، و دشواری تمرکز و پردازش موثر اطلاعات میشود.

🔻اثر بر نوجوانان؛ مغز در حال تکامل نوجوانان و سایر ویژگی‌های این مرحله رشدی، آنها را به طور خاص در گروه افرادی قرار می‌دهد که اثرپذیری بیشتری از شبکه‌های اجتماعی دارند. قشر جلوی پیشانی(Prefrontal) که مسئول تصمیم‌گیری و کنترل تکانه است، در این سن به طور کامل رشد نکرده است و این موضوع نوجوانان را در برابر استفاده اجبارگونه از شبکه‌های اجتماعی و فراز و فرودهای هیجانی برانگیخته شده در آن، آسیب‌پذیرتر میکند.

📌 ادامه این یادداشت را در INSTANT VIEW بخوانید.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢واکنش‌های توییتری به ترور اسماعیل هنیه: فضای دوقطبی توییتر در سایه رویکرد مشترک کاربران اصولگرا و اصلاح‌طلب

🔹به‌دنبال ترور اسماعیل هنیه در بامداد روز چهارشنبه ده مرداد ماه، کاربران توییتر واکنش‌های گسترده‌ای به این موضوع نشان دادند به‌نحوی که در یک مقطع ۲۰ ساعته، بیش ۱۵۰ هزار توییت و ریتوییت با ۲.۵ میلیون لایک و ۵۵ میلیون بازدید در این خصوص منتشر شد.

🔸داده‌ها (تصویر زیر) نشان می‌دهد که به‌دنبال ترور اسماعیل هنیه، فضای توییتر دو قطبی شده است؛ یک قطب (اصولگرایان، اصلاح‌طلب و کسانی که این ترور را محکوم کردند) ۵۵٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند و قطب دیگر (کسانی که از این ترور استقبال کردند) ۴۵٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹نکته مهم و قابل تأمل در این گراف آن است که کاربرانی نظیر محمد جواد ظریف و محمد فاضلی در کنار سعید جلیلی و علی علیزاده، در یک خوشه قرار گرفته‌اند. این افراد به‌ندرت در فضای توییتر در یک خوشه کنار هم قرار می‌گیرند و این موضوع نشان می‌دهد که رویکرد آن‌ها در نسبت با ترور اسماعیل هنیه، مشابه بوده است.

🔸نکته مهم دیگر، حضور حامد اسماعیلیون و رضا پهلوی در یک خوشه مشترک است؛ هرچند در گراف این دو کاربر با هم فاصله معناداری دارند و رضا پهلوی در سمت راست خوشه آبی رنگ و حامد اسماعیلیون در سمت چپ خوشه آبی رنگ (کنار اکانت ایران‌اینترنشنال) قرار دارند.

🔹یکی از موضوعات دیگری که در فضای توییتر برجسته شده بود، انتقاد بخشی کاربران انقلابی و اصولگرا علیه دولت مسعود پزشکیان بود؛ این کاربران در شرایطی که هنوز پزشکیان حتی هنوز وزرای خود را به مجلس معرفی نکرده است، دولت او و اصلاح‌طلبان را مقصر ترور اسماعیل هنیه دانسته بودند؛ داده‌ها نشان می‌دهد که این دسته از کاربران انقلابی در قسمت بالای خوشه سبز رنگ متمرکز بوده‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢مسعود پزشکیان از منظر کاربران توییتر در ۱۰ روز گذشته: مخالفان داخلی پزشکیان فعال‌تر از مخالفان خارجی او

🔹روز ۷ مرداد ماه مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان انجام شده و اکنون او رسما رئیس‌جمهور ایران است. با آغاز رسمی کار او، پزشکیان در اولین اقدام معاون اول و رئیس دفتر خود را منصوب کرد. اما پیش از این روز، وضعیت پزشکیان در توییتر چگونه بود؟

🔸بررسی توییت‌های منتشر شده راجع به مسعود پزشکیان در بازه ۲۷ تیر تا ۶ مرداد ماه نشان می‌دهد که در این بازه زمانی بیش از ۱۶۷ هزار توییت و ریتوییت راجع به او منتشر شده است و توییت‌های منتشر شده راجع به او تا پیش از تنفیذ، روندی نزولی داشت.

🔹شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به او در این بازه زمانی (تصویر زیر) نشان می‌دهد که کاربران انقلابی و اصولگرا (منتقدان داخلی پزشکیان و از حامیان سعید جلیلی) در این مدت علیه او فعال بوده‌اند و ۴۰ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. همان‌گونه که از فشردگی این دسته ازکاربران در گراف مشخص است، فعالیت این گروه بیانگر سطحی از سازمان‌یافتگی نیز هست.

