სანამ ჩვენ ქართულ პოლიტიკურ პროცესებზე ვართ გადართული, მსოფლიო, კარიბის კრიზისის შემდეგ, ბირთვულ დაპირისპირებასთან ასე ახლოს არსდროს არ ყოფილა.
დღეს დილით რუსეთმა უკრაინის ქალაქ დნეპროპეტროვსკს უახლესი ზებგერითი ბალისტიკური რაკეტები ესროლა (ბირთვული ქობინის გარეშე). აქამდე ეს შეირაღება საომარი მიზნებისათვის არ გამოყენებულა.
რას ნიშნავს ეს ყველაფერი?
ბოლო თვეების განმავლობაში, ფრონტზე, რუსეთის შეირაღებული ძალების წარმატებები ძალიან თვალშისაცემია.
უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთით რუსების მოგერიება კიევს სულ უფრო უჭირს.
სახეზეა შეიარაღების დეფიციტი, განსაკუთრებით ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემებში და საარტილერიო დანადგარებში. (დასავლეთი საკმარისად არ/ვერ აწვდის)
მაგრამ, ყველაზე დიდი პრობლემა უკრაინის არმიას ცოცხალი ძალების მობილიზაციაში გააჩნია.
როგორც ჩანს, ომის 1000 დღის თავზე კიევის ცოცხალი ძალის სამობილიზაციო რესურსი საკუთარ ლიმიტს მიუახლოვდა.
თავის მხრივ, რუსეთი გაცილებით დამაჯერებლად გამოიყურება. მისი ჯარი არ განიცდის შეიარაღების უკმარისობას, არც რეკრუტების დეფიციტს.
უკანასკნელი 700 დღის განმავლობაში რუსეთმა მარტო დონეცკის ოლქში 2276 კვ.კმ. აიღო, აქედან დაახლოებით 2000 კვ.კმ. ბოლო 100 დღის განმავლობაში იქნა აღებული.
ფრონტზე არსებული ვითარება და რუსეთის ტერიტორიული წინსვლის დინამიკა ადასტურებს ზემოთ ჩამოთვლილ ფაქტებს.
კიდევ ერთი ფაქტორი, რომელიც დრამატულად ცვლის ომის პერსპექტივას, არის აშშ-ში ხელისუფლების ცვლილება.
დონალდ ტრამპის პოზიცია რუსეთ-უკრაინის ომთან დაკავშირებით გასაგებია და არაერთხელ გაჟღერებულა.
მისი თქმით, ინაუგურაციის შემდეგ ის ძალიან მოკლე დროში შეძლებს კონფლიქტის დასრულებას (გარკვეული კომპრომისული სამშვიდობო შეთანხმების საფუძველზე).
რამდენად რეალურად შეძლებს ტრამპი ომის გაჩერებას, ამას დრო გვიჩვენებს.
თუმცა, ტრამპის ოფიციალური ინაუგურაცია 2025 წლის 20 იანვარს არის ჩანიშნული, ანუ 2 თვეში. და ამჟამინდელი ხელისუფლება, ბაიდენის ხელმძღვანელობით, მაქსიმალურად ცდილობს ფსონების აწევას, ტრამპისთვის სიტუაციის გაფუჭებას და უკრაინისთვის არსებულზე მომგებიანი პოზიციების მიცემას.
რამდენიმე დღის წინ ბაიდენის ადმინისტრაციამ, კიევს, რუსეთის ტერიტორიაზე, შორი მოქმედების ფრთოსანი რაკეტების გამოყენებაზე ნება დართო.
ეს იყო კონვენციური ესკალაციის, შეიძლება ითქვას, უკანასკნელი საფეხური, რომელიც აშშ-ს ყოფილმა ხელისუფლებამ გადალახა.
(შემდეგი საფეხური უკვე ბირთვული დარჩა).
ზოგადად, საერთაშორისო ურთიერთობებში/დაპირისპირებაში მიღებულია სხვადასხვა დონის და მასშტაბის წინასწარ განსაზღვრული "პასუხები".
და უკრაინის ომიც ამ თვალსაზრისით, ცხადია, არ იყო გამონაკლისი.
დასავლეთი და რუსეთი ნაბიჯ-ნაბიჯ ადიოდნენ "ესკალაციის საფეხურებზე", მაგალითად, დასავლეთის მხრიდან კიევისთვის სხვადასხვა ტიპის შეირაღების დოზირებული გადაცემა, სწორედ ამ "წითელი ხაზების" გადალახვის პოლიტიკის ნაწილი იყო.
გავიხსენოთ რა ინტერვალით და პაუზებით აწვდიდნენ უკრაინელებს ჯერ ჯაველინებს, ჯავშანტექნიკას, შემდეგ ჰაიმარსებს, შემდეგ ფრთოსან რაკეტებს, შემდეგ F-16, და ბოლოს რუსეთის სიღრმეში დარტყმების ნებართვას.
სხვათაშორის, რუსეთიც ანალოგიურად, სარკისებურად მოქმედებდა, ხშირად ინიციატორიც იყო.
მობილიზაციის გამოცხადება, რუსეთის ეკონომიკის სამხედრო ლიანდაგებზე გადაყვანა, ჩინეთის და ჩრდილოეთ კორეის ფაქტორების გამოყენება, ყველა ეს ნაბიჯი ფსონების აწევის ლოგიკაში ჯდებოდა.
რომ შევაჯამოთ, დასავლეთი და რუსეთი უკიდურესად მიუახლოვდა "ბირთვულ ხაზს" და არსებული ესკალაციის სპირალი თუ კიდევ გამწვავდა, არ არის გამორიცხული მორიგი გასროლა უკვე სრულფასოვანი ატომური ქობინით განხორციელდეს...
