Publications du canal Alimoff  

Тошкент, 1937–1939-йиллар

Ўрда маҳалласидаги Қишлоқ хўжалиги мутахассислари уйи. Трамвай ҳозирги Лабзак (ўша пайтда Полиграфическая) кўчаси бўйлаб ҳаракатланяпти. Меъмор: А.И. Павлов

Мутахассислар уйларини қуриш тўғрисидаги қарор 1924 йилда, Ўзбекистон ССР ташкил этилган йили, СССР Министрлар Кенгашининг қарорига биноан қабул қилинган. Бу қарорга мувофиқ, Анҳор канали бўйлаб тўртта уй қурилиши режалаштирилган бўлиб, улар ижодий соҳалар вакиллари ҳамда мутахассислар – маҳаллий ва Россиянинг марказий шаҳарларидан юборилган ёки ўз хоҳиши билан Ўзбекистонда яшаш ва ишлашга келган шахслар учун мўлжалланган эди.

Бу уйларнинг хоналари паркет пол қопламасига эга бўлиб, ертўла хоналари, қозонхона, сув билан иситиш тизими, канализация, мустақил чиқинди чуқури, замонавий ҳожатхона, ҳаммом ва ошхона билан жиҳозланган эди. Шунингдек, хизматкорлар учун алоҳида хона ҳам кўзда тутилган эди.

Бундан ташқари, зилзилалар эҳтимоли ҳам инобатга олиниб, илк бор сейсмик мустаҳкамловчи темир арматура ишлатилган.

Фотосурат муаллифи номаълум.

🧠@nurbekalimov

1750 йили Буюк Британия Ҳиндистон, Эрон ва Хитойдан пахта матоларини олиб киришни тақиқлайди. Бу тақиқ “Калькоукт қонуни” (Calico Acts) номи билан машҳур бўлиб, у Британия тўқимачилик саноатини ҳимоя қилиш учун жорий этилганди. Охир-оқибат, ушбу қонун натижасида британияликларнинг ўзлари пахта мато ишлаб чиқаришни бошлайдилар ва бу мамлакатда ушбу соҳани ривожлантиради.

Так вот, Temu платформаси 20 мартдан Ўзбекистонда блокланар экан

Ўзбекистон Республикаси қонунчилиги талабларига мувофиқ, 2025 йил 20 мартдан бошлаб Temu платформасига расман чеклов қўйилади

Temu расмий лицензия олмаган ва ҳанузгача ИЛМАга мурожаат қилмаган. Шу сабабли, унинг фаолияти яқин кунларда чекланиши кутилмоқда.

Темуга нисбатан чекловлар кўплаб давлатларда жорий этилмоқда, жумладан:

📌 Индонезия ва Ветнамда Temu аллақачон блокланган.
📌 Туркияда Temu маҳсулотларига 60% божхона божи жорий қилинган.
📌 Европа Иттифоқи ва АҚШ Temu'ни чеклаш масаласини муҳокама қилмоқда.

🧠@nurbekalimov

Ўзбекистонда адвокатлар фаолиятига тўсқинлик қилувчи омилларни бартараф этиш бўйича қонун лойиҳаси ишлаб чиқилиши айтилди

Президент Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида бўлиб ўтган Коррупцияга қарши курашиш бўйича миллий кенгашнинг кенгайтирилган йиғилишида судлар фаолиятига аралашиш ҳолатлари учраётгани алоҳида таъкидланди.

Президент одил судловни амалга оширишда адвокатлар ўрни жуда муҳимлиги ҳамда бу борада адвокатларга ҳимоясидаги фуқарога ўз вақтида ҳуқуқий ёрдам кўрсата олишлари учун имконият яратиш кераклигини таъкидлаб ўтганини маълум қилди.

Мутасаддиларга уч ой ичида сифатли юридик ёрдам кўрсатилишида адвокатлар фаолиятига тўсқинлик қилаётган омилларни бартараф этиш бўйича қонун лойиҳасини киритиш топширилди.

Адвокатлар обрўси ошгани яхши. Ҳуқуқий жамият ривожи учун бу жуда муҳим.

