محمد ربيع زاده

در مکتب بانکداران

مبحث گزیر

دکتر سعدونی:
به جای کنترل مقداری ترازنامه که پیشینه تجربی و دانشی ندارد، مقررات کفایت سرمایه بازل ۳ اجرا شود نیازی به گزیر نخواهد بود.

جناب امین آزاد:
در هیچ کجای دنیا، مقررات بازل ۳، جایگزین قواعد گزیر نبوده و نیست.

بانک SVB که اخیرا" در ایالات متحده مشمول قواعد گزیر شد، استاندارد کفایت سرمایه ای بالاتر از قواعد تعیین شده در بازل ۳ را داشت!
#امین_آزاد

استفاده از دستیار هوش مصنوعی :
ورشکستگی Silicon Valley Bank (SVB) در سال ۲۰۲۳ با وجود رعایت چارچوب‌های بازل ۳ به چندین عامل کلیدی برمی‌گردد که عمدتاً مربوط به ضعف مدیریت ریسک، تمرکز بالای سپرده‌ها و زیان‌های ناشی از افزایش نرخ بهره بود. در اینجا چند دلیل اصلی ذکر می‌شود که چرا SVB در نهایت مشمول احکام گزیر (Resolution) شد:

### ۱. ریسک نرخ بهره و زیان اوراق قرضه
SVB بخش زیادی از دارایی‌های خود را در اوراق قرضه بلندمدت دولتی و اوراق با پشتوانه وام‌های مسکن سرمایه‌گذاری کرده بود. با افزایش سریع نرخ بهره توسط فدرال رزرو، ارزش این اوراق در بازار کاهش یافت و بانک با زیان‌های سنگینی مواجه شد. اگرچه طبق بازل ۳ بانک از نظر سرمایه‌ای وضعیت خوبی داشت، اما در نقدشوندگی دارایی‌ها دچار مشکل شد.

### ۲. تمرکز بالای سپرده‌گذاران
بیشتر مشتریان SVB استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری بودند که سپرده‌های کلانی داشتند (بیشتر از سقف بیمه FDIC یعنی ۲۵۰ هزار دلار). این موضوع باعث شد که با اولین نشانه‌های مشکل، خروج سریع و گسترده سپرده‌ها رخ دهد.

### ۳. عدم تطبیق ساختاری دارایی-بدهی (ALM Mismatch)
SVB سپرده‌های کوتاه‌مدت را برای سرمایه‌گذاری در اوراق بلندمدت به کار گرفته بود. این عدم توازن باعث شد که هنگام افزایش نرخ بهره، مجبور شود دارایی‌های خود را با زیان بفروشد تا بتواند به تعهدات نقدی پاسخ دهد.

### ۴. نبود پوشش‌های حفاظتی (Hedging) مناسب
برخلاف بسیاری از بانک‌ها که از مشتقات مالی برای پوشش ریسک نرخ بهره استفاده می‌کنند، SVB برنامه محافظتی موثری نداشت. همین موضوع اثر افزایش نرخ بهره را تشدید کرد.

### ۵. عدم مداخله سریع نهادهای نظارتی
هرچند که چارچوب بازل ۳ برای کاهش ریسک نقدینگی و سرمایه‌ای طراحی شده است، اما بر ریسک نرخ بهره و خروج ناگهانی سپرده‌ها تأکید زیادی ندارد. علاوه بر این، SVB تحت قوانین سبک‌تر بانک‌های با دارایی زیر ۲۵۰ میلیارد دلار قرار داشت، که نظارت را کمتر کرده بود.

### نتیجه‌گیری
SVB علی‌رغم داشتن نسبت سرمایه مناسب طبق استانداردهای بازل ۳، به دلیل مدیریت ضعیف ریسک نقدینگی، نرخ بهره و تمرکز سپرده‌ها دچار سقوط شد. این نشان می‌دهد که چارچوب‌های تنظیم‌گری، هرچند مفید، اما برای کنترل ریسک‌های غیرمتعارف کافی نیستند و نیاز به نظارت پویا و مدیریت بهتر دارایی-بدهی دارند.

جناب بهشتی :
با درود،
کلمه «گزیر» به عنوان ترجمه واژه Resolution کمی نامأنوس است.
نزدیک‌ترین واژه یا مفهومی که در زبان فارسی از فرایند عملیاتی «Resolution» به ذهن متبادر می‌شود، واژه «کفالت» است، که در قانون بانک مرکزی ، در واقع بانک مرکزی به نوعی «کفیل» کلیه ذینفعان بانک مشمول فرایند Resolution می‌شود.
#بهشتی_روی

جناب حاجیان
با سلام
جهت ملاحظه.⬇️

عبارت Bank Resolution به فرایندی اشاره دارد که طی آن یک بانک مشکل‌دار، که در معرض ورشکستگی یا ناتوانی در انجام تعهداتش است، به‌صورت کنترل‌شده و نظام‌مند بازسازی، تجدید ساختار یا منحل می‌شود تا اثرات منفی آن بر سیستم مالی و اقتصاد کاهش یابد.

