Қазақстан тарихы | ҰБТ 2024

https://www.instagram.com/reel/C4DdNPcsV2F/?igsh=MTk1cWJreHg5MXBsMg==

Суретте Күлтегін ескерткіші 😍

Атақты түркі қолбасшыларының бірі - Күлтегін. Күлтегін жазуы ежелгі түркі жазба ескерткішінің ғажайып үлгісі саналады 😘

1893 жылы даниялық ғалым В. Томсен Моңғолияда табылған руналық ескерткіштердің құпиясын ашқан 🤓

“Өлімші халықты тірілттім, жалаңаш халық тонды, кедей халықты бай қылдым, аз халықты көп қылдым. Тату елге жақсылық қылдым”, - деген Күлтегін 😎

“Түнде ұйықтамадым, күндіз отырмадым. Қызыл қанымды төктім, қара терімді ағыздым. Күш-қуатымды аямадым”, - деген Күлтегін 😎

Суретте Ассамблея жиналысы 👌

Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын алғаш рет 1992 жылы Алматыда өткен Қазақстан халықтарының бірінші форумында ұсынды 🤝

Дайындық жұмыстары аяқталған соң 1995 жылы наурызда - Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды 👌

Қазақстан халқы Ассамблеясы (ҚХА) - Президент төрағалық ететін консультативті-кеңесші орган 👌

2002 жылы 26 сәуірде ҚР Президенті Жарлығымен Қазақстан халқы Ассамблеясының стратегиясы бекітілді 👌

2015 жыл Қазақстан халқы Ассамблеясы жылы деп жарияланды 👌

БҰҰ-ның бұрынғы Бас хатшысы Кофи Аннан айтқандай: “Қазақстан барлық мемлекеттер үшін тұрақтылық пен ұлтаралық келісімнің үлгісі болып табылады”

2010 жылы БҰҰ-ның Бас хатшысы Пан Ги Мун Қазақстанға сапары барысында: “Қазақстан халқы Ассамблеясының қағидаты мен бағыт-бағдары Біріккен Ұлттар Ұйымының жұмыс қағидатына толық сәйкес келеді”, - деп айрықша атап өтті 🤝

Суретте Түрік жауынгері. Түрік қағанаты хронологиясы 552-603 жылдары 👍

568 жылы Түріктің елшісі Маниах Византияға елшілік бастап барды. Византияның елшісі Земарх түріктердің ордасына келді 🤝

Түрік қағанаты территориясы: Маньчжуриядан Босфорға және Сібірден Иранға (Парсы) дейінгі аймақ 👏🏻

Мұқан қаған түркілердің Орталық Азия мен Оңтүстік Сібірдегі үстемдігін бекітті 🫰🏻

Иштеми (Істеми) қаған қазіргі Қазақстан, Орта Азия аумағын бағындырып, Еділ мен Солтүстік Кавказға шықты 🫶

База тақырыбы: Бірінші орыс революциясы және Мемлекеттік Думалар❤️

База тақырыбы: Ұлттық баспасөздің дамуы және 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс

Авторлық база 🥰

1635 жылы Батыр қонтайшы бастаған Жоңғар хандығы құрылды 🤝

1640 жылы жоңғарлар “Далалық жарғы” деген атпен әскери және азаматтық заңдар жинағын шығарды 🤝

XVII ғасырдың аяғына қарай жоңғарларда “білтелі мылтық” пайда болды. Жоңғарларға зеңбірек құюды швед Иоган Густав Ренат үйретті

“Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” шайқасы 1723-1727 жылдары болып өтті. Бұл шайқас Шәкәрім Құдайбердіұлының “Қалқаман-Мамыр” дастанында суреттеледі және зарлы жыр “Елім-ай” да баяндалады

1723 жылы көктемде қазақтарға жойқын жорық бастаған Цеван-Рабтан 😏

1822 жылғы “Сібір қырғыздары туралы Жарғы” Орта жүзде хандық биліктің жойылуы
Жарғының авторы: М.М. Сперанский

