Химия | ҰБТ 2025

10-сыныпқа арналған сұрақ-жауаптар:
Химиялық реакциялар
1. Реакция жылдамдығы дегеніміз не?
– Заттардың концентрациясының уақыт бойынша өзгеру жылдамдығы.
2. Катализатор қандай қызмет атқарады?
– Реакция жылдамдығын өзгертеді, бірақ өзі өзгеріссіз қалады.
3. Тотығу және тотықсыздану процестері қалай анықталады?
– Электрон беру – тотығу, электрон қосу – тотықсыздану.
4. Химиялық реакцияның жылдамдығына әсер ететін факторлар қандай?
– Температура, қысым, концентрация, катализатор және беттік аудан.
5. Тепе-теңдік күйі дегеніміз не?
– Химиялық реакцияда өнімдер мен бастапқы заттардың концентрациясы тұрақты болатын жағдай.
6. Эндотермиялық және экзотермиялық реакциялардың айырмашылығы қандай?
– Эндотермиялық – жылу сіңіреді, экзотермиялық – жылу бөледі.
7. Массаның сақталу заңының мағынасы қандай?
– Реакция кезінде заттардың массасы өзгермейді.
Электролиттік диссоциация
1. Электролит дегеніміз не?
– Суда ерігенде иондарға ыдырап, электр тогын өткізетін зат.
2. Күшті электролиттерге мысал келтіріңіз.
– HCl, NaOH, H₂SO₄.
3. Әлсіз электролит дегеніміз не?
– Аз мөлшерде иондарға ыдырайтын заттар (мысалы, CH₃COOH).
4. Ион алмасу реакциясы қалай жүреді?
– Иондар ерітіндіде өзара орын ауыстырады.
5. Электролиттік диссоциацияның теңдеуі дегеніміз не?
– Мысалы: NaCl → Na⁺ + Cl⁻.
6. Электролиттік диссоциацияға не әсер етеді?
– Температура, еріткіштің табиғаты, заттың концентрациясы.
7. Гидролиз процесі дегеніміз не?
– Тұздардың су молекуласымен әрекеттесіп, әлсіз қышқыл немесе негіз түзуі.
Қышқылдар, негіздер және тұздар
1. Қышқылдардың жалпы қасиеттері қандай?
– Қышқылдар сутегі иондарын (H⁺) бөледі, дәмі қышқыл, индикаторларды өзгертеді.
2. Күшті қышқылдарға мысал келтіріңіз.
– HCl, H₂SO₄, HNO₃.
3. Амфотерлі заттар дегеніміз не?
– Қышқылмен де, негізбен де әрекеттесетін заттар (мысалы, Al(OH)₃).
4. Негіздер қалай анықталады?
– Негіздер OH⁻ иондарын бөліп, сілтілі орта түзеді.
5. Тұздар қандай реакциялар нәтижесінде түзіледі?
– Қышқыл мен негіздің нейтралдану реакциясы нәтижесінде.
6. Қышқылдық-негіздік индикаторлардың мысалдары қандай?
– Лакмус, фенолфталеин, метилоранж.
7. Суда ерімейтін тұздарға мысал келтіріңіз.
– BaSO₄, AgCl, CaCO₃.
Металдар және олардың қасиеттері
1. Сілтілік металдардың негізгі қасиеттері қандай?
– Жұмсақ, тығыздығы төмен, реакцияға тез түседі.
2. Металдар электр тогын қалай өткізеді?
– Еркін электрондар қозғалысы арқылы.
3. Коррозия дегеніміз не?
– Металдардың қоршаған ортаның әсерінен бұзылуы.
4. Мыс пен алюминийдің қолданылу салалары қандай?
– Мыс – электрөткізгіштерде, алюминий – авиацияда және құрылыс саласында.
5. Тотықсыздандырғыш ретінде қолданылатын металл қандай?
– Натрий немесе магний.
6. Металдар қалай алынады?
– Металл кендерін тотықсыздандыру немесе электролиз арқылы.
7. Металлургия саласында қолданылатын маңызды процесс қандай?
– Домна пешінде темір алу.
Термохимия
1. Энтальпия дегеніміз не?
– Жүйенің жылу мөлшерін сипаттайтын энергия өлшемі.
2. Термохимиялық теңдеуде не көрсетіледі?
– Реакция жылу эффектісі.
3. Экзотермиялық реакциялардың мысалы қандай?
– CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O + жылу.
4. Эндотермиялық реакциялар қалай жүреді?
– Жылуды сырттан сіңіреді (мысалы, фотосинтез).
5. Байланыс энергиясы дегеніміз не?
– Химиялық байланыстарды үзуге қажет энергия мөлшері.
6. Реакцияның жылу эффектісіне қандай факторлар әсер етеді?
– Температура, қысым, бастапқы заттардың күйі.
7. Жану реакциясының маңызы неде?
– Энергияны босатып, жылу мен жарық бөледі.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

