Jonixonov のテレグラム投稿

АҚШнинг янги администрацияси USAID грант дастурларини молиялаштиришни “музлатиши” оқибатида Ўзбекистондаги қатор фуқаролик жамияти институтлари лойиҳалари ҳам тўхтаб қолди.

Парламент ҳузуридаги Фуқаролик жамияти институтларини қўллаб-қувватлаш жамоат фонди директори Отабек Ҳусанов бундай лойиҳаларни давом эттириш учун шарт-шароитлар яратилишини маълум қилди.

Унинг қайд этишича, фонд хорижий грантлар билан муаммога дуч келган ташкилотлар учун 2025 йилда алоҳида дастур жорий этишга тайёр.

Видео: Sevimli

КАНАЛИМИЗ КУЗАТУВЧИСИДАН ФИКР:
ДЕПУТАТ АЛИШЕР ҚОДИРОВГА ЖАВОБ
Бизнинг олдимизда мактаб қуришми ё ўқитувчининг ойлигини ошириш деган танлов бўлмаслиги керак! Бу – ёмон. Бу ўринда икки зарардан бирини танлаш принципи ишламайди: барибир натижа ўша бўлади – таълим ўлади!
Бир товуққа ҳам дон керак, ҳам сув – бир ўқувчига ҳам замонавий мактаб биноси, ҳам унинг ичида яхши ўқитувчи керак!
Битта бутунни иккига айириб, сохта танлов яратмаслик керак. Ойлик маоши яхши ўқитувчилик касби ҳам, шароити яхши мактаб ҳам шарт.

Умид хўжамқулов.

Бебаҳо мулк

Ишхонамиз яқинида ошхона бор. Баъзан шу ерга тушлик учун чиқиб турамиз. Таомлари ниҳоятда мазали, аммо менинг таъбимни хира қиладиган бир нарса бор: қачон қарама, бу ернинг эгаси бир шерик топиб нарда ўйнаётган бўлади. Шунинг ўрнига бир китоб ўқиса бўлмасмикан, деб қоламан. Беминнат ҳамроҳ бўлган китоб наф келтирса келтирадики, асло зиёни йўқ.
Одатда машинамда ҳам ўн-ўн бешта китоб олиб юраман. Бировни кутиш ёки зерикмасликда китобга етадигани йўқ. Ўғил ёки қизимизга китоб ўқи, яхши ўқи, десагу ўзимиз телефондан бош кўтармасак бунинг ҳеч қандай таъсири йўқ. Сиз китоб ўқинг, болангиз ўз-ўзидан мутолаага берилади.
Яқинда хизмат сафари билан вилоятдан келаётсам, йўл патрул хизмати ходимлари тўхтатди. Машина газдами, деди, йўқ, дедим. Кўрайликчи, деди, юкхонани очдим. Юкхонада китобларни кўриб, сотгани олиб кетяпсизми, деди. Йўқ, сизга ўхшаган китобни яхши кўрувчиларга совға учун олиб юраман, дедим. Бояги ходим ростдан китоб ўқирканми йўқми билмадиму, аммо гапим таъсир қилди шекилли текширувни ҳам эсдан чиқарди. Унга Расул Ҳамзатовнинг “Менинг Доғистоним” асарини совға қилдим. Нима ҳақида бу китоб деди, сизга ўхшаган яхши одамлар ҳақида дедим. Мени яхшилигимни қаердан биласиз, танимайсизку, деди. Э, дўстим, ҳайдовчини ўйлаб, тўхтатиб текширасизу ёмон одам бўласизми, қолаверса, яхши одам ктиобга қизиқади, сиз ҳам шунақа экансиз дегандим, роса хурсанд бўлди. Мана шу мисолнинг ўзиёқ китобда ҳикмат борлигини кўрсатади.
Яна бошқа бир сафарда Ғаллаоролда Бахмал олмалари сотиладиган растада тўхтадим. Олмани юкхонага ортаётган йигитча китобларни кўриб, Тоҳир Маликнинг “Одамийлик мулки” деган китобини менга беринг шуни, деди. Шу китобга қўшиб ўзимнинг ҳам яқинда чиққан китобимни совға қилдим. Э, сиз ҳам китоб ёзасизми, деди. Ҳа, дедим. Унда олманинг пулини қайтариб бераман, тирик ёзувчини кўрганим учун, деди. Кўнмадим, олманиям сот, китобниям ўқи, дедим. Рақамимни ёзиб олувди, ҳалигача телефон қилиб туради, китоб ҳақида гаплашамиз у билан.
Энг яхши суҳбат ҳам китоб ҳақидаги суҳбатлардир. Фалончи наҳорги ошга икки минг кишини айтибди, писмадончи Умрадан қайтиб тўрт юз кишига совға тарқатибди, деган майда гаплардан юз карра, минг карра баланд туради китоб ҳақидаги гаплар. Миллатни тўйларда жилпиллаган раққосага пул сочадиганлар эмас, метро ёки автобусда китоб ўқиб кетаётганлар кўтаради.
Китоб бойлик келтирмайди, аммо бойлик ҳам китобдек наф бермайди.