Орта жүздің соңғы ханы: Уәли 🐅

1824 жылғы “Орынбор қырғыздары жөніндегі Жарғы” Кіші жүзде хан билігінің жойылуы
Жарғы авторы: П.К. Эссен

Кіші жүздің соңғы ханы: Шерғазы 🐅

1822-1824 жылдардағы уақытша ережелерді бекіткен Ресейдің императоры: I Александр

Суретте “киіз басу” (күшті сурет иә? 😅)

“Үйге киіздер немесе кілемдер төселеді” деп қазақтардың үйлері жайлы жазған: Георги 😉

“Қой жүнінен жасалған киізден бөлек, жіп те иіреді, оларды түрлі түске бояп, ұзын маталар тоқиды” деп жазған: А. Гейнс 😊

Кілем тоқылу екіге бөлінеді: түкті және түксіз (тықыр) 😘

Кілем даярлаудың өте күрделігіне байланысты “асар” жасалып отырған ☺️

1921 жылы 8-10 наурызда РК(б)П X сьезінде “жаңа экономикалық саясатқа” көшу туралы шешім қабылданды 😎

ЖЭС-тің мазмұны: 1) жалға алу мен жалдамалы еңбекке рұқсат ету
2) азық-түлік салғыртын, азық-түлік салығымен алмастыру🤝

1921 жылдан бастап “ақша реформасы” жүргізіле бастады 👏🏻

1922 жылдың соңында айналымға орнықты валюта - кеңестік қызыл ақша шығарылды 🫶

1923 жылы пайдалануға берілген Риддер қорғасын зауыты бүкіл одақта өндірілетін қорғасынның 40%-ын берді 🫶

Қарсақпай мыс комбинаты мыс өндіруді 1927 жылы бастады 👏🏻

ЖЭС-тің хронологиясы 1921-1925 жылдары 🤗

Қайырлы күн, оқушылар🤗

Жаңа жыл мейрамымен құттықтаймын😘

2024 сендер үшін ең берекелі жылдардың қатарынан болсын, 2024 ке қойған арман-мақсаттарың орындала берсін 🤗🤲
Ізгі тілекпен Бердібек ағайларың 😍

Ескерту: бұл канал жаңа жылдық демалыстардан кейін, өз жұмысын қайта бастайды. Қазір демалыс 😅

Сурет авторы Петр Хлудовтың шәкірті Әбілхан Қастеев 🤗

Бірінші қазақ суретшісі Әбілхан Қастеев 1934 жылы Мәскеуге жіберіліп, сол жерде кескіндеме шеберлігінде оқыды, орыс реализмінің дәстүрлерін зерделеді 🤗

Әбілхан Қастеев “Алым жинаушы молда”, “Құрғақшылық кезіндегі дұға ету”, “Кәрі байдың құдалығы”, “Амангелді портреті”, “Амангелдінің шабуылы” жұмыстар топтамасын, тамаша пейзаждар салды 🫶

Қастеевтен басқа, О.Таңсықбаев деген суретші болды. Ол “Көш”, “Туған ауылда”, “Таң” картиналарын, Жамбыл туралы картиналар мен композициялар сериясын жасады 👏🏻✊

Суретте 1924 жылы “алгебра” оқулығын жазып аяқтаған Қаныш Сәтбаев 😎

1946 жылы құрылған Қазақ КСР Ғылым академиясының президенті 🫶

Қазақстандағы бірінші жоғары оқу орны Қазақ педагогикалық институты (қазір Абай атындағы Қаз ҰПУ): 1928 жылы Алматыда ашылды 🫶 (1935 жылы Абайдың есімі берілді)

1929 жылы Алматыда “Малдәрігерлік-зоотехникалық” институты ашылды

1930 жылы Алматыда “Ауыршаруашылық” институты ашылды

1931 жылы Алматыда “Медициналық” институт ашылды 🫰🏻

1934 жылы “Тау-кен металлургия” институты (қазіргі Қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық техникалық университеті) ашылды 👍

1934 жылы республикада бірінші университет С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университеті (қазіргі әл-Фараби атындағы ҚазҰУ) құрылды 🤝

