شارنامه| صلاح الدین خدیو

🔺پلدشت ماکو: زنگزور در آتش نوروز!

آتش نوروز امسال کردستان را پلدشت روشن کرد.
در نقشەی ایران، پلدشت در نوک شمال غربی  بر ساحل ارس و درست روبروی نخجوان آذربایجان است، به گونەای که از ارتفاعات آن می توان به تماشای شهر نخجوان نشست.
نوروز آئینی باستانی است و با هویت و فرهنگ ملت های منطقه گره خورده است.
از سه دهه قبل نوروز به بخشی از هویت سیاسی کردهای ترکیه تبدیل و ابزار مقاومت فرهنگی در برابر دولتی شده که نوروز را ناخوش می دارد!
به تاسی از این سنت، چندین سال است که نوروز سیاسی مهمان کردستان ایران هم شده.
شرر آتشدان نوروز از کردستان آناتولی بە پلدشت رسیدە، جایی که قرار است دالان ترکی زنگزور از کنار آن بگذرد.
باشد که آتش نوروز و پیروزی نور بر ظلمت
چشم زمامداران هویت طلب و خودخواه منطقه را روشن کند و به یادشان آورد؛
آفتاب نوروز بر جغرافیایی بزرگ و متنوع می تابد و از جمله منطقەی حساس و به لحاظ ژئوپولتیکی سیال جنوب قفقاز و همسایگان آن در شمال غرب ایران و شرق آناتولی.
جایی که کردها، ترک ها و آذربایجانی ها و ارمنی ها قرن هاست کنار هم می زیند و قوم گرایان را به خواندن تاریخ فرا می خوانند.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

🔺دعوای ترامپ و زلنسکی با دوبلەی فارسی

این یک درگیری لفظی ساده نبود. درگیری بر سر موجودیت یک کشور بود. زلنسکی که مانند کبوتری بی دفاع زیر حملەی دو عقاب قرار گرفته بود - رئیس جمهور و معاون رئیس جمهور آمریکا - در واقع از موجودیت اوکراین به عنوان کشوری مستقل دفاع می کرد.
در حقیقت مانند سه سال پیش که مورد تجاوز نظامی قرار گرفت، این بار هدف یک تهاجم سیاسی با ابعادی ویرانگرتر واقع شد.
اصرار ترامپ برای صلح همراه با دادن امتیازات ارضی به روسیه، نقطەی پایان نظم آمریکایی و قرن هم نام آنست.
آمریکا در صد سال گذشته اصلی ترین مدافع مرزهای موجود و مخالف سرسخت تغییر مرزها بر مبنای غلبه و زور بوده است.
ترامپ امشب با بی نزاکتی نه تنها پشت متحدش را خالی کرد، بلکه نقطەی پایان روی قرن آمریکا نهاد.
زلنسکی البته در مقام یک مدافع فهرمان ظاهر شد. کسی که قادر است در برابر تجاوز نظامی و سیاسی آمریکا و روسیه بایستد و اروپا را پشت سر خود متحد کند.
از امشب به بعد تعابیری چون رهبر جهان آزاد، ایستاده در سمت درست تاریخ و مدافع ارزش های جهان شمول آزادی و دمکراسی بیش از گذشته برای آمریکا به تعارفات توخالی بدل شد!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

🔺دوراهی اردوغان؛ راه سلیم یا سرنوشت صدام!

اوجالان گام نخست را برداشت و اکنون توپ در زمین اردوغان است!
آیا اردوغان مثل سلطان یاووز سلیم حکمران عثمانی در سال 1521 رفتار می کند یا مانند صدام در مارس سال 1991؟
اجازه بدهید به اختصار به نقل هر دو داستان بپردازم.