Адвокат братлар энди босилинорпди😎 Баҳодиржон Ахмедовга ташлаб қўямиз

🧠@nurbekalimov

Ўзбекча маркетинг сирлари

Сигма Подкастда узоқ йиллик тажрибага эга маркетолог, KorzinkaUz маркетинг директори Малик Каримов чиқибди.

Суҳбат эндигина иш бошлаган ёш мутахассислар учун анча фойдали бўладиган инсайтларга тўла. Маркетинг соҳасида ишлайдиганлар учун эса янги қарашларни бера олади.

Тавсия:

https://youtu.be/nFXAhOgG6Fs?si=uH0L8E2fJJYV1ise

Никола Тесла – келажакни кўрган даҳонинг фожиали тақдири

Замонавий электр тизимлари, симсиз алоқа ва ҳатто бугунги инновацион технологияларга асос солган олимлардан бири Никола Тесла. Унинг исми кўпинча ихтиролар ва ғайриоддий ғоялар билан боғланади, лекин у умрининг охирида камбағаллик ва унутилиш билан яшаган.

Тесла 1856 йилда Австрия империясининг (ҳозирги Хорватия) кичик қишлоғида туғилган. У ўта зукко бола эди, ҳатто ёшлигида мураккаб муҳандислик муаммоларини тасаввур қилиб ҳал қила оларди. Кейинчалик, у АҚШга кўчиб, Томас Эдисон билан ишлайди. Лекин уларнинг ўртасида зиддият юзага келади. Эдисон ўзгарувчан ток (AC) тизимига қарши бўлиб, Тесла ва унинг ҳомийси Жорж Вестингауз илгари сурган бу технологияни инкор этарди. Натижада тарихга “Токлар уруши” номи билан кирган йирик баҳс юзага келди.

Тесла сим ва энергия ўтказгичсиз электр узатиш ғоясини илгари сурган эди. У ҳатто дунё бўйлаб электрни эркин тарқатиш имконини берадиган “Варденклифф минораси” лойиҳасини яратган. Лекин молиячилар, жумладан, Ж.П.Морган бу ғояни фойда келтирмайди деб ҳисоблаб, уни молиялаштиришдан бош тортади.

Никола Тесла умрининг сўнгги йилларини Нью-Йоркдаги бир меҳмонхонада ёлғиз ва камбағалликда ўтказади. У 1943 йилда вафот этади. Бугунги кунда унинг исми қайта кашф этилган – электрокарлар, муҳандислик ютуқлари ва замонавий технологиялар оламида Тесла мероси абадий яшаб қоляпти.

Бу даҳо нафақат илм-фан оламини ўзгартирган, балки инсоният тараққиётининг янги йўналишларини ҳам белгилаб берган дейиш мумкин.

🧠@nurbekalimov

Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти экспертлари томонидан 2022 йилда тақдим этилган маълумотга кўра, Ўзбекистонда аёлларнинг иқтисодий фаоллиги эркакларникига нисбатан паст. Бу кўрсаткич аёллар орасида 41,3 фоизни, эркаклар орасида эса 56,9 фоизни ташкил этган.

Ўзбекистон аёлларининг меҳнат бозоридаги иқтисодий фаоллиги 30 ёшдан бошланади. Сабаби, ўртача 22,3 ёшида турмуш қуради ва ундан кейин камида 2 йилни туғруқ таътилида ўтказади. Ундан сўнг меҳнат бозорига қайтади, лекин қисқа вақтдан кейин уларнинг такрорий туғруқ таътилига чиқиш эҳтимоли юқори.

Ўтган йили шу йўналишда “Тошкент ёшларни севади” ойлиги доирасида пойтахт ҳокимлиги 1000 нафар қизни СММ йўналишига бепул ўқитиш бўйича катта лойиҳа бошлади. Яъни олдинда “мана шунча қизни иш билан таъминлаймиз, ундоқ қиламиз, бундоқ қиламиз” деб ўтиришмади, шартта бошлашди ва охиригача босишди.

Бу орқали вақтинча ишсиз қизлар ҳам ўқиди, ҳам замонавий касб ўрганди. Қолаверса, уйда ўтириб ҳам пул топиш имконини қўлга киритди. Тасаввур қилинг, 1000 нафар қиз, қўлида ҳунари билан жамиятга кириб келди. Қўпол қилиб айтганда, улар катта ҳаётда ҳам нонини бемалол топиб еб кета оладиган нуқтага келди.

