کتابخانه اقتصاد و اقتصاد سیاسی

📄گزارش اسب زین شده دولت قبل به روایت دیوان محاسبات 

✍امتداد-داوود حشمتی:

🔹گزارش دیوان محاسبات از عملکرد بودجه سال 1402 هنوز در دسترس رسانه ها قرار ندارد. با این حال گزارشی که رئیس این دیوان به مجلس ارائه کرد عملکرد دولت رئیسی و اسب زین شده ای که مدعی آن بودند را نشان میدهد. در این گزارش به افزایش شرکت های زیان ده، و کاهش عملکرد دولت در حوزه های مختلف اشاره شده است.

🔹براساس این گزارش دولت رئیسی در سال 1402، برای اداره کشور 173 هزار میلیارد تومان از صندوق توسعه برداشت کرده و 135 هزار میلیارد تومان هم اوراق فروخته و با یک بخش دیگر از اوراق جمعا 442 هزار میلیارد تومان افزایش بودجه (بخوانید برداشت از حساب آینده همه ملت) ایجاد کرده است.

کاهش درآمد، افزایش هزینه

🔹اختلاف دولت و دیوان محاسبات بر سر درآمدهای دولت رمقی نزدیک به 350 هزار میلیارد تومان است. دولت معتقد است که بیش از دو هزار همت درآمد بودجه خود را محقق کرده، اما مجلس می گوید این رقم درست نیست. رئیس دیوان محاسبات گفته: «اگر دولت بخواهد گزارشی از تحقق منابع عمومی بودجه سال ۱۴۰۲ ارائه کند در این بخش ۱۰۴ درصد تحقق را مورد اشاره قرار خواهند داد اما واقعیت این است که از مجموع ردیف‌هایی که نمایندگان به‌عنوان منابع قانون بودجه قرار داده‌اند، چیزی قریب به ۳۵۰ همت محقق نشده است از این‌رو از منظر دیوان محاسبات عدد واقعی ۱۷۳۲ خواهد بود.»

🔹رئیس کل دیوان محاسبات همچنین می گوید که دولت در سال گذشته 93هزار میلیارد تومان هزینه های خود را بیشتر از بودجه افزایش داده است. هزینه هایی که البته در مورد جزئیاتش سکوت می کنند: « در بحث کسری و مبنا مازاد بر ۳۵۰ همت اشاره شده، ۹۳ همت نیز مربوط به افزایش هزینه‌های مربوط به دولت در سال ۱۴۰۲ است که این عدد قریب به ۴۵۰ هزار میلیارد تومان خود را نشان می‌دهد اما کسری هدف‌مندی و کسری سایر منابع در بودجه را به این عدد اضافه نکردیم.»

🔹رئیس دیوان محاسبات در گزارش خود مدعی است که بیش از 600 هزار میلیارد تومان از منابعی که باید صرف تولید و اشتغال میشد برداشت شده و به جای تولید، صرف امور جاری کشور شده است: « در سال ۱۴۰۲ تراز عملیاتی منفی ۶۰۰ هزار میلیارد تومان است بدین معنا که این مبلغ را از محل دیگری که مربوط به سرمایه گذاری برای افزایش تولید، ایجاد اشتغال و ایجاد زیرساخت‌های کشور است را صرف هزینه جاری می‌کنیم»

بهانه ای به نام تحریم ها

🔹همچنین گزارش دیوان محاسبات به طور متقن مشخص کرده است که یک سوم از احکام بودجه فاقد عملکرد بوده: « مجموع عدم رعایت احکام و فاقد عملکرد به طور کامل ۳۲ درصد است یعنی یک سوم از احکام بودجه ۱۴۰۲ هم فاقد عملکرد است و هم رعایت نشده است که متقن است. »

🔹از نگاه دیوان محاسبات عملکرد دولت رئیسی در سال گذشته در حوزه «رابطه نفت با بودجه» به نحوی است که «دارای ابهامات فراوان» بوده و «عدم شفافیت دارد». به اندازه ای که آنها می توانستند مدعی شوند اصلا این حساب ها قابل حسابرسی نیست.

🔹نکته مهم تر در مورد منابع نفت و دولت رئیسی این است که دیوان محاسبات به صورت کاملا سربسته نسبت به «عدم مدیریت منابع سازمان» حرفهایی میزند که بهانه دولت رئیسی «تحریمها» بوده است. رئیس دیوان محاسبات می گوید: « شاهد عدم مدیریت منابع سازمان(PRP) بودیم که موضوعات مهمی در حوزه نفت است و نباید به بهانه های واهی همچون تحریم ها از زیر بار آن شانه خالی کنند.»

عملکرد یک درصدی در مولدسازی

🔹رئیس دیوان محاسبات همچنین با اشاره به قانون مولدسازی که سروصدای زیادی روی آن انجام شد توضیح می دهد که تنها 1 درصد از این قانون اجرا شده است. دستغیب با اشاره به اتمام فرصت مولدسازی دارایی های دولت طی ۲ سال اخیر، بیان کرد: در سال ۱۴۰۲ تاکید شده که ۹۹ هزار میلیارد تومان دارایی ها به فروش برسد. عملکرد مولدسازی دارایی های دولت با تمام حواشی که این مصوبه ایجاد کرده بود تنها ۹۰۷ میلیارد تومان است و این یعنی کمتر از یک درصد منابع حاصل شده است.

🔹عملکرد دولت رئیسی در بخش دادن تسهیلات برای ساخت مسکن هم به اعتبار گفته های رئیس دیوان محاسبات تنها 13 درصد عملکرد داشته است.

#امتداد
@emtedadnet

💢 پروژه منهتن ۲ توسط آمریکا کلید خورد

✍ اسماعیل حبیبی


✅ پروژه منهتن، نام کلان پروژه‌ای است که توسط آمریکا، به مدت چهار سال از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۶ اجرا شده و نهایتا به ساخت بمب هسته‌ای انجامید و در زمان جنگ جهانی دوم، آمریکا را به قدرت نظامی برتر جهان بدل کرد و به دنبال آن، جنایت‌های ناکازاکی و هیروشیما رقم خورد. این پروژه با استخدام ۱۳۰ هزار نفر و هزینه‌ای نزدیک به ۲ میلیارد دلار (معادل ۲۹ میلیارد دلار سال ۲۰۲۳) انجام پذیرفت.