ҚАҢТАР ҰБТ СҰРАҚТАРЫН ЖІБЕРІП АЛМАҢЫЗ👇🏻
https://youtube.com/live/k-G8lTu72sI?feature=share

ДАЙЫНБЫЗБА🙃

СЛИВ СҰРАҚТАР ТАЛДАП ЖІБЕРЕМІЗ БЕ

ҚАЙЫРЛЫ КЕШ ҚАЛАЙСЫЗДАР

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

ҰБТ-да келу ықтималдылығы 90% сұрақтарды Quizizz тесттер арқылы жатта. Оқушыларымыз Қ.тарихтан 17+; таңдау пәндерден 40+ балл жинады.

🔹1 рет қана төлем жасалады. Барлық тесттер 2025ж Шілде айының соңына дейін сақталады.

🔹Тестті 2-3 рет өтіп, толықтай жаттап аласыз.

🔹Әр пәннен 4000-5000 сұрақ

🔹Қамтылған пәндер: Қазақстан тарихы,  Дүниежүзі тарихы, География, Биология, Химия, Физика, Ағылшын, Қазақ тілі, Қазақ әдебиетті, Информатика, Құқық негіздері, Мат сауаттылық, Орыс тілі, Орыс әдебиеті

🔹Құны  1490.

  "2+1 Акциясы"

🔴Толық ақпаратпен танысу, толып тұрған отзывтарды көру👇🏻

https://shabytubt.tilda.ws/

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

❤️ Бүгін (14.01) кіріп шыққан оқушылар болса, келіп жатқан сұрақтарды жібере қойсаңдар🙌

Осында жазайық 🙌🏼

@kisellllss

Викторинада талдаймын. Бір-бірімізге көмек көрсетейік🫶

9-сынып химиясы:

1. Д.И. Менделеев қандай заңды ашты?
– Химиялық элементтердің қасиеттері олардың атомдық массасына периодты түрде тәуелді.


2. Атомның ядросын кім ашты?
– Эрнест Резерфорд.


3. Электрон қабаттарының саны неден тәуелді?
– Атомның реттік нөмірінен.


4. Химиялық байланыс энергиясы дегеніміз не?
– Байланысты үзу үшін қажетті энергия мөлшері.


5. Иондық қосылыстардың негізгі қасиеттері қандай?
– Жоғары балқу температурасы және суда жақсы еруі.


6. Полюсті коваленттік байланыс дегеніміз не?
– Байланысқан атомдар арасындағы электрон тығыздығы бірдей бөлінбейтін байланыс.


7. Электртерістігі жоғары элементтерге мысал келтіріңіз.
– Фтор, оттек, азот.


8. Тотығу дәрежесі дегеніміз не?
– Атомның шартты зарядын көрсететін сан.


9. Қаныққан ерітінді дегеніміз не?
– Берілген температурада заттың ең көп мөлшері еріген ерітінді.


10. Ерігіштік дегеніміз не?
– 100 г суда заттың қанша грамм ери алатынын көрсететін шама.


11. Қышқылдардың диссоциациялану нәтижесінде не түзіледі?
– H⁺ иондары.


12. Тұздардың айырылу реакциясы қалай жүреді?
– Жоғары температурада күрделі тұздар қарапайым заттарға ыдырайды.


13. Гидроксидтердің айырылу нәтижесінде не түзіледі?
– Металл оксиді және су.


14. Оксидтердің химиялық қасиеттері қандай?
– Негіздік, қышқылдық, амфотерлі.


15. Қышқылдар металдармен әрекеттескенде қандай газ бөлінеді?
– Сутек газы (H₂).


16. Металдардың кернеу қатарында алтынның орны қандай?
– Ол ең соңғы орында, химиялық белсенділігі төмен.


17. Сілтілік металдарға қандай элементтер жатады?
– Литий, натрий, калий.


18. Алюминийдің амфотерлі қасиеті неден байқалады?
– Ол қышқылдармен де, негіздермен де әрекеттеседі.


19. Судың полюсті молекула болу себебі неде?
– Оттек пен сутек атомдарының электртерістік мәндерінің айырмашылығында.


20. Электролиттерге мысал келтіріңіз.
– HCl, NaOH, K₂SO₄.


21. Электролиттердің мықтылығы неден тәуелді?
– Диссоциация дәрежесінен.


22. Қышқылдық оксидтер қандай орта түзеді?
– Қышқылдық орта.


23. Карбонаттарға қышқыл әсер еткенде не түзіледі?
– Көмірқышқыл газы, су және тұз.


24. Гидролиз процесі қандай ортада өтеді?
– Су ортасында.


