💥به مناسبت ۱۴ اسفند سالروز خاموشی مصدق.
✍️علی مرادی مراغه ای
♦️مصدق یکی از جالبترین فرزندان تاریخ معاصر ماست، وقتی هنوز جوان بود محمدعلی شاه مستبد از او خواست در رفع اختلاف بین او و سیدمحمد بهبهانی مشروطه خواه، میانجیگری کند، مصدق که خود در اردوی مشروطه طلبان بود جمله ای در جواب شاه مستبد گفت که خودش در تمام عمر بدان پایبند بود او گفت:
«سیدمحمد بهبهانی کالایی بنام مشروطیت میفروشد که مردم خریدار آن هستند اگر میخواهی دکان او و دکانهای دیگر را تخته کنی و ببندی باید خود طرفدار و فروشنده همان کالا باشی...!»
شاه مستبد نه تنها از پیشنهاد مصدق جوان خوشش نیامد بلکه نگاهی به قیافه این جوان انداخت و گفت:
«سرش بوی قیمه سبزی می دهد!»
خطای محمدعلی شاه در این بود که فکر میکرد چون مصدق از طبقه اعیان است حتما در طرفداری از شاه خواهد بود! همان حربه نخ نمایی که دشمنان مصدق همیشه خواسته اند او را با لقب مصدق السلطنه تحقیرش کنند!
♦️زمانیکه ۱۷ سال بیشتر نداشت مستوفی خراسان میشود یعنی شغل دریافت مالیات که منفورترین شغل نزد رعایا بود. یعنی با کتک و شلاق، مالیات را از مردم ستاندن...!
اما نویسنده افضل التواریخ، مصدقِ ۱۷ ساله را در شغل منفورِ مستوفی گری چنین معرفی میکند:
«ميرزامحمدخان مصدق السلطنه، با حداثت سن به اعلا مراتب تجربه و كهولت رسيده و داراى فضل و سواد و هوش سرشار است...مشاراليه مراتب ديگر دارند كه بر عظم ايشان مى افزايد از اهل هوش و فضل، و به قدرى آداب دان و قاعده پرداز است، كه هيچ مزيدى بر آن تصور نيست. گفتار و رفتار و پذيرايى و احترامات در حق مردمش، به طورى است كه خود او از متانت و بزرگى خارج نمیشود... چنين شخصى كه در سن شباب اينطور جلوه گرى كند، بايد از آيات بزرگ گردد»
( افضل التواریخ...ص۸۳)
♦️آقای شیخ فلسفی خاطره ای از دیدارش با مصدق در زمانِ نخست وزیری نقل می کند که نشانگر منش مصدق در کلِ مسند زمامداری است مینویسد:
«بهایی ها در شهرستانها مسئله ساز شده بودند و قدرت نمایی میکردند. به امر آیت الله العظمی آقای بروجردی، نزد مصدق رفتم...پیام آقای بروجردی را به ایشان رساندم و گفتم شما رئیس دولت اسلامی هستید و الان بهایی ها در شهرستانها فعال هستند...ایشان(آیت الله بروجردی) لازم دانستند که شما در این باره اقدامی بفرمایید. دکتر مصدق بعد از تمام شدن صحبتهای من، به گونه ای تمسخرآمیزی قاه قاه و با صدای بلند خندید و گفت:
آقای فلسفی، از نظر من مسلمان و بهایی فرق ندارند، همه از یک ملت و ایرانی هستند».
این پاسخ برای من بسیار شگفت آور بود. با این خنده ی تمسخرآمیز و موهن، دیگر جایی برای صحبت کردن و توضیح دادن باقی نماند.»
(خاطرات محمدتقی فلسفی...ص۱۳۹).
♦️در آبان ۱۳۰۴ش. در مجلس پنجم در زمانی که قزاقان رضاخان مجلس را در حصار خود گرفته بودند تا با تغییر سلطنت، رضاخان را به رضاشاه تبدیل کنند، مصدق جزو پنج نماینده بود که جانشان را بر کف گرفته و مخالفت کردند، اما بزودی پس از تحکیم پایه های دیکتاتوری رضاشاه، خشم اش دامن همه را گرفت، مصدق نیز راهی جز انزوا و پناه گرفتن در کنج احمدآباد نداشت، اما سرپاس مختاری در آنجا هم به سراغش رفت و تمام خانه را زیرو رو کردند تا برای بازداشتش مستمسکی یابند حتی شکایتی از گرانی نرخها! .
بقول ایلیا ارنبورگ در کشورهای گرفتار توتالیتر حتی «رویش یک گل نیز رویداد سیاسی محسوب میگردد»! چیزی نیافتند اما باز به زندان بیرجند منتقل کردند.