✅ اکنون بعد از گذشت 80 سال از آن تاریخ، رئیس جمهور منتخب آمریکا بار دیگر نام این پروژه را بر زبان آورده ولی این بار نه برای یک پروژه نظامی. ترامپ در بیانیه‌ای اعلام کرده ایجاد دپارتمان ارتقای بهره‌وری در دولت Department of Government Efficiency (DOGE) که رهبری آن را به طور مشترک، «ایلان ماسک»، مالک شبکه اجتماعی «ایکس» و از حامیان اصلی او در انتخابات اخیر و «ویوک راماسوامی»، از نامزدهای جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر بر عهده خواهند گرفت، به طور بالقوه می‌تواند تبدیل به «پروژه منهتن» زمان ما گردد. یعنی همانگونه که پروژه منهتن توانست برتری مطلق نظامی را برای آمریکا به دنبال داشت، اکنون ایجاد دپارتمان ارتقای بهره‌وری دولت، می‌تواند برتری مطلق اقتصادی را برای آمریکا به ارمغان بیاورد.

✅ این در حالی است که مطابق با آمار منتشر شده توسط فایننشال تایمز، اقتصاد آمریکا در دوران ریاست جمهوری جو بایدن نیز، رشد بهره‌وری نیروی کار بالایی داشته (قریب به 10 درصد) و روند آن بر خلاف سایر کشورهای با درآمد سرانه بالا و توسعه یافته است.

✅ با توجه به اهمیت و جایگاهی که در این بیانیه برای موضوع بهره‌وری در دولت، در نظر گرفته شده است، بر آن شدیم تا نگاهی دقیق‌تر و همه‌جانبه بدان داشته باشیم. در بیانیه صادر شده توسط ترامپ چند نکته حائز اهمیت است که در ادامه به آنها می‌پردازم:
۱- این دپارتمان مطابق با آنچه در بیانیه آمده است، مقرر است اصلاحات ساختاری در مقیاس بزرگ را پیش ببرد و رویکردی کارآفرینانه برای دولت ایجاد کند به گونه‌ای که هرگز مشابه آن دیده نشده است. این امر نشان‌دهنده برنامه دولت برای بازطراحی معماری دولت است و تغییرات کلانی را ایجاد خواهد نمود. همچنین در این بیانیه تاکید شده است که جمهوری خواهان مدت هاست روی این برنامه کار کرده اند و ایلان ماسک نیز عنوان کرده بیش از یک سوم بودجه دولت را می توان صرفه جویی کرد.
۲- برنامه‌های این دپارتمان در چهار محور: از بین بردن بوروکراسی دولتی، کاهش مقررات اضافی، کاهش هزینه‌های بیهوده و بازسازی سازمان‌های فدرال، تنظیم خواهد شد و این برنامه‌ها را اقدامی ضروری برای جنبش «نجات آمریکا» و به عنوان یک شوک برای سیستم حکمرانی آمریکا، عنوان نموده است.
۳- در بیانیه عنوان شده است که جایگاه دپارتمان ارتقای بهره‌وری در دولت (DOGE)، خارج از دولت خواهد بود و نقش آن، ارائه مشاوره و راهنمایی به کاخ سفید و دفتر مدیریت و بودجه می‌باشد. به عبارت دیگر این نهاد، ارتباط ساختاری با دولت نخواهد داشت تا از بده‌بستان‌های سیاسی و تعارفات درون دولتی به دور بماند.
۴- در بیانیه عنوان شده است این پروژه حداکثر تا 4 ژوئیه 2026 به پایان می رسد و یک دولت کوچکتر، با کارایی بیشتر و بوروکراسی کمتر، هدیه عالی به آمریکا در 250 سالگرد اعلامیه استقلال خواهد بود. به نظر می‌رسد این دپارتمان یک نهاد دائمی نبوده و پس از اتمام پروژه، منحل خواهد شد.
۵- هدف غائی که برای این دو نفر، ایلان ماسک و ویوک راماسوامی به عنوان رهبران این نهاد در این بیانیه عنوان شده عبارت است از اقتصاد آزاد و پاسخگوئی دولت به شهروندان: «آنها با هم کار خواهند کرد تا اقتصاد ما را آزاد کنند و دولت ایالات متحده را در برابر "ما مردم" پاسخگو کنند.»

✅ اکنون سوال اینجاست، در شرایطی که آمریکا به عنوان اقتصاد اول دنیا، متوجه جایگاه و ضرورت توجه و تمرکز بر بهره‌وری شده است، آیا در کشور ما هم به همان اندازه اهمیت و لزوم بهره‌وری، درک شده است؟ آیا ما نهادی غیردولتی، مردم نهاد و مستقل برای رصد بهره‌وری دولت و ارائه مشاوره‌های تخصصی داریم و یا می‌توانیم ایجاد کنیم؟ آیا سازمان ملی بهره‌وری ایران در ساختار کنونی که زیر مجموعه دولت قرار دارد، می‌تواند نقش دیده‌بان بهره‌وری ملی را ایفا نماید؟ آیا دولت ایران نیز می‌تواند از نخبگان اقتصادی کشور که در بخش خصوصی مشغول به فعالیت هستند، بهره‌مند شده و نظرات مشاوره‌ای اخذ نماید و آیا ضمانت اجرائی برای پیشبرد راهکارهای پیشنهادی توسط آنان وجود دارد؟ آیا دولت برای ارتقای پاسخگویی به مردم، برنامه ای دارد؟
اینها سوالاتی است که بایستی مسئولین دولت و فعالین و خبرگان بهره‌وری بدان بیندیشند و جوابی درخور ارائه نمایند.

#اسماعیل_حبیبی

📸 ۵۴۰۰ مدیر شرکت‌های دولتی را همتی، میدری، پاک‌نژاد، علی‌آبادی و اتابک انتخاب می‌کنند

🔸 براساس گزارش دیوان محاسبات، در سال ۱۴۰۲ این نهاد اقدام به احصاء تعداد ۲۸۵۶ شرکت دولتی و شبه‌دولتی کرده که از این تعداد، ۲۳۳۴ شرکت دولتی و شرکت‌های زیرمجموعه آنها تحت کنترل دولت بوده و تعداد ۵۲۲ شرکت نیز زیرمجموعه نهادهای عمومی غیردولتی است.

🔸براساس گزارش دیوان محاسبات در حال حاضر دولت از طریق وزراء و روسای دستگاه‌های اجرایی ذیربط به‌صورت مستقیم و غیر‎مستقیم در انتصاب تعداد ۶۴۳۱ نفر از اعضای هیأت مدیره شرکت‌های دولتی و شبه دولتی اثرگذار است.

