Peyğəmbər (s)dən nəsihətlər
İslam Peyğəmbərinin diqqətinizə təqdim edilən buyruqları Şeyx Rəziyyəddin Təbrisinin “Məkarimül-əxlaq” kitabındakı böyük bir hədisdən ixtisarla tərcümə edilib. Hədisin sonunda deyilir ki, İmam Cəfər Sadiq (ə) bu hədisi Peyğəmbərin diqtəsi ilə Hz.Əli (ə)ın öz xətti ilə yazıya aldığı dəftərdən toplayıbmış. Hədisin bəzi hissələrini “Peyğəmbər bunları qadağan edib” başlığı altında Sizə artıq təqdim etmişik.
Hədisi oxumazdan qabaq bir məsələyə diqqət yetirməyinizi xahiş edirik. Burada bəzi günahların əvəzi olaraq göstərilən cəzalar və bəzi savabların qarşılığı olaraq təqdim edilən mükafatlar məcazi məna daşıyır. Xüsusilə, axirətə aid olan cəza və mükafatların təsvirində məcazi, alleqorik ifadələrə rast gəlirik. Bəzən isə hər hansı əməlin qarşılığı konkret ədədlərlə ölçülüb. Bu kimi ifadələri zahiri mənası ilə qəbul etməməliyik. Göstərilən ifadə üsulları əslində sözün təsirini artırmaq, oxucunun diqqətini cəlb etmək və məsələnin mühümlüyü barədə təsəvvür yaratmaq məqsədi daşıyır.
“Hər kim öz müsəlman qardaşına ehtiram göstərsə, izzət və cəlal sahibi olan Allaha ehtiram göstərmiş kimidir”.
“Kim Allahın ruzisindən və ruziləri bölməsindən razı qalmasa, buna səbr etməsə, əksinə, şikayət etsə, heç bir savab əməli ilahi dərgaha yüksəlməz (yəni hesaba alınmaz). Əgər tövbə etməsə, qiyamət günündə Allahın qəzəbi ilə rastlaşar”.
“Kim fəqir (kasıb, ehtiyaclı) müsəlmanı təhqir etsə, sanki öz hüququnu əskiltmiş kimidir (yəni müsəlman qardaşının hüququ da insanın öz hüququ kimidir). Əgər tövbə etməsə, Allah qiyamət günündə o adamın özünü təhqir edər. Hər kim fəqir müsəlmana hörmət etsə, qiyamət günündə ilahi dərgaha gətiriləndə Allah ondan razı olar”.
“Kim qonşusuna əziyyət versə, Allah cənnətin ətrini ona haram edər və onun yeri cəhənnəm olar. Nə pis yerdir cəhənnəm! Kim qonşusunun haqqını tapdalasa, bizdən (yəni müsəlmanlardan) deyil. Cəbrail qonşunun haqqı barədə mənə o qədər tövsiyə etdi ki, elə bildim axırda qonşuların bir-birinə varis olduqlarını söyləyəcək. Cəbrail kölələrlə yaxşı rəftar etməyi o qədər tapşırdı ki, düşündüm elə bir vaxt təyin edəcək ki, ondan sonra bütün kölələr azad sayılacaqlar. Cəbrail misvakla dişləri təmizləməyi o qədər tapşırdı ki, Allah tərəfindən bunun vacib ediləcəyini zənn etdim. Cəbrail gecə namazı qılmağı o qədər tövsiyə etdi ki, elə bildim ümmətimin ən yaxşı adamları daha gecələr yatmayacaqlar (və gecə namazı qılacaqlar)”.
“Hər kəs ürəyində bir müsəlmana qarşı hiylə olduğu halda gününü axşam eləsə və tövbə etmək fikrində də olmasa, bütün gecəni Allahın qəzəbi içində keçirər, bu vəziyyətdə səhərə çıxar”.
“Kim zülm etməkdə zalıma yardım göstərsə, cəhənnəmdə fironun zalım vəziri Hamanla birlikdə olar. Hər kim riyakarlıqla və özünü göstərmək məqsədilə özünə imarət tikdirsə, qiyamət günündə bu imarəti onun çiyninə yükləyər və yerin yeddinci qatının hərarətindən düzəldilmiş zəncirlə boğazına halqa vurarlar. Bu halda alovun ən dərin qatına yuvarlanar. Amma bu dünyada tövbə etsə, cəzadan qurtarar”. Soruşdular ki, riyakarlıqla və özünü göstərmək məqsədilə imarət tikdirmək nə deməkdir? Həzrət buyurdu: “Qonşularının və din qardaşlarının qarşısında lovğalanmaq üçün öz ehtiyacından artıq olan bina tikdirmək”.
“Kim muzdla işlətdiyi işçinin pulunu qəsdən verməsə, Allah onun bütün yaxşı əməllərini puça çıxardar, cənnətin ətrini ona haram edər. Halbuki, cənnətin ətri 500 illk məsafədən duyular. Kim öz qonşusunun bir qarış torpağını qəsb etməklə (mənimsəməklə) ona xəyanət etsə, qiyamət günündə Allah yerin yeddi qatının sərhəddini halqa kimi onun boynuna dolayar və o adam həmin vəziyyətdə Allahın hüzuruna gətirilər. Amma tövbə etsə, cəzadan amanda qalar”.
“Hər kim başqalarına Quran öyrətsə, amma özü Quranın hökmünə əməl etməsə, qiyamət günündə qolları bağlı halda Allahın hüzuruna gətirilər. Allah hər ayənin əvəzində ona ilan sifətində elə dəhşətli bir əzab göndərər ki, cəhənnəm alovunun içində də bu əzab onu müşayiət edər. Amma tövbə edib günahını bağışlatsa, əzabdan amanda qalar”.