Мана шуни самарали, тизимли ва натижали ишлар, деса бўлади. Бугун кўзга кўринмас, аммо кун келиб, бу лойиҳа ўзининг мевасини беришига, ана шу қизлар жамиятда ўзининг мустаҳкам ўрнини топиб, иқтисодий фаровонликка етишига шубҳа йўқ, назаримда.

🧠@nurbekalimov

Ўзбекистоннинг биринчи тракторчи аёли ким бўлганини биласизми?

Ўзбекистон тарихидаги илк тракторист аёллардан бири – Сайдинисо Шокирова ҳақида ҳужжатли маълумотлар кам бўлса-да, у ҳақдаги қисқа маълумотлар жуда қизиқ ва тарихий аҳамиятга эга.

1920-йиллар Ўзбекистонда саноатлаштириш ва қишлоқ хўжалигини техника билан таъминлаш жараёни янги бошланган давр эди. Бу вақтда деҳқончилик асосан қўл меҳнатига таянган, техник воситалар деярли мавжуд бўлмаган. Шу сабабли, 1923 йилда Қўқонда биринчи аёл тракторчи пайдо бўлиши ўша давр учун катта воқеа эди.

Сайдинисо Шокирова замонавий техника – тракторни бошқарган илк ўзбек аёлларидан бири сифатида тарихга кирган. У ҳайдаган трактор айрим манбаларда “Фордзон” (Fordson) русумида бўлгани айтилади. Совет давлати бу каби ишчи аёлларни қўллаб-қувватлаган ва уларни янги ҳаёт қуриш рамзи сифатида кўрсатган.

Бу воқеа аёлларнинг жамиятдаги ўрнини ўзгартириш, уларни меҳнат жараёнига жалб қилиш борасидаги дастлабки қадамлардан бири дейиш мумкин. Шокирова каби аёллар нафақат қишлоқ хўжалиги, балки бошқа соҳаларда ҳам аёллар учун йўл очиб бергани айтилади. Унинг изидан кейинги йилларда юзлаб аёллар трактор ҳайдашни ўрганган ва қишлоқ хўжалигида фаол иштирок эта бошлаган экан.

Сайдинисо Шокирова ҳақида тўлиқ тарихий ҳужжатлар сақланмаган бўлиши мумкин, лекин унинг номи Ўзбекистондаги илк техника бошқарган аёллардан бири сифатида тилга олинади. Унинг фаолияти ўша даврдаги совет пропагандасида аёлларнинг озод қилиниши ва уларнинг иқтисодий фаолликка жалб этилиши рамзи сифатида кенг ёритилган бўлиши эҳтимоли ҳам йўқ эмас.

Юқоридаги сурат 1923 йил Қўқонда олинган. Паранжида Сайинисо Шокирова. Сурат музейдаги расмдан олинган, унда икки кишининг юзини бўяб қўйишганини кўриш мумкин. Чунки улар кейинчалик қатағонга учрашган.

🧠@nurbekalimov

Александр Литвиненко — ўлими ҳалигача жумбоқ бўлиб қолаётган собиқ жосус

Бу воқеа детектив ёки сиёсий триллер эмас, балки реал ҳаётда бўлган. Александр Литвиненко – Россия федерал хавфсизлик хизмати (ФСБ) зобити эди. У 1998 йилда Россия махсус хизматлари ичида ноқонуний буйруқлар берилаётганини фош қилиб, жамоатчиликка чиқади. Шундан сўнг уни таъқиб қилиш ҳолатлари бошланади ва 2000 йилда Буюк Британияга қочишга мажбур бўлади.

2006 йил 1 ноябрь куни Литвиненко Лондондаги Millennium Hotel меҳмонхонасида уч киши – Андрей Луговой, Дмитрий Ковтун ва Вячеслав Соколов билан учрашади. Чойхўрликдан кейин Литвиненко ўзини ёмон ҳис қила бошлайди. Аввалига шифокорлар буни оддий озиқ-овқатдан заҳарланиш деб ўйлашади, лекин унинг аҳволи тобора оғирлашиб борарди. Бир неча кунлик текширувлардан сўнг, шифокорлар унинг организмида юқори даражада радиоактив полоний-210 моддаси борлигини аниқлашади. Бу модда ниҳоятда ноёб бўлиб, фақат юқори даражадаги махсус хизматлар томонидан ишлатилиши мумкин эди.