25. Амфотерлі гидроксидтерге мысал келтіріңіз.
– Zn(OH)₂, Al(OH)₃.


26. Химиялық реакцияның жылдамдығы неден тәуелді?
– Температура, концентрация, катализатор.


27. Катализатор дегеніміз не?
– Реакция жылдамдығын өзгертетін, бірақ өзі өзгермейтін зат.


28. Қышқылдардың тұздармен әрекеттесуі нәтижесінде не түзіледі?
– Жаңа тұз және жаңа қышқыл.


29. Ауыр металдардың қоршаған ортаға әсері қандай?
– Олар улы және тірі организмдерге зиян келтіреді.


30. Молекулааралық байланыстарға мысал келтіріңіз.
– Сутектік байланыс, диполь-диполь әрекеттесуі.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
5/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Достарыңызбен бөлісуді ұмытпаңыз, әрине олардың да жоғары балл алғанын қаласаңыз💬

9-сынып химиясы:

1. Зат массасының сақталу заңы қалай тұжырымдалады?
– Химиялық реакцияда кіретін заттардың массасы өнімдердің массасына тең.


2. Молярлық масса дегеніміз не?
– Бір моль заттың массасы, өлшем бірлігі – г/моль.


3. Авогадро санының мәні қандай?
– 6.022 × 10²³ молекулалар немесе атомдар 1 мольге сәйкес келеді.


4. Зат мөлшері дегеніміз не?
– Заттың мольдермен өлшенетін мөлшері.


5. Химиялық реакцияның теңдеуінде коэффициенттердің мәні қандай?
– Заттардың стехиометриялық қатынасын көрсетеді.


6. Тотығу дегеніміз не?
– Электрондардың берілуі немесе тотығу дәрежесінің артуы.


7. Тотықсыздану дегеніміз не?
– Электрондардың қосылуы немесе тотығу дәрежесінің төмендеуі.


8. Оксидтер дегеніміз не?
– Екі элементтен тұратын, оның біреуі оттек болатын қосылыстар.


9. Қышқыл дегеніміз не?
– Сутек иондары (H⁺) түзетін заттар.


10. Негіздер дегеніміз не?
– Гидроксид иондарын (OH⁻) түзетін заттар.


11. Тұз дегеніміз не?
– Қышқыл мен негіздің әрекеттесуінен түзілетін қосылыстар.


12. pH дегеніміз не?
– Ерітіндідегі сутек иондарының концентрациясын сипаттайтын өлшем.


13. Электролиттік диссоциация дегеніміз не?
– Электролиттердің суда еріп, иондарға ыдырауы.


14. Иондық байланыс дегеніміз не?
– Металл мен бейметалл арасында электрондардың берілуінен пайда болатын байланыс.


15. Коваленттік байланыс түрлері қандай?
– Полюсті және полюссіз.


16. Қышқылдық оксидтерге мысал келтіріңіз.
– CO₂, SO₃.


17. Негіздік оксидтерге мысал келтіріңіз.
– Na₂O, CaO.


18. Амфотерлі оксидтер дегеніміз не?
– Қышқылдармен де, негіздермен де әрекеттесетін оксидтер.


19. Амфотерлі оксидтерге мысал келтіріңіз.
– ZnO, Al₂O₃.


20. Судың электролизі кезінде қандай өнімдер түзіледі?
– Оттек (O₂) және сутек (H₂).


21. Судың химиялық қасиеттері қандай?
– Қышқылдармен, негіздермен, металдармен әрекеттеседі.


22. Негіздердің суда еру нәтижесінде не түзіледі?
– Гидроксид иондары (OH⁻).


23. Ерітіндінің концентрациясы дегеніміз не?
– Еріткіштің белгілі көлеміндегі еріген зат мөлшері.


24. Массалық үлес қалай анықталады?
– Еріген заттың массасының ерітіндінің жалпы массасына қатынасы.


25. Экзотермиялық реакция дегеніміз не?
– Жылу бөлінуімен жүретін реакция.


26. Эндотермиялық реакция дегеніміз не?
– Жылу сіңірумен жүретін реакция.


27. Металдардың белсенділік қатарында сутек қай жерде орналасқан?
– Ортада, тек одан белсенді металдар сутекті ығыстыра алады.


28. Қыздыру кезінде металдар қандай қосылыстар түзеді?
– Оксидтер.


29. Тұздардың гидролизі дегеніміз не?
– Тұздың суда еруі кезінде иондардың су молекулаларымен әрекеттесуі.


30. Химияның өндірістегі маңызы қандай?
– Металлургия, тыңайтқыштар, пластмасса және дәрі-дәрмек өндірісінде маңызды рөл атқарады.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

ҰБТ-да келіп жүрген сұрақтардың Quizizz тесттер жинағын АКЦИЯМЕН алып үлгер

✅Келесі сілтеме арқылы хабарлас - wa.me/77002591601

ҰБТ-да келу ықтималдылығы 90% сұрақтарды Quizizz тесттер арқылы жатта. Оқушыларымыз Қ.тарихтан 17+; таңдау пәндерден 40+ балл жинады.

