#Kitobxon_fikri
#Taqriz
📖 Abdurazzoq Gurna: Jannat
Abdurazzoq Gurnaning “Jannat” asari 1994-yilda nashr etilgan. Qator o’qiladigan asarlari bo’lsa-da aksariyatimiz ushbu yozuvchini 2021-yilda Nobek mukofoti sovrindori bo’lganidan keyin tanidik.
“Jannat” olti qismga bo’lingan (qismlar aynan raqam 1-qism, 2-qism tariqasida boshkanmasa-da), shu qismlarda biz Yusuf ismli bolakayning ulg’ayishi va uning atrofida voqealarning rivojlanishini kuzatamiz.
Yusufning qulligi (ha, u qul) odatiy qullikka o’xshamaydi, uning qulligi otasining qarzdorligi va otasi qarzdan qutilgunga qadar Aziz amakining qo’lida yurishidir. Aynan shu almashinish/garov tizimi Sharqiy Afrikada o’z davrida juda mashhur bo’lgan. Aziz amaki Yusufni o’z makoniga – odam yashaydigan sharoit, o’zi yashagan sharoitdan ming barobar ustunroq joyga olib keladi. U yerda Yusuf o’zi kabi garovga kelgan Xalil bilan tanishadi.
Biz Yusuf timsolida, hikoyasining qayerlaridadir “Yusuf” qissasi retellini ko’rishimiz mumkin, balki menga shunday tuyilgandir. Uning chiroyi, beka voqeasi, go’zalligiga barchaning oshiq bo’laverishi shuni yodimga soldi. U beg’uborlik, bokirlik, go’zallik timsoli. Tashqi ko’rinishiga ko’p urg’u berilgan, ichki dunyosida esa uning sodda, oq ko’ngil ekani ta’kidlangan. Yana qanaqadir ichki kechinma tasvirlarida to’liqroq o’qishni, bilishni istardim.
Biz voqealarda yovvoyilar orasidan shaharga, shahardan esa yana yovoyyilar orasiga bir muddat tushgan Yusufni ko’ramiz. U ana shu sayohat, yashash mobaynida ulg’ayadi, atrofni aynan shular orqali tasvirlaydi. U erkinlikni istaydi, u o’zga bir hayotni, o’z dunyosida yashashni istaydi. Erkinlik aslida nima? Bizga kimningdir bergan in’omimi? Yoki biz shu erkinlik bilan dunyoga kelamizmi? Erkinlikning turlari bo’lishi mumkin ekan. Qalban erkin inson, uni ming chegaralamang, qul qilmang qalbidagi xurlikni egallay ololmaysiz. Boshqara olmaysiz. O’sha inson istasagina vaziyat o’zgarishi mumkin. Balki. Istasa. Albatta.
Asarda nemislarning temir yo’llar qurib boshlashi, sekinlik bilan egallay boshlashini ham ko’rishimiz mumkin. Yashirin molar sotuvi, din va dinsizlik, millatlar, qadriyatlar turfaligi, insonning shaxviy tabiatini ham uchratamiz.
Men uchun eng qiziq joylari qit’aga sayohat bo’ldi. Qabilalar, ularning sultonlari muomalasi, qiyinchiliklarni o’qish qiziq bo’ldi. Balki bu mavzuda juda kam kitob o’qiganim uchundir. Ayni shu kitob Afrikaga bo’lgan qiziqishimni uyg’otdi, desam ham bo’ladi.
O’qing, tarjima yaxshi. ©
🔥 - o‘qidim
😎 - o‘qiyapman
👍 - o‘qish rejam bor
📚 @kitoblar_pdf