*واژه Resolution در این مفهوم به معنای «حل‌وفصل» یا «رفع مشکل» است.* دلیل استفاده از این اصطلاح این است که هدف از این فرایند، حل بحران بانک به شکلی است که:
✅ سپرده‌گذاران و مشتریان آسیب نبینند.
✅ ثبات مالی کشور حفظ شود.
✅ از هزینه‌های بالای ورشکستگی و کمک‌های دولتی اجتناب شود.

#حاجیان


واژه "گزیر" در زبان فارسی دارای چندین معنا است که بسته به زمینه استفاده، می‌تواند به یکی از مفاهیم زیر اشاره داشته باشد:

📌 ۱. راه چاره، گریز، رهایی

🔹 به معنای راه نجات یا وسیله‌ای برای خلاص شدن از یک وضعیت دشوار.
🔸 مثال: هیچ گزیر و گریزی از حقیقت نیست.

📌 ۲. اجبار، ناچاری

🔹 به معنای وضعیتی که در آن انتخابی جز پذیرش یک راه‌حل خاص وجود ندارد.
🔸 مثال: گزیر از پذیرش این تصمیم نداشتیم.

📌 ۳. در اصطلاح اقتصادی (گزیر بانکی - Bank Resolution)

🔹 اشاره به فرایند مدیریت و حل‌وفصل بانک‌های ورشکسته به گونه‌ای که سیستم مالی آسیب نبیند.
🔸 مثال: گزیر بانک‌های مشکل‌دار از طریق اصلاحات ساختاری انجام شد.

مبحث گزیر
ادامه
آیا می توانیم معادل آن را " فیصله" ترجمه نماییم؟ در قدیم در دعواها بزرگان از این لغت استفاده می کردند . البته گزیر کلمه پارسی است و بعد از استفاده مکرر از آن نهادینه خواهد شد. مثل یارانه به جای سوبسید



جناب عطوان:
با سلام و درود. اگر گزیر اجرا شود، مانوس هم می شود. اما به نظرم عبارت " کفالت" برای مرحله ای از زندگی موسسه اعتباری می تواند به کار رود که اختیارات مجامع عمومی و سهامداران آن موسسه اعتباری به بانک مرکزی و مدیریت آن به هیات سرپرستی منصوب بانک مرکزی محول شود ولی گزیر فراتر از آن است.
با احترام
#عطوان

شاهد از بزرگان ادب پارسی
در اشعار شاعران بزرگی مانند فردوسی، حافظ و سعدی، واژه "گزیر" (به معنای چاره، گریز، راه نجات) بارها به‌کار رفته است. در اینجا چند نمونه از اشعار این بزرگان که این واژه را دربردارند آورده‌ام:

### فردوسی:
۱. ز کردار بد، دست کوته کنید
گزیر و پشیمانی آرد پدید

۲. چو با تخت منبر برابر شود
همه نام بوبکر و عمر شود
نه تخت و نه دیهیم بینی، نه شهر
گزیرت بود سوی آتش‌سپهَر

### حافظ:
۱. در این دنیا نکردی هیچ شادی
گزیر از مرگ نبود، گر چه دانی

۲. راهیست راه عشق که هیچش کناره نیست
آنجا جز آن که جان بسپارند، چاره نیست
هر گه که دل به عشق دهی، خوش دمی بود
در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست
_(در برخی نسخ، واژه "گزیر" به جای "چاره" آمده است.)_

### سعدی:
۱. بر من قلم قضای تو راند
گزیرم کجاست از حکم وی؟

۲. گر بر سر نفس خود امیری، مردی
بر کور و کر ار نکته نگیری، مردی
مردی نبود عفو توانگر کردن
برعاجز و بر دست فقیر، این مردی
_(در برخی نسخه‌ها "گزیر" به جای "عفو" یا "چاره" آمده است.)_

این اشعار نشان‌دهنده کاربرد واژه "گزیر" در معنای چاره، گریز یا راه‌حل در متون کهن فارسی هستند.