✅پس از تاسیس سلسلەی صفوی و بازسازی امپراتوری ایران پس از تقریبا هزار سال، رقابتی نفس گیر میان ایران و عثمانی درگرفت.
با اندکی تسامح، شرایط تقریبا مانند امروز بود که دو کشور بر سر نفوذ و ژئوپولتیک در خاورمیانه و ففقاز در حال رقابتند.
آن زمان هم کردستان که توسط خان نشین های محلی اداره می شد در کانون رقابت دو دولت قرار داشت.
ستیزه جویی مذهبی شاه اسماعیل و مداراناپذیری نمونه وارش که به ضرب شمشیر در پی گسترش تشبع بود، کردهای غالبا شافعی مذهب را به ستوه آورده بود.
سلیم عثمانی از این چالش به سود یک برد استراتژیک و تاریخی بهره برد.
ملا ادریس بتلیسی عالم دینی نامور کرد و دیوان سالار سابق حکومت های ایرانی فرصت را غنیمت شمرد و نامەای به سلیم نوشت:
ما کردیم و شافعی مذهب و ستایشگر خلفای اربعه که اینک تحت هجوم "قزلباشان ملحد" قرار گرفته ایم و از آن سلطان اسلام پناه طلب یاری داریم
ادریس مشخصا خواهان کمک سلیم به مدافعان شهرهای کردنشین ماردین و دباربکر شد که در محاصرەی طولانی سپاه صفوی بودند.
نامەی ادریس و پاسخ ایجابی سلیم، بیگ ها و امیران کرد را در صف عثمانی قرار داد و موجب شکست مجدد شاه اسماعیل شد.
اسماعیل صفوی قبل از آن به سختی در چالدران از سلیم شکست خورده بود.
متعاقب این اقدام ادربس، تقریبا تمامی امیرنشین های خودمختار کرد که امروزه کردستان های ترکیه، عراق و سوریه را تشکیل می دهند، به عثمانی پیوستند.
در مقابل عثمانی هم خودمختاری دوفاکتوی آنها را به رسمیت شناخت و ادریس با تجدید سازمان اداری آنها، این امر را تثبیت نمود.
اتحاد ادریس و سلیم، به یک شراکت و همزیستی برادرانه میان ترک ها و کردهای عثمانی انجامید که حدود 400 سال دوام آورد.
تا زمانی که به گفتەی اوجالان، مدرنیتەی سرمایه داری آن را از رهگذر ناسیونالیسم خون و خاک و ملت سازی مدل فرانسه از هم گسیخت.

✅پس از شکست عراق در کویت، کردها در شمال و شیعیان در جنوب قیام کردند. ارتش صدام قیام ها را در هم شکست و تانک ها شهرهای مقدس کربلا و نجف را در نوردیدند.
نیروهای امنیتی در نجف به بیت مرجع عالیقدر شیعه آیت الله خویی رفته و به اجبار او را به ملاقات صدام بردند.
خویی پرنفوذترین مرجع زمان خود و دارای موقعیتی شبیه آیت الله سیستانی بود.
تلویزیون عراق با ترفندی خاص فیلمی از  اعترافات اجباری او در ملافات با صدام پخش کرد که با مواضع شناختەی شدەی وی منافات داشت.
این نمایش نتیجەی عکس داد و به خشم شیعیان افزود. همچنین در محافل بین المللی هم پژواکی نامناسب یافت.
گرچه صدام موقتا از این مهلکه جان بدر برد اما 14 سال بعد توسط همان شیعیان تحقیر شده، با حقارت بە دار مجازات آویخته شد.
اکنون اردوغان هم در موقعیتی مشابه است. می تواند با انتخاب عقل سللیم به راه یاووز سلیم برود.
گزینەی دیگر انتخاب راه صدام و افتادن در صد دام و کمند فریبنده تا رسیدن به سرنوشت پایانی است.

✅واضح است که نه پ.ک.ک توانسته ترکیه را شکست دهد و نه بزرگ ترین ارتش ناتو توانسته خصم دیرینش را از پای درآورد.
درست است که پ.ک.ک هیچگاه نتوانست دستاوردی ارضی ولو حداقلی در داخل ترکیه کسب کند.
اما بسان بازیگری قدرتمند توانسته شمال و شرق سوریه را بگیرد و در اقلیم کردستان هم نفوذی افسانه ای بدست بیاورد.
چرخەی جنگ و خصومت در مقیاس کنونی می تواند چند دهەی دیگر هم طول بکشد.
انتخاب گزینەی صلح هم می تواند آرامشی چند قرنه به ارمغان آورد.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1