Кўнгил зиёрати

Бир тадбиркор дўстимиз бор. Жуда кўп ибратли амалларни бажариб юради. Кўришганда, суҳбатлашганда, бундай ишларни асло тилга олмайди, аммо ортидан, бошқалардан эшитамиз нуқул. Яқинда унинг яна бир ибратли ҳаракатини эшитиб, қувондим, таъсирландим.
Кўп фарзандли, топиш-тутиши ҳам ўртача бўлган қўшнисини Умра зиёратига юбориш ниятида, ўша ҳамсояникига чиқипти дўстимиз. Унинг гапларини эшитган қўшни аввал ишонмабди, кейин барибир бир куни миннат қилмасин, деб касалман, бир ўзим қийналаман, дея баҳоналар қилибди. Шундай баҳоналар бўлишини олдиндан билгандек, тадбиркор дўстимиз аёлини ҳам қўшнисининг уйига олиб чиққан экан, у тилга кирибди:
— Қўшнижон, сиз касалман, деманг, ёнингизга янгани олинг. Бирга-бирга улуғ зиёратларни адо этиб келинг. Харажатларни ўйламанг, биз яхши ният билан шуни зиммамизга олдик.
Шу тариқа бу ҳақда орзу қилмаган, истаган бўлса-да, боришга кўзи ва қурби етмаган бир хоксор оилага қувонч улашилди. Диллар обод бўлди, қалб кўзлари равшан тортди. “Ҳеч кимга айтманг, Аллоҳ билса бўлди”, деган тадбиркорнинг гапи ерда қолди. Зиёратдан тўлқинланиб, тетиклашиб қайтган акамиз ҳар дуода қўшнининг исмини айтиб, унинг ҳаққига дуолар қилаверди. Бунга биров тушунди, биров тушунмади. Тушунмаганларга: “Мени зиёратга шу қўшним юборди”, барака топсин, деб тушунтирди қўшнимиз. Тушунганлар эса: “Аллоҳ кўнглига солибди, кўп савобли иш бўлибди”, дея муборакбод этишди.
Умрадан қайтган оилани жуда яхши билганим ва ҳурмат қилганим учун бу эзгу амаллардан ҳаяжонланиб, дўстимга телефон қилдим ва раҳмат айтдим. Кўчаларни обод қилишда, етим-есир, муҳтожларга кўмак беришда тенги топилмайдиган дўстимиз эса гапни одатдагидек бошқа мавзуга бурмоқчи бўлди. Мен бунга имкон қолдирмай: “икки кило чириган картошкани бировга бериш учун саккизта одамни овора қилиб, камига бу ишини уялмай-нетмай кўз кўз қиладиганлардан бўлмаганингиз, тилда халқ дарду ҳасратидан гапириб, амалда шу халқнинг қонини ичаётганлар сафида йўқлигингиз, назарингиз тўқлиги, мисқолча кибр йўқлиги учун ҳам сизга ҳар куни раҳмат айтишимиз керак”, дея ўз миннатдорлигимни изҳор этдим.

Ўзига хос услубда одамларни кулдираётган қизиқчи Элмурод Ҳақназаров янги концертида бир гапни айтибди:
— Домда тураман, яқинда бир рус кампир қўшнимиз қизлариникига кўчиб кетди. Унинг нарсаларини ташишга ёрдам бердик. Бир ярим соат китоб ташидик. Кейин яна бир дўстимиз кўчди. Унинг уйидан бир ярим соат бонка ташидик.