🔹1 рет қана төлем жасалады. Барлық тесттер 2025ж Шілде айының соңына дейін сақталады.

🔹Тестті 2-3 рет өтіп, толықтай жаттап аласыз.

🔹Әр пәннен 4000-5000 сұрақ

🔹Қамтылған пәндер: Қазақстан тарихы,  Дүниежүзі тарихы, География, Биология, Химия, Физика, Ағылшын, Қазақ тілі, Қазақ әдебиетті, Информатика, АҚҚ, Мат сауаттылық, Орыс тілі, Орыс әдебиеті

🔹Құны  1490.

  "2+1 Акциясы"

🔴Толық ақпаратпен танысу, толып тұрған отзывтарды көру👇🏻

https://shabytubt.tilda.ws/

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

11 сынып базасы

1. Органикалық химиядағы көміртегі қосылыстарының ерекшелігі неде?
– Көміртегінің тізбек құру қабілеті.
2. Органикалық қосылыстардың гибридизация түрлерін атаңыз.
– sp, sp², sp³.
3. Электрондық тығыздықтың ығысуына байланысты қандай эффектілер бар?
– Индуктивті, мезомерлік, гиперконъюгация.
4. Бензол молекуласының құрылымдық ерекшелігі қандай?
– Қосарланған электрондық жүйе (делокализация).
5. Алкандардың галогендеу реакциясы қандай механизм бойынша жүреді?
– Радикалдық механизм.
6. Алкендер мен алкиндердің химиялық белсенділігі неге байланысты?
– π-байланыстың болуы.
7. Карбон қышқылдарының қышқылдық қасиеті қай топқа байланысты?
– -COOH тобына.
8. Көмірсутектердің жану реакциясының жалпы теңдеуі қандай?
– CxHy + O₂ → CO₂ + H₂O.
9. Альдегидтер мен кетондардың айырмашылығы неде?
– Альдегидтерде -CHO тобы, кетондарда -CO- тобы бар.
10. Нуклеофильді орынбасу реакциясы қандай қосылыстарға тән?
– Галогеналкандарға.
11. Спирттердің дегидратация реакциясы қандай өнім береді?
– Алкендер.
12. Карбон қышқылдарының тұз түзу реакциясы қандай жағдайларда жүреді?
– Сілтілермен әрекеттескенде.
13. Қанықпаған көмірсутектердің бромды судағы реакциясының белгісі қандай?
– Бром түссізденеді.
14. Этиленгликоль мен глицериннің негізгі қолданылу салалары қандай?
– Антифриз, косметика өндірісі.
15. Анилиннің химиялық қасиеттері қандай?
– Тотықсыздандыру, электрофильді орынбасу.
16. Полимерлену реакциясында қандай өнім түзіледі?
– Полимер.
17. Ароматты қосылыстардың жану реакциясындағы ерекшелігі неде?
– Көп мөлшерде күйе түзеді.
18. Пептидтік байланыс қандай реакция арқылы түзіледі?
– Конденсация реакциясы.
19. Нуклеин қышқылдарының негізгі мономері не?
– Нуклеотид.
20. Амидтердің гидролизі қандай жағдайларда жүреді?
– Қышқыл немесе сілті қатысында.
21. Эстерлердің гидролизі қандай өнім береді?
– Қышқыл және спирт.
22. Биологиялық катализаторлар дегеніміз не?
– Ферменттер.
23. Көмірсулардың гидролизі қандай мономерлерге әкеледі?
– Моносахаридтерге.
24. Аспириннің химиялық құрамы қандай?
– Салицил қышқылының ацетат туындысы.
25. Қаныққан және қанықпаған майлардың айырмашылығы неде?
– Қанықпаған майларда қос байланыстар бар.
26. Аминқышқылдарының изоэлектрлік нүктесі деген не?
– Зарядтың нөлге тең болатын рН мәні.
27. Мочевина қандай реакция нәтижесінде түзіледі?
– Көмірқышқыл газы мен аммиактың әрекеттесуі.
28. Поликонденсация реакциясы нәтижесінде қандай өнімдер түзіледі?
– Полимер және шағын молекулалар (H₂O, HCl).
29. Қазіргі заманғы органикалық химияның негізгі зерттеу бағыттары қандай?
– Жаңа материалдар, дәрілер, жасыл химия.
30. Биоыдырайтын пластиктер қандай полимерлерден жасалады?
– Полилактид, полигидроксиалканоат.

Құрметті түлектер!