Суретте Алашорда үкіметінің “Торғай бөлімшесінің” басшысы Ахмет Байтұрсынұлы 🥰

Азамат соғысының болуына байланысты Қазақстанда Алашорда үкіметінің үш бөлімшесі құрылды 👍

Семейде Әлихан Бөкейхан басқарған “Шығыс бөлімшесі” 🤗

Батыс Қазақстанда Жаһанша және Халел Досмұхамедовтер басқарған “Батыс бөлімшесі” 😘

Торғайда А.Байтұрсынұлы басқарған “Торғай бөлімшесі” 🫶

Суретте “Алаш” автономиясының төрағасы Ә.Бөкейхан 😍

1917 жылы 5-13 желтоқсан күндері Орынбор қаласында II Бүкілқазақтық сьезд болып өтті. Сьезде Алаш автономиясы құрылғандығы жарияланды 🥰

25 адамнан құралған - Алашорда ұлттық кеңесі сайланды 🤗

1918 жылы қаңтарда Алашорда үкіметі кеңес үкіметімен: РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің төрағасы В.И.Ленинмен және РКФСР ұлт істері жөніндегі халық комиссары И.В.Сталинмен “Алаш” автономиясын тану туралы келіссөздерді бастады 🤝

1918 жылы 19-20 наурызда Ә.Бөкейхан мен оның орынбасары Х.Ғаббасов В.И.Ленинмен жаңа құрылған “Алаш” қазақ автономиясын тану туралы телеграф арқылы келіссөздер жүргізді 👏🏻

Эфир басталдыыыы

Суретте Қызылордадағы алғашқы қазақ театры. Қазіргі Н.Бекежанов атындағы Қызылорда облыстық музыкалық-драма театры 🇰🇿🤝

Бірінші қазақ театры 1926 жылы Қызылордада құрылды. Режисері Жұмат Шанин. Театрда алғаш қойылған “Еңлік-Кебек” пьесасы. 1937 жылы Қазақ драма театры академиялық театр атағын алды 👏🏻

1938 жылы “Ленфильм” киностудиясының қолдауымен “Амангелді” бірінші дыбыстық фильмі түсірілді 🫶

Суретте қоныс аударушылар керуені 👍

1881 жылы Қытай мен Ресей империясы арасында Санкт-Петербург бейбіт келісімшарты жасалды 🤝. Ол бойынша ұйғырлар мен дүнгендер бір жылдың ішінде Жетісу облысының аумағына қоныс аударуға құқықты болды 👍

1897 жылы алғашқы халық санағы болды 🫶

1897 жылы қазақ жеріндегі ұйғырлардың саны 56 мың, дүнгендердің саны 14 мыңға жетті 👍

Ұйғырлар мен дүнгендер негізінен Верный және Жаркент уездеріне орналастырылды 🤝

Суретте қоныс аударушылар. 1870 жыл 🤫

1861 жылы Ресейде шаруаларды крепостниктік, яғни басыбайлы езгіде ұстау жойылды 👍

1866 жылы Батыс Сібір Бас басқармасы шаруалардың Қазақстан аумағына өз беттерінше қоныс аударуына рұқсат етті 🤝

“Хадоктар” деп: Қазақстанға қоныс аударғысы келген орыс шаруалары әдетте ең алдымен жерді көріп қайтушыларды атаған

1868 жылы Г.А.Колпаковскийдің басшылығыменен “Жетісуға шаруалардың қоныс аударуы туралы уақытша Ережелер” жасалды 🤝

1892 жылы Транссібір теміржолының құрылысы басталды. Ол Қазақстанның солтүстік өңірін басып өтті 👍

Суретте Жүсіп Баласағұни 🫶

Жүсіп XI ғасырдың бірінші ширегінде Қарахан мемлекетінің орталығы Баласағұнда дүниеге келді. Араб, парсы тілдерін жетік білді 👌

“Құтты білік” еңбегін жазды. Бұл еңбек түркі тілінде жазылған алғашқы энциклопедиялық еңбек болып табылады👏🏻

Жүсіп Баласағұни өз шығармасын қарахандықтар билеушілеріне арнады, осы еңбегі үшін ақынға “бас уәзір” атағы берілді 👍