کودکان بازمانده از تحصیل یکی از مشکلات جدی و گستردهای است که در جوامع مختلف دنیا دیده میشود. بر اساس گزارشهای یونسکو، در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۶۳ میلیون کودک و نوجوان در سراسر جهان از تحصیل بازماندهاند. این مسئله نه تنها به توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ضربه میزند، بلکه حق اساسی کودکان برای آموزش را نیز نقض میکند.
در ایران، بر اساس آمار منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، حدود ۷۵۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل وجود دارد. عواملی همچون فقر، نبود امکانات آموزشی کافی، بیتوجهی به مناطق روستایی و حاشیهنشین، و همچنین مشکلات فرهنگی و اجتماعی باعث میشود بسیاری از کودکان به ویژه دختران، نتوانند به تحصیل ادامه دهند.
تعریف جدید سواد که توسط یونسکو مطرح شده است، شامل تواناییهای بیشتری نسبت به گذشته میشود. در این تعریف، سواد نه تنها به معنای توانایی خواندن و نوشتن است، بلکه شامل مهارتهای دیجیتال، حل مسئله، و تواناییهای ارتباطی نیز میباشد. این تعریف جامعتر نشان میدهد که آموزش باید به گونهای طراحی شود که کودکان را برای زندگی در جامعه مدرن آماده کند.
بهبود وضعیت آموزش کودکان بازمانده از تحصیل نیازمند توجه جدی و برنامهریزیهای دقیق است. اقدامات بینالمللی و ملی، افزایش بودجههای آموزشی، ایجاد زیرساختهای مناسب و همچنین آگاهیبخشی به خانوادهها از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند در این زمینه موثر باشند. همچنین، توجه به حقوق کودکان و ایجاد محیطهای امن و حمایتی برای آنان از دیگر الزامات بهبود وضعیت آموزش است.