Бу гапга ҳамма кулди. Аслида эса йиғлайдиган ҳолат. Фарзанди китоб оберинг, деса ўқиб гўр бўлармидинг ёки битта китобни пулига ярим кило гўшт беради, дейдиган одамлар яшайдиган миллатнинг косаси оқармайди.
Хитой дунёни ҳар томонлама эгаллаб бўлди. Нима учун? Чунки хитойликларда китоб ўқиш даражаси 80 фоизга етди ҳозир. Билмадим, агар биз уларнинг ярмичалик ривожлансак, китоб ўқиш нари турсин, мактабларга ҳам олов қўйиб юборсак керак.

ЎҚИТУВЧИЯМ ОДАМ...МИ?

Ижтимоий тармоқларда она мактабга келиб фарзандининг ўқитувчисини уриб ташлаган видео тарқалди. Ҳа, битта-иккита бўлса майли дейсан, касалдир, нуқсони бордир дейсан. Афсуски жуда кўп ота-оналарда ўқитувчига шунақа муносабат. Бу синдром. Ўқитувчининг ҳурмати тўғрисида қонун қабул қилинган жамиятда шунақа синдром. Коса оқармаслик газга эмас, шунақа инсонлари кўп жамиятга нисбатан айтилганда, тўғрироқ бўларди. Жамият аъзоларининг умумий савияси ошмагунча, ривожлана олмаймиз. Ишга етиб боргунча, бунақаларнинг нечтасини кўрамиз, асабийлашамиз. Шофёрдир, йўловчидир, бошқадир. Биз фақат ўтмиши билан мақтанадиган, бугуни жуда саёз ва келажаги қоронғу халққа айландик. Аслида ўқитувчининг ҳурматини сақлаш ёки шунга ўхшаш бошқа тоифалар учун (ИИБ ходимлари учун алоҳида қабул қилишмоқчи бўлишди) алоҳида қонунларнинг қабул қилиниши нотўғри. Қонун ишламаяпти деган сигнал бу. Чунки шахсий дахлсизлик қонунларда бор ва бу ҳамма тоифа учун амал қилиши керак. Демак, битта қонун яхши ишламаган жойда иккинчи қонун қабул қилинади ва оқибатда ишламайдиган қонунлар сони яна биттага кўпаяди.
УСТОЗЛАРГА БЎЛАЁТГАН БУ КАБИ МУНОСАБАТЛАРНИ КЎРИБ, БЕИХТИЁР ЎҚИТУВЧИЯМ ОДАММИ ЎЗИ, ОДАМ БЎЛСА НЕГА УНИНГ ҲУРМАТИНИ ЖОЙИГА ҚЎЙМАЯПМИЗ, ДЕГИНГ КЕЛАДИ?

Умид Хўжамқулов,
Педагогика фанлари доктори, профессор.