از فرط فشار در بین راه خودکشی کرد، مقدار زیادی قرص بلعید اما ناهمواری جاده باعث استفراغش شده و قرصها جذب نشدند!
زنده بیرون آمدنش از چنگ رضاشاه به معجزه شباهت داشت در تهران ارنست پرون (یار غار ولیعهد)مریض شده در بیمارستان نجمیه که مادر مصدق آنرا احداث کرده بود بهبودی یافت در زمان تشکر، دکتر غلامحسین مصدق رییس بیمارستان از او خواهش کرد از طریق ولیعهد واسطه گردد برای آزادی پدرش...و بدین ترتیب مصدق از خطر جست! اما نتایج زندان و خشم دیکتاتور بر پدر، گریبان دختر کوچکش خدیجه را گرفته و برای همیشه راهی بیمارستان روانی ساخت...!
♦️با ورود متفقین و سقوط دیکتاتوری پدر، مصدق به سیاست بازگشت در مدت ۱۲ سال تا زمان کودتا و آغاز دیکتاتوری پسر، کارستانی چون ملی کردن صنعت نفت و درافتادن با استعمار پیر انگلستان را رهبری کرد که برای همیشه در خاطره تاریخی ایرانیان ماندگار شد، اما با کودتا و آغاز دیکتاتوری پسر، بار دیگر و برای همیشه به تبعید و کنج احمدآباد بازگشت...
✅در آن لحظات آخر که سرطان بر جانش چنگ انداخته و استبدادِ پسر، مانع درمانش در خارج گشته بود در لحظات درد و رنج و توام با فشارهای عصبی دیرینه که بسراغش بازگشته بود، شاید بارها به ياد این جمله شکسپير می افتاد زمانی که «مرکوتيو» در «رومئو و ژوليت» از ته دل فرياد برمی آورد:
«بر هر دو تبارتان لعنت باد...»
⏹️لینک کانال: @Ali_Moradi_maragheie
هفت اقلیم (سعید معدنی)

ادبیات،
سینما
مسایل اجتماعی
و مباحث روزمره
@Saeed_Maadani
سعید معدنی
(هیات علمی گروه جامعه شناسی تهران مرکز)
ارتباط:
@SaeedMaadani
Похожие каналы



هفت اقلیم: بررسی جامعه شناسی، ادبیات، سینما و مسائل اجتماعی
هفت اقلیم یکی از مفاهیم مهم در بررسی جامعه شناسی و فرهنگ است که به تحلیل ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و فرهنگی در ایران میپردازد. این مفهوم میتواند بهنوعی نمایانگر تنوع و غنای فرهنگی کشور باشد. در عصری که دنیای اطلاعات با سرعت در حال تحول است، نیاز به تحلیل و تفسیر اجتماعی و فرهنگی بیشتر از همیشه احساس میشود. سعید معدنی، استاد دانشگاه و پژوهشگر در این زمینه، تلاش کرده است تا با انتشار مقالاتی در حوزه جامعه شناسی، ادبیات و سینما، نگاهی عمیق به مسائل روزمره و چالشهای اجتماعی بیندازد. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف هفت اقلیم و تأثیرات آن بر جامعه و فرهنگ ایران خواهیم پرداخت و سؤالات متداولی که معمولاً در این زمینه مطرح میشود را مورد بحث قرار خواهیم داد.
هفت اقلیم چیست و چه اهمیتی دارد؟
هفت اقلیم بهعنوان یک مفهوم فرهنگی و اجتماعی، نمایانگر تنوع اقلیمی، فرهنگی و اجتماعی در یک کشور است. این مفهوم نهتنها به جغرافیا بلکه به زندگی اجتماعی و هویت فرهنگی نیز مرتبط میشود. با توجه به متفاوت بودن جغرافیای ایران، هفت اقلیم به ما این امکان را میدهد که هر بخش از کشور را از نظر فرهنگی و اجتماعی تجزیه و تحلیل کنیم.
اهمیت هفت اقلیم در جهان مدرن به ویژه در زمینههای فرهنگی و اجتماعی نمایانگر این است که چگونه هر منطقۀ جغرافیایی با چالشها و نیازهای خاص خود روبروست. تجزیه و تحلیل این اقلیمها کمک میکند تا سیاستگذاران و محققان بتوانند راهحلهایی برای مشکلات اجتماعی و فرهنگی ارائه دهند.