جناب بهشتی روی :
با درود،
مفهوم پولی و مالی فرایند Resolution در یک بانک خلع ید از صاحبان سهام و هیأت مدیره و به دست گرفتن اختیار اداره امور آن با احساس مسؤلیت نسبت به کلیه ذینفعان بانک و رعایت حقوق آنان است.
از این جهت علاوه بر امر حل و فصل یا فیصله که جناب رسول‌زاده فرمودند، دارای بار حقوقی نیز هست. زیرا با خلع ید از مدیران سابق بانک و به دست گرفتن اختیار اداره بانک، حفظ حقوق کلیه ذینفعان بانک را (اعم از سپرده گذار، سهامدار، کارکنان، سایر بستانکاران خصوصی یا دولتی ،،،) عهده‌دار می‌شود. از این‌رو به زعم این حقیر واژه «کفالت» به جای «گزیر» برای Resolution با مسمّیٰ‌تر است.
البته مشتاق نقطه نظر‌های دوستان حقوقی باشیم که فرمایشاتشان می‌تواند فصل‌الخطاب باشد.
#بهشتی_روی


جناب امین زاده :
سلام جناب بهشتی روی؛
آنچه که مدنظر جنابعالی است، فرنگیان بعنوان Consevatorship نام گذاری کرده اند که ما اینجا معادل "سرپرستی" را برای آن انتخاب کرده ایم.(ماده ۳۹ قانون پولی و بانکی کشور سابق و مواد ۳۰ تا ۳۲ قانون بانک مرکزی جدید)

گزیر متفاوت از سرپرستی است.
#امین_آزاد

💧 *سرفصل‌های قانون گزیر در دنیا* 💧

قانون گزیر (Resolution Law) به مجموعه مقررات و سازوکارهایی اطلاق می‌شود که برای مدیریت بحران‌های مالی و حل‌وفصل مؤسسات مالی دچار مشکل، بدون تحمیل هزینه به مالیات‌دهندگان، طراحی شده‌اند. این قوانین معمولاً شامل موارد زیر هستند:

⚖ ۱. *اصول کلی و اهداف*

حفظ ثبات مالی و جلوگیری از سرایت بحران

حفاظت از سپرده‌گذاران و سرمایه‌گذاران خُرد

حداقل‌سازی هزینه‌های دولت و مالیات‌دهندگان

تضمین تداوم خدمات حیاتی مؤسسات مالی

🏛 ۲. *نهادهای نظارتی و اجرایی*

بانک مرکزی و نهادهای نظارتی مالی به عنوان مقام‌های گزیر

ایجاد صندوق گزیر برای تأمین مالی فرآیندهای حل‌وفصل

تعامل با نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول (IMF)

💰 ۳. *ابزارهای حل‌وفصل بحران*

فروش نهاد مالی مشکل‌دار به یک بانک سالم

ایجاد بانک انتقالی (Bridge Bank) برای حفظ عملیات حیاتی

تقسیم دارایی‌ها و بدهی‌ها برای حفظ ارزش سیستم مالی

بدهی‌زدایی و تبدیل بدهی‌ها (Bail-in) برای جلوگیری از ورشکستگی کامل

🔍 ۴. *حمایت از سپرده‌گذاران و مصرف‌کنندگان*

مکانیسم‌های تضمین سپرده برای کاهش وحشت بانکی

حمایت از حقوق مشتریان و جلوگیری از تضییع دارایی‌های آنها

شفافیت در اطلاع‌رسانی به مشتریان و بازارها

🚨 ۵. *اقدامات پیشگیرانه و مدیریت ریسک*

ایجاد برنامه‌های گزیر از پیش طراحی‌شده (Living Wills) توسط بانک‌ها

نظارت مستمر بر وضعیت مالی مؤسسات مهم سیستمی

اجرای مقررات سخت‌گیرانه سرمایه و نقدینگی

🌍 ۶. همکاری بین‌المللی و هماهنگی حقوقی

تطبیق قوانین ملی با استانداردهای بین‌المللی (مانند استانداردهای FSB و BIS)

همکاری فرامرزی برای حل‌وفصل بحران بانک‌های بین‌المللی

اشتراک‌گذاری اطلاعات بین کشورها و نهادهای مالی جهانی

🔆قوانین گزیر در دنیا با هدف ایجاد یک سیستم بانکی مقاوم و پایدار تدوین می‌شوند تا از تکرار بحران‌های مالی جلوگیری کنند و هزینه‌های ناشی از بحران‌ها را به حداقل برسانند.🔆

AI
# حاجیان

🌊 وسعت دریاچه ارومیه ۹۰ کیلومتر مربع افزایش یافت

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان‌غربی:
🔹️وسعت دریاچه ارومیه به یک هزار و ۱۴۰ کیلومتر مربع رسیده که ۹۰ کیلومتر مربع بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است.

🔹حجم آب دریاچه طبق آخرین پایش به یک میلیارد و ۶۳۰ میلیون مترمکعب رسیده که نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۱۶۰ میلیون مترمکعب بیشتر است.

🌊 موج نو
صدای مردم٬ عدالت و اخلاق