Бобур ва Шайбоний – боболаримиздир

Бобур ким? Менинг бобом.
Шайбоний ким? У ҳам менинг бобом.
Нега бобони бобога қарши қўйяпмиз?
Бу ишимиз бориб-бориб элни яна иккига бўлиб юборади-ку!..
Хўп, Шайбонийхон билан бирга “ўзбек” деган ном юртимизда узил-кесил қарор топди, дейлик. Лекин биз фақат номдан иборат эмасмиз-ку! Унгача турк деган ном остида бор эдик-ку!
Ўзбек ҳам ўша туркнинг, туркийнинг бир қисми, бир уруғи бўлиб қўшилди! Нега парчани олиб, бутунга қарши қўйяпмиз?
Ўзаро урушларда Шайбонийхоннинг (кейинроқ авлодининг) қўли баланд келди ва Туркистонда катта ишлар қилди: давлат тузди, янги давлат барпо қилди. Хўш, Бобур енгиб чиққанда, у бундай ишларни қилмасмиди? Албатта, қиларди. Айтайлик, етти мўъжизадан бири – Тожмаҳал Андижон ёки Самарқандда қад ростларди. Лекин нега биз уларнинг бирини бошқасидан устун кўрмоқчи бўлиб сўз сўзлаяпмиз?
Кечаги, совет давридаги сиёсатнинг давоми эмасми бу? Фақат фарқи шуки, кеча Бобур улуғланиб, Шайбоний ерга урилган эди. Бугун эса тескариси юз беряпти. Нега? Ахир, хато битта-ку!?..
Яна битта фарқ шуки, кеча душман атайин “хато” (бу кўзланган режа эди) қилган бўлса, бугун ўзимиз шу иш бошида турибмиз. Яна орамизда эл таниган, эл суйган зиёлилар ҳам борлиги кишини жиддий ўйлатиб қўяди. Ахир, зиёли дегани элни бирлаштирадиган ғояларни ўртага ташламайдими?!.. Бузғунчилик кимга керак, нега керак?!.. Агар зиёли бузғунчи бўлса, элнинг пораканда бўлгани шу эмасми?!..
Билмаймизки, томирдаги қонимизда қайси бобомизнинг қони кўпроқ оқаётган экан!
У ёғини суриштирсангиз, Шайбонийхон қурган давлатчиликда темурийларнинг ҳам ҳиссаси бор эди. Ахир, унинг ўзи темурийлар давлатида ёлланма қўшин боши, арбоб бўлиб етишди, кучга тўлди. Яна суриштирсангиз, Шайбоний қонида темурийларнинг қони (Мирзо Улуғбекнинг қизи Робия Султонбегим томонидан) борлигига гувоҳ бўласиз. Буни мен эмас, тарихчиларимиз ёзяпти. Ёки ёлғон ёзяптими? Бундай деб ўйламайман. Ҳатто ёлғон бўлганда ҳам биз Одам Ато ва Момо Ҳавонинг фарзандлари эмасмидик! Нега ота талашяпмиз, бобо талашяпмиз?..
Шайбоний ўзбек, айни пайтда туркдир, туркийдир. Бобур ҳам ўзини “турк” дейди, худди Навоийни “турк” деганидек. Бас, шундай экан, биз кимни кимга қарши қўйяпмиз? Қариндошни қариндошгами?..
Агар, шу миллат, эскида турк, ҳозирда ўзбек деб аталаётган эл униб-ўссин деган инсон бўлса, у ҳеч қачон Бобурни Шайбонийга, Шайбонийни Бобурга қайрамайди. Албатта, тарих қандай бўлган бўлса, шундай ўқиб ўрганиш лозим, бироқ ўқиб ўргангандан тўғри, соғлом хулосалар чиқариш ҳам керак-да, эл ичида фитнага сабаб бўлувчи гаплар нега керак?!..
Хўп, Ўрта асрларда икки хон юрт, ҳокимият талашиб урушибди ва бу ўз даври учун нормал иш саналибди, лекин бугун Ўрта асрлар эмас-ку! Бугун барча урушлардан тўғри, соғлом ўгитлар чиқариб, бирлашадиган пайтда бирларимиз Бобур, бошқаларимиз Шайбонийхон тарафида туриб қирпичоқ бўлайликми?!..
Томирларда оққан биологик қондан ташқари дунёқараш деган “қон” ҳам бор. Ўзбекистонликларнинг биологик томирида кўпроқ Шайбонийхоннинг қони оқаётган бўлиши мумкин, лекин дунёқараш деган томиримизда ҳеч шубҳасиз мангубердиларнинг, темурийларнинг, жумладан, бобурийларнинг ҳам қони жўш уриб оқаётганлигини унутмайлик. Бобурдек улуғини ерга урадиган, уни кўкрагидан туртадиган эл бўлсак, бундай элнинг эртаси ёруғ бўлмайди. Худди шу гапни Шайбонийни ёмон кўрадиганлар учун ҳам айтиш мумкин ва керак. Кимки, бу ишга бош қўшиб, уни тарғиб қилса, бузғунчидир, тузғунчи эмас.
Демак, Шайбоний ҳам, Бобур ҳам менинг бобом, ҳаммамизнинг бобомиз.
Бири Туркистонда улуғ давлат тузган бўлса, иккинчиси дунёга чиқиб, Ҳиндда буюк империя қурди. Биэ эса, ҳар икки давлатчиликдан ўрганайлик!
Қолаверса, уларнинг ҳар иккисидан элимиз ва дунёга татигулик маданий ва адабий мерос қолди. Ўлмас мерос!
Биз ўзимизда уларнинг ҳар иккисига суянадиган куч, ирода ва билим топсаккина кучли миллатга айланамиз.