🔸عبدالناصر همتی در وزارت اقتصاد با قدرت انتخاب ۱۹۷۶ مدیر شرکت‌های دولتی و عمومی در رتبه اول قرار دارد. وزیر نفت با ۱۰۲۷ مدیر، وزیر نیرو با ۶۵۵ مدیر، وزیر صمت با ۵۶۳ مدیر و وزیر جهادکشاورزی با ۵۶۲ انتخاب مدیر، در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند.

Farzin Shokouh, [Nov 14, 2024 at 18:35]
‍ 🔵 درخشش بانوی اقتصاددان ایرانی

دکتر مریم فربودی، اقتصاددان ایرانی و استاد مالی دانشگاه ام‌آی‌تی، برنده جایزه پژوهشی الین بنت (Elaine Bennett Research Prize) در سال ۲۰۲۴ شد. این جایزه از سال ۱۹۹۸ هر ساله برای شناسایی و ارج نهادن به پژوهش‌های برجسته در هر زمینه‌ای از اقتصاد توسط زنی که بیش از ده سال از دریافت مدرک دکترای او نگذشته باشد، اعطا می‌شود.فربودی فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه مریلند در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر است. او همچنین کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته اقتصاد به ترتیب در دانشگاه تگزاس در آستین و دانشگاه شیکاگو گذرانده است. این اقتصاددان ایرانی سابقه تدریس در دانشگاه‌های پرینستون و ام‌آی‌تی را دارد. پژوهش‌های فربودی بر اقتصاد کلان داده (Big Data) و کاربردهای مالی اقتصاد کلان متمرکز است. همین پژوهش‌ها جایزه پژوهشی الین بنت را برای فربودی به ارمغان آورد.

مریم فربودی در پژوهش‌های خود، بیش از همه موضوعات به مطالعه واسطه‌گری و تشکیل شبکه در بین موسسات مالی و سرریزهای آن به اقتصاد حقیقی می‌پردازد. او همچنین به مطالعه این موضوع می‌پردازد که چگونه اصطکاک اطلاعاتی چرخه‌های اقتصادی محلی و جهانی را شکل می دهد. اخیرا، تحقیقات او همچنین بر درک همه‌گیری کووید-19 و سیاست‌های مرتبط متمرکز شده است. فربودی در کار خود پرسش‌های کلیدی زمانه ما را شناسایی کرده و چارچوب‌های مفهومی برای پرداختن به آنها ارائه می‌کند. او کمک قابل‌توجهی به درک چگونگی تعامل رشد اقتصادی با نقش در حال تحول کلان‌داده‌ها در بخش مالی کرده است.

مقاله تاثیرگذار او با لورا ولدکمپ که با عنوان «رشد بلندمدت فناوری داده‌های مالی» در مجله مشهور American Economic Review منتشر شد، نشان می‌دهد بهبود در فناوری‌های کلان داده چگونه بر پویایی بازار و رفتار سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد. در‌حالی‌که کلان‌داده می‌تواند پیش‌بینی‌ها را بهبود بخشد، ممکن است خطراتی را نیز ایجاد کند و در نتیجه نقدینگی بازار را کاهش دهد. این مقاله پیامدهای قوی در رابطه با مطالعات مربوط به کارآیی بازارهای سرمایه در آینده داشت. فربودی در مقاله دیگری با همین نویسنده که در مجله Review of Financial Studies منتشر شده است، به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه انباشت کلان‌داده‌ها در شرکت‌های مختلف با اندازه‌های متفاوت تاثیر می‌گذارد.

یافته‌ها نشان می‌دهد در‌‌حالی‌که شرکت‌های بزرگ سهامی عام به طور نامتناسبی از قابلیت‌های پردازش داده‌های پیشرفته سود می‌برند، شرکت‌های کوچک‌تر مزایای مشابهی را تجربه نمی‌کنند. این یافته مشاهده‌ای با پیامدهای عمیق برای تخصیص سرمایه و پویایی شرکت‌ها محسوب می‌شود. این یافته با توجه به تسلط فزاینده شرکت‌های فناوری که حجم زیادی از داده‌ها را در مورد خانوارها و مشاغل جمع‌آوری می‌کنند، به یک موضوع مبرم در اقتصاد کلان می‌پردازد.

پاکسازی اقتصاد با چرخه‌های اعتباری درون‌زا
فربودی در یک مجموعه تحقیقات با بررسی تاثیر واسطه‌گری مالی بر ساختار بازار، خطرات ناشی از شبکه‌های مالی پیچیده و به‌هم‌پیوسته را روشن می‌کند. مقاله او با عنوان «واسطه‌گری و قرار گرفتن داوطلبانه در معرض ریسک طرف مقابل» که در مجله Journal of Political Economy منتشر شده، نشان می‌دهد چگونه موسسات مالی به خاطر تقسیم سود واسطه‌گری به صورت ناکارآمدی، خود را در معرض خطرات سیستمی قرار می‌دهند. تحقیقات او توضیح می‌دهد که چگونه ساختارهای شبکه‌ای به صورت درون‌زا ظاهر می‌شوند و این موضوع اغلب منجر به ایجاد یک ساختار شبکه‌ای ناکارآمد در تعادل اجتماعی می‌شود.

فربودی در مطالعات خود به بررسی تلاقی بازارهای مالی و رفتار انسان‌ها در اقتصاد کلان می‌پردازد. کار او با همکاری پیتر کندور در مقاله «استانداردهای وام‌دهی درونی» که در مجله Journal of Financial Economics منتشر شده است، بینش‌هایی را در مورد ماهیت چرخه‌ای استانداردهای وام‌دهی و نتایج واقعی اقتصاد آن ارائه می‌دهد. این مقاله نشان می‌دهد که چگونه تعامل بین بازارهای اعتباری و بخش تولید باعث ایجاد چرخه‌های اعتباری درون‌زا می‌شود که گهگاه اقتصاد را از شر کسب‌وکارهای ناکارآمد خلاص می‌کند. یک مقاله مهم دیگر از این اقتصاددان با عنوان «رونق و رکود ناهمگن جهانی» که درمجله American Economic Review منتشر شده است، به تحلیل پویایی هسته پیرامونی واسطه‌های مالی و اثر آنها بر نابرابری‌های اقتصادی بین کشورها می‌پردازد.

-1009574142_-1830396313_241110_190734

.
🟧 ستاد اجرایی، چگونه اقتصاد ایران را به چنبره‌ی خود درآورد؟

از نكات طنز اين روزهای اقتصاد ايران كه اخيرا برمَلا شد اينكه اوجی وزير نفت تاکنون گمان می‌كرده كه ستاد اجرايی فرمان امام متعلق به بخش خصوصی است!!