Жаңа жыл құтты болсын! 🎄
Бұл жыл сіздер үшін ерекше маңызды кезең, өйткені болашаққа бастайтын үлкен қадам — ҰБТ уақыты жақындап келеді. Баршаңызға алдағы емтихандарда сабырлық, сенімділік және табыс тілейміз!

2025 жыл тек жоғары балл, қуанышты жаңалықтар мен жетістіктер жылы болсын! Бар күш-жігерлеріңізді жинап, армандарыңызға жету жолында аянбай еңбек етіңіздер. Біз сіздерге сенеміз!

Сәттілік және жаңа жылдық керемет көңіл-күй тілейміз! ✨
Топ әкімшілігі.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

8-сынып химиясы: 30 сұрақ-жауап

1-10: Жалпы түсініктер
1. Химия дегеніміз не?
– Заттардың құрамы, құрылымы және қасиеттерін зерттейтін ғылым.

2. Атом дегеніміз не?
– Химиялық элементтің ең кіші бөлшегі.

3. Молекула дегеніміз не?
– Бірнеше атомдардың химиялық байланыс арқылы қосылған бөлшегі.

4. Химиялық элемент дегеніміз не?
– Ядро заряды бірдей атомдардың жиынтығы.

5. Протон дегеніміз не?
– Позитивті зарядталған ядро бөлшегі.

6. Нейтрон дегеніміз не?
– Зарядсыз ядро бөлшегі.

7. Электрон дегеніміз не?
– Теріс зарядталған бөлшек, ол ядроның айналасында қозғалады.

8. Моль дегеніміз не?
– Құрамында 6,022×10²³ бөлшек болатын зат мөлшері.

9. Химиялық формула дегеніміз не?
– Заттың құрамын көрсететін таңбалар мен сандардың жиынтығы.

10. Периодтық кесте дегеніміз не?
– Элементтердің атомдық массалары мен қасиеттеріне байланысты орналастырылған жүйесі.

11-20: Химиялық қосылыстар және реакциялар
11. Оксид дегеніміз не?
– Оттек атомы басқа элементтермен қосылған қосылыс.

12. Қышқылдар дегеніміз не?
– H⁺ иондарын босата алатын қосылыстар.

13. Сілтілер дегеніміз не?
– OH⁻ иондары бар негіздер.

14. Тұз дегеніміз не?
– Металл ионы мен қышқыл қалдығынан тұратын қосылыс.

15. Химиялық реакция дегеніміз не?
– Бір заттардың басқа заттарға айналу процесі.

16. Экзотермиялық реакция дегеніміз не?
– Жылу бөлінетін химиялық реакция.

17. Эндотермиялық реакция дегеніміз не?
– Жылу сіңірілетін химиялық реакция.

18. Химиялық реакция теңдеуі дегеніміз не?
– Реакцияға қатысатын заттар мен өнімдерді көрсететін жазба.

19. Катализатор дегеніміз не?
– Реакция жылдамдығын өзгертетін, бірақ өзі өзгермейтін зат.

20. Тотықсыздану дегеніміз не?
– Заттың электрон қосып алу процесі.

21-30: Химиялық ерітінділер мен заңдар
21. Ерітінді дегеніміз не?
– Бір заттың екінші затта еріген біртекті қоспасы.

22. Еріткіш дегеніміз не?
– Еріген затты ерітетін зат.

23. Еріген зат дегеніміз не?
– Ерітінді құрамындағы еріген компонент.

24. Қаныққан ерітінді дегеніміз не?
– Белгілі температурада ең көп мөлшерде зат еріген ерітінді.

25. Электролиз дегеніміз не?
– Электр тогының әсерінен химиялық заттардың ыдырауы.

26. Авогадро саны дегеніміз не?
– 6,022×10²³ бөлшек/моль болатын тұрақты шама.

27. Қысымның химиялық реакцияға әсері қандай?
– Газ күйіндегі реакция жылдамдығын арттырады немесе төмендетеді.

28. Температураның химиялық реакцияға әсері қандай?
– Температура артқан сайын реакция жылдамдығы артады.

29. Зат массасының сақталу заңы қандай?
– Реакция кезінде заттардың массасы өзгермейді.