🔸کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی (منتقدان و مخالفان خارجی پزشکیان) نیز در این مدت ۳۶ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند. اما حامیان پزشکیان (کاربران میانه‌رو و اصلاح‌طلب) فقط ۲۴ درصد از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹این داده‌ها بیانگر وضعیت پزشکیان در توییتر پیش از آغاز رسمی کارش به‌عنوان رئیس‌جمهور است. وضعیت او نسبت به زمان رقابت‌های انتخاباتی آنچنان تغییری نکرده و در زمان انتخابات نیز حدودا همین میزان حمایت از او می‌شد. حال با آغاز بکار رسمی او و شروع انتصاب‌هایش باید دید وضعیت او در توییتر به چه سمتی تغییر خواهد کرد.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢پیش‌بینی نتایج دور دوم انتخابات بر مبنای تحلیل کلان‌داده‌های آنلاین: پزشکیان برنده انتخابات خواهد شد؟

🔹برنده انتخابات در دوم چه کسی خواهد بود؟ کلان‌داده‌های آنلاین در دور اول انتخابات نسبتا دقیق نتایج را پیش‌بینی کرد و رتبه‌بندی نامزدها را به‌درستی نشان داده بود (اینجا را ببینید). حالا با همان روش تحلیل کلان‌داده‌ها، می‌توان نتایج دور دوم انتخابات را نیز پیش‌بینی کرد. این روشی است که در یک دهه اخیر، و بطور مشخص از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶ برای پیش‌بینی نتایج انتخابات از آن استفاده می‌شود.

🔸در میان کلان‌داده‌های آنلاین، داده‌های گوگل ترندز از پیش‌بینی‌پذیری بالاتری برخوردار است. داده‌ها نشان می‌دهد که در تمام انتخابات‌های ریاست‌جمهوری گذشته نوعی همبستگی میان جستجوی نامزد و نامزد پیروز برقرار بوده است و رتبه نهایی نامزدها با میزان جستجو راجع به آن‌ها همبستگی داشته است.

🔹پیش‌بینی نتیجه انتخابات، آن هم براساس داده‌های آنلاین، نیازمند مدل‌سازی و محاسبات آماری و فراتر از مشاهده اولیه است؛ با این حال، در این گزارش، با نگاهی گذرا به داده‌های آنلاین، برای ارزیابی نسبت میان داده‌های آنلاین و نتایج انتخابات، پیش‌بینی از نتایج نهایی انتخابات و رتبه‌بندی نامزدها، صورت می‌پذیرد. این ارزیابی متکی بر داده‌های آنلاین از روز یکشنبه تا نیمه روز جمعه (۱۵ تیر ماه) است.

🔻رتبه‌بندی نامزدها بر مبنای جستجوی گوگل
🔸در جستجوهای گوگل (تصویر زیر)، مسعود پزشکیان بیش از سعید جلیلی محل جستجو قرار گرفته است. نکته مهم قابل توجه در این میان، افزایش جستجوها راجع به مسعود پزشکیان در روز جمعه است که می‌تواند بیانگر روند صعودی آرای او باشد.


🔻رتبه‌بندی نامزدها بر مبنای داده‌های تلگرام
🔸محتوای منتشر شده و بازدید مطالب تلگرامی راجع به مسعود پزشکیان نیز بیش از سعید جلیلی است. بر اساس این داده‌ها، در زمان انجام مناظره‌ها، پزشکیان از جلیلی فاصله محسوسی گرفته است اما در دو روز اخیر نیز همچنان توجه کاربران تلگرام به او بیشتر است.

🔻رتبه‌بندی نامزدها بر مبنای داده‌های توییتر
🔹در توییتر اما شرایط متفاوت است. در آنجا از همان ابتدا اوضاع جلیلی نسبتا خوب بود؛ اگرچه این روند در طول مناظرات کمی تغییر کرد و وضعیت به نفع پزشکیان شد، اما در روزهای اخیر، جلیلی در توییتر کمی جلوتر از پزشکیان است.

🔸در یک جمع‌بندی کلی، و بر اساس داده‌های آنلاین تا ظهر روز جمعه ۱۵ تیر ماه، یعنی تا نیمه روز انتخابات، بنظر می‌رسد نفر اول انتخابات مسعود پزشکیان باشد؛ این یافته همخوان با همه نظرسنجی‌ها نیز هست. نکته مهم اما آن است که در روز انتخابات، پزشکیان از جلیلی کمی فاصله نیز گرفته است و احتمالا موج مشارکت در ۲۴ ساعت اخیر، باعث افزایش فاصله میان پزشکیان با جلیلی شده باشد.

🔹هرچند تخمین و پیش‌بینی درصد آرای هر یک از نامزدها، کاری پر ریسک است و نیازمند مدل‌سازی و محاسبات آماری؛ اما با مبنا قرار دادن داده‌های گوگل ترندز در آخرین روز تبلیغات، می‌توان حدسی اولیه از میزان آرای هر نامزد ارائه کرد. بر اساس داده‌های گوگل در ظهر جمعه ۱۵ تیر ماه ساعت ۱۷، و با فرض در نظر گرفتن آرای صحیح (نه آرای باطله) می‌توان احتمال داد که مسعود پزشکیان با ۶۱ درصد آرا در رتبه اول و سعید جلیلی با ۳۹ درصد آرا در رتبه دوم قرار خواهد گرفت. البته لازم به تأکید است که این اعداد صرفا بر مبنای داده‌های گوگل تا ساعت ۱۵ روز جمعه است و با یک ضریب خطا باید آن را مدنظر قرار داد؛ ضمن اینکه این اعداد برمبنای محاسبه صورت گرفته تا این لحظه است و در ساعات آتی احتمال تغییر آن وجود دارد.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢احتمال افزایش مشارکت در انتخابات به روایت داده‌های آنلاین
✍🏻محمد رهبری