Литвиненко вафотидан олдин ёзиб қолдирган баёнотида Россия ҳукуматини уни ўлдиришга буюртма берганликда айблайди. У ўз фаолияти давомида ФСБнинг сиёсий қотилликлар билан шуғулланиши, 1999 йилда Москвадаги уй-жой портлашларини ҳукумат ташкил қилгани ва Владимир Путиннинг жиноий алоқалари ҳақида очиқ гапирган эди.

2016 йилда Буюк Британия ҳукумати Литвиненконинг ўлими бўйича расмий тергов натижаларини эълон қилади. Тергов хулосаларига кўра, Литвиненко Андрей Луговой ва Дмитрий Ковтун томонидан заҳарланган бўлиши эҳтимоли юқори ва бу Россия ҳукумати буюртмаси билан амалга оширилган бўлиши мумкинлиги айтилган. Россия эса бу айбловларни рад этиб, Британия терговини сиёсий босим деб атайди.

Литвиненконинг ўлими ҳанузгача сиёсий жосуслик ва махфий хизматлар тарихидаги энг сирли қотилликлардан бири бўлиб қоляпти. Унинг иши халқаро сиёсатда Россия ва Ғарб ўртасидаги кескинликларнинг муҳим нуқталаридан бири бўлиб турибди.

🧠@nurbekalimov

Юнонлар қадимги империяларга, хусусан, Форс империясига қарши жасорат билан кураш олиб борган. Марафон, Саламин ва Платея жангларида улар озодлик ва мустақиллик йўлида ғалаба қозонишди. Демократия тарафдори бўлган юнон шаҳар-давлатлари босқинчиларга бўйсунишни рад этишди. Уларнинг кураши нафақат ҳудудий ҳимоя, балки маданий мерос сақланиб қолишига ҳам хизмат қилди.

Тўлиқ видеога ҳавола:
https://youtu.be/CAsoqP0iYZY?si=iVzV0HyEFrd1dzwX

Дунёни ҳайратга солган сохта шоҳ

1773 йилда Россияда ўта сирли шахс пайдо бўлади. У ўзини Пётр III деб таништирар, жуда ишончли тарзда шоҳона маданият ва одоб-аҳлоқни намоён қиларди. Бу одам ҳақиқатан ҳам Пётр III бўлиши мумкинми? Ахир тарихга кўра, Пётр III 1762 йилда аёли Екатерина II томонидан тахтдан ағдарилган ва ўша йили ҳалок бўлган-ку. Лекин халқ орасида у қочиб кетган, деган миш-мишлар ҳам бор эди.

Ҳаётнинг ажабтовур бурилишларидан бири шундаки, бу сохта Пётр III, аслида Емельян Пугачёв исмли қочқин казак бўлиб чиқади. У ўзини шоҳ деб эълон қилиб, Россияда энг катта қўзғолонлардан бирини бошлайди – бу 1773-1775 йиллардаги Пугачёв исёни эди.

Пугачёвнинг даҳоси шунда эдики, у ҳақиқатан ҳам шоҳлардек ҳаракат қилар, нутқ сўзлар ва ҳаттоки собиқ император билан ташқи кўринишда ўхшаш ҳам эди. Унинг даъволарига ишонган минглаб қўшинлар унга қўшилади ва Россия ҳукумати катта муаммога дуч келади. Бир муддат Пугачёв ҳатто бутун шаҳарларни ўз қўлига олиб, Екатерина II ҳокимиятини жиддий таҳдид остига қўяди.

Лекин 1775 йилда у қўлга олиниб, қатл этилади. Унинг тарихда қолган изи шунчалар кучли эдики, кейинчалик яна бир нечта сохта “Пётрлар” пайдо бўлади. Тарихда шундай шахслар бўладики, улар ҳақиқий шахсиятлардан кўра кўпроқ одамлар ишончига киришади ва катта ўзгаришларга сабаб бўлишади.

🧠@nurbekalimov