30. Зат мөлшері (ν) қалай есептеледі?
– Формула: ν = m / M, мұндағы \(m\) – зат массасы, \(M\) – молярлық масса.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

🧠9 сынып базасынан алынған сұрақтар мен жауаптар💥
Металл коррозиясы дегеніміз не? – Металдың сыртқы ортаның әсерінен бұзылуы
Электролиз процесінің қолданылу аясы қандай? – Металл алу, су тазарту, қаптау жұмыстарында
Иондық байланыс қалай түзіледі? – Металл мен бейметалл атомдары арасында электрондар алмасуы арқылы
Нейтралдану реакциясының мәні қандай? – Қышқыл мен негіз әрекеттесіп, тұз бен су түзілуі
Катализатордың қызметі қандай? – Реакция жылдамдығын өзгерту (арттыру немесе баяулату)
Қышқылдардың жалпы қасиеттері қандай? – Қышқыл дәмі бар, индикаторларды өзгертеді, металлдармен әрекеттеседі
Көмірсутектердің негізгі қолдану салалары қандай? – Отын, пластмасса, химия өнеркәсібі
Сутектің қасиеттеріне не жатады? – Жеңіл газ, жанғыш, тотықсыздандырғыш қасиеті бар
Оттектің табиғаттағы ролі қандай? – Тіршілік үшін қажет, органикалық заттардың тотығуында қатысады
Аммиак қай салаларда қолданылады? – Тыңайтқыш өндірісі, медицина, тоңазытқыштар
Сілтілердің негізгі қасиеттері қандай? – Жұмсақ сабын тәріздес, индикаторларды өзгертеді, қышқылдармен әрекеттеседі
Органикалық қосылыстардың негізгі ерекшелігі қандай? – Көміртек атомдарының тізбектерінен тұрады
Күкірт қышқылының қолданылуы қандай? – Тыңайтқыш, бояу, металл тазарту
Молекулалық масса қалай есептеледі? – Барлық атомдық массаларды қосу арқылы
Реакция жылдамдығына температура қалай әсер етеді? – Температура жоғарылаған сайын жылдамдық артады
Судың қасиеттеріне не жатады? – Еріткіш, жоғары жылу сыйымдылықты, химиялық тұрақты
Азоттың табиғаттағы маңызы қандай? – Ақуыздар мен ДНҚ құрамында болады, тыңайтқыштар құрамына кіреді
Гальваникалық элемент дегеніміз не? – Химиялық энергияны электр энергиясына айналдыратын құрылғы
Тотықсыздандырғыш дегеніміз не? – Электрондарды беретін зат
Тотығу дәрежесі дегеніміз не? – Атомның шартты зарядын анықтайтын сан
Алкандардың негізгі қолданылуы қандай? – Отын, майлау материалдары ретінде
Әктас қайда қолданылады? – Құрылыс материалдары, цемент өндірісі, топырақтың қышқылдығын азайту
Металдардың электр өткізгіштігі қандай қасиетке негізделеді? – Еркін электрондардың қозғалысына
Көміртек атомдарының валенттігі қандай? – Төрт валентті
Қанықпаған көмірсутектер дегеніміз не? – Қос немесе үш байланысы бар көмірсутектер
Оттекті органикалық қосылыстарға қандай заттар жатады? – Спирттер, эфирлер, қышқылдар
Ауаның негізгі компоненттері қандай? – Азот, оттек, көмірқышқыл газы, су буы
Мұнайды айыру процесі қалай аталады? – Ректификация
Периодтық кестені кім жасады? – Д.И. Менделеев

https://t.me/himiyamektebi

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

🔷#Аралас🔷
Карбон қышқылдарының жалпы формуласы қандай? – CnH2nO2
Карбон қышқылдарының негізгі функционалды тобы қандай? – Карбоксил тобы (-COOH)
Құмырсқа қышқылының молекулалық формуласы қандай? – HCOOH
Сірке қышқылының химиялық формуласы қандай? – CH3COOH
Карбон қышқылдарының физикалық қасиеті қандай? – Жағымсыз иісті, суда ерігіш
Молекулалық массасы үлкен қышқылдардың агрегаттық күйі қандай? – Қатты
Карбон қышқылдары қалай түзіледі? – Алкандарды, алкендерді, алкиндерді тотығу арқылы
Сірке қышқылын күнделікті өмірде қайда қолданады? – Тамақ өндірісінде, әсіресе консервілеуде
Құмырсқа қышқылының негізгі қолданылуы қандай? – Медицинада және бояулар өндірісінде
Этан қышқылы дегеніміз не? – Сірке қышқылының екінші атауы
Сірке қышқылының судағы ерігіштігі қандай? – Өте жақсы ериді
Құмырсқа қышқылының иісі қандай? – Өткір, күйдіргіш
Карбон қышқылдары қандай химиялық реакцияларға қатысады? – Эфирлену, бейтараптану, қосылу
Сірке қышқылының қайнау температурасы шамамен қандай? – 118 °C
Этан қышқылының химиялық қасиеттері қандай? – Қышқылдық және бейтараптану реакциялары
Карбон қышқылдары қандай өнеркәсіптерде қолданылады? – Химия, тамақ, медицина
Сірке қышқылын өндіруде қандай әдіс қолданылады? – Аэробты тотығу әдісі
Метан қышқылы қандай атаумен белгілі? – Құмырсқа қышқылы
Карбон қышқылдары қай функционалдық топтармен әрекеттеседі? – Спирттермен, аминдермен
Карбон қышқылдарының суда ерігіштігі неге тәуелді? – Молекулалық массасына
Карбон қышқылдарының қатты түрлері қандай? – Жоғары молекулалық массалы қышқылдар
Сірке қышқылының рН мәні қандай? – 2-3 аралығында
Карбон қышқылдарының қосылыстарының тағы бір атауы қандай? – Эфирлер
Карбон қышқылдарының хош иісті түріне мысал келтіріңіз. – Бензой қышқылы
Бензой қышқылы қандай қышқыл түріне жатады? – Ароматты қышқыл
Карбон қышқылдары қалай бейтараптанады? – Негіздермен реакцияласу арқылы
Карбон қышқылдары табиғатта қайда кездеседі? – Көкөністерде, жемістерде, адам ағзасында
Эфирлену реакциясының өнімдері қандай? – Эфир және су
Сірке қышқылының қолдану саласына мысал келтіріңіз. – Дәрі-дәрмек өндірісі
Карбон қышқылдарының адам ағзасындағы рөлі қандай? – Метаболизм процесіне қатысады

