موسسه حقوق بین الملل پارس

قرار بازداشت اخیر صادره توسط دیوان کیفری بین المللی در قالب پرسش و پاسخ

1. دادگاه کیفری بین‌المللی چه تصمیمی گرفته است؟
در تاریخ 21 نوامبر 2024، دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) دو تصمیم گرفت:

رد چالش‌های اسرائیل درباره صلاحیت دادگاه در خصوص وضعیت فلسطین.
صدور حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو (نخست‌وزیر وقت اسرائیل) و یوآو گالانت (وزیر دفاع وقت اسرائیل) به اتهام ارتکاب جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت.
2. دلیل رد چالش‌های اسرائیل چه بود؟

چالش اول: اسرائیل ادعا کرد که دادگاه صلاحیت رسیدگی به جنایات انجام‌شده توسط اتباع اسرائیلی را ندارد. دادگاه این ادعا را رد کرد و اعلام کرد که صلاحیت دادگاه بر اساس قلمرو فلسطین (شامل غزه و کرانه باختری) برقرار است.
چالش دوم: اسرائیل درخواست کرد که دادگاه تحقیقات را متوقف کرده و اخطاریه جدیدی برای آغاز تحقیقات به اسرائیل ارسال کند. دادگاه این درخواست را نیز رد کرد، زیرا قبلاً در سال 2021 به اسرائیل درباره آغاز تحقیقات اطلاع‌رسانی شده بود.
3. بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت به چه اتهاماتی متهم شده‌اند؟
دادگاه آن‌ها را به موارد زیر متهم کرده است:

جنایات جنگی: استفاده از گرسنگی به‌عنوان روش جنگی، و هدایت حملات عمدی علیه جمعیت غیرنظامی در غزه.
جنایات علیه بشریت: قتل، آزار و اذیت، و اعمال غیرانسانی که موجب رنج شدید و نابودی بخشی از جمعیت غیرنظامی غزه شده است.
4. اقدامات خاصی که به عنوان جنایات جنگی و علیه بشریت شناسایی شده‌اند چیست؟

محروم کردن عمدی جمعیت غیرنظامی غزه از غذا، آب، سوخت، برق، و دارو.
جلوگیری از ورود کمک‌های انسانی به غزه، حتی در شرایط بحرانی.
شرایطی ایجاد شده که باعث مرگ غیرنظامیان، از جمله کودکان، به دلیل سوءتغذیه و کم‌آبی شده است.
مجبور کردن پزشکان به جراحی بدون بی‌حسی و تجهیزات پزشکی مناسب که موجب درد و رنج شدید بیماران شده است.
5. چرا دادگاه این محدودیت‌ها را جنایت می‌داند؟
دادگاه به این نتیجه رسیده است که این اقدامات:

نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه است، زیرا هیچ نیاز نظامی مشخصی برای این محدودیت‌ها وجود نداشته است.
باعث ایجاد شرایطی شده که هدف آن نابودی بخشی از جمعیت غیرنظامی غزه بوده است.
فشار جامعه بین‌المللی بر اسرائیل برای اجازه ورود کمک‌ها تأثیری محدود داشته و بهبود قابل توجهی در شرایط ایجاد نکرده است.
6. حکم بازداشت برای این افراد به چه دلایلی "محرمانه" است؟
برای محافظت از شاهدان و جلوگیری از اخلال در روند تحقیقات، احکام بازداشت محرمانه باقی مانده است. با این حال، بخشی از اطلاعات برای آگاهی قربانیان و خانواده‌های آن‌ها منتشر شده است.

7. چرا دادگاه کیفری بین‌المللی صلاحیت رسیدگی به این پرونده را دارد؟

فلسطین در سال 2015 اساسنامه رم را پذیرفت و صلاحیت دادگاه را برای بررسی جنایات در قلمرو خود (غزه، کرانه باختری، و قدس شرقی) به رسمیت شناخت.
دادگاه پیش‌تر اعلام کرده بود که صلاحیت کیفری خود را در این مناطق اعمال می‌کند.
8. چگونه این تصمیم به نفع قربانیان و جامعه بین‌المللی است؟

این تصمیم نشان‌دهنده تعهد دادگاه به پیگیری عدالت برای قربانیان جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت است.
همچنین به جامعه بین‌المللی پیام می‌دهد که نقض حقوق بشر و حقوق بین‌الملل بدون پیامد نخواهد بود.
9. آیا این حکم‌ها نهایی است؟
خیر. این احکام در مرحله اولیه هستند و امکان دارد اسرائیل یا سایر بازیگران در آینده چالش‌های دیگری علیه صلاحیت یا پذیرش این پرونده‌ها مطرح کنند.