چگونه سینما میتواند تأثیرگذار بر مسائل اجتماعی باشد؟
سینما یکی از مهمترین ابزارهای بیان فرهنگ و جامعه است. با توجه به تأثیر عمیق سینما بر افکار عمومی، فیلمها میتوانند به نقد اجتماعی بپردازند و مشکلات اجتماعی را مورد بررسی قرار دهند. از این رو، سینما نهتنها بهعنوان یک سرگرمی، بلکه بهعنوان یک پدیده اجتماعی قابلتوجه است.
در ایران، سینما به شـکلی خاص میتواند به مسائل اجتماعی مانند فقر، تبعیض و نابرابری در جامعه بپردازد و با ایجاد آگاهی، زمینهساز تغییرات مثبت اجتماعی شود. فیلمسازان میتوانند از طریق داستانهای قانعکننده، بینندگان را به تفکر درباره مسائل اجتماعی ترغیب کنند.
ادبیات چه نقشی در شکلگیری هویت اجتماعی ایفا میکند؟
ادبیات بهعنوان یک ابزار بیان احساسات و تفکرات انسانها، میتواند نقش بسزایی در شکلگیری هویت اجتماعی داشته باشد. نویسندگان و شاعران از طریق کلمات خود، تجربیات، چالشها و آرزوهای جامعه را به تصویر میکشند و به این ترتیب به خلق هویت اجتماعی کمک میکنند.
در ادبیات، نمادها و تمهای مشترک میتوانند منجر به همبستگی اجتماعی و تقویت هویت جمعی شوند. با توجه به تحولات اجتماعی، ادبیات میتواند بازتابدهنده نارضایتیها و آرزوهای جامعه باشد و در نتیجه، تأثیر عمیقی بر تغییرات اجتماعی بگذارد.
مسائل اجتماعی فعلی در ایران کدامند؟
مسائل اجتماعی در ایران شامل موضوعاتی همچون فقر، بیکاری، تبعیض و نابرابریهای جنسیتی است. این چالشها تأثیرات عمیقی بر زندگی روزمره مردم و ساختارهای اجتماعی دارند. بهعنوان مثال، بیکاری جوانان منجر به افزایش ناامیدی و احساس بیپناهی در بین نسل جدید شده است.
علاوه بر این، تبعیضهای اجتماعی و فرهنگی نیز وجود دارند که به نابرابریهای اقتصادی منجر میشوند. این مسائل نیازمند بررسیهای دقیق و رویکردهایی جامع از سوی محققان و تصمیمگیرندگان میباشد تا بتوانند راهحلهایی مؤثر ارائه دهند.
چگونه میتوان به حل چالشهای اجتماعی پرداخت؟
حل چالشهای اجتماعی نیازمند رویکردهای چندگانه است. اولین گام بهبود آگاهی عمومی از مسائل اجتماعی است. آموزش و پرورش میتواند ابزاری کلیدی برای افزایش آگاهی و تشویق به مشارکت در حل این مسائل باشد.
علاوه بر این، همکاریهای بینالمللی و توجه به تجربیات دیگر کشورها میتواند به ایجاد سیاستهای مؤثر در مقابله با مشکلات اجتماعی کمک کند. بررسی و تحلیل دادهها به پژوهشگران و تصمیمگیرندگان این امکان را میدهد که راهحلهای بهتری طراحی کنند.
نقش رسانهها در بررسی مسائل اجتماعی چیست؟
رسانهها بهعنوان پل ارتباطی بین جامعه و تصمیمگیرندگان، نقش بسیار مهمی در بررسی و تحلیل مسائل اجتماعی دارند. آنها میتوانند به نشر اطلاعات و آگاهیرسانی پرداخته و صدای جامعه را به گوش مسئولین برسانند.
علاوه بر این، رسانهها میتوانند با پوشش مسائل اجتماعی و فرهنگی، به ایجاد بحثهای عمومی و تصمیمسازی کمک کنند. آنها ابزارهایی هستند که میتوانند زمینهساز تغییرات اجتماعی مثبت شوند.
Телеграм-канал هفت اقلیم (سعید معدنی)
با شرکت در کانال تلگرام هفت اقلیم (سعید معدنی)، به دنیایی عمیق از جامعهشناسی، ادبیات، سینما، مسایل اجتماعی و مباحث روزمره وارد شوید. این کانال توسط سعید معدنی، عضو هیات علمی گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران مرکز، اداره میشود. با پیوستن به این کانال، میتوانید از دیدگاههای تازه و تحلیلهای عمیق در زمینههای مختلف بهرهمند شوید. بیایید با سعید معدنی در هفت اقلیم، به تبادل افکار و اندیشههای جذاب و موثر بپردازیم. برای اطلاعات بیشتر و پیوستن به جامعه فعال این کانال، میتوانید با @SaeedMaadani در ارتباط باشید.