🔻برای شناخت ماهیت اقتصاد ایران، تحلیل و رصد، مطلبی را به نقل از کوان هریس می‌آوَرَد:

《اقتصاددانان ایرانی از فرآیند انتقال مالکیت شرکت‌های دولتی از بخش‌های دولتی به بنگاه‌های شبه‌دولتی به‌عنوان "شبه خصوصی‌سازی" (Pseudo-privatization) یاد می‌کنند. این مالکان جدید از صندوق‌های سرمایه‌گذاریِ دولتی و بانک‌های نیمه دولتی تا بنیادها و هلدینگ‌های وابسته به نهادهای دولتی متغیّرند.
در میان بیشتر بخش‌های اقتصاد ایران، مالکیت بنگاه‌های برتر به نهادهای دولتی و نیمه‌دولتی تعلّق دارد. دوم، این بنگاه‌ها قدرت الیگارشیِ بالایی در داخلِ بخش‌های اقتصادی خاص خود دارند و میان بنگاه‌های برتر رقابتی را می‌توان مشاهده کرد. سوم، صرف‌نظر از نوع مالکیتِ مالکان، این بنگاه‌ها معمولاً مجتمع‌های بنگاهی متنوع و بزرگ هستند و نه افراد یا شرکت‌های مستقل عمودی.》 (۱)


🔸اما ستاد اجرایی فرمان امام، یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های اقتصادی ایران است که نه در فهرست شرکت‌های خصوصی جا می‌شود و نه زیرمجموعه نهادهای دولتی. این مجموعه مالک چند ده شرکت بزرگ و بنیاد مهم اقتصادی است.

ستاد اجرایی به صورت ویژه در حوزه نفت مالک نزدیک به ۱۰ شرکت نفتی است.  از جمله همین شرکت توسعه صنعت نفت و گاز پرشیا که ستاد اجرایی مالک صددرصد سهام آن محسوب می‌شود.

این شرکت در زمینه اکتشاف و توسعه میادین نفت و گاز، ارائه خدمات حفاری، فنی، مهندسی و جانبی نفت و گاز، همچنین احداث خطوط لوله انتقال فعالیت می‌کند و عمر چندان بلندی ندارد. پرشیا فعالیتش را از سال ۸۹ شروع کرده و زیرمجموعه گروه توسعه انرژی تدبیر به حساب می‌آید.

🔸شرکت‌های زیرمجموعه ستاد اجرایی
«گروه اقتصادی تدبیر» یکی از مهمترین زیرمجموعه‌های ستاد اجرایی است. گروه «توسعه انرژی تدبیر» یکی از هلدینگ‌های تخصصی زیرمجموعه «گروه توسعه اقتصادی تدبیر» است. گروه «توسعه انرژی تدبیر»، سهامدار بسیاری از شرکتهای مهم حوزه انرژی است که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

«نفت پارس» (75 درصد)، «بازرگانی نفت پارس» (100درصد)، «نفت و گاز پرشیا» (100 درصد)، «حفاری شمال» (10درصد)، «شیمیایی مدیران شیمی» (100درصد)، «پالایش نفت هرمز» (80درصد)، «پتروشیمی قائد بصیر» (80درصد)، «حفاری تدبیر» (صددرصد)، «ری نیرو» (100درصد).

🔸هلدینگ دیگر «گروه توسعه اقتصادی تدبیر»، شرکت «گسترش الکترونیک مبین ایران» است که بخشی از سهام مخابرات را خرید و شرکت «مبین وان» را در زیر مجموعه اش دارد. شرکت تخصصی «توسعه صنعت و معدن تدبیر»، «شرکت سرمایه گذاری تدبیر»، «شرکت دارویی برکت»،  و «گروه توسعه ساختمان تدبیر» از دیگر هلدینگ های تخصصی زیرمجموعه «گروه توسعه اقتصادی تدبیر» است.

🔸 شرکت های بورسی وابسته به ستاد اجرایی
یکی دیگر از شرکت‌های زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد برکت است .این بنیاد یکی از بزرگترین بازیگران صنعت داروی کشور تلقی می‌شود. شرکت‌های البرز دارو، سبحان دارو، سبحان انکولوژی، تولیددارو، ایران دارو و کی بی سی، ۶ شرکت بورسی فعال در گروه دارویی هستند که زیرمجموعه گروه دارویی برکت به شمار می‌روند.

گروه توسعه ساختمان تدبیر از زیرمجموعه‌های ستاد اجرایی است و دارای چندین زیرمجموعه است که دو شرکت توسعه و عمران امید و ساختمانی بهساز کاشانه تهران از شرکت های بورسی وابسته به ستاد اجرایی محسوب می‌شوند.

ستاد اجرایی در صنعت انبوه سازی نیز فعال است مثلا شرکت سرمایه گذاری پردیس با نماد ثپردیس از شرکت های بورسی زیرمجموعه گروه توسعه ساختمان تدبیر، وابسته به ستاد اجرایی است.

در صنعت ارتباطات نیز شرکت «گسترش الکترونیک مبین ایران» یکی از یرمجموعه‌های ستاد اجرایی است که دو شرکت بورسی مخابرات ایران و مبین وان کیش را در دل خود دارد./ مهدی سلیمی؛ نشریه کارخانه‌دار

پس‌نوشت:
۱. مقدمه این نوشتار، از تحلیل و رصد با برداشتی از کتاب "سرمایه‌داری رفاقتی در خاورمیانه" نوشته‌ی اسحاق دیوان، عادل مالک و ایزاک آتیاس، ترجمه محمدرضا فرهادی‌پور، انتشارات شیرازه، چاپ اول، ۱۴۰۱: صص ۵۷۴-۵۷۹.

استاد دانشگاه تهران: نمی توانیم به ۶ کشور همسایه یارانه و حقوق بدهیم و بعد اقتصادمان هم درست باشد و وانمود کنیم مشکلی نداریم! ژاپن، آلمان وامریکا هم اگر به ۶ کشور یارانه و حقوق بدهند چیزی از اقتصاد آنها باقی نمی ماند! چرا مسئولین ما نمی توانند مسئله ای به این سادگی را بپذیرند!!!؟؟؟

شاخص هایی که در توسعه و رشد اقتصادی کشور موثر است از بایزید مردوخی اقتصاد دان.

جنگ‌های ضد توسعه

✅ آزاده خرمی‌مقدم در مقاله‌ای تاثیرات و پیامدهای جنگ بر روند توسعه در کشورها را بررسی کرده است.
چکیده:

🔹گزارش بانک جهانی در اکتبر (۲۰۲۴) به تاثیر درگیری‌ها بر توسعه اقتصادی و انسانی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) پرداخته است.