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

👆2 сағат қалды🤯

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

Достарыңызбен бөлісуді ұмытпаңыз, әрине олардың да жоғары балл алғанын қаласаңыз💬

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
8/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

🔩Металдардың тұз ерітінділерімен әрекеттесуі🧂
Металдар мен олардың құймаларының қоршаған орта әсерінен бүлінуі – жемірілу
Темір мен оның құймаларының жемірілуі – таттану
Металдардың жемірілуі бөлінеді – химиялық және электрохимиялық
Металл бетінің құрғақ оттек немесе басқа газдардың әсерінен бұзылуы – химиялық жемірілу немесе газдық жемірілу
Қышқыл, сілті, тұз ерітінділерінің әсерінен металдың бұзылуы –
электрохимиялық жемірілу
Жемірілуден қорғайтын негізгі әдіс – металдың бетін қаптау
Металдың бетін қаптау түрлері – металдық жабын, бейметалл жабын

➕Зат мөлшері➖
Массасы 12 г (0,012 кг) көміртекте қанша бөлшектер (атомдар
немесе молекулалар) болса, сонша бөлшектері бар заттың
мөлшері – моль
6,02 *1023 саны – Авoгадро саны (Na)
Заттың бір мольінің массасы – мольдік масса

n=m/Mr; n=N/Na: V=V/Vm
n – зат мөлшері
N – атом саны
Na – Авогадро саны, тұрақты (6,02 *1023) m – зат массасы
Mr – салыстырмалы молекулалық масса V – зат көлемі
Vm – қалыпты жағдайдағы көлем (22,4 л/моль)
“Бірдей жағдайда (температура мен қысымда) әртүрлі газдардың бірдей көлеміндегі молекулалар саны бірдей болады”,-деп
тұжырымдама жасаған ғалым – А.Авoгадро
Қалыпты жағдайда кез келген газ алатын көлемі – 22,4л
Химиялық реакцияда әрекеттесетін газдар мен түзілген өнім
көлемдерінің қатынасы кіші бүтін сандар болады деп тұжырымдалған заң – Гей-Люссактың көлемдік қатынас заңы
p=M/Vm зат тығыздығының формуласы
р=тығыздық (г/мл)

https://t.me/himiyamektebi

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

Алкиндердің алынуы
1. Өнеркәсіпте ацетиленді көп кездесетін химиялық шикізат — табиғи газдан алады. Метанды пиролиздесе (жоғары температурада қыздырса), ол көміртек пен сутекке айырылатынын білесіңдер. Реакцияны жүргізу жағдайына байланысты метанды айырғанда, ацетилен аралық өнім ретінде түзіледі:

2СН4 → С2Н2 + ЗН2
Егер түзілген ацетиленді реакция жүретін ортадан тез алып кетіп салқындатпаса, ол әрі қарай көміртек пен сутекке айырылып кетеді.

2. Алкиндерді сәйкес алкандарды дегидрлеп алуға болады. Мысалы, этанды 1200°С-қа дейін қыздырғанда, ацетилен мен сутекке айырылады:

С2Н6 → С2Н2 + 2Н2
3. Лабораторияда және күнделікті тұрмыста ацетиленді кальций карбидін сумен әрекеттестіріп алады. Ал кальций карбидін электрпеште сөндірілмеген әк пен коксті жоғары температурада (2000°С) әрекеттестіру арқылы алады:

СаО + ЗС → СаС2 + CO
СаС2 + 2Н2О → Са(ОН)2 + С2Н2[1]
https://t.me/himiyamektebi

Құрамында 3 еселі байланыс бар қанықпаған көмірсутектер - алкиндер.
Алкиндер — құрамында, бір үш еселі байланысы бар жалпы формуласы СnН2n-2 болатын қанықпаған көмірсутектер.

