▪︎گذری کوتاه بر تحلیل کتاب "در باب حرف مفت
✍دکتر نوشین میرجهانیان
■بیست سال پیش یك فیلسوف دانشگاه ییل سخنانی ایراد كرد كه علیرغم عنوان غیرمعمولش چندان مورد توجه قرار نگرفت؛ سخنرانی تحت عنوان "در باب حرف مفت". چند سال بعد این سخنرانی به شکل کتابی با همین نام انتشار پیدا کرد و در رده یكی از پرفروش كتاب های فلسفی در دنیای انگلیسی زبان قرار گرفت و همچنان نیز پرفروش باقی مانده است. نویسنده ۷۵ ساله آن «هری فرانكفورت» - استاد فلسفه – نیز در دسته یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان اخلاق جهان، قرار گرفت.
□او تلاش کرده است با ترکیب فلسفه، روانشناسی و دید طنز گونه نظریه ای را بررسی کند که چگونه حرف مفت و مفاهیم مرتبط با فریب کاری، از دروغگویی جدا هستند. او استدلال می کند آدم هایی که حرف مفت می زنند خود را آنگونه که دروغگویان به مخاطبانشان معرفی می کنند، نشان نمی دهند، یعنی آگاهانه حکم اشتباه در مورد حقیقت صادر می کنند. اما تعجب آورتر استقبال مردم از كتاب بود. كتاب به سرعت در فهرست پرفروش ها قرار گرفت و بیش از ۱۷۵ هزار نسخه آن در آمریكا به فروش رفت و نویسنده آن به عنوان مهمان دائمی میزگردهای تلویزیونی قرار گرفت.
●فرانكفورت در مورد علت استقبال مردم از كتاب می گوید: "واقعاً نمی دانم، مردم مشتاق شنیدن حرف هایی هستند كه داستان نزدیکتری به واقعیت داشته باشد". او در مورد شرایطی كه به حرف مفت زدن منجر می شود می گوید: حرف مفت زدن زمانی اجتناب ناپذیر می شود كه شرایط، فردی را وادار می کند كه بدون این كه درست بداند درباره چه چیزی صحبت می كند، به سخنرانی بپردازد. بنابراین زمانی که افرادی فرصت کنند در مورد موضوعی که آگاهی کمتری از آن دارند بیشتر صحبت کنند تولید حرف مفت افزایش می یابد.
○اما حرف مفت واقعاً چیست؟ حرف مفت نه دروغ است و نه حقیقت. البته آنهایی كه حرف مفت می زنند را نمی توان آدم های راستگویی به حساب آورد ولی دروغگو هم نیستند. هم فرد صادق و هم فرد دروغگو از این لحاظ كه هر دو به به اندازه هم حقیقت ماجرا را می دانند (هر چند كه پاسخ شان به آن متفاوت است) به هم شبیه هستند.
■اما جالب توجه این است که یکی از بارزترین ویژگی های فرهنگ ما این است که حرف مفت در آن زیاد وجود دارد. همه این را می دانند. هر یک از ما سهم خود را در این مورد ارائه می دهیم. اما به نظر می رسد ما علاقه داریم این شرایط را امری طبیعی بدانیم. زیرا اکثر مردم نسبت به توانایی خود در تشخیص حرف مفت و خودداری کردن از آن اطمینان دارند. بنابراین این پدیده نگرانی زیادی در جامعه ایجاد نکرده است. ولی در واقع ما درک درستی از اینکه این حرف مفت چیست و چرا اصولا باید زده شود و یا کلا چه عملکردی دارد، نداریم. به عبارت دیگر، همانطور که هری فرانکفورت می نویسد، "در این مورد ما هیچ نظری نداریم".
□آدم های حرف مفت زن، سعی در انتقال تصویر خاصی از خود دارند، بدون اینکه نگران درستی و صحت آن باشند. آنها بی سر و صدا قوانین حاکم بر مکالمه خود را تغییر می دهند تا ادعاهای مربوط به حقیقت و دروغ را از تعادل خارج کنند و بتوانند داستان جدیدی بسازند.
●نویسنده در این کتاب ادعا میکند که گرچه حرف مفت می تواند شکل های معصومانه ای هم داشته باشد، اما افراط در آن باعث می شود حقیقت به گونه ای ناعادلانه تضعیف گردد که در این حالت ممکن است موقعیت های دشواری ایجاد شود که حتی دروغ گفتن حرفه ای نیز به پای آن نرسد. برای دروغگویان حداقل واقعیت مهم است. آنها به حقیقت احترام می گذارند ولی حرف مفت زن ها تعادل را بر هم می زنند. در این راستا فرانکفورت عقیده دارد دشمن بزرگتر حقیقت، حرف مفت است و نه دروغ!
○اما مخاطب حرف مفت کیست؟ حرف مفت زن، طبعا، برای هر مخاطبی حرف مفت می زند. امّا معمولا، در دو موقعیت حرف مفت بیشتر خریدار دارد: اول وقتی فرد همراهی کسانی را داشته باشد که قدرت تشخیص حرف مفت را ندارند و از موضوعی بی اطلاع یا کم اطلاع هستند و دوم، موقعیتی که فرد بخواهد در عرصه تجاری یا سیاسی توجهی را به خود جلب کند.
■در هر صورت به قول فرانکفورت، کسی که در زدن حرف مفت زیادهروی میکند توجهش به حقیقت از بین میرود و این رفتار برایش تبدیل به یک عادت می شود. بنابراین برای جلوگیری از این امر و رواج حرف مفت در جامعه حداقل اول باید بتوانیم خود خریدار آن نباشیم.
🔸منبع: گاهنامه مدیر
▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️▫️
✅ رسانه اقتصادی اجتماعی دورنمای اقتصاد
👇👇👇👇
@econviews
اینستاگرام:
👇👇
https://www.instagram.com/econ.views