🔹این درگیری‌های فاجعه‌بار، به‌ویژه در خاورمیانه و متمرکز در غزه، باعث تضعیف عمیق اقتصاد و سرمایه انسانی منطقه شده است و روندی کلی از افزایش خشونت را در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا نشان می‌دهد که در چند دهه اخیر شدت یافته است.

🔹این وضعیت تاثیرات عمیقی بر زندگی انسان‌ها گذاشته است. بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲، ۳۸ درصد از تلفات جهانی ناشی از درگیری‌ها در منطقه منا رخ داده است که این رقم شش برابر بیشتر از دهه ۱۹۹۰ است.

🔹تا سال ۲۰۲۱، جمهوری عربی سوریه، جمهوری عربی یمن، عراق و کرانه باختری و غزه همگی درگیری‌های فعال داشتند و در همان سال، درگیری اسرائیل و فلسطین نیز به ناآرامی‌های طولانی‌مدت منطقه افزود.

🔹از دست دادن جان انسان‌ها و اختلالات اجتماعی اساساً غیرقابل اندازه‌گیری هستند و تاثیرات موج‌وار آنها بر جوامع و اقتصادها عمیق و ماندگار است.

🔹این تاثیرات فراتر از معیارهای اقتصادی هستند؛ رنج و ویرانی‌هایی که بر زندگی انسان‌ها وارد می‌شود، به‌هیچ‌‌وجه قابل اندازه‌گیری و محاسبه نیستند.

🔹با این حال، درگیری‌ها باعث خسارت‌های اقتصادی فوری شده و می‌توانند اثرات مخربی بر توسعه بلندمدت اقتصادی داشته باشند.

🔹در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، درگیری‌ها موجب شده‌اند که کشورهای این منطقه بیشتر از «مرز توسعه» فاصله بگیرند.

🔹تخمین‌های فرضی نشان می‌دهند که درآمد سرانه در کشورهای منا که با درگیری مواجه شده‌اند، در شرایطی که درگیری‌ها رخ نمی‌داد، به‌طور متوسط می‌توانست ۴۵ درصد بیشتر باشد.

🔹درگیری‌ها به از دست رفتن سرمایه انسانی، افزایش ناامنی غذایی، اختلالات زنجیره تامین و کاهش سرمایه‌گذاری منجر می‌شوند.

🔹تاثیرات منفی درگیری بر اقتصادهای منطقه چندوجهی است. این تاثیرات شامل تخریب سرمایه‌های فیزیکی، اختلال در زنجیره‌های تامین و بی‌نظمی اقتصادی می‌شود.

🔹شرکت‌ها به کاهش فروش با کاهش هزینه‌های نیروی کار واکنش نشان می‌دهند؛ به‌طوری ‌که با استفاده از کارگران غیرماهر، میانگین دستمزد را کاهش می‌دهند و از این طریق هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهند.

🔹علاوه بر تاثیرات کوتاه‌مدت بر رشد، سطح بالاتر ریسک کشور می‌تواند در بلندمدت نیز بر استانداردهای زندگی تاثیر بگذارد.

🔹علاوه بر این، افزایش درگیری‌ها ممکن است با بالا رفتن ناامنی غذایی و خطر قحطی تشدید شود.

🔹 ۶۰ درصد از ۸۱۵ میلیون‌نفری که سوءتغذیه دارند در کشورهایی زندگی می‌کنند که با درگیری و حملات دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

🔹پس از آغاز تنش‌ها و درگیری‌ها، تعداد بیشتری از کشورهای منا، شاهد کاهش در پیش‌بینی‌های رشد GDP خود بودند به‌طوری که تا سپتامبر ۲۰۲۴، ۶۵ درصد از کشورهای منا نسبت به ژانویه ۲۰۲۳ کاهش پیش‌بینی داشتند، در حالی که این رقم برای سایر کشورهای نوظهور و در حال توسعه، ۵۱ درصد بود. این نشان‌دهنده وضعیت بسیار ناپایدار و متغیر در منطقه مناست.

منبع: تجارت فردا، شماره ۵۶۶

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴ناترازی ۷ میلیارد دلاری تجارت خارجی نمودی از سیاست‌های اجرایی است

🔻محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات ایران:

🔺تراز تجاری کشور در سال گذشته به منفی ۱۷ میلیارد دلار رسیده بود و در  شش‌ماهه اول سال جاری هم این مقدار به منفی هفت میلیارد دلار کاهش یافته است.

🔺این شرایط نشان‌دهنده تاثیر منفی سیاست‌گذاری‌های اعمال‌شده در حوزه تجارت خارجی، به‌ویژه در زمینه تصمیمات ارزی و تجاری است که همین باعث شده به روند صادرات آسیب وارد شود.

🔺در صورتی که موضوعاتی مانند رفع تعهد ارزی، نرخ ارز و سهمیه‌بندی صادرات تحت بازنگری قرار نگیرند، تراز تجاری کشور دوباره به سیر نزولی خود ادامه خواهد داد و در سال ۱۴۰۳ همچنان تراز تجاری کشور منفی خواهد بود./تجارت نیوز

اقتصاد ایران نسخه اقتصادی ندارد

محسن رنانی، اقتصاددان:
یک زمانی مشکل اقتصاد ایران اقتصادی بود. بعد مشکل اقتصادی ایرانی سیاسی شد و حالا مشکل اقتصاد ایران روانشناختی است.
اقتصاد ایران وارد شرایطی شده است که دیگر نسخه اقتصادی جواب نمی‌دهد.

این نشست در انجمن اقتصاد ایران با همکاری مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی برگزار شده است.

به كانال قواعدبازي بپيونديد؛

🔴 بنزین در سال آینده ۴۰ درصد گران می‌شود

🔸حسین صمصامی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس امروز در جریان بررسی کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ فاش کرد که دولت قصد دارد در سال آینده بنزین را ۴۰ درصد گران کند

🔸صمصامی اعلام کرد که دولت ۲۰ هزار میلیارد تومان درآمد از محل افزایش قیمت بنزین لحاظ کرده است

🔸شایان ذکر است دولت مکلف بود مقدار درآمد حاصل از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی را در لایحه‌، درج می‌کرد اما این کار را نکرده است.
این در حالی است که همه ساله در لوایح بودجه رقم کل درآمد دولت از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی در بخش هدفمندی یارانه‌ها درج می‌شد.

🔸به نظر می‌رسد علت سانسور این رقم در لایحه بودجه سال آینده، این بوده که دولت نخواسته رشد درآمدهای این بخش افشا شود.