t.me/drhamidghanbari

#درنگ
در صدور قرار بازداشت و محکومیت فرضی نتانیاهو در دیوان بین‌المللی کیفری چه اهمیتی وجود دارد، اگر این قرار یا حکم به اجرا نرسد؟
دیدگاه غالب ایرانی نسبت به حقوق را تلقی سخت‌افزاری از حقوق شکل داده است. چرا؟ نمی‌دانم و شاید به سوءمصرف مجازات در تجویزات حکمرانی و تجربه اجتماعی ما مرتبط باشد. این نگاه سخت‌افزاری تصورش از حقوق، منتهی شدن عمل حاکم به داغ و درفش و شلاق و حبس و... است. غافل از اینکه اساساً حقوق از جنس نرم‌افزار است و نه سخت‌افزار یعنی ظرفیتی می‌سازد که اگر سخت‌افزار به آن مجهز شود، سخت‌افزار می‌تواند کار کند. وقتی کارکرد یا ظرفیت سخت‌افزار متفاوت است، نرم‌افزار هم باید متناسب با همان باشد. اکنون جای توضیح بیشتر این نیست. به علاوه بر نظام حقوقی انواع ضمانت اجرا دارد، از اعلام گرفته تا الزام و جبران که انواعی دارد و نهایتاً مجازات. اعلام هم آثار حقوقی دارد. مثلاً وقتی دادگاه اعلام می‌کند تاجری ورشکسته است غیر از آثار حقوقی، عصای احتیاط به دست متعاملین دیگر می‌دهد. اعلام محکومیت امثال پوتین و نتانیاهو هم واجد چنین آثاری است. قبلاً نوشته بودم که شاید پای پوتین هرگز به لاهه باز نشود اما احتیاط‌ها و محدودیت‌های روسیه را می‌توان به وضوح مشاهده کرد. نتانیاهو هم همینطور، البته اروپایی‌ها استقبال شایسته‌ای از قرار بازداشت کردند و بعید نیست که این قرار در وضعیت سیاسی داخلی اسرائیل هم اثر بگذارد. در واقع اقدام دیوان، غیر از آثار قراردادی حقوقی که دارد و البته در چارچوب نظم بین‌المللی که مبتنی بر حاکمیت دولت‌هاست با موانعی روبروست؛ آثار وضعی غیرحقوقی نیز می‌تواند داشته باشد و حتی ظرفیتی برای حل مسأله ایجاد می‌کند اما بخشی از این آثار به واکنش دیگر بازیگران مربوط است و بخشی نیز مستقلاً محقق می‌شود. ازجمله نقش روایی تصمیم دیوان چه بسا اهمیتی بیشتر داشته باشد. خلاصه اینکه اصلاً رویکرد سخت‌افزاری به حقوق، آن هم حقوق بین‌الملل کیفری غلط‌انداز است. حتی حقوق داخلی هم سخت‌افزار نیست و ممکن است مورد سوءاستفاده حکومت، متنفذین سیاسی، ثروتمندان و مجرمان علیه عدالت قضایی قرار گیرد.

@drmaghami

همچنین قرار بازداشت محمد دیاب ابراهیم المصری (ضیف)
https://www.icc-cpi.int/news/situation-state-palestine-icc-pre-trial-chamber-i-issues-warrant-arrest-mohammed-diab-ibrahim

@drmaghami

اکنون
قرار بازداشت بنیامین نتانیاهو
دیوان بین‌المللی کیفری، اعتراض اسرائیل را رد کرد.
https://www.icc-cpi.int/news/situation-state-palestine-icc-pre-trial-chamber-i-rejects-state-israels-challenges

@drmaghami

ترجمه «نظر مشورتی 19 ژوئیه 2024 دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیه «پیامدهای حقوقی ناشی از سیاست‌ها و رویه‌های اسرائیل در سرزمین اشغالی فلسطین، شامل بیت‌المقدس شرقی» در شماره 75 مجله حقوقی بین‌المللی به چاپ رسیده است که می‌تواند در انجام تحقیقات مربوط به فلسطین و این نظر مشورتی یاری نماید. فایل کامل این ترجمه در ادامه ارسال می‌شود.

https://www.cilamag.ir/article_718113.html

شماره 75 مجله حقوقی بین‌المللی (پاییز 1403) منتشر گردید. در این شماره عناوین زیر را می‌خوانید:

همراستایی اقدامات ایران با تعهدات کاهشی و تعدیلی توافقنامه اقلیمی پاریس

ضرورت حفاظت از کوهستان‌ها در حقوق بین‌الملل

بازشناسی عرف و معاهده از نظرگاه خلق قواعد حقوقی بین‌المللی

سَرابِ صلح؟ برخی چالش‌ها و فرصت‌های حقوق بین‌الملل در حل‌ منازعات قومی

تاثیر انتصاب مکرر و نقش دوگانه داور و وکیل بر تنوع و ایجاد انحصار در داوری های بین المللی