Жалпы формуласы арқылы алкиндердің сәйкес алкендерден де қанықпағандығы басым екенін байқауға болады. Бұған көз жеткізу үшін көміртек сандары бірдей көмірсутектердегі сутектерді салыстырайық:

С2Н6 этан, С2Н4 этен, С2Н2 этин.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?

Баршаға сәлем, қалайсыздар? 👋🏻

Кезекті викторинамызды бастаймыз ба? 🤩✅

❗️2 сағат қалды, үлгеріп қал🫢👆

Әлі дайындықты бастамадың ба, жаным-ау?

✔️ЖЕҢІЛДІКПЕН 34 оқушы тіркеліп үлгерді

❌16 ОРЫН ҚАЛДЫ

🤖Толық ақпарат алу үшін - https://wa.me/message/VGD3NLLBJ6BXO1

5 айдан кейін Қаңтар ҰБТ-да қора болып отырмас үшін, тезірек жаз😘

❗️ҰБТ-дан соң осындай күйде болғың келмейді…

❗️Бірақ, дайындықты әлі де бастамадың. Қаңтар ҰБТ-ға 3 АЙ ҒАНА уақыт қалды

✅Армандаған университетке грантқа түсу үшін, дайындықты дәл қазір бастау керек🫶

🔥Сені смело ГРАНТҚА жеткізетін орталық жайлы толық ақпарат біл🥰👇

🤖Толық ақпарат алу үшін - https://wa.me/message/VGD3NLLBJ6BXO1

❌Алғашқы хабарласатын 50 ОҚУШЫҒА ЖЕҢІЛДІК😍

Алкандарды бірінші мүшесі метан болғандықтан, метан қатарының көмірсутектері немесе парафиндер деп те атайды.

Енді метанның мысалында алкандардың жалпы формуласын пайдаланып есептеу жүргізейік. Жалпы формуладағы CnH2n+2, n - көміртек атомының санын көрсететін бүтін сандар. Көміртек атомының саны бірге тең болғанда (n= 1), сутек атомының саны 2n+2 =2∙1+2 = 4 болады да, ең қарапайым органикалық қосылыс, қаныққан көмірсутек—метанның молекулалық формуласы СН4 шығады.

Көмірсутек молекуласындағы көміртек атомдарының саны екіге тең болғанда (n= 2), алкандардың екінші мүшесі — этанның формуласын С2Н6 табамыз. Осылай алкандардың келесі екілдері: үшінші көмірсутек — пропанның С3Н8, төртінші — бутанның С4Н10 және т.б. басқа алкандардың формулалары анықталады. Яғни, жалпы формуланы CnH2n+2, пайдаланып, алкандар қатарының кез келген мүшесінің формуласын құрастыруға болады.

Алкандардың алғашқы мүшесі метан СН4 мен келесі мүшесі этанның С2Н6 молекулалық құрамын салыстырсақ, бір-бірінен СН2 тобына айырмашылығы бар екенін табамыз. Осы сияқты, этан С2Н6 мен пропанның С3Н8, пропан С3Н8 мен бутанның С4Н10, яғни әр келесі көмірсутектің молекулалық құрамы өзінің алдындағы көмірсутектен СН2 тобына өзгеретіндігін байқауға болады

Жалпы формулалары бірдей, химиялық қасиеттері ұқсас, ал құрамдары бір немесе бірнеше СН2 тобына өзгеріп отыратын заттар гомологтар деп аталады (гр. homologos —ұқсас). Гомологтарды салыстырмалы молекулалық массаларының өсуіне қарай орналастырса, гомологтық қатар түзіледі. СН2 гомологтық айырым деп аталады.

Мұндай гомологтык қатарлар органикалық қосылыстардың барлық кластарына тән. Көмірсутек молекуласынан сутек атомдары үзілген кезде көмірсутек радикалдары түзіледі. Мысалы, метаннан СН4 бір сутек үзілгенде, СН3∙ (СН3—) метил радикалы түзіледі. Радикалдарды атағанда, сәйкес алканның -aн жұрнағы -ил жұрнағына алмастырылады.

Алкандар — молекула құрамындағы көміртек атомдары өзара тек дара σ-байланыстар арқылы байланысқан жалпы формуласы CnH2n+2 болатын алифатты қаныққан көмірсутектер.Алкандардың молекуласындағы әр көміртек атомының барлық төрт валенттігі толығымен, яғни шетіне дейін сутек және көміртек атомдарымен қаныққан. Сондықтан алкандар қаныққан (шектелген) көмірсутектерге жатады.

КІМ НЕШЕ АЛДЫ❓
7/?