🔺پ.ک.ک حالا حالاها با اسلحه وداع نمی کند

سرانجام پس از مدتها انتظار پیام صلح اوجالان منتشر شد. برای من که به کاربرد دقیق و هدفمند واژگان در متون و خواندن میان سطور آنها علاقمندم، این پیام در درجه نخست محتاطانه و کلی بود.
این احتیاط بیش از هر چیز در زبان بیشتر تئوریک و کمتر سیاسی آن نمود یافته است.
آقای اوجالان گویی در یک کلاس درس نشسته و چکیدەی یک درسگفتار دربارەی جامعه شناسی سیاسی ترکیه را برای مخاطبان بازگو می کند.

واضح ترین بخش پیام، فراز پایانی آن است که به صراحت از انحلال و خلع سلاح پ.ک،ک سخن رفته است.
این خواسته  البته با قیودی چون داوطلبانه و پس از برگزاری کنگره و نفی اجبار و زور و نیز خلع سلاح همه ی گروه ها، به دقت مقید شده است.
مضاف بر این به نحوی به مسالەی مهم استقرار دمکراسی در ترکیه و ملزومات آن نظیر آزادی های سیاسی و ساماندهی دمکراتیک جوامع منوط شده است.

پیام اوجالان حاوی نکات تحلیلی قابل تامل و به نحوی بازاندیشی و تجدید نظرهای فکری یک رهبر ناسیونالیست کرد است.
مشخصا جایی که می گوید مدرنیتەی سرمایەداری، همبستگی سنتی و تاریخی میان کردها و ترک ها [ در دورەی عثمانی ] را مخدوش کرد.
مقصود وی خوارداشت ساماندهی اجتماعی پس از جمهوری به عنوان یک فراوردەی فکری مدرن است که مبتنی بر یک ناسیونالیسم زبانی افراطی برای نحستین بار کردها را به حاشیەی حیات سیاسی راند.
در ادامه می گوید که پ.ک.ک یک جنبش مقاومت رادیکال علیه این جنبەی ستیزه جویانەی [ کمالیسم ] بود.
مقاومتی که در عصر سوسیالیسم واقعا موجود به  طور طبیعی بدیل خود علیه مدرنیتەی سرمایه داری را در آلترناتیوی کمونبستی می دید.

اوجالان در ادامه می گوید که  دوران هر دو تمام شده است. هم دولت گرایی کمالیستی بر اساس انگارەی یک ملت، یک زبان و یک کشور و هم سوسیالیسم انقلابی پ.ک.ک.
همانطور که گفته شد این متنی تئوریک و ازقضا در امتداد اندبشەهای دوران زندان اوجالان است.
نکتەی اصلی اما این است که چگونه از متنی نظری، راهبردی سیاسی در می آید.

نه دولت ترکیه و نه پ.ک.ک هنوز واکنشی نشان ندادەاند.
کلی گویی نظری این پیام معلول شرایط ویژەی گوینده در حصر آن و نیز هراس از بهم خوردن پروسەی شکنندەای است که در آغاز خود قرار دارد. آغاز یک راه پر پیچ و خم طولانی.

آنهایی که فکر می کنند فردا در کوهستان قندیل آتش سلاحها خاموش و رزمندگان پ.ک.ک تسلیم می شوند، زیادی خوشبینند.
در گشایش کردی سابق در سال 2012 نیز اوجالان خواستەای مشابه مطرح کرد. پ.ک.ک آن زمان به صورت نمادین و با بر زمین گذاشتن اسلحه توسط گروهی از نیروهای خود در مرز پاسخ فراخوان رهبر زندانیش را داد.
این بار احتمالا با اعلان آتش بسی یک جانبه و یا آزادی داوطلبانەی چند سرباز اسیر این کار را خواهد کرد.

نکتەی دیگر این است که اوجالان بر خلاف انتظار قبلی اشارەای بە کردهای سوریە و واحدهای مدافع خلق نکرده است.
موضوع اخیر حلقەی مفقودەی پروسەی احتمالی صلح و عامل اصلی تنش میان طرفین است.
روشن است که هنوز برای ارزیابی زود است و انتظار تحولی ناگهانی فعلا بیجاست.
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1