نقد کتاب چارلز براور، قضاوت درباره ایران

ترجمه نظر مشورتی 19 ژوئیه 2024 دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیه «پیامدهای حقوقی ناشی از سیاست‌ها و رویه‌های اسرائیل در سرزمین اشغالی فلسطین، شامل بیت‌المقدس شرقی»

Safeguarding Human Rights of the Accused in Counter-Terrorism Measures: Reconciling National Security with Civil Liberties

لینک این شماره در ادامه قابل مشاهده است:

https://www.cilamag.ir/issue_49799_50646.html

جدول برنامه همایش داوری بین المللی با تاکید بر آموزه های دیوان دعاوی ایران و ایالات متحده

موسسه حقوق بین الملل پارس pinned Deleted message

«همایش بین‌­المللی داوری؛ با تاکید بر آموزه‌­های دیوان داوری دعاوی ایران - ایالات متحده»

دوشنبه ۲۸ آبانماه ساعت ۱۴

تالار شیخ مرتضی انصاری (دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران)

⚖️ رأی امروز (12 نوامبر 2024) صادرشده توسط دادگاه تجدیدنظر هلند در خصوص شرکت شِل (Shell) و تعهدات آن در خصوص تغییر اقلیم.

Décision en appel de Shell v. Millieudefensie rendue ce jour par la Cour d’appel de La Haye.

La Cour revoque en partie la décision de première instance par laquelle le Tribunal judiciaire avait confirmé en mai 2021 que Shell avait une « obligation de diligence » concernant ses activités pétrolières (sous le Scope 1, 2 et même 3, soit une obligation de diligence élargie aux émissions indirectes tout le long de la chaine d’approvisionnement, en amont et en aval).

La décision est ainsi à nuancer : La Cour d'appel a confirmé que « Shell Plc a un devoir de diligence pour réduire ses émissions de gaz à effet de serre afin de lutter contre un changement climatique dangereux. Cependant, contrairement au tribunal de première instance, la Cour d'appel a statué que le tribunal ne pouvait pas imposer à Shell de réduire ses émissions de gaz à effet de serre avec des pourcentages spécifiques ». Shell l’a donc remporté - partiellement- cette fois-ci.

Un recours en cassation est possible, si les conditions de forme sont réunies.

La première décision datant de 2021 et confirmant des obligations renforcées à la charge de Shell n’a pas été inutile, au contraire, car elle a permis de montrer aux sociétés pétrolières qu’un contentieux visant leur comportement envers l’atténuation du changement climatique est toujours possible GDR ClimaLex Climate Change Law Research Network. France & International.

🗞مطالعۀ خبر (به فرانسوی):
https://www.zonebourse.com/cours/action/SHELL-PLC-130945922/actualite/Shell-gagne-son-proces-contre-un-groupe-de-defense-du-climat-aux-Pays-Bas-48331941/

📚متن کامل رأی (به انگلیسی):
https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:GHDHA:2024:2100

 🔹گزارش تصویری سومین جلسه کارگاه آموزشی
«آشنایی با چگونگی تدوین و تصویب قطعنامه‌ها در سازمان ملل متحد»


🎤 مدرس:

👤 آقای اسماعیل بقائی هامانه
«رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه و مدرس حقوق بین‌الملل»


⏰ زمان برگزاری کارگاه: شنبه، ١٩ آبان ۱۴۰۳، ساعت ١۴:٣٠ تا ١۶:٣٠


💻 مکان برگزاری کارگاه:
کریمخان، خیابان نجات الهی(ویلا)، جنب خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن خیام



#⃣ #گزارش_تصویری #کارگاه

🆔 @unstudies 

مقاله
کاربست رژیم پایش فناوری موشکی در رویه شورای امنیت: مطالعه موردی قطعنامه 2231