დღეს დილით რუსეთმა უკრაინის ქალაქ დნეპროპეტროვსკს უახლესი ზებგერითი ბალისტიკური რაკეტები ესროლა (ბირთვული ქობინის გარეშე). აქამდე ეს შეირაღება საომარი მიზნებისათვის არ გამოყენებულა.
რას ნიშნავს ეს ყველაფერი?
ბოლო თვეების განმავლობაში, ფრონტზე, რუსეთის შეირაღებული ძალების წარმატებები ძალიან თვალშისაცემია.
უკრაინის სამხრეთ-აღმოსავლეთით რუსების მოგერიება კიევს სულ უფრო უჭირს.
სახეზეა შეიარაღების დეფიციტი, განსაკუთრებით ჰაერსაწინააღმდეგო სისტემებში და საარტილერიო დანადგარებში. (დასავლეთი საკმარისად არ/ვერ აწვდის)
მაგრამ, ყველაზე დიდი პრობლემა უკრაინის არმიას ცოცხალი ძალების მობილიზაციაში გააჩნია.
როგორც ჩანს, ომის 1000 დღის თავზე კიევის ცოცხალი ძალის სამობილიზაციო რესურსი საკუთარ ლიმიტს მიუახლოვდა.
თავის მხრივ, რუსეთი გაცილებით დამაჯერებლად გამოიყურება. მისი ჯარი არ განიცდის შეიარაღების უკმარისობას, არც რეკრუტების დეფიციტს.
უკანასკნელი 700 დღის განმავლობაში რუსეთმა მარტო დონეცკის ოლქში 2276 კვ.კმ. აიღო, აქედან დაახლოებით 2000 კვ.კმ. ბოლო 100 დღის განმავლობაში იქნა აღებული.
ფრონტზე არსებული ვითარება და რუსეთის ტერიტორიული წინსვლის დინამიკა ადასტურებს ზემოთ ჩამოთვლილ ფაქტებს.
კიდევ ერთი ფაქტორი, რომელიც დრამატულად ცვლის ომის პერსპექტივას, არის აშშ-ში ხელისუფლების ცვლილება.
დონალდ ტრამპის პოზიცია რუსეთ-უკრაინის ომთან დაკავშირებით გასაგებია და არაერთხელ გაჟღერებულა.
მისი თქმით, ინაუგურაციის შემდეგ ის ძალიან მოკლე დროში შეძლებს კონფლიქტის დასრულებას (გარკვეული კომპრომისული სამშვიდობო შეთანხმების საფუძველზე).
რამდენად რეალურად შეძლებს ტრამპი ომის გაჩერებას, ამას დრო გვიჩვენებს.
თუმცა, ტრამპის ოფიციალური ინაუგურაცია 2025 წლის 20 იანვარს არის ჩანიშნული, ანუ 2 თვეში. და ამჟამინდელი ხელისუფლება, ბაიდენის ხელმძღვანელობით, მაქსიმალურად ცდილობს ფსონების აწევას, ტრამპისთვის სიტუაციის გაფუჭებას და უკრაინისთვის არსებულზე მომგებიანი პოზიციების მიცემას.
რამდენიმე დღის წინ ბაიდენის ადმინისტრაციამ, კიევს, რუსეთის ტერიტორიაზე, შორი მოქმედების ფრთოსანი რაკეტების გამოყენებაზე ნება დართო.
ეს იყო კონვენციური ესკალაციის, შეიძლება ითქვას, უკანასკნელი საფეხური, რომელიც აშშ-ს ყოფილმა ხელისუფლებამ გადალახა.
(შემდეგი საფეხური უკვე ბირთვული დარჩა).
ზოგადად, საერთაშორისო ურთიერთობებში/დაპირისპირებაში მიღებულია სხვადასხვა დონის და მასშტაბის წინასწარ განსაზღვრული "პასუხები".
და უკრაინის ომიც ამ თვალსაზრისით, ცხადია, არ იყო გამონაკლისი.
დასავლეთი და რუსეთი ნაბიჯ-ნაბიჯ ადიოდნენ "ესკალაციის საფეხურებზე", მაგალითად, დასავლეთის მხრიდან კიევისთვის სხვადასხვა ტიპის შეირაღების დოზირებული გადაცემა, სწორედ ამ "წითელი ხაზების" გადალახვის პოლიტიკის ნაწილი იყო.
გავიხსენოთ რა ინტერვალით და პაუზებით აწვდიდნენ უკრაინელებს ჯერ ჯაველინებს, ჯავშანტექნიკას, შემდეგ ჰაიმარსებს, შემდეგ ფრთოსან რაკეტებს, შემდეგ F-16, და ბოლოს რუსეთის სიღრმეში დარტყმების ნებართვას.
სხვათაშორის, რუსეთიც ანალოგიურად, სარკისებურად მოქმედებდა, ხშირად ინიციატორიც იყო.
მობილიზაციის გამოცხადება, რუსეთის ეკონომიკის სამხედრო ლიანდაგებზე გადაყვანა, ჩინეთის და ჩრდილოეთ კორეის ფაქტორების გამოყენება, ყველა ეს ნაბიჯი ფსონების აწევის ლოგიკაში ჯდებოდა.
რომ შევაჯამოთ, დასავლეთი და რუსეთი უკიდურესად მიუახლოვდა "ბირთვულ ხაზს" და არსებული ესკალაციის სპირალი თუ კიდევ გამწვავდა, არ არის გამორიცხული მორიგი გასროლა უკვე სრულფასოვანი ატომური ქობინით განხორციელდეს...