🔸طبیعی است وقتی در بودجه سال آینده، درآمد دولت از محل فروش فرآورده‌های نفتی رقم خیلی بیشتری نسبت به سال جاری باشد، معنایی جز افزایش قیمت یک یا چند حامل انرژی ندارد.

درود
اين تحليل بنظر منطقى مي آيد مگر اينكه دوستان دلايلى بر بطلان آن ارائه نمايند

سياست نه جنگ ميكنيم نه مذاكره كه يك سياست بلاتكليفى براى دنيا بود كاملا به انتها رسيده است و چند وقت پيش در همين گروه عنوان كردم كه ايران با سياست
*يا جنگ يا مذاكره*
مواجه است و بازي ديگر دست ايران نيست
ايران چاره اى جز تن دادن به جنگ يا مذاكره ندارد
نتيجه جنگ هم كاملا مشخص است :
محكوم كردن اسراييل از سوى كشورهاى عرب و حاشيه خليج فارس براى عدم تحريك ايران و خوشحال بودنشان از تضعيف ايران
و حملات حساب شده اسراييل به ايران و پاسخ هاى موشكى ايران به اسراييل مجهز به سامانه تاد

اميدواريم همانند جنگ ايران و عراق در موضع ضعف تن به مذاكره ندهيم
و تا دير نشده است تغيير موضع از سر قدرت را پيش بگيريم
بنيانگزار شهامتش در تغيير موضعش نسبت به جنگ بود گرچه دير اتفاق افتاد

آيا اين شهامت باز هم وجود دارد ؟
🌹🙏

- بازی حساب‌شدهٔ اسرائیل


یکی از بزرگترین هوشمندی‌های نتانیاهو و قوهٔ عاقلهٔ اسرائیل طی یک سال گذشته، خواندن دست دشمنانش، اثرگذاری روی دستگاه محاسباتی آن‌ها و وادار کردنشان برای بازی در پازل دلخواه اسرائیل بوده و هست.

مثلاً زمانی که اسرائیل علاقه‌ و آمادگی جنگ تمام‌عیار با حزب‌الله را نداشت، حزب‌الله را درگیر حملات محدود و پینگ‌پنگی کرد و هرگز به سمتی نرفت که حزب‌الله وادار به حملات بزرگتری شود اما زمانی که جنگ غزه فروکش کرده و آماده‌سازی‌ها برای جنگ لبنان کامل شد به ناگهان با وارد اوردن ضربات متعدد اما حساب‌شده جنگ تمام عیار با حزب‌الله را کلید زد.

در مورد جمهوری اسلامی هم این موضوع صدق می‌کند. اسرائیل می‌دانست که جمهوری اسلامی توانایی و ارادهٔ جنگ مستقیم با اسرائیل را ندارد و ترجیح می‌دهد نیابتی‌ها را به جان اسرائیل بندازد. اسرائیل با این آگاهی شروع به کشتن هدفمند فرماندهان ایرانی در خاک سوریه کرد. دقت کنید که اسرائیل زمانی فرماندهان ایرانی را می‌کشت که رهبران و فرماندهان حزب‌الله در لبنان در امنیت بودند اما اسرائیل چون در آن مقطع، جنگ با حزب‌الله را نمی‌خواست، کاری به کارشان نداشت.

جمهوری اسلامی که جنگ نمی‌خواست، بارها و بارها در برابر این ترورها سکوت پیشه کرد یا با زدن ویلای تاجر بخت برگشته‌ای در اربیل بحث انتقام را سمبل‌کاری می‌کرد تا بالاخره با کشتن سرتیپ زاهدی در ساختمان کنسول‌گری ایران در دمشق، حکومت به تلهٔ جنگ مستقیم با اسرائیل افتاد و عملیات وعدهٔ صادق ۱ انجام شد. اسرائیل هر چند در آن زمان به دلیل فشار آمریکا و اولویت جنگ رفح از حملهٔ علنی به ایران صرف‌نظر کرد اما قفل نبرد مستقیم با ایران را شکست و سابقه‌ای مهم ایجاد کرد. تردید نداشته باشید که اگر وعدهٔ صادق ۱ نبود، بعد از ترور هنیه و نصرالله هم درخواستی برای حملهٔ موشکی مجدد به اسرائیل شکل نمی‌گرفت.

و حالا دیگر می‌توان گفت دیگر اسرائیل برای جنگ مستقیم با ایران آماده است. اسرائیل موفق شده حتی آمریکا را هم «فعلاً» به‌نحوی غیرمستقیم درگیر این جنگ کند چه با تقویت پدافندش با سامانه‌های تاد و چه با ارسال یک اسکادران جنگندهٔ تهاجمی از اروپا به خاورمیانه.

به گمان من تصور آنکه اسرائیل در این شرایط، بیخیال جنگ با جمهوری اسلامی شود و معادلهٔ دلخواه نظام در درگیری با نیابتی‌ها را بپذیرد خوش خیالی محض است. تردید نداشته باشید اسرائیل ابتدا با کار رسانه‌ای و تبلیغاتی و تحقیر جمهوری اسلامی و اگر نشد با ترورها و انگولک‌های جدید تلاش خواهد کرد تا نظام را دوباره به واکنش نظامی تحریک کند.

خیلی خلاصه: همهٔ تلاش اسرائیل تبدیل معادلهٔ «نه جنگ نه مذاکرهٔ خامنه‌ای» به معادله «یا جنگ یا تسلیم» است.

خطاب نتانیاهو به جمهوری اسلامی واضح است: اگر قصد نابودی اسرائیل را دارید ما آمادهٔ جنگیم، شما هم تبعاتش (شامل دخالت محتمل آمریکا) را بپذیرید، وارد جنگ با ما شوید تا در پایان مشخص شود که اسرائیل برندهٔ بازی است یا جمهوری اسلامی اما اگر مرد جنگ نیستید سیاست نابودی اسرائیل را کنار بگذارید، دست از تقویت نیابتی‌ها بردارید و به خانه برگردید. دوران وسط بازی تمام شده است.

شاهین طهماسبی
نویسنده و تحلیل‌گر
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

•• اگر دوستانی مشتاق خواندن دارید، لطفاً شناسهٔ کانال را در اختیارشان قرار دهید:
@andiiishe

.

.
تاریخ سازی به چه قیمتی؟؟ ا!!!
 