چکیده
رژیم پایش فناوری موشکی یک رژیم چندجانبۀ پایش صادرات است که به منظور جلوگیری از گسترش فناوری ساخت موشک‌ها و پهپادهای قادر به حمل سلاح های کشتار جمعی، از سوی گروهی از کشورهای همسو شکل گرفته است. با وجود اینکه اسناد رژیم پایش فناوری موشکی به لحاظ حقوقی الزام‌آور نیستند، شورای امنیت سازمان ملل متحد طی دو دهۀ گذشته در قالب قطعنامه های تحریمی خود در مسیر الزام‌آور سازی این رژیم گام برداشته است. در این میان، قطعنامۀ 2231 ـ که به منظور تأیید و اجرای «برنامۀ جامع اقدام مشترک» (برجام) بین ایران و گروه 1+5 به تصویب شورا رسید ـ هم از حیث نحوۀ ادغام رژیم پایش فناوری موشکی در ساختار قطعنامه و هم از نظرتنش هایی که بین ایران و قدرت های غربی پدید آورد، منحصربفرد می نماید. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی، در صدد پاسخ به این پرسش است که رژیم پایش فناوری موشکی چگونه در رویۀ شورای امنیت و به طور ویژه در قطعنامۀ 2231 به کار شده است؟ یافته های تحقیق نشان می‌دهد که شورای امنیت با ادغام فهرست اقلام سند پیوست رژیم پایش فناوری موشکی در ساختار تحریم های قطعنامه های فصل هفتمی خود، رژیم پایش فناوری موشکی را به ابزاری برای ایجاد تعهدات حقوق سخت در راستای عدم اشاعۀ فناوری‌های موشکی و پهپادی مبدل کرده است.


https://www.isjq.ir/article_207493.html

📌انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌کند:


🔷 پیش نشست اول همایش سالانه انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد


👤📋 موضوعات پنل و سخنرانان:

1⃣ پاس یاد دیپلمات و استاد برجسته حقوق و روابط بین‌الملل در ایام سال یاد شادروان دکتر داود هرمیداس باوند

👤 دکتر محمدرضا ضیایی بیگدلی
«عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی»

👤 دکتر نسرین مصفا
«عضو هیئت علمی دانشگاه تهران»


2⃣ قطعنامه تعریف تجاوز: میراث پنجاه ساله و چشم‌انداز‌های آینده

👤 دکتر محمد جواد ظریف
«عضو هیئت علمی دانشگاه تهران»

👤 دکتر بهرام مستقیمی
«عضو هیئت علمی دانشگاه تهران»

👤 دکتر حسین شریفی طراز کوهی
«مدرس دانشگاه»

👤 دکتر علیرضا کاظمی ابدی
«مدرس دانشگاه»


📆 زمان برگزاری پیش نشست: سه شنبه، ۲۲ آبان ١۴٠٣، ساعت ۱۷


🏢 مکان برگزاری پیش نشست: خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن فردوسی


💐 انجمن‌ ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد مقدم استادان، پژوهشگران و دانشجویان را گرامی می‌دارد.


#⃣ #اطلاعیه #نشست

🆔 @unstudies

آیا آموزش حقوق بین‌الملل بشردوستانه می‌تواند بر رفتار نظامیان در جنگ تاثیر گذارد؟

Andrew Bell
مترجم: دکتر منا کربلایی امینی
پژوهشگر حقوق بین‌الملل
ویراستار علمی: دکتر شهرام زرنشان
دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

آیا آموزش نظامی مبتنی بر حقوق بین‌الملل بشردوستانه (IHL) می‌تواند منجر به پای بندی بیشتر به حقوق بین‌الملل بشردوستانه و افزایش حمایت از غیرنظامیان در جنگ شود؟

🔹️برای مطالعه نوشتار از طریق وبسایت آکادمی بیگدلی اقدام کنید:
https://bigdeliacademy.com/1403/08/16/war-dr-mona-karbalaei/

@Bigdeliacademy

غزه و حقوق بین‌الملل: تاملات انتقادی در مورد وضعیت کنونی

Tor Krever
مترجم: مهریار راشدی
دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی
ویراستار علمی: دکتر ستار عزیزی
استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

نظریه مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری درباره پیامدهای حقوقیِ ناشی از سیاست‌ها و اقدامات اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین از جمله بیت‌المقدس شرقی، بار دیگر توجه بین‌المللی را به لاهه و نهادهای حقوقی آن معطوف کرد. از زمان حملات در اکتبر ۲۰۲۳، توجه افکار عمومی به دیوان بین‌المللی دادگستری و دیوان کیفری بین‌المللی به سطحی رسیده است که شاید هرگز پیش از این دیده نشده باشد؛ یک هم‌صدایی جهانی که از این نهادها می‌خواهد به وحشت‌هایی که اسرائیل بر غزه تحمیل کرده است، پایان دهند.

🔹️برای مطالعه نوشتار از طریق وبسایت آکادمی بیگدلی اقدام کنید:
https://bigdeliacademy.com/1403/08/14/gaza-mehryar-rashedi/

@Bigdeliacademy

موسسه حقوق بین الملل پارس درگذشت مادر گرامی استاد ارجمند حقوق بین الملل جناب آقای دکتر مهریار داشاب را به ایشان و خانواده محترم شان تسلیت عرض می نماید و از خداوند متعال برای مادر گرامی شان علو درجات را مسألت می نماید.