Улуғбек ҲАМДАМ

ҚУРТ ТУШГАН ОЛМА ҲИКМАТИ

Луқмони Ҳакимнинг фарзанди ўзига номақбул дўстларни улфат билибди. Улар билан борди-келдини кўпайтириб бориши ҳар қандай ота сингари Луқмони Ҳакимнинг ҳам ғашини келтирибди. Бир куни у ўғлини чақиртириб:
– Болам, дўстнинг бўлгани яхши, аммо дўст танлашда адашиб қолма. Ҳозирги дўстларингнинг хулқи яхши эмас. Сенга ёмон таъсир кўрсатишлари мумкин – деб насиҳат қилибди.

Ўғли эса ўзига ишонч билан:
– Отажон, сиз менга кучли тарбия бергансиз, панд-насиҳатларингиз ҳар доим қулоғим остида туради, дўстларимнинг ёмон хулқлари менга асло таъсир кўрсатмайди, хавотир олманг – деб чиқиб кетибди.

Шу аснода Луқмони Ҳаким боғдорчилик ишлари билан ўғлини ёрдамга чақирибди. Қараса, ўғли бутун олмаларни алоҳида, кам сонли бўлсада, қурт тушган олмаларни эса алоҳида саватга жойлаяпти экан. Ҳаким ўғлига барча олмаларни бир саватга жойлайверишини тайинлаб ўз ишида давом этибди.

Вақт ўтибди, зарур бўлганда олмалар қўйилган жойга бориб қарашса, барча олмаларга қурт тушиб бутуни кам қолган экан.

Луқмони Ҳакимнинг ўғли унга эътироз билдириб:
– Отажон, олмаларни қўшиб теришимни буюриб эдингиз, қурт тушган бир икки олмани деб бутун олмаларнинг ҳаммасини қуртга ем қилибмиз-ку –дебди.

Ота эса бир жилмайиб қўйиб:
– Кўрдингми, болам, гарчи соғ-бутун олмалар қуртлаганларидан кўра кўпроқни ташкил қилган бўлсада қолганларини ҳам бузибди, уларга ҳам қурт туширибди. Сен қандай қилиб қалбига қурт тушган улфатларинг билан бир жойда кўп вақтга қоласану улар орасидан соғлом қалб билан қайта оласан – деб айтган экан.

🟡 Малайзиянинг ислом санъатига оид нодир коллекцияси Ўзбекистонда намойиш этилади
 
Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази матбуот хизмати хабар беришича, Ўзбекистон Республикаси Президентининг Ўзбекистон ва Малайзия ўртасида маданий ҳамкорликни янада ривожлантиришга қаратилган ташаббуси Малайзия Ислом санъати музейи раҳбарияти томонидан тўлиқ қўллаб-қувватланди. Марказ матбуот хизмати маълумотига кўра, Ўзбекистонда ушбу музейнинг ноёб экспонатларини намойиш этишга бағишланган махсус кўргазмалари ташкил этилади. Кўргазмада мамлакатимиз тарихи билан боғлиқ ноёб ислом маданияти асарлари намойиш этилади.

Батафсил: https://cisc.uz/habar-NEWS-795

Ислом цивилизацияси маркази Ахборот хизмати

#дилимдаги_ўйларим

Кимдир бугун 15 километр югурди, ҳеч ким билмади.

Кимдир бугун 198-кун залга чиқди, лекин ойнанинг олдида расмга тушмади.

Кимдир қайсидир китобни тугатди, лекин ўзини мажбурлаб тақриз ёзмади.

Кимдир бугун унаштирилди, лекин "she said yes" деб оламга жар солмади.

Кимдир ўзининг лойиҳасини яхши олиб кетяпти, лекин таржимаи ҳолига "CEO, Founder" деб ёзиб олмади.

Кимдир бугун доимгидек онасига "Жаннатим Онам" ёзуви бўлмаган гул совға қилди, видеога ҳам олмади.

Кимдир минглаб шогирдлар чиқарган, лекин 500+ ўқувчи деб ёзиб олмаган.

Кимдир бешта тилда эркин сўзлаша олади, лекин сўзлашувда "прям"ни ишлатмайди.

Кимдир бугун доимгидек дўстлари билан чиройли кафеда суҳбат қурди, лекин нимадирлар ҳақида қандайдир маъноли гаплар билан "story" қўймади.

Кимдир доим қандайдир челленжлар ичида ўзини тоблантириб юрибди, лекин фарқи — уникида # белгиси йўқ.

Кимдир ҳозир бошқалар билмаса ҳам бахтли, тамом!

Боту Алимов