🔹در طول سه هفته گذشته و دو دوره رقابت انتخاباتی، هفت مناظره برگزار شده است. داده‌های گوگل نشان می‌دهد که اگرچه در دور اول انتخابات، میزان جستجو راجع به مناظره‌ها روندی نزولی داشت، اما در دور دوم انتخابات این روند افزایشی شد به‌نحوی که در مناظره هفتم، بیشترین جستجو راجع به مناظره صورت پذیرفت (تصویر اول).

🔸این داده‌ها همراستا با یافته‌های نظرسنجی‌هاست؛ بر اساس نظرسنجی ایسپا نیز، میزان مشاهده مناظره هفتم، از مناظره ششم بیشتر بود و بطور کلی نیز این دو مناظره بیش از مناظره اول دیده شده است.

🔹اگر داده‌های گوگل ترندز را معیار قرار دهیم، بنظر می‌رسد افزایش مشارکت در انتخابات مشاهده شود؛ چرا که نه‌تنها مخاطبان مناظرات انتخاباتی افزایش یافته، بلکه میزان جستجو راجع به انتخابات و نامزدهای آن نسبت به دور اول نیز بیشتر شده است (تصویر دوم). امری که با نظرسنجی‌ها نیز همخوان است و بر اساس یافته‌های نظرسنجی‌ها، در این دور از انتخابات مشارکت بیش از دور اول خواهد بود.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢واکنش کاربران توییتر به مناظرات: کاربران انقلابی با سازماندهی گسترده فضای توییتر را تسخیر کرده‌اند

🔹مناظرات انتخاباتی در دو شب گذشته، فضای شبکه‌های اجتماعی را کاملا تحت تأثیر خود قرار داد؛ به‌نحوی که در بازه ۲۱شب روز ۱۱ تیر تا ۴ بامداد روز ۱۳ تیر ماه، بیش از ۷۶۳ هزار توییت و ریتوییت در رابطه با نامزدهای انتخاباتی و مناظرات با بیش از ۷ میلیون لایک و ۱۲۰ میلیون بازدید، منتشر شده است.

🔸داده‌های بدست‌آمده از شبکه بازنشرها نشان می‌دهد که ۴۸٪ از شبکه را کاربران انقلابی و اصولگرا، کاربران برانداز و مخالف جموری اسلامی ۳۱٪ و کاربران اصلاح‌طلب و میانه ۲۱٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹در قیاس با ابتدای هفته، کاربران انقلابی و اصولگرا حجم بیشتری از فضای توییتر را به‌خود اختصاص داده‌اند و کاربران مخالف جمهوری اسلامی و طرفدار تحریم، حجم کمتر. کاربران اصلاح‌طلب نیز همچنان کمتر از دو گروه دیگر فضای توییتر را شکل داده‌اند.

🔸بنظر می‌رسد در تایم مناظرات انتخاباتی، کاربران برانداز و مخالف جمهوری اسلامی فعالیت کمتری نسبت به دو گروه دیگر داشته‌اند.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis

💢واکنش کاربران توییتر به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری: فعالیت سازماندهی‌شده حامیان جلیلی و تداوم پرفشار کمپین تحریم انتخابات

🔹اولین مناظره دور دوم انتخابات ریاست جمهوری تا دقایقی دیگر آغاز خواهد شد و مسأله انتخابات در توییتر داغ‌تر شده است. داده‌ها نشان می‌دهد که در روز ۱۰ تیر ماه، ۲۵۰ هزار توییت و ریتوییت، با ۲.۵ میلیون لایک و ۵۸ میلیون بازدید منتشر شده است.

🔸شبکه بازنشرهای توییت‌های مربوط به انتخابات در روز ۱۰ تیر نشان می‌دهد که حامیان سعید جلیلی، ۳۹٪ از شبکه، حامیان مسعود پزشکیان، ۲۲٪ از شبکه و حامیان تحریم انتخابات نیز ۳۹٪ از شبکه را به‌خود اختصاص داده‌اند.

🔹این داده‌ها نشان می‌دهد که با ادامه رقابت‌های انتخاباتی، شدت فعالیت طرفداران تحریم انتخابات و حامیان جلیلی افزایش یافته و وزن حامیان پزشکیان در توییتر کمتر شده است.

🔸بنظر می‌رسد فعالیت‌های سازماندهی‌شده و رباتی نیز در توییتر تشدید شده است؛ این موضوع در توییت‌های مربوط به خوشه حامیان سعید جلیلی بیش از سایر خوشه‌ها مشاهده می‌شود.

❇️کانال تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجازی
📲@socialMediaAnalysis