فێربوونی عەرەبی || مروان مقصود

أحياناً يغير الله حالتك، لتغييرك...

هەندێ جار خوای گەورە دۆخت دەگۆڕێت، بۆ ئەوەی بتگۆڕێت...

أحياناً:هەندێ جار
يغير: دەگۆڕێت
حالتك: دۆخت

خەڵکی لە شەوانیدا دەرگا دادەخەن
خوای گەورەش دەرگای خۆی بۆ خەڵکی دەکاتەوە

تغلق: دادەخات
باب: دەرگا
ليل: شەو
يفتح: دەیکاتەوە
الناس: خەڵک

‏"كم ضَمّتِ الجُدرانُ ريحَ أحبّةٍ
‌‏رحلوا، وَحاشا حُبُّهُم أن يرحلا"

چەندین دیوار ھەن کە بۆنی ئازیزانی ھەڵگرتووە
ڕۆشتن، وە حاشا لەوەی کە خۆشەویستیان بڕوات

فائدة لغوية
غير ✅ بعض ✅
الغير ❌ البعض ❌

غير، بعض، كل: پێیان ئەوترێت: أسماءٌ مغرقة في الإبهام، بە ال ناکرێنە ناسراوە.

الغَلَتُ: يكون في الحساب.

الغَلَطُ: يكون في الكلام.


فقه اللغة: ص: ٣٣

سعیدی کوڕی ئیسماعیل دەفەرمووێت:
ترسان لە خوا دەتگەیەنێتە خوا، خۆبەگەورە زانین و سەرسامبوون بە خۆت داتدەبڕێت لە خوا، بەسووک سەیرکردنی خەڵکی لەناو ناختدا نەخۆشییەکی گەورەيه چارەسەری نییە.
شعب الایمان: ١٠\٤٩٤.

الخوف: ترس
يوصلك: دەتگەیەنێت
الكبر: خۆ بە گەورە زانین
العجب: سەرسامبوون
يقطعك: داتدەبرێت
احتقار: بەسووک سەیرکردن
مرض: نەخۆشی
لا يداوى: چارەسەری نییە

#تعلم_العربية_من_كلام_العلماء

قال الإمام الشافعي :
مَنْ إذَا أَرْضَيْتَهُ قَالَ فِيكَ مَا لَيْسَ فِيكَ،
وَإِذَا أَغْضَبَتْهُ قَالَ فِيكَ مَا لَيْسَ فِيكَ.

کەسانێک هەن گەر ڕازی کەی شتانێک دەڵێت کەلەتۆدا نییە،
وە ئەگەر توڕەی کەی شتانێک دەڵێت کەلەتۆدا نییە .
[ تهذيب الأسماء للنووي ]

أرضى: ڕازی بوو
قال: ووتی
ليس: بۆ نەرێ بەکاردێت
فيك: لەسەرت
أغضب: تووڕە بوو

#تعلم_اللغة_العربية_بالشعر

النّاسُ أعْداءٌ مَا جَهِلُوا


النّاسُ - مبتدأ مرفوع وعلامة رفعه الضمة الظاهرة على آخره

أعْداءٌ - خبر مرفوع وعلامة رفعه الضمة الظاهرة على آخره

مَا - مفعول فيه شرطية ظرفية."

جَهِلُوا - فعل ماض مبني على الضم لاتصاله بواو الجماعة.

الواو - ضمير متصل مبني على السكون في محل رفع فاعل.

الألف: للتفريق لامحل له من الإعراب.

#الإعراب

گەورەترین دز لەم سەردەمەدا!!
عەقڵەکان و
کاتەکان و
تواناکان و
پەیوەندییەکانی دزی.

أكبر: گەورەترین
لص: دز
العصر: سەردەم
سرق: دزی
أوقات - وقت: کاتەکان - کات
طاقات - طاقة: تواناکان - توانا
علاقات - علاقة: پەیوەندییەکان - پەیوەندی

اسم الجمع:

واتای کۆی تێدا بێت بەبێ ئەوەی ناوی تاکی هەبێت، نحو: [جيش، وقوم ونساء، وشعب...].

جا تۆ ئازادی موعامەلەی تاکی لەگەڵ دەکەی یان کۆ.

بۆ نموونە دەتوانی بڵێیت: النّساء سافرت، والنّساء سافَرْنَ،
والقوم رحل، والقوم رحلوا...

[📚النّحو الوافي (٤، ٦٨١)]

جیاوازی نێوان: الزنى، والبغاء، والسفاح:

١- الزنی: جووت بوونە بەبێ عەقدی شەرعی، وەکو پەروەردگار دەفەرمووێت: (وَلَا تَقۡرَبُوا۟ ٱلزِّنَىٰۤ إِنَّهُۥ كَانَ فَـٰحِشَةࣰ وَسَاۤءَ سَبِیلࣰا).

٢- البغاء: بەردەوام بوون لەسەر زینا، وەکو پەروەردگار دەفەرمووێت: (وَلَا تُكۡرِهُوا۟ فَتَیَـٰتِكُمۡ عَلَى ٱلۡبِغَاۤءِ إِنۡ أَرَدۡنَ تَحَصُّنࣰا).