همین روزهای نخست شهریور بود که شاه اسماعیل به جنگ عثمانی ها رفت . دقیقا ۵۰۷ سال پیش  . بی خبر از تجهیزات مدرن نظامی عثمانی ها با شمشیر و زور بازوی سربازان به جنگ با توپخانه عثمانی رفته بودند . چند نفر از فرماندهان که از قدرت نظامی عثمانی ها خبردار شده بودند به شاه پیشنهاد صلح دادند اما شاه اسماعیل آنها را خائن خواند و به حرفشان گوش نداد . وقتی توپخانه عثمانی هنوز آرایش جنگ نگرفته بود دلیرانی چون محمد خان استاجلو و نور علی خلیفه لو گفتند؛ فرصتشان ندهیم و حمله کنیم، اما دورمش خان شاملو حرفی زد که به مذاق شاه خوش آمد و اجازه حمله نداد .
دورمش خان گفت؛ اجازه بدهید بیایند مستقر شوند تا دلیرانه بجنگیم که اسم مان در تاریخ به نیکی  یاد شود !!
نشان به آن نشان در یک روز ۲۵ هزار نظامی لشکر ایران زیر آتش توپخانه عثمانی کشته شد و جنگ را باختیم  تا حرف دورمش خان به کرسی نشیند .
ما هم اکنون دورمش خان های فراوانی در کشور داریم که با مشاوره های غلط خود میخواهند تاریخ ساز شوند و زورشان را به رخ همه نسلها بکشند .
ما میخواهیم اینترنت داخلی داشته باشیم به قیمت از دست رفتن فرصت ها !
ما میخواهیم واکسن بسازیم به قیمت از دادن جان هموطنانمان!
ما میخواهیم انرژی هسته ای داشته باشیم به قیمت تحریم های کمر شکن و نابودی معیشت مردم!
  ما میخواهیم خودکفا شویم به قیمت از دست رفتن تمام آبهای زیر زمینی !
میخواهیم خودرو بسازیم به قیمت کشته شدن آدمها در جاده ها!
ما میخواهیم آموزش و پرورش خاص خودمان داشته باشیم، اما به قیمت نابودی فرهنگ اصیل ایرانی و ترویج مدرک گرایی و توسعه بیسوادی در کشور!
...و هزار چیز دیگر که میخواهیم خاص باشیم و به رخ دنیا بکشیم .

در یک کلام
ما میخواهیم ناممان در تاریخ به نیکی یاد شود و تاریخ ساز شویم !

لباس قرمز رنگ شاه اسماعیل که نوار زرد رنگی دور آن بود را در موزه استانبول دیده بودم و وقتی مسئول موزه با غرور توضیح میداد که عثمانی ها  لباس شاه ایران را بیرون آوردند، از خجالت آب شدم.
چه تاریخی ساخت دور مش خان !!!
چه تاریخی ساخت شاه اسماعیل !!!
بعد از ۵۰۰ سال ما به همان شیوه و نگاه، داریم تاریخ را رقم میزنیم .
البته شاه اسماعیل تا آخر عمرش دپرس و ناراحت بود تا زمانی که مرد.
اما امروز کسی حتی به روی خود هم نمی آورد. همچنان در حال تکرار تاریخ هستند !!
گویا در این زمینه مسئولین ما پیشرفت کرده اند و با تمام توان تاریخ را رقم میزنند به قیمت جان آدمها و به قیمت سوختن نسلها، بدون یک عذر خواهی ساده و یک اخم در پیشانی.

🔴 رد پای پسر شمخانی در لندن

صندوق سرمایه‌گذاری «اوشن لئونید» که دفتر آن در لندن واقع است، در امپراتوری حسین شمخانی، یکی از چهره‌های موثر در فروش نفت ایران و روسیه، نقشی مهم ایفا می‌کند.

بلومبرگ Bloomberg با استناد به گفته‌های بیش از ۱۲ منبع آگاه و همچنین مدارکی که به رویت این رسانه رسیده، نوشت اوشن لئونید که در ژوئن سال ۲۰۲۲ در بریتانیا به ثبت رسید، تحت نظارت حسین شمخانی فعالیت می‌کند.

این صندوق سرمایه‌گذاری که در محافل مالی به‌عنوان یک شرکت خصوصی متمرکز بر حوزه انرژی شناخته می‌شود، همچنین دفاتری در ژنو، دبی و سنگاپور دارد.

«مرکز ثبت شرکت‌های بریتانیا Company House در تاریخ سوم سپتامبر اعلام کرد که شرکت نست وایز تریدینگ (Nest Wise Trading Ltd) مستقر در لندن، در صورت انجام ندادن اقدام‌های لازم ظرف چند ماه منحل می‌شود.» به گفته منابع آگاه، تصمیم به تعطیلی این شرکت به‌ دلیل ارائه ندادن اطلاعات کافی درباره صاحبان آن است که مقام‌ها را به این نتیجه رسانده که مالک نهایی آن حسین شمخانی است.

خط مقدم یا محور

همه قطعات پازل در حال تکمیل شدن است و درحال آشکار شدن هم هست . کلمه مورد ادعا هرچه مهم کارکرد آن است . برانگیختن چه متافیزیک باشد و چه نباشد ساختار انگیزشی می توان اسراری پشت پرده را دنبال کند .و همین می تواند کلمه و کارکرد پنهان ان را اشکارکند . دهه ها ساختارهایی شکل گرفته که از یک سو تمایل سازندگان آن بشدت مایل به دیدن نتایج آن در زمان زنده بودنشان هستند و از سوی دیگر جنگ هژمونی جهانی از آستین نبرد دو تمدن خاکی یعنی جاده ابریشم و تمدن آبی یعنی اروپا و آمریکا هویدا می شود و یک از دمل های موجود در جهان برای پوشش دمل دیگری عریان می شود . برای انباشت سرمایه جهانی جنگ رگ حیاتی است و تفاوت در نام ملیت یا مکان و انسانهای قربانی ندارد .آنچه مشهود است در حقوق بین الملل هنوز منعکس نشده است که جنایت قانونی است و مهم نیست کدام طرف باشد . بنابراین نمی توان به ظاهر تبلیغ محور بسنده کرد بلکه باید به انتقال خط مقدم دفاعی از آسیای میانه به خاورمیانه اندیشید .این همان پشت پرده نقش های بازیگران اصلی و و پیمانکاران دست درونشان برملا می شود . برای جنگ ترقه در نمیکنند فرآیند به غایت پیچیده و توجیه کننده طی می شود و باید دقت کرد در دام نیافتاد .گرچه در پویش فرایندی جبهه گیری ها شفاف تر خواهند شد . ____@نکته مهم آرزوی@ معمارسازنده دیدن نتایج کار خود است و طراح اصلی به نتایج فکر می کند .
۴ آبان ۱۴۰۲ یا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۳

🔺مرکز پژوهش‌های مجلس:

🔹 نرخ فقر 30.1 درصدی در 1401

🔹 یک سوم ایرانیان نمی‌توانند نیازهای اساسی خود را برطرف کنند

🔹گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که نرخ فقر در سال 1402 با افزایش 0.4 واحد درصدی نسبت به سال 1401 به 30.1 درصد رسیده است.

🔹این به معنای آن است که در سال گذشته یک سوم از ایرانیان توانایی برآورده کردن نیازهای اساسی خود را نداشتند. نکته قابل توجه آن است که در 5 سال گذشته نرخ فقر 30 درصدی تثبیت شده و پیش‌بینی می‌شود که در سال 1403 نیز در همین سطح باقی بماند.

🔹شکاف فقر نیز در این سال به عدد 0.28 رسیده است. به عبارت دیگر با وجود آنکه رشد اقتصادی یکی از اصلی‌ترین‌ پادزهرهای رشد فقر در یک اقتصاد است، نرخ فقر در ایران در حالی افزایش یافته که اقتصاد کشور در سال 1402 رشد 4.5 درصدی را تجربه کرده است.

🔹 افزایش نرخ فقر نشان می دهد که سیاست‌های حمایتی دولت در سال‌های گذشته موفق نبوده و هزینه عمل به تعهدات یارانه‌ای تنها به بار بزرگی بر روی دوش بودجه تبدیل شده است. /دنیای اقتصاد

*پول کشور تمام شده است*

سیدمرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه شهید چمران اهواز

وي درباره ریشه مشکلات مورد اشاره رئیس‌جمهور به «هم‌میهن» گفت: «در کشور ما تولید، رفاه اقتصادی و معیشت مردم جزو اولویت نیست. ما در تولید، توزیع و اشتغال مشکل داریم و همه این‌ها به نظر من ریشه‌های غیراقتصادی دارد. ساختار ارزشی ما، این مسائل را در اولویت قرار نمی‌دهد؛ مسائل سیاسی و آرمان‌گرایانه در اولویت است.

این ریشه‌های غیراقتصادی مشکلاتی را ایجاد کرد که مسئله ناترازی‌ها صرفاً یکی از آن‌هاست. سازوکار انتخاب و انتصاب کارگزاران دولتی و فرادولتی نیز با همین نگاه صورت می‌گیرد. بنابراین، کارگزاران الزاماً کمکی به افزایش تولید، رفاه یا توسعه نمی‌کنند.

به این سازوکار مدیریتی ناکارآمد و بی‌تدبیری‌ها، وابسته ماندن به درآمد نفتی را هم اضافه کنید. در کنار آن نیز شرایط تحریمی را قرار بدهید که از سال ۱۳۹۷ درگیر آن هستیم که از شرایط زمان جنگ ایران و عراق هم بدتر است. چون در شرایط جنگ، ما هم نفت می‌فروختیم و هم می‌توانستیم هر کالایی را وارد کنیم. تسلیحات آمریکایی را هم با واسطه می‌خریدیم.

از سال ۱۳۹۷، نه‌تنها نتوانستیم نفت بفروشیم، بلکه مراودات‌ پولی و تجاری با کشورهای دیگر قطع شد و از لحاظ FATF هم محدود شدیم. در دورانی که درآمد نفتی داشتیم، دولت‌ها تا توانستند نیروی مازاد به دستگاه‌های اداری و اجرایی کشور اضافه کردند. حقوق‌بگیرهایی که هیچ کمکی به تولید نمی‌کنند. مجموع این عوامل، به کشور هزینه تحمیل می‌کرد.»

او ادامه داد: «دولت‌ها به جای اینکه از هزینه‌ها کم کنند، دنبال منابع درآمدی گشتند و این منابع هم در ۷ سالی که از تحریم‌های شدید ایران می‌گذرد، عملاً به اتمام رسید. دولت اموال مازاد خود را فروخت. تا حدی که توانست اوراق قرضه منتشر کند اما الان تقریباً کفگیر به ته دیگ رسیده است. عدم وجود ظرفیت‌های پولی، تحریم‌های حل‌نشده، مدیریت ناکارآمد و وضعیت تنش در منطقه تورم انتظاری را بر کشور تحمیل کرده است.»

افقه با اشاره به مسئله تکالیفی که مجلس بر عهده دولت‌ها گذاشته و مورد اشاره رئیس‌جمهور قرار گرفت، خاطرنشان کرد: «این تکالیف همان کارهایی است که در دوران وفور درآمد نفتی انجام شد. فقط نماینده‌ها نبودند که ردیف‌های اضافه و زائد به بودجه تحمیل کردند. مقامات سیاسی، مذهبی، فرهنگی و قومی هر کدام به اقتضای زمان هر وقت توانستند، ردیف به بودجه کشور اضافه کردند.
آقای پزشکیان صرفاً به مجلسی‌ها و مصوبات مجلس اشاره کردند و البته پنهان هم نبوده است. شاید عموم مردم خیلی باخبر نمی‌شدند ولی بودجه در دسترس و قابل مشاهده بوده. مورد مجلس این است که نماینده‌ها به دلایل مختلف از جمله انتخاب مجدد، همواره هزینه به بودجه تحمیل می‌کنند. آن شرایطی که تشریح کردم، با این هزینه‌های اضافه، این ناترازی‌ها را رقم زده است و کشور گرفتار همین ردیف‌هاست. این ناترازی بودجه، در عمل به ناترازی در حوزه‌های دیگر نیز سرایت می‌کند.»

این استاد اقتصاد درباره راه‌های برون‌رفت از این شرایط، گفت: «الان به نقطه‌ای رسیده‌ایم که راهی جز حل مشکل تحریم نداریم. در ۳۴ سال بعد از جنگ و همین ۷ سالی که تحریم بودیم به سمت جایگزینی درآمدهای نفتی نرفتیم. الان کشور مثل آدمیزادی در اوج گرسنگی است که غذا برای خوردن ندارد. راه‌حل کوتاه‌مدت حل این وضعیت، رفع تحریم‌هاست. در میان‌مدت، اگر این تحریم‌ها هم رفع شود باز هم آن مدیریت ناکارآمد همچنان وجود دارد. این سازوکار ناکارآمد اگر تکانی به خود ندهد و تغییر نکند، همچنان به فروش نفت وابسته می‌مانیم. اگر دوباره تحریم شویم یا مثل پایان جنگ که قیمت نفت به یک‌سوم کاهش پیدا کرد، قیمت این محصول هم سقوط کند، با این سازوکاری که حفظ کردیم هیچ مشکلی حل نخواهد شد.»

كانال قواعدبازي؛