٣- السفاح: مانەوەیە لەگەڵ ئەو کەسە لەسەر تاوانی زینا، ژیانە لەگەڵی لەسەر تاوانی زینا بەبێ زەواجی شەرعی، ەکو پەروەردگار دەفەرمووێت: (أَن تَبۡتَغُوا۟ بِأَمۡوَ ⁠لِكُم مُّحۡصِنِینَ غَیۡرَ مُسَـٰفِحِینَۚ).

الدكتور فاضل السامرائي

🔹الاسم المتمكن الأمكن:
ئەوانەن تەنوین وەردەگرن بەبێ وەرگرتنی ( ال و إضافە ): وەكو: محمدٌ، زيدٌ

🔹الاسم المتمكن:
ئەو اسم و وەزنانەن كە الممنوع من الصرف ـن:
وەكو: مساجد، مصابيح

🔹الاسم غير المتمكن:
اسمە المبني ـیەكان دەگرێتەوە: وەكو: أسماء الإشارة، والأسماء الموصولة، والضمائر.

#نحو

@Marwan_Arabic

ما الإبهامية چییە؟

ئەو جۆرەیە ئەگەر بە اسمێكی نكرە گەیشت زیاتر گشتگیر و نادیاری دەكات.
نحو: أعطيني كتاباً ما.
دەتوانین بڵێین: أعطيني كتاباً. واتا: كتێبێكم بدێ.
بەڵام گەر بمانەوێ كتێبەكە زیاتر نادیار و گشگیر بكەین دەڵێین: أعطيني كتاباً ما. واتا: كتێبێكم بدێ جا هەر كتێبێك بێت.

كەسانێك هەن دەڵێن: أعطيني أي كتابٍ.
ئەمەش هەڵەیە، چونكە ( أي ) لێرەدا نە بۆ استفهام بەكاردێت نە بۆ موصولة.

#نحو

@Marwan_Arabic

جیاوازی نێوان (ما) الحجازية، و (ما) التميمية:

⁃ ما الحجازية: كاری (لیس) دەكات، المبتدأ مەرفوع دەكات و الخبریش مەنصوب دەكات.
نحو: ما محمدٌ ناجحًا

⁃ ما التميمية: مهملةیە، المبتدأ و الخبر لەدوایەوە مەرفوعن.
نحو: ما محمدٌ ناجحٌ

#نحو

@Marwan_Arabic

هەموو گەڕانەوەیەك گەڕانەوەیە; تەنها گەڕانەوە بۆ لای خوا پێشكەوتنە.

كل: هەموو
الرجوع-رجوع: گەڕانەوە
الا: تەنها
الی: بەرەو، لای
تقدم: پێشكەوتن

#تعلم_اللغة_العربية_بالأقوال
@Marwan_Arabic

کۆمەڵێک دەستەواژەی تایبەت بە دەم و چاو:

الوجه : دەم و چاو
العين : چاو
الفك: چەناگە
الخد: ڕوومەت
الاذن; گوێ
اللسان: زمان
الرموش: برژانگ
الحواجب: برۆ
بؤبؤة العين: بیلبیلەی چاو
الفم: دەم
الانف: لووت
الاسنان: ددان

@Marwan_Arabic

جیاوازی نێوان ووشەی: ❪حُلُم ، رُؤيَا ، نَظَر ،بَصَر ❫

حُلُم: خەونێکە گومانی تێدایە بێتەجێ.

رُؤيَا:خەونێکە گومانی تێدا نییە دێتەدی.

نَظَر: بینینێکە بەچاوی سەر شتێک ببینێ بەبێ ئەوەی بیری لێ بکاتەوە.

بَصَر: بینینێکە بەچاوی سەر شتێک ببینیت و بە دڵ و ئەقڵیش بیری لێ بکەیتەوە.

@Marwan_Arabic

🔻لەم شوێنانەدا كەسرە دادەنرێت لەشوێنی یاء بۆ مؤنث :

١- لە الفعل الماضي ـــدا، نحو: عرفتِ، ذهبتِ. ✅️

2- لە كافی المخاطبة گەر چووە سەر افعال، نحو: جزاكِ، أعطاكِ. ✅️

3- لە الأسماء، نحو: كتابكِ، اسمكِ. ✅️

4- لەكاتی كافی الخطاب بە حەرفەوە بلكێت: نحو: فيكِ، معكِ، بكِ، لكِ. ✅️

5- لە ضمير المخاطبة، نحو: أنتِ. ✅️

@Marwan_Arabic

🔻 ئەگەر ناوێكی جامد لەدوای "أيّها" هات ئەوا دەبێتە: بدل، بەڵام ئەگەر مشتق بوو، ئەوا دەبێتە: صفة.

- (الجامد): لە هیچ ووشەیەك وەرنەگیرا بێت.
نحو: "الرجل" دەڵێین: "أيّها الرجل".
لێرەدا دەبێتە: بدل.

- (والمشتق): لە فعلێكەوە وەرگیرا بێت.
نحو: "القائم" وەرگیراوە لە" قام، يقوم"، دەڵێین:"أيّها القائم".
لێرەدا دەبێتە: صفة.